Intel introduceert Sandy Bridge E-processors

Intel heeft met de introductie van zijn Sandy Bridge E-serie processors de opvolger van zijn X58-platform op de markt gebracht. De cpu's worden gestoken in moederborden met de X79-chipset in een lga2011-socket met 2011 pinnetjes.

De Sandy Bridge E-serie, ook bekend als de tweede generatie Core i7 Extreme-processors, is bij de introductie in twee varianten verkrijgbaar; begin 2012 komt een derde type beschikbaar. De eerste twee Core i7-processors met de Sandy Bridge zijn de Core i7-3960X en de 3930K. Beide cpu's hebben zes cores aan boord met ondersteuning voor hyperthreading. De cpu's zijn ook beide unlocked, zodat de kloksnelheden eenvoudig kunnen worden opgeschroefd. De 3960X is echter met 3,3GHz iets hoger geklokt dan de 3930K die op 3,2GHz tikt.

Intel vernieuwde voor Sandy Bridge E de turbomodus, die de kloksnelheid van beide cpu's met 600MHz kan opvoeren. De 3960X beschikt over 15MB L3-cache, terwijl de 3930K het met iets minder, 12MB, moet doen. De twee processors hebben een tdp van 130W gekregen en kunnen met vier geheugenkanalen overweg om ddr3-geheugen met 1600MHz aan te sturen. De Sandy Bridge E-cpu's worden in moederborden met socket lga2011 gestoken.

Moederborden met de lga2011-socket aan boord worden voorzien van de X79-chipset, die 14 usb 2.0-poorten, maar geen usb 3.0-poorten levert. Ook biedt de chipset zes sata-poorten, waarvan twee sata-600-poorten, een gigabitnetwerkpoort en hd-audio. Samen met de acht pci-express-lanes van de chipset en de veertig lanes van de processor zijn er 48 pci-express-lanes beschikbaar. De cpu en chipset communiceren met elkaar via een dmi met 20Gbps bandbreedte.

Het platform met Sandy Bridge E-processors en X79-chipset vormt het Extreme-segment van Intel en volgt daarmee het in 2008 geïntroduceerde X58-platform op. De moederborden met X79-chipset zijn vanaf ongeveer 250 euro verkrijgbaar, terwijl de i7-3960X zo'n 900 euro moet kosten. De i7-3930K is met ongeveer 450 euro een stuk goedkoper. De in 2012 te introduceren quadcore, de op 3,6GHz geklokte i7-3820, heeft nog geen prijs gekregen.

Model	Snelheid	Turbo	Cores/threads	L3 cache	Geheugen	Tdp	Adviesprijs
3960X	3,3GHz	3,9GHz	6/12	15MB	Vierkanaals- ddr3, 1600MHz	130W	990 dollar
3930K	3,2GHz	3,8GHz	6/12	12MB	Vierkanaals- ddr3, 1600MHz	130W	555 dollar
3820	3,6GHz	3,9GHz	4/8	10MB	Vierkanaals- ddr3, 1600MHz	130W	Q1 2012

Reacties (68)

Dit lijkt me alleen interessant voor video/foto-editers en benchers.

De triple channel geheugen controller van S1366 bleek toch significante voordelen op te leveren in photoshop e.d. (geheugenintensieve toepassingen dus), zelfs in sommige gevallen t.o.v. S1155 quad-cores. Voor benchers is dit weer interessant omdat dit de eerste cpu's zijn die sneller zijn dan de Core i7 990x. Deze zijn met gemak 20% sneller per kloktik dan gulftown processors. 6 cores en 12 threads zonder multiplier lock klinkt benchers wel als muziek in de oren.

