De temperaturen van de processors testen we met een be quiet Dark Rock Pro 4, een van de best presterende luchtkoelers die je kunt kopen. In het luxere segment is hij dan ook een van de populairste koelers in de Pricewatch.
Om te waarborgen dat de geboden koeling altijd identiek is en de temperaturen van verschillende processors dus vergelijkbaar zijn, laten we de ventilators van de koeler altijd op volle snelheid (12 volt) draaien. De gebruikte belasting is een vijftien minuten durende loop van Cinebench multithreaded. We loggen elke seconde de temperatuur van de cpu-package, de kloksnelheid (effectief de allcoreturbo) en het stroomverbruik, allemaal gebaseerd op de sensoren die in de processor zelf zijn verwerkt.
- Temperatuur
- Kloksnelheid
- Package power
We zien iets opvallends gebeuren in onze temperatuurtest. De warmste cores bereiken al binnen een halve minuut de 100 graden, wat reden is voor de processor om de kloksnelheid iets naar beneden bij te stellen. Gemiddeld komen we uit op 4,928GHz, wat weliswaar iets sneller is dan de 4,9GHz van de i9 12900K, maar lang niet de beloofde allcoreturbo van 5,2GHz.
- Dark Rock Pro 4 - Max. temperatuur
- Gem. kloksnelheid
- Max. package power
| Dark Rock Pro 4 - Max. temperatuur | |
|---|---|
| Processor | Gemiddelde graden in °C (lager is beter) |
| AMD Ryzen 7 3700X | 63 |
| AMD Ryzen 9 5950X | 67 |
| Intel Core i7 12700K | 69 |
| AMD Ryzen 9 5900X | 70 |
| AMD Ryzen 9 3900X | 72 |
| Intel Core i7 11700K | 72 |
| AMD Ryzen 7 5800X | 82 |
| Intel Core i9 12900K | 94 |
| Intel Core i9 11900K | 94 |
| Intel Core i9 12900KS | 100 |
| Dark Rock Pro 4 - Gem. kloksnelheid | |
|---|---|
| Processor | Gemiddelde frequentie in MHz (hoger is beter) |
| Intel Core i9 11900K | 4.953 |
| Intel Core i9 12900KS | 4.928 |
| Intel Core i9 12900K | 4.900 |
| Intel Core i7 12700K | 4.600 |
| Intel Core i7 11700K | 4.600 |
| AMD Ryzen 7 5800X | 4.540 |
| AMD Ryzen 9 5900X | 4.144 |
| AMD Ryzen 9 3900X | 4.045 |
| AMD Ryzen 7 3700X | 3.958 |
| AMD Ryzen 9 5950X | 3.918 |
| Dark Rock Pro 4 - Max. package power (HWinfo) | |
|---|---|
| Processor | Gemiddelde vermogen in watt (lager is beter) |
| AMD Ryzen 7 3700X | 90 |
| AMD Ryzen 7 5800X | 125 |
| AMD Ryzen 9 5950X | 126 |
| AMD Ryzen 9 5900X | 139 |
| AMD Ryzen 9 3900X | 145 |
| Intel Core i7 12700K | 150 |
| Intel Core i7 11700K | 178 |
| Intel Core i9 12900K | 234 |
| Intel Core i9 12900KS | 242 |
| Intel Core i9 11900K | 287 |
Wat gebeurt er dan als we een nog betere koeler gebruiken dan een Dark Rock Pro 4 op maximale draaisnelheid? Ook met waterkoeling throttelt de Core i9 12900KS tijdens onze Cinebench-duurtest. Dat gebeurt dit keer weliswaar niet op temperatuur, maar op de powerlimit van 241W. Die is niet hoog genoeg om de maximale kloksnelheid continu vast te houden. 5,0GHz is wel voor langere tijd haalbaar.
Pas als we de powerlimit handmatig verwijderen in het bios én nog altijd waterkoeling gebruiken, weet de Core i9 12900KS vrijwel continu zijn allcoreturbo van 5,2GHz vast te houden. Dat is goed voor een Cinebench 23-score van 29.187 punten, maar het stroomverbruik stijgt wel verder naar 251W. Dat zo'n relatief kleine prestatieboost niet nog zoveel extra stroomverbruik waard is, zijn we wel met Intel eens. Maar waarom zou je een hoger geklokte processor uitbrengen als hij die kloksnelheden niet kan vasthouden?
| Stock + Dark Rock Pro 4 @ 12V | Stock + waterkoeling | Unlimited + waterkoeling | |
| Max. temperatuur | 100°C | 85°C | 87°C |
| Gem. kloksnelheid | 4,92GHz | 5,00GHz | 5,1-5,2GHz |
| Package power (einde test) | 230W | 241W | 251W |
| Cinebench 23-score | 25775cb | 28820cb (+11,8%) | 29187cb (+13,2%) |
:fill(white):strip_exif()/i/2005015056.jpeg?f=thumbmedium)
:strip_icc():strip_exif()/i/2004582430.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2005044162.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2004764144.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2004765674.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_exif()/i/2005015060.jpeg?f=fpa)