Inleiding en video
Samengevat
De LG C1 is een schitterende televisie die weinig te wensen overlaat. Het toestel ziet er strak uit, laat zich prettig bedienen met de Magic Remote en heeft een zeer goede beeldkwaliteit. Er is geen ondersteuning voor HDR10+ en DTS-geluid, maar dit zijn voor de meesten geen showstoppers. Naast een schitterend beeld en een prima geluid biedt deze televisie ook een goede prijs-prestatieverhouding en de C1 is bovendien een erg goede keuze voor gamers.
De oledtelevisies uit de C-serie van LG zijn al jaren bovenaan te vinden in het lijstje van meest bekeken tv's in onze Pricewatch. Dat is niet gek, want deze modellen bieden over het algemeen een zeer goede beeldkwaliteit, bieden een prima geluidskwaliteit en hebben een strak design. Daarbij is de prijs redelijk, en zijn er regelmatig cashbackacties en andere aanbiedingen. We vinden het dus niet verwonderlijk dat LG's C-serie in onze prijsvergelijker zo'n beetje de populairste reeks tv's van de afgelopen jaren is.
Sinds 2016 hebben de oledmodellen van LG het laatste cijfer van het jaartal in de productnaam, maar omdat C0 niet heel positief klinkt, heette het model van vorig jaar CX. Dit jaar speelt dit probleem niet en dus is LG met de C1 teruggegaan naar de oude naamgeving. Omdat we weleens wilden weten of er verschillen zijn in beeldkwaliteit tussen de diverse maten, hebben we het dit keer anders aangepakt. Naast een reviewsample van LG hebben we nog twee maten kunnen lenen van Amacom en bekijken we de drie meest verkochte beeldmaten: 48, 55 en 65 inch.
Deze hebben een beelddiagonaal van respectievelijk 122, 140 en 165 centimeter, en kostten op het moment van schrijven zo'n 1100, 1300 en 1800 euro. De nieuwe C1 ziet er, aan de voorkant, exact hetzelfde uit als de CX van vorig jaar, die op zijn beurt weer sterk leek op het model van het jaar daarvoor. Om de C1 toch van de oude modellen te kunnen onderscheiden, heeft LG kleur aan de achterkant veranderd van zwart in wit.
De C1 heeft weer een α9-beeldverwerkingsprocessor en die is volgens LG dit jaar bij de vierde generatie aangeland. Het besturingssysteem, LG's eigen webOS, is bijgewerkt naar versie 6.0, en voorzien van een nieuw homescreen en nieuwe instellingenmenu's. Ook heeft de Magic Remote, LG's afstandsbediening met bewegingsdetectie, een nieuw ontwerp gekregen. Behalve in de door ons geteste maten is de C1 ook te krijgen in een beelddiagonaal van 77 inch of zelfs, en deze maat is nieuw dit jaar, 83 inch.
Uiterlijk en aansluitingen
LG heeft het ontwerp van de C-serie in de afgelopen jaren nauwelijks aangepast. Wat ons betreft is dat geen probleem, want waarom zou je iets aanpassen wat er mooi uitziet? Ook tussen de diverse maten zijn de uiterlijke verschillen zeer gering. Op onderstaande foto's van de drie geteste maten valt voornamelijk op dat de afstandsbediening steeds kleiner lijkt. Ook steekt het scherm van de 65"-versie duidelijk wat verder uit aan de zijkanten ten opzichte van de voet.
Deze voet is gemaakt van geborsteld metaal en steekt aan de voorkant een stuk minder ver uit dan aan de achterkant. Daar zit namelijk een contragewicht dat voorkomt dat de tv voorover valt. Doordat de voet aan de achterkant relatief diep is, kan de tv niet strak tegen een muur op een meubel worden geplaatst. Om de kabels mooi uit het zicht te kunnen houden, heeft de voet aan de achterkant een kabelgoot met een klepje.
