Computersystemen apothekers onbetrouwbaar

De voorlopige uitkomst van een lopend onderzoek naar informatiesystemen van apothekers is voor de Inspectie voor de Gezondheidszorg reden de branche direct te waarschuwen.

Uit het nog niet afgeronde onderzoek kwamen twee oorzaken naar voren die kunnen leiden tot fouten in de uitgifte van medicijnen: de in apotheken gebruikte software functioneert niet correct en patiëntendossiers zijn niet compleet. Het gevolg is een risico op uitgifte van verkeerde medicijnen aan patiënten, zo waarschuwt de IGZ, dat aan de alarmbel heeft getrokken en alle Nederlandse apotheken zal aanschrijven. Apothekers moeten volgens de inspectiedienst een risico-analyse op de geautomatiseerde receptverwerking uitvoeren en bugs in software bij gaan houden. Ook moeten patiëntbestanden zorgvuldiger beheerd worden, waarbij niet alleen foutieve informatie geweerd moet worden, maar ook dubbele en tegenstrijdige dossiers voorkomen moeten worden.

De in apotheken gebruikte software zou volgens het IGZ niet in alle gevallen waarschuwen wanneer medicijnen voorgeschreven worden die niet gecombineerd mogen worden. Ook hoort het systeem alarm te slaan wanneer medicijnen dubbel worden uitgegeven of wanneer de patiënt mogelijk allergisch is voor medicijnen die worden voorgeschreven. Verder kan de onzorgvuldige omgang met patiëntendossiers tot gevaarlijke situaties leiden: volgens de IGZ komt het voor dat een apotheek niet over een dossier beschikt, terwijl deze wel in een centrale, zogenoemde bronapotheek in digitale vorm aanwezig is. Daarnaast kunnen dubbele bestanden verwarring scheppen en onjuiste gegevens bevatten: een procedure om doublures te voorkomen is derhalve noodzakelijk, aldus de IGZ.

Reacties (27)

[Verwijderd]

Wat Chadi al meldt, binnenkort kunnen alle zorgverleners aansluiten op het LSP ( daarmee kan de medicatiehistorie van iedereen (met een BSN) opgevraagd worden).
Dat er veel problemen zijn is ook aanleiding geweest om er landelijk is aan te doen. Dit is al jaren bekend (en dus niets nieuws) , helaas door al het getreuzel om het BSN door de kamers heen te krijgen loopt de implementatie heel veel vertraging op. Dit terwijl de in de zorg gebruikte standaard ( HL7 ) hier al bijna 15 jaar geleden het Sofinummer voorstelde ( maar ja privacy he, welliswaar ook niet onbelangrijk). Er dient nog veel te gebeuren maar veel leveranciers van apotheek, huisarts en ziekenhuis software zijn er klaar of heel ver mee.
Nu nog even alle patientrecords in de zorg van een (correct) BSN nummer voorzien en het hele zwikkie uitrollen.

[Verwijderd]

SoFi=BSN en de enigste reden is waarom het nu het Burger Service Nummer heet, dit mogen ze wel aan elkaar koppelen.

[The Van]

Zie mijn reactie boven... SoFi != BSN voor iedereen.

[Verwijderd]

Dat klopt, en is bekend.
Sowieso zijn buitenlandse patienten via het LSP niet op te vragen. Je BSN nummer staat in je paspoort of op je rijbewijs, daar zou het wel uniek moeten zijn. Daarom heet het ook net iets anders.

[ernstblaauw]

Ik herken dit wel, ik heb een hele tijd als bezorger in een apotheek gewerkt. Ik heb geen kennis van de systemen qua controle ed, maar de interface van vooral PharmaPartners (Pharmacom) is een ramp. Elke actie moet met meerdere enters en F7 (oid) worden bevestigd, waardoor de assistentes wat laconiek werden in het lezen van de meldingen. Het systeem kon veel, maar de interface verprutste werkelijk alles.

Microbais ApoSys, het voor de overname gebruikte systeem, was qua interface beter. Ik weet echter niet, wat de andere verschillen waren.

[Denni]

Het grote verschil is dat Pharmacom stabieler en veiliger is. Echter is de interface inderdaad een ramp. Ik hoorde echter wel dat ze bezig zijn deze te verbeteren(en je krijgt nu dus ook een fatsoenlijke visuele versie).

