Nederlanders leden in 2023 voor 109 miljoen euro aan schade door online fraude

Nederlanders raakten door online fraude in 2023 in totaal 109 miljoen euro kwijt aan criminelen. Er werden in dat jaar 70.000 meldingen en aangiften van online fraude gedaan. Het grootste deel van dat geld werd slachtoffers afhandig gemaakt door middel van bankhelpdesk- en beleggingsfraude.

Slechts twintig procent van alle slachtoffers doet aangifte van online fraude, zo blijkt uit een onderzoek van de eenheid Landelijke Expertise en Operaties en de eenheid Landelijke Opsporing en Interventies. Het verschilt sterk per fraudevorm of slachtoffers aangifte doen: in ruim tachtig procent van de bankhelpdeskfraudegevallen doen slachtoffers aangifte, terwijl dat bij aankoopfraude slechts twintig procent is.

Aan- en verkoopfraude komen het vaakste voor. Van alle registraties van online fraudevormen is ruim zestig procent een aankoop- of verkoopfraudezaak. Het gaat dan vaak om relatief kleine bedragen, zo blijkt uit de registraties. Gemiddeld doen slachtoffers in deze gevallen aangifte over een diefstal van een gemiddeld bedrag van 250 euro.

Bankhelpdeskfraude komt daarna het vaakst voor, namelijk in ruim tien procent van alle geregistreerde gevallen. Deze fraudevorm blijkt het lucratiefste voor cybercriminelen. Meer dan de helft van al het gestolen geld werd door middel van bankhelpdesk- en beleggingsfraude afhandig gemaakt. Een slachtoffer dat aangifte deed, was gemiddeld 7000 euro kwijt aan de zogenaamde bankhelpdeskmedewerker. Eerder was dat overigens nog het dubbele.

Volgens de politie gebruiken criminelen vaak een remoteaccesstool om toegang te krijgen tot het systeem van een slachtoffer. Ook worden digitale lijsten met persoonsgegevens gebruikt om specifieke doelgroepen te benaderen. De politie noemt specifiek zeventigplussers, alleenstaande dertigers en hoogopgeleide veertigers. Criminelen zouden het gestolen geld veelal gebruiken om 'luxe of statusverhogende goederen' te kopen, bijvoorbeeld horloges, sieraden, designerkleding, smartphones en laptops. De politie vreest dat online fraude de komende jaren toe zal nemen vanwege de ontwikkelingen in kunstmatige intelligentie en deepfakes.

Overigens was het aantal registraties van online fraude in 2023 grofweg net zo groot als in 2019 en 2022. In 2020 en 2021, tijdens het hoogtepunt van de coronapandemie, was het aantal registraties aanzienlijk groter dan in 2023, namelijk respectievelijk ruim 45 en 35 procent meer dan in 2023.

Reacties (46)

[midime]

Ik denk dat de cijfers blijven stijgen als de pakkans niet toeneemt. En dat is denk ik al jaren het geval. Doordat de pakkans zo beroert laag ligt is het lonend online crimineel te zijn.

Zelf ook een situatie meegemaakt, waarbij men mijn naam (bedrijf) gebruikte op Marktplaats. Kreeg dus tientallen telefoontjes per dag van mensen die waren opgelicht en ook zelfs mensen aan de deur. De opzet was de naam van een bedrijf te gebruiken en producten te verkopen die mensen dan OF ontvingen OF konden afhalen. Uiteindelijk met 4x een aangifte bij de politie had ik niet het idee dat er schot in zat. Het frustreerde me dat er telkens meer mensen gedupeerd werden. Ik heb toen alle gegevens van gedupeerden verzameld. Zo ontstond er een lijstje van bankrekeningen. Ik ben toen gaan bellen met de banken (4 in totaal), uiteindelijk hebben de banken onderling ook afstemming gehad en de rekeningen werden binnen 2u van melding allemaal geblokkeerd. Dit had wel effect! Echter ik kreeg toen de nodige bedreigingen. Nu ging ik er niet vanuit dat ik de aandacht zou krijgen, dat werden nog weer 2 aangiftes (bedreiging). Echter mijn gedachte was dat de criminelen meer "online" actief waren dan fysiek mensen op mij af zouden sturen. Een gok want het had ook anders kunnen lopen. Maanden later kreeg ik de melding van de politie dat de "bende" was opgepakt, het bleken meerdere mensen te zijn. Mijn actie van banken bellen vonden ze niet direct handig, maar het effect was wel dat de bende gepakt werd. Ik vermoed dat mijn handelen het onderzoek wellicht heeft vertraagt, maar wel heeft geresulteerd in minder gedupeerden.

