Vernieuwing C2000-systeem van hulpdiensten vertraagd tot 2018

De vernieuwing van het C2000-communicatiesysteem van de Nederlandse hulpdiensten is vertraagd. Stef Blok, demissionair minister van Veiligheid en Justitie stelt dat er meer tijd nodig is om het aangepaste systeem te implementeren en zorgvuldig te testen.

In een brief aan de Tweede Kamer laat de minister weten dat 'het standaardiseren en in het systeem opnemen van de gegevens van ruim 80.000 portofoons en mobilofoons, ruim 11.000 gebruikersgroepen en de beproefde rollen en rechten van de ruim 2200 centralisten eveneens meer tijd vraagt om risico’s in het gebruik van het systeem in de toekomst te voorkomen'. De overstap naar het nieuwe C2000-systeem zou dit jaar gaan beginnen, maar dat wordt nu op zijn vroegst volgend jaar. C2000 is sinds 2005 in gebruik.

Van het C2000-systeem is inmiddels langer bekend dat het zijn gebreken heeft. Zo werkte het systeem bijvoorbeeld niet naar behoren bij de rellen op een strandfeest in Hoek van Holland in 2009. Het netwerk zou overbelast zijn geraakt. Daardoor slaagden hulpverleners er op momenten niet in om met hun collega's in contact te komen. Aan het C2000-systeem wordt inmiddels meer dan 20 jaar gesleuteld, met kosten die oplopen tot in de miljarden als gevolg.

Reacties (111)

[pa2ra]

In het Verenigd Koninkrijk gaat men van TETRA afscheid nemen en gaan de hulpdiensen allemaal over naar op LTE gebaseerde netwerken. Interessante informatie hierover: http://www.tabeel.nl/wanneer-komt-de-texit/

[RedTop]

Mja, alleen is zelfs de Britse rekenkamer er erg sceptisch over. LTE is een natuurlijke opvolger voor zeker de datavereisten maar het is een riskante stap voor een dergelijk kritiek netwerk.

[Reactie gewijzigd door RedTop op 25 juli 2024 00:39]

[Exception]

Misschien ook interessant om te melden dat het P2000-netwerk (het netwerk voor pagers/piepers) vanaf 2018 wordt versleuteld. Het is dan dus niet meer mogelijk om deze berichten mee te lezen van o.a. de brandweer.

https://www.hulpverlening...en-vanaf-2018-versleuteld

[Reactie gewijzigd door Exception op 25 juli 2024 00:39]

[triet]

Helaas, dat is dus niet helemaal correct. Het nieuwe netwerk biedt inderdaad ondersteuning voor encryptie voor P2000. Het gebeurt zeker niet automatisch!

De manier waarop is namelijk redelijk omslachtig. Het P2000 netwerk werkt met zogenaamde "capcodes", codes waar berichten op uitgezonden kunnen worden. Een pager stel je in om te luisteren en "af te gaan" als er een bericht naar een bepaalde code wordt verzonden. Daarnaast verstuurt met name de brandweer een bericht vrijwel altijd naar meerdere codes tegelijk. Dat gebeurt door een zgn. groepsoproep waarmee een bericht in 1x naar meerdere capcodes wordt verzonden.

Nu komt het probleem: de sleutel is gebaseerd op de gebruikte capcode. Dat betekent dus dat een bericht wat voor een bepaalde capcode bedoeld is versleuteld moet worden op de server en daarna ontsleuteld op de pager. De pager moet dus per capcode een sleutel ingeprogrammeerd krijgen. Dat kun je doen door de pager aan een PC te hangen en dus niet remote. Dat is al behoorlijk intensief, aangezien de meeste brandweermensen meerdere capcodes in hun pager hebben staan. Ook als een pager kwijt raakt en mogelijk de sleutel dus publiek wordt moeten alle pagers die desbetreffende capcode hebben aangepast worden om een nieuwe sleutel in te programmeren.

Versleutelde groepsoproepen werken dus niet aangezien het bericht per capcode versleuteld moet worden. In plaats van een groepsoproep van 1 bericht naar 5 ontvangers moet je dus 5 berichten naar 1 ontvanger gaan sturen. Dat is een veel zwaardere belasting voor het netwerk. Daarbij moet ook de verzender (het meldkamersysteem) het bericht dan dus niet als groepsoproep verzenden maar als losse berichten. Er moet dan dus op meerdere plekken aangepast worden.

In ieder geval biedt de minister de veiligheidsregio's (m.n. brandweer en GHOR) de keuze aan om aan de wetgeving te voldoen: in 2018 moet men -of- versleuteld berichten versturen -of- het huisnummer weglaten.

Ook nog goed te melden: de uitstel heeft niet zozeer te maken met het opleiden van centralisten maar met de technische kant van het verhaal. Er is nog teveel onduidelijk en als er in november gemigreerd zou moeten worden wordt het allemaal wel erg kort dag. Het nieuwe netwerk zorgt wel voor een aantal grote verbeteringen, waaronder het efficiënter en dynamischer gebruik en inzet van frequenties naast al de uitbreiding van de gebruikte frequenties. Een "busy" krijgen bij een oproep zou dus eigenlijk grotendeels tot het verleden moeten behoren.

Het vervangen van het netwerk betekent dat op de ruim 400 mastlocaties volledig nieuwe hardware wordt geplaatst. Tijdens het migratiemoment gaat het oude netwerk letterlijk UIT en wordt het nieuwe netwerk, door inzet van honderden monteurs, aangezet. Er moeten letterlijk kabels omgestoken worden, per mast, en het oude netwerk is niet compatible met het nieuwe.

[Reactie gewijzigd door triet op 25 juli 2024 00:39]

[Corn]

Het bestaande P2000 op basis van Motorola FLEX biedt ook mogelijkheden voor encryptie. Is simpelweg een ander type messagevector van het type 'Secure'. Het communicatiekanaal is verder transparant, implementatie van encryptietypes, key-uitwisseling enz. kun je zelf verder uitwerken.

Er zijn genoeg schema's te bedenken waar pagers over-the-air worden voorzien van de juiste keys, hoeft echt niet per se hardware geprogrammeerd te worden. Denk bijvoorbeeld hoe kabel-providers hun gecodeerde zenders aanbieden aan grote groepen klanten.

[TheMak]

Dat is niet over the air kabel. Het werkt via een kaartje.

[Plofkotje]

Het updaten van keymateriaal gaat wel over the air met dat kaartje. Je krijgt niet elke week een nieuwe smartcard van je provider, of als je er een zenderpakket bijneemt.