Ik weet niet of Pharmacom ook bij uitgifte van medicijnen controleert op allergie en dergelijke.

[Verwijderd]

Ook Mira is veiliger en stabieler
Daarnaast is de interface ook een stuk beter!

En hier weet ik zeker bij dat deze bij uitgifte controleert op allergie en dergelijke

Het enige nadeel vind ik is dat deze van IE afhankelijk is!

[Hold]

Pharmacom werkt als een speer. Het is een UNIX gebaseerd systeem en de interface is inderdaad niet grafisch, maar voor de rest is het zo stabiel als wat.
Zelf ben ik nog voor dit soort systemen trouwens vóór het werken via F-toetsen ed.
Het werken via een windows-achtige interface is veel tijdrovender.
Just my 2 cents...

[wdx]

Ik werk toevallig voor een bedrijf dat support verleent aan apotheken die Aposys hebben als informatie systeem. Ik denk dat het ontbreken van patientendossiers (EMD) de oorzaak is van het probleem en niet dat apotheek IS niet werken, integendeel!

Niet alleen apotheken zijn verantwoordelijk voor dat dossier maar ook andere zorgverleners: huisartsen, specilisten etc...

De uitwisseling van informatie en gegevens van het patientendossier tussen alle zorgverleners blijft een complexe zaak maar is uiteindelijk de bottleneck.

Heb net een nieuwsbrief gehad van Microbais. er wordt een verbeteringstraject gestart mbt. EMD, etc..

[dj.verhulst]

Ik heb 6,5 jaar huisartsen praktijken gesupport en mijn vrouw is apotheker assistente en doet naast haar werk wat ict werkzamheden , en belt me wel eens als er wat is.

Het is een apart wereldtje , het lijkt nergens op , terwijl mijn andere klanten best bijzonder waren ,, (locale) overheden, mkb en grote bedrijven , multinationals, instellingen.

De niveau's verschillen zijn mega groot.
De regels veranderen steeds , door de verzekeraars en door de overheid.
De artsen/bedrijfsleiders menen door de lage marge ieder dubbeltje 3 x om te moeten draaien terwijl ik een arts nog nooit in een 10 jaar oude korean heb zien rijden als eerste auto en in een tussenwoning in een no go wijk heb zien wonen.
de vaak gebrekkige bereidheid willigheid om bepaalde handelingen uit te voeren.
wat inconseqent en soms hypocriet , veel (mannelijke) apothekers zijn vaak uit gelote studenten die eigenlijk gewoon arts hadden willen worden.

Er zijn erbij waar de zelfde sfeer hangt als bij een louche handelaar in 2e rang bouwmaterialen of 2e hands auto's, waar je van weet dat er echt heel creatief geboekhoud word,, maar dat is zelden zo ,

Wat vaak voorkomt is ,, stel pc's mag van de fiscus in 3 jaar afgeschreven worden , en dat doen ze ook , maar na die 3 jaar is er niet echt afschrijving gereserveert voor vervanging terwijl de pc's bij nieuw net aan waren qua specs , ze willen dan nog even door gaan , maar als na 3 jaar de garantie eraf is en er is een moederbord kapot waar niet aan te komen is en je moet de heleboel opnieuw in elkaar flansen uurtje & factuur(tje) is de boot aan ,,, wat je dan hoort ( elders ook wel maar toch anders )

ict middelen worden niet optimaal benut, vaak worden dingen verkeerd gebruikt.
het gekloot met te lichte inkjet printers.
geen fatsoenlijk onderhoud labelprinters etc......

Men laat rustig 3 weken(of langer) de zelfde backup tape erin zitten ,,, omdat iemand op vakantie(of zwangerschaps verlof) is en men het vergeet ,, het werkt toch nog ??
en dan wel airco in de apotheek , maar dan niet in de ruimte waar de server staat.
tussen de stellingen met het papieren archief en de groot materialen incontinentie etc.

Het is al heel wat dat de meeste recepten digitaal worden aangeboden, en het verhaal leesfouten door dokters handschriften minder is geworden en geknoei ( bij opiaten recepten ) onmogelijk is geworden.

