Organisaties stappen naar de rechter om aftapwet

Een coalitie van onder andere burgerrechtenorganisaties en journalisten neemt de gang naar de rechter in strijd tegen de dinsdag door de Eerste Kamer aangenomen 'aftapwet'. Twaalf organisaties scharen zich achter de coalitie maar meer partijen zouden juridische stappen overwegen.

Het PILP, wat staat voor het Public Interest Litigation Project, voert de coalitie aan en onder andere de Nederlandse Vereniging van Journalisten, Bits of Freedom en Privacy First hebben zich erbij gevoegd. PILP verwacht na de invoering van de wet een bodemprocedure te kunnen starten. Ook internetprovider BIT overweegt juridische stappen in strijd tegen de vernieuwde Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten.

Alex Bik van BIT waarschuwt tegenover de Volkskrant voor de gevolgen van de invoering voor de privacy en de economie. Hij verwacht economische schade omdat Nederland minder aantrekkelijk wordt voor ict-bedrijven. Daarnaast vreest hij mogelijke veiligheidsproblemen door het achterhouden van softwarelekken door de AIVD.

De Eerste Kamer nam die wet dinsdagavond aan. De wet regelt de uitbreiding van de aftapbevoegdheden van de AIVD en de militaire tegenhanger MIVD. VVD, CDA, PvdA, ChristenUnie, SGP, 50PLUS en de PVV stemden voor, de SP, D66, Partij voor de Dieren en GroenLinks stemden tegen. Op de wet is van meerdere kanten al langer kritiek. Tegenstanders spreken van de komst van een sleepnet vanwege de mogelijkheid voor de AIVD ongericht kabelinterceptie toe te kunnen passen.

Reacties (122)

[Verwijderd]

Met respect voor de initiatiefnemers maar de wet is jaren besproken, enige malen gewijzigd, lang bekeken in vergelijk met Nederlandse wetgeving en jurisprudentie, word door een overgrote meerderheid van beide kamers gesteund en de bevolking lijkt er geen probleem mee te hebben.

De kans dat dit initiatief gaat slagen is gelijk nul. Zelfs als de rechter denkt dat er een conflict is met een andere wet (die op privacy) zal de privacywetgeving aangepast worden.

Ik was NIET onder de indruk van de acties van de deelnemers aan dit initiatief voordat het wetsvoorstel een wet werd. Je zag er weinig van, het was weinig gecoördineerd en ze hadden grote moeite om de alu hoedjes buiten de discussie te houden (zie maar soomige van de reacties hier). Ze zijn er niet in geslaagd mensen wakker te maken. Als ze al wakker werden vonden ze het gewoon geen probleem en hebben zeker geen druk uitgeoefend op hun volksvertegenwoordigers.

Nu gaan toeteren dat de rechter het wel zal afschieten zonder daar sterke onderbouwing voor te geven is een zwaktebod.

[WhatsappHack]

Met respect voor de initiatiefnemers maar de wet is jaren besproken, enige malen gewijzigd, lang bekeken in vergelijk met Nederlandse wetgeving en jurisprudentie, word door een overgrote meerderheid van beide kamers gesteund en de bevolking lijkt er geen probleem mee te hebben.

Ik zie anders genoeg klachten.
Of een meerderheid van de bevolking tegen is (al is een betere vraag waarschijnlijk: of het ze iets interesseert, gezien de meesten ook totaal geen benul hebben wat de impact is van deze vreselijke wet), dat is wellicht een andere vraag.

En dat een wet door (overheids gezinde) commissies is doorgelicht maakt het niet opeens een goed plan, en neemt de megaproblemen van de wet overduidelijk niet weg; dus dat zegt niets.

De kans dat dit initiatief gaat slagen is gelijk nul. Zelfs als de rechter denkt dat er een conflict is met een andere wet (die op privacy) zal de privacywetgeving aangepast worden.

Ja dat dachten ze van die zaak over de bewaarplicht ook... En toch is dat geslaagd.
En als ze willen proberen de privacywet aan te passen: dat gaat ook weer jaren duren, en ook dan kan daar een rechter weer een streep doorhalen.