Wellicht niet een hogere pakkans, maar dit lijkt me ook effect te hebben dat criminelen tegen de lamp lopen en er minder uitdaging in zit.

Al met al neemt de criminaliteit in de online wereld toe, ik denk dat politie maar ook banken zich beter moeten bewapenen. Wij als enkelen kunnen niet alles voorkomen en doorzien. Echter fraude speelt zich vaak online niet af als incident, maar grotere schalen. Banken/bedrijven hebben cijfers, hier zou mijns inzien veel effectiever op gehandeld kunnen worden. Uiteindelijk heb ik met 3 van de 4 banken een open gesprek gehad, daaruit bleek dat de praktijken toch niet door hun filters waren opgemerkt. Wellicht omdat er spreiding was van verschillende banken. Als de banken onderling met elkaar afstemming hadden gehad was dit wellicht wel in een autonoom proces naar voren gekomen.

Criminelen stop je niet, het blijft een kat-en-muis spel. Denk alleen dat als er meer en betere samenwerking is vanuit het bedrijfsleven en instanties, de pakkans verhoogd wordt en het minder interessant is voor de criminelen.

[Grrrr]

Ben benieuwd of de 109 miljoen geextrapoleerd is vanaf de 20% die aangifte doet, en dat er dus voor ca 20miljoen aan aangiftes is binnengekomen, of andersom en dat we het kunnen extrapoleren naar 545miljoen. Nogal een significant verschil.

Edit:na de bron te lezen verwacht ik het laatste, dus in werkelijkheid 546 miljoen

[Reactie gewijzigd door Grrrr op 21 november 2024 19:39]

[Gulpen]

546 miljoen / 15,2 miljoen volwassenen = gemiddeld elke Nederlander jaarlijks €36 aan fraude kwijt.

Bestaat daar geen verzekering voor? Lijkt me handig.

[Reactie gewijzigd door Gulpen op 21 november 2024 23:17]

[MrFax]

Ik denk dat dat fraude alleen maar in de hand gaat werken.

[Frame164]

Voor verzekeraars zeker handig. Nederlanders verzekeren immers graag alles wat te verzekeren valt. De premie heb je al berekend voor de verzekeraars. Voor 50 euro per jaar verzekeren ze het risico van 36 euro.

[vespino]

Eerlijk is eerlijk: vorig jaar een online aankoop gedaan, nooit meer iets gehoord, maar enkele maanden later kreeg ik uit het niets m’n geld terug. Uiteraard zonder interventie van politie want die hebben daar natuurlijk geen tijd voor.

[adje123]

Dus, je hebt een lening verleend? Terwijl je daar waarschijnlijk niet bevoegd toe bent...., dus eigenlijk is dat ook fraude

[Groningerkoek]

Wat een onzin. Ook jij mag een lening uitgeven, daar hoef je helemaal niet bevoegd voor te zijn.

[magician2000]

Dat ligt er maar net aan aan wie en onder welke voorwaarden je dat doet. Maar vooral ook, hoe vaak en tegen welke rente. Die zaken samen maken dat je een vergunning nodig kunt hebben omdat je als kredietverstrekker gezien kan worden.

[Groningerkoek]

Dat er omstandigheden en soorten zijn die het vergunningsplichtig maken, veranderd niets aan het feit dat hij, jij en ik alledrie de komende 5 minuten elkaar van een lening kunnen voorzien.

[magician2000]

Klopt. Dat maakt nog niet dat het zomaar mag (even afhankelijk van de eerder genoemde zaken).

