Ten eerste: de meeste uitgaven die mensen doen is geen kwestie van kiezen tussen vandaag of nog even uitstellen. Je moet elke maand hypotheek of huur betalen, elke maand wil je eten, water, elektriciteit, internet, telefoon, verzekering, vervoer, lidmaatschap van dit of dat, enzovoort.
Precies,
de meeste. De enkeling die genoeg heeft om wel geld vast te houden wordt in een deflatoir systeem wordt vanzelf rijker door dat geld vast te houden. Wat hij vasthoudt is niet beschikbaar voor de rest. Als die rest dan groeit, bijvoorbeeld doordat er meer kinderen geboren worden dan er mensen doodgaan, zal die rest dus steeds harder moeten werken om dezelfde kosten te kunnen blijven betalen, en maakt daarmee
en passant de rijken vanzelf rijker. Deflatie is een zichzelf versterkend effect dat kapitaal bevoordeelt en arbeid benadeelt. Inflatie, aan de andere kant, is een zichzelf versterkend effect dat kapitaal benadeelt en arbeid bevoordeelt: de rijken worden armer en de armen worden rijker.
Ten tweede: in de praktijk willen mensen vaak genoeg gewoon NU iets, ook al weten ze dat ze over een jaar meer waar voor hun geld krijgen. Kijk maar naar computers en telefoons. Die dingen verouderen vanaf dag 1, iedereen weet dat je voor precies dezelfde prijs over een jaar een snellere laptop of betere telefoon kunt kopen dan vandaag. Stellen mensen het daarom uit? Nee, eigenlijk nooit.
Je hebt het over consumptie, maar dat is niet zo relevant. Het gaat om geld vasthouden dat je over hebt. Geld wordt meer waard, en degenen die het meest over hebben worden dus het snelst rijker, ten koste van degenen die dat niet hebben. Inderdaad, in het begin zullen mensen daar niet veel op uit doen en gewoon geld blijven uitgeven, totdat ze erachter komen dat ze dat niet meer kunnen omdat ze niet meer genoeg verdienen. En dan is het te laat.
Ten derde: misschien is het helemaal niet zo slecht dat er een incentive is om bepaalde overbodige bullshit uitgaven wat uit te stellen
Je hebt het weer over consumptie. Maar hetzelfde geldt voor innovatie en investeringen. Innovatie (als in efficiencyverbetering) is zinloos, net als investeringen. Geld wordt toch wel meer waard. Als ik geld heb, en ik kan het meer waard laten worden door niks te doen, waarom zou ik dan risico gaan lopen door het te investeren?
Bovendien, als de geldhoeveelheid vast is, dan is de hoeveelheid geld die ik kan verdienen met mijn produkt (in absolute zin) niet meer afhankelijk van de vraag naar mijn produkt maar van de hoeveelheid geld in omloop (even gesteld dat er uberhaupt vraag is).
Velen zien de economie als een doel op zich, in plaats van een middel, wat een heel ander doel dient. De overconsumptie die nu soms wordt aangewakkerd schiet dat doel volgens mij voorbij.
Daar heb je naar mijn mening wel helemaal gelijk in. Een overvloedige geldhoeveelheid zorgt voor overmatige consumptie en de drang naar een wegwerpmaatschappij. Maar het wegnemen daarvan vereist domweg hogere prijzen voor dingen, zodat mensen ze niet zo snel wegflikkeren. Darmee vergroot je de kloof tussen arm en rijk. Dat is de prijs die je zult moeten betalen voor een duurzamere economie. Je ziet het nu bijvoorbeeld met electrische auto's, die zijn in het gebruik veel goedkoper dan brandstofauto's en zijn dus uiteindelijk veel goedkoper, maar alleen de 'rijken' (relatief, dan) kunnen zich zo'n ding veroorloven vanwege de hoge aanschafprijs. De financiele winst die electrisch rijden oplevert komt exclusief terecht bij degenen die het het minst nodig hebben. Degenen die het hardst willen en zouden moeten besparen op mobiliteitskosten kunnen zich de initiele kosten niet veroorloven en blijven dus vast zitten aan een hoge kilometerprijs. En als over 12 jaar niemand meer een brandstofauto mag kopen hebben ze dus helemaal geen auto meer. Dat wordt dan een rijkeluisspeeltje. Net als 100 jaar geleden.
Volgens mij is het geen enkel probleem dat de totale voorraad bitcoins (net zoals de voorraad goud zeg maar) eindig is.
Dan is het misschien verstandig om je te verdiepen in de geschiedenis. Daar is namelijk allang gebleken dat een vaste geldhoeveelheid geen groei faciliteert en alleen maar gunstig is voor de rijken, ten koste van de armen.
