Schermgebruik in uur voor bedtijd vergroot slaapklachten bij jongeren

Jongeren die in het uur voor het slapengaan een scherm gebruiken, hebben meer slaapklachten. Deze jongeren kunnen bijvoorbeeld slechter in slaap vallen, slapen korter en worden tussendoor wakker. Veel slaaptekort komt waarschijnlijk doordat deze jongeren later in slaap vallen.

Dat blijkt uit onderzoek van het RIVM, het UMC in Amsterdam, het Herseninstituut en biobank Lifelines. Voor het onderzoek vulden meer dan 1350 jongeren een vragenlijst in over hun schermgebruik en slaapklachten. Ook was er een studie met 25 jongeren tussen de twaalf en zeventien jaar die buiten school meer dan vier uur per dag een scherm gebruiken. De conclusie is dat jongeren die dagelijks een scherm gebruiken in het uur voor het slapengaan, meer slaapgerelateerde klachten hebben. Ook hebben ze overdag meer last van slaaptekort.

Jongeren van tussen de dertien en achttien jaar die in het laatste uur voor het slapengaan nog hun smartphone gebruiken, slapen gemiddeld bijna veertig minuten minder dan jongeren die dat niet doen. Bij tablets en computers ligt dit punt rond de twintig minuten. Vreemd genoeg slapen jongeren die voor het slapengaan tv-kijken, juist twintig minuten langer. Hiervoor geeft het onderzoek geen verklaring.

Jongeren slapen minder door smartphones

Om de kwaliteit van slaap te meten, maakten de onderzoekers gebruik van de PSQI en CSRQ. Beide zijn vragenlijsten die de testpersoon zelf moet invullen. PSQI schat de slaapkwaliteit op een schaal van 0 tot 21. Een hogere waarde staat voor een slechtere slaap, een waarde van 5 of hoger is een slechte slaper. De CSRQ gaat over slaaptekort en kent een schaal van 6 tot 27.

Voor jongeren die voor het slapengaan een computer, smartphone of tablet gebruiken, valt de PSQI-score 1 hoger uit. Voor de CRSQ-score is de verhoging voor tablets ook 1, maar is het met smartphones 1,5 en bij computers bijna 2. Dat blijkt uit de vragenlijsten onder 1350 jongeren. Uit de resultaten blijkt volgens de onderzoekers dat jongeren die voor het slapengaan een scherm gebruiken, relatief gezien meer kans hebben om slaapklachten te krijgen. Van alle respondenten tussen de dertien en achttien jaar had 26 procent een hogere PSQI-score dan 5 en dus een slechte slaap. Gemiddeld genomen was de PSQI-score van deze groep 4,2. De gemiddelde CRSQ-score van dezelfde groep was 13,9.

Schermgebruik uur voor bedtijd vergroot slaapklachten bij jongerenSchermgebruik uur voor bedtijd vergroot slaapklachten bij jongeren

Volgens de onderzoekers komt de kortere slaapduur voornamelijk doordat deze jongeren later in slaap vallen. Het onderzoek suggereert dat het blauwe licht van ledschermen ook van invloed is. De 25 jongeren kregen namelijk een week lang een speciale, oranje bril op die dit licht tegenhoudt. Hiermee werden de slaapklachten ook minder. Jongeren die frequent naar beeldschermen kijken en de oranje bril droegen, hadden een PSQI-score die 1,3 lager was dan normaal. Dezelfde frequente gebruikers zonder bril hadden een score van 5.

De onderzoekers schrijven dat het belangrijk is dat mensen zich bewust zijn van hun schermgebruik in het uur voordat ze gaan slapen. Mensen met slaaptekort kunnen zich namelijk slechter concentreren en presteren. Gezondheidsproblemen kunnen volgens het RIVM eveneens ontstaan.

Het is niet voor het eerst dat een onderzoek slaaptekort koppelt aan schermgebruik. Dit onderzoek bevestigt dan ook eerdere resultaten, schrijft het RIVM. Het nieuwe project richtte zich echter specifiek op jongeren. Volgens de onderzoekers moet vervolgonderzoek uitwijzen of blauwlichtfilters van bijvoorbeeld smartphones de effecten op slaap kunnen verminderen.

Door Hayte Hugo

Redacteur

06-03-2019 • 15:32

163

Reacties (163)

163
161
49
12
1
104
Wijzig sortering
Dit onderzoek toont NIET aan dat schermgebruik voor het slapengaan slaapklachten veroorzaakt. Je zou net zo goed de conclusie kunnen trekken dat het hebben van slaapklachten het schermgebruik voor het slapengaan bevordert. Basisregel van de statistiek: correlatie is geen causatie.

Het is bijvoorbeeld heel goed mogelijk dat er een verschijnsel C is, dat verantwoordelijk is voor zowel het vermeerderd schermgebruik voor bedtijd als het slechter slapen. Depressie of vermijdingsgedrag bijvoorbeeld. Sociale angst, verslaving, verwaarlozing door de ouders met alle ellende van dien. Of wat simpel te denken van de karaktertrek nervositeit / onrust / agitatie? Wat deze studie hooguit zegt is dat je deze twee zaken vaak samen ziet gaan. Mensen die 's avonds vaak lang achter de computer zitten slapen ook vaak wat slechter. Meer informatie heb je niet. Misschien werkt het wel zo: als je van nature een slechte slaper bent, ben je geneigd om het laat te maken omdat je op ziet tegen het naar bed gaan. En wat doe je tussen 23:00 en 01:00 als je niet kunt slapen en de rest van je huishouden al naar bed is...? Juist... Als A en B samenhangen, hoeft A niet per se B te veroorzaken. B kan ook A veroorzaken. Of C veroorzaakt A en B..

De interventiestudie daarintegen waarvan gesproken wordt (jongeren gingen beter slapen na onthouding schermgebruik) gaat al veel meer richting een oorzakelijk verband maar zelfs dan moet je nog kritisch zijn voor placebo-effecten.

En hiermee zeg ik echt geen rare dingen maar wat gewoon op vrijwel elke academische opleiding in het eerste jaar aan elke student geleerd wordt.

