KPN schrapt datalimiet Internet Buitengebied

KPN hanteert vanaf 1 augustus geen datalimiet meer voor zijn Internet Buitengebied-aanbod, waarbij het zijn 4g-netwerk inzet om klanten in afgelegen gebieden van internet te voorzien. Klanten die ook een vaste verbinding afnemen, hoeven daarnaast geen extra maandkosten meer te betalen.

Klanten met een abonnement voor Internet Buitengebied 4G van KPN kunnen vanaf 1 augustus onbeperkt downloaden en streamen voor een bedrag van 39 euro per maand, meldt KPN. Voorheen hanteerde de provider twee abonnementen: een met datalimiet van 10GB voor 32,50 euro per maand en een met limiet van 50GB voor 50 euro per maand. De gemiddelde snelheid van de dienst ligt op 20Mbit/s, claimt het bedrijf.

Wie daarnaast een abonnement voor vast internet van KPN afneemt, hoeft geen 39 euro extra te betalen voor Internet Buitengebied. "Wij zetten een eerste stap in het combineren van vast en mobiel internet", noemt KPN als reden voor het schrappen van de extra kosten. "Wij verwachten eind dit jaar een oplossing te hebben waarbij wij het mobiele netwerk en het vaste netwerk nog beter kunnen combineren." KPN heeft dinsdag de eerste abonnementen van klanten omgezet naar het nieuwe aanbod. Het bedrijf brengt klanten via e-mail op te hoogte.

KPN voert sinds begin dit jaar al testen uit met het combineren van vast en mobiel, in een poging buitengebieden van stabiele verbindingen te kunnen voorzien. Providers experimenteren hiervoor onder andere met multipath tcp. Het telecombedrijf begon in 2015 met het aanbieden van een 4g-aanbod als breedbandverbinding voor afgelegen gebieden. Er zijn tienduizenden adressen in Nederland die moeilijk op snelle netwerken aan te sluiten zijn.

Reacties (279)

[Peetke]

Sorry, maar dit is pappen en nathouden door KPN. Eerst Reggefiber opkopen en daarmee vrijwel stoppen met uitrol glasvezel. Nu klanten in het buitengebied met 3Mbit een beetje proberen vast te houden met deze brakke 4G aanbieding (daar is geregeld ook geen goede 4G dekking!).

Uiteraard is dit een goede stap, begrijp me niet verkeerd. Maar the bigger picture zou gewoon heel NL verglazen moeten zijn. Dat is voor de gebruikers, de economie en de leefbaarheid gewoon het beste. En nee dat is helemaal niet duur. In midden Brabant leggen bewoners in het buitengebied nu zelf een eigen glasvezelnetwerk neer 6.000 aansluitingen over ruim 700km voor net iets meer dan 10 miljoen euro. Die business-case is er gewoon, dus met bespaart hier erg veel geld op de langere termijn. En je hebt een open netwerk met vele providers.

KPN zit gewoon op een verkeerd pad.

[mmjjb]

KPN zit helemaal niet op het verkeerde pad.

Hoe vaak heb je al wel niet gelezen dat het deels de schuld is van de ACM?
Kom op zeg, ga jij inverteren terwijl het niet nodig is?

Als jij glasvezel aanbied en vervolgens je netwerk moet openstellen voor je concurrenten, maar Ziggo het met de kabel niet hoeft, heb je dan nog veel behoefte om alles te gaan verglazen? Natuurlijk niet.

Maar niet uit of er een business case is of niet, het is gewoon niet rendabel. Verder is de dichtheid van woningen in Midden Brabant natuurlijk ook wel wat hoger dat bijvoorbeeld hier in het noorden. Verder een collectief die glazvezel aanlegt, heeft geen winstoogmerk, een KPN moet wel winst zien te maken

[supertheiz]

Ik woon sinds kort in het buitengebied, daarvoor woonde ik in een woonwijk met glasvezel.
Ongeveer 200 meter van mijn nieuwe woning is wordt een woonwijk aangelegd waar ze direct ook glas aanleggen, helaas loopt de KPN kabel de andere kant op en is op die manier de centrale 15km verderop.
KPN wil niet de kabel omleggen naar de nieuwe woonwijk en al zeker niet verglazen, dus ik ben verplicht over op 4G.

Ik moet zeggen dat het me helemaal niet tegenvalt. Deze datalimiet heeft me doen besluiten naar T-mobile te gaan. Ik haal daar vaak snelheden in de buurt van de 100mbit.
Ik snap wat dat betreft het beleid wel van KPN. In een nieuwe woonwijk zijn de kosten voor aanleggen glas vrijwel nihil. Qua snelheid doet 4G al niet heel veel meer onder en als straks 5G beschikbaar is dan is de investering in het buitengebeid eigenlijk ridicuul te noemen.

Wel een kritische noot:
Ik heb 2 weken terug dus met KPN gesproken, de verantwoordelijk persoon voor het buitengebied. Ik heb haar gevraagd om een pakket zonder datalimiet als voorwaarde voor afnemen KPN diensten, maar dat was absoluut niet mogelijk. Baal daar nu wel van eigenlijk. Ik kan me echt niet voorstellen dat daar 2 weken geleden nog niet over werd gesproken.

[davidov2008]

En nee dat is helemaal niet duur. In midden Brabant leggen bewoners in het buitengebied nu zelf een eigen glasvezelnetwerk neer 6.000 aansluitingen over ruim 700km voor net iets meer dan 10 miljoen euro. Die business-case is er gewoon, dus met bespaart hier erg veel geld op de langere termijn (...)

@Peetke Dat lijkt me helemaal geen business-case voor KPN. 6000 aansluitingen voor 10 miljoen, dat is ca. 1700 euro per aansluiting. Wat denk je dat de winst is op een 40-50 euro internetabonnement, na aftrek van alle bedrijfskosten, btw etc? Zeker niet meer dan 10-20 euro. Dan heeft aansluiting zich pas na 7 tot 14 jaar terugverdiend! Tenminste, aangenomen dat alle aangesloten huishoudens onafgebroken, jarenlang alleen bij KPN triple pay pakketten afnemen, wat volkomen onwaarschijnlijk is gezien KPN genoodzaakt is de glaslijn voor een dumpprijs aan haar concurrenten beschikbaar te stellen, waardoor iedereen overstapt naar Tele2 o.i.d. Als je hiervoor compenseert verdubbeld dit getal al.
En zoals @mmjjb ook al opmerkt zijn veel andere buitengebieden nog minder dicht bevolkt dan Midden-Brabant, en dan ziet het scenario er nog slechter uit.

Als KPN een staatsbedrijf was geweest, was het misschien een optie, maar dan was het in feite vooral met belastinggeld betaald als investering in digitale infrastructuur.

Nu is KPN een privaat beursgenoteerd bedrijf, en in Europa en de wereld een kleine telecomjongen, die zich staande moet houden tegen reuzen als Deutsche Telekom en America Movil. Als KPN geen goede cijfers kan overleggen, of geen bedrijfsplan laat zien waar op korte termijn (3-5 jaar) winst mee gemaakt kan worden, dan is het helemaal over. We weten dat overname al meermaal dreigde; bij matige bedrijfsresultaten zullen de aandeelhouders maar al te happig zijn de stukken van de hand te doen.
En reken er maar niet op dat KPN onder Carlos Slim in Nederland glasvezel gaat aanleggen in dunbevolkte buitengebieden die over 10-15 jaar eens winstgevend zullen zijn. Buitenlandse investeerders trekken het hele eigen vermogen van het bedrijf leeg en focussen zich op verkoop van producten die snel hoge winstmarges opleveren. (ala V&D; investeerder verkoopt alle eigen winkelpanden om te cashen, huurt ze terug, bij slechter economische omstandigheden: geen reserves meer om in te kunnen spelen op marktomstandigheden, investeerder kan het geen reet schelen, heeft al mooi verdiend en wil er geen geld in steken > tent failliet).

We hoeven KPN niet te subsidiëren, maar we mogen wel eens wat moeite doen om onze nationale bedrijven in redelijke conditie te houden, zeker wanneer ze diverse nationale belangen dienen (zoals digitale infrastructuur, grote werkgelegenheid). Bijvoorbeeld door begrip te tonen dat overal glas geen haalbare kaart is, maar 4G en over paar jaar 5G in de buitengebieden, een uitstekend alternatief. En bij je mobiel abo ipv Tele2 (25e voor onb data/bel/sms), voor 1 euro meer kiezen voor KPN (26e, 10GB/onb bel/sms, sim only met combinatie korting). Grappig; Tele2 heeft ten oosten van de lijn Lelystad-Den Bosch ('de buitengebieden') een 4G binnendekking van hooguit 50%... "Waarom zou dat nou zijn"....

[Reactie gewijzigd door davidov2008 op 23 juli 2024 19:13]

[Peetke]

Als ze het niet doen, zijn ze die klanten kwijt. Niet alleen in Midden-Brabant stappen nu 6.000 gezinnen over, de rest van Brabant het buitengebied ook. En Twente en Gelderland:
nieuws: Buitengebieden Twente en Gelderland krijgen glasvezel
CIF is op meer plaatsen bezig.

Je moet infrastructuur over een redelijke periode afschrijven, dus 7 a 14 jaar afschrijf-tijd voor het volledig terugverdienen zijn mijns inziens geen gekke cijfers.

De business-case is uiteraard beter als 80% meedoet, maar dat zijn percentages die je in het buitengebied ook echt wel kunt halen.

[RobinF]

Dat was twee weken geleden intern al wel bekend maar mocht nog niet gecommuniceerd worden

[xbeam]

Zeg dan gewoon wacht 2 weken en bel opnieuw mischien dat we je dan beter kunnen helpen.

[logix147]

Soms mogen zaken door medewerkers niet gecommuniceerd worden. Echter je mag gewoon dit aanvragen als je in zo'n gebied woont. Mooi systeem kan ik als tester ervan zeggen.

[Pindakaas]

Kan ik mij ook ergens als tester aanmelden?

dit 4G abbonement lijkt mij wel wat. Ik heb nu een abbonement bij MaXXimum maar dat gaat ook niet zo lekker.

[logix147]

Nee helaas geldt dat alleen voor select groepje klanten die we panelleden noemen en personeel. Nu is de techniek live en bestelbaar dus kun je het gewoon bestellen bij de klantenservice.

[Noresponse]

Dit soort dingen krijgt personeel vaak pas een dag of op de dag zelfs pas te horen als het via de media gaat, anders lekt dit soort informatie vroegtijdig uit op site's zoals tweakers.

[crazydogfighter]

Een service monteur vertelde mij dit 3 weken geleden al. Dit het was intern al wel iets langer bekend

[Jorgen]

Dat was met het kopernetwerk al, dus dat is niet waar.

[freaky]

Snap je opmerking niet. Het koper is grotendeels van KPN. Reggefiber wou alleen geld voor het gebruik van hun glas door andere partijen, KPN exploiteert het liever zelf (en reggefiber is nu KPN).

Eigenlijk moet de overheid gewoon glas aanleggen, dat is namelijk gewoon publiek noodzakelijke infra en daar dan partijen op toe laten. Wat bijv. eurofiber vraagt aan vastrecht is gewoon belachelijk.

[Jorgen]

Wat ik bedoel is dat KPN in de tijd dat er alleen koper lag, dit ook al heeft moeten openstellen.

[The Third Man]

Hoezo was dit dan niet opengesteld? Men heeft zelfs linesharing hiervoor ingevoerd, zodat je niet aan een KPN-gebonden provider vastzat.

[Jorgen]

De stelling van Fiander was dat KPN pas met de overname van Reggefiber hun netwerk (i.d.g. glasvezel) open moest stellen. In de tijd dat we alleen koper hadden liggen, had KPN echter al de verplichting zijn netwerk te delen. Dat bedoel ik.

[The Third Man]

Maar dat zijn niet dezelfde zaken. De telefoonlijnen waren grotendeels aangelegd toen KPN een overheidsbedrijf was (de bekende PTT), dus was het oneerlijk om na privatisering opeens de lijnen voor zichzelf te claimen. Bij glasvezel had Reggefiber de kar zelf getrokken (met subsidies per gemeente bijvoorbeeld), dus waren de lijnen ook van hunzelf, na overname van KPN. Dat toen KPN alsnog moest openstellen is discutabel om de voorgenoemde reden, mede omdat de kabelbedrijven dit niet hoefden.

[GekkePrutser]

Plus dat die koper lijnen waren aangelegd met overheidsgeld.

Dat geldt natuurlijk ook een beetje met die subsidies. Maar als het voor de overname niet verplicht was (als vereiste voor die subsidie) vind ik het ook wel een beetje vreemd om dit hierna te moeten doen ja.