Er zal ook niemand moeilijk doen indien je het doet om een bekende te helpen zonder rentebedragen die grenzen aan afpersing. Want daar ligt het punt waarom die regels er zijn.

[fenrirs]

Klinkt eerder als een particulier of eenmans zaak die het item voor meer geld kon verkopen, maar verder wel ‘eerlijk’ is

[AeglosFira]

Heb eerder dit jaar aangifte gedaan van oplichting via Marktplaats maar ze deden er idd helemaal niets aan. Heb alleen een aantal mailtjes gekregen dat ze aan het overwegen waren om er iets mee te doen om uiteindelijk te melden dat ze het te druk hadden en ik zelf maar moest zien hoe ik mijn geld terug zou krijgen...

[Groningerkoek]

Wat mis ik bij bankhelpdeskfraude?

Registraties: 7.000
Gemiddelde schade per registratie: 7.000,-

Totale schade: 34.000.000,-

[Marcel Br]

Het kon wel eens een mediaan zijn ipov een gemiddelde.

[sjirafje]

Hoeveel extra politie inzet zou er nodig zijn om om een groot deel (> 75%) van dit bedrag terug te halen? En hoeveel zou deze extra inzet kosten?

[FreezeXJ]

Voor de eerste gevallen: heeeeel veel uren, 3 wetswijzigingen, en het breken van 4 internationale verdragen. Als de smeerlap nu ergens in Verweggistan zit is ie een stuk lastiger aan te pakken, want dan ben je 100% afhankelijk van de politie daar.
Daarnaast zul je moeten aantonen dat dit geld echt gejat is, en niet toevallig overgemaakt, en moet je het terug kunnen krijgen. En daarna krijg je tig rechtszaken van de jatter omdat ie het eerlijk gejat heeft, en hij z'n nieuwe eigendom gewoon terug wil.

Als je eenmaal de eerste zaken succesvol gevoerd hebt is de rest eenvoudiger, maar dan ben je (na hoge raad) toch gauw 5 jaar verder.

[PvdVen777]

Zo lang duurde het bij mij met een offline case al. En dan heb je het over een simpel geval van geld betaald, dienst niet geleverd partij gewoon bekend.

[Frame164]

Het is effectiever om het aan de voorkant op te lossen, dus zorgen dat mensen er meer van bewust zijn en wat meer nadenken. Als je bijvoorbeeld naar klachten op het Kassa of Radar forum kijkt, dan is het grootste deel van de problemen te voorkomen als mensen een keer nadenken voor ze wat doen en niet achteraf gaan nadenken over wat ze hebben gedaan. Het kan al zo simpel zijn om niet domweg bij een webwinkel te bestellen voordat je een paar simpele checks hebt gedaan. En de regel toepassen dat als iets te mooi is om waar te zijn is het niet waar. Maar zodra er “kortingen” zijn worden veel mensen gek en moeten ze bestellen. Wat weer niets nieuws is. 40 jaar geleden hadden we de busjes die “luxe pannen” over hadden al in de straat. Daar trapten ook veel mensen in. En de gratis busreizen.

[Reactie gewijzigd door Frame164 op 22 november 2024 08:39]

[keuringsdienst]

Het CBS geeft 625 miljoen aan per 2021 voor schade door online criminaliteit tegen burgers.
Dat is volgens iedere statistiek sterk stijgend, dus per 2023 zal het eerder over ruim 800 miljoen gaan.

In 2021 zijn 3,2 miljoen vermogensdelicten en 1 miljoen vernielingen gepleegd. De totale financiële schade van deze criminaliteit bedroeg 2,5 miljard euro. Een kwart hiervan betrof online criminaliteit

https://www.cbs.nl/nl-nl/...iminaliteit-tegen-burgers

[OttoRocketman]

Door allerlei datalekken kunnen criminelen hele specifieke (bankhelpdeskfraude) trucs uithalen met gedetailleerde informatie van het potentiële slachtoffer. Daardoor kun je phishing attempts ontvangen die niet slechts algemene informatie bevatten, maar bijv. een persoonlijke aanhef, adres- en bankgegevens, enz., waardoor het legitiemer overkomt.