Post hoc ergo proper hoc - nee dus.

[Reactie gewijzigd door Znorkus op 23 juli 2024 01:59]

Simpel gezegd: kan het bijvoorbeeld niet zo zijn dat jongeren die (door andere oorzaken) niet makkelijk in slaap vallen, wat langer op hun telefoon blijven kijken?
Exact wat ik bedoel ja. Sorry als ik dat wolliger en langdradige heb gebracht dan nodig. :-)

Wat ook kan is dat iets als zelfverzorging vs zelfverwaarlozing een rol speelt. Iemand die goed voor zz zorgt zal overdag beter eten, vroeger opstaan, gelijkmatiger eten, meer sporten, en minder lang voor de tv hangen, en als gevolg van dit totaalpakket beter slapen.

Of betere slapers hebben meer energie over, de volgende dag, om zelfbeheersing te vertonen bij het bingewatchen 's avonds.

[Reactie gewijzigd door Znorkus op 23 juli 2024 01:59]

precies.
daarnaast: zou TV kijken dan niet een vergelijkbare invloed moeten hebben?

en voor mijn gevoel is TV passief, terwijl veel computer/mobiel dingen actief zijn, interactief.
Ja, ik denk dat actief v. passief veel uitmaakt. Als ik een roman lees op mijn telefoon (wat ik regelmatig doe) val ik net zo snel in slaap (tijdens het lezen op de bank) als bij een echt boek. Maar als ik op de computer dingen aan het doen ben, artikelen lezen, programmeren, chatten, you name it, val ik alleen in slaap als ik echt extreem slaapgebrek heb.
Als slecht slapen betekend dat je alternatieven gaat zoeken, waarom is TV kijken dan geen issue? Ik denk dat dit onderzoek wel degelijk het verband aantoont dat je slechter slaapt door gebruik van schermen. De TV staat over het algemeen dusdanig ver van je af dat dat licht in verhouding veel zwakker is.

Tevens is al aangetoont dat blauw licht je slaap verstoort. Dat is ook de reden dat bijna elk OS tegenwoordig een nachtstand heeft, die blauw licht onderdrukt.

Blijven ontkennen dat een scherm voor je ogen geen kwaad kan is jezelf beschermen tegen het niet meer kunnen checken van je Whatsapp, Facebook, Instagram ed. Want dat laatste wil natuurlijk nieman |:(
Blijven ontkennen dat een scherm voor je ogen geen kwaad kan is jezelf beschermen tegen het niet meer kunnen checken van je Whatsapp, Facebook, Instagram ed. Want dat laatste wil natuurlijk nieman |:(
Er word in dit artikel en onderzoek toch helemaal niks gezegd of de gezondheid van je ogen voor of achteruit gaat door naar schermen te kijken? Is vast ook discussie maar ik zie niet hoe dat relevant is op dit onderwerp :?
Ik bedoel als je een scherm voor je ogen houdt, niet dat het scherm slecht is voor je ogen. Beetje onduidelijk geschreven. Sorry.
Komt ook omdat websites zoals Tweakers, geen darkmode inbouwen. Reddit heeft dat toch beter begrepen. Op een PC valt dat nog wel te fixen met Dark Reader: https://chrome.google.com...kopoojfekhnkhdbieeh?hl=nl

Maar op telefoon wordt dat toch minder aangenaam, ook in combinatie met scherm dimende appjes zoals Flux of Twilight. Een OLED kan perfect zwart weergeven, dus waarom dat niet meer utiliseren?

[Reactie gewijzigd door GoT.Typhoon op 23 juli 2024 01:59]

Op een PC valt dat nog wel te fixen met Dark Reader: https://chrome.google.com...kopoojfekhnkhdbieeh?hl=nl
Dark Reader is ook beschikbaar voor Firefox en werkt ook in Firefox onder Android.

[Reactie gewijzigd door The Zep Man op 23 juli 2024 01:59]

Ik maak al jaren gebruik van f.lux. Werkt naar alle tevredenheid!
Je hebt niet eens een plugin nodig. Klik gewoon op het lees icoontje in je adresbalk. Je kunt hem daar ook instellen op zwart.
Dan zie je op deze pagina bijvoorbeeld de reacties niet?
Had al een paar van die plugins geprobeerd maar ze zijn allemaal zo brak als wat. Deze lijkt wel vrij goed te werken. Thanks.
Anoniem: 1188558 @GoT.Typhoon6 maart 2019 15:43
En daarnaast moeten mensen slaaphygiene veel serieuzer nemen en afstand leren doen van telefoons (en bij voorkeur de tv in de slaapkamer). Laat dat apparaat gewoon beneden als je gaat slapen er is niks wat niet tot morgenochtend kan wachten.
Ik heb juist vanwege mijn gezondheid wel een TV in de slaapkamer. TV is vaak erg saai, in slaap vallen bijna een garantie, dan kun je beter in bed voor de TV in slaap vallen dan op de bank waar je s'nachts om drie uur koud met een gebroken rug en brandende ogen van de contactlenzen wakker wordt.
Ik kan dankzij tinnitus zonder TV niet in slaap vallen, of heel moeilijk en heb dan 1-2 uur nodig. Maar ik merk wel dat het bewegende licht een sterke invloed heeft op mijn nachtrust. Wat bij mij daarvoor helpt is wat kamerverlichting aan te laten.

Er was een maand of wat geleden ook een onderzoek dat licht de nachtrust enorm kan beïnvloeden. Vanaf een paar lumen kon het al een meetbaar effect hebben. Nu is het volgens mij niet eens het licht zelf wat echt een issue is, maar het feit dat het licht constant beweegt. Dat was het voor mij tenminste, of ik slaap al zo lang met licht en geluid in mijn omgeving dat ik er gewoon aan gewent ben.
Probeer eens podcasts
Werken inderdaad ook goed. Alleen is TV kijken makkelijker, makkelijker tenminste om de telefoon het laatste half uurtje van de dag ook wat rust te geven.
Je zou eens een boek kunnen proberen. Op het moment dat je ogen tijdens het lezen dichtvallen, boek wegleggen lekker gaan slapen.