Overigens zou ik graag zien dat zowel de kabel als de glas/koper netten opengesteld werden. In veel andere landen is dit ook gewoon zo. Ziggo en KPN zijn veel te machtig.

[The Third Man]

Liberty Global bedoel je, Ziggo is slechts een merknaam.

[1973booterror]

Reggefiber is altijd al van KPN geweest, was een samenwerking tussen Dick Wessels en KPN, maar KPN was al degene die de touwtjes in handen had.

[logix147]

Oneens 2 netwerken in Nederland op gebied van vast, Liberty en KPN waarvan de laatste open is... en waar KPN BV niet te verwaren met Wholesale waar alle niet Ziggo leveranciers praktisch onder vallen leverplicht heeft. Ga jij maar eens in buitengebied Ziggo bellen voor een verbinding die lachen je hooguit uit en als je een beschaafd persoon heb krijg je KPNs nummer door.

[adis]

(daar is geregeld ook geen goede 4G dekking!)

Zeg je bovenstaande uit eigen ervaring? Ik kom misschien op de verkeerde plekken in het buitengebied maar er is altijd wel goede 4g. Ik heb zelfs ervaring met de 4G Router van KPN en moet zeggen dat er voor mij geen noodzaak is voor glasvezel. Een ping van 12ms-19ms en speedtest.net laat altijd +- 60Mbit verbinding zien. Nu die 50GB data limiet eraf is juich ik dit alleen maar toe.

[MightyPenguin]

Dan denken wij er hetzelfde over. Ik begrijp het verlangen naar glasvezel overal in Nederland, maar ik kan de providers het echt niet kwalijk nemen dat ze het cluster van drie huizen waar ik woon dat 150m van de openbare weg ligt niet aansluiten. We hebben potverdikkie niet eens een rioolaansluiting, dus ik ben hier ongelooflijk blij mee!

[OruBLMsFrl]

Ik zeg alsnog gewoon glasvezel aanleggen en als de boel dan toch open ligt meteen ook een rioolbuisje erbij. Zonder glasvezel- en in mindere mate rioolaansluiting heb je natuurlijk ook weinig aantrekkingskracht naar nieuwe kandidaten om dat vierde huis aan het cluster toe te voegen

[batjes]

Dat gebeurd dus ook. Nieuwe woonwijken komen meestal ook al met glas. Als de verdeelpunten straks allemaal over zijn, -als ik het nog goed heb- gaat KPN het investeringsbudget gebruiken om langzaam de woningen te gaan voorzien. Koper heeft ook onderhoud of vervanging nodig, als de grond toch open moet, meteen glas neerleggen.

[GAIAjohan]

Heb je net €7000 betaald voor een nieuwe septic tank, kan je ineens rioolbelasting betalen.. Daar zitten ze echt niet op te wachten

[PdeBie]

Geen rioolaansluiting?? Just curious. Waar gaat jullie "natuurlijk afval" naar toe dan?

[MightyPenguin]

...

https://en.wikipedia.org/wiki/Septic_tank

[PdeBie]

Duidelijk. Thanks

[donaldk]

Heliofyten filter;-). Zijn diverse opties die geen putjesschepper nodig hebben om te legen. Composteringstoilet kan bijvoorbeeld ook.

[freaky]

Neem je het ze wel kwalijk dan dat er bijvoorbeeld in Breda nog geen glas te vinden is dan? (2 nieuwbouw wijken en industrieterreinen (waar het aanzienlijk duur is) uitgesloten dan).

[Anoniem: 798783]

Bedoel je vanwege de oude binnenstad? Dordrecht inclusief haar binnenstad heeft al jaren glasvezel.

[freaky]

Buitenwijken ook niet.

Sterker nog, KPN verkocht bij ons glasvezel. Was stom genoeg om het niet te kopen. Het was in feite VDSL en geen glas. 1 persoon heeft ze d'r op aangeklaagd na afname. Die heeft via de rechter nu glas in z'n huis liggen.

KPN vond het gerechtigd om dat ook glasvezel te noemen, rechter was het er toch niet mee eens.

[MightyPenguin]

Tot op zekere hoogte wel. Maar qua buitengebieden is dit gewoon een keurige, betaalbare oplossing voor het probleem, daarom ontvang ik het met open armen.

Dat de providers (en KPN dus ook) het smerig gespeeld hebben op het gebied van glasvezel wil ik wel geloven en vind ik zeker ook verkeerd, maar dat neemt nog niet weg dat ze hier een goede stap gezet hebben.

[logix147]

Dat zal eerder aan gemeentelijk beleid liggen, men denkt dat het o zo eenvoudig is een glasvezel kabel trekken, maar voordat je alle papieren rond hebt ben je zo een paar jaar verder TENZIJ diezelfde gemeente er heel veel profijt van heeft - wat vaak niet is of wordt gezien.

Ik ken situaties dat kabelschades niet eerder dan 6 weken kunnen worden opgelost puur vanwege een vergunningsaanvraag omdat bijv. de grond eerst gesaneerd moest worden, je midden op een dijk woont en 1 of ander speciaal bedrijf ingehuurd moet worden etc.

Men kan wel zeggen KPN Wholesale is een k*tbedrijf echter is wel in Nederland het enige bedrijf dat zowel zelf als over haar netwerk diensten moet toestaan, het zo genaamde line-sharing (wie dat anno 2017 nog wil...) en open glas netwerk is lange na niet zo open als je daadwerkelijk denkt. Anders moet je echt een keertje met Reggefiber gaan bellen voor tekst en uitleg.

[ongewoongewoon]

Ik ben zo'n pechvogel.

[Nox]

De 4G-dekking van jouw telefoon is volledig anders dan de dekking icm een 4g-router. De router heeft vaak grotere antennes dan jouw telefoon, al dan niet i.c.m. een betere radio. En wat vooral scheelt, de router kan vaak een externe antenne gebruiken. En die zijn er ook als richt-antenne. Zat factoren die jouw telefoon niet heeft maar een 4g-router wel. En dan is opeens ipv 800mhz matig signaal een 2600mhz link met niet al te veel ruis een mogelijkheid. En dat scheelt.

[donaldk]

Er is zo'n site met 4G/mobiele dekkings kaart, hier ligt de grens vlak bij bij de ene aanbieder en iets verder bij de andere. Weet de url niet meer, Tele2 dekking was dacht ik niet de beste. KPN ook niet.

Als ze Telfort en KPN TV klanten nou ook deze mogelijkheid bieden, dan wordt het interessant. Ik mag namelijk in mijn handen knijpen als we nog voor 2019 glas krijgen.

Met strategische actie kan KPN Glasvezel project nog de nek omdraaien . Want CIF is er niet gelijk op gesprongen. Als we er in september niet bijzitten wordt het op zijn vroegst 2019 voordat we een aansluiting met dienst hebben.

En er zijn al delen in het project waar de deelnemersgraad niet zo hoog ligt, als bij ons. Familie van mij ook, nee joh combipakket ADSL/Digitenne met een ouder lager tarief doet het goed genoeg. Wij hebben wel last van langsrijdend verkeer.

[SpiceWorm]

10 miljoen euro voor 6000 aansluitingen is 1666 euro per aansluiting. Als je bedenkt dat daar door de providers ongeveer 10 euro per maand voor betaald wordt (van de provider, aan de netwerkbeheerder) dan zit je als netwerkbeheerder op een terugverdientijd van 160 maanden. Dat is bijna 14 jaar. Dat is niet te doen voor een bedrijf met een commercieel oogpunt.
10 miljoen euro kost je per jaar 400.000 euro aan rente (of gemiste inkomsten vanwege rentederving), wat verdeeld over 6000 aansluitingen al 66 euro per jaar kost. Dus de helft van je inkomsten gaat op aan rente waarmee je terugverdientijd zo even verdubbeld.

Dit is typisch iets wat stichtingen / overheid moeten doen, waarbij een lange adem, een lange-termijn planning en zeer gunstige financieringsvoorwaarden / subsidies essentieel zijn.

[Reactie gewijzigd door SpiceWorm op 23 juli 2024 19:13]

[Black_Diamond768]

investeringen op infrastructuur wordt vaker op 30/40 jaar gedaan.
na 16jaar al volledig uit de kosten zijn? klinkt ideaal.
rente , rentederving is bullshit.
zo een bedrijven hebben liever schulden, deze onkosten kunnen ze van belasting aftrekken
en die opbrengsten zijn een pak groter dan de 0.02% rente dat je tegenwoordig krijgt

[SpiceWorm]

Tuurlijk maar het is onzin om te verwachten dat een commercieel bedrijf dat gaat doen.

En rentekosten zijn reeel met dit soort dure en langlopende projecten.

[esky]

Bij sommige buitengebied projecten kunnen de deelnemers kiezen tussen eenmalig bijvoorbeeld €1750 betalen of maandelijks €12,50 bovenop de provider kosten.

Als 50% van die 6000 meedoet en ze kiezen allemaal voor de maandelijkse optie dan heb je elke maand €37.500.
Als de providers €10 per maand huur voor de vezel betalen heb je nog eens €30.000.
Samen is dat per jaar €810.000 inkomsten om de lening af te betalen en onderhoud te doen. Lijkt me haalbaar, vooral ook omdat het percentage deelnemers alleen maar zal stijgen.

Het is iets wat voor institutionele beleggers een mooie business is, vandaar ook dat o.a. CIF ermee bezig is

[Malt007]

Is glas niet ook gewoon een tijdelijke oplossing? Over een jaar of 10-15 zijn vaste verbindingen wellicht overbodig en is de terugverdientijd voor KPN gewoon te kort.

5G met gigabit verbinding en lage latency is wellicht waar KPN op inzet.

[RJG-223]

Het probleem is niet dat de terugverdientijd te kort is, het probleem is dat KPN eerst hun bestaande koper-netwerk willen uitmelken (weinig investeringen, veel winst), terwijl dat netwerk nagenoeg waardeloos wordt als ze ieder huishouden op glas aansluiten. Op die manier betaalt KPN dus dubbel: dure aanleg glasvezel, en koper wordt waardeloos. Dus zolang ze met alleen koper wegkomen blijven ze dat natuurlijk doen.

En dat is ook gelijk een van de redenen dat ze Reggefiber gekocht hebben: zodat ze hun melkkoe niet verliezen. Zolang ze een schamele 4Mbit (en zelfs minder) koperverbinding voor een monopolistenprijs van 20 tot 30 euro per maand kunnen verkopen gaan ze echt niet voor een paar euro meer glasvezel aanleggen. ca. 20 jaar geleden kostte een basis internetverbinding (1 Mbit? 4Mbit?) over koper slechts 10,- per maand !

Het wordt tijd dat we, in de geest van de jaren 90 (?) van de vorige eeuw, de internet infrastructuur en internet diensten scheiden, net zoals in die tijd met de nutsnetwerken. Internet is óók een nutsnetwerk... Één netbeheerder voor het koper/glas netwerk. Eventueel verdeeld in verschillende regio's. En alle providers kopen hun capaciteit bij (een van) de netbeheerders. Verder moet de netbeheerder de verplichting krijgen om een bepaald aantal woningen per jaar op glas aan te sluiten, zodat binnen redelijke tijd overal glas ligt.

[SSDtje]

"Het probleem is niet dat de terugverdientijd te kort is, het probleem is dat KPN eerst hun bestaande koper-netwerk willen uitmelken (weinig investeringen, veel winst), terwijl dat netwerk nagenoeg waardeloos wordt als ze ieder huishouden op glas aansluiten."

Treu.
Maar dit stukje, weinig investeringen, veel winst, kun je ook anders bekijken natuurlijk.
Zo kunnen zij het oude koper wat er nu al licht weer verkopen.
En levert ze dus juist weer geld op.
De grond moet immers toch al open, zouden zij het alsnog van glas willen voorzien.
En dan is de oude koper kabel verwijderen ook niet zo'n punt meer lijkt mij.
De oud koper prijs, staat momenteel op €4,10 per kilo.
Bron
En er liggen nogal wat kilo's onder de grond, dus reken maar uit.

[Luuk1983]

Het is heel simpel waarom dit niet gaat gebeuren. Je kan maar een beperkte hoeveelheid gegevens door de lucht transporteren. Natuurlijk komen er steeds betere technieken waardoor de snelheid omhoog gaat en de capaciteit vergroot wordt, maar uiteindelijk is dit beperkter dan een paar goede kabels. Ook hebben omgevingsfactoren een behoorlijke invloed. Nee, ik zie het niet snel gebeuren dat 'iedereen' uiteindelijk over gaat op allen draadloos. Ik persoonlijk vind WiFi soms al een drama en ik moet er niet aan denken dat al mijn internet via de lucht zou moeten gaan.