Punt van degene boven je is dat t technisch gezien al wel jaren kan.

[0xygen500]

Waarom zou je het encrypten? Wat kan je met de informatie dat er in een dorp brand is?

[n0elite]

Bijvoorbeeld dat er ergens veel mensen op af komen waardoor de situatie onveiliger en onoverzichtelijker wordt.

[Kram Nelook]

Ramptoeristen vermijden

[RedTop]

Volgens mij is het voorbeeld van toegenomen netwerkbelasting afhankelijk van de configuratie van je pagervloot en niet per sé afhankelijk van encryptie. In het voorbeeld dat je geeft zou je dezelfde capcode moeten programmeren in alle 5 de pagers (pagers kunnen meerdere capcodes hebben) met bijbehorende sleutels.

Overigens is pager encryptie sterk gebonden aan implementaties van specifieke fabrikanten. Er is geen allesomvattende standaard. Je zal dus je hele pagervloot moeten vervangen met pagers van de fabrikant die ook je centrale systeem heeft geleverd (of die fabrikant een module moeten laten ontwikkelen die de encryptie implementatie van een andere fabrikant ondersteunt).

Sommige systemen ondersteunen wel degelijk Over The Air updates van de encryptiesleutels, zie hier: http://www.braddye.com/10...cryption%20whitepaper.pdf

Dit white paper is van Infostream afkomstig welke de systemen levert voor het nieuwe p2000.

[Reactie gewijzigd door RedTop op 25 juli 2024 00:39]

[Verwijderd]

Ach, het wordt vast wel uitgesteld tot 2020...

[SomerenV]

Meldt het dan goed. Het wordt mogelijk versleutelde berichten te versturen via het nieuwe systeem. Van der Steur wil misschien alles versleuteld zien, maar met 1 pieper kun je meldingen eenvoudig het internet op knallen. Zelf maak ik gebruik van 112Pers en die gebruiken 3 piepers om meldingen te tonen via hun website. Essentieel als persfotograaf.

[SomerenV]

Natuurlijk moet een pieper het straks ondersteunen. Prima dat er versleutelde berichten verstuurd kunnen worden. Maar een legale pieper (die je dus gewoon kunt kopen, straks ook) kun je koppelen aan een script waarna meldingen vrolijk het internet op gaan. Als ze piepers volledig afsluiten voor de buitenwereld en alleen geschikt maken voor hulpdiensten dan help je ook de landelijke pers om zeep.

[triet]

Deels. De pers moet dan dus informatie op een andere wijze verkrijgen. Daarom hebben veel politie-regio's ook een zgn. "Persalarm". Deze capcode wordt dan dus niet versleuteld en zo zijn deze berichten gewoon door iedereen te lezen.

[SomerenV]

Behalve dat een persalarm lang niet altijd voor komt, of pas een stuk later (in veel gevallen mis je dan je fotomoment). Genoeg incidenten waarbij geen persalarm gegeven wordt. Daarbij, in hoeverre zou dit privacygevoelige informatie zijn:

PRIO 1 : BRAND INDUSTRIE/AGRARISCH (INCI: 4) Wasziederij De Vesting Trasweg 12 Somern : 224241 221041 223251 OVD

PRIO 1 : GEZONDHEID (Inzet brw: first responder) Vlasstraat Lavallestraat Somern : 22606

Natuurlijk staat er zo nu en dan een woonhuis tussen, maar binnen een paar minuten heb je toch wel door waar het te doen is. Mochten ze het systeem volledig willen afschermen (wat mij zeer sterk lijkt) dan haal je er helemaal niks mee uit, behalve dat je het de pers(fotografen) onnodig moeilijk maakt hun werk te doen.

[Reactie gewijzigd door SomerenV op 25 juli 2024 00:39]

[Incognitum]

En dat is juist niet echt een argument om het niet te doen. Wij alarmeren al niet meer via p2000, maar rechtstreeks naar de portofoons. Geen info op internet en geen 12 jarige zogenaamde persfotograven die in de weg lopen. Bij echte incidenten waar de pers van moet weten zal de persvoorlichter aanwezig zijn.

[CAPSLOCK2000]

Het gaat een beetje OT, maar het oordeel over wat nieuwswaardig is moeten we aan journalisten overlaten. Jullie doen het vast met de beste bedoelingen en het helpen van de pers is natuurlijk niet het doel van jouw organisatie (al heb ik geen idee wat je doet). Toch voelt het niet goed. Vrije informatiegaring is een hoeksteen van onze democratie.

Maar goed, ik weet niet wat je doe en ik wil je niet persoonlijk aanvallen.

[iceheart]

Vrije informatiegaring is heel belangrijk; het idee echter dat het zou betekenen dat hulpdiensten maar in real time hun communicatie onversleuteld de ether in zouden moeten slingeren slaat natuurlijk nergens op.
Dat de overheid je ergens in vrij laten moet betekent niet dat ze het actief dienen te faciliteren.
Bovendien levert piepers volgen eigenlijk alleen maar rampfotografen op; leuk dat ze weer een telegraaf-voorpagina kunnen schieten, maar veel nieuwsgaring van wezenlijk maatschappelijk belang levert dit geneuzel niet op. Een journo die inhoudelijk vragen stelt op de volgende persconferentie / aan persvoorlichter is al een stuk nuttiger bezig.
Nogmaals, wil niet zeggen dat het niet vrij staat om de ramptoerist uit te hangen - maar het hoeft je echt niet in de schoot geworpen te worden.

[Wilbert de Vries]

Dat zeg je heel stellig, maar dan heb je misschien nooit meegemaakt hoe het was? Alle communicatie, van alarmeringen tot aan de onderlinge communicatie, was voor alle hulpdiensten mee te luisteren met een scanner. Toegegeven, online informatie blijft veel langer beschikbaar dan een audiobericht door de lucht, maar in essentie is het momenteel al stukken beter geregeld dan hoe het was. Inbrekers konden voorheen letterlijk een scanner in de binnenzak hebben zitten en horen of de politie onderweg was. Als er al een moment was waarop de hulpdiensten al hun communicatie onversleuteld de ether in slingerden, dan was dat voor de komst van C2000/P2000

Overigens ben ik persoonlijk van mening dat het kunnen loggen van P2000-meldingen wel degelijk ook journalistieke meerwaarde heeft. Als eigenaar van alarmeringen.nl ben ik hierin uiteraard wat gekleurd (en ja huisnummer en telefoonnummers worden gefilterd), maar journalistiek gezien is het met een database relatief eenvoudig om te zien waar de meeste stormmeldingen zijn geweest (http://nos.nl/artikel/215...sten-hadden-het-druk.html), hoe vaak de brandweer moest uitrukken voor een automatisch brandalarm (https://www.rtlnieuws.nl/...-uitrukken-door-brandweer) of hoe druk de jaarwisseling grofweg was (http://www.telegraaf.nl/b...ng_rustig_verlopen__.html) bijvoorbeeld. Inmiddels heb ik legio keren met behulp van dergelijke data kunnen helpen bij het 'maken' van een verhaal, of het ondersteunen ervan. Zonder die data had in veel gevallen niets geweest om als vraag voor te leggen aan een voorlichter.

