Het probleem met aanbestedingen is dat je er eigenlijk nog meer van moet weten dan als je het zelf doet. Anders zet je niet de juiste eisen in de aanbesteding.
Dit heb ik pijnlijk vaak langs zien komen. Ofwel laat de aanbesteding veel ruimte voor onverwachte uitkomsten zodat je niet krijgt wat je wil, ofwel is de aanbesteding zo strak opgesteld dat je het net zo goed zelf kan doen,
Om een aanbesteding (of zelfs een gewone bestelling) goed te doen heb je veel kennis nodig om het juiste IT-product te kopen. Als je die zelf niet hebt kun je in principe een consultant inhuren om het voor je te doen, maar hoe vind je een goede consultant als je zelf geen kennis van vakgebied hebt? Daar zijn ook weer bureau's voor die de juiste consultant bij jouw probleem zoeken maar kun je die consultant uberhaupt de juiste opdracht en informatie geven als je zelf niks van het ondewerp weet?
Het is geen nieuwe probleem en Agile is een bekende methode om met die onzekerheid om te gaan, maar voor aanbestedingen is het maar lastig omdat je dan geen doel kan stellen waardoor het lastig wordt om partijen te vergelijken. Je kan dat indirect doen door bv het niveau en de prijzen van de programmeurs te vergelijken maar daar heb je weer IT-kennis en ervaring voor nodig.
Voor de duidelijkheid, het probleem heeft eigenlijk niks met aanbestedingen te maken, het gaat om inkopen in het algemeen. Aanbestedingen zijn een vrij onhandige vorm van inkopen maar helaas noodzakelijk, dat is echter een politiek/economische-discussie die niks met techniek te maken heeft.
Ook is het probleem op zich niet uniek voor IT, overal worden er afwegingen gemaakt tussen inkopen en zelf doen. Over het algemeen heeft inkopen de voorkeur (je weet wat je krijgt en wat het kost en het is gemaakt door experts), maar dan moet je wel de juiste bestelling kunnen doen. Door gebrek aan wettelijke normen en beperkende licentievcoorwaarden kun je bij de meeste IT-projecten nergens op vertrouwen. Er zijn wel wat standaarden maar die richten zich heel erg op de basis en als outsider kun je het niet beoordelen. De overheid begint voorzichtig eisen te stellen (zoals de AVG) maar dat is nog lang niet genoeg om er op te vertrouwen. Dat is heel anders dan bv een auto waarbij je er van uit kan gaan dat een nieuwe auto voldoet aan alle wettelijke eisen en daarom redelijk veilig is.