Voor het strakste resultaat kan de C1 het best worden opgehangen. Doordat de voet dan achterwege kan worden gelaten, komt het scherm veel dichter tegen de muur. Hierdoor springt het zwarte scherm wat minder in het oog als de tv uitstaat, en gaat het wat meer op in je interieur. Wij vonden de donkere achterkant van voorgaande jaren een stuk mooier, maar omdat in de meeste kamers alleen de voorkant zichtbaar is, maakt dat niet veel uit. Mocht je de tv zo neerzetten dat je de achterkant wel ziet, dan oogt een witte achterkant wel een stuk minder massief dan een zwarte.
De meest in het oog springende details zijn de kleine uitstulping midden onder het scherm en het logo op de voet. In de uitstulping zijn de omgevingslichtsensor, de infraroodontvanger en de powerled ondergebracht. Ook vind je hieronder een klein joystickje waarmee de tv te bedienen is zonder remote. Omdat het logo alleen subtiel op de voet is afgebeeld, is er geen merknaam zichtbaar vanaf de kijkpositie en bij muurmontage valt er zelfs helemaal geen logo te zien.
Aansluitingen
Het netsnoer is niet afneembaar en slechts anderhalve meter lang. Vooral als je de tv wilt ophangen, kan dit onhandig zijn. Bij muurmontage zijn de aansluitingen die recht naar achteren gemonteerd zijn, lastig te bereiken. Dit zijn de 3,5mm-koptelefoonaansluiting, die ook te gebruiken is als analoge audio-uitgang, de Toslink-optische, digitale audioaansluiting, de netwerkaansluiting, de connectors voor antenne en satelliet, de vierde HDMI-aansluiting en twee van de drie USB-connectors.
Aan de zijkant, dus wel onder alle omstandigheden goed bereikbaar, zitten van boven naar beneden een CI+-slot, drie van de vier HDMI-aansluitingen en een van de drie USB-connectors. Alle vier de HDMI-aansluitingen dragen versienummer 2.1 en zijn dus geschikt voor 4k-beelden met maximaal 120fps. De tweede HDMI-connector is voorzien van een (enhanced) audio return channel, waarmee geluid met de hoogste kwaliteit naar een soundbar of AV-receiver te sturen is.
WebOS en afstandsbediening
Dit jaar is webOS bij versie 6 beland en is het homescreen niet langer een balk onder in het scherm, maar beslaat het meer dan het volledige beeldscherm. Tot nu toe bestond het homescreen uit een balk met 'tegels' die onder in het scherm als overlay verscheen op de beelden die je op dat moment aan het bekijken was. Hiermee kon je snel heen en weer schakelen tussen verschillende apps, livetelevisie, externe ingangen enzovoort.
:strip_exif()/i/2004474220.jpeg?f=imagenormal)
Met het nieuwe, veel grotere homescreen is veel meer ruimte gecreëerd voor aanbevelingen. Dit vinden we eerder een achteruitgang dan een verbetering, omdat het geheel er minder overzichtelijk uitziet en we niet op nog meer aanbevelingen zitten te wachten. We hebben sterk de indruk dat het nieuwe homescreen niet bedoeld is om de ervaring voor de gebruiker te verbeteren, maar vooral in het leven is geroepen ter promotie van de video-on-demanddiensten. Gelukkig is er nog steeds de mogelijkheid om advertenties in de interface uit te zetten.
:strip_exif()/i/2004474214.jpeg?f=imagenormal)
Hiervoor moet je wel even zoeken, want deze instelling is niet makkelijk te vinden. Hij zit in het instellingenmenu, waar je moet kiezen voor Systeem > Aanvullende instellingen > Startpagina-instellingen. Daar kun je Home-promotie uitzetten, waarna je geen advertenties meer te zien krijgt. Ook kun je hier uitschakelen dat de tv start met het homescreen en de laatst gekozen bron toont als je het toestel inschakelt.
Het instellingenmenu zelf is eveneens vernieuwd en ook dit vinden we geen verbetering wat gebruiksvriendelijkheid betreft. Als je op de knop met het tandwieltje op de afstandsbediening drukt, kom je, net als in voorgaande jaren, in een snelmenu. Vandaaruit kon je door navigeren naar het volledige instellingenmenu. Als alternatief kon je de toets lang vasthouden om in één keer naar het uitgebreide menu te komen. Dit werkt nu hetzelfde, alleen is het instellingenmenu teruggebracht tot slechts vier categorieën: Beeld, Geluid, Algemeen en Ondersteuning. Het gevolg hiervan is dat het je vaak meer moeite kost om de juiste instelling te vinden.