[Malt007]

Ik denk dat het sneller gaat gebeuren dan je denkt, de abonnementen zijn er nu al nota bene. Er is volgens mij zo geen enkele reden meer om een vaste verbinding te verkiezen boven een 5G verbinding.

Snap alleen niet wat je bedoelt met 'Je kan maar een beperkte hoeveelheid gegevens door de lucht transporteren'.

[Peetke]

Glasvezel-kabels zijn al ruim 40 jaar (!) de norm. Zakelijk altijd al, maar nu dus ook voor de last-mile betaalbaar. Ze zijn in de basis onbeperkt qua capaciteit. Je kunt nu dus kiezen voor 1Gbit, maar zonder veel moeite upgraden naar 10Gbit, 100Gbit, of als dat later ook betaalbare receivers worden 1Tbit. Niet een technische kwestie, maar een economische/prijs-kwestie.

Bandbreedte in de lucht is erg beperkt. Ruwweg 700 tot 2600Mhz is werkbaar, waarbij de 2600Mhz band al zeer beperkt bereik heeft en 700Mhz extreem beperkte bandbreedte. De boel zich erg vol, niet voor niets dat een deel van de Digitenne banden naar 4G overgezet worden, 1G en 2G uitgezet worden en 3G uitgekleed is. Er is schaarste. En dat is een technische en natuurkundige beperking.

[sympa]

Laten we zeggen 100 MHz bandbreedte en 5 bits per Hz. Dan zit je op 500 Mbps voor iedereen in die cel.

Vergelijk dat eens met glasvezel...

[Peetke]

En die 500 Mbps is:
-opgedeeld in allerlei blokken
-verdeeld tussen providers
-bereik afhankelijk

En je upload?

[sympa]

Precies. Mobiel is leuk zolang de totale hoeveelheid data beperkt is (vandaar de bundels).

[GekkePrutser]

Inderdaad. Bovendien, veel van die nieuwe technieken gebruiken gewoon veel meer schaars frequentiegebied om tot die hoge snelheden te komen. De bits per Hz gaat veel minder hard omhoog.

MIMO bijvoorbeeld is een heel mooie techniek, maar werkt lang niet in alle omstandigheden.

De bandbreedte in de ether is gewoon eindig. Die in een kabel ook in principe wel, maar dan leg je er gewoon eentje naast. Een tweede ether is wat lastiger

[firest0rm]

Nee denk het niet verder is zon glasvezel verbinding minder storing gevoelig.
en er zet nog heel veel rek in glasvezel denk aan meerdere terabits per seconden in plaats van gigabits.

[Houtenklaas]

5G - en ook 6G - zal nooit een vervanger worden voor kabels, daarvoor is de geaggregeerde bandbreedte die wij met zijn allen gebruiken veel te groot. Ook zal de datahonger alleen maar toenemen, dus nee, glas is zeker geen tijdelijke oplossing.

Ik ben wel benieuwd wat er in 2019 gaat gebeuren, dan loopt de ACM regulering af op KPN. Wordt deze verlengd? Of stopt deze? Dan heeft KPN meer handen vrij om te kunnen investeren EN er geld aan te kunnen verdienen.

[Dreamvoid]

Voor 6.000 aansluitingen vast wel, maar in kleine dorpen is verglazen niet erg zinnig in vergelijking met een 4G mast met straalverbinding.

[Reactie gewijzigd door Dreamvoid op 23 juli 2024 19:13]

[280562]

Hoeveel bandbreedte heeft een 4G-toren in totaal voor zo'n dorp ?

Ik heb even gegoogled. Geen duidelijke antwoorden gevonden. Maar het lijkt er op dat zo'n toren maximaal 10 Gbps totaal kan doen. En ik vermoed dat of alleen downstream-speed is, of downstream+upstream.

Hardware voor 1 Gbps connecties over glas kost helemaal niks meer. Hardware voor 10 Gbps connecties over glas zijn vast iets duurder. Maar feit is dat als je glas legt in een dorp met 1000 inwoners, ze allemaal 1 Gbps kunnen doen. Zelfs iedereen 10 Gbps, als je er voor wilt betalen.

Als je 4G doet, ben je gelimiteerd tot 10 Gbps (of minder (iemand die het precies weet ??)). Niet door prijs, maar door spectrum.


Ik blijf bij mijn oude standpunt, dat ik al 10 jaar verkondig: wireless is fantastisch voor hand-held devices (telefoons dus). Maar het heeft gewoon te weinig bandbreedte om een totaal-oplossing te kunnen zijn voor internet-access.

[Dreamvoid]

OK, zeg inderdaad dat een LTE-A toren 10 Gbps kan doen.

Dan is het een vrij simpel rekensommetje hoeveel aansluitingen je daarmee kan bedienen - hoe hoog is de 'contention ratio' voor huishoudens, 50:1 normaal gesproken? Er zal hier op t.net vast wel een telco medewerker zijn die het precies weet, maar gaan we voor de grap uit van een royale 20:1 ratio, dan kan je op zo'n mast 200.000 Mbps verkopen, oftewel 2.000 (!) abonnementen van 100 Mbps, zonder een schep in de grond te steken.

Als je uitgaat dat de buitengebieden vaak nog op 2-5 Mbit DSL zitten, dan is de case vrij snel gelegd, voor dorpen van onder de 5.000 inwoners - en hoe minder inwoners, hoe zinniger 4G wordt. Uiteraard, als er subsidie betaald wordt voor graafwerk, dan zullen ze wel gaan graven. Maar dat is een afweging op basis van ideologie ('glas voor iedereen'), niet van efficiency.

[Reactie gewijzigd door Dreamvoid op 23 juli 2024 19:13]

[BeosBeing]

Als je uitgaat dat de buitengebieden vaak nog op 2-5 Mbit DSL zitten, dan is de case vrij snel gelegd, voor dorpen van onder de 5.000 inwoners - en hoe minder inwoners, hoe zinniger 4G wordt.

Klopt, maar de realiteit is dat nu die mast er ook niet staat in die dorpen. (In half Zeeland wordt steen en been geklaagd over geen bereik midden in het dorp).
7 maart 2017: http://www.pzc.nl/zeeuws-...cute-n-streepje~a831d1fa/
31-10-20916: http://nos.nl/artikel/214...elijks-mobiel-bereik.html
03-09-2014: https://www.zeeland.nl/digitaalarchief/zee1400746
02-09-2014: https://www.cda.nl/zeelan...e-bereikbaarheid-van-112/
28-02-2016: https://vandersluijs.nl/b...ile-trekt-zich-terug.html
15-11-2013: http://www.bndestem.nl/ov...conomie-zeeland~a96b7089/

Zelfs 2G is er tot op heden onvoldoende geweest. 4G wordt dus pas zinvol als VoLTE op iedere telefoon werkt.

[Luuk1983]

Maar daar staat tegenover dat het relatief makkelijk is om in dorpen kabels in de grond te stoppen. Probeer dat maar eens in het centrum van een stad fatsoenlijk voor elkaar te krijgen!

Maar uiteindelijk is alles een kostenberekening.

[Reactie gewijzigd door Luuk1983 op 23 juli 2024 19:13]

[supersnathan94]

Hoe bedoel je dat? Graven in een drukke stad moet je gewoon inplannen en dan gewoon doen. Hup hup snel die kabels de grond in en klaar. Driekwart schieten ze toch onder de weg door dus zo moeilijk kan het niet zijn. Het probleem is dat ze het niet combineren.

Bij nieuwbouwprojecten moet de boel ook vier keer open voor riool elektra gas en netwerk. Doe dat gewoon gelijk in 1 keer en je bent klaar. Scheelt zoveel tijd.

[Stoney3K]

Bij nieuwbouwprojecten moet de boel ook vier keer open voor riool elektra gas en netwerk. Doe dat gewoon gelijk in 1 keer en je bent klaar. Scheelt zoveel tijd.

Dat is dus meer het probleem, want alle aannemers hebben weer conflicterende belangen. Als ze allemaal afzonderlijk de grond open moeten halen kunnen ze weer een hoger faktuurtje sturen naar de gemeente in plaats van alles in één keer te doen waardoor het goedkoper en efficiënter gebeurt. Is misschien goedkoper voor de gemeente, maar aannemer A vindt dan dat aannemer B een deel van zijn omzet wegsnoept. Dan faktureren ze liever zelf extra om nóg een keer te kunnen graven.

[skate master]

Dat wegen meer dan eens open moeten voor de aanleg van kabels en leidingen ligt niet aan de aannemers, maar aan de netbeheerders. De netbeheerders hebben vaak een contract met een eigen aannemer voor de aanleg van nieuwe kabels. Heb je dan net het "geluk" dat er 3 verschillende aannemers betrokken zijn bij de nieuwe aanleg dan betekent dit vaak dat de weg ook 3 keer open gaat omdat elke aannemer zijn eigen planning hanteert.

Er bestaat wel een combi van nutsbedrijven wie proberen om de aanleg te combineren om overlast te beperken, echter de praktijk blijft toch vaak anders werken door de achterliggende afspraken met de eigen aannemer.

[supersnathan94]

Dit kun je nog verder doortrekken naar boven. Uiteindelijk is het de projectleider die er verantwoordelijk voor is. De aannemers kan je niets verwijten. Die krijgen dit ingepland aangeleverd van de bovenliggende organisaties, maar de projectleider kan dit wel degelijk inplannen. De graafwerkzaamheden gebeuren namelijk allemaal in dezelfde periode. Zeker bij nieuwbouw projecten.

[CAPSLOCK2000]

Maar daar staat tegenover dat het relatief makkelijk is om in dorpen kabels in de grond te stoppen. Probeer dat maar eens in het centrum van een stad fatsoenlijk voor elkaar te krijgen!

Hier in de buurt hebben een paar boeren zelf wat greppels gegraven en zo de kosten van de aanleg flink gedrukt. Als je toch een tractor hebt staan....

[Aikon]

Op eigen terrein hoop ik? Op gemeentegrond moet je wel weten wat je doet zodat je niet even de riolering eruit trekt voor het hele dorp...

[Dtsonline]

Met behulp van een aannemer die in het kadaster kan kijken en er moet een van te voren een KLIC melding worden gedaan.
Dus ook op gemeente grond kan een "Boer" (lees ondernemer) een gul graven voor kabels.
Maar als de plaatselijk ondernemer hun eigen materieel inzetten en zo op de kosten kunnen besparen, dan is dat snel verdient.
Er zal wel een glasvezel specialist moeten komen om de glasvezel in de buis te blazen en om de lassen te maken.
En dat laatste is het duurste van een glasvezeltraject.

[RobinF]

Dit valt nog best tegen. In kleine dorpen zie je vaak dat iedereen elkaar kent en dan komt zo'n glasvezel initiatief wel van de grond. Redelijk wat kleine dorpen (midden en zuid Nederland) hebben dan ook glasvezel terwijl in grote steden dit vaak ontbreekt.

[Wailing_Banshee]

Hoe groot moet de groep zijn voordat glas de moeite waard is? 30 aansluitingen? Of 3000 aansluitingen? Iedereen in ons dorp kent elkaar wel, maar als ik zou pollen zou ik denk ik niet boven de 20 aansluitingen komen...

[RobinF]

't was altijd 33% van een wijk, in kleine dorpen is de term wijk een beetje gek maar dan hebben ze het over een deel van een dorp (lekker onduidelijk).

[Wailing_Banshee]

33% van ons dorp is 15 huizen

[Anoniem: 919683]

In het dorpen Reuver / Beesel zou glasvezel worden aangelegd , maar dan moest 30 % van de inwoners mee doen . Het was nog geen 12 % dus de aanleg ging niet door . Nu zijn we aangewezen op Ziggo tot 300 Mbit/s (kabel) of de telefoonlijn tot 40 Mbit/s . Dus we zitten als je een beetje snelheid wil hebben aan Ziggo vast . Daarom kan Ziggo in 14 maanden drie keer een verhoging toepassen omdat er weinig andere mogelijkheden zijn .

[Wailing_Banshee]

Percentages zeggen niets. 100% zit je bij ons op zo'n 50 aansluitingen. En daar heb je best wel wat kilometers kabel voor nodig (de dichtsbijzijnde kast is 7km verderop)

En met 40Mbit down heb je wel degelijk een alternatief. Als je onder de 5 komt, is er gewoon geen alternatief.

