De provincie Noord-Holland heeft als eerste provincie van Nederland een datacenterstrategie opgesteld. Daarin staat onder meer onder welke voorwaarden er nieuwe datacenters gebouwd mogen worden. Als onderdeel van die strategie stelt de provincie een warmteregisseur aan.
De strategie verplicht gemeenten waar datacenters zich willen vestigen om afspraken te maken met de provincie over onder meer de inpassing in het landschap van datacenters en hoe water en energie gebruikt worden en hoe restwarmte ingezet wordt. Naleving op de punten uit de strategie moet gebeuren via vergunningverlening, toezicht en handhaving.
Het kernidee achter de strategie is dat de impact van datacenters op de omgeving minimaal moet zijn, is te lezen in de strategie. Dat betekent dat zij CO2-neutraal moeten draaien, dat zij duurzame energie gebruiken, en als het even kan zelf opwekken, dat restwarmte wordt benut en dat de datacentergebouwen circulair zijn ontwikkeld en deze goed in het landschap passen. Tegelijkertijd moet de provincie een aantrekkelijke locatie zijn voor het vestigen van nieuwe datacenters.
Reguleren en stimuleren
De provincie is zich bewust van de beperkte rol die zij spelen in het stellen van vestigingseisen voor nieuwe datacenters. Dat betekent dat ze twee dingen willen doen: reguleren en stimuleren. Zij kunnen, zoals ze zeggen, vooral iets zeggen over de ruimtelijke inpassing. "Bijvoorbeeld door aan te wijzen waar datacenters wel en niet kunnen komen en eisen te stellen aan landschappelijke inpassing." De provincie heeft minder te zeggen over het water- en elektriciteitsgebruik en het inzetten van restwarmte. Daarom wil de provincie op dat gebied niet regulerend, maar stimulerend optreden, om de markt over te halen duurzaam te bouwen en te draaien.
Concreet betekent het reguleren van datacenters dat er duidelijke regels komen in de Omgevingsverordening over waar datacenters zich mogen vestigen. Dat zijn specifieke bedrijventerreinen in de Haarlemmermeer, Hollands Kroon en Amsterdam. Daarbuiten mogen geen nieuwe datacenters gevestigd worden, dus ook niet in gemeenten waar nu datacenters staan, met name in Diemen en Haarlem. Wel werkt de provincie, in overleg met de Metropoolregio Amsterdam, de gemeente Hollands Kroon en de provincie Flevoland, aan een vierde 'hyperconnectiviteitscluster'. Dat is een nieuwe plek waar meerdere datacenters kunnen komen buiten de provincie Noord-Holland.
Ook gaat de provincie sturen via vergunningverlening, toezicht en handhaving en worden er samen met gemeenten vestigingsvoorwaarden opgesteld op het gebied van ruimte en duurzaamheid. Daarnaast gaat de provincie afspraken maken met de datacentersector over duurzaamheidsprestaties en wil het duurzaamheid en innovatie verder stimuleren. Een belangrijk onderdeel daarvan is dat de provincie wil dat er meer werk gemaakt wordt van het gebruiken van restwarmte dat vrijkomt bij het koelen van de datacenters. Om het gebruik van restwarmte te stimuleren gaat de provincie een 'warmteregisseur' aanstellen. Dat is een manager die het inzetten van restwarmte moet 'aanjagen' bij datacenters in de regio.
De strategie is in eerste instantie bedoeld voor de komende drie jaar, tot en met 2024. De afspraken van de strategie worden vastgelegd in de Omgevingsverordening van 2022 van de provincie. Wel moet er formeel nog besloten worden over de strategie. Begin komend jaar wordt de strategie voorgelegd aan de Provinciale Staten. In de Nationale Digitaliseringsstrategie roept het kabinet provincies en gemeenten op met specifieke datacenterstrategieën te komen. Volgens de provincie Noord-Holland sluit de strategie 'zoveel mogelijk' aan bij de digitaliseringsstrategie van het kabinet.