[Ras]

Eens dat het wel journalistieke meerwaarde heeft, maar ik zie dan liever dat de overheidsinstanties zelf iets doen om statistieken te verzamelen. Dan kan alles mooi versleuteld zijn en blijft de kennisgaring gewaarborgd. De instanties zijn (als ze het goed doen) vollediger en betrouwbaarder in hun statistieken en die kunnen desgewenst ook gewoon aan rtl, nos, of Kees van het buurtkrantje uitgereikt worden.

[tweaknico]

Maar onafhankelijke controle is wel beter dan "Blind" vertrouwen in een instantie.

[iceheart]

Je haalt zaken door elkaar. Dat het toevallig zo uitkwam in het verleden schept geenszins een verplichting dat ook zo te houden.
Wil je die statistieken hebben? Veel plezier met de WOB. Als het voldoende belangwekkend/ nieuwswaardig is gaat dat ook wel goed komen.

En ja, de komkommertijd-journalistiek om brandjes her en der zal er meer last van hebben.

Good F*cking Riddance.

[Peatsmoke]

Gebeurt hier ook al voor een groot deel, juist vanwege het feit dat je niet bij ieder incident of op iedere PD allerlei mensen met camera's wilt hebben, die in de weg lopen en zichzelf (pers)fotograaf noemen en zich daarbij beroepen op de vrije nieuwsgaring.
Eigenlijk gaat nu gebeuren wat in 2002 al de bedoeling was geweest, ware het niet dat P2000 daar nog niet op aan sloot door berichtgeving ongecodeerd te verzenden.

[dasiro]

Mochten ze het systeem volledig willen afschermen (wat mij zeer sterk lijkt) dan haal je er helemaal niks mee uit, behalve dat je het de pers(fotografen) onnodig moeilijk maakt hun werk te doen.

het is misschien je broodwinning, maar de eerste prioriteit is dat ze veilig en snel hun werk kunnen doen. Als jij dan niet meer kan meeluisteren, dan is dat jammer maar de bevolking informeren gebeurt pas in 2e instantie (en dan heb ik het niet over fotografen, maar reporters)

[Reactie gewijzigd door dasiro op 25 juli 2024 00:39]

[tweaknico]

Je hebt nu geen pieper nodig om te ontvangen, gnuradio + compatible (USB) ontvanger is voldoende.
~EU 7,50... oh je hebt ook dsp achtig programma nodig dat de modemsignalen uit GNUradio omcat naar tekst.

[MrMonkE]

Dit is echt een overheids ICT Farce. Vooral omdat het zo'n kritische taak betreft voor hulpdiensten.
In 1996 zijn ze er aan begonnen en het moest vlak na 2000 live, nu 21 jaar later na talloze budget overschrijdingen en het missen van een aantal vroege deadlines met volledige ingebruikname in alle veiligheidsregio's pas 2007 en kostenoverschrijdingen door 'vertraging'. (Het was gewoon niet af bedoelen ze, zelfs 7 jaar te laat niet.) En volgens mij is het nog steeds niet af in de zin dat het goed werkt. De brandweer gebruikte na 2007 nog analoge portofoons omdat C2000 gewoon niet betrouwbaar bleek.

En nu wederom: "er meer tijd nodig is om het aangepaste systeem te implementeren en zorgvuldig te testen"
Ze bedoelen "Het is wederom nog lang niet af binnen de door ons gestelde termijn."

Het zal wel ingewikkeld zijn maar dit riekt er naar dat er van de tijdelijke commissie ICT helemaal NIETS is geleerd. Ook het stoplichtbord voor de gezondheid van ICT projecten van de overheid zal voor dit project wel constant op groen staan te pronken. Keep up the good work, clowns.

Zie ook: https://zoek.officielebekendmakingen.nl/kst-33326-5.html
en tevens deze playlist: https://www.youtube.com/w...pcUVGmR6k1TFtXXz7OlywGQgW

[CAPSLOCK2000]

Dit is echt een overheids ICT Farce. Vooral omdat het zo'n kritische taak betreft voor hulpdiensten.
In 1996 zijn ze er aan begonnen en het moest vlak na 2000 live,

Het is allemaal niet zo succesvol, maar volgens mij lijkt het nu, achteraf, erger dan het is. In 1996 stond mobiele telefonie nog in de kinderschoenen. De smarthpone werd pas 10 jaar later uitgevonden. In die tijd was de SMS het summum van moderne communicatie.
Tegenwoordig weten we niet beter dan dat iedereen voor een paar tientjes euro een telefoon kan kopen die in je zak past en dagen mee gaat en dat er landelijk dekkende mobiele netwerken zijn met iedere paar kilometer wel een zendmast.
Toen C2000 bedacht werd bestond dat allemaal nog niet of nauwelijks. De NL-regering probeert dus eigenlijk hetzelfde doen als de telecombedrijven, maar dan voor een relatief klein aantal klanten (hulpdiensten) maar met een betere dekking en betrouwbaarheid dan de commerciele diensten en een paar jaar eerder dan dat de markt er klaar voor was!
Dat is best wel een onmogelijke opgave, achteraf gezien.

[Verwijderd]

In 1996 had ik anders al een prima werkende Palm, die in functionaliteit niet onderdeed voor de huidige smartphone, alleen geen geweldig scherm en zwart/wit uiteraard. Mobiele telefonie was al ruimschoots van ATF-3 naar GSM overgegaan, dingen als SMS-sen en zelfs MMS-sen bestond gewoon al. Je onderschat de techniek uit die tijd. Het was zelfs al mogelijk om op je palm TCP/IP via je mobiel te krijgen.

De techniek was weliswaar crude en niet zo mooi consumentenklaar en doorontwikkeld als anno 2017, maar je verschuilen achter 'de techniek was er niet', is nonsense.