Lekker blijven procederen, zolang de wet maar niet kan blijven ingezet worden in deze vorm is het prima. In plaats van de privacywet aan te passen, moeten ze dit gedrocht van een wet gewoon aanpassen.

Ik was NIET onder de indruk van de acties van de deelnemers aan dit initiatief voordat het wetsvoorstel een wet werd. Je zag er weinig van, het was weinig gecoördineerd en ze hadden grote moeite om de alu hoedjes buiten de discussie te houden

Tja, dat heb je als je het moet hebben van particuliere initiatieven die tegengas geven, terwijl de overheid en de bedrijven die deze wet heeeeeeeel erg graag willen hebben enorme financiele resources hebben om ervoor te lobbyen, experts in te huren en weet ik veel wat allemaal; terwijl bij de particuliere initiatieven iedereen zegt dat ze geweldig bezig zijn, moord en brand schreeuwen maar vervolgens weinig zelf doen en ook niet doneren.

Dus dat kan je ze moeilijk aanrekenen, het is eigenlijk te gek voor woorden dat geld dus bepaald of iets er wel of niet doorheen komt. Misschien moeten we eens gaan kijken hoe we DAT gaan aanpakken, zodat het eerlijke processen zijn.

Nu gaan toeteren dat de rechter het wel zal afschieten zonder daar sterke onderbouwing voor te geven is een zwaktebod.

Ik geef het absoluut een realistische kans van slagen, en hoop dan ook dat het ze gaat lukken.
Een wet die op zeer gegronde wijze bepaalde zaken makkelijker kan maken voor de inlichtingendiensten: prima! Maar absoluut niet op deze zieke en gewoonweg gevaarlijke manier.

[nino_070]

Helaas zal de rechter het alleen maar, net zoals deze juridisch adviserende commissies hebben gedaan, toetsen aan de bestaande wetten, besluiten, verordeningen en jurisprudentie.

Dus het is uitstel van executie, tenzij de kamerleden echt wakker worden. Maar aangezien die ten eerste weinig kennis hebben van de gevaren en ICT, ten tweede het volk vertegenwoordigen die de gevaren van massale dataverzameling niet inziet (kijk maar naar het massala Facebookgebruik van de bevolking) en ten derde beïnvloed worden door de angst voor terreur zullen de kamerleden helaas het Wiv-voorstel niet drastisch veranderen als de rechter het in deze vorm afschiet/uitstelt. Dan zullen ze eerder de privacywetgeving aanpassen...

[Reactie gewijzigd door nino_070 op 23 juli 2024 15:14]

[stormbyte]

Het is tegenwoordig bijna zover dat als je geen aanslag pleegt er niet meer geluisterd word naar de professionals. Er is een wens dat de AIVD meer moet kunnen. het lijkt er alleen op dat ze letterlijk alles voor ze open zetten om te gaan doen.
Mijn gevoel is meer dat het niet meer uitmaakt wat je vind of onderbouwd het word door gevoerd en anders verwoorden ze het anders en doen ze het nog.

Was het uberhaupt mogelijk dat het wetvoorstel van tafel geveegt zou worden?

[TWyk]

Het lijkt me wel eeen lastige zaak.
De AIVD kon jarenlang vrijwel alle elektronische communicaties in kaart brengen toen die communicaties nog via te ether of via de PTT gingen en heeft nu dat recht ook gekregen op internet communicaties via de kabel.
Als het 15-20 jaar geleden via de ether en telefoon geen issue was waarom nu dan wel bij internet communicaties.

[Croga]

Het gaat ook niet persé om het aftappen van internet communicaties. Het gaat om een aantal andere zaken:
- Er is geen toetsing meer nodig door een rechter. Dat was bij telefoon taps wel nodig.
- Voorheen was het alleen toegestaan om af te tappen als er een redelijk vermoeden was. Dat is nu verandert in "als er een kans is dat het iets nuttigs op gaat leveren".
- Voorheen was alleen gericht tappen toegestaan. Nu zijn ook sleepnetten toegestaan waarbij de bijvangst niet verwijdert hoeft te worden.
- Voorheen moest getapte informatie verwijdert worden zodra hij niet meer relevant was. Nu hoeft dat niet meer.