Natuurlijk kun je dan nog steeds herkennen of iets nep is, maar dat wordt wel moeilijker.

[JayPe]

Meestal,.. heb je daar ook een bron voor?

Tot nu toe heb ik binnen mijn persoonlijke bubbel van alles langs zien komen, van best wel naÏef, dom, WO geschoold en hyper achterdochtige personen; opgelicht worden, komt in vele vormen.

[The Zep Man]

Tot nu toe heb ik binnen mijn persoonlijke bubbel van alles langs zien komen, van best wel naÏef, dom, WO geschoold en hyper achterdochtige personen; opgelicht worden, komt in vele vormen.

WO-geschoold en hyperachterdochtig zijn karakteristieken die niet dom of naïef uitsluiten.

Verder is er een verschil tussen intelligentie en wijsheid.

[Reactie gewijzigd door The Zep Man op 21 november 2024 20:05]

[Soldaatje]

Intelligentie komt in verschillende vormen. De meeste slachtoffers doen ook niet graag aangifte omdat ze denken dat het hun eigen schuld is. Daardoor kan de politie ze ook weer minder goed opsporen. Zo blijft de misdaad lonen.

[midime]

Ik heb destijds alle mensen de info gegeven bij de aangifte hetzelfde dossiernummer te gebruiken. Hierdoor kon de politie relatie leggen tussen alle zaken. Dit zal ook heel erg geholpen hebben.

[liberque]

Precies dit is de reden dat er bij het online oplichten zo weinig aangifte wordt gedaan. Mensen voelen zich dom, schamen zich en zoeken de schuld bij zichzelf. De reinste flauwekul natuurlijk. Malafide winkels, foute dropshippers en marktplaats oplichters zijn het probleem. Zij moeten zich schamen, maar komen et veelal mee weg.

De enige manier om zeker te weten dat je niet ten prooi valt is gewoon niks meer online te kopen. Ja je kan van alles controleren, maar de oplichters worden steeds gehaaider en brutaler. Dat schiet dus ook niet op.

Ben je of word je online opgelicht doe dan gewoon aangifte en rapporteer. Je geld krijg je er veelal niet mee terug, maar je geeft de oplichter alweer minder kans om een volgend slachtoffer te maken. Uiteindelijk loopt deze door herhaaldelijke aangiftes tegen de lamp. Hier bereik je dus wel iets mee. Met jezelf dom voelen niet.

[Ramoncito]

Dat aangifte doen wordt dus lastiger gemaakt door die betaalservices van Vinted of Marktplaats. Die verhullen de identiteit van een gebruiker. Eenzelfde gebruiker kan zo verschillende identiteiten aannemen. En je betaalt dan ook nog eens met het vrijgeven van al je gegevens en gewoontes aan zo'n commerciële partij, die dat weer verhandelt aan eenieder die er geld voor over heeft. Handig, bijvoorbeeld dat Marktplaats onder de paraplu van eBay valt.

[midime]

Dat in principe is niet het probleem. Doordat de gedupeerde iets niet weet, betekend niet dat er geen aangifte mogelijk is. Want politie kan gegevens opvragen. Het probleem zit meer dat er werk in zit, mankrachten te kort dus. Zou het ook lonender zijn qua vaak de oplichting dan zou dit zeker uitgevoerd worden. Dus duizenden euro's weg i.p.v. honderden, dat maakt een slecht dossier.

[Ramoncito]

Nou, ik heb jaren in de financiële sector gewerkt, en talloze mensen gesproken die op allerlei manieren geflest waren. Ik dacht zelf alle trucs wel te hebben gehoord, ook omdat mijn moeder destijds op de markt stond en van anderen hoorde op welke gewiekste manieren standhouders werden opgelicht en bestolen.

Toch trapte ik er ook in, met van alles en nog wat. Soms leek het wel alsof ik ergens op zo'n sh*tlist stond of zo. Het meest frappante was dat het dan net leek alsof ik dan degene was die niet te goeder trouw was.