[Aikon]

Zoals de 700 km al suggereert gaat het hier niet over 1 dorp met 6000 inwoners, of 4 van 1500, maar is het een heel... ja... netwerk. Zie de kaart hier: https://zwaansadvies.maps...28b0349c0bcee830cdfdf3024

Verglazen hoeft meer 1 keer, je kan dan écht heel lang vooruit. Met koper kunnen/konden we al lang vooruit, maar met glas nog veel langer.

[Wailing_Banshee]

Dan nog, hoeveel mensen heb je gekoppeld aan die 700km? Die omgeving is best druk met bebouwing (ik zou echt niet terug willen naar Brabant, veel te druk daar )

Als ik even mijn eigen gemeente pak, zitten we op 188 inwoners per km2. Een gemeente als Gilze en Rijen (die op die kaart staat) heeft er 399. Waalwijk heeft er al meer dan 700...

[Titan_Fox]

Gek genoeg hebben ze in de omgeving van Roermond wel de meeste dorpen en buitenwijken voorzien van glasvezel, maar krijgt de rest van Roermond de spreekwoordelijke middelvinger :

http://gezien.nl/roer/nie...endeels-op-buik-schrijven

Om eerlijk te zijn ben ik daar best wel teleurgesteld over, ondanks het feit dat ik 100 / 30 Mbit over VDSL2 trek waar ik woon en een keurige 'ping' heb. Persoonlijk vind ik KPN maar een waardeloos bedrijf. Ze zijn peperduur, vooral met vaste internetverbindingen en komen beloftes niet na. Snap niet dat er nog zo veel mensen zijn die bij hun internet afnemen.

[Euronitwit]

Misschien, omdat Roermond precario belasting heft en bijvoorbeeld de gemeente Roerdalen niet.
bron VNG

[krakendmodem]

Datzelfde KPN heeft er ook voor gezorgd dat je nu die 100/30 kan behalen, ook al zit je bij een andere provider. Dat is het probleem. KPN mag infrastructuur allemaal betalen, en een andere provider lift er bijna gratis op mee. Je zit hoe dan ook aan KPN vast voor de infrastructuur.

KPN doet dwars omdat de ACM bepaald wat KPN mag en wat niet. KPN moet veel investeren om VDSL2 of glasvezel mogelijk te maken, en een Tele2 krijgt voor een paar euro per maand toegang tot dat netwerk. KPN ziet dus niet snel zijn investeringen terug en heeft dan geen zin om heel Nederland van snel internet te voorzien; ze verdienen er zelf weinig op per actieve aansluiting

Overigens is KPN niet eens zo heel duur als je denkt, voor losse diensten wel, maar een combi pakket maakt het wel een stuk goedkoper.

[kcNL]

Uiteindelijk moet toch heel het land op glas.

[RobinF]

Ik wil hier graag iets aan toevoeging. KPN/Reggefiber had namelijk een covenant met de Gemeente Eindhoven. Waarin de gemeente Eindhoven de mogelijkheid gaf om heel Eindhoven te verglazen, maar halverwege bleek dat veel te weinig mensen overstapten naar glasvezel. Veel mensen zien het voordeel niet, en redelijk wat zijn "bang" voor overstappen. Hierna is KPN/Reggefiber gestopt met de aanleg in Eindhoven. Ongeveer hetzelfde geldt voor Hengelo.

KPN/Reggefiber zet op dit moment nog wel in op nieuwbouw. En beperkt op bestaande wijken.

[slaay]

Uhm.. ik heb van de gemeente Eindhoven toch een heel ander verhaal vernomen! Daar zijn ze totaal niet op de hoogte dat het benodigde aantal niet gehaald werd en is het gewoon dat KPN/Reggefiber gestopt is met uitrollen van glasvezel.

En het is wel héél toevallig dat de aanleg stil kwam te liggen na de overname van Reggefiber door KPN.

[Reactie gewijzigd door slaay op 23 juli 2024 19:13]

[RobinF]

En het is wel héél toevallig dat de aanleg stil kwam te liggen na de overname van Reggefiber door KPN.

Daar zat wel 2-3 jaar tussen. Reggefiber werd eind 2014 overgenomen en begin 2017 stopte Reggefiber in Eindhoven

[Reactie gewijzigd door RobinF op 23 juli 2024 19:13]

[PetersNL]

Dat zegt natuurlijk niet zoveel over de uitrolsnelheid in die periode. Ging dat op dezelfde snelheid door als Reggefiber oorspronkelijk gepland had?

[slaay]

Een korte samenvatting van de Samenwerkingsovereenkomst:
"Juli 2012 heeft Reggefiber een Samenwerkingsovereenkomst getekend met diverse partijen, waaronder de Gemeente Eindhoven.
In die Samenwerkingsovereenkomst staat onder andere dat eind 2015 Reggefiber de vraagbundeling voor heel Eindhoven gereed zou hebben en eind 2016 de aanleg van glasvezel in heel Eindhoven gereed zou moeten zijn."

[slaay]

Ze stopten al veel eerder, want begin 2015 was het al erg langzaam qua uitrol en dat werd alleen maar steeds trager, tot ze begin 2017 pas officieel toegaven gestopt te zijn.

[Jannemanishere]

In Apeldoorn hetzelfde verhaal. Na drie wijken stopte de aanleg van glasvezel vrijwel direct na de overname door KPN van Reggefiber. Belangstelling was er genoeg.

[Reactie gewijzigd door Jannemanishere op 23 juli 2024 19:13]

[BushWhacker]

In Zwolle precies hetzelfde verhaal.
Ik woon gelukkig in de wijk waar het wel is aangelegd. 500Mbps symmetrisch FTTH.

En in de wijken waar ze de hele gas infrastructuur hebben vervangen en de straat open is geweest..... Geen glasvezel of extra buizen in de grond.

[Fly-guy]

Is misschienook een kwestie van voorlichting en campagne voeren. Ze zijn nu in mijn provincie bezig met glasvezel campagnes in het buitengebied en elke keer kiest 50%+ voor glasvezel (de target), ook al betaal je per maand 10-15 euro extra.
Het is wel de nodige actie voor op touw gezet, denk aan brieven, bijeenkomsten, maar het werkt wel.

[robertpNL]

Voor buitengebieden vast wel ja. Met glas is meer snelheid en stabiliteit.

Maar met de voorbeelden van Eindhoven en Hengelo is grofweg voor de meeste consument een glasvezel niet interresant. Er is al internet via coax (= ook hoog breedband) of xDSL. Waarom zou je meer betalen voor glas? Puur alleen voor meer snelheid? Dat is niet interessant voor de gemiddelde consument die thuis met hun mobiel of tablet met Wifi zijn verbonden. Ruim voldoende voor Facebook, email checken, youtube, etc. . Een campagne zal dan niet werken want je hebt geen USP. En dat weet de KPN ook

Hier in mijn gemeente is vorig jaar gepoogd glas aan te leggen. Het strandde want er was beperkt animo. En waarom geen interesse? In de krant stond dat de meeste tevreden waren met hun huidige internet verbinding.

Natuurlijk zijn er uitzonderingen voor IT-ers die meer willen met hun Internet, maar die groep is simpelweg te beperkt.

[themac1983]

Nee, beginnen tegen de tijd dat iedereen doorheeft dat ze het willen, dat is de oplossing.. dan hadden we nu nogsteeds met paard en wagen rond gereden.

Een bedrijf als KPN moet gewoon investeren in de toekomst, niet blijven hangen in het vandaag. Want morgen, zijn ze te laat en worden ze overgenomen door een partij die NU wel vooruit gedacht heeft.

[jDuke]

Ik snap je reactie en ben ook blij dat ik in Hengelo wel glasvezel afneem. Maar mijn 500/500 verbinding zullen niet veel mensen afnemen en begrijpelijk. Adnere mensen zitten nog vast aan Ziggo die KPN ook flink dwars zit als ze horen als ze ergens uitrollen. KPN deed aan campagne maar Ziggo deed nog erger en deelde rustig genoeg korting uit om klanten maar te houden. Ik wou weg bij Ziggo omdat het niet voldoeed hoe ik het gebruik, maar ze hebben me veel aangeboden (ook de annuleringskosten van nieuw contract etc) puur om niet over te stappen. En de gemiddelde consument is gevoeliger voor de prijs dan de diensten en ervaring.

Uiteindelijk is KPN ook een bedrijf en moet zijn investering wel kunnen verdedigen. Vergeet niet dat KPN al 49% in handen had van Reggefiber voor de overname. Liefst heeft KPN natuurlijk ook overal glasvezel, want daarmee kunnen ze betere diensten aanbieden dan over xDSL, maar uiteindelijk moeten ze als bedrijf ook de broek hooghouden en domweg alles verglazen (en dat moet gefinancierd worden) is er uiteindelijk niemand een winnaar, ja KPN die zwicht onder hoge schulden (wat ze nu al tijdje proberen af te bouwen) en de partij die het overneemt is de lachende 3e...

[Reactie gewijzigd door jDuke op 23 juli 2024 19:13]

[esky]

Heeft met strategie en visie te maken. Toen Reggefiber begon met glasvezel (2005) zag KPN er niks in vanwege de hoge kosten. De afweging was: €4 miljard investeren voor FTTH bijna overal of €1 miljard voor FTTC (VVDSL) op "veel" plekken.

Toen Reggefiber op stoom kwam (2008) zag KPN in dat het een grote concurrent ging worden en hebben ze een minderheidsbelang gekocht.Later (2014) namen ze het hele bedrijf over en toen ging de uitrol snelheid ineens sterk omlaag...

Kortom omdat KPN te gierig was om een zinvolle langetermijn visie op te zetten zit tweederde van de huishoudens nu nog zonder glasvezel.

En voor al die mensen die zeggen KPN is zielig want ze moeten van ACM hun netwerk openstellen, zie een glasvezelnetwerk als een stroom- of gasnetwerk waar meedere leveranciers gebruik van maken. Wie wil er nu terug naar de tijd dat je maar 1 leverancier voor stroom en gas had?

[Richh]

Het is inderdaad heel simpel:

1. In steden is er vaak al COAX en soms zelfs een redelijk vlotte VDSL-verbinding. De mensen hier zijn al tevreden en hoeven niet per sé glas te hebben.
2. In het buitengebied is er alleen maar koper. Deze mensen willen héééél graag glasvezel hebben, maargoed: aanleg is duur en deze mensen nemen al een product af bij KPN. Overstappen kunnen ze toch niet.
3. nieuwbouwwijken. Dit is toevalligerwijs dan ook zo'n beetje het enige wat Reggefiber wel serieus neemt.

[Anoniem: 798783]

Als ik hier naar Dordrecht kijk dan is in vooral de oudere wijken coax absoluut niet toereikend voor breedband internet. Ik heb op een aantal plekken in Dordrecht gewoond en de kwalitiet van de coax was daar zo slecht dat TV-decoders direct op het AOP aangesloten continu signaalverlies hadden. Zelfs het analoge beeld zat vol sneeuw. UPC (nu Ziggo) vertikte het doodleuk om de coax te vernieuwen. (KPN kopernet was eerlijk gezegd net zo erg met op rustige tijden max 8Mbit/s down ADSL). Toen ik ca. 5 jaar geleden op glasvezel kon overstappen en eindelijk weg kon bij UPC ben ik een gat in de lucht gesprongen.

[donaldk]

In Eindhoven stond destijds ook al het grootste deel van de B2 aansluitingen werkeloos bij. Toen had men nog geen behoefte aan internet;-).

[Luuk1983]

Ik heb in Wijchen ook glasvezel en ik ben er heel blij mee. Maar om eerlijk te zijn, als je ook bijvoorbeeld Ziggo kan krijgen, wat zijn nou ECHT de voordelen van glasvezel voor de gewone consument?

- Tv kijken is vaak ingewikkelder met IPTV. Er moeten nieuwe kabels getrokken worden (UTP ipv coax). Lang niet alle zenders zijn beschikbaar en vaak werken de 'kastjes' matig. Heb al klachten gehoord van mensen die niet blij waren dat teletekst (!) zo langzaam werkte.
- Internetsnelheid gaat vooral om download en als er eenmaal Ziggo is of fatsoenlijk ADSL, dan zijn de meeste mensen eigenlijk al tevreden. Upload boeit ze vaak niet.

Ik heb het zelf bij veel mensen meegemaakt. Die zagen het voordeel er niet van in. Alleen als gebonden bent aan een 2 mbit ADSL-lijntje, dan is glasvezel echt interessant. Je hoeft mij verder niet te overtuigen dat glasvezel de toekomst heeft, maar mensen zijn vaak tevreden met wat ze hebben en hebben geen zin in gedoe. Precies waarom mensen niet vaak switchen van zorgverzekering of energiemaatschappij. Is het goed genoeg, dan is glasvezel alleen maar lastig.