Niet alle veranderingen zijn verslechteringen. Zo zijn de nieuwe menu's wat moderner vormgegeven dan de oude. Ook de elektronische programmagids heeft een opfrisbeurt gehad en ziet er wat strakker uit. Het lopende programma wordt nog steeds als inzet getoond, maar zenderlogo's, die bij sommige concurrerende merken te zien zijn, ontbreken nog. Al met al vinden we webOS nog altijd prettig werken, maar vinden we de meeste veranderingen geen verbetering ten opzichte van oudere versies.
Afstandsbediening
LG's Magic Remote is dit jaar vernieuwd. Het oude model had een nogal ronde en ergonomische vorm, waardoor het lekker in je hand lag, maar er niet mooi uitzag. De nieuwe versie is wat platter, maar heeft nog altijd erg ronde vormen. Hierdoor is het ontwerp nog altijd niet het strakst, maar voelt het nog steeds prettig aan in je hand. Doordat de meeste knoppen nu wat groter zijn uitgevoerd, voelen ze nog wat prettiger aan. Dat geld voornamelijk voor de zap- en volumetoetsen.
Ook het scrollwieltje is dit jaar wat breder en ook dat levert een wat prettiger contact met je duim op. Er zijn naast vier gesponsorde knoppen voor videodiensten twee knoppen voor spraakassistenten aanwezig. Hierdoor komt het totale aantal knoppen met een logo erop uit op zes. Naar ons idee doen al deze knoppen flink afbreuk aan het design. Bovendien zijn al je favoriete (video)apps onder de cijfertoetsen te programmeren, waardoor ze voor het gebruiksgemak niet veel toevoegen.
Wat ons betreft de grootste misser is het weglaten van de play- en pauzeknoppen. Die waren juist bij het gebruik van video-on-demanddiensten van de gesponsorde knoppen erg handig. Verder vinden we de Magic Remote nog altijd prettig werken. Door de aanwijsfunctie kan iedereen direct met webOS overweg en door het relatief grote aantal toetsen kunnen power users de meestgebruikte functies direct benaderen zonder de menu's in te hoeven.
Gaming en chroma-subsampling
LG's C-serie was al een goede keuze voor gamers dankzij HDMI 2.1-ingangen met een maximale refreshrate van 120fps, ondersteuning voor variabele framerates en een lage inputlag. Om fanatieke gamers weg te lokken van de traditionele gamemonitor met lcd-paneel en te bewegen een oled-tv aan te schaffen, heeft de marketingafdeling haar best gedaan om deze doelgroep aan te spreken. Dat heeft dit jaar geresulteerd in de Game Optimizer, een scherm met alle instellingen die voor gamers van belang kunnen zijn.

Daar is sinds firmwareversie 03.15.27 een Game Dashboard bijgekomen. Dit is een overlay over het beeld die opgeroepen kan worden door de instellingenknop op de afstandsbediening kort in te drukken. Hier kun je de huidige framerate zien, kijken hoe het zwartniveau is ingesteld en controleren of de low-latencymodus aanstaat. Ook vind je hier een shortcut naar het Game Optimizer-menu. De vormgeving van deze schermen doet erg denken aan die van gamemonitors. Je kunt zelfs kiezen uit drie kleuren: oranje, groen en paars.
:strip_exif()/i/2004481492.jpeg?f=imagenormal)
Hierdoor vallen deze schermen nogal uit de toon bij de rest van de interface. Wij hadden liever gezien dat je het uiterlijk van alle menu's kon aanpassen naar eigen inzicht. Niet elke gamer waardeert dit soort 'gamevormgeving' en wie dat wel doet, zou de hele interface in deze stijl laten weergeven. Ook vinden we de mogelijkheid om te kiezen voor gamegenres en de low-latencybooster erg gimmicky. Wij willen gewoon een zo laag mogelijke inputlag bij alle games die we spelen.