Verder ligt het al dan niet succesvol zijn nog niet eens zozeer in de technieken zelf, maar de beloftes die er gemaakt werden. Prima als de techniek het nog niet zou kunnen, maar beloof het dan ook niet. En zorg dat datgene wat je wél levert, ook daadwerkelijk werkt.

Hoe lang je er over praat, ook in 1996 waren er prima alternatieven die prima relatief goedkoop toegepast hadden kunnen worden. Off-the-shelf, zelfs. Maar de overheid moest per se weer een eigen systeem ontwikkelen, in eigen beheer. Dat is nog nooit goed gegaan, gaat nog steeds niet goed, en zal ook nooit goed gaan.

[burne]

In 1996 had ik anders al een prima werkende Palm,

[..]

Maar de overheid moest per se weer een eigen systeem ontwikkelen, in eigen beheer.

C2000 is een TETRA netwerk met digitale radio's die gecrypt verkeer over een packet-switching netwerk sturen. Komt gewoon zo van de plank, is niets zelf ontwikkelds aan. Is gewoon een ETSI-gestandariseerd protocol, voor iedere fabrikant toegankelijk. Jij kunt precies dezelfde portofoon waar een agent mee rondloopt gewoon in de winkel kopen. Je mag 'm niet gebruiken op de overheidsfrequenties en zelfs als je dat (foei) doet heb je er nog niets aan want alles is gecrypt.

Vergelijken met je Palm (ik had er ook een) is volkomen onterecht. Het is op geen enkele wijze vergelijkbaar. Alsof je een magnetronoven vergelijkt met een stofzuiger.

C2000/P2000 is nu een landelijk dekkend TETRA netwerk, geleverd door Motorola, met de zendapparatuur aangelegd en onderhouden door KPN en met bedieningsposten die door Koning en Hartman geleverd zijn en onderhouden worden. Nu komen er andere leveranciers die waar nodig apparatuur vervangen of updaten, precies zoals dat altijd gaat met aanbestedingen.

[Verwijderd]

Je praat over de situatie NU. Die was TOEN heel anders. Toen bestond dat Tetra nog niet en was het nog in de kinderschoenen. Het syteem waar ik op doel gaat verder dan de techniek alleen.

De vergelijking met de Palm maakte ik omdat iemand beweerde dat de techniek er niet was destijds. Dat het de techniek zou zijn die nu zoveel anders is. Terwijl dat niet zo is. Dat een Palm en TETRA met elkaar vergelijken niet heel zinvol is, ben ik met je eens.

[burne]

Je praat over de situatie NU. Die was TOEN heel anders.

Nee. Het systeem wat tussen 1996 en 2006 ingevoerd is, is TETRA. Dat was de eis van de gunning en dat is nooit aangepast. TETRA is ontwikkeld voor dit soort toepassingen onder leiding van ETSI en zodra de specificatie geformaliseerd was in 1995 zijn de voorbereidingen voor de aanbesteding overal in Europa begonnen.

[Verwijderd]

Zucht.. ipv te gaan muggeziften lees nu eens wat ik schrijf. De overheid koos voor TETRA wat een nog niet af en niet uitontwikkeld systeem was op dat moment. TETRA was in die tijd een controversiele keuze waar met name de hulpdiensten zelf het niet mee eens waren, omdat het gewoon niet goed werkte nog.

Terwijl er WEL AL kant-en-klare off-the-shelf oplossingen op de markt waren die reeds bewezen waren en gewoon functioneerden.

Je hebt gelijk dat de overheid niet TETRA zelf ontwikkeld heeft, maar ze hebben er wél zelf voor gekozen, en het was toen nog niet uit de kinderschoenen. Het was gewoon de verkeerde keuze. Nog steeds. De implementatie ervan is wél zelf gedaan. Evenals de keuze ervoor.

[Reactie gewijzigd door Verwijderd op 25 juli 2024 00:39]

[pa2ra]

Als je naar de situatie in Duitsland kijkt: Vodafone heeft nog meegedongen naar een opdracht a la C2000 door gebruik te maken van GSM-technologie: GSM-BOS (BOS-GSM). Zaken als snellere verbindingsopbouw, groepscalls en groepsberichten waren allemaal mogelijk. Zie bijv. http://www.presseportal.de/pm/43172/510117

Uitendelijk bleef er de keuze uit twee standaarden: TETRA en TETRAPOL. TETRAPOL is in Frankrijk en oosbloklanden populair geworden. TETRA is - omdat in de UK al het AIRWAVE-netwerk als eerste was uitgerold - populair geworden in West-Europese landen zoals Nederland, Belgie, Spanje, Scandinavische landen en Duitsland.

Bij de keuze voor TETRA zal best wel een lobby plaats hebben gevonden. Onderschat onze vrienden van Motorola en NOKIA niet, evenals militaire industrielen zoals EADS.

[Reactie gewijzigd door pa2ra op 25 juli 2024 00:39]

[coldasice]

MMS werd geïntroduceerd in 2002 en GSM in 1995, het is heel makkelijk roepen dat jij een telefoon had die al alles kon maar daarmee toon je niet aan dat de techniek al bestond om portofoons te kunnen vervangen. En omdat het voor jou goedkoop was, wil niet zeggen dat een landelijk netwerk uitrollen goedkoop is. Telefonie is een miljaren business, ik denk niet dat de 2e kamer dit budget gereserveerd had voor de vervanging van portofoons en andere communicatie middelen voor de hulpdiensten.

[Verwijderd]

Wie zegt dat het voor mij goedkoop was? In 1996 was er een landelijk dekkend netwerk.

In 1996 was GSM nagenoeg overal beschikbaar. ATF-3 is in 1997 uitgezet. MMS in 2002 heb je gelijk in, maar is verder niet zo relevant. Feit is gewoon dat de technieken er waren.

Feit is ook dat de mobilofoon die men destijds in geburik had, ook prima functioneerde, en dat daar ook al prima technieken voor waren om die te encrypten.

Mijn vader was Dierenarts en had in die tijd een mobiel in zijn auto, zo'n meesjouwbaar ding van alcatel waarbij je de basisunit uit je auto moest klikken die die op een gigantische sjouwbare accu moest zetten, als je het ding mee wilde nemen. En een mobilofoon voor de buitengebieden. Dezelfde mobilofoon als die destijds ook door politie, ambulance en brandweer gebruikt werd.

Je mist het punt. Er waren al technieken voor die functioneerden. Die men gewoon TOEN AL, of the shelf, in gebruik had kunnen nemen. Encryptie voor de mobilofoon was er toen al 10 jaar en gewoon commercieel leverbaar.

