Wetenschappers van de Universiteit van Berkeley kunnen met behulp van een fmri-scans met grote zekerheid vaststellen waar een proefpersoon naar kijkt. Dat geldt ook als de persoon naar foto's kijkt die hij nog niet eerder zag.
Het onderzoeksteam, dat zijn bevindingen woensdag in Nature publiceerde, bestond uit drie personen: psychologie-professor Jack Gallant en de onderzoekers Kendrick Kay en Thomas Naselaris. De wetenschappers trainden in eerste instantie een computerprogramma om 1750 foto's, met daarop eenvoudige voorstellingen, te herkennen. Daartoe werden wiskundige modellen ontwikkeld van de zwart-wit-foto's van 64x64 pixels.
Bij het bekijken van de fotoserie door Kay en Naselaris maakten de onderzoekers opnieuw wiskundige modellen. Dit werd gedaan aan de hand van data afkomstig van fmri-scans, waarbij de hersenactiviteit in beeld werd gebracht. Hierbij kozen de wetenschappers voor het toepassen van voxels om de opgevangen informatie te verwerken.
Door de twee rekenmodellen naast elkaar te leggen, kon de computer met een grote nauwkeurigheid vaststellen naar welke foto's de proefpersoon op dat moment keek, zo bericht Dailytech. Het 'gedachtenlezen' lukte de software ook met regelmaat toen de proefpersoon 120 nog onbekende foto's te zien kregen; bij de eerste proefpersoon wist de computer in 92 procent van de gevallen de foto juist te raden, terwijl bij de tweede proefpersoon dit percentage op 72 lag. Volgens de onderzoekers zou, wanneer uitsluitend gekeken zou worden naar de kansberekening, het percentage op 0,8 procent moeten liggen.
De wetenschappers noemen hun bevindingen en de ontwikkeling van hun 'visuele hersendecoder' een stap voorwaarts, omdat ze op een meer abstracte manier de beelden die personen in hun hersenen opvangen en verwerken, kunnen decoderen. Eerdere onderzoeken konden alleen aangeven naar welke plaatjes een proefpersoon keek, als de plaatjes al eerder waren getoond. De nieuwe decodeertechniek zou gebruikt kunnen worden om de hersenen van dromende mensen te analyseren. Ook zou het wetenschappelijk onderzoek naar het verloop van ziektes als dementie baat kunnen hebben, doordat de hersenactiviteit beter in kaart kan worden gebracht. Verder opperen wetenschappers toepassingen in de verslaafdenzorg.
De volgende stap, het aantonen waar een persoon op een bepaald moment aan denkt zonder de hulp van een eerder visueel referentiekader, wordt volgens de onderzoekers een stuk lastiger. De kennis over hoe de hersenen werken en de huidige scanmogelijkheden van mri-apparatuur zouden nog onvoldoende zijn.