Het is niet de vorm van aftappen die het probleem is. Het feit dat er nauwelijks meer beperkingen zijn is veel erger.

[Sando]

In hoeverre is en hoelang blijft dit nog een issue? De schade blijft al behoorlijk beperkt bij https, of heb ik dat fout?

Verder worden VPNs steeds populairder, encryptie steeds meer mainstream, en heb je initiatieven voor 'anonymous by design' (spl)internet, zoals MaidSAFE.

Volgens mij schiet de overheid zich in de voet, want dit zal het internet zich alleen maar sneller doen evolueren (richting steeds lastiger te tappen).

[OruBLMsFrl]

Daarom mogen ze nu ook jouw device hacken, of als dat niet lukt of gewoon weinig kans van slagen heeft jouw kring van bekenden zoals familie, vrienden en buren. Deze wetgeving is bijzonder eng. De hacks die zij in stand zullen willen houden bieden namelijk ook anderen die nog veel minder nobele doelen dienen dezelfde mogelijkheden. Het gaat ook allemaal niet om slechts een weekje per sleepnet, maar soms wel jaren. Leuk als je dan die buurman bent waar letterlijk alles van opgenomen wordt, omdat naast jou toevallig een persoon woont waarover zo'n dienst bepaalde vermoedens heeft. Hoe iemand dat als proportionele maatregelen weet te verkopen snap ik niet.

[TWyk]

De toetsing van een communicatie is nog wel nodig als het gaat om het inhoudelijk tappen van een communicatie. Het ongericht verzamelen van gegevens (sleepnet) is beperkt tot de metadata van elektronische communicaties. Er mag dus geen inhoudelijk communicatie worden opgeslagen.

Je email en whatapps krijgen zelfs binnenkort een betere privacybescherming dan ze hiervoor ooit gehad hebben.

[Reactie gewijzigd door TWyk op 23 juli 2024 15:14]

[supersnathan94]

Whatsapp krijgt helemaal geen betere privacy bescherming. Met of zonder deze regels maakt helemaal niet uit. Shit is E2E encrypted. Zolang je dat gebruikt kan de overheid dus helemaal niet aangezien je niet mee hoeft te werken (afstaan pin voor unlock).

[CAPSLOCK2000]

Als het 15-20 jaar geleden via de ether en telefoon geen issue was waarom nu dan wel bij internet communicaties.

Waarom denk je dat het geen issue was?
Er waren toen ook al genoeg mensen die zich daar druk over maakten, maar niet genoeg om er iets aan te doen. Daarbij is het belang van netwerken in de afgelopen jaren enorm veel groter geworden. 20 jaar geleden kon je nog zeggen dat je "morgen weer telefonisch bereikbaar bent", tegenwoordig heeft iedereen de hele dag een telefoon bij zich (en gebruikt die ook) en loopt een groot deel van het publieke debat via internet.

[TWyk]

Het zou makkelijker zijn deze wet aan te vechten als er precedentwerking uit die tijd was voor het succesvol aanvechten van de eerdere bestaande wetgeving

[CAPSLOCK2000]

De redenatie toen was "Het is radio, dat zendt je zelf onbeveiligd de ether in, dan moet je ook niet klagen als wij het afluisteren". Daar was inderdaad niet zo veel tegen in te brengen, mede omdat we toen nog niet allemaal met een mobiele telefoon rondliepen en het gebruik van zenders dus het terrein van bedrijven was en niet van particulieren.
Tegenwoordig draaien ze het om "Het is niet eerlijk dat we wel de ether mogen aftappen maar niet de kabel." Eh, nee, het afluisteren van de ether was onmogelijk tegen te gaan, iedereen met een antenne kan dat, verbieden had dus ook niet zo veel zin want wetgeving moet wel uitvoerbaar zijn.

[LooneyTunes]

Toch raar dat je dat, als particulier, wél verboden wordt op de 24GHz en 34GHz band..