Gelukkig is de inputlag van de C1 nog altijd erg goed. Bij het weergeven van 60fps-beelden bedraagt de vertraging, gemeten met onze Leo Bodnar-lagtester, zo'n 13ms. Daarbij maakt het niet uit of het 1080p- of 2160p-beelden zijn en ook hdr-beelden leveren geen hogere inputlag op. Sinds de laatste firmware-update is het overigens ook mogelijk om Dolby Vision-games met 120fps weer te geven. Met een framerate van 120fps bedraagt de inputlag nog slechts 6ms.
Naast een lage inputlag is ook de ondersteuning voor variabele refreshrates dik in orde. Zowel AMD's FreeSync Premium Pro als Nvidia's G-Sync wordt ondersteund. Hiermee zijn variabele framerates tussen de 20 en 120fps mogelijk en is de C1 zo'n beetje de perfecte tv voor gamers.
Chroma-subsampling
Er is veel bandbreedte nodig om uhd-beelden met 60fps of hoger te verwerken. De meeste uhd-tv's gebruiken dan ook een truc die chroma-subsampling heet, om bandbreedte te besparen bij de interne verwerking van beelden die via HDMI binnenkomen. Helaas kost dit wat beeldkwaliteit doordat de resolutie van kleur in het beeld afneemt. Bij het weergeven van videobeelden is dat niet erg, omdat alle codecs die voor videodistributie worden gebruikt, dezelfde truc toepassen om bandbreedte te besparen. Bij door een computer gegenereerde beelden kunnen echter kleurartefacten in beeld zichtbaar worden. Dit is bijvoorbeeld goed te zien bij kleine, zwarte letters op een witte achtergrond.
:strip_exif()/i/2004481532.jpeg?f=imagenormal)
Met de standaardinstellingen past de C1 chroma-subsampling toe op 2160p60-beelden die met 60fps worden aangeboden. Hier is in het instellingenmenu eenvoudig wat aan te doen door te navigeren naar Algemeen > Apparaten > HDMI-instellingen. Daar kun je er namelijk voor kiezen om HDMI Deep Colour aan te zetten. Dat kan voor alle vier de HDMI-ingangen. Als je dit hebt gedaan, worden alle beelden keurig op de volledige kleurresolutie weergegeven en zijn er geen artefacten meer zichtbaar.
Energiegebruik en geluid
Per 1 maart van dit jaar zijn er nieuwe energielabels voor televisies en andere huishoudelijke apparaten, zoals koelkasten en stofzuigers. Om de fabrikanten aan te moedigen om almaar zuinigere apparaten te ontwerpen, zijn de regels flink aangescherpt. Dit heeft tot gevolg dat zo goed als alle televisies dit jaar energielabel G dragen. Daarmee is de letter op het energielabel, op dit moment, een minder handig hulpmiddel om een energiezuinige televisie uit te kiezen. Als het goed is, komt daar in de toekomst verandering in, als het verbruik van televisies verder is teruggedrongen. Meer over dit onderwerp lees je in dit artikel.
Ook de LG C1 draagt dus energielabel G, maar ondanks de rode kleur op het label verbruikt dit model niet veel meer dan andere televisies met dezelfde beeldmaat. Het laat zich raden dat een grotere beeldmaat een hoger verbruik met zich meebrengt. Afgesteld op een gemiddelde helderheid van 120cd/m², een helderheid die bij weinig licht nog een goed beeld oplevert, varieert het verbruik van 83W voor de 48"-C1 tot 116W voor de 65"-versie.
- Energiegebruik 250cd/m² standaardmodus
- Energiegebruik 120cd/m² standaardmodus
- Energiegebruik film modus (190cd/m²)
Bij daglicht is meer helderheid nodig en gaat het verbruik navenant omhoog. Afgesteld op 250cd/m² loopt het verbruik op tot 123W voor de 48"- en tot 180W voor de 65"-C1. In de filmstand levert de C1 een veel nauwkeurigere kleurweergave en produceert het scherm gemiddeld zo'n 190cd/m². Het verbruik van de 48"-versie is dan 96W en bij de 65"-tv 156W. De C1 is voorzien van een omgevingslichtsensor waarmee de helderheid automatisch aan het omgevingslicht kan worden aangepast. Zo heb je onder alle omstandigheden een mooi beeld zonder dat de tv onnodig veel energie gebruikt.