[Verwijderd]

Tja, als je ziet waar ik de servers bij huisartsen tegen kom, vraag je je toch af "hoe kan dat ding al vier jaar zonder problemen draaien". Zo kom ik een pratijk waar de server naast de CV-ketel staat en dat ding wil nooit plat gaan omdat die te heet wordt.
Of werkstations van HP meer dan drie jaar oud zijn waar het moederbord roep doe het zelf maar, dan komt er een monteur die gestuurd wordt door HP, vervangt het moederbord en alleen de voorrijkosten moet betaald worden.

Maar ik kan wel artsen die in een 35 jaar oude auto rijden, dan zal die het niet breed hebben.

[Reactie gewijzigd door Verwijderd op 25 juli 2024 02:46]

[catalisator]

Hoezo eerst testen en dan in bedrijf stellen ???

Kost weer teveel zeker..

Nou ja gelukkig is de zorg in nederland toch ook niet de slechtste maar ook niet de beste.

het is wel vervelend, maar ik denk dat de patient zelf ook even door moet vragen bij de docter wat voor medicatie ze krijgen en wat dit doet en waarom als ze het aan je geven, want ook een arts is maar een mens, en waar mensen werken worden fouten gemaakt...

dus ook een stukje zelf controle van de patient... en dat er niet op combinatie's wordt gelet.. dat is al jaren zo.... daar moet je zelf op door zeuren.... dan komt het wel goed...

en taak aan de gene in de apotheek om ook alert te zijn en niet blind te varen op software...

nu kunnen we niet verwachten dat die mensen iedereen kennen en ook nog eens uit hun hoofd weten wat voor medicatie ze gebruiken... maar ja .

het is denk ik zoals het gaat vrij lastig om te controleren voor de medewerkers...

en het kan wel iemand zijn leven kosten... dus nog ff goed checken voordat er weer een bug-hunt georganiseerd moet worden in de software.

[n4m3l355]

Ik denk dat het testen niet zozeer het probleem is maar de ontwikkelde software zelf qua gebruik. Ontwikkelaars zullen wel teveel ervanuit zijn gegaan dat de gebruikers of technisch zijn, of juist ze te simpel inschatten. Hoe dan ook als software niet aangepast is op het niveau van de gebruiker zelf functioneerd het dus niet.
Een ander probleem is dat als een client van a naar b verhuist de papieren dus niet automatisch meegaan waardoor een dokter gewoon opnieuw medicijnen voorschrijft zonder stil te staan bij hetgeen wat die persoon al gebruikt. Ooit al eens opgelet hoeveel medicijnen sommige bejaarden naar binnen werken? Die blijven stapelen zonder vragen te stellen.
Aan de andere kant lijkt dit op veel bombarie daadwerkelijke feiten te weergeven buiten iets wat oppervlakkig geconstateerd wordt. Hoeveel foute medicijnen worden nou daadwerkelijk voorgeschreven? Hoeveel ongelukken gebeuren nu daadwerkelijk? Hoeveel doden.. dat laat dit rapport nog allemaal in het midden. Misschien zijn die marges wel uitermate marginaal en gebeuren deze situaties dan wel, maar zelden.

[Verwijderd]

Helaas... het is helemaal niet marginaal.

Uit cijfers uit 2005 en 2006 blijkt dat jaarlijks zo'n 40.000 ziekenhuisopnames het gevolg zijn van problemen bij medicijngebruik. Dat 2,4 procent van alle opnames en zelfs 5,6 procent van de acute opnames

(http://www.nos.nl/nosjour.../28/280408_apotheken.html)

Daar moet je dan ook nog eens alle gevallen bij optellen, waarbij de patient wel problemen heeft gehad, maar het niet dusdanig ernstig was dat hij in het ziekenhuis moest worden opgenomen, en alle gevallen waarbij de patient zelf gelukkig oplettend was.


De cijfers verbazen me trouwens niets. Mijn vader en broer hebben een sulfa allergie, waardoor ze nogal moeten oppassen met medicijnen. Maar de apotheek gaat keer op keer in de fout. Het ergste is nog, dat wanneer de huisarts specifiek een medicijn voorschrijft waar het niet in zit, de apotheek het dan vervangt door een goedkoper alternatief. (Iets dat ze niet horen te doen!) Gelukkig dat wij behoorlijk wantrouwend zijn aangaande apotheken, en daardoor problemen kunnen voorkomen. Maar het is natuurlijk schrikbarend dat de apotheek daar niet op let. Dat is notabene hun enige zinvolle taak. Het middel over de toonbank schuiven, hoef je geen opleiding voor te volgen...