Wat ook werkt is headspace (app)

En het aller beste werkt gewoon je vrouw/vriendin even lastig vallen als je niet kan slapen :z
Bedankt voor de tip, lezen heb ik ook geprobeerd en dat werkt tot een bepaald niveau ook. Maar ik blijf last houden van het constante gesuis.

Dan heb ik wel eerst een vrouw/vriendin nodig :P
Het is het blauwe licht in het spectrum dat slaapproblemen geeft ( o.a. https://www.optimalegezon...uw-licht-en-je-nachtrust/ )

Er zitten naast kegels en staafjes ook receptoren in je ogen die met je biologische klok zijn verbonden. Die reageren op blauw licht. Blauw licht geeft een signaal dat het dag is en dat je aktief moet worden.In de avond blauw licht ontregelt dus je biologische klok.. simpel...
Dus het minste wat je kan doen is het blauwe licht er uit filteren (geeft ook een mooi roze sfeer :) ).
Mijn buurman die aan ernstige tinnitus lijdt gebruikt daarvoor een ruisgenerator in zijn slaapkamer met een timer zodat die na een tijdje langszaam uit gaat. Helpt hem met in slaap vallen zonder dat je licht en bewegende beelden van een TV hebt die je slaap beïnvloeden.
Bedankt voor de tip, ik zal vanavond eens kijken. (ben nu op werk)
Protip: download ff wat afleveringen van Bob Ross. Werkt bij mij binnen een kwartier! :D
Telefoon op slaapkamer is bij mij wel een verplichting (vanwege iets wat in verleden is gebeurd).

Je moet dat ding gewoon naast je op het nachtkastje leggen en vanaf blijven. Het is niet zo moeilijk.
Laat jij je wekker ook beneden staan?
Ik lees meestal even het laatste nieuws voor het slapen gaan en daarna gaat de telefoon in een doc. Dan vervult hij de taak van wekker en wordt ondertussen weer opgeladen. Natuurlijk gaat de telefoon wel in de nachtstand, zodat ik geen meldingen binnen krijg, maar voor een beperkt aantal contacten (zoals vrouw en kinderen) toch bereikbaar ben in geval van nood.
Natuurlijk moet je je wel kunnen beheersen om niet elke keer als je even wakker bent op je telefoon te gaan kijken.
Ik ben maar wat blij met een tv in mijn slaapkamer als ik ziek in bed lig...
Volgens mij zie ik in de eerste grafiek dat ze langer slapen wanneer ze televisie kijken :O
En dat is dan de oplossing? Dan gaan we darkmode, kids blijven tot laat in de uurtjes doorgaan, bleek opeens dat hele 'witte/blauwe' licht maar een fractie te zijn van het slechte slapen/onrustig, en wat ga je dan doen?

Een darkmode als 'oplossing' impliceert enkel dat het dit enige probleem zou zijn, maar dat is het dus niet. Het is activiteit in z'n geheel die het probleem vormt, of met name bij jongeren. hun telefoon. Doormalen over wat je leest, discussies of grappige dingen, te actief bezig zijn voor slapengaan.

Of nog erger, kan zelfs resulteren dat ze nóg langer naar het scherm turen, wat 'het is niet zo erg meer voor me', resultaat is nog minder slaap omdat je de rest van de prikkels niet wegneemt.

[Reactie gewijzigd door SinergyX op 23 juli 2024 01:59]

Uit onderzoek is allang gebleken dat wanneer je het blauw eruit filtert (wat je ook doet met zwart, want wit bevat veel meer blauw, aangezien zwart geen kleuren op het spectrum weergeeft) je veel meer melatonine aanmaakt en dus eerder in slaap valt. Zo kun je het ook beredeneren in plaats van doemscenario's schetsen.

[Reactie gewijzigd door GoT.Typhoon op 23 juli 2024 01:59]

Ja, of je kan er gewoon voor kiezen om een uur voor het slapen gaan niet meer naar schermen te kijken. Je zal vast niet dood gaan aan een uurtje minder tweakers op een dag :P Gelukkig heb ik persoonlijk geen last van de symptomen genoemd in dit artikel.
Ik werk nachtdiensten (daar heb ik zelf voor gekozen) en het kan mij niet snel genoeg allemaal naar een zwarte achtergrond transitioneren. :)
Zie deze plugin voor jouw browser, ook beschikbaar voor Firefox en Android telefoons.

Staat een Tweakers dark theme in de community repository, origineel tegengekomen omdat ik Github's hagelwitte pagina's kotsbeu was, en werkt prachtig.
Dat ziet er goed uit, thanks!
Ik was niet bekend met Dark Reader, geweldige tip!
Ik vind dark-modes ook verademend. Recent eindelijk Windows Explorer in dark-mode.

Ooit voor een klant gewerkt waar de wallpaper vrijwel volledig wit was, mooi vanuit het perspectief van een vormgever, maar verschrikkelijk om mee te werken.

Ik heb ook bewust een e-reader gekocht met blauw-licht filter (backlight wordt warmer naar mate het later op de avond wordt).
Ik laat mijn telefoon in de woonkamer en neem mijn e-reader mee. Ook een scherm, maar net wat anders.
Je kan toch zelf je scherm dimmen, ik zet het altijd op 0% als ik in bed nog ff wat wil bekijken. Plus slaapklachten komt meer door blauw licht las ik.
Ik heb het de hele nacht door op 0% staan. :) 0% is echter niet gedimd genoeg voor mij, ook niet met appjes zoals Flux of Twilight.