Maar dat was niet goed genoeg voor de overheid. Er moest een eigen systeem ontwikkeld worden. Wat P2000 werd, en wat tot op de dag van vandaag één groot gigantisch faalproject is.

[coldasice]

GSM had geen groepsfunctionaliteit, essentieel voor hulpdiensten...

[Verwijderd]

Dat had GSM wel degelijk. Dat is namelijk niet iets wat het netwerk hoeft te faciliteren, maar de apparatuur. En die apparatuur was er gewoon al.

Verder was het dus ook reeds beschikbaar voor de mobilofoons die destijds gebruikt werden. Men had toen gewoon een off-the-shell encryptiesysteem moeten pakken voor de mobilofoons, en de mobieltjes pas jaren laten gaan gebruiken.

Je blijft maar met niet kloppende non-argumenten komen, zonder te kijken naar wat ik nu echt zeg. De techniek is arbitrair in deze discussie. Waar het om gaat is dat de overheid structureel de verkeerde oplossingen koos. Ipv. datgene te pakken wat er toen al was, moest het iets nieuws worden. DAAR zit de fout.

In theorie was C2000/P2000 leuk, maar in de praktijk gebruikten hulpdiensten toch maar de oude onafgeschermde unencrypted mobilofoon, omdat die tenminste gewoon werkte. Je wil niet weten hoeveel persoonsgegevens, strafbladen, enzovoort, er destijds gewoon unencrypted de ether ingingen.

[coldasice]

Al mijn argumenten kloppen, een aantal argumenten die jij gebruikt blijken niet te kloppen, de group call service werd pas in 2003 aan de gsm standaard toegevoegd. Dit is een essentieel onderdeel in de communicatie, vandaar dat er mogelijk niet voor GSM is gekozen.

Ik ben het met je eens dat de overheid vaak de verkeerde oplossing kiest, maar het is ook heel makkelijk achteraf oordelen dat er verkeerde keuzes zijn gemaakt. Helaas worden die keuzes vaak niet door techneuten gemaakt.

[Verwijderd]

Je argumenten kloppen deels, alleen zijn het geen argumenten, want je pakt futiliteiten zonder de onderliggende boodschap te lezen.
.
Dat group call service pas in 2003 aan de GSM standaard werd toegevoegd, is totaal niet relevant. Het was in 1996 gewoon mogelijk group calls uit te voeren. Punt. Net zoals groeps-smssen. Net zoals het in 1996 gewoon mogelijk was iemand een foto te sturen via een mobiel, ongeacht of MMS als standaard al bestond of niet.
.
Dat daar in de telefoniestandaard zelf nog geen ondersteuning voor was, doet daar helemaal niets aan af. De apparatuur kon het zelf afhandelen.

Verder mis je het punt tov. de mobilofoons. Je zit te muggeziften.

[Houtenklaas]

Een eigen ontwikkeling opstarten is ongeacht het onderwerp vaak - zo niet altijd - een slechte en dure keuze. Common of the shelf techniek die de halve wereld gebruikt is veilig om op in te zetten. Mijn werkgever heeft ooit de fout begaan om een aparte firmware te laten maken voor wat netwerk spul. Vervolgens wordt er in de reguliere firmware een veiligheids dingetje gevonden en je staat ineens achteraan de rij voor je fix, die je ook zelf mag betalen in plaats van mee te liften op de standaard aanwezige firmware. Dat was een tamelijk dure les. En die fout maakt de overheid keer op keer.

[triet]

De brandweer gebruikt(!) analoge portofoons omdat niet iedereen even tevreden is met het DMO (Direct MOde). Dit staat los van C2000 maar is onderlinge communicatie los van een netwerk. Het bereik daarvan is niet altijd even goed. Wat vooral een belangrijk verschil is dat je bij analoog hoort dat de verbinding slechter wordt (meer ruis) maar je vaak ondanks die ruis nog wel iets van het bericht kan maken. Bij digitaal is het, ondanks foutcorrectie, sneller afgelopen en heb je geen verbinding meer.

[MrMonkE]

Ik weet dat het los is van het netwerk. Maar DMO is toch gewoon een onderdeeel van de hele C2000 uitrol en filosofie. Het is toch de bedoeling dat analoog overbodig is en ze allemaal DMO gebruiken.
En dat voldoet dus niet. Nog steeds niet als ik het geod begrijp en waarschijnlijk nooit.

[daankemp]

Wat nu het geval is bij de brandweer, dat de meeste voertuigen 1 of 2 porto's hebben/krijgen op C2000, en dat de resterende (manschappen)porto's op DMR gaan. Deze aanbesteding is pas afgerond en het worden allemaal Motorola DMR portofoons. Aan de aanbesteding hebben 17 van de 25 veiligheidsregio's meegedaan, een flink aantal dus.

(bijna) Ieder voertuig beschikt dus over een mobilofoon en portofoon op C2000, en de rest gewoon DMR porto's, welke niet meer kunnen schakelen naar C2000. Dat is nu wel het geval met de Motorola MTP700 welke in nog heel veel regio's gebruikt worden.

[GekkePrutser]

Verbaast me eigenlijk dat ze dan aparte porto's nemen.

De meeste digitale porto's hebben ook gewoon een analoge mode. Maar niet allemaal, misschien die zij gebruiken niet?

[tweaknico]

Je hebt als je in een crisis betrokken bent (In een brandend gebouw iemand zoeken die mogelijk binnen is) geen tijd om uitgebreid op allerlei knopjes te gaan duwen oid.

Bij analoog hoor je aankomen dat je buiten bereik van collega's komt omdat er meer ruis dan signaal binnen komt. Dat ik ook het moment waarop het persoonlijk risico te hoog gaat worden.
Bij een slechter wordende verbinding hoor je het aankomen, bij digitaal niet, zo is er verbinding en dan is het er niet.

Daarnaast is er een belangrijke eis in het C2000 netwerk... ALLES wordt gelogd en vastgelegd.
in een GSM netwerk is dan niet geheel wenselijk.

Na aanleiding van de klachten van de Brandweer is de dekking verveelvoudigd.

[Reactie gewijzigd door tweaknico op 25 juli 2024 00:39]

[GekkePrutser]

De klachten gingen hier om direct mode dus de dekking van het netwerk is niet van toepassing (in direct mode communiceren de porto's onderling direct).

Om dat aan te zetten moet je sowieso op knopjes drukken. Dus of je dan een direct mode digitaal kanaal gebruikt, of een analoog maakt niet zoveel uit, je moet toch van kanaal veranderen. Analoog heeft inderdaad een beter bereik dan digitaal, omdat je liever wat in de ruis hoort dan helemaal niets (zoals bij digitaal).