Wat ik eigenlijk nog interessanter vind, is de komende verbeterde stepping van sandy bridge E in de vorm van de i7 3980x: http://wccftech.com/intel...processors-limited-cores/. Nu heeft intel moeite om met acht cores een tdp onder de 130watt te bereiken, maar met de revisie zou dat wel een goed mogelijk kunnen zijn. De server/workstation sandy bridge E Xeon's komen wel in acht cores, maar dan met max. snelheid van 3.1Ghz en een tdp van 150 watt. Volgens de filosofie van Intel hebben desktop users de multithreaded power van acht cores (16 threads) niet nodig, wat vreemd lijkt terwijl ze nu met 6 cores / 12 threads cpu's komen. Wat dat betreft lijkt dit wel een merkwaardige strategie: workstations voor video-editing/wetenschappelijke toepassingen enz. zoals dell precisions en hp wx's worden uitgerust met xeons en bijbehorende ecc registered ram.

Hardware.info heeft ze al getest i.c.m. photoshop, waar ze met afstand als snelste uit de bus komen: http://nl.hardware.info/r...marks-adobe-photoshop-cs4. De drie 64-bits geheugencontrollers doen dus goed hun werk. Uit de review van tweakers komt dit ook duidelijk naar voren: http://tweakers.net/revie...nchmarks-adobe-tests.html.

Blijven dus alleen benchers en gamers over. Voor gamers 48 pci-e lanes waarvan 40 overblijven (2x 16x en 1x 8x) na aftrek lanes voor peripherals/chips. Maar de vraag blijft dan of gamers niet beter uit zijn met S1155 en 2 Gpu's op de duurdere borden. Voor gamers ook niet zo enorm interessant: http://www.anandtech.com/...ping-the-high-end-alive/6. Sandy bridge E lijkt me dus alleen interessant voor benchers/powerusers.

Blijkt trouwens dat intel de sas-support eruit gesloopt heeft: http://www.anandtech.com/...ping-the-high-end-alive/2. Verder nog een erg goede review die van Anandtech: http://www.anandtech.com/...ping-the-high-end-alive/8

[Reactie gewijzigd door Trishul op 14 november 2011 12:25]

Dit lijkt me alleen interessant voor video/foto-editers en benchers.

Foto en Video-editor-gebruikers zijn er genoeg, benchers doen maar wat ze niet laten kunnen, benchmarken puur om het benchmarken vind ik weinig toevoegen.

De triple channel geheugen controller van S1366 bleek toch significante voordelen op te leveren in photoshop e.d. (geheugenintensieve toepassingen dus), zelfs in sommige gevallen t.o.v. S1155 quad-cores.

Ik had echter ook begrepen dat voor andere normale toepassingen de voordelen zeer gering waren.

Hardware.info heeft ze al getest i.c.m. photoshop, waar ze met afstand als snelste uit de bus komen:

Leuk, maar steeds meer mensen gebruiken andere foto-editors (Lightroom, Aperture, Bibble, RAWtherapee, zelfs Photoshop elements) en dat zijn er veel meer. De eenzijdige focus op Photoshop vind ik behoorlijk achterhaald. Panorama Factory ken ik niet, echter het klinkt me als een heel beperkt programma, kan één ding heel goed maar daarbuiten vrijwel niets. De review van tweakers is in dat opzicht wel minder diepgaand maar breder, dus praktischer opgezet, al blijft het een benchmark met al diens eigenschappen en dus beperkingen

Blijkt trouwens dat intel de sas-support eruit gesloopt heeft: http://www.anandtech.com/...ping-the-high-end-alive/2.

En dat vind ik absurd (en is ook de hele reden dat ik hier reageer). In dit segment wil je misschien juist wel S-ATA inruilen voor SAD maar Intel verschuift dat dus bewust door naar de duurdere Xeon-lijn. Intel wil gewoon zoveel mogelijk uitmelken. Dat wordt dus weer een aparte controller kopen.

Om heel eerlijk te zijn ben ik heel erg benieuwd naar de impact van vier geheugenkanalen. Drie geheugenkanalen bleek in veel gevallen een verkoopargument in plaats van meerwaarde, en zorgde voor verwarring bij het cijfer-kijkend volk wat dacht dat DDR3 automatisch drie geheugenkanalen gebruikt.