[MrFax]

Maar kan zo'n wet nu niet alleen worden verscheurd als het is in strijd is met de Grondwet en/of Europese wetten? Zo'n proces kan weer jaren duren.

[Reactie gewijzigd door MrFax op 23 juli 2024 15:14]

[Verwijderd]

In elk geval niet omdat het in strijd met de grondwet is, want een rechter mag geen wetgeving toetsen aan de Grondwet. Wel aan internationale verdragen.

[StefanJanssen]

Hoe zou een wet die tegen de grondwet ingaat dan aangevochten moeten worden?

Ik vind het opzich ook merkwaardig dat de grondwet aanpassing voor briegeheim en de aftapwet op een dag goedgekeurd worden door dezelfde kamer. Deze wetten spreken elkaar toch ook tegen?
Ik weet dat die grondwet er nog niet doorheen is maar wel eenmalig goedgekeurd.

[Verwijderd]

Niet, dat moeten de kamers zelf doen.

Wat de grondwet betreft, die staat hoger in de hiërarchie dan gewone wetgeving ( in de formele zin, dus gemaakt door de kamers en de koning.) Mochten die twee conflicteren, dan gaat de grondwet daarboven. Echter is dat dus lastig omdat een rechter daar niets over mag zeggen. Gelukkig mag hij wetgeving in formele zin wel toetsen aan internationale verdragen, en staat in die verdragen grotendeels hetzelfde als de grondrechten in de grondwet.

[field33P]

Hoe zou een wet die tegen de grondwet ingaat dan aangevochten moeten worden?

Niet, want de Staten-Generaal moet er zelf voor zorgen dat de wetten die zij doorvoert grondwettig zijn (met behulp van de Raad van State). Klinkt dit als de slager die zijn eigen vlees keurt en gevoelig voor misbruik? Jazeker.

[dmantione]

De kamers kijken er politiek naar, alleen de RvS kijkt naar de wet vanuit een juridische bril. Echter speelt bij de RvS het probleem van politieke benoemingen, alleen mensen met het juiste partijlidmaatschap maken kans op benoemingen. Daardoor is er een probleem van de scheiding der machten.

Juist zou zijn als de rechtsprekende macht de regering kan controleren of zij niet stiekem de grondwet ondermijnt.

[mashell]

Kijk eens wie er inzitten. 70 juristen, hoogleraren en wat oud minsters. Dat benoemingen probleem bestaat daar niet echt.

Juist zou zijn als de rechtsprekende macht de regering kan controleren of zij niet stiekem de grondwet ondermijnt.

Zo hebben we het hier in Duitsland. Daar kun je een wet voor het Bundesverfassungsgericht brengen. Dan duurt het even voordat ze een oordeel hebben en kan een actieve wet ongeldig verklaard worden. Allemaal erg onpraktsch. Toetsing vooraf is gewoon het beste.

[dmantione]

Ik heb geen bezwaar tegen toesting vooraf, maar ik zie het als een ernstige weeffout in het systeem dat Rutte gewoon even zijn VVD-vriend Donner kan bellen om te informeel te overleggen over het goedkeuren van een wet door de RvS. Vanuit jarenlange VVD-banden kun je er vergif op innemen dat de RvS dan niet neutraal is in zijn advies. Dan verkies ik toch het Duitse systeem.

Van die 70 wil ik de partijlidmaatschappen wel eens zien.

[Reactie gewijzigd door dmantione op 23 juli 2024 15:14]

[dmantione]

Nou, over het algemeen zijn beroepsrechters geen beroepspolitici dus ja, ik denk dat de kans op vriendjespolitiek sterk afneemt als je de grondwettoetsing door beroepsrechters laat doen.

[mashell]

Kijk nou eens even wie er in die Raad van State zitten! Rechtesr, hoogleraren en handjevol ex-politci, die toevallig daarvoor ook juristen waren.