[Reactie gewijzigd door GoT.Typhoon op 23 juli 2024 01:59]

Heeft je tel geen dark modus? Die van mij wel :)
Dan is je telefoon UI compleet zwart, dan open je je browser en dan springt er een felwitte pagina op je scherm. Schiet ook niet op hé.
Samsung browser blijft dan wel weer dark.
Ik gebruik zelf de Xiaomi Mi 8 i.c.m. de Brave browser, alles is zo'n beetje zwart te krijgen behalve de systeemschermen en de browser helaas. Maar goed, ik kies uiteraard zelf voor deze limitaties.
Gmail is ook zo lekker fel bij slecht licht
Je kan binnen Gmail ook voor een darktheme kiezen alleen werkt dit niet heel erg goed. Zelf heb ik de plugin Dark Reader dat wonderen verricht. :)

Thuis heb ik het licht altijd gedimd (meer donker dan licht) en ik haatte het altijd om naar een website te gaan met een witte achtergrond. Youtube heeft al een dark theme, Chrome ook en die extra plugin maakt het af. Dat de opmaak van een pagina soms niet helemaal goed is neem ik voor lief. :)
Nu nog een dark theme voor de app
Ik vind 0% ook nog veels te helder, maar gelukkig kun je op een iPhone via Accessibility > Zoom de helderheid nog veel verder verminderen. Dit toggle je vervolgens door tripple-clicken op je home-button (al naar gelang hoe je het instelt...). Begrijp werkelijk waar niet waarom Apple dit niet standaard maakt, als het gewoon kan.

Hier staan instructies
https://www.imore.com/how...lowest-brightness-setting
Kun je het zoomen ook uit zetten? Anders is het onbruikbaar..
Ja, er wordt niet gezoomed. Zie instructies
In het artikel staat dat het effect van het aanpassen van de lichtkleur niet onderzocht is.
Blauw licht remt zeker de aanmaak van melatonine (slaap hormoon). Hoe groot het effect op het in slaap vallen is, is echter nog nooit goed vastgesteld.
Zo te zien is die plugin er ook voor firefox, ik heb hem meteen geïnstalleerd, bedankt voor de tip!
Het gaat toch om het 'blauwe licht' wat juist zorgt voor dit soort symptomen? Geeft het dan verschil of je achtergrond wit of zwart is? Ik gebruik zelf F.lux welke naar mijn weten het blauwe licht filtert en niet de kleuren wit of zwart.
Zwart heeft 0 blauw(en 0 rood 0 groen) licht(plus wat backlightbleeding). Het blauw wat van de eventuele(witte?) letters af komt is verwaarloosbaar. Is overigens ook goed te zien aan hoe het scherm een donkere kamer verlicht. Een witte achtergrond verlicht de kamer(ook met een relatief klein scherm als een mobieltje), terwijl dat bij een zwarte achtergrond amper zichtbaar is.

[Reactie gewijzigd door MN-Power op 23 juli 2024 01:59]

Mee eens. De trend tegenwoordig is voor zowel apps als websites om zoveel mogelijk wit op je scherm te toveren lijkt het wel. Het ziet er mooi en clean uit, maar een fatsoenlijke dark mode zou welkom zijn. Ik gebruik als alternatief de blauw licht filter functie op mijn smartphone. Op mijn PC gebruik ik de ingebouwde nachtlamp functie in windows.
Ja windows 10 was dit ook aan het begin alle iconen van taakbalk wit enzo, ook apps van derde dropbox enzo een wit icoontje ineens.
Bij mij is windows 10 afgelopen week opeens helemaal donker geworden. Even wennen, maar is wel beter.
Dat is al sins oktober dat 1809 uit is, kan je in settings menu dark theme aan zetten voor verkenner en settings menu(en edge)
Bij mij is het pas sinds vorige week. Ik heb al langer last van updates die pas na een aantal maanden correct installeren. Daarvoor krijg ik steeds een melding dat de update mislukt is en wordt het weer gede-installeerd
Ik denk dat het belangrijkste hier is dat men op een scherm zit te kijken vlak voor het slapengaan. Maakt niet echt uit of je dan een dark mode hebt of niet op een website. Voor hetzelfde geld is men gewoon aan het gamen of zit men op een site zonder dark mode. Je kan ook heel je toestel het blauw er wat laten uitfilteren, maar zelfs dat gaat niet altijd het gewenste effect hebben.

En echt zwart? Dat valt vaak moeilijk in een ontwerp te integreren.
Dark mode is comfortabeler maar zorgt er ook voor dat je nóg langer naar je schermpje kunt blijven kijken, terwijl nachtrust echt niet het enige gerelateerde onderwerp is wat aandacht kan gebruiken, zo is er sprake van een ontploffing van bijziendheid bij kinderen en jongeren, zie bijv.: https://www.medischcontac...nde-veertigers-straks.htm
De conclusie is m.i. duidelijk: kijken naar beeldschermen is slecht voor je ogen door de continue focus dichtbij en daar verandert dark mode niks aan - m.i. integendeel dus zelfs.

Met name kinderen en jongeren kun je dus het beste stimuleren minder naar een scherm te kijken en dan met name naar schermen die zich vlak voor je neus bevinden. Ik moet daarbij ook denken aan de NPO welke veel kindertelevisie naar het web heeft gemigreerd - zij laten zich daarbij sec leiden door de ontwikkeling van kijkgedrag, maar misschien zou het dus verstandig zijn om ook gezondheidsaspecten mee te laten wegen... het gaat tenslotte om kinderen en jongeren die vaak toch minder goed in staat zijn om gevolgen op lagere termijn te overzien.
Je vergeet dat felheid niet alles zegt over wat het doet met het brein, en specifieker de aanmaak van melatonine.

Licht wavelengths hebben hier ook mee te maken. Kleur verschil/calibratie of zogenaamde 'nighttime' mode kan de boel wellicht compenseren, maar je ogen worden nog steeds gebombadeerd door blauwe wavelenghts van bv. de white-led backlight van je monitor (De meeste onder ons anyway). Misschien was old skool CCFL dan toch beter!

Oled heeft dan weer niet dat tafeteeltje ;-) Helaas zijn er amper goede oled monitoren op de markt.

[Reactie gewijzigd door Marctraider op 23 juli 2024 01:59]

En wat te denken van de inhoud die je tot je neemt? Die moet toch ook verwerkt worden?
Op android heb je idd lux (waarmee je onder 0% kan dimmen, hij legt er dan een grijsfilter overheen), maar ook de samsung browser heeft een goede night mode (zonder witte pagina's tijdens het laden) en je hebt dark background & light text voor firefox. Die laatste geeft wel telkens tijdens het laden een witte pagina, maar is icm ublock te gebruiken.