Ik merk het op 2ehands sites: Ik moet kiezen tussen ouderwets verkopen met iets meer moeite, of me onderwerpen aan datagrootgraaiers die mijn hebben en houden willen weten, verhandelen en zelfs doorgeven aan de belastingdienst tegenwoordig en meedoen met commerciële tussenpartijen (het parkeren van geld) die gaan bepalen of een transactie al dan niet correct is verlopen. Dat is nu juist verneukeratief: De politie zegt: Check een rekeningnummer en e-mail vooraf, en sites als Vinted en Marktplaats zeggen: Maak gebruik van onze tussenrekening (waar je dus niks van kunt checken). Contant geld vragen is dan ook nog eens een no-go.

Mijn bejaarde moeder kan ik al bijna niet meer helpen met Marktplaats. Ze heeft geen smartphone of tablet, maar doet alles op de pc. Marktplaats om hulp vragen? Ja mevrouw, dat kan in de app. Mijn moeder vraagt dan hoe ze dat moet installeren op haar pc...

[fenrirs]

Verkopen op een platform xyz en de inkomsten niet opgeven is dan ook gewoon fraude. Met de verkoop van eigen tweedehands spullen heeft nog niemand problemen gekregen, ook bijstandsgerechtigden niet als het om ‘niet structurele’ verkoop gaat

[Ramoncito]

Nou las ik een verhaal in de krant over iemand die werkloos raakte en een ww-uitkering kreeg. Hij besloot die tijd ook meteen te gaan gebruiken om zijn huis op te ruimen. Hij verkocht alles via Marktplaats en werd aangesproken door de uitkeringsinstantie. Hij was zijn uitkering vervolgens kwijt. Ik las dit een jaartje geleden in de Telegraaf.

Het zijn van die gevallen waar je dan over na moet denken. Ik probeer zelf alles netjes volgens de regels te doen, maar het wordt me soms wel erg, nodeloos moeilijk gemaakt (tot vervelens toe).

[fenrirs]

Volgens Richtlijn (EU) 2021/514 van de Raad van 22 maart 2021 tot wijziging van Richtlijn 2011/16/EU betreffende de administratieve samenwerking op het gebied van de belastingen: Dat betekent dat platforms van hen niet de in de richtlijn vermelde persoonsgegevens hoeven te verzamelen. Van een incidentele (uitgesloten) verkoper is sprake als de verkoper in een kalenderjaar minder dan 30 transacties heeft verricht en hij niet meer dan € 2.000 met de in dat jaar verrichte transacties heeft verdiend

Deze richtlijn wordt door voor zover ik weet alle uitkeringsinstanties gerespecteerd.
Zo moeilijk is het dus niet.

overigens weet ik van iemand die uitkeringen controleert bij een gemeente dat als iemand van te voren aangeeft privé bezittingen te willen verkopen om bv een schuld af te lossen, dit NIET wordt meegenomen als inkomsten.

[Ramoncito]

Je eigen spullen verkopen is imho nooit "verdienen" (als particuliere verkoper). Maar het betekent wel, dat als iemand bijvoorbeeld zijn oude auto/motor/brommer verkoopt om een andere te kunnen kopen, hij/zij zomaar boven die 2000,- uitkomt. Ik zie ook wel dat mensen (zoals ik) hun oude DVDtjes en CDtjes verkopen. Dan kom je ook al snel boven de 30 transacties uit. Wat te denken van ander klein spul? Postzegels, Playmobil, Lego, modelautootjes etc? Ik ken inmiddels genoeg mensen die wel een oor zijn aangenaaid.

[fenrirs]

Zoals mijn kennis aangeeft vanuit haar functie als bijstandscontroleur, als iemand aangeeft een auto te verkopen om een andere terug te kopen, dan is er geen reden tot paniek, mits in overleg.
(b.v. een grote station voor een kleintje die zuiniger is). Als je een auto verkoopt om vervolgens een duurdere te kopen krijg je terecht commentaar.

