Volgens makeITfair, een nieuw netwerk van maatschappelijke groeperingen, moeten elektronicabedrijven zich inzetten voor betere omstandigheden waaronder metalen voor hun producten in veelal Afrikaanse mijnen worden gewonnen.
Volgens de organisatie moeten consumenten aan elektronicabedrijven duidelijk maken dat ze bereid zijn te betalen voor het gebruik van op ethisch verantwoorde wijze gewonnen metalen. De bedrijven moeten op hun beurt erkennen dat er veel mis is in mijnen waar kobalt wordt gewonnen voor batterijen en platina voor lcd-schermen en harde schijven. Een van de partners van de organisatie, het Nederlandse Somo, heeft een filmpje op YouTube gezet waarin het de negatieve kanten van de productie van een mobiele telefoon belicht.
Concerns als Acer, Apple, Nokia en Philips beweren volgens makeITfair dat zij op de kobaltmarkt slechts kleine consumenten zijn en dat het lastig is om de mijnindustrie te beïnvloeden. Maar volgens de organisatie blijkt uit onderzoek dat een kwart van de kobaltproductie bedoeld is voor batterijen in elektronicaproducten zoals mobiele telefoons, laptops, camera's en mp3-spelers.
De helft van de productie komt uit kobaltmijnen in Congo en Zambia. Daar komt volgens makeITfair veel kinderarbeid voor - in de Congolese mijnen zou een derde van de mijnwerkers jonger dan achtien zijn en sommige niet ouder dan zeven. De mijnen zouden voor veel vervuiling en gezondheidsproblemen zorgen, dat laatste omdat er niet met de juiste uitrusting zoals mondbescherming wordt gewerkt.
Ook de productie van platina laat volgens makeITfair veel te wensen over. De organisatie geeft wat dat betreft Anglo Platinum, de grootste producent ter wereld, een veeg uit de pan. Dit bedrijf haalt het gros van zijn platina uit Zuid-Afrika, en zou daar momenteel bezig zijn duizenden mensen zonder behoorlijke compensatie van hun land te drijven om de productie op te kunnen krikken. Bovendien zouden veel mijnwerkers op contractbasis worden ingehuurd en nog minder verdienen dan het toch al weinige dat de overige medewerkers krijgen uitbetaald, terwijl ze wel de meest gevaarlijke klusjes op moeten knappen.
Volgens makeITfair wordt er niet of nauwelijks naar dit soort problematiek gekeken door de industrie. De organisatie roept elektronicaconcerns dan ook op om hun verantwoordelijkheid te nemen voor de mensen- en arbeidsrechten in de toeleveringen voor hun productieprocessen. De bedrijven zouden om te beginnen eens moeten gaan inventariseren waar hun metalen precies vandaan komen. Maar ook consumenten kunnen een rol spelen, die zouden het bewustzijn bij bedrijven kunnen stimuleren door vragen te stellen over de herkomst van producten en aangeven dat ze graag verantwoordelijk geproduceerde spullen willen hebben.