Als ik mijn scherm op -60% tot -70% zet dan komt er nog erg weinig licht van mijn scherm.

[Reactie gewijzigd door SpiceWorm op 23 juli 2024 01:59]

De oplossing is https://play.google.com/s...d=com.kiwibrowser.browser ik gebruik dit voor Tweakers en elke app die geen dark mode heeft ideaal!
Ik kan in de Samsung browser ook standaard night mode inschakelen. Alles mooi zwart met witte letters. Werkt goed op de meeste sites en perfect met tweakers.net.
Dit zijn allemaal omweggetjes, de pure waarheid is gewoon dat je minder achter schermen moet zitten en niet tot diep in de avond er op zitten aangezien het gewoon niet goed is. Ik weet dat dit een techsite is en daarom is alles wat tech doet 1000% ge-wel-dig en is er geen denken aan minder gebruiken, maar één ding is zeker, zonder schermen een paar uur door kunnen brengen moet iedereen kunnen (en doen!).
Anders ga je even vloeken in de kerk! :+

Het klopt wel wat je zegt alleen erg lastig uitvoerbaar (voor mij dan, als rasnerd). :P
Ook voor mij is het lastig, hoor, maar ik merk wel meer rust bij periodes van weinig gebruik. Iedere avond voor het slapengaan nog een uur mindless browsen om hopelijk tussen al die posts nog wat dopamine te vinden...tja, vrolijk maakt het me niet!
Ik gebruik sinds kort Owl voor Firefox. Deze werkt heel goed voor dark mode.
De samsung browser beta ondersteunt een 'dark mode'. Hierdoor worden alle witte vlakken op een website zwart/grijs. Enkel wordt bijvoorbeeld het wit van de Nederlandse vlag op Tweakers ook zwart.
Ik heb dan wel dat iconen op bijvoorbeeld tweakers niet goed/lekker werken en je bijvoorbeel de gehele sprite te zien krijgt.
Op de s10 via nightmode krijgt ook tweakers.net een donkere achtergrond.
Erg fijn!
Dat is fijn! Is dat een app van Samsung en is die ook op andere telefoon te gebruiken?
Ik heb ook een 'nightmode; op mijn OnePlus 6. Zit dat niet ingebakken in de nieuwere Android versies?

Ik gebruik die inderdaad als ik 's avonds nog wat wil lezen of een spelletje speel. Erg fijn :)
Dat is meer een blauw licht filter en zal er niet voor zorgen dat websites (of apps van derden) een donkere achtergrond krijgen.
Wel kan je bij Oneplus een donker thema instellen echter past dat enkel de UI aan van Oxygen OS.

[Reactie gewijzigd door Gohan040 op 23 juli 2024 01:59]

Ik neem aan dat hij dan de Samsung browser gebruikt.
Deze is idd ook op andere (android) toestellen te gebruiken.
https://play.google.com/s...ndroid.app.sbrowser&hl=nl
Een browser die alle websites donker maakt is Kiwi Browser.
En in Android P zit een dark mode ingebouwd.
Je zou je echt werkelijk verbazen
De Samsung browser werkt op vrijwel iedere Samsung smartphone, dus ook op de goedkopere modellen (A-series bijvoorbeeld).
Oud nieuws (onderzoek).
Daar is die blauw licht functie toch al (lang) voor ingevoerd?
(staat ook in artikel, sry)

[Reactie gewijzigd door Coder71 op 23 juli 2024 01:59]

Een oorzaak zou blauw licht zijn, maar ook dat de hersenen voor het slapengaan erg actief zijn.

Mogelijk zou een hoger detailniveau helpen. Bijvoorbeeld: wat doen jongeren bij het gebruik van het scherm? Zitten zij op sociale netwerken en chatten zij? Zo zou het bijvoorbeeld kunnen zijn dat sociale druk hen 's nachts wakker houdt. Zeker met sociale netwerken die een vertekend beeld van de werkelijkheid laten zien, waar het gras altijd groener aan de andere kant is en het groenst aan de eigen kant moet lijken.

Ook zouden ze dit kunnen correleren aan mogelijke onderzoeken naar het TV kijken voor het slapen. Is het enkel het kijken naar een scherm dat vermoeiend is, of heeft het ook te maken met de activiteit die men dan uitvoert?

Ik denk (theorie, geen onderzoek/bewijs) dat iets als een boek of een online artikel (advertentievrij) lezen tot een zekere hoogte mediterend kan werken. Er zijn geen plotse zaken die je afleiden en er is geen externe druk om iets af te maken. Dat helpt aan een ontspannen staat waarin het makkelijker is om in slaap te vallen.

[Reactie gewijzigd door The Zep Man op 23 juli 2024 01:59]