[Reactie gewijzigd door Luuk1983 op 23 juli 2024 19:13]

[Nox]

Je kan ook gewoon je coax gebruiken van je modem. De RF van een coax kan gewoon aangesloten worden op een OLT waarna je op het modem een RF-out hebt. Niet zo heel boeiend maar vooral veel extra werk (voor de ISP).

Vaak wordt er dan gekozen voor een vlan met (multicast) iptv, maar dan is het medium in de huiskamer weer utp ipv coax. Ergens ook wel goed natuurlijk, coax is redelijk inferieur en gevoelig voor externe invloeden terwijl een utp-kabel gewoon 90m lang kan zijn zonder problemen. Met coax krijg je vaak versterkers, splitters enz.

[RobinF]

De RF aansluitingen worden niet meer geleverd.

[Luuk1983]

Voorheen had je naast IPTV (of 'interactieve televisie' zoals ze het noemde) ook een analoog en DVB-C signaal via coax met een stuk of 26 basiszenders. Omdat DVB-C niet encrypted was had je geen smartcard of 'kastje' nodig als je TV een DVB-C-tuner had. Ideaal, want dan kon je op de hoofd-tv in de woonkamer gebruik maken van IPTV met alle geavanceerde opties zoals opnemen, pauzeren, hoge kwaliteit HD etc, maar de 'overige' TV's in huis kon je gewoon via coax aansluiten en had je verder niets meer nodig aan decoders en smartcards.

Helaas zijn ze ook daar mee gestopt en nu heb je dus overal UTP-kabels nodig EN moet je overal perse een IPTV-decoder hebben per TV. Dat maakt het echt niet aantrekkelijker voor gebruikers is mijn idee.

[IceTeaGX]

Coax is superieur aan twisted pair, maar wel duurder en minder flexibel, vooral daarom minder gebruikt.
Beter beschermd tegen externe invloeden, en beter geschikt voor lange afstanden.

PS, verwar de kabel technologie niet met de 10base(2/5) ethernet implementatie.

[Nox]

Voor binnenshuissituaties is coax gewoon ondergeschikt aan utp vanwege het volgende:
- utp biedt mogelijkheden voor langere afstanden
- utp biedt mogelijkheden voor gecombineerde signaaloverdracht (ethernet als basis waarover je voice, internet én tv kan transporteren)
- je hebt een medium dus geen noodzaak meerdere netwerken te 'onderhouden'
- bijna niet te doen om zelf aan te leggen in vergelijking met de coaxkabels. Als je het wel zelf doet heb je vaak fabriekskabels die prima zijn met gegoten connectors. Met coax kan je nog zat rotzooi kopen wat niet werkt en maar zoeken naar het probleem...
- PoE

Ja, Coax kán binnen de specs langer dan 100m mits je met C12 of C9 of andersoortig pro spul aan de slag gaat. En met versterkers, en je bent juist niet flexibel omdat je alleen tv over die kabel kan gooien. IP gaat wel met moka maar veel lagere bandbreedtes.

[RobinF]

Kastjes matig verschilt per provider. Als je de KPN Ontvangers vergelijkt met Ziggo ontvangers merk ik wel dat die van KPN sneller zijn.

Voor de rest ben ik het met je eens. Mensen zien vaak de voordelen niet (En soms is dat terecht).

[Luuk1983]

Zeker, ze zijn ook wel beter geworden. De huidige arcadia's die ik van Telfort heb (en volgens mij worden die ook op KPN gebruikt) werken op zich best prima.

Voorheen op het 'oude' systeem had je de amino's. Alleen de laatste amino (de M540) vond ik een prima ding, maar de oudere amino's waren allemaal traag en instabiel en met een SUPER trage en amateuristische guide. In verhouding zijn de nieuwe decoders een stuk beter.

Maar inderdaad, de decoders van Ziggo zijn zeker ook niet heilig. MAAARRR veel TV's hebben ook een DVB-C tuner waardoor je - als je wilt - helemaal geen kastje nodig hebt. Alleen een CI+ module met smartcard is dan voldoende.

[Reactie gewijzigd door Luuk1983 op 23 juli 2024 19:13]

[RobinF]

Jep KPN levert die Arcadyan HMB 2260 en een nieuwere Motorola 2952. Beide zijn ongeveer even snel.

CI, tja er wordt nog steeds gewerkt aan CI voor IPTV maar t ontwikkelen daarvan gaat enorm traag (elke partij heeft andere belangen). Dat zou namelijk wel de oplossing zijn.

[donaldk]

Inderdaad traag, is nog langer gaande dan ik zelf wist (2013) http://www.verimatrix.com...-advanced-cardless-ci-cam, al in 2011 http://www.verimatrix.com...rdless-security-solutions (of had ik het toen al gezien, ik weet het niet meer). In 2014 heb ik er nog wat over gehoord en gezien, daarna niet meer: http://www.prnewswire.com...t-ibc-2014-275002901.html.

Het moet in hardware, wanneer je een traditioneel DVB CAS gebruikt, want het Common Scrambling Algorithm moet in hardware, de host heeft geenc ontroller en secure link, dus moet alles in de module en vandaar on aftapbaar naar het scherm.

[The Zep Man]

Maar om eerlijk te zijn, als je ook bijvoorbeeld Ziggo kan krijgen, wat zijn nou ECHT de voordelen van glasvezel voor de gewone consument?

Concurrentie, en daarmee keuze en een motivator voor scherpe prijzen en een goede dienstverlening. Echte marktwerking zonder machtsmisbruik van een mono/duopolie.

Een alternatief is de kabel openbreken en een scheiding maken tussen fysieke infrastructuur en dienstenproviders. Zolang dat niet gedaan wordt, is een derde partij met eigen infrastructuur waar alleen derden diensten op aanbieden nodig om de markt open te houden.

[Reactie gewijzigd door The Zep Man op 23 juli 2024 19:13]

[Mars Warrior]

Het is maar net hoe je kabels al liggen, en hoeveel TV's je waar hebt staan.

Als ik de vergelijking maak tussen die UPC/Ziggo kabel en de KPN:

- TV kijken is een stuk eenvoudiger. Geen nieuwe kabels nodig. Alles lekker over WiFi en UTP. Die waren toch al nodig voor de Apple TV en Playstation bij de TV. Kastje in de switch en klaar.
- KPN kastjes zijn lekker klein, en makkelijk te bedienen. Van TV tot streaming mogelijkheden.
Kastjes zijn ook nog relatief erg zuinig tov de (oudere) UPC/Ziggo stroomvreters.
- Internet upload snelheid is een weelde met cloud backups en het thuis draaien van servers (mail, data etc.)

Al bij veel mensen meegemaakt: helemaal blij met de KPN. Enkel de heavy downloaders niet altijd met slechts de 100Mbit tov de hogere download van Ziggo...

[Wailing_Banshee]

TV kijken is een heel stuk eenvoudiger met ziggo! geen kastjes nodig. Wij hebben 3 TV's, 1 HD recorder en 1 PC staan. 1 TV zit verbonden met de HD recorder (Humax), 2 TV's hebben hun eigen kaartje, en de PC heeft ook een kaartje. Geen kastje van Ziggo nodig (hebben we ook niet).

[Koffiebarbaar]

Maar om eerlijk te zijn, als je ook bijvoorbeeld Ziggo kan krijgen, wat zijn nou ECHT de voordelen van glasvezel voor de gewone consument?

Upload is een vrij significant ding, Ziggo komt niet verder dan 30. Maar ik erken dat dat (op de korte termijn!) niet heel belangrijk is voor jan modaal.

Concurrentie is dat echter wel.
Ziggo heeft een monopoly op stabiel snel internet. Dat moet weg. Men moet ook 200+ megabit kunnen afnemen bij een andere partij.
Zelfs als je dan bij Ziggo blijft is dat beter voor je want ze zullen dan harder moeten gaan nadenken over bijvoorbeeld prijsverhogingen.

[Reactie gewijzigd door Koffiebarbaar op 23 juli 2024 19:13]

[Anoniem: 159816]

Ziggo kan volgens mij ook gewoon 150/150 aanbieden als ze dat willen. Coax is niet zo snel als glas maar zeker prima te doen. Adsl is een bak ellende.

[Koffiebarbaar]

Dat kunnen ze zeker, maar er zitten daar een paar stugge analisten die vinden dat ze dat niet hoeven aan te bieden omdat ze er van overtuigd zijn dat er toch geen vraag naar is.

[Anoniem: 159816]

Ben het met je eens hoor. Glas is goede concurrentie voor Ziggo. Zou wel eens willen weten wat Ziggo op hun netwerk kan bereiken. Docsis 3.1 gaat tot 10/10 gbit volgens mij.

[Anoniem: 952121]

Het is wel de nodige actie voor op touw gezet, denk aan brieven, bijeenkomsten, maar het werkt wel.

Onderschat ook niet de FUD die bijvoorbeeld ziggo verspreid in een gebied waar ze proberen te verglazen.
ook hier in hollands kroon willen we verglazen, maar sinds een FUD actie van ziggo met daarin het beroemde "onderzoek" van dat ze snel genoeg zijn en mensen geen extra upload willen, bla bla bla gaat het werven van meer overstappers een stuk langzamer.

Jammer dat die FUD wint en jammer dat dat "onderzoek" nooit openbaar is gemaakt, met een onderzoeks datum erbij. tegenwoordig gaat alles in de cloud, en is upload veel belangrijker dan vroeger.

Ook voor gamers: een upload van 10% ten opzicht van je download merk je in je ping tijd.

[guapper]

10-15 euro extra is gewoon veel, uitgaande van een 3-in-1 abbo bij Ziggo van 45 euro per maand. Daar komen dingen zoals genoemd door Luuk1983 nog bij.
Niet iedereen ziet het voordeel van een fatsoenlijke upload snelheid voor dat geld.

[MicGlou]

Ook nieuwbouw valt regelmatig buiten de boot... er is bijvoorbeeld in Rhenen een hele nieuwe wijk uit de grond gestampt de afgelopen 2 jaar en daar is gek genoeg helemaal geen glasvezel te krijgen terwijl daar alle kabels vers in de grond zijn gestopt... het is daar kiezen tussen kabel of vdsl.

[Stoney3K]

Ik wil hier graag iets aan toevoeging. KPN/Reggefiber had namelijk een covenant met de Gemeente Eindhoven. Waarin de gemeente Eindhoven de mogelijkheid gaf om heel Eindhoven te verglazen, maar halverwege bleek dat veel te weinig mensen overstapten naar glasvezel.

Dat komt ook vooral omdat de wijken waarin OnsNetEindhoven (Reggefiber) glasvezel aanbood, vooral vol staan met zorgflats, en ouderen hebben niet bijzonder veel aan snel internet via de glasvezel.

De wijken waarin jonge gezinnen wonen kwamen pas in het laatste gedeelte van de aanbesteding aan bod, en dat gedeelte is door KPN geschrapt.

[Smen]

KPN/Reggefiber zet op dit moment nog wel in op nieuwbouw. En beperkt op bestaande wijken.

Dat komt vooral omdat veel gemeenten verplichten om bij nieuwbouw naast andere nutsvoorzieningen zoals GWL, riool etc, nu ook glasvezel aan te leggen.

[Koffiebarbaar]

Dat de initiële vraag laag is volgens mij meer een gelukkig argument voor KPN om koper verder te kunnen exploiteren dan wat anders. Vind het niet een bijzonder stevig argument om een infrastructuurvernieuwing een halt toe te roepen die de komende decennia ons relevant moet houden in internetland.

Ben ook wel benieuwd wie ze hebben gevraagd overigens, volgens mij is het aandeel mensen dat roept: "neh ik blijf wel met mijn kruipende ADSL lijn zitten" groter in andere leeftijdsbrackets dan die van mij (30er).
Ik ken namelijk niemand die niet naar glasvezel zou willen en dan heb ik het niet eens over de IT kant van mijn kennissenkring.

[Reactie gewijzigd door Koffiebarbaar op 23 juli 2024 19:13]

[rullzer]

KPN/Reggefiber zet op dit moment nog wel in op nieuwbouw. En beperkt op bestaande wijken.

Nou dat valt ook vies tegen. Mijn woning staat hier nu ruim 4 jaar en heb FFTH. Echter KPN lever hier max 100/100. Heb hier al meerdere keren contact over gehad met de klanten service maar een upgrade zit er niet in de komende tijd.