[sus]

Het ergste is nog, dat wanneer de huisarts specifiek een medicijn voorschrijft waar het niet in zit, de apotheek het dan vervangt door een goedkoper alternatief. (Iets dat ze niet horen te doen!)

Even hierop inhakend, mijn vriendin werkt in een apotheek en maakt dit dus dagelijks mee. In vrijwel alle gevallen wordt door ofwel de overheid ofwel de zorgverzekeraar bepaald dat jij die goedkope medicijnen krijgt. Immers, de overheid wil goedkopere zorg, de zorgverzekeraar wil alleen de goedkope medicijnen vergoeden. Als jij dan alsnog de dure variant wil hebben, zal deze vaak niet vergoed worden.

Uiteraard hangt dit laatste af van hoe jij aanvullend verzkerd bent. Daarbij kan in specifieke situaties een andere afspraak gelden.

mbt jouw allergie vind ik het inderdaad een fout van de apotheek dat dit elke keer weer fout gaat. Advies van mijn vriendin is om bij de huisarts te vragen om onder elk recept een (R) te zetten. Dit is voor de apotheker(sassistent(e)) een teken dat dit medicijn alleen dat specifieke medicijn mag zijn, en niet de goedkope variant. Misschien dat het hiermee in jouw geval dan ook opgelost is.

[Verwijderd]

Het zit iets anders in elkaar. De apotheek wordt alleen door de overheid/zorgverzekeraars gevraagd een ander medicijn te leveren, wanneer dat dezelfde werkzame stoffen betreft. Dus asperine van het apotheken huismerk i.p.v. Bayer. (Ook volledig terecht, aangezien het volkomen hetzelfde is)

Echter, wanneer de arts specifiek iets anders voorschrijft (met een andere werkzame stof bijvoorbeeld vanwege allergie), dan moet de apotheek dat gewoon leveren. Zo'n medicijn mag ook niet gewijgerd worden door de verzekeraar. Maar er moet dus wel een medische reden zijn. (Bayer asperine mag de verzekeraar wel weigeren)

Zowiezo... juist wanneer de apotheek een ander medicijn levert, dan de arts heeft voorgeschreven, zou men extra alert moeten zijn op mogelijke redenen van allergie, extra goed in de computer moeten kijken naar bijwerkingen. Heeft men die gegevens niet, dan zou men minstens even aan de patient moeten vragen of er een reden was voor dat specifieke duurdere medicijn.

[Verwijderd]

Even hierop inhakend, mijn vriendin werkt in een apotheek en maakt dit dus dagelijks mee. In vrijwel alle gevallen wordt door ofwel de overheid ofwel de zorgverzekeraar bepaald dat jij die goedkope medicijnen krijgt. Immers, de overheid wil goedkopere zorg, de zorgverzekeraar wil alleen de goedkope medicijnen vergoeden. Als jij dan alsnog de dure variant wil hebben, zal deze vaak niet vergoed worden.

Er is maar één reden waarom een apotheker een vervangend of een herhaal receptie meegeeft.

1: Het vervangende medicijn is goedkoper in aanschaf, deze krijgt de patiënt mee als hij geen actie onderneemt richting de apotheker. Door te zeggen dat de dokter een ander merk had voorgeschreven. De apotheker brengt wel het duurdere merk in rekening bij de zorgverzekeraar van de patiënt.

2: Het 2de truukje van de apotheker is, de dokter schrijft 30 pillen voor, de apotheker geeft er maar 15 mee en een herhaal recept. Wat gebeurd er de patiënt vergeet of verliest zijn of haar herhaal recept en moet bij de dokter (als hij/zij deze nog nodig heeft) een nieuw recept halen. Onder tussen heeft de apotheker allang de 30 pillen gedeclareerd bij de zorgverzekeraar. Terwijl hij er nog 15 pillen in huis heeft.

Daarom je poot stijf houden en om het medicijn vragen dat voorgeschreven, dan komen er allemaal smoezen, als: moet besteld worden, de leverancier heeft het niet in huis, dit is precies hetzelfde, enz enz.. Ik heb echt medelijden met de medewerkers van een apotheker, want zij moet deze onzin verkopen.

Maar goed, Ali Bahbah kan nog wel een boekje open doen over sommige huisartsen en apothekers, maar het lijkt mij verstandiger dat hij hierover maar zwijgt.