Geluid
Ten opzichte van de CX van vorig jaar is er niet veel veranderd aan het audiosysteem van de C1. Het opgegeven totaalvermogen bedraagt nog altijd 40W en er is gebruikgemaakt van een tweewegluidsprekersysteem. De luidsprekers zijn aan de onderkant in de behuizing gemonteerd en stralen het geluid naar beneden uit. De vorm van de voet zorgt ervoor dat het geluid enigszins naar voren, en dus richting je oren, wordt gekaatst. Hierdoor krijg je een mooier stereobeeld en zijn stemmen duidelijker te verstaan. Bij muurmontage heb je dit voordeel niet en zal de C1 wat minder goed klinken.
Helaas heeft LG vorig jaar, bij de introductie van de C9, besloten om licentiekosten te besparen en is de ondersteuning voor DTS-geluid komen te vervallen. Samsung en Panasonic waren al eerder gestopt met DTS-geluid. Wie vooral naar video-on-demanddiensten kijkt, heeft hier geen last van, maar als je graag films in hoge kwaliteit vanaf schijfjes of bestanden afspeelt, kun je hier wel tegenaan lopen. Dan ben je dus verplicht om een extern audiosysteem met DTS-ondersteuning te gebruiken.
:strip_exif()/i/2004482164.jpeg?f=imagenormal)
De C1 heeft wel ondersteuning voor Dolby Atmos-geluid, maar uiteraard is de surroundervaring uit een tweekanaalsaudiosysteem zeer beperkt. Ook is het weer mogelijk om het geluid af te laten stellen op de akoestiek van je kamer. Hierbij worden testgeluiden weergegeven die vervolgens worden geregistreerd door de microfoon in de afstandsbediening. Dit lijkt wellicht op de akoestiekmetingen die de betere AV-receivers kunnen uitvoeren, maar op de televisies van LG zit deze functie vooral voor de show en lijkt het resultaat weinig te maken te hebben met de 'metingen'.
Hoewel het audiosysteem van de C1 is voorzien van een aantal nutteloze features die vooral lijken te zijn uitgevonden om de specificaties op te leuken, zijn we er wel over te spreken. Het geluid kan een flinke kamer vullen en klinkt lekker dynamisch. De laagweergave valt, voor een platte televisie, zeker niet tegen en is duidelijk beter dan die van de gemiddelde televisie. Veeleisende muziek- en filmliefhebbers raden we aan om te investeren in een extern audiosysteem, maar de meesten zullen zeer tevreden zijn met het geluid uit de C1.
Beeldeigenschappen
De verschillen in beeldeigenschappen tussen de verschillende maten van de C1 zijn zo klein dat de foto's van de geteste modellen er nagenoeg identiek uitzien. Om deze pagina zo overzichtelijk mogelijk te houden, tonen we alleen de foto's van de 55"-versie van de C1. De linkerfoto's zijn steeds recht van voren genomen, en de rechter zijn genomen onder een hoek van 45 graden.
Waar je bij een televisie met een lcd-paneel over het algemeen een duidelijk minder mooi beeld te zien krijgt onder een hoek, zijn er bij oledtelevisies nauwelijks verschillen waar te nemen tussen wel en niet recht van voren kijken. De helderheid neemt dusdanig weinig af dat het verschil met je eigen ogen niet opvalt. De kleurweergave en het contrast zijn, ook onder een hoek bekeken, eveneens zeer goed.
Het maken van een lcd-backlight waarvan het licht mooi uniform over het scherm verdeeld is en die tegen aanvaardbare kosten te produceren is, is een zeer grote uitdaging. Bij het maken van onderstaande foto's, van een volledig wit scherm, hebben we belicht voor middengrijs. Hierdoor zijn helderheidsverschillen beter te zien.
Doordat een oled-tv geen gebruik maakt van een backlight, is het beeld overal nagenoeg even licht. De verschillen in helderheid zijn zo klein dat ze tijdens het kijken niet opvallen. Ook wat kleurweergave betreft is het scherm zeer uniform. De kleurafwijkingen zijn zo klein dat ze bij normaal televisiekijken onzichtbaar zijn.
