Budgetaankondigingen
Dit jaar vond de CES in tegenstelling tot vorig jaar weer fysiek plaats, maar ook virtueel waren de aankondigingen van AMD en Nvidia natuurlijk gewoon te bekijken. We zetten in dit artikel de aangekondigde videokaarten van AMD en Nvidia naast elkaar en naast hun voorgangers. Zo kun je alvast een idee krijgen of je je geld voor deze videokaarten opzij moet leggen, of beter kunt doorsparen voor een van de grote broertjes. Dat sparen zul je waarschijnlijk toch wel moeten, want hoewel zowel AMD als Nvidia zijn kaarten voor het instapsegment bedoeld heeft, gokken we dat de aangekondigde adviesprijzen met het sinds de coronapandemie gebruikelijke korreltje zout genomen kunnen worden.
AMD kondigde zijn budget-Navi-kaart aan: de Radeon RX 6500 XT moet vanaf 19 januari door fabrikanten verkocht gaan worden en zou dan een vanafprijs van 199 dollar krijgen. Een tweede kaart, de RX 6400, zou enkel voor oem's leverbaar worden en is daarmee minder interessant.
Nvidia introduceerde op zijn beurt de GeForce RTX 3050. Die moet eind januari voor een adviesprijs vanaf 249 dollar door videokaartfabrikanten verkocht gaan worden. Net als AMD verkoopt ook Nvidia geen eigen versie van de kaart, een zogeheten Founders Edition, maar laat het de productie en verkoop aan derden over.
Voor de volledigheid noemen we ook Intel, dat zijn rentree in de videokaartmarkt maakt met de Arc-gpu. Die komt voor zowel laptops als desktops beschikbaar, maar details over de gpu zijn er nauwelijks; prijzen en specificaties houdt Intel nog onder de pet.
De kaarten van AMD en Nvidia zijn uitbreidingen op hun huidige generatie, maar moeten een breder publiek aanspreken. Beide fabrikanten prijzen hun kaarten aan als instapkaarten voor 1080p-gaming. De specificaties zijn daar ook naar, net als de adviesprijzen. We zetten de belangrijkste specificaties van de kaarten naast elkaar en vergelijken die onderling en met vorige generaties. Van de daadwerkelijke prestaties kunnen we slechts een schatting maken. Als de kaarten beschikbaar komen, zetten we ze uiteraard naast elkaar om ze in de praktijk te testen.
AMD Radeon RX 6500 XT
De Radeon RX 6500 XT-kaart van AMD is geproduceerd op TSMC's 6nm-procedé, terwijl de overige Navi 2X-gpu's op TSMC's 7nm-procedé zijn gemaakt. TSMC maakte al geruime tijd geleden bekend dat de overgang van het 7nm-procedé naar 6nm geen drastische ontwerpwijzigingen vereist, maar wel dat de transistordichtheid wordt vergroot en hetzij de kloksnelheden erdoor omhoog kunnen, hetzij het verbruik omlaag kan. De kloksnelheden van de 6500 XT-gpu zijn inderdaad aanzienlijk hoger dan die van andere kaarten uit de serie. Het verbruik is eveneens lager, al wordt dat natuurlijk ook deels verklaard door het kleinere aantal compute-units. De 6500 XT heeft er daar zestien van, goed voor 1024 shaders.