[terradrone]

het wordt inmiddels redelijk vermoeiend iedere keer weer dezelfde "pro glasvezel" adapten te moeten zien als first post. Het is al vaak aangegeven data 4g in het buitengebied prima kan werken, mits met juiste apparatuur, wellicht een kleine buiten-richtantenne, met deugdelijke 4g gateway. Ik heb 40mbit in het buitengebied gehaald zien worden met een kleine, niet professioneel aangelegde paneel antenne ad gevel.

Daarnaast is hetgeen kpn uitrolt, een hybride dsl/4g verbinding, een bewezen techniek. Wordt in duitsland volop gebruik (Telekom Magenta) , en voldoet prima.

https://www.telekom.de/start/magenta-eins

Jammer dat dit geweldige bericht van kpn, waarbij de laatste hindernis in 4g voor het buitengebied ( de datalimiet ) wordt weggenomen, nu meteen zo negatief wordt belicht door de glasvezel fanclub. Dit is juist een enorme stap vooruit en betekend dat heel veel mensen die nu een langzame verbinding hebben eindelijk kunnen meegenieten van snel internet. En dat is ze gegund!

"heel nederland verglazen" is totaal onbetaalbaar. KPN heeft recent een enorme klus geklaard, door glasvezel naar alle wijkkasten te leggen. Je zou kunnen zeggen dat men hiermee "heel nederland heeft veglaasd". Dus ja, kpn is weldegelijk behoorlijk aan het inversteren en heeft de laatste jaren duizenden kilometers glasvezel in de nederlandse bodem gelegd.

[Peetke]

Sorry, misschien dat het erg kritisch overkomt, maar: "Uiteraard is dit een goede stap, begrijp me niet verkeerd." Dus ja, ik ben oprecht blij met dit nieuws. Een goede stap. Ik blijf alleen wel direct die "maar..." houden, want:
20Mbit down (de gemiddelde 4G snelheid, zoals KPN zelf opgeeft) is vandaag de dag natuurlijk geen echte breedband meer. Een enkele HD-stream en je verbinding zit al vol. Daar kan een gezin of bedrijf niet echt fatsoenlijk op draaien; is ook niet toekomst-vast. Uiteraard is het beter als de 1 a 3Mbit die je nu in het buitengebied hebt. En 20Mbit over 4G zal zeker voor een deel van de gebruikers nu nog wel voldoende zijn; fijn als jij er daar een van bent. Hybride (tests eind dit jaar) zal weer een mini stapje beter zijn. Maar dat blijven erg kleine stapjes in een wereld die hard vooruit gaat.

Nederland verglazen is prima haalbaar en zeker ook betaalbaar. Dit was ook een doelstelling van KPN(Reggefiber), ze zijn gewoon van koers gewijzigd. Een gemiddelde prijs van een aansluiting kost ongeveer 3.500 euro, onderhoud is relatief laag. Alle 10 miljoen huishoudens zou 35 miljard kosten. Ware het niet dat al 33% een glas-aansluiting heeft, en dat de prijs van aansluiten op een grotere schaal natuurlijk veel lager ligt.

[terradrone]

Je stapt over het feit heen dat de "gemiddelde" snelheid bij 4g bekeken wordt bij ALLE gebruikers. Feit is dat de ontvangst van een mobiele telefoon met 4g, die over een omnidirectionele antenne beschikt, veel slechter is dan een deugdelijke opstelling met richtantenne ( yagi / paneelantenne ) en goede 4g gateway. Dit is een wereld van verschil. Maw. ik haal binnenshuis 100mbit (!) down met een smartphone (wat een relatief slechte ontvanger is).

Nogmaals, 4g internetverbindingen worden wereldwijd op grote schaal toegepast, en werken prima. Het is in mijn optiek van de zotte dat sommigen in nederland aan het piepen zijn wanneer zie niet meteen over 1gbit synchroon glasvezel beschikken.

Daarnaast lijk je te zijn vergeten dat kpn de laatste jaren juist(!) gigantisch veel glasvezel in de grond heeft gegraven, om de vdsl wijkkasten van glas te voorzien. Het verhaal is dus even anders dan hoe je het schetst.

[CEx]

Waar is de waakhond als je hem nodig hebt? Iedereen zag aankomen dat de overname door KPN de uitrol van glas aanzienlijk zou vertragen.

[d00b3h]

Ik moet zeggen ik ben hier erg blij mee. Hier in de noord oost polder is dit een uitstekende oplossing. KPN is de enige provider die een beetje een knappe dekking heeft wat 4g betreft.

Eind van het jaar/begin volgend jaar ligt hier glas, dus dan is voor mij deze aansluiting niet meer nodig. Maar ik juich dit initiatief alleen maar toe. Nu kan ik mijn verbinding gewoon weer normaal gebruiken zonder rekening te houden met een datalimiet.

[SSDtje]

"In midden Brabant leggen bewoners in het buitengebied nu zelf een eigen glasvezelnetwerk neer 6.000 aansluitingen over ruim 700km voor net iets meer dan 10 miljoen euro. Die business-case is er gewoon, dus met bespaart hier erg veel geld op de langere termijn."

Klopt.
En heb er dan ook even een bron voor je bij gezocht.
(ook Tweakers.net overigens)
De uitvoerende firma die daar mee bezig gaat, is CIF Operator overigens, meer info deze firma kun je hier vinden.

[Reactie gewijzigd door SSDtje op 23 juli 2024 19:13]

[Wokschotel]

Nee, CIF doet niet de uitrol in Midden-Brabant. Dat doen we zelf, in de coöperatie Midden Brabant Glas. Ik heb sinds deze week 900 mbit/s symetrisch glasvezel en DVB-C. Niet slecht voor een paar boeren

[SSDtje]

Dom van me, jij hebt het namelijk helemaal goed.
En hoe ik dit verkeerd heb kunnen interpreteren, al sla je me dood werkelijk waar.

Maar eh, dat zal wel een hele verademing zijn die 900 mbit/s up & down lijkt mij.
Al weet ik zo niet wat je daarvoor had natuurlijk.
Ik haal de door jou genoemde snelheid hier in Twente nog niet eens namelijk.
Ik zit momenteel nog vast aan coax en dus aan Ziggo namelijk.

De link die ik in mijn reactie boven de jouwe heb geplaatst, gaf daarin al wel goed nieuws.
Aangezien de aanleg van glasvezel ook in Hengelo weer wordt opgepakt, waar ikzelf woonachtig ben.
Dus wie weet heb ik over een X aantal maandjes ook de beschikking over glasvezel.
Dat zal mooi zijn, aangezien Ziggo dan ook gelijk de deur uit kan.
Ze zijn (naar mijn mening) nogal duur namelijk.
Anyhow, thx voor je correcte info, top

[Reactie gewijzigd door SSDtje op 23 juli 2024 19:13]

[Anoniem: 435630]

Nou ja, net iets meer dan 10000000 voor 6000 aansluitingen is toch ook best wel wat hoor. Je moet als consument maar ff €1700 neerleggen voor een aansluiting. Dan zou ik toch voor de KPN deal gaan, dan maar langzamer.

[Peetke]

Alles gaat natuurlijk om de TCO: total cost of ownership: investeringskosten(financieringskosten), afschrijvingskosten, abonnementskosten, enz. allemaal bekijken. Als jij alleen kijkt naar de investering, kijk je niet naar alle componenten. Deze mensen worden allemaal eigenaar van die kabel. Die is over 14 jaar afbetaald en dan betalen ze per maand nog maar een schijntje van wat jij en ik betalen omdat de infrastructuur daarmee grotendeels gratis is geworden.

[Zunflappie]

Zelfde als in de Alblasserwaard, gemeente Giessenlanden.
Daar heeft de gemeente ook een vereniging opgestart (Giessenlanden-net) om glasvezel in de grond te leggen.
Enige nadeel: er is maar 1 provider beschikbaar de eerste 2 jaar: Solcon.

Had liever XS4ALL gehad, maar Solcon voldoet tot 500/500 mbit

[Peetke]

Ja helaas stappen er op dit soort 'kleine' netwerken nog geen grote landelijke providers in. Misschien heeft dan bij XS4all ook wel te maken met hun grote mama die dit niet toestaat?

[Malarky]

Solcon is nu KPN en XS4All is ook KPN. Dus jij zit hoe dan ook bij KPN.

[Killer]

Dit is ook precies de reden waarom het glasvezel project in De Wolden zo succesvol bleek.
De bestaande aanbieders via aDSL en kabel (Ziggo) deden niets of wilden niets doen. Toen de bewoners met een initiatief kwamen om zelf glasvezel de grond in te spitten was men ineens bereid wel aanpassingen te doen. Ziggo kwam zelfs met op het gebied toegespitste reclame, inclusief een gratis taart, om maar duidelijk te maken dat hun kabelnetwerk snel genoeg was en dat je echt geen glasvezel nodig had. Waarbij ze de buitengebieden maar even vergaten en zich puur richten op de dorpskernen waar ze voldoende snel COAX konden leveren.

Allemaal to-little-to-late en nu wordt er een eigen glasnetwerk de grond in gespit en kunnen ook alle buitengebieden genieten van 1Gbps synchroon als ze dat willen (zelfs 10Gbps is mogelijk, maar dat is nog experimenteel)

En wat deden de bestaande aanbieders toen providers gevraagd werden zich op dat nieuwe glasnetwerk aan te sluiten? Wel, Ziggo deed niets en KPN wilde wel, maar wilde dan wel alleenrecht en beheer op het netwerk.....Je zou ze voor minder opknopen die gasten.

Dus nu missen we de Vodafone's, KPN's e.d., met o.a. als gevolg dat XS4ALL aan mij een hele trouwe vaste klant kwijt raakte en zit ik inmiddels met veel plezier voor €1 per dag op een 1Gbps synchroon glasvezel aansluiting verzorgd door Tweak.

[Reactie gewijzigd door Killer op 23 juli 2024 19:13]

[BeetjeVreemd]

Ben ik het als buitengebied bewoner niet helemaal mee eens.
Zelf heb ik net een week geleden een 4G dongel aangeschaft en een abo met unlimited data bij tele2 daarvoor afgesloten, maar via 30 dagen niet tevredenheidsgarantie en een maandelijks opzegbaar abo zou ik daar nog van af moeten kunnen komen.
Kabel ligt hier niet, over de telefoonlijn haal je max. 1 á 2 Mb/s (of hij doet het helemaal niet...) en tot nu toe was de beste optie dan een 4G voor thuis abonnement van Tmobile voor € 50,- p/maand + € 200,- voor een modem en dan had je nog een downloadlimiet van 100GB per maand ook.

Dan is dit ( €39,- p/maand, écht onbeperkt 4G en incl. een modem echt wel beter! (en meer dan pappen/nathouden).

[Peetke]

Tuurlijk, helemaal mee eens in jouw situatie. Voor jou is dit natuurlijk een goede ontwikkeling. Maar ik had het ook over the bigger picture, waar we als NL naartoe zouden moeten gaan. De huidige beweging van KPN is niet in het belang van de maatschappij, maar in het kortetermijn rendement op bestaande infrastructuur. Er zijn simpelweg technisch betere oplossingen, die gewoon betaalbaar zijn. Jij had dus ook 1Gbit glasvezel kunnen hebben voor 37,50 euro bij Netrebel (https://netrebel.nl/), als er maar goed in die infrastructuur geïnvesteerd was geweest. Daar was uiteindelijk iedereen beter van geworden.

[BeetjeVreemd]

True. Vooralsnog schiet het trouwens niet op omdat KPN de administratie niet op orde heeft.
Heb klantenservice gebeld. Zeggen doodleuk dat hier een 100Mb/s kabel zou liggen.
Postcodecheck is ook een zootje.
Ik zou er volgens hun systeem niet voor in aanmerking komen, maar m'n buren in hetzelfde appartementencomplex wel...
Glasvezel zou 10x beter zijn, en het frustrerende is dat er dichtbij al glasvezel ligt, kwestie van beetje verder doortrekken die lijn...

[Fantomas73]

Precies helemaal mee eens KPN MOET is eens gaan in zin dat glas de toekomst is en niet eeuwig op dat koper inzitten met alle op pap middelen

[davidov2008]

Fijn om te zien dat er ook nog mensen blij zijn met de Buitengebied dienst die KPN (en anderen) aanbiedt, en vertellen hoeveel verbetering dit heeft gebracht t.o.v de oude situatie. Voor mensen die niet in buitengebied wonen lijken het altijd meer te verdedigen dat er overal glas moet komen, dan de mensen die er wel wonen.

