Met de komst van Private Access Tokens in de bèta's van iOS 16 en macOS Ventura is het einde van captcha's in zicht. Websites gaan de tool om je te verifiëren door op plaatjes te klikken vervangen door een systeem van tokens.
Een checkbox met de tekst 'I'm not a robot' en een verzoek om op alle plaatjes te klikken met bussen erop: captcha's gaan uit van wantrouwen. Je bent een robot totdat je bewijst dat het niet zo is. Gebruiksvriendelijk zijn ze ook al niet. Captcha's invullen kost bovendien onnodig tijd. Er zijn dus genoeg redenen om er vanaf te willen.
Sites willen echter nog steeds weten of hun bezoekers wel mensen zijn. Immers, een site alleen serveren aan bots is lang niet zo waardevol. Verifiëren dat bezoekers mensen zijn, vermindert de aanwezigheid van spambots en houdt aanvallen van bots tegen. Captcha's bestaan dus niet voor niets, maar met het nieuwe systeem van tokens is dat wellicht verleden tijd.
Tokens voor verificatie
Het systeem heet Private Access Tokens. De basis daarvoor is een standaard van de Internet Engineering Task Force met de naam Privacy Pass. Dat is een systeem voor het maken en verifiëren van tokens op een manier die niet herleidbaar is naar apparaten of persoonsgegevens. Dat laatste is een belangrijk detail, omdat het anders een tool kan zijn voor fingerprinting, het online volgen van apparaten op basis van allerlei data.
Het systeem van Private Access Tokens werkt met verschillende partijen. Het apparaat natuurlijk, maar ook de 'Attester', die checkt of een apparaat echt is, de 'Issuer', die het token verstrekt, en de 'Origin', de server die om het token vraagt.
/i/2005167076.png?f=imagenormal)
Als een apparaat op een site komt die vraagt om een verificatie, bijvoorbeeld bij het inloggen, stuurt de server van die site een verzoek naar het apparaat. Dat neemt contact op met de Attester, die gegevens checkt. Dat kan bijvoorbeeld het IMEI-nummer van een telefoon zijn. Vaak zal die Attester de maker van het besturingssysteem zijn.
De Attester is de partij die wordt vertrouwd door beide partijen: het apparaat en de Issuer. Als de Attester het verzoek goedkeurt, stuurt hij het verzoek door naar de Issuer. Die kan het token vervolgens genereren en naar het apparaat sturen. Vervolgens stuurt het apparaat het token door naar de server.
Daarmee kan de server van de site dus alleen zien dat het een goed gegenereerd token is, maar weet het niets over het apparaat of de gebruiker. Dat is ook de bedoeling. Zoals in elk systeem zijn er wel wat zwakkere schakels. Zo zijn er dus drie of vier partijen nodig om het systeem mogelijk te maken en die moeten elkaar vertrouwen. Als een van de servers platligt, werkt het niet meer. Is iCloud onbereikbaar? Dan zul je dus op een iPhone ineens weer captcha's moeten invullen.
Hoe het in de praktijk werkt
:strip_exif()/i/2005181132.webp?f=thumblarge)
De eerste golf van apparaten die werken met Private Access Token-ondersteuning komt dit najaar. Apple zet de techniek in iOS 16, iPadOS 16 en macOS Ventura, bleek op WWDC eerder deze maand. Daarmee zijn er in een klap naar schatting honderden miljoenen apparaten wereldwijd voor het einde van het jaar. In de bèta is het een functie die standaard aan staat, vermoedelijk staat het ook standaard aan bij de release dit najaar.
Daarmee is er dus al een aantal apparaten dat ermee gaat werken, maar ook heel veel sites kunnen het toepassen. Cloudflare gaat het ondersteunen en ook Fastly gaat ermee aan de slag. Daarmee kunnen veel websitebeheerders in een klap captcha's voor een deel van de gebruikers uitfaseren.
Niet iedereen heeft echter een Apple-apparaat. Cloudflare noemt specifiek dat Google ook betrokken is geweest bij de ontwikkeling, dus een snelle ondersteuning van Android lijkt ook voor de hand te liggen. Er is nog geen aanwijzing dat het in Android 13 zit, de eerstvolgende versie, die deze zomer uitkomt. Alle functies en api's zitten er al in vanwege de naderende release, dus die ondersteuning lijkt niet alsnog te komen. Google heeft met Chrome OS ook een desktopbesturingssysteem waar Private Access Tokens in kunnen komen. De grote vraag is of Microsoft ook aan boord springt met Windows. Daar is vooralsnog niets over bekend.
Tot slot
Private Access Tokens lijken er, door de ondersteuning van Apple en Cloudflare, al redelijk snel te komen. Bij de meeste technologieën zitten er jaren tussen de aankondiging en de implementatie. Ook nu kan het weer even duren voordat captcha's tot het verleden behoren. Er is nog niets bekend over ondersteuning voor Windows, Chrome OS en Android.
Bovendien is het de vraag of dit als open oplossing kan dienen voor bijvoorbeeld Linux-distro's. Het introduceert een vertrouwde tussenpartij in de vorm van de Attester die het apparaat moet verifiëren. Het is onbekend hoe en onder welke voorwaarden partijen Attesters kunnen worden. Dat maakt dit in potentie een gesloten systeem, waarmee grote partijen captcha's kunnen omzeilen en kleine partijen het nakijken hebben. Daardoor is het de vraag hoe dit op termijn zal uitpakken.