In vrijwel alle opzichten is de 6500 XT een halve 6600 XT. Het aantal cores is precies de helft en ook de core config met het aantal shaders, texture mapping units, rops en Ray Accellerators is het equivalent van een 'halve Navi 23'-gpu. Dat is ook in de hoeveelheid Infinity Cache en de geheugenbus te zien, en zelfs het aantal PCIe 4.0-lanes is met vier stuks slechts de helft van de acht die op de 6600 XT beschikbaar zijn. Wel heeft Navi 24 een flink hogere geheugensnelheid, maar dat kan de beperkte bandbreedte nauwelijks compenseren. Dankzij dat GDDR6-geheugen van 18.000MT/s, eigenlijk 2250MT/s dus, en de 64bit-geheugenbus is de bandbreedte beperkt tot 144GB/s. Bovendien heeft AMD voor slechts 4GB geheugen gekozen, wat vrij beperkt is, ook voor 1080p-gaming. We zagen eerder al bij de 5500 XT, die in 4GB- en 8GB-configuraties beschikbaar is, dat de 8GB-versie aanzienlijk beter presteert, zeker met hogere kwaliteitsinstellingen. De aanwezigheid van Infinity Cache, ook al is die buffer slechts 16MB groot, zal de prestatiebeperking van al deze limieten nog enigszins kunnen beperken.
Specificatie |
6500 XT |
5500 XT |
6600 |
6600 XT |
6700 XT |
6800 |
6800 XT |
6900 XT |
TSMC-procedé |
N6 |
N7 |
N7 |
N7 |
N7 |
N7 |
N7 |
N7 |
Transistors |
5,4 miljard |
6,4 miljard |
11,06 miljard |
11,06 miljard |
17,2 miljard |
26,8 miljard |
26,8 miljard |
26,8 miljard |
Architectuur |
RDNA2 |
RDNA |
RDNA2 |
RDNA2 |
RDNA2 |
RDNA2 |
RDNA2 |
RDNA2 |
Gpu-codenaam |
Navi 24 |
Navi 14 XTX |
Navi 23 |
Navi 23 |
Navi 22 |
Navi 21 |
Navi 21 |
Navi 21 |
Compute-units |
16 |
22 |
28 |
32 |
40 |
60 |
72 |
80 |
Shaders |
1024 |
1408 |
1792 |
2048 |
2560 |
3840 |
4608 |
5120 |
Tflops (sp) |
5,8Tflops |
5,2Tflops |
8,9Tflops |
10,6Tflops |
13,2Tflops |
16,2Tflops |
20,7Tflops |
23Tflops |
Diesize |
~100mm2 |
158mm2 |
237mm2 |
237mm2 |
335mm2 |
519.8mm2 |
519.8mm2 |
519.8mm2 |
Boostclock |
2815MHz |
1845MHz |
2491MHz |
2589MHz |
2581MHz |
2105MHz |
2250MHz |
2250MHz |
Infinity Cache |
16MB |
Nvt |
32MB |
32MB |
96MB |
128MB |
128MB |
128MB |
Cache-bandbreedte |
416GB/s |
Nvt |
832GB/s |
832GB/s |
1248GB/s |
1664GB/s |
1664GB/s |
1664GB/s |
Geheugen |
4GB GDDR6 |
8GB GDDR6 |
8GB GDDR6 |
8GB GDDR6 |
12GB GDDR6 |
16GB GDDR6 |
16GB GDDR6 |
16GB GDDR6 |
Geheugensnelheid |
18000MT/s |
14000MT/s |
14000MT/s |
16000MT/s |
16000MT/s |
16000MT/s |
16000MT/s |
16000MT/s |
Bandbreedte |
144GB/s |
224GB/s |
224GB/s |
256GB/s |
384GB/s |
512GB/s |
512GB/s |
512GB/s |
Geheugenbus |
64bit |
128bit |
128bit |
128bit |
192bit |
256bit |
256bit |
256bit |
PCIe 4.0 lanes |
x4 |
x8 |
x8 |
x8 |
x16 |
x16 |
x16 |
x16 |
Typical board power |
107W |
130W |
132W |
160W |
230W |
250W |
300W |
300W |
Adviesprijs |
199 dollar |
199 dollar |
329 dollar |
379 dollar |
479 dollar |
579 dollar |
649 dollar |
999 dollar |
Vergeleken met de vorige generatie kaarten, met name de eerder genoemde 5500 XT, is het geven en nemen. De Navi 14 XTX-chip van de 5500 XT heeft iets meer shaders, tmu's en rops, maar geen hardwarematige raytracingunits. De single-precisionrekenkracht van de 5500 XT bedraagt 5,2Tflops, terwijl dat voor de 6500 XT 5,7Tflops is. De geheugenbandbreedte van de 5500 XT was wel weer aanzienlijk groter, met 224GB/s tegenover 144GB/s. De 8GB-kaarten van de 5500 XT hadden een adviesprijs van 199 dollar, gelijk aan die van de 6500 XT dus.