De orginele publicatie is veel gedetailleerder en kijkt ook naar activiteiten etc. Zoals @RVervuurt hieronder aangeeft wordt dan ook gekeken naar de 'cognitieve belasting' zoals ze het noemen. Ik denk dat de conclusie wel een goede samenvatting is:
De studies beschreven in dit rapport laten zien dat schermgebruik in de avond bij kinderen, adolescenten en volwassenen veelvuldig voorkomt. Voor kinderen en adolescenten is ook onderzocht of dit samenhangt met aspecten van slaap. Het is bekend dat kortere en/of slechtere slaap van invloed is op de gezondheid.
Frequent en/of langdurig schermgebruik hangt samen met een afname in slaapduur, meer slaapklachten en meer symptomen van slaaptekort overdag. Bovendien laat de interventiestudie zien dat deze slaapklachten en symptomen van slaaptekort overdag verbeterd kunnen worden wanneer er gedurende de avond geen blootstelling is aan blauw licht of geen schermen worden gebruikt.
De effecten op slaap worden waarschijnlijk zowel veroorzaakt door de ‘cognitieve belasting’ van activiteiten uitgevoerd op apparaten met lichtgevende schermen, als het door de schermen uitgezonden blauwe licht en mogelijk een ‘time displacement’-effect. Dit laatste verwijst naar het effect dat er door schermgebruik minder tijd is om te slapen. De exacte rol van deze verschillende onderliggende mechanismen hierbij is nog niet geheel opgehelderd. Effecten op slaap zijn het duidelijks aanwezig bij gebruik van een computer, smartphone of tablet in het uur voor het slapen gaan.
De effectiviteit van blauw licht filters is een belangrijk onderwerp voor verder onderzoek. Gezien de bevindingen dat lichtgevende schermen veelvuldig worden gebruikt in de avond en de negatieve associatie met slaap, is het belangrijk te komen tot effectieve en voor gebruikers acceptabele manieren die de effecten op slaap verminderen.
Is er ook contra onderzoek gedaan? Bv mensen die blauw-kleurige-lampen hadden? Of juist een geel/rood scherm. Of juist rode-kleurige lampen in huis.?
Misschien zijn mensen die kort slapen wel leergieriger of denken ze verder voorrruit en willen nog wat opzoeken voor de dag erna.
Kortom om nu simpel te zeggen het licht aan de telefoon.....naaaaa.....
Kortom om nu simpel te zeggen het licht aan de telefoon.....naaaaa.....
Maar dat doen ze toch ook niet? Ze zeggen niet "Het is blauw licht en daarmee uit jonguh!!! (op z'n maaskantjes)". Ze gaan ook in op de keuzes die ze hebben moeten maken tijdens het onderzoek en geven ook netjes eventuele tekortkomingen aan. Bijvoorbeeld pp pagina 55 van de studie. :
Het is een beperking dat beide interventies in de interventiestudie niet specifiek de hoeveelheid blauw licht van schermen verminderen, maar ook de totale (blauw) lichtblootstelling in de omgeving. Daardoor kunnen geen conclusies worden getrokken over de precieze mechanismen achter het interventie-effect. Dergelijke informatie zou kunnen worden verkregen uit een interventiestudie waarin van alle schermen het blauwe licht dat wordt uitgezonden, wordt verminderd met een blauwlichtfilter.
Niet direct wat je zegt qua omgevingslicht, maar ze onderkennen wel de (of iig een aantal) tekortkomingen van zeefrapportage, eventueel placebo effect en nog een paar andere zaken.

Wat vaak fout gaat in de media is het snel generaliseren van de uitkomsten van een onderzoek. Daarom is de originele studie erbij pakken gewoon altijd een goed idee.
Ik heb een tijd die ASMR video's getest, of dit wel helpt, of het een betere vorm van rust zou geven.

Eerlijk? Nee. Je blijft 'actief' om te horen wat het is, of wat ze/hij zegt, werkte niet voor mij. In de tijd dat ik goeie 2 weken op bed lag keek ik s'avonds veel Bob Ross, de combinatie van z'n rust en stem gaf 10x meer effect dan andere zaken.

Denk dat ze naast licht ook moet kijken naar activiteit zelf, als je puur 'mediterend' naar filmpjes kijkt (natuur, documentaires, rustig praatprogramma) is heel ander niveau dan social media en daar nog een half uur of uur over doormalen. Zeker de 'FOMO' mensen hebben niets aan aangepaste schermen of speciale kleurtjes, daar zit het probleem veel dieper.
geven TV's ook van dat 'blauwe licht'?
volgens mij wel. Maar als ik op mijn Windows 10 HTPC, die aan de tv hangt, de nachtlamp in win10 aanzet zie je idd verschil. Oogt rustiger.
Ik denk (theorie, geen onderzoek/bewijs) dat iets als een boek of een online artikel (advertentievrij) lezen tot een zekere hoogte mediterend kan werken. Er zijn geen plotse zaken die je afleiden en er is geen externe druk om iets af te maken. Dat helpt aan een ontspannen staat waarin het makkelijker is om in slaap te vallen.
Bij mij is het juist het omgekeerde: bij het lezen van tekst word ik juist weer helemaal actief. Wat voor mij het beste werkt is voor het slapen gaan simpelweg iets van content op te zetten waarbij ik weinig word aangezet om na te denken. Of misschien beter verwoordt: waarbij ik weinig word aangezet om betrokken bij te zijn. Ik ben geen neuroloog, maar ik merk enorme verschillen in breinactiviteit als ik George Orwells 1984 lees, of Frasier kijk.

Iets (echt) ontspannends kijken ~1 uur voordat ik ga slapen heeft mij al vele jaren goed gediend. En dat voor iemand die vroeger grote slaap problemen had. Ik deel dan absoluut niet de algemene bevindingen dat schermgebruik voor het slapen gaan uit den boze is, mits dat schermgebruik dan bestaat uit blauw licht filter + ontspannende content. Gamen direct voor het slapen gaan is juist weer het slechtste wat je kan doen.
Ik betwijfel of blauw licht de enige reden is. Je bent immers ook, tot vlak voordat je gaat slapen, zeer actief bezig met het in je opnemen van informatie. Je switcht tussen apps, kijkt even wat filmpjes, legt misschien nog wat snaps online (dit gedrag past bij de onderzoeksgroep), kort gezegd: zeer actief.

Als je een uur voor het slapen gaan een boek gaat lezen, wat zeer passief is (je beleeft het boek, ipv dat jij er invloed op uitoefent), krijgen je hersenen meer de tijd om tot rust te komen. Ik heb ook vaker dat ik tijdens het lezen in slaap begin te vallen, dan dat dat gebeurt als we TV kijken of ik nog even alle sociale media en websites aan het checken ben.
Het onderzoek zegt toch ook dat blauw licht niet de enige reden is?
Dit onderzoek laat zien dat blauw licht inderdaad effecten op slaap heeft. Hiernaast speelt mogelijk de ‘cognitieve belasting’ (actief bezig zijn) van de activiteiten op apparaten met lichtgevende schermen een rol. Ook speelt misschien mee dat mensen door schermgebruik later gaan slapen. Als ze wel op dezelfde tijd op moeten staan is er dus minder tijd om te slapen.
Klopt, maar Coder71 zegt "daar is de blauw licht functie toch al lang voor ingevoerd", dus hij gaat er van uit dat "night mode" (of hoe je het wil noemen) de enige reden is.
Ik betwijfel op mijn beurt dan weer of het lezen van een boek daadwerkelijk zo passief is als je doet voorkomen?