Ik neem aan dat het ze hier ging om hele grote bedrijfsgebouwen (botlek gebied enzo) want voor een simpele woning of klein kantoor zou het bereik van direct mode ook prima voldoende moeten zijn.

Maar het verbaast me gewoon dat ze niet ook een paar analoge kanaaltjes programmeren. Scheelt ook een extra porto meesjouwen. Vooral bij DMR hebben bijna alle porto's ook analoge modelijkheden. Met Tetra (C2000) komt dat een stuk minder voor.

[Alfa1970]

Nu zal iedereen wel z'n eigen ervaringen met dit systeem hebben, maar wij gaan binnenkort van analoog naar digitaal, en ook met C2000 heb ik al enige jaren ervaring.
C2000 is lang zo slecht niet als men hier doet voorkomen. en al helemaal geen farce.
De geluidskwaliteit van het systeem is zéér goed. Het nadeel is inderdaad wel, zoals je aangeeft dat het digitale systeem of werkt, en dan werkt het heel goed, of het werkt niet.

Het bereik van de verschillende C2000 middelen is bekend, en doet feitelijk niet onder voor analoge middelen, want uiteindelijk is het zend/ontvangst gedeelte identiek aan die van de analoge middelen.

[supersnathan94]

Het verschil met analoog en digitaal is alleen dat fouten bij digitale transmissie de gehele verbinding kunnen afkappen doordat de porto er gewoon niks van kan maken. Een analoge porto laat dat oordeel over aan de luisteraar.

Een bericht slecht doorkrijgen is altijd beter dan helemaal niet doorkrijgen doordat je dan wel oplettender bent en om herhaling kan vragen.

Digitale transmissie zal met dezelfde zend en ontvangst apparatuur altijd een slechter bereik hebben. Het werkt namelijk of heel goed of gewoon niet en die drempel ligt veel hoger bij digitale transmissie.

[fastedje]

Ik ben zelf zendamateur en kan inderdaad beaamen dat geoefende amateurs snel doorhebben waneer het bereik slecht wordt of waneer er iemand dubbel aan het zenden is. Vaak hoor je dat er iemand zendt doordat je squelsh open gaat. Als je dubbel zit hoort de derde partij een vrezelijk irritante inteferentie. Verder is een afstand van een porto naar een repeater van 5 tot 25 nog goed werkbaar, afhankelijk of je binnen of buiten staat. Tussen portos is het bereik een stuk kleiner ( < 1km) mar als je binnen 100m van elkaar staat heb eigenlijk altijd bereik.

[pe0mot]

"Bij digitaal is het, ondanks foutcorrectie, sneller afgelopen en heb je geen verbinding meer. "
Onzin. Digitale modes kunnen signalen onder het ruis niveau detecteren.
Graag bron en getallen!

[Verwijderd]

Onzin. Digitale modes kunnen signalen onder het ruis niveau detecteren.
Graag bron en getallen!

Dat is pas onzin. Niet alle digitale modes zijn gelijk. Het spread spectrum GPS chipcode signaal kan onder het ruisspectrum gedetecteerd worden maar het QAM256 tv signaal wat de Ziggo hier naar binnen duwt zeker niet. Dat heeft vele db's SNR nodig.

Triet heeft gewoon gelijk. Digitaal met FEC gaat veel sneller over van "perfect" naar "niks meer van te maken". Analoog degradeert veel geleidelijker. Bovendien, onderschat de menselijk error correctie niet

[supersnathan94]

Als je soms kijkt wat piloten voor gebrabbel binnenkrijgen snap je niet dat de readback vrijwel altijd perfect klopt op dat soort momenten.

[GekkePrutser]

Dat komt ook doordat ze maar een heel beperkte woordenschat hebben. Het is een stuk makkelijker om iets te verstaan als het maar een paar mogelijke woorden kunnen zijn. Ook is er een voorgeschreven uitspraak (in plaats van "NINE" bijvoorbeeld "NINE-ER" om verwarring met de "ONE" te voorkomen)

Voor alle mogelijke berichten zijn er voorgeschreven manieren om het te zeggen. Dit is pas redelijk recent gedaan, door enkele ongelukken in het verleden, het ergste een Colombiaanse Boeing 707 waar de piloten in gebrekkig Engels "We are running out of fuel" zeiden toen ze de opdracht kregen om af te zwaaien en een rondje later te laden. Ze bedoelden eigenlijk dat ze GEEN brandstof meer hadden en zijn daar toen ook door neergestort. Terwijl de controller dacht dat ze nog wel genoeg hadden.

Dus in luchtvaartcommunicatie is er speciaal zorg voor gedragen dat misverstanden amper voor kunnen komen.

[Reactie gewijzigd door GekkePrutser op 25 juli 2024 00:39]

[SunnieNL]

Ze hebben er juist wel van geleerd. Het oude systeem was niet goed getest op onder andere veel connecties in een uithoek.
Nu wordt het beter getest en hebben ze meer tijd nodig, en ga je zitten zeuren dat het allemaal te lang duurt.

Ook hebben ze nu duidelijke requirements opgesteld, iets wat normaal ook niet wordt gedaan en je weet daarnaast niet wat er voor de migratie allemaal moet gebeuren. Als dat betekend dat het oude systeem even helemaal uit gaat (zoals hierboven beschreven) dan moet je voor die 10-15 minuten dat het systeem uit de lucht gaat voor iedereen een backup regelen. Dat kost tijd om voor te bereiden en dat kan als,gevolg hebben dat er wat vertraging op treedt.

Ik zou zeggen, liever dat dan dat jij met een hartaanval op de,grond ligt en niemand de hulpdiensten kunnen bereiken.

[MrMonkE]

Veel later opgeleverd dan gepland, en niet 100% werkend.
Daar 'zeur' ik wel over, ja.

[Sorcerer8472]

Miljarden?

Als ik uitga van een gemiddeld uurloon van 200 euro (wat nogal vrij duur is, maar handig om aan te geven hoe absurd dit is), en slechts 1 miljard (wat ook al veel is, maar het is dus nog veel meer), dan kom ik uit op 5.000.000 uur, 5 miljoen uur dus.

5 miljoen uur, da's ruim 100(!!!) mensen die fulltime 20 jaar lang niets anders doen dan aan C2000 sleutelen. Tegen een uurtarief van 200 euro per uur dus.