De adviesprijs, of vanafprijs voor kaarten van videokaartfabrikanten, komt volgens AMD op 200 dollar. In theorie komt dat neer op evenveel euro's, maar het is afwachten wat de daadwerkelijke prijzen worden. De gpu is niet de enige component op de videokaart en hoewel er minder geheugen op de kaarten zit, en ook overige componenten zoals vrm's en koeling wat bescheidener mogen worden gedimensioneerd, lijkt de prijs optimistisch. Wel zou het N6-procedé, samen met de bescheiden core-configuratie, kleine chips opleveren. Op dezelfde N7-node als de overige Navi 2X-gpu's zou de Navi 24 van de 6500 XT ongeveer 115mm² groot zijn, tegen 237mm² voor Navi 23. Met een dichtheidsstijging van 18 procent van N6 vergeleken met N7 zouden de dies van Navi 24 zomaar rond de 100mm² uit kunnen komen, waardoor aanzienlijk meer chips uit een wafer gehaald kunnen worden.
Nvidia Geforce RTX 3050
De nieuwste kaart in de Ampere-serie van Nvidia is de Geforce RTX 3050. Anders dan AMD rust Nvidia zijn instapkaart voor 1080p-gaming wél uit met 8GB GDDR6-vram. De adviesprijs voor een kaart met de beperkte GA106-gpu aan boord zou 249 dollar bedragen. Nvidia laat de kaart bij de fabs van Samsung op de 8nm-node produceren. Daarmee lijkt Nvidia dezelfde chips te gebruiken als het in de RTX 3060-kaarten gebruikt, maar dan werkend met minder streamprocessors. Wat dat betekent voor de verkrijgbaarheid en daadwerkelijke prijzen, moeten we afwachten.
Specificaties |
RTX 3050 |
RTX 2060 |
GTX 1650 (2020) |
GTX 1650 (2019) |
RTX 3060 |
RTX 3060 Ti |
RTX 3070 |
RTX 3070 Ti |
Procedé |
Samsung 8nm |
TSMC 12nm |
TSMC 12nm |
TSMC 12nm |
Samsung 8nm |
Samsung 8nm |
Samsung 8nm |
Samsung 8nm |
Transistors |
13,3 miljard* |
10,8 miljard |
6,6 miljard |
4,7 miljard |
13,3 miljard |
17,4 miljard |
17,4 miljard |
17,4 miljard |
Architectuur |
Ampere |
Turing |
Turing |
Turing |
Ampere |
Ampere |
Ampere |
Ampere |
Gpu-codenaam |
GA106* |
TU106 |
TU116 |
TU117 |
GA106 |
GA104 |
GA104 |
GA104 |
Shaders |
2560 |
1920 |
896 |
896 |
3584 |
4864 |
5888 |
6144 |
Tflops (sp) |
9Tflops |
6,5Tflops |
2,9Tflops |
3Tflops |
12,7 |
16,2 |
20,3 |
21,7 |
RT-cores |
20* |
30 |
0 |
0 |
28 |
38 |
46 |
48 |
Tensor-cores |
80* |
240 |
0 |
0 |
112 |
152 |
184 |
192 |
Diesize |
276mm2* |
445mm2 |
284mm2 |
200mm2 |
276mm2 |
392,5mm2 |
392,5mm2 |
392,5mm2 |
Boostclock |
1780MHz |
1680MHz |
1590MHz |
1665MHz |
1777MHz |
1665MHz |
1725MHz |
1770MHz |
Geheugen |
8GB GDDR6 |
6GB GDDR6 |
4GB GDDR6 |
4GB GDDR5 |
12GB GDDR6 |
8GB GDDR6 |
8GB GDDR6 |
8GB GDDR6 |
Geheugensnelheid
|
14GT/s |
14GT/s |
12GT/s |
8GT/s |
15GT/s |
14GT/s |
14GT/s |
19GT/s |
Bandbreedte |
224GB/s |
336GB/s |
192GB/s |
128GB/s |
360GB/s |
448GB/s |
448GB/s |
608GB/s |