[Reactie gewijzigd door davidov2008 op 23 juli 2024 19:13]

[Peetke]

---edit--- zijn reactie is weggeknipt.

[Reactie gewijzigd door Peetke op 23 juli 2024 19:13]

[Step5]

€1666 per aansluiting vind ik toch een hoop geld

[Stadtionalist]

Wat een ongelofelijke onzin, ALWEER

[Dreamvoid]

Nederland heeft na het eilandje Malta de beste fixed-line breedband dekking van heel Europa.

Overigens zijn die WiFi projecten nagenoeg overal geflopt. In de praktijk zie je over heel Europa dat de grotere steden/dorpen aan het glas gaan, en de kleine dorpen in de buitengebieden aan 4G.

[Jaspergk]

Als inwoner van het buitengebied met een agrarische onderneming ben ik zeer blij dat de limiet er af gaat. Momenteel hebben wij vast internet met een down van 3mbit en op van 1mbit. 5 jaar geleden was dit nog 8mbit en 1mbit (hoe het trager is geworden is een raadsel).
Op een uitkomst als deze zit ik al jaren te wachten. De huidige limieten maakten het niet interessant om een 4g buitengebied bundel te nemen. Nu kpn water bij de wijn doet sta ik te springen om het af te nemen!

[terradrone]

En het is je gegund. Zo zie je dat glasvezel niet de enige remedie is. Mijn advies; investeer een klein beetje meer in een goede antenne en apparatuur. Mogelijk heb je al een kantel- of constructiemast oid. waar je een antenne aan op kunt hangen. Dat geeft net dát beetje meer en kan je zomaar enkele tientallen mbits schelen. Nu de datalimiet eraf is kunnen de mensen in het buitengebied eindelijk zorgeloos het internet op, netflix kijken, net wat je wilt, zonder naar een mb-meter te kijken

[Jaspergk]

Het is me blijkbaar niet gegund, kpn gaf telefonisch aan dat er geen dekking is op mijn postcode, dat terwijl ik wel met mijn mobiel snel 4g signaal hier heb. Triest is het weer gesteld.
Nu willen ze het pakket niet aanbieden

[terradrone]

Ik vraag me weleens af waar die postcodechecks op gebaseerd zijn. Uiteindelijk is dit toch een kwestie van uitproberen of het werkt. Op papier kan er wel/geen dekking zijn, er hoeft in de praktijk maar net iets lulligs tussen jou en de mast te staan en je het verhaal is bekeken. Tegelijkertijd kan het in de praktijk ook zo maar zijn dat een gebied waar geen dekking zou zijn goed werkbaar is, mits de juiste apparatuur gebruikt word. Ik weet dat men bijv in scandinavie flinke afstanden overbrugt om mensen op verafgelegen locaties via 4g te bedienen.

[robvanwijk]

Ik vraag me weleens af waar die postcodechecks op gebaseerd zijn.

In dit geval is dat waarschijnlijk gebaseerd op of ze het willen aanbieden, niet of ze het technisch gezien kunnen.

[RobinF]

Op het KPN Forum is een topic waar alle verbeteringen genoemd staan: https://forum.kpn.com/int...ied-per-1-augustus-434560
In dat topic kan je ook vragen stellen over de verandering.

Wil je weten of je in aanmerking komt? Doe dan de postcodecheck.

Alle andere informatie vind je in het Sneller Internet Buitengebied Topic of op de pagina Internet Buitengebied op de KPN site

[Reactie gewijzigd door RobinF op 23 juli 2024 19:13]

[280562]

Hoi Robin. Ik zag dat je deze vraag stelde: "Ik zou het namelijk wel opprijs stellen als er TCP Multipath gedaan werd tussen de DSL en 4G lijn".

FYI, multipath TCP is een feature op layer-4, de transmit-layer. TCP werkt end-to-end. Het is een zaak van de end-stations (je PC, je telefoon, en de servers van Google, Facebook, Apple, Microsoft, en alle andere servers op het net). Het netwerk dat er tussen zit doet niets met TCP. En dus ook niet met multipath TCP.

Dat betekent ook dat je multipath TCP kunt doen, zonder dat je afhankelijk bent van de KPN. De enige voorwaarde is dat de server waar je mee spreekt ook multipath TCP doet. (En dat zal meestal niet het geval zijn).

Waar jij om vraagt, wat de KPN zou kunnen doen, is load-balancing. En dat is vaak moeilijker in de praktijk dan je zou denken. Zeker als twee verbindingen ongelijke snelheid hebben.

Ik heb me wel laten vertellen dat er technologie is om traffic te load-balancen over dsl+4g, maar dan gebaseerd op het soort traffic. Low-bandwidth traffic met sterke latency requirements gaat dan over je DSL. VoIP, gaming, surfen misschien ook. High bandwidth traffic zonder latency requirements gaat dan over 4G (netflix, youtube, downloads, torrents, etc). Daar heb je inderdaad een nieuw routertje voor nodig. Geen idee of dat nog gaat komen.

[RobinF]

Ik weet dat ik dat zelf kan doen. Dit is volgensmij ook wat Google DUO gebruikt om de verbinding over te laten lopen van WiFi <-> 4G.

Bonding is volgensmij ook mogelijk met multchannel VPNs maar dat is volgensmij relatief duur om zo even aan consumenten te geven.
Load balancing kan de Experiabox overigens al, alleen is t niet goed geïmplementeerd waardoor het eigenlijk een failover is.

Bedankt!

[Bl@ckbird]

Je kan multipath TCP end-to-end doen tussen client en server. Apple IOS 11 komt hiermee om verkeer gebundeld te versturen over 4G en Wifi. Dit is per app en de server moet MP-TCP doen.

Een ISP of derde partij kan ook MP-TCP doen. Je bouwt dan een overlay netwerk. Tessares werkt hierin samen met Proximus (ISP) en Technicolor (CPE Modems) Mushroom Networks heeft een bonding service en ik vermoed dat ze hier MP-TCP doen.

Je kan ook loadbalancen over verschillende IPSec tunnels die over twee verschillende ISP's lopen. (Kabel, VDSL of 4G maakt niet uit.) Oplossingen zoals Cisco iWAN of Meraki SD-WAN sturen verkeer over deze tunnels op basis van parameters zoals latency, jitter en packet loss. Dit kan zelfs op applicatie laag, dus je kan zeggen: Skype en SIP over ISP A. Bulk verkeer over ISP B. Als latency van A te hoog wordt, gebruik dan ISP B.

Een fabrikant als Velocloud bouwt ook een overlay netwerk. Ze gebruiken alleen een eigen algoritme om verkeer per packet over verschillende tunnels te loadbalancen. (Wat ook met zaken als latency rekening houdt.)

Deze technieken worden momenteel populair bij bedrijven om hun dure MPLS lijnen er uit te gooien. Ze nemen dan twee consumenten lijnen en hogere uptime regelen ze zelf via SD-WAN. Ik heb gekeken of dit voor consumenten interessant is. Reken dan op 50,- per maand voor een overlay netwerk. Hier komen de kosten van twee ISP's nog overheen. Nu T-Mobile en KPN abonnementen voor het buitengebied geïntroduceerd hebben, is dit voor consumenten denk ik niet interessant. Wil je meer weten, let me know.

[Reactie gewijzigd door Bl@ckbird op 23 juli 2024 19:13]

[ThinkPad]

Oppertweaker @Femme heeft/had een MikroTik in gebruik waarmee hij die per-traffic loadbalancing regelde: productreview: MikroTik Routerboard RB2011UiAS-2HnD-IN review door Femme

[Wildfire]

KPN Is met zo'n duo-oplossing bezig. Een 4G steun voor de erg trage verbindingen. Maar daar zal t.z.t. wel meer over gecommuniceerd worden.

[donaldk]

KPN kan ook de last mile multipath TCP opvangen en dan via zijn eigen netwerk naar het eind punt, dus pas splitsen op de weg naar de klant.

[Koploper]

Volgens de website kom ik aanmerking voor internet via 4G omdat ik in het buitengebied woon, een ideale aanvulling op mijn vaste aansluiting van KPN. Echter geeft de telefonische klantenservice aan dat het niet mogelijk is omdat ik een toevoeging heb bij mijn huisnummer, namelijk "1A". Als ik het zou krijgen wordt de 4G mast te veel belast aldus de klantenservice. Mijn buurman die letterlijk aan mijn huis vast zit, met huisnummer "1" komt er wel voor in aanmerking omdat hij geen toevoeging heeft op het huisnummer.
Ik was al hartstikke blij om dit nieuwsbericht te lezen en om daarna te zien dat ik er voor in aanmerking kwam volgens de KPN website. Want ik wordt vooral mijn upload van 0,8Mbit behoorlijk zat.
Maar dit is wel een domper, en eigenlijk ook wel zeer vreemd.

[Jaspergk]

Zojuist ook even via de site mijn postcode en huisnummer ingevoerd. 4g buitengebied niet mogelijk. Buurman 1 huis verder wel mogelijk, het is toch belachelijk. Ik kan beter bepalen of hier 4g dekking is dan een 4g dekkingskaart die van geen kant klopt.

[Dorank]

Denk interessant voor mijn pa. De postode check levert:

Dit product is niet beschikbaar op jouw adres,
wel kan je een Alles-in-1 pakket bestellen.

Ga ik daar naar de postcode check, is het resultaat:

Op jouw adres is Internet en TV niet beschikbaar

Bij jou past: 4G Mobiel Internet

Ergens gaat het dus nog mis bij de beschikbaarheid van deze dienst.

[Doane]

Voor zo ver ik weet is er een heel precies aantal aansluitingen (Postcode en huisnummer) die voldoen aan de specifieke eisen om van de 'buitengebied'-aanbieding gebruik te mogen maken. Je moet echt goed ver van de centrale zitten. Ik volg dit met veel interesse omdat er in deze regio best veel zulke aansluitingen zijn.

[RobinF]

Nee hoor, t valt wel mee. Het gaat om snelheid, dorpskern, en beschikbaarheid/capaciteit van 4G op die locatie.
Het systeem maakt dan ook onderscheid in die 3 dingen. Die krijg je alleen als gebruiker niet te zien.

[Reactie gewijzigd door RobinF op 23 juli 2024 19:13]

[Dorank]

Zou wel handig voor KPN zijn om dat aan de klant te laten zien, nu wordt ik van het kastje naar de muur gestuurd als ik interesse toon in een dienst van KPN. Het lijkt nu alsof ze niet om mijn klandizie zitten te wachten en me liever naar/bij Ziggo laten.

[Robsta86]

Als jij ziggo hebt waarom zou je dan überhaupt geïnteresseerd zijn in deze dienst als ik vragen mag?

Lijkt me eigenlijk ook niet de gewenste situatie als mensen die beschikking hebben over een alternatieve infra (kabel/glas) alsnog deze 4g dienst van KPN zouden gaan gebruiken en zo de bandbreedte beperken voor mensen die verder gewoon echt geen alternatieven hebben.

Hoewel onbeperkt 4G leuk klinkt heeft een 4G zendmast natuurlijk ook maar een bepaalde doorvoer capaciteit.

Met m'n 4G voor thuis abbo van t-mobile kan je al aardig merken dat s nachts hogere snelheden mogelijk zijn dan overdag

[AMD and INTEL]

Klopt op een oude locatie met max 0.2 mbps
Werkt het ook nog niet!

[RobinF]

Mag ik vragen welke postcode?

[AMD and INTEL]

5856 veel mensen daar zouden denk ik blij zijn met dit..

[RobinF]

Op redelijk wat plekken daar is het beschikbaar. Er zijn ook een aantal locaties waar het niet beschikbaar is vanwege problemen met bereik/capaciteit (vooral Tuindorp).

[AMD and INTEL]

Ja tuindorp is waar ik het over heb...

Snap het met bereik, maar heb met de meestal wel 1 of 2 streepjes 4g.

Das toch nog wel bruikbaar?

[RobinF]

Ja, al helemaal met eventueel een buitenantenne. Maar dat is helaas waar de check op vast zit: "Geen bereik binnenhuis".

[AMD and INTEL]

Dat is wel jammer voor bijv ook de bedrijven daar..

Maar waarom kan het zo dan niet met zon buitenantenne?

En is het eventueel niet mogelijk om ergens een niewe antenne te plaatsen?

Bijv bij het voetbalveld. Daar is al een mast.

[Reactie gewijzigd door AMD and INTEL op 23 juli 2024 19:13]

[vanwijnen]

Dit is leuk voor de particulier.
Maar in buitengebied en dus met veel agrarische bedrijvigheid, kun je het niet afnemen.
Je ADSL verbinding moet persé particulier worden afgenomen, wil je de 39 euro per maand voor Buitengebied er gratis bij willen krijgen.

