Al diverse keren heb ik artikelen geschreven die aan dit thema raakten. In gesprekken met diverse communityleden die Android zonder Google zijn gaan gebruiken, kwam naar voren dat zij zich vooral druk maakten om dataverzameling: bedrijven als Google verzamelen data en gebruiken die in hun verdienmodel. Daardoor weten die bedrijven veel over je en dat kan oncomfortabel voelen. Die data is immers van jou en die bedrijven gebruiken jouw data als grondstof in een proces om miljarden dollars per maand te verdienen, terwijl daar alleen een online dienst tegenover staat.
Behalve die discutabele ruilhandel is het principiële punt dat jouw data van jou is. Een deel van de data geef je vrijwillig, bijvoorbeeld als je een zoekopdracht in Google invoert of een app downloadt uit de App Store. Een groot deel van die data geef je niet vrijwillig, of in elk geval niet bewust. Dat is een element dat veel mensen, en mij ook, tegen de borst stuit.
:strip_exif()/i/2005564724.jpeg?f=imagegallery)
Die dataverzameling heeft meerdere kanten. Ja, je betaalt in feite met je data, maar je krijgt er ook wat voor terug. Niet zelden is dat beter werkende software. Een prangend voorbeeld daarvan is navigatie. Je kunt prima alternatieve navigatieapps vinden, maar dankzij de dataverzameling die Google doet, is het mogelijk om vrijwel live te zien waar verkeersopstoppingen zijn en kun je er omheen navigeren. Dat is een element dat een app zonder de data die Google verzamelt, niet makkelijk kan imiteren.
Concurrentie
Behalve dataverzameling zijn er veel meer bezwaren tegen big tech. Zo staat het concurrentie in de weg en grote techbedrijven doen veel om concurrentie de voet dwars te zetten. Neem nu de App Store van Apple. In een concurrerende omgeving kun je niet wegkomen met alle ontwikkelaars opleggen om 30 procent van hun omzet af te dragen. Apple kan dat wel, omdat ze het besturingssysteem én de distributie in handen hebben.
:strip_exif()/i/2003974718.jpeg?f=imagegallery)
En ook dat heeft meerdere kanten. Dat is iets waar Apple ook graag op wijst. Dankzij de controle van Apple is het makkelijker om de App Store en dus de telefoon vrij te houden van malware en scams, hoewel ook dat niet altijd lukt. Die controle is er niet als er meerdere downloadwinkels op iPhones zouden staan. Aan de andere kant werkt de App Store nu met de normen van Apple. Hou je van erotica? Dat mag niet in de App Store, en dus heb je pech. En als Microsoft met zijn gamestreamingdienst mogelijk de omzet van Apple uit games ondermijnt, besluit Apple doodleuk dat soort apps niet toe te staan.
Er zijn veel meer voorbeelden hiervan. Meta, voorheen Facebook, stond erom bekend om opkomende diensten die zijn producten bedreigden, in een vroeg stadium te spotten en op te kopen. De bekendste voorbeelden daarvan zijn Instagram en WhatsApp, maar er zijn veel meer bedrijven die Facebook heeft gekocht of wilde kopen. De deal was daarbij telkens hetzelfde: zeg ja tegen ons aanbod of we concurreren je start-up uit de markt. Snapchat zei bijvoorbeeld nee, waarna Instagram zijn functie Stories schaamteloos kopieerde, en met succes.
Ook Amazon heeft hier een handje van. Het hield met statistieken in de gaten welke producten goed liepen op zijn site en maakte vervolgens daar een goedkopere versie van in de Basics-lijn, waarna de originele fabrikant kon fluiten naar klanten.
Afhankelijkheid
Daarnaast is afhankelijkheid gevaarlijk, iets dat tot uiting kwam in de verhalen over geblokkeerde accounts, zoals deze. Veel verhalen gingen daarbij over Microsoft. Als je Xbox gebruikt voor de aanschaf van digitale games, OneDrive voor foto-opslag en Live voor e-mail, dan heeft het afsluiten van het account grote gevolgen. Immers, je kunt niet meer bij de games waarvoor je hebt betaald, bij de foto's die je zelf hebt gemaakt en bij het e-mailadres waarmee je wellicht inlogt bij veel diensten.
Omdat grote techbedrijven vaak veel diensten aanbieden, ligt die afhankelijkheid al snel op de loer. Als de aanbieders voor games, foto-opslag en mail al aparte bedrijven zouden zijn, zouden de gevolgen van het afsluiten van het account veel minder groot zijn.
:strip_exif()/i/2005441904.jpeg?f=imagegallery)
Deze factoren werken ook op elkaar in: door dataverzameling krijgen grote bedrijven de kans om software beter te maken dan die van concurrenten, waardoor ze weer groter worden en concurrentie makkelijker kunnen beperken. En als er meer concurrentie zou zijn, zouden grote bedrijven niet zo makkelijk weg kunnen komen met het behandelen van de eigen klanten als oud vuil bij het afsluiten van een account. Want de klant, zelfs als die je al jaren betaalt, is door een gebrek aan concurrentie duidelijk allang geen koning meer. Maar als je dan besluit dat je minder afhankelijk wilt zijn van big tech, hoe kun je dan beginnen?
:strip_icc():strip_exif()/i/2007054418.jpeg?f=fpa_thumb)
/i/2004847378.png?f=fpa)
/i/2004608956.png?f=fpa)
/i/2004768818.png?f=fpa)