Geheugenbus |
128bit |
192bit |
128bit |
128bit |
192bit |
256bit |
256bit |
256bit |
Typical board power |
130W |
160W |
75W |
75W |
170W |
200W |
220W |
290W |
Adviesprijs |
249 dollar |
349 dollar |
149 dollar |
149 dollar |
329 dollar |
399 dollar |
499 dollar |
599 dollar |
Specificaties met een * zijn niet door Nvidia opgegeven
Vergeleken met de RTX 3060 heeft de RTX 3050 ongeveer een derde minder streamprocessors actief. De kloksnelheid van de gpu is wel vergelijkbaar; hoewel de baseclock van de 3050 flink hoger is, ontlopen de boostclocks elkaar nauwelijks. Aangezien Nvidia van feitelijk dezelfde chips en dus hetzelfde procedé voor de RTX 3050 gebruikmaakt, is het ook lastig om de kloksnelheden drastisch te verhogen. Nvidia heeft wel iets bespaard op het geheugen, maar is daarin niet zo rigoureus als AMD. Waar de 3060 over 12GB vram beschikt, is dat bij de RTX 3050 gereduceerd tot 8GB geheugen.
De geheugenbandbreedte bedraagt 224GB/s over een geheugenbus van 128bit. Daarmee zou het geheugen een kloksnelheid hebben van 1750MT/s, of effectief 14GT/s. Dat zijn aanzienlijk lagere specificaties dan de RTX 3060, die het 12GB-geheugen over een 192bit-bus met dezelfde 14GT/s aanspreekt. Dat moet volgens Nvidia tot een rekenkracht van afgerond 9Tflops leiden. Dat is uiteraard los van de prestaties die de RT-cores en de Tensor-cores leveren; die bedragen respectievelijk 18 en 73Tflops.
De RTX 3050 zou een typical board power van ongeveer 130W krijgen, een stuk lager dan de 170W van de 3060. Voor een kaart uit hetzelfde segment moeten we echter twee generaties terug, aangezien Nvidia nooit een RTX 2050 heeft uitgebracht. De GTX 1650 met 4GB GDDR6 werd in april 2020 uitgebracht, hoewel dezelfde gpu met GDDR5 al een jaar eerder verscheen. Beide kaarten kregen destijds een introductieprijs van slechts 149 dollar. De later uitgebrachte GTX 1650 op basis van de grotere TU116-die heeft dezelfde core- en geheugenconfiguratie en kostte eveneens 149 dollar. Die kaarten beschikten echter over slechts 4GB geheugen met een bandbreedte van 192GB/s. Echt vergelijkbaar zijn ze dus niet, zeker doordat die Turing-kaarten geen raytracing ondersteunen. Nvidia zou overigens ook een 4GB-kaart met de 3050-gpu in de planning hebben, maar gezien het gebrek aan informatie daarover zou die weleens aan oem's voorbehouden kunnen zijn.
RX 6500 XT versus RTX 3050
Ten slotte vergelijken we de specificaties van de RX 6500 XT en RTX 3050 met elkaar. Een vergelijking op basis van daadwerkelijke prestaties kunnen we nog niet maken, daarop zullen we moeten wachten totdat de kaarten met de respectievelijke gpu's daadwerkelijk verkrijgbaar zijn. In beide gevallen moet dat eind januari het geval zijn.