Ze geeft ook aan dat die 30 transacties ook geen harde grens is, als je kan aantonen dat je alles in bezit had voorafgaand aan een uitkeringsperiode, b.v. een grote verzameling.
Koop je eerst in en verkoop je weer dan is het gewoon handel en moet je de inkomsten opgeven voor verrekening. Bij twijfel, gewoon overleggen.

Ik had ook ooit een bijstandsuitkering. Dmv overleg mocht ik zelfs met behoud van uitkering werken in een start-up om zo mijn eigen baan te kunnen creëren. Dat is uiteindelijk ook gelukt, iedereen happy.

[Marcel Br]

Juist bij ww is dat een heel vreemd verhaal.
Of hij moet zo druk zijn geweest met opruimen dat hij niet aan solliciteren toekwam.

[Ramoncito]

Er zijn genoeg verhalen die ik lees in de krant die me bij blijven (juist vanwege de absurditeit, of de sneuheid, zoals een oma die gekort werd op haar huursubsidie vanwege haar spaargeld. Ze kon geen uitvaartverzekering meer krijgen en zette daarom wat opzij). Gek genoeg kan ik ze vaak later niet meer terugvinden. Het AD heeft daar een handje van: Artikelen gewoon verwijderen na verloop van tijd. Ik kan natuurlijk niet elk artikel wat ik ooit lees ergens opslaan.

[fenrirs]

Er zijn genoeg verhalen die ik lees in de krant die me bij blijven (juist vanwege de absurditeit, of de sneuheid, zoals een oma die gekort werd op haar huursubsidie vanwege haar spaargeld. Ze kon geen uitvaartverzekering meer krijgen en zette daarom wat opzij).

U mag op 1 januari 2025 niet meer dan € 37.395 aan vermogen hebben om huurtoeslag te krijgen. Hebt u een toeslagpartner? Samen met uw toeslagpartner mag u in 2025 € 74.790 aan vermogen hebben.

Een uitvaart kost tussen de 7000-15000 euro (als je het fancy maakt), dus terecht gekort. overigens heeft het gros van de mensen niet meer dan 20k op de bank (bron CBS)

[FFW]

Dat is niet zo.

[adje123]

https://www.ad.nl/binnenl...n-het-overleven~ac597e22/

Ik las dit artikel laatst en toen dacht ik...., man man man, kansloos. Hoe wanhopig of dom kan je zijn?

[theobril]

Ik snap het artikel niet: "de crypto’s waren echt. Die kocht hij gewoon via een regulier platform in Nederland. Hij werd nooit rechtstreeks voor een karretje gespannen, zoals in zoveel oplichtingszaken. De val bleek het handelsplatform dat Alice zelf ook gebruikte om te handelen. Dat blijkt later nep, maar zit uiterst ingenieus in elkaar. Na de eerste week haalt hij zelfs geld terug vanaf zijn account, dat kon gewoon. Daardoor wordt hij verleid tot het spelen om grotere bedragen."
Hij kocht crypto die hij in een wallet van boeven zetten? Of hij dacht crypto te kopen op een platform wat nep was? Dan klopt "een regulier platform" weer niet.

[Olaf van der Spek]

De crypto werd op een regulier platform gekocht en daarna op een malafide platform 'verhandelt'.

[theobril]

Dank voor de uitleg. Ik had ook beter moeten lezen. Zijn er platforms waarop je meer voor je Crypto krijgt? Lijkt mij een wereld waarin iedereen op elkaar let, en als je op platform X 10% meer krijgt, dat je dan wantrouwig moet worden?

[midime]

Eigenlijk zouden de partijen die de facilitering bieden aan de bel moeten trekken voor "twijfel" in praktijken. Dan zouden dit soort zaken ook sneller tegen de lamp lopen.

[Tigitaal]

In het bericht staat vermeld dat ook hoogopgeleide veertigers vaak slachtoffer zijn. Die zou ik niet perse dom noemen.

[midime]

Je kan slim zijn of hoog opgeleid. Je kan altijd iets doms doen. Dat is niet overkomelijk en voor de criminelen een grote winstpakker.