Maar als we even kijken naar hoe dat nu gebeurt: er komt niet geld bij uit het niets, dat komt exclusief terecht bij banken, en die mogen het uitlenen aan de rest van de maatschappij tegen rente. Dat klinkt als "er komt geld bij" maar in de praktijk is het "van iedereens koopkracht wordt een beetje afgepakt".
Ja, dat klopt, maar er zit nog een andere kant aan, namelijk dat het geld dat jij aflost ook weer verdwijnt. En als dat nieuwe geld met een multiplier van 10 in de economie terecht komt (vanwege fractioneel bankieren) verdwijnt het ook met een multiplier van 10 op het moment dat jij aflost (vanwege datzelfde fractioneel bankieren). En banken betalen ook rente aan jou over een positief tegoed.
Als het goed werkt (concurrentie, met name) kan een bank niet te veel rente vragen voor een lening (want dan ga jij naar de concurrent of je leent gewoon helemaal niet) en ook niet te weinig rente geven op tegoed (want dan ga jij je geld niet naar die bank brengen maar ergens anders in stoppen). De debet- en creditrente zullen dan vlak bij elkaar liggen, met een netto-effect op de totale geldhoeveelheid van bijna nul. Wat er overblijft is winst voor de bank die ze gecreerd hebben door het geldverkeer efficient te regelen.
Dat laatste geeft trouwens ook gelijk een indicatie van hoe veel winst reëel is voor de banken. De toegevoegde waarde van een bank aan de economie is efficiencywinst: ze maken het in- en uitlenen van geld makkelijker. Maar alleen maar geldverkeer efficienter maken als er geen onderliggende waarde is, is nutteloos. Ik heb niks aan geld als er geen produkten zijn om te kopen. Er moet dus al sprake zijn van een economie, van de creatie van toegevoegde waarde, voordat banken zinvol zijn. Wat banken doen is
anderen in staat stellen makkelijker toegevoegde waarde te creëren; een bedrijf geld lenen voor nieuwe machines, bijvoorbeeld. Een bedrjif kan zelf investeerders gaan zoeken, maar dat kost tijd. Een bank heeft al geld (van spaarders) en kan dat dus zo uitlenen. Dat bedrijf kan dan meer produkten maken en meer winst maken. Maar de winst van de bank kan en mag nooit groter zijn dan de winstgroei van dat bedrijf. Als ik geld leen voor een nieuwe machine, en ik kan meer produkten kan maken en verkopen, maar ik zie al die extra winst plus nog een beetje verdampen omdat ik zo veel rente moet betalen, dan kost het me geld in plaats van dat het me wat oplevert. Het is pas nuttig voor mij als die extra produktie me ook extra winst oplevert. Als ik 10% meer winst maak dankzij die nieuwe machine kan de bank dus nooit meer dan 10% winst maken, dan slokken ze al mijn extra winst al op. In het algemeen kun je dus zeggen dat de winst van de financiele sector nooit groter mag zijn dan de totale economische groei, want dan teren ze in op het kapitaal van bedrijven en consumenten. Nu is het natuurlijk zo (voor Nederland, dan) dat banken ook een groot deel van hun winst uit het buitenland halen, dus je moet niet alleen kijken naar de Nederlandse economie, maar grosso modo kun je zeggen dat het niet gezond is voor een economie wanneer de financiele sector meer dan een procent of 10 winst maakt. Zo veel efficiencywinst is realistisch gezien gewoon niet haalbaar. Bij dat soort winstcijfers slurpen banken gewoon kapitaal van burgers en bedrijven op.
Waarom komt dat nieuwe geld niet terecht bij iedereen? Als de ECB zo graag de economie wil stimuleren, waarom delen ze dan die 60 miljard per maand niet gewoon evenredig uit over alle Europeanen?
Omdat de ECB geen mechanisme heeft om dat te doen en, belangrijker nog, geen mechanisme om het geld weer terug te halen als er te veel is. Over diefstal gesproken, hoe zou jij het vinden als de ECB morgen de helft van je spaargeld afschrijft omdat er te veel geld in omloop is?
Wie wel weet hoe veel geld er nodig is zijn de banken. Dat zijn immers degenen bij wie geld wordt opgehaald als het nodig is. Die lenen dus op hun beurt weer geld bij de ECB (of brengen het weer terug als ze te veel hebben). Wat de ECB wel weet is een globaal overzicht van de toestand van de totale economie. Als ze de economie willen stimuleren hanteren ze een lagere rente, zodat banken meer geld bij hen gaan ophalen. Willen ze de economie afremmen dan gaat de rente omhoog, zodat banken minder geld komen ophalen.
[Reactie gewijzigd door Verwijderd op 22 juli 2024 22:57]