Maar als de soft ware van de apothekers net als goed is als die van huisartsen, dan moet het wel mis gaan. Een bedrijf dat software (iS) levert en dat niet eens zelf durft te installeren bij de huisartsen geeft al hoe goed deze software moet zijn en dan nog roepen hoe goed zij zijn.
Ik komt zelf uit een gezin met een pa als arts en ik heb uren achter de PC/server moeten doorbrengen om de boel aan de praat te krijgen en te houden. En niet omdat windows geen zin had maar de software die gebruikt wordt door veel huisarsten.
Tegenwoordig laat ik elke dag een backup maken van de bestanden die gewijzigt zijn en elke week een dubbele complete back waarvan we er één wegbrengen naar een veilige plaats. Omdat ik de soft ware niet vertrouw, uiteraard omdat dit ook verstandig is.
Er moet nog heel veel gebeuren in de digitale wereld van de apotheker, huisarts en vooral bij de Software leveranciers.

[Reactie gewijzigd door Verwijderd op 25 juli 2024 02:46]

[HellPunk]

Nou ja, zoiets testen ligt ook niet voor de hand - je hebt een onnoemelijk aantal combinaties van aandoeningen en medicatie. Je kan wel een aantal test cases maken, maar je zal nooit uitputtend kunnen testen. Bovendien kan de software wel goed zijn, maar de input moet van anderen komen - als het systeem niet weet dat iemand allergisch is zal er ook geen waarschuwing komen.

[Chadi]

Het is onzin wat je zegt. Het wordt uitvorig getest. het grootste nadeel is dat je OZIS gebruikt en dus verschillende koppelingen hebt met betrekking tot die systemen. Binnen kort stapt men vrijwel zeker op LSP . Dan is je sofinummer dus je ID en komen zulke fouten niet meer voor.

[The Van]

Helaas is een SoFi nummer NIET uniek... Daar krijgen we straks het Burger Service Nummer dan weer voor (dat voor de meesten van ons weer gelijk is aan het SoFi nummer, en dus bijdraagt aan de verwarring).
En voordat nu iedereen begint te roepen, dat SoFi nummers wel uniek zijn: met name korte arbeidscontracten voor buitenlanders: allemaal hetzelfde sofinummer... Omdat het zoveel werk was/is om elke keer een nieuw aan te vragen(!)

[Verwijderd]

Tien tegen één dat voor korte arbeidscontracten straks ook eenzelfde BSN wordt gebruikt. Different name, same (ab)use.

[ijmert]

Misschien gaat het allemaal wat vlotter als het IGZ met de softwareleveranciers van de apotheeksystemen gaat praten in plaats van met de apothekers.

[Verwijderd]

Dit is toch wel stiekem heel erg en misschien erger dan de commotie rond Wilders.

Waarom? Leg ik even uit:

Zelf zit ik in de computers en ik ken hun probleem namelijk ook. Omdat ik zelf intresse heb in medicijnleer ben ik er mee bezig en het doet me pijn aan het hart dan mensen zelf niet kunnen oordelen of ze de juiste medicijnnen hebben.
1. Het staat expleciet op de drukstrip vermeld om wélk medicamt het gaat, kom op zeg!
2. Controle aan de balie van de apotheek "heb ik geen tijd voor" is ook bullshit, sorry
3. Medicatie halen op recept heeft de voorkeur en wie zegt altijd correct de naam van medicatie via de medicijnlijn? Ik noem mijn medicatie bij stofnaam en daarna de tabletvorm. (bepaal ik zelf). Gaat nooit mis en als het mis gaat moet je teruggaan.

Ik heb namelijk zelf vaak contact met onze lokale apotheek en ik help hun ook met hun server, maar over dit probleem kan ik me moeilijk uit omdat de fout zo makkelijk te achterhalen is, maar ja, Nederland gaat ook digitaal

[wdx]

Ceelie;

Inderdaad, met een BSN kan je het EMD opvragen.

[aval0ne]

Voor de duidelijkheid: dit gaat enkel over Nederlandse apotheken.

[wdx]

FYI: In Suriname en antillen gebruiken een aantal apotheken Aposys als IS. Er is niet eens sprake van een EMD, laat staan de uitwisselling van data van een EMD. De kans op een verkeerde afgifte zal dus hoger zijn.