Aan de zwartweergave van oledtelevisies valt niets meer te verbeteren. De pixels kunnen stuk voor stuk volledig worden uitgeschakeld, waardoor ze simpelweg geen licht uitstralen. Een pixel direct naast een uitgeschakelde pixel kan op maximale helderheid branden waardoor het lokale contrast extreem groot is. Hierdoor ziet het beeld er, bij dezelfde resolutie en kijkafstand, scherper uit dan op lcd-tv's.
Beeldverwerking
De beeldverwerking van de C1 wordt verzorgd door de 'α9 Gen4 AI Processor 4K'. Volgens LG is dit 'een baanbrekende chip die gebruikmaakt van deep-learning algoritmen om content te analyseren en te optimaliseren'. Marketingpraat over kunstmatige intelligentie nemen we altijd met een flinke korrel zout. Bovendien zijn we het volledig oneens met het idee dat de beelden 'geoptimaliseerd' moeten worden. Wij zijn van mening dat de meeste professionele contententmakers prima in staan zijn om beelden af te leveren waar helemaal niets meer aan gedaan hoeft te worden. Voor het beste resultaat kijk je dus op een scherm dat nauwkeurig is afgesteld en verder niets aan de beelden verandert.
Zo is de optie Kleurverbetering in onze ogen alleen toegevoegd om het beeld er in de winkel indrukwekkender uit te laten zien. Veel mensen zijn namelijk geneigd om te kiezen voor het scherm dat de meest intense kleuren weergeeft. Als de kleurverzadiging in het beeld wordt verhoogd, ziet het beeld er wellicht levendiger uit, maar de kleuren worden niet meer weergegeven zoals ze bedoeld zijn. Bovendien zien beelden waar al veel kleur in zat, er gelijk een stuk minder realistisch uit. Deze functie gebruik je dus het liefst alleen als je naar beelden van slechte kwaliteit kijkt.
Er zijn twee soorten ruisonderdrukking aanwezig. Er is er een tegen normale ruis in beeld, zoals filmkorrel of ruis die ontstaat door het gebruik van hoge ISO-waarden bij het opnemen. De andere, MPEG-ruisonderdrukking, is bedoeld om de artefacten die ontstaan door digitale videocompressie, tegen te gaan. Beide algoritmen doen wat ze moeten doen en leveren duidelijk minder ruis in beeld op, maar het is onmogelijk om ruis perfect te onderscheiden van subtiele details. Hierdoor gaat de beeldscherpte duidelijk achteruit en kun je bij goed beeldmateriaal maar beter afzien van ruisonderdrukking.
Er is ook een functie om colour banding tegen te gaan, genaamd 'Soepele gradatie'. Deze kan zeker van pas komen bij het bekijken van slecht beeldmateriaal. Let er wel op dat je deze functie niet standaard laat aanstaan, want bij beelden van goede kwaliteit kunnen er details door verloren gaan. De functie Maximale Helderheid kan erg handig zijn als er met veel omgevingslicht wordt gekeken. Door de grijstinten expres te helder weer te geven, toont de tv een beeld dat er op een zonnige dag een stuk beter uitziet. Je moet dan niet vergeten om de functie weer uit te zetten bij gunstige lichtomstandigheden, anders krijg je een veel te licht beeld te zien.
Met een beeldinterpolatiealgoritme wordt de framerate effectief verhoogd door tussenliggende beelden te berekenen. Bij LG heet deze functie TruMotion en het effect ervan is een soepeler en scherper beeld bij veel beweging. Helaas is het onmogelijk om in real time perfecte beelden te berekenen en dus leveren dit soort algoritmen bij gecompliceerdere beweging altijd artefacten in beeld op. TruMotion van LG is een van de betere algoritmen, maar vooral als een object op het scherm zich voor een bewegende achtergrond langs verplaatst, gaat het mis en verschijnen er storende artefacten.