Specificatie |
Radeon RX 6500 XT (4GB) |
Geforce RTX 3050 (8GB) |
Node |
TSMC 6nm |
Samsung 8nm |
Transistors |
5,4 miljard |
13,3 miljard (niet allemaal actief) |
Architectuur |
RDNA2 |
Ampere |
Gpu-codenaam |
Navi24 |
GA106? |
Shaders |
1024 |
2560 |
Rekenkracht shaders |
5,8Tflops |
9Tflops |
Diesize |
~100mm² |
276mm² (op basis van GA106) |
Boostclock |
2815MHz |
1780MHz |
Geheugen |
4GB GDDR6 |
8GB GDDR6 |
Geheugensnelheid |
18GT/s (2250MT/s) |
14GT/s (1750MT/s) |
Geheugenbandbreedte |
144GB/s |
224GB/s |
Geheugenbus |
64bit |
128bit |
Total board power |
107W |
130W |
Adviesprijs |
199 dollar |
249 dollar |
De shaders van AMD en Nvidia zijn niet direct met elkaar te vergelijken, aangezien de eerste vectorgebaseerd en de tweede super-scalar zijn. Andere variabelen zijn wel te vergelijken en dan zien we een wisselend beeld. Nvidia lijkt sterk in het voordeel wat rekenkracht betreft, met een theoretische voorsprong van ongeveer 50 procent op AMD. Ook de geheugenbandbreedte en de hoeveelheid geheugen worden duidelijk in het voordeel van Nvidia beslecht. Waar Nvidia een 8GB-kaart uitbrengt met ergens verstopt misschien een 4GB-versie, hopen we stiekem dat AMD zo snel mogelijk met een 8GB-variant komt, in vervolg op de 5500 XT.
AMD wint het echter op kloksnelheden, want zowel het geheugen als de gpu is flink sneller geklokt. Desondanks is de tbp van de 6500 XT lager. Overigens is het nog even de vraag of de kleinere chip van AMD niet moeilijker te koelen is. Hoewel Nvidia meer vermogen aan de koeler moet afgeven, kan dat over een grotere oppervlakte.
De grote vraag betreft echter de beschikbaarheid en de daarbij horende prijs. Op dat gebied lijkt AMD iets betere papieren te hebben, omdat het veel meer chips kan halen uit een wafer die bij TSMC van de band rolt. Bovendien zou de Navi 24-chip niet de productie van andere gpu's kannibaliseren, wat bij Nvidia als gevolg van het gebruik van dezelfde die (maar met minder elementen geactiveerd) wel het geval kan zijn.
Beide kaarten zijn gericht op 1080p-gaming en moeten een aantrekkelijke prijs voor instapsystemen krijgen. Die theorie klinkt goed, maar de praktijk moet uitwijzen of de kaarten daadwerkelijk voor de genoemde prijzen verkrijgbaar zullen zijn en of ze genoeg spierballen hebben om courante games te draaien. Beide kaarten beschikken over DP1.4- en HDMI 2.1-poorten, waarbij die laatste hdr en vrr ondersteunen.
Hoe de raytracingprestaties met dergelijke instapkaarten zijn, valt te bezien, maar waarschijnlijk profiteren beide kaarten meer van hun respectievelijke upscalingtechnieken, FidelityFX Super Resolution van AMD en DLSS van Nvidia.
Om een indicatie te krijgen, hebben we de twee kaarten van AMD en Nvidia die het dichtst bij de nieuwe kaarten zitten, in een grafiek gezet en de prestatie-index van onze gametestsuite op 1080p berekend.
- Tweakers GPU Prestatiescore 2021 - 1080p Medium
- Tweakers GPU Prestatiescore 2021 - 1080p Ultra
De 5500 XT van AMD komt op Ultra-settings net tot pakweg 60fps en de overige kaarten zitten daar ruim boven. Dat is een indicatie dat de nieuwe kaarten ten minste 60fps op de meeste games op 1080p kunnen halen. Eind deze maand zullen we dat kunnen testen.