[Robsta86]

Wel jammer dat de snelheid gemiddeld op 20mbit ligt.
Met mijn t-mobile 4g voor thuis haal ik zonder moeite 60mbit+, alleen zit je daar weer tegen een datalimiet van 100gb aan te hikken waadoor ik alsnog de adsl verbinding als extra lijn actief heb moeten houden.

Ze willen het bij t-mobile nu wel gaan aanpassen naar 100gb per maand en als het op is krijg je voor de rest van de maand dagelijks 5gb, dat is al beter maar nog steeds niet onbeperkt helaas.

Wat dat betreft is dit wel een aardige actie van KPN. Als ik overstap op adsl van KPN zelf hoef ik dus blijkbaar niet extra te betalen voor de extra 4G verbinding. Maar eens over nadenken of ik de 20mbit voldoende vind. Scheelt me wel weer 15 euro per maand

[RobinF]

Dat is een mooi stukje tekst om geen te hoge verwachtingen te scheppen. Als je goed bereik hebt, of een buitenantenne kan je gauw richting de 50+ en in redelijk wat gevallen wel naar de 100.

Als je mobiel ook KPN hebt kan je eventueel een speedtest doen.

[Robsta86]

Bedankt voor je reactie. Levert KPN ook een buitenantenne mee of moet je dat zelf verzorgen? Helaas geen KPN mobiele abonnementen hier dus geen mogelijkheid tot een Speedtest. Kan een van de buren eens vragen

Kun je misschien ook aangeven welk modem geleverd wordt bij deze dienst?

[RobinF]

Huawei E5186 4Gplus, dezelfde als T-Mobile. Volgensmij wordt er standaard geen antenne meegeleverd, maar dit kan de klantenservice wel voor je doen. Verder kan je ook je eigen antenne aanschaffen en volgensmij zelfs de T-Mobile antenne gebruiken.

[born2rule]

hier ook t-mobile 4g voor thuis. Net even snelheidstestje gedaan: 75 mbit down 24 mbit up
Inderdaad jammer van die 100 gb. Ik was nog niet op de hoogte van de 5gb per dag. Tussen 00.00 en 06.00 is het wel onbeperkt downloaden (gaat niet van de bundel af). Ik weet niet precies wat je download, maar kun je deze niet schedulen zodat je snachts de grote downloads binnen haalt?

[Robsta86]

Veel is wel te schedulen maar we kijken veel online content en dat gaat hem niet worden 's nachts als je de volgende ochtend weer gewoon moet werken .

In de praktijk doen we nog best wat via de trage adsl verbinding omdat we anders gewoon niet uitkomen met de databundel.

Heb net gekeken en zie dat KPN nu ook tv aanbied op ons adres dus ik heb besloten om maar gewoon met het hele spul over te stappen naar KPN. Kan canal digitaal ook de deur uit, gaan we zo 42 euro per maand besparen, wat toch wel serieus geld is.

[born2rule]

Dan ben ik benieuwd hoe kpn jullie televisie gaat leveren? adsl verbinding is gok ik te traag, via 4g? of bieden ze je dan digitenne aan

[Robsta86]

Is gewoon interactieve tv via de adsl lijn... onze buren (15m verderop) konden dat al wel krijgen een paar jaar geleden maar wij niet ("computer says no"). Blijkbaar is dat inmiddels aangepast in de systemen van KPN.

Ik denk dat onze adsl lijn met 6/7 Mbit ook niet zo dramatisch is als veel anderen in het buitengebied hebben (al is het anno 2017 (en zeker voor een ICT-er) gewoon veel te langzaam).

Ik betwijfel of we met 2 televisies tegelijk zouden kunnen kijken maar we zijn een 2 persoons huishouden en als we dan eens tv kijken kijken we toch samen dus dat is geen probleem.

[LoeWn]

Lekker KPN..

Tijdje geleden overgestapt van KPN naar T-mobile vanwege onderstaande redenen:

- T-Mobile was €5 p.m goedkoper
- T-Mobile heeft s'nachts geen datalimiet
- 2x Zoveel data (100GB ipv 50GB)
- Hogere snelheden bij T-Mobile (Ik haal momenteel ~80Mbit

Voor het overstappen nog gevragen aan KPN of er binnenkort iets gaat veranderen.. Maar nee hoor, de wensen van de klanten zijn volgens hen niet veranderd dus zal het aanbod ook niet veranderen.

[neeecht]

Dat komt omdat KPN een heel stug bedrijf ik. Pas als er (te) veel klanten weglopen reageert men.

Stel dat morgen Google zegt: We gaan heen Nederland voorzien van glasvezel.
Met X en X abonnementen. Dan begint KPN direct te huilen bij de regering dat ze het niet hebben zien aankomen, dat het niet eerlijk is.

En als Google dan ook nog gaat meebieden op de nieuwe (en bestaande) 5G frequenties en KPN dan verliest, lees wordt overgenomen, snapt niemand het bij de regering en KPN.

KPN is een verschrikkelijk bedrijf. De managers denken alleen aan winst voor 1-5 jaar, verder kijkt men echt niet.

Als die post/kolere spam die ze blijven sturen... misschien eens een enquette meesturen?
Glasvezel goed uitleggen, echt uitleggen wat de voordelen zijn. 4K, 8, 16K TV klaar voor de toekomst.
ECHT in de cloud werken alsof je thuis zit. 1000/1000mbit en je kan echt alles.
Na dat allemaal goed uitgelegd te hebben, dan eens kijken hoeveel interesse mensen echt hebben.

En ja ook de overheid mag hier mee helpen.
Of miljoenen euros weggeven voor mensen die er niets voor gaan doen en nooit meer terug zien.
Of investeren in je eigen land.
Prima, al moet er een referendum voor komen. De uitslag weet ik toch wel.
- Al uw geld naar mensen die er niets voor doen
- Al uw geld naar de toekomst van Nederland en Nederland alleen.

Maar goed, zoals altijd en ik herhaal:

De enige limitatie van de mensheid? De mensheid.

[Houtenklaas]

Waarom zou Google niet heel NL al verglaast hebben denk je? Ik denk dat dat met een negatieve business case te maken heeft. Een investering van ergens tussen de 10-20 miljard zonder zicht op winst de eerste x jaar. Daar vinden aandeelhouders iets van.

KPN is ook een bedrijf dat rekening moet houden met zijn aandeelhouders. En door door die aandeelhouders is de visie helaas geen langetermijnvisie. Dat is het lot wat elk beursgenoteerd bedrijf treft. Dat kan je vertalen als "stug", in de economie heet dat "winstmaximalisatie". En dat kan je een bedrijf dat gericht is op winst nauwelijks kwalijk nemen.

Overigens snap ik niet goed wat je bedoelt met "glasvezel goed uitleggen", ik denk dat voor de gemiddelde consument de prijs doorslaggevend is. Liever 40 euro voor 50/5Mb dan 89 euro voor 1000/1000Mb. 't Zijn niet allemaal Tweakers hoor!

[bartje]

blijkbaar mag ik dit pakket niet afnemen.
ik zit dan ook niet in het buitengebied. Maar we hebben geen glasvezel aansluiting en ADSL is niet toereikend. dus zitten we nog steeds vast aan Ziggo.
Wanneer KPN dit pakket voor iedereen beschikbaar zou stellen als
onbeperkt 4G, zou dat natuurlijk ideaal zijn.

[Richh]

Daar zal het netwerk niet toereikend voor zijn. Wees blij met Ziggo
Sowieso is 4G geen vervanger voor een vaste lijn.

- 4G, met onregelmatige pings is niet toereikend voor online gaming (als NAT-types het überhaupt supporten)
- 4G, zonder vast IP, is niet toereikend voor IP camera's of domoticatoepassingen, om maar iets te noemen.
- 4G is veel te storingsgevoelig om een écht stabiele verbinding te hebben.
- 4G is in gebieden waar KPN enkel 4G800 uitrolt (oftewel: het buitengebied) nog steeds belachelijk traag en onvoldoende voor het streamen van 2x HD Netflix-streams, om maar iets te noemen.

[Anoniem: 890159]

Telt dat ook als je internet van een KPN dochter als Xs4all hebt?

[Tomba]

Telt dat ook als je internet van een KPN dochter als Xs4all hebt?

Dat vraag ik me inderdaad ook af!

[RobinF]

Op dit moment niet.

[Nox]

Nee, maar als je op minder dan 9Mbit/s zit via de dsl-lijn kan je hier gebruik van maken, aldus KPN medewerkers.

[Reactie gewijzigd door Nox op 23 juli 2024 19:13]

[FreshMaker]

En die 9mbit is wel héél traag ( let op de nominatie Mbit vs mbit )
Want mijn buitenaansluiting geeft effectief max. 7Mbit, maar volgens https://netco-fpi-info.fourstack.nl kom ik op 14Mbit uit, wat ik volgens mij alleen om 2u in de nacht haal

[Nox]

* zucht *
Ten eerste, fixed maar je weet precies wat ik bedoel. Overigens, doe het dan goed, Megabit is een hoeveelheid, geen bandbreedte. Voeg dus 'per seconde' toe.

Ten tweede, 's nachts is de demping op het koper niet anders, die snelheid fluctueert niet. Het is de link-speed en het is aan KPN om te zorgen dat de dslam voldoende capaciteit heeft om geen congestie te veroorzaken.

[Reactie gewijzigd door Nox op 23 juli 2024 19:13]

[FreshMaker]

Het gaat er niet om of IK weet wat jij bedoelt, maar dat je het correct uit.
Dat is nu eenmaal de basis van Tweakers.
Zo ontstaat verwarring, gaat KPN van mbit of van Mbit uit, dat is in een gesprek met een helpdeskmedewerker vaak ook al niet te achterhalen, want die mensen hebben vaste instructies en antwoorden.

En de behaalde snelheid heeft hier niets met verschil in demping te maken, maar eenvoudigweg met het aantal aansluitingen, en de kwaliteit van de bekabeling ( recreatiepark )
Er is zelfs glas aanwezig, maar 'mag' niet worden doorgetrokken naar de woningen, want de beheerder exploiteert het wifi-netwerk ( wat even zo traag is )

Maar fourstack 'meet' het gemiddelde van een sectie, en houdt de meest gunstige snelheden aan, op dit moment 14Mbit dus

[Nox]

Buiten het mierenneuken om is de snelheid die KPN hanteert de link speed waarop wel of niet een 4g-modem wordt verstrekt.

Als jij effectief maximaal 7 mbit haalt en 's avonds 14 mbit dan is je link speed 14 mbit maar is er overdag congestie waardoor je deze niet haalt. En die congestie wordt niet meegenomen in de berekening of je wel/geen 4g-router krijgt. Wie weet is de server van Ookla wel overbelast.

[FreshMaker]

De servers vaan ookla zijn wel de slechtste die je kan gebruiken, die hebben peering met alle grote providers om de snelheden 'goed' te meten

één van de weinige goede metingen is die van DSLreports, deze pakt echte "real life" metingen.

De congestion is niet door de gebruiker op te lossen, en KPN 'mag' het niet, want de terreineigenaar geeft geen toestemming om te graven.
Ik klaag verder niet, de mensen daar kunnen er mee leven, al had een portable 4G modem makkelijker geweest

[Step5]

Bedoel je niet verschil tussen Mb(it) en MB(yte) want kleine letter m-bit zou milli-bit zijn en dat bestaat bij mijn weten niet

[1989Willem]

Ga er maar niet van uit, uit ervaring weet ik dat het vaak 6 maand-1 jaar duurt voordat de dochters dezelfde (beperkte) voordelen krijgen als KPN klanten.

[Iblies]

Robin Mobile maakt gebruik van netwerk van KPN, daar kun je ook onbeperkt krijgen.


Van Telfort weet ik dat ze eind augustus/begin september met 'iets nieuws' op de proppen komen. Maar hoeveel is een opmerking van een telefonist waard?


Onvermijdelijk dat alle providers met een onbeperkt abbo komen met een prijsrange tussen de 30~40 euro. Niet alleen voor 'buitengebieden'.

[1989Willem]

Dat was zijn vraag niet Heb voor KPN gewerkt en het was meestal zo dat als KPN iets nieuws lanceert dat de dochters daar op moeten wachten. Tenzij je overstapt natuurlijk

[1989Willem]

Klopt, echter in combinatie met een vaste aansluiting kun je dus gratis zn 4G abo krijgen (mits je voldoet aan de voorwaarden). Dat kan dus niet bij XS4ALL of telfort en dat was dan ook zijn vraag.