Onlangs bleek dat de Sony XH90, een 4k-lcd-televisie, beelden bij 4k en 120Hz weergeeft met een vervaging, waarbij het lijkt alsof er sprake is van minder scherpte of een lagere resolutie. Er zijn speculaties dat dit te maken heeft met onvoldoende rekenkracht bij de Mediatek-soc van de tv.
Er wordt op het internet veel geklaagd over dit issue, waarbij Adam Fairclough, een hdr-expert, een afbeelding heeft geplaatst om weer te geven hoe de weergave van beelden in 4k-resolutie met 120Hz eruit ziet op de Sony XH90. De televisie geeft een testsymbool een stuk scherper weer op 4k met 60Hz dan dezelfde afbeelding op 4k met 120Hz. Het probleem is niet verdwenen als een lagere resolutie zoals 1080p met 120Hz wordt gekozen. Bij 1080p120 is beduidend minder bandbreedte nodig, maar ook hierbij is er sprake van blur, waardoor het niet waarschijnlijk lijkt dat het probleem volledig te maken heeft met de bandbreedte.
De soc als boosdoener?
Fairclough denkt dat een deel van de beeldverwerking niet overweg kan met de benodigde bandbreedte voor 120Hz, waardoor het wordt beperkt tot een bandbreedte die binnen het bereik van HDMI 2.0 komt en wat de processors aankunnen, waarna dat naar het beeldscherm wordt uitgestuurd. Hij voegt eraan toe dat er vermoedelijk sprake is van downsampling naar 1080p voordat de data bij de beeldprocessors komt. Hij stelt dat dit een verklaring kan zijn, omdat de televisie 'een processor heeft met onvoldoende kracht om 4k120 te doen'.
Die processor betreft de MediaTek MT5895-soc. In een video van de website HDTVTest meldde televisiereviewer Vincent Teoh dat alle videoverwerkingstaken volledig door deze soc worden afgehandeld, en dat dat niet gebeurt in samenwerking met de X1-videoprocessor. Deze X1-chip zou volgens officiële specificaties wel aanwezig zijn in de televisie, maar een forumgebruiker speculeert dat Sony geen aparte X1-chip in de televisie heeft verwerkt en dat alle software op de MT5895-soc wordt geladen.
Verklaring van Sony
Sony heeft al gereageerd en het probleem bevestigd. In een andere video van HDTVTest constateerde Teoh al dat er in vergelijking met 4k60 bij 4k120 sprake lijkt te zijn van 'extra beeldverwerking', wat volgens hem leidt tot 'een verlies van resolutie'. Hij deelde deze bevindingen met Sony. Het bedrijf gaf hem een verklaring, waaruit blijkt dat de geconstateerde weergave de bedoeling is, en dus geen bug.
Sony zegt dat 4k120 betekent dat er heel veel data moet worden verwerkt, wat soms leidt tot een 'beperking van de bandbreedte'. "In dit geval geven we prioriteit aan de 'vloeiendheid' van 4k120, omdat we geloven dat klanten deze vloeiende weergave verwachten." Sony zegt ook dat het verschil in clarity minder zichtbaar is bij bewegende beelden, waardoor de fabrikant heeft besloten om de signaalverwerking en de beeldkwaliteit aan te passen, zodat de nettoresultaten op het scherm dusdanig zijn dat er geen issue is om van 4k120 te kunnen genieten, in welke omstandigheid dan ook. Sony zegt hiermee dat het issue geen obstakel moet vormen voor gebruikers die de XH90 gebruiken in combinatie met een PlayStation 5 en op een normale kijkafstand van de televisie zitten.
Minder scherpte bij 120Hz
Dit probleem lijkt vooral naar voren te komen bij het gebruik van een pc-monitor en de weergave van statische elementen, met name bij tekst en symbolen. Zo meldt een gebruiker dat de combinatie van een Nvidia RTX 3090-videokaart met de Sony XH90 er heel slecht uitziet bij 4k120. "Je kan 4k120 op 200 procent schalen, maar dat komt overeen met de scherpte van 1080p120 op 100 procent, dus dat is zinloos. En 1440p120 werkt, maar is slechts marginaal beter dan 1080p120 en lang niet zo scherp als 4k60. Ook geeft 1440p120 additionele vervaging in vergelijking met 1440p60."
Er zijn voorbeelden van gebruikers die aantonen dat het verlies van scherpte ook in games zichtbaar is. Inmiddels heeft een andere bezitter van deze televisie een petitie opgestart om het probleem op te lossen. Als hardwarebeperkingen daadwerkelijk aan de problemen ten grondslag liggen, ligt het voor de hand dat Sony weinig tot niets aan de klachten kan doen en dat bijvoorbeeld een toekomstige firmware-update geen soelaas zal bieden.
Een PS5-televisie?
De XH90 is een belangrijke televisie voor Sony, aangezien het apparaat samen met de ZH8-8k-tv onderdeel is van een Sony-campagne met de 'Ready for PlayStation 5'-aanduiding. Daarmee prijst Sony de tv's specifiek aan als geschikte televisies voor de next-genspeelervaring waarbij 4k en 120fps specifiek worden genoemd. Het zijn de enige twee televisies van Sony die dat ondersteunen. De XH90 ondersteunt HDMI 2.1 en is sinds deze zomer al op de markt, maar pas recent kreeg de televisie de firmware-update die 4k120 ook daadwerkelijk mogelijk maakt. Twee optionele andere features van HDMI 2.1, te weten allm en vrr, komen volgens Sony op een later moment beschikbaar voor de XH90 via een update.