Ik kan me natuurlijk genoeg applicaties bedenken die vier geheugenkanalen gebruiken en waarschijnlijk komen hier een paar héél mooie Xeon systemen uit die op hun beurt weer in hele mooie clusters terecht gaan komen, maar daar begint Intel niet mee. Intel begint met de Core i7 3XXX; of zoals ze het noemen: derde generatie core processor. (de 2XXX in de huidige Sandy Bridge systemen hebben ze altijd vermeld als tweede generatie). En dat zijn typisch consumenten dingetjes.

Het is en blijft een feit dat consumenten nou ook weer niet zó geheugen intensief zijn, er zijn altijd grotere bottlenecks te bedenken. Ik verheug me met smart op de eerste onderzoeksbenchmarks die een hele sloot aan applicatie's op een i7 3930K vergelijkt met zowel 2 als 4 geheugenkanalen. Als het ding tenminste in twee-kanalen modus kán opereren. Anders moeten ze een 3820 gaan vergelijken (cores gelijk) met een mild overgeklokte 2600K, waar de geheugenbandbreedte zoveel mogelijk identiek wordt gevonden.

Theoretische benchmarks zijn namelijk leuk maar zeggen de consument uiteindelijk alleen dat hij cijfertjes gekocht heeft, en niets over de praktische implementatie hiervan.

Je moet niet vergeten dat je door 4 kanalen ook (gemakkelijker) meer geheugenslots krijgt, waardoor het maximaal te installeren geheugen stijgt. Ik ken geen Socket 1156/1155 moederborden met meer dan 4 slots, maar heb nu wel een Socket 1366 met 6 slots. Dit is niet mogelijk met S1155/1156 moederborden. Daarbij werd ook al wordt gezegd dat de 2 kanaals controller bij 1155 setjes sneller is dan 1366 setjes, maar vaak vergeten dat het niet alleen om de snelheid gaat.

Veel van de socket 2011 hebben 8 DIMM slots, waardoor je met de huidige prijzen er relatief goedkoop 8x4= 32GB geheugen in kan plaatsen. Als later de 8GB modules betaalbaarder worden kan je naar 8x8 = 64GB gaan. Persoonlijk maakt het me niet zo uit of het geheugen met 2 of 4 kanalen wordr aangesproken, maar misschien dat het bij grotere hoeveelheden toch wel weer merkbaar wordt.

[Reactie gewijzigd door Eldee op 14 november 2011 17:21]

Helaas hecht de consument veel waarde aan cijfers. Maar het is altijd belangrijk om te kijken naar de praktische cijfers ipv de theoretische. Daarnaast komen er wel consumenten die het toch hebben gekocht en hopelijk een review ergens plaatsen voor anderen.
Zo vaak heb ik gezien dat deze tech xx% beter prestert dan dat ene tech en in het praktijk is het een miniem enkel-cijfer procent.

Tom's Hardware heeft een review gedaan van de Intel 3960X in vergelijking met onder andere de AMD FX-8150, Intel i5-2500K en Intel i7-2600K.
http://www.tomshardware.c...-sandy-bridge-e,3071.html

Vooral het percentage overzicht van de verschillen tussen de CPU's is erg duidelijk:
http://www.tomshardware.c...ndy-bridge-e,3071-21.html

In de tekst staat dat de X79 voorzien is van een Gigabit ethernetpoort, maar volgens mij is dat net als bij voorgaande chipsets helemaal niet zo, maar is het enkel de interface. Vrijwel iedere fabrikant zet er Realtek of Marvell chips op, iets dat niet logisch is, op het moment dat je al een Intelnetwerkpoort hebt die in de chipset zit, en je dus geen ruimte of geld kost om een netwerkpoort te realiseren. Maar niemand die dat doet, omdat de chipset niet volledige functionaliteit lijkt te bieden.

Het zit wat vaag in elkaar volgens mij, maar ik kan me geen andere reden bedenken om het niet te gebruiken.

Een ethernet poort is typisch opgebouwd uit een MII (Media Independent Interface) deel en een PHY (Physical) deel. Het physical deel moet de hoge vermogens en voltages (os lasers) aankunnen die je gebruikt om over honderden meters te communiceren; de MII is alleen het slimme deel. De gebruikte technologie is typisch dus verschillend. Het ligt voor de hand dat the X79 alleen de MII bevat en nog een losse PHY nodig heeft.

