De grondlegger van het world wide web, de Engelse computerwetenschapper Tim Berners-Lee, heeft zijn zorgen geuit over enkele ontwikkelingen die het open karakter van het internet bedreigen. Zo is hij bezorgd over de grootschalige datacollectie door bedrijven en het gebrek aan controle.
Berners-Lee stelt vast dat het huidige businessmodel van veel websites bestaat uit het aanbieden van gratis content in ruil voor het verkrijgen van persoonlijke data van internetgebruikers. Volgens hem stemmen we hier vaak vrijwillig mee in, ook al betekent dat veelal het accepteren van langdurige en vage voorwaarden. De wetenschapper stelt dat we hierbij 'niet profiteren van de voordelen die we zouden hebben als we directe controle hadden over onze data en de keuze met wie we het delen'. Daarbij missen we volgens Berners-Lee de mogelijkheid om bij deze bedrijven aan te geven welke data we liever niet delen. Deze zorgen heeft hij gisteren geuit tijdens de 28e verjaardag van het world wide web.
Daarnaast maakt de Engelse wetenschapper zich zorgen over de mate waarin overheden door middel van samenwerking of dwang steeds meer onze stappen op het internet in de gaten houden. Hij is niet blij met de "extreme wetten" die overheden invoeren om dit mogelijk te maken. Daarbij wijst hij vooral op het gevaar van internetgebruikers in repressieve regimes, wier vrijheden nog verder onder druk komen te staan. Maar ook in democratische rechtstaten vindt Berners-Lee het te ver gaan dat de overheid in staat is om iedereen te volgen. Dit heeft volgens hem een negatief effect op de vrijheid van meningsuiting en het doorkruist het idee van het internet als een plek om het over belangrijke en gevoelige onderwerpen te hebben.
Naast de negatieve effecten op de privacy maakt Berners-Lee zich ook zorgen over het gemak waarmee nepnieuws zich vandaag de dag kan verspreiden. Hij stelt vast dat de meeste mensen hun nieuws en informatie slechts op een handjevol websites en sociale media vinden. "Deze websites kiezen wat ze ons voorschotelen op basis van algoritmes die kunnen leren van onze persoonlijke data, die constant wordt verzameld. Dat leidt ertoe dat de websites ons content voorschotelen waarvan ze denken dat we erop zullen klikken. Dat betekent dat nepnieuws dat verrassend of schokkend is, zich heel snel kan verspreiden. Door datawetenschap en het gebruik van kunstmatige intelligentie kunnen mensen met kwade intenties het systeem zo inrichten om misinformatie te verspreiden voor politiek of financieel gewin."
Berners-Lee erkent dat dit complexe problemen zijn en dat oplossingen niet eenvoudig zijn. Om de situatie te verbeteren wil hij dat internetgebruikers gaan samenwerken met internetbedrijven om meer balans te krijgen in de controle op onze persoonlijke data. Ook zou er gekeken moeten worden naar alternatieve verdienmodellen, zoals abonnementen of microbetalingen. Daarnaast vindt Berners-Lee dat we ons moeten verzetten tegen overheden die te ver gaan met toezichtwetten die onze privacy aantasten. Om de verspreiding van nepnieuws tegen te gaan moeten we poortwachters als Google en Facebook aansporen om door te gaan met hun initiatieven hieromtrent. Daarbij wil Berners-Lee niet dat er een centraal orgaan komt dat bepaalt wat echt is en wat niet. Tot slot wil hij meer transparantie bij het gebruik van algoritmes, zodat we inzicht krijgen in de beslissingen die ons leven beïnvloeden.