[dmantione]

Waar ik tegen ageer zijn de politieke benoemingen: Donner zit daar echt niet vanwege zijn juridische talenten, maar omdat hij in Den Haag de juiste vriendjes heeft. Dat ze ook nog gewone juristen in dienst hebben snap ik, ze doen nog wel enigzins hun werk. Verder heeft de RvS enkel adviesrecht en heeft dus geen juridische tanden om de Grondwet af te kunnen dwingen. Omdat de gewone rechtspraak dat ook niet kan, is de Grondwet een wet waar je als burger maar bar weinig aan hebt. Ja, het EVRM vult het gat, maar dat is meer een truuk van de rechtspraak om de regering alsnog tot de orde te kunnen roepen, dan dat het logisch is.

[field33P]

Waarbij je er rekening mee moet houden dat de regering steun krijgt van de Tweede Kamer, en dat er door dat ene ding genaamd fractiediscipline (wat overigens juridisch gezien op zijn minst dubieus is wegens het verbod op ruggespraak) vaak niet veel meer overblijft van die controlefunctie.

[Verwijderd]

Uit de publicatie van PILP:

De kans dat er een rechtszaak komt is groot, maar het is nog niet definitief. Projectcoördinator van het PILP en mensenrechtenadvocaat Jelle Klaas, die deze coalitie leidt, zegt er vertrouwen in te hebben dat de Nederlandse rechter het recht op privacy zal beschermen en zeggen dat de wet te ver gaat. Toch wordt er rekening mee gehouden dat de procedure kan doorlopen tot aan het Europees Hof van Justitie of tot het Europees Hof voor de Rechten van de Mens.

Dus ja, het kan lang duren, maar er wordt gehoopt dat de wet al door een Nederlandse rechter ongeldig wordt verklaard.

[Reactie gewijzigd door Verwijderd op 23 juli 2024 15:14]

[Koekhapperrr]

Toch zal het, jammer genoeg, lastig worden een breed draagvlak onder de bevolking te krijgen om dit besluit terug te draaien. Het interesseert de gemiddelde mens gewoon te weinig. Als er meer bewustzijn zou zijn onder de bevolking over de gevolgen van deze nieuwe wet zouden politici veel minder snel de invoering hiervan steunen.

[kozue]

Gelukkig hebben ze geen draagvlak nodig om een rechtszaak aan te spannen. Het enige dat ze nodig hebben is wetgeving die hun standpunt verdedigt.

Wel zou het inderdaad goed zijn als de gewone bevolking zich eens druk ging maken om hun vrijheden. Maar tegenwoordig lijkt iedereen die als vanzelfsprekend te beschouwen. Sterker nog, een deel slikt die "anti-terrorisme" bullshit als zoete koek en is zelfs voorstander van het afkalven van hun rechten, zolang de overheid maar belooft om boefjes te vangen. Volgens mij zijn we gemiddeld nog nooit zo naief geweest als nu.

[blissard]

nu onderschat je het bewustzijn van mensen. Ik denk dat velen het gewoon eens zijn met de inhoud van deze wet.

[WhatsappHack]

Hulde! Goedzo Raad mensen aan om te kijken hoe zij wellicht kunnen helpen, al is het maar een donatie van een euro: draag je steentje bij om dit een succes te maken, je privacy en veiligheid zijn zeer belangrijk; en beiden worden door deze wet sterk ondermijnd. Protesteer.

[alwaysleft]

Heb 5 euro vandaag overgemaakt naar Bits of Freedom

[iinsane]

Belachelijk deze wet. Ik kan de voordelen wel zien, maar ik denk dat wij meer de nadelen gaan merken..

Voorbeeld; stel je wordt bedonderd op Marktplaats, 2dehands, tweakers, etc. dan gaan ze echt niet met deze wet alle berichten etc. opzoeken om het probleem op te lossen.

Voor mijn gevoel gaan ze snel op termen af die bijv. op Google worden ingetypt. Voorbeeld; het wel bekende "hoe maak je een bom" zeggen tegen Siri, en dat de FBI het dan opvalt.

Daarnaast vlieg ik graag met een drone, en binnen de bebouwde kom mag je niet vliegen(logisch, want het is tegen de privacy in als je over tuinen gaat vliegen met een camera). Waarom wordt dit niet toegepast in de wet? Ik heb geen zin dat de AIVD en MIVD mijn berichten etc. gaan lezen als ik iets opzoek wat hun niet aanstaan..