Ik snap dat deze producten voor consumenten snel te duur zijn. Maar als professional krab je jezelf toch ook even achter de oren als je ziet dat een processor die enkel 0,1 GHz hoger geklokt is, 440 dollar duurder is?

Lijkt mij dat je dat zelf ook wel kan doen, ze zijn beide toch unlocked..

EDIT: Verkeerd gelezen, er is natuurlijk ook 3 MB meer cache geheugen beschikbaar.. Maar voor 440 dollar..

[Reactie gewijzigd door ingmaronline op 14 november 2011 10:57]

Tja, topmodellen zijn nu eenmaal relatief erg duur. Er zit trouwens ook verschil in L3 cache (15MB ipv 12MB). De prijs van de 3820 wordt trouwens 294 dollar [Bron]

Volgens mij kan een professioneel nog moeilijker de hoge prijs verantwoorden dan een consument/hobbyist.

Ga maar eens aan je baas uitleggen dat je die extra kosten echt terugverdient door die 'enorme' snelheidswinst.

Op de totaalprijs van een high-end workstation valt het prijsverschil tussen de 3930K en 3960X al een stuk minder op.

Als het echt nodig is voor het werk dan wordt dat wel aangeschaft hoor...

Idd. Als je al hoog boven de 50,000 (ik gok een prijs) bent dan stelt een verschil van 500 a 1000 euro niet al te veel voor.
Hoe hoger de totale prijs, hoe kleiner het verschil iets zal uitmaken. Uiteraard moet je wel zien welke beter zou presteren in de situatie

renderfarm? dan word desneldheidswinst echt wel terrug verdient...

Er is ook een 3MB verschil in L3 cache en cache kan erg waardevol zijn, ook is het één van de lastigere onderdelen van een CPU om goed te implementeren en daardoor een "duurder onderdeel".

Het zal voor een groot deel te maken hebben met BIN sorting (betere quality: higher bin). Dit wordt vaak ook gedaan bij grafische chips (daarom konden vroeger veel 6800 LE, naar 6800 GT geflashed wroden). Het komt dan geregeld voor dat een "betere" als "minder" verkocht wordt om aan de vraag te voldoen.

Vind ze nogal prijzig eigenlijk.
555 dollar voor het "instap" model
555 dollar is ruim 400 euro. Niet meegerekend dat hier alles duurder is dan in USA.

Destijds waren de instap LGA1336 modellen 250,- euro.
Dan wordt de i7 2600/ 2700 toch interessanter voor mensen.

Edit: ik zie nu net hiernaast => gerelateerde producten, dat de "goedkoopste" 500+ euro is
Wordt je niet blij van als consument..

[Reactie gewijzigd door mukkel op 14 november 2011 10:57]

1 - Hardware is hier helemaal niet (veel) duurder als in de VS, wat veel mensen vergeten is dat USA prijzen altijd exclusief BTW zijn. $555 * 0.73 * 1.19 = 480 euro

2 - Het instapmodel komt pas in Q1 en gaat omgerekend ongeveer 300 euro kosten.

3 - Daarnaast is dit natuurlijk geen platform voor de " standaard" consument.

De meeste mobos hebben natuurlijk gewoon 3rd party USB chips, maar ik wacht liever tot de volgende chipset. De nieuwe AM3+ mobos krijgen wel USB3 en al die zooi, en dat vind ik een gemis van intel, die meestal toch koploper is met dit soort dingen. Mischien omdat ze hun thunderbolt meer aan de man willen brengen?

Ik heb net een i7 2600K systeem besteld. Ik zag de meerwaarde niet om te wachten op Sandy Bridge E. Zeker als ik zie dat de instap cpu al 520 euro kost en er geen USB 3.0 beschikbaar is.

