Onderzoekers van verschillende universiteiten, waaronder de TU Delft, hebben een nieuwe chemische samenstelling ontdekt die natriumionaccu's beter laat concurreren met lithiumionaccu's. In het lab leidt dit tot een aanzienlijk langere levensduur, sneller laden en een hogere energiedichtheid.
Natriumionaccu's staan in de belangstelling omdat ze minder kritische grondstoffen gebruiken. De ionen verplaatsen zich via natrium (in het Engels: sodium) in plaats van lithium, de anode vereist niet per se grafiet en de kathode geen kobalt. De grondstoffen voor dit type accu zijn minder geopolitiek beladen, omdat ze goedkoper zijn om te produceren en op vrijwel ieder continent te vinden zijn. De voornaamste grondstof is natriumchloride (NaCl), oftewel keukenzout. Dat maakt natriumionaccu's een interessant alternatief voor de gangbare lithiumvarianten. Zoals beschreven in een eerder achtergrondartikel over natriumaccu's loopt de ontwikkeling nog achter, maar is het potentieel groot. Er zijn al thuisaccu's en EV's op basis van natrium in ontwikkeling. De nadelen zijn dat de energiedichtheid lager is, dat de accucellen minder snel kunnen laden en dat de levensduur lager is.
Die minpunten lijken nu voor een groot deel overwonnen. In Nature publiceerden onderzoekers van verschillende universiteiten, waaronder de TU Delft, een nieuwe samenstelling met een kathode op basis van een combinatie van natrium (Na), lithium (Li), nikkel (Ni), mangaan (Mn) en titanium (Ti). Natriumionen zijn groter dan lithiumionen, wat beperkingen oplevert voor het maximale laadvermogen. Maar de nieuwe samenstelling en structuur van de kathode bevordert een hoge verspreidingsgraad van natriumionen, wat snellere laad- en ontlaadprocessen mogelijk maakt dan bij de huidige natriumaccu's. Specifieke getallen worden echter niet concreet genoemd in de studie.
Volgens het onderzoek wordt de levensduur met 20 tot 40 procent verlengd ten opzichte van bestaande natriumaccu's. In het lab hadden de experimentele cellen na continu snelladen op 3 graden Celsius na ruim 700 laadcycli nog 80 procent van de capaciteit over. Elders wordt zelfs gesproken over 1000 cycli en 88 procent restcapaciteit in een ander experiment. Dit laat vooral de potentie van de nieuwe samenstelling zien; het is onduidelijk hoe de levensduur zou uitpakken met lagere laadsnelheden. Ter vergelijking: met normaal gebruik kunnen de gangbare NMC- en LFP-cellen duizenden cycli halen.
Een ander nadeel van natriumaccu's is de lagere energiedichtheid, waardoor ze zwaarder zijn. Dat dit niet onoverkomelijk hoeft te zijn, bewijzen LFP-accu's die steeds vaker in EV's worden gebruikt. Volgens de studie werd op elektrodeniveau een energiedichtheid behaald van 260Wh/kg, wat bijzonder hoog is voor natriumcellen. Op celniveau, inclusief behuizing, anode, separator en elektrolyt, komt dat iets lager uit: naar schatting 210Wh/kg uitgaande van circa 80 procent. Dat is alsnog een enorme verbetering ten opzichte van de gravimetrische energiedichtheid van LFP en bestaande natriumioncellen van circa 160Wh/kg. Het komt in de buurt van de beste lithiumioncellen van dit moment met een NMC-kathode, die tegenwoordig op 260 tot 300Wh/kg zitten.
Volgens de studie sluit de nieuwe samenstelling goed aan op bestaande productieprocessen voor lithiumionaccu's, wat de implementatie in commerciële toepassingen kan vergemakkelijken. Door de minder kritische grondstoffen zouden natriumaccu's op termijn ook goedkoper te produceren zijn. In de Volkskrant zegt onderzoeker Marnix Wagemaker van de TU Delft: "Ik zal nooit zeggen dat een ontdekking alles verandert, maar dit onderzoek laat zien dat het gebruik van natrium perspectief biedt. Ik ben ervan overtuigd dat natriumionbatterijen de komende decennia belangrijk worden."