Buiten mijn gebrabbel hierboven, dit gaat bijna lijken op watchdogs. Mensen hun online data aftappen en opslaan... (als dat al niet gebeurd).

[Verwijderd]

M'n moeder zei vroeger altijd Big brother is watching you. Anno 2017 had ze nog steeds geen ongelijk. Dit hele zaakje was allemaal ook niet nodig geweest als men niet voor de EU gekozen had en al helemaal geen open grenzen tot aan de europese uithoeken zou hebben.

Dan zouden we mensen gewoon steekproefgewijs eruit filteren en de mensen met de slechte bedoelingen gewoon buiten houden. Het kan al, al tientallen jaren. Maar men wil dat niet. Men vindt dat de EU wagenweid open moet staan en vanalles met bewezen een vals gedrukt paspoort zo de EU in wandelt.

Kom niet aan met welvaart en dat gesloten grenzen allemaal geld zou kosten. Voor de EU hadden we de EEG en was het heel normaal om grenscontroles te hebben. Ook toen kende wij hier welvaart en een relatief veiligere samenleving zonder dat er tegenwoordig glas in het gezicht van meisjes gedrukt moeten worden.

We zijn het blijkbaar langzamerhand allemaal normaal gaan vinden. Als men maar genoeg doseert in nieuwsmediums dat aanslagen normaal zijn dan gaan we dat soort zaken blijkbaar ook heel gewoon vinden, nietwaar?

De twee terroristen die in frankrijk tekeer gingen in een concertzaal hadden vooraf ook gewoon communicatie per SMS. Gezien in frankrijk die tapwet er allang al lag weerhield ze dat om die aanslag te plegen?

Iedere terrorist gaat niet het internet gebruiken om daar info te winnen over hoe zij of hij bepaalde dingen kan fabriceren wat mensen schade aan kan doen. Tegenwoordig zijn daar compleet andere mediums voor en de beste communicatie is nog steeds afgezonderd en zonder het bijzijn van electronische communicatie.

Wat wil deze wet daar tegen doen? Helemaal niets. Maar wel ligt al onze communicatie, surfgedrag, download gedrag en dergelijk op straat in de breedste zin. Ik hoop dat die rechtzaak dan ook met succes gewonnen wordt. Hell ik doneer een dikke 1000 euro als dat moet om ook mijn aandeel daar in te dragen.

Maar wat wel nu zo is is dat de AIVD en dochters allang al de equipment hebben staan (en zelfs mogelijk in gebruik hebben) om de backbones grofweg af te tappen. De wet is echter de legitimatie om het te kunnen doen. Ze doen dit allang al joh.

[Gentox]

Laten we hopen dat ze de zaak winnen, we raken al genoeg privacy kwijt tegenwoordig.

[wadjinn]

Is er dan zoveel personeel beschikbaar dat alles wat afgetapt wordt ook werkelijk wordt gebruikt? Hoeveel camera beelden zijn er wel niet waar niets mee wordt gedaan? Verdachtte pakketjes die gewoon NL binnenkomen? Wetten, wetten, wetten. NL is er dol op en niemand die er iets zinnigs mee kan. Als je de ene blunder na de andere maakt tijdens je ambtstermijn dan wil je toch ergens mee de geschiedenis in gaan. We kijken naar Erdogan en het gebeurt onder onze neus.

[mashell]

Blijkbaar hebben Bits of Freedom en Privacy First dat het iniatief de naam "Public Interest Litigation Project". Moet dit nou echt in het Engels? Dit is geen internationaal iets, dit kort niet lekker af. Die naam had beter gekund.

[Henk54]

Laatste jaren stemde ik voor de Piraten Partij en probeer medemensen 'n beetje te overtuigen,
maar helaas het is/was niet genoeg...

Met deze wet is de privacy gelijk aan 'nul' maar o wee als er stukken gelekt zijn van overheden dan is er gelijk paniek.
We gaan qua politiek China achterna, als dit zo doorgaat.