Ik zie dat de TDP van de processors aanzienlijk begint te stijgen. De eerste i7 had een TDP rond de 90Watt nu is dat al 130Watt. Natuurlijk is daar een verklaring voor omdat de klokfrequenties omhoog zijn gegaan, maar toch. Ben erg benieuwd naar de prestaties t.o.v mijn "oude" i7 860K.

Uhm, volgens mij heeft een core i7 920 gewoon en TDP van 130 Watt hoor.

Zoals je in zijn reactie ziet gaat hij uit van een socket 1156 i7.

@brawler
De i7 8xx hebben inderdaad een TDP van 95watt, maar dit zijn dus niet de eerste modellen. De eerste was dus een 920 die inderdaad al deze hogere TDP had (socket 1366 waar bovenstaande processoren dus een vervanging van zijn. Kijk dus verder dan de kreet "i7".

Hou er rekening mee dat Ivy Bridge al in maart 2012 uitkomt; naar verwachting 20% sneller en de chipset zal USB3 standaard hebben. Tevens backwards compatible voor degene die nu al een Sandy Bridge-E kopen en hem dan vervangen.

Of 4.5 maanden kunt wachten.

[Reactie gewijzigd door Rarz op 14 november 2011 11:59]

Vooral het gebrek aan USB 3.0 in deze high end line verbaast mij. De moederbord fabrikanten zullen het wel toevoegen door middel van een extra chip, dat doen ze nu ook met de huidige generatie. Maar ja, van een processor met deze price tag verwacht ik dat eigenlijk toch wel.

Hou er rekening mee dat Ivy Bridge al in maart 2012 uitkomt; naar verwachting 20% sneller en de chipset zal USB3 standaard hebben. Tevens backwards compatible voor degene die nu al een Sandy Bridge-E kopen en hem dan vervangen.

Of 4.5 maanden kunt wachten.

Ivy Bridge zal toch weer gebruik maken van de 1155 socket, in tegenstelling tot de 2011 socket van Sandy Bridge-E? Hoe werkt die backwards compatibility dan precies?

Ik wil mijn huidige AMD systeem binnenkort vervangen voor een Intel, maar zit nu dus te twijfelen of ik Sandy Bridge-E moet nemen of toch maar wachten op Ivy Bridge....

Jij hebt gelijk.
SandyBridge-E gebruikt een apart socket.
Sandy Bridge en Ivy Bridge gebruiken hetzelfde socket.
Je kunt je nieuwe IVB cpus dus gewoon in je Z68 of P67 moederbord steken.
SandyBridge-E is dus niet compatible met normale SNB of IVB.

En om je vraag te beantwoorden: als consumer moet je geen SandyBridge-E cpu kopen. Veel te duur, En als consumer (of als gamer) heb je er amper voordeel bij.

Als je nog 4 maanden kunt wachten, wacht dan op de Ivy Bridge.
Als je daar geen geduld voor hebt, dan is de 2500K een mooie keus.
Ik zelf wacht op Ivy Bridge.
Tot mijn verbazing doet mijn oude E8500 het nog steeds prima voor Skyrim. Geen haast.

[Reactie gewijzigd door 280562 op 14 november 2011 18:15]

Is het verschil tussen de 3930K en 3960X alleen maar die 0,1 GHz en 3 MB cache? Of kunnen we ook uit de 'K' en de 'X' opmaken dat er andere verschillen zijn? Een verschil van 435 dollar is anders wel erg veel (voor mij).

Qua prijs / prestatie vrij duur naar mijn mening. Maar we zijn dan ook gigantisch verwend met de 2500k en de 2600k. De prijs/prestatie verhoudingen van die processors gingen gewoon door het plafond, en dan vooral de 2500k.

De prijzen zijn gewoon wat ze zijn: Intel. 1000 euro voor de duurste, 500 voor de daarop volgende processor, en nog een iets "lagere" klasse van 400 euro. Zo gaat het altijd en zal het voorlopig ook blijven gaan. De prestaties zijn er dan ook wel naar: Zoiets als de 980x toen die uitkwam. Ben benieuwd wat die nu in prijs gaat doen...