Als je TruMotion op Gebruiker zet, kun je OLED Motion inschakelen. Deze feature is ook te vinden in het Game Optimizer-menu. Het is LG's marketingnaam voor black frame insertion, waarbij na elk beeldje een zwart beeld wordt vertoond. Hierdoor wordt beweging duidelijk scherper weergegeven. Dit komt doordat de afzonderlijke beelden korter zichtbaar zijn, waardoor er, als je ogen bewegen om een object op het scherm te volgen, minder bewegingsonscherpte op je netvlies ontstaat. Dit effect is dus vergelijkbaar met het gebruik van korte sluitertijden bij fotografie. Op de laagste stand neemt de helderheid slechts een klein beetje af, maar ziet beweging er nauwelijks scherper uit. In de middelste stand is het effect nog altijd gering. In de hoogste stand werkt het wel goed en ziet beweging er duidelijk scherper uit. Helaas is de helderheid in deze stand flink afgenomen en krijg je met een duidelijk zichtbare flikkering te maken, waardoor de meesten er niet graag gebruik van zullen maken.
Metingen, hdr en 'hack'
Bij het meten van de kleurweergave van de drie verschillende maten zagen we slechts kleine verschillen. De spreiding van de gemiddelde afwijking bedroeg slechts 0,2 (ΔΕ2000). We tonen daarom alleen de resultaten van het 48"-model, waarvan de prestaties mooi in het midden liggen. We hebben de kleurweergave gemeten met onze SpectraCal C6-colorimeter, die we in Calman hebben voorzien van een meterprofiel door middel van een X-Rite i1Pro 2-spectrometer.
Een meting van de grijstinten levert een goed beeld op van de kleurweergave, want als alle tinten zonder kleurzweem worden weergegeven, wordt het grootste deel van de kleuren ook correct weergegeven. Bovendien zien we aan deze meting of de helderheid met de juiste stappen oploopt, zodat er geen details in het beeld verloren gaan.
/i/2004493388.png?f=imagenormal)
De gemeten preset is Bioscoop. Deze levert een zeer nauwkeurige kleurweergave op met een gemiddelde ΔΕ2000 van 1,4. Het gammaverloop is behoorlijk goed en volgt de 2,2-lijn redelijk, maar de donkerste grijstinten worden een tikje te donker weergegeven, waardoor de gemiddelde gamma op 2,3 uitkomt. Met een kalibratie kun je dus nog net wat meer details uit de schaduwpartijen persen, maar veel valt er niet te halen.
De wat meer verzadigde kleuren meten we aan de hand van de kleuren van de ColorChecker-kaart, die sinds jaar en dag in de fotografie wordt gebruikt om de kleurweergave te controleren.
/i/2004493390.png?f=imagenormal)
Dat de kleurweergave erg netjes is afgesteld in de fabriek, blijkt uit het feit dat de grootste afwijking nog ver onder een ΔΕ2000 van 3 ligt. De gemiddelde ΔΕ2000 bedraagt zelfs 1,5. Een keurig resultaat dus.
Hdr
Wat hdr-formaten betreft is er ondersteuning voor Dolby Vision, Hybrid Log-Gamma en HDR10. Er is dus geen ondersteuning voor HDR10+, een uitbreiding bij HDR10 die dynamische metadata toevoegt en die voornamelijk bij Amazon Prime Video is te vinden. Dat is natuurlijk jammer, maar geen onoverkomelijk probleem, aangezien alle HDR10+-content ook prima zonder de dynamische metadata kan worden weergegeven. LG probeert hiervoor te compenseren door de toevoeging van HDR10 Pro, een feature die het effect van dynamische metadata moet nabootsen. Wij hadden natuurlijk liever gewoon ondersteuning voor HDR10+ gezien.
Bij het meten van de piekhelderheid bij het weergeven van hdr-beelden zagen we dat er wel prestatieverschillen tussen de verschillende maten zijn. De hoogste piekhelderheid van de C1 met 48"-scherm bedraagt 678cd/m², de 55"-versie haalt 694cd/m² en het 65"-model haalt 766cd/m².
Deze verschillen in helderheid zijn te verklaren doordat een groter scherm grotere pixels heeft. Omdat er tussen de pixels ook wat ruimte nodig is, is de verhouding tussen de oppervlakte van de pixels en de zwarte ruimte ertussen gunstiger bij een grotere schermmaat. Bij een groter scherm, met een gelijk aantal pixels, is er dus een groter deel van elke vierkante centimeter dat licht kan uitstralen en dat vertaalt zich in een hogere maximale helderheid.
De verschