Ik ben het zeer met je eens: wat 'ziek' of 'gezond' is, is een maatschappelijke / cultureel bepaalde keuze. Ik ben enkele jaren als diagnosticus werkzaam geweest en ben het met je eens dat vooral de diagnoses van goed-functionerende autisten (bv Asperger, autisme met goede taalbeheersing) een beetje een dilemma vormen. Ik zie ze persoonlijk niet als gehandicapped, vind het juist wel grappig en verfrissend hoe ze in het leven staan en van al 'onze' onuitgesproken afspraken (zoals dat je niet stiekem foto's van mensen moet maken op je sportclub of je werk terwijl ze niet kijken) heerlijk niet op de hoogte zijn. Ik vind het altijd een leuke voorgehouden spiegel, omdat omgang met hen mij dwingt om expliciet te zijn, me bewust maakt van ontelbare verwachtingen. Ook laten ze zich vaak minder om de tuin leiden door retoriek, of sociaal wenselijkheid. In veel opzichten zijn het superieure observatoren.
Maar toch zitten ze dan tegenover je, zich aangemeld bij de therapeut via de huisarts. Vastgelopen. Ruzie met alle vrienden. Ruzie met partner over stugheid. Ruzie op het werk over perfectionisme - of domweg ontslag omdat deadlines niet gehaald worden (want het was nog niet 'af' - lees; perfect). Ongewone stress over sensorische prikkels, zoals getyp of luid gepraat van collega's. Een levenslang gevoel van buitenbeentje zijn, van eenzaamheid. De pijn van er niet bij horen, geen aansluiting kunnen vinden, geen partner misschien ook wel, gevoelens van tekort schieten.
Als je dat verhaal hoort, dan doet dat pijn om te horen. En nee, het is niet hun schuld. En ja, zeker weten, je wilt ze helpen. En ja, zeker weten, de problemen worden veroorzaakt door een heel specifieke andere
wiring van het brein. Nee, daar is an sich helemaal niets mis mee. Maar we leven in een tijd dat je mensen niet mag helpen (lees: behandelen!) zonder dat je tegen de zorgverzekeraar duidelijk kan maken welk probleem (lees: ziekte!) iemand heeft.
Diagnostische etiketten zijn dus in de allereerste plaats een
label om een behandeling mee vergoed te krijgen. En, daarnaast, zodat ik als diagnosticus informatie over dit specifieke (en veel vaker voorkomende!) probleem op kan zoeken, om te weten waar ik nog meer op moet letten. Het is dus een
intern communicatielabel voor professionals in de zorg.
Daarom worden er stickertjes geplakt. Maar maak niet de vergissing dat we er daarom ook meteen iets van snappen. "Oh ik begrijp mensen niet goed omdat ik autisme heb". Nee, dat is een betekenisloze opmerking: we hebben de symptomen: "begrijpt mensen niet goed", en als je dan ook nog formeel taalgebruik en perfectionisme had en je praatte wat later dan andere kids, dan
noemen we het autisme (Asperger). Het labeltje verklaart niets, en is ook geen claim dat we de oorzaak van de symptomen kennen.
Voor de zorgverzekeraar is het een ziekte waar je aan lijdt, zeker weten. Weet je waarom dat handig is? Zodat mensen met zulke klachten niet te horen krijgen "u bent gezond gaat u maar weer naar huis" als je met het schrijnende profiel zoals ik hierboven beschreef aanklopt bij Altrecht / PsyQ. We noemen het een 'ziekte' zodat we kunnen helpen.
Jammer alleen, van dat afschuwelijke misverstand, dat 'clienten', die zich dan toch al vaak niet zo happy over zichzelf voelen, ook nog eens een keer te horen krijgen dat ze 'ziek' zijn en dat er iets mis met ze is! Dat is een groot nadeel van het 'medisch model' van psychische klachten, wat op dit moment dominant is. Wij, als professionals, zouden 'patienten' helemaal niet lastig moeten vallen met onze interne labeltjes. Dat is een heel erg vervelend nadeel van het medisch model. Tegelijkertijd is het een zeer begrijpelijke eis van de 21e eeuw dat een behandeling transparant moet zijn naar clienten toe. In die tijd leven we ook. Dus wie weet de oplossing?
Zeer mooi trouwens hoe Linus zonder gene aangeeft dat hij op cursus wil omdat hij mensen niet begrijpt. De gemiddelde 'neurotypische' idioot zoals ondergetekende zou zich kapotschamen om zoiets ook maar aan zichzelf toe te geven. Maar hij noemt het beestje bij z'n naam. Prachtig toch. En hij laat ook zien: je bent nooit te oud om te leren! Wat anderen misschien intuitief aanvoelen (whatever that means) zal hij, indien inderdaad Asperger, case-by-case, als een ondubbelzinnig script, moeten leren. Hondsvermoeiend. Had iedereen maar Asperger, dan was er geen spraakverwarring, en dan waren de neurotypische mensen degenen die in behandeling moesten
[Reactie gewijzigd door Znorkus op 23 juli 2024 16:33]