Puur uit nieuwsgierigheid hoor, niet om je meteen in twijfel te trekken.

Als ik namelijk een boek lees dat mij erg interesseerd en niet b.v. opleidingsmateriaal is. kan ik daar enorm in opgaan en daar echt over doorgaan in mijn gedachten. Het komt dan ook meer dan eens voor dat ik vervolgens die nacht door "droom"in het verhaal.

TV daarentegen is iets waar ik regelmatig bij in slaap val, omdat het me generaal niet echt boeit wat erop is. (hij staat dan dus aan omdat m'n vrouwtje wat kijkt)
De conclusie is niet verbazingwekkend, maar voorheen was er nog geen onderzoek uitgevoerd over de precieze impact onder Nederlandse jongeren. Je doet het onderzoek en de wetenschap tekort door het oud nieuws te noemen.
Die blauw-licht-functie zet echt geen zoden aan de dijk. Als je slaap beïnvloedt wordt door een scherm is de oplossing (minimaal een uur voor je gaat slapen) geen scherm te gebruiken.
Hoe zit dit met de volwassenen/ ouderen geldt hiervoor het zelfde of geldt dit alleen voor jongeren?
De aanleiding van dit onderzoek is een soortgelijk onderzoek onder Nederlandse volwassenen in 2017: https://www.rivm.nl/nieuw...n-met-slechtere-nachtrust
Veel volwassenen (58 procent) gebruiken in het laatste uur voordat ze gaan slapen een tablet, smartphone of computer. Ze doen dit meerdere keren per week of dagelijks. Het gebruik van deze apparaten kort voor het slapen gaat gepaard met minder en slechter slapen.
Heeft het onderzoek ook getest wat er gebeurt als je een uur voor het slapen gaat een boek leest oid? Als ik een boek lees namelijk vind ik het fijn om er een lampje bij te houden en dat is bij mij thuis zo'n heerlijk witte led lamp. Als blauw licht echt het probleem is (zoals het onderzoek suggereert) zou je daarbij dan ook slechtere slaap resultaten zien? Of komt het slechter slapen na mobiel gebruik door wat we er mee doen?
Veel Led lampen sturen ook hetzelfde blauwe licht uit als schermen. als je deze test echt wilt doen moet je een ouderwetse gloeilamp of halogeen lamp gebruiken.
...en dat is bij mij thuis zo'n heerlijk witte led lamp.
Er even van uit gaande dat dat sarcastisch is en je de witte ledlamp helemaal niet zo heerlijk vindt:
Waarom koop je geen andere lamp? In het ergste geval is het licht prettiger, in het beste geval slaap je ook nog eens beter. Als er ook maar een kans zou zijn dat mijn slaap beter zou zijn door het wisselen van een lamp, zou ik daar meteen voor gaan, zelfs als ik geen slaapprobleem heb.
Anoniem: 457607 @kwint6 maart 2019 15:50
Zowel blauw licht als overmatige hersengebruik kunnen oorzaken zijn. Dat laatste hangt natuurlijk af van wat je consumeerd en hoe je daar op reageerd.

Een ideale "shutdown" is makkelijk in te beelden. Vroeger, en ook nu nog in sommige armere landen, was het na het avondeten gewoon over, de dag. Nog een uurtje uitbuiken en afbouwen en dan richting bed. Er was geen kunstlicht, geen informatie of entertainment en dat is voor de nachtrust natuurlijk ideaal.

Maar goed, je een uur zien te vermaken zonder zelfs een boek lijkt een helse opgave tegenwoordig, wat eigenlijk best wel triest is.
Precies. Een soort behoefte / verslaving om vermaakt te worden. Wie kijkt er nu nog een half uur voor zich uit op een bankje?

Het is denk ik deze jachtige mindset, de onrust, die zowel het vermeerderd schermgebruik (prikkels prikkels!) als de moeilijke nachtrust (help geen prikkels) kan verklaren. Prikkelverslaving. Verveling / leegte verdrijven met mooie fijne afleiding. De muis als infuus.

Ik denk dat als jij dat laatste uurtje voor 't slapengaan heel chill doorbrengt met het afmaken van een fotoboek (achter het blauwe scherm) en daarna rustig gaat slapen, dat er dan echt niet zoveel aan de hand is. Maar zit je niet zo bijster lekker in je vel, wil je niet naar bed, en blijf je maar een beetje lusteloos gamen of op recommended videos klikken, ja dan zie ik je niet rustig als een monnik neervleien en superkalm inslapen.

[Reactie gewijzigd door Znorkus op 23 juli 2024 01:59]

Anoniem: 457607 @Znorkus6 maart 2019 21:04
Het schijnt dat jezelf vervelen bijzonder gezond is voor je hersenen. Biologisch is het ook volstrekt natuurlijk om dit meerdere uren per dag te doen.

Ik ben het met je eens dat er gradaties zijn van "schermmisbruik". Tot 2 uur's nachts gamen is anders dan dat fotoboek maken en om 11 uur naar bed gaan. Maar toch praat ik ook dat fotoboek maken niet helemaal goed.

Je kunt wel stellen dat je dan prima slaapt, maar hoe weet je dat zeker? Met name, hoe weet je het als je het nooit vergelijkt met het alternatief van echt rust nemen? Wellicht slaap je dan nog beter, of met name, dieper?

Mijn punt: je kunt jezelf aanpraten dat je goed slaapt simpelweg omdat je nog nooit echt goed geslapen hebt.
Bij volwassenen ook ben ik achter. Moet altijd wel even 'decompressen' als ik een avond achter het scherm heb gezeten, vooral met gamen.
De aanleiding van dit onderzoek is ook een soortgelijk onderzoek onder Nederlandse volwassenen in 2017: https://www.rivm.nl/nieuw...n-met-slechtere-nachtrust
Veel volwassenen (58 procent) gebruiken in het laatste uur voordat ze gaan slapen een tablet, smartphone of computer. Ze doen dit meerdere keren per week of dagelijks. Het gebruik van deze apparaten kort voor het slapen gaat gepaard met minder en slechter slapen.
Al lijkt me dat eerder met het gamen te maken te hebben dan met het scherm. Je hersennen zijn dan zeer gefocussed bezig met je game. Je hele lichaam moet dan weer tot rust komen.
Volgens mij zijn het twee verschillende factoren. Mijn ervaring:
- Bij drukke games (qua graphics en geluid) en waarbij reactievermogen bepalend is moet ik langer decompressen dan bij een rustige game.
- Licht uit een beeldscherm heeft een negatief effect. Als ik in bed lig en in het donker mijn Kindle met backlight gebruik, merk ik dat ik na verloop van tijd wakkerder word.
ok, dan 2 vragen,
ligt dit dan aan het scherm,
of dat de persoon meer stof heeft om over na te denken.

en kan het ook zo zijn dat je minder slaap nodig hebt als je naar een scherm kijkt en daardoor minder goed slaapt?
Hier in de reacties wordt veel over blauw licht gesproken. Maar ik denk dat het materiaal dat je aan het consumeren bent in het laatste uur ook van belang is en ook een onderschat "oorzaak".
Ik vermoed dat het actief zijn, teksten lezen, informatie verwerken, een reactie componeren een veel intensievere activiteit is dan een dom kattenfilmpje of een S3E6 van een TV serie kijken en dus een veel langere afschakeltijd van je hersenen veroorzaakt. En dat zoiets een veel sterker effect heeft dan het "blauwe licht".
Zou wel interessant zijn om naar te kijken. Shooters VS moba VS pornhub VS tweaker VS YouTube recommended videos VS nieuwssites.
Zolang ik jongeren (verkopers) tegen elkaar hoor zeggen: "wow ging je al om half 1 naar bed ? Wat vroeg?!" denk ik dat dit het minst van de problemen is.
Ligt er puur aan hoelaat je de dag erna er weer uit moet en wat je hele startup in de ochtend is, tijd van school als ik om 9:10 moest beginnen, was het kwart voor 9 eruit en 9:05 op school, met ~7 uur slaap kan je dat rustig tot 1 uur doorgaan.
Dus ga jij mij vertellen dat na half 1 naar bed gaan lekker op tijd is ? Nu is er per persoon wel een groot verschil maar optimaal is nog steeds tussen 8 en 12. Jongeren gaan op onregelmatige tijden naar bed wat destructief is voor je ritme en uiteindelijk voor je concentratie en algehele fysiologie. Dat scherm helpt niet maar het helpt er wel aan mee dat jongeren slecht slapen omdat ze aan dat scherm zijn vastgekleefd.
Optimaal? Ik denk dat jij eens moet gaan praten met mening ouder.

Niemand is optimaal bezig, niet met slaap, niet met voeding, niet met sport, met werkelijk niets. Het is een illusie te denken dat 90% van Nederland braaf z'n vitamientjes binnenneemt en die 8-12 uur pakt. Was volgens mij nog ergens vorig jaar dat grootste deel van westerse samenleving 'maar' 7 uur slaapt.

De duur van slaap is lang niet zo belangrijk als de slaapcyclus zelf, met name de REM slaap, als je lichaam in kortere tijd door die stadia heen kan, heb je dezelfde 'oplading' gehad als iemand die daar 12 uur voor nodig heeft.

Er is geen 'absolute' richtlijn wat wel/niet goed is, het is een algemene richtlijn die eind van de rit nog steeds 100% afhankelijk is van je lichaam zelf.
Ja, hartstikke leuk, volgens mij zeg ik nergens dat het niet zo is. Alles wat je zegt is precies wat ik zeg alleen probeer je hard je gelijk te halen, begin is met lezen wat ik schrijf. Mijn dagelijkse werk is mensen met slaapproblemen verder helpen, dat kan jij niet weten maar je staat tegen de verkeerde boom te blaffen.

[Reactie gewijzigd door Jelle Brolnir op 23 juli 2024 01:59]

optimaal tussen 8 en 12 uur slaap er nacht lijkt me sterk, 12 uur slaap elke nacht lijkt me niet gezond?
Ik voel me het beste als ik 7 uur slaap. Ik zou denken tussen 6 en 10 uur is een accurater spectrum, er zijn veel mensen die echt geen 8 uur per nacht slaap nodig hebben.
Tussen 8 en 12 uur naar bed, dat is wat ik bedoel.
Dat zal ook veel stoerdoenerij zijn, kinderen van 12-15 jaar vinden het een stoer iets om te zeggen dat ze heel laat naar bed gaan.
Dat zou kunnen, was al te geirriteerd over de overige strekking van het verhaal met de woorden "Gymie" en "Walkie" ;) Dus hoe de rest van hun leven verloopt zal mij dan aan mijn spreekwoordelijke kont roesten :p
Geen last van.

Ik val meestal in slaap tijdens het kijken van Streams op mijn Tablet.

Maar ik heb dan de helderheid ook op 1% staan in het donker.

[Reactie gewijzigd door TheDeeGee op 23 juli 2024 01:59]

Precies dit, ik ook helderheid op zijn laagst, je valt lekker in slaap tijdens het lezen/kijken.
Gewoon je scherm op hele lage helderheid zetten als je nog graag even wilt lezen op je telefoon voor het slapen gaan, ik lees altijd nog even tweakers op me telefoon voor slapen gaan en binnen 5 minuten ben ik zo moe dat ik hem wel weg moet leggen en ga slapen.
Yep, het probleem is gewoon dat mensen de helderheid veel te hoog laten staan.

Ik zet voor het slapen gaan een Stream of Let's Play op, met de helderheid op 1%.

Nergens last van.

Op dit item kan niet meer gereageerd worden.