Bert Hubert, sinds 2020 technisch lid van de Toetsingscommissie Inzet Bevoegdheden, stopt bij de TIB. Deze organisatie is toezichthouder op operaties van de inlichtingendiensten AIVD en MIVD. Hubert stopt vanwege een nieuw wetsvoorstel dat volgens hem 'veel te ver' gaat.
Hubert zegt 'als persoon moeite' te hebben met het wetsvoorstel Tijdelijke wet onderzoeken AIVD en MIVD naar landen met een offensief cyberprogramma, en zich 'meermaals de vraag' te hebben gesteld of hij zijn technische kennis nog voldoende in kan blijven zetten. Hij schrijft dat de huidige wet en het stelsel van toezicht 'in balans is' en dat het toezicht 'werkt'.
De tijdelijke wet verandert de situatie echter voor Hubert. Met het wetsvoorstel wil het kabinet onder meer dat de AIVD en MIVD kabelinterceptie mogen doen zonder dat de TIB vooraf toestemming hoeft te verlenen. Daardoor zou er niet langer sprake zijn van toezicht vooraf, maar van 'realtime toezicht', zoals de inlichtingendiensten zelf ook willen. Die stellen met realtime toezicht en de nieuwe wet sneller en effectiever in te kunnen spelen op cyberdreigingen, bijvoorbeeld van 'bepaalde landen zoals Rusland en China'.
"Als lid van een toetsingscommissie ga je niet over de wet die je toetst", schrijft Hubert. "Maar deze nieuwe wet zinde mij niet. Allereerst werden de criteria voor toetsing uitgekleed, met als hoogtepunt dat voor het integraal afluisteren van dikke internetkabels (om te ontdekken wat er op die kabels zit), helemaal geen reden meer opgegeven hoeft te worden." Voor een andere vorm van afluisteren hoeven de diensten alleen nog 'vrijblijvende 'indicaties'' te geven, stelt Hubert. "Dan blijft er weinig over om te toetsen."
Het voormalige technische lid is ook bang dat de nieuwe wet ervoor gaat zorgen dat de toezichthouder overbelast raakt. De toezichthouders moeten onder de nieuwe wet 'zelf onderzoeken wat er precies gaande is en waarom'. Pas als blijkt dat een inlichtingendienst iets doet wat niet mag, kan er volgens Hubert een 'zwaar traject' worden begonnen om die actie te stoppen. "En het effect van overbelasting is dat het toezicht aan dekking verliest, iets dat we zien bij de Autoriteit Persoonsgegevens." Extra technisch capabele toezichthouders zouden dit realtime toezicht mogelijk kunnen maken, erkent Hubert, maar hij stelt dat het 'moeilijk voorstelbaar' is 'in deze tijden van personeelstekort'.
Hubert neemt nu afscheid, voordat de wet daadwerkelijk is aangenomen, om de wetswijziging 'uit te kunnen leggen'. "Want ik zou heel droevig worden als deze nieuwe wet, met de forse nieuwe bevoegdheden, en het in praktische termen afgeschaalde toezicht, zonder slag of stoot aangenomen zou worden."
TIB schrijft dat Hubert 'met zijn diepgaande technische kennis de afgelopen twee jaar van grote waarde is geweest voor de besluitvorming van de TIB'. "De TIB is Bert dan ook zeer erkentelijk voor zijn bijdrage en respecteert zijn besluit om te stoppen."