En dan nog iets opleveren dat gewoon niet werkt. Welke KPI's zijn er dan afgesproken joh? Wie keurt die offertes en contracten goed daar joh? Dit is echt absurd. Vergelijkbaar met hoe de kosten voor het CWI-systeem extreem absurd zijn.

De overheid lijkt soms in te kopen met een expertiseniveau dat onder dat van de gemiddelde zzp'er ligt. Wanneer wordt er nou eens een keer écht ingegrepen?

[Reactie gewijzigd door Sorcerer8472 op 25 juli 2024 00:39]

[robert_paats]

Alleen is dat geld niet aan puur uren op gegaan! Er zijn veel meer dingen waar kosten in zitten.
1. Opstelpunten op je sites te bouwen. (dan heb je nog niets je mag alleen bouwen)
a. Masten om je antennes in te hangen.
b. Antennes.
c. Feeder en jumper kabels.
d. Energie aansluiting + Energie kosten.
e. Transmissie verbindingen om je sites op je netwerk aan te sluiten. (Huur of eigen bouw?)
f. De zeldapparatuur zelf plus de software om ze aan de gang te krijgen.
g. Software en tools om dit geheel te plannen en onderhouden.
e. En dan krijg je nog de uurtjes ook ja om dat Radio netwerk te plannen en bouwen.
2. Dan heb je nog een core netwerk nodig met weer zo een heel verhaal.
3. En natuurlijk diensten die moeten worden gebouwd en onderhouden op dat core netwerk.
4. Vervolgens moet je terminals kopen en onderhouden.
5. Meldkamers moeten worden aangesloten plus software om het aan de gang te krijgen.
6. Mensen moeten worden opgeleid in het gebruik van de nieuwe apparatuur.

En zo kan ik nog wel een paar honderd regels door gaan. Het bouwen van een landelijk netwerk is niet goedkoop en brengt heel veel kosten met zich mee. Een alternatief is het hulpdiensten netwerk integreren in een publiek netwerk dan ben je heel veel van die kosten kwijt maar gezien de eisen van de overheid vermoed ik dat geen een netwerk daar in mee wilt.
Er is mogelijk een kans als 5G komt dan is het potentieel mogelijk om zo een dienst te integreren tegen een redelijke kosten waarbij mogelijk de overheids eisen kunnen worden gerealiseerd.

[Sorcerer8472]

Het artikel suggereert dat de kosten miljarden zijn als gevolg van het falen, of in ieder geval dat de kosten van 'miljard' naar 'miljarden' gaan om die reden.

Natuurlijk is het netwerk duur. C2000 is superrobuust opgebouwd met noodstroomvoorzieningen, extra gebouwen waar de hardware in hangt (geen losse kasten zoals bij mobiele telefonie), glasvezelverbindingen, extra beveiliging, extra steunpunten in tunnels en soms ook in gebouwen, etc.

Maar dat alles laat onverlet dat het raar is dat er blijkbaar afspraken worden gemaakt waarbij de leverancier iets levert dat niet werkt, waarbij de overheid dan zelf extra kosten moet maken om het wél leverbaar te maken.

Overigens had ik verder inderdaad geen reden gehouden met het feit dat ook de terminals bij de kosten van het netwerk zouden worden gerekend, dan gaat het natuurlijk wel hard.

[Sandwalker]

Een nieuw systeem voor de politie moet natuurlijk perfect werken, maar moet dat allemaal in een big bang? Met een solide basis zou je toch met een serie sprints kunnen werken om te starten vanaf iets beter dan nu en dan er in een paar jaar iets uitstekends van maken? Laat perfectie verbetering niet in de weg staan.

[TheekAzzaBreek]

Ik vrees het wel. De verschillende diensten (het is veel meer dan alleen politie) moeten direct met elkaar kunnen communiceren, zeker ook als er haast geboden is. Een ook over de regionale grenzen heen. Dan gaan gescheiden systemen niet werken.

[triet]

Het betreft een aanbesteding met drie percelen: bediening, paging en spraak/datacommunicatie. Vandaar ook dat het een big-bang is: alles wordt vervangen.

[robvanwijk]

moet dat allemaal in een big bang?

Ja. Elke regio één voor één vervangen is geen optie omdat er dan op de grenzen tussen "oude" en "vernieuwde" regio's problemen ontstaan. En als ik dit zo lees

In een brief aan de Tweede Kamer laat de Minister weten dat het standaardiseren van de ruim 80.000 portofoons, 11.000 gebruikersgroepen het instrueren van 2200 centralisten meer tijd vergt dan aanvankelijk verwacht.

dan denk ik niet dat je elke paar weken (na iedere sprint) alle gebruikers wilt vertellen wat er veranderd is en hoe ze voortaan moeten werken. Dit zijn mensen die in noodsituaties zoveel mogelijk op ervaring moeten kunnen werken; niet bij elke stap het handboek raadplegen om op te zoeken hoe het ook alweer moet.

[pa2ra]

Natuurlijk moet dat in een big bang. Of wil je dat de ene hulpdienst, of de ene politieagent niet met de ander kan communiceren omdat hij toevallig 'zo'n nieuwe portofoon' heeft?

Niet alles kan volgens Agile/SCRUM

[bbob]

Als ik 3 miljard lees had de overheid beter 1 frequentie in gsm spectrum exclusief voor overheid kunnen vrijhouden. Zetten ze zelf gsm netwerk op, probleem opgelost

[icecreamfarmer]

Dat is p2000.

[kritischelezer]

er is een vrije frequentie band voor C2000, P2000 neemt maar een kleine bandbreedte in

380-385/390-395 MHz mobiel/basis

en P2000 169,650 MHz met een datarate van 1600 bits/s (FLEX protocol).

En de communicatie gaat niet zoals GSM, maar in groepen die elkaar kunnen horen en is simplex, geen duplex zoals bij GSM. Daarnaast is er een prioritering mogelijk, zoals spoed aanvraag contact meldkamer.

[Reactie gewijzigd door kritischelezer op 25 juli 2024 00:39]

[Teuntje55]

Vind het jammer dat ze niet voor DMR zijn gegaan i.p.v. TETRA, dan kun je de analoge frequenties blijven gebruiken en de dekking/bereik is veel beter wat weer resulteert in lagere kosten.

Voor het bereik van 2 DMR masten heb je 7 TETRA masten nodig, enige nadeel is dat het geluidskwaliteit wat minder is

[pe0mot]

In 2005 bestond DMR niet. Tetra is een standaard die overal gebruikt wordt, ook b,v, defensie.
De standaard is niet het probleem, de techniek ook niet, de dekking ook niet.
Het probleem bij de politie is het interne proces waardoor ze niet kunnen besluiten en de uitrol goed aanpassen aan de veranderende werkelijkheid.

[pa2ra]

Het aantal timeslots is volgens mij de beperkende factor bij DMR ten opzichte van TETRA.

[Quilt]

België heeft ook een communicatiesysteem dat miljarden kost. Jammer dat er niet meer samenwerking was.

[Antrax]

Dit is in het verleden al eens gebeurd, in 2005 was het de eerste keer dat het gekoppeld was aan het Nederlandse C2000-communicatiesysteem voor een grensoverschrijdende controle-actie door de Belgische en Nederlandse politiediensten. Voor de rest heeft het weinig nut om een samenwerking aan te gaan omdat het communicatie systeem in België ook TETRA is

[wica]

Maar elk land hoeft niet zijn eigen systeem te ontwikkelen.
Dit soort systemen zou je juist als europeesche landen samen kunnen werken.
In de basis hebben ze allemaal de zelfde behoefte. En de uitzonderingen zouden via en api moeten kunnen.

[burne]

Nederland heeft niet 'zijn eigen systeem' maar gewoon een redelijk normaal TETRA-systeem. De moeite met koppelen zit 'm er in dat ieder TETRA-device z'n eigen toestelgebonden keypaar heeft en die moet bekend zijn bij de verzender voordat je iets naar de ontvanger kunt sturen. Je kunt niet alle Belgische portofoons voorzien van de publieke sleutels van Nederlandse basisposten. Dus is er iets moeilijks bedacht met een proxy die twee gespreksgroepen koppelt, aan weerszijden van de grens.

[ppl]

Nederland heeft niet 'zijn eigen systeem' maar gewoon een redelijk normaal TETRA-systeem.

Dubbel fout. Nederland heeft wel degelijk zijn eigen systeem want dat is exact wat C2000 is. En dat is ook exact wat TETRA absoluut NIET is. TETRA is namelijk een protocol voor de radiocommunicatie. Dat het C2000 systeem van dit protocol gebruik maakt is dan weer een technisch detail. C2000 zelf bestaat uit een aantal subsystemen zoals die voor de onderlinge radiocommunicatie (T2000), die van de meldkamer (M2000) en die voor pagers (P2000).

België en diverse andere landen hebben ook hun eigen systeem waarbij men dan ook weer gebruik maakt van TETRA. Dat maakt het koppelen weer makkelijk (in werkelijkheid komt er wat meer bij kijken).

In dit geval gaat het dus om het gehele systeem en niet het gebruikte protocol voor de communicatie.

Bron: https://www.c2000.nl/pagi...ntMenuitemID=322&switch=1

[Reactie gewijzigd door ppl op 25 juli 2024 00:39]

[fre0n]

Is dit in de basis net zoiets als DMR/Dstar/brandmeister/tetra/systemfusion zoals radioamateurs dat in gebruik hebben?

[pe0mot]

Njet, de basis van Tetra/C2000 is GSM technologie. Niks spannends, bestaat al heel lang.

[pa2ra]

En GSM komt weer van de zendamateurs, ja.

[fre0n]

Wordt t dan niet tijd dat ze een van die varianten gaan gebruiken? Hams hebben er al een landelijke dekking mee en deels europees en wereldwijd. Echt experimenteel is dat al niet meer.

[pa2ra]

zie een eerder bericht van mij. bij DMR heb je twee timeslots en dat is te weinig voor de trunkingbehoeften van de hulpdiensten, denk ik. DMR is m.i. wel een goede optie om de TETRA DMO mode te vervangen.

[_Thanatos_]

Misschien een rare vraag, maar waarom kan er niet een systeem van een ander land gecopypaste worden? Waarom moet Nederland wéér z'n eigen wiel uitvinden en er dan ook nog lang over doen, en een matig-werkend product neerzetten?

[JasperM]

Op zich een goede vraag. Maar dat kan vaak niet omdat de overheid verplicht is om dit soort dure projecten Europees aan te besteden, zodat Europese bedrijven een aanbieding kunnen doen. De overheid moet in de aanbesteding exact specificeren wat ze functioneel willen hebben zonder een marktpartij te bevoordelen (dit om steekpenningen e.d. te voorkomen).
Als ze zouden zeggen ik wil graag hetzelfde systeem als in b.v. Belgie en in dat systeem zitten intellectuele eigendommen van bedrijf XYZ dan zou alleen bedrijf XYZ de aanbesteding kunnen winnen en wordt dus bevoordeelt en dat mag dus niet.

Een tweede reden die ook met aanbesteden te maken heeft is dat (als het goed is) ook de uiteindelijke gebruikers van het systeem hun functionele wensen als input voor de aanbesteding mogen geven. Het resultaat is echter een uitvraag die lijkt op een bestaand systeem maar door alle extra eisen in z'n geheel altijd een vraag is voor een uniek systeem.

[laptopleon]

En dat blijkt keer op keer een recept voor ellende.

De overheid moet in de aanbesteding exact specificeren wat ze functioneel willen hebben zonder een marktpartij te bevoordelen (dit om steekpenningen e.d. te voorkomen)

Dat lukt sowieso nooit omdat specificaties van de aanbestedingen van de overheid, zelfs voor iets lulligs als een logo voor een gemeente al zó idioot specifiek zijn dat er maar een paar bedrijven overblijven. Terwijl er tienduizenden professionele grafici voorhanden zijn die dit prima zouden kunnen. Eén van de eisen is dan bijvoorbeeld: Aanbieder moet ervaring hebben vergelijkbare gemeentelijke opdrachten. Perfecte methode om nieuwkomers kansloos te maken.

[_Thanatos_]

Ik denk dat er een grove fout is gemaakt als één bedrijf dat systeem mag onderhouden alleen maar door intellectuele eigendommen.

Maar hoe dan ook lijkt zulke politiek me ondergeschikt aan het totaalplaatje: het hebben van een goed werkend systeem waarmee we levens kunnen redden. Kan aan mij liggen hoor, maar dat laatste lijkt me belangrijker dan al die suffe regeltjes.

[Verwijderd]

Waarom blijft de brandweer p2000 met encryptie gebruiken? Kunnen zij niet beter overstappen naar het nieuwe c2000/t2000 die standaard encryptie heeft.

[Reactie gewijzigd door Verwijderd op 25 juli 2024 00:39]

[freedzed6]

Een Brief? Nooit aangekomen

bedoelen ze bij tweakers deze brief en wel werkende link ? ->

https://www.rijksoverheid...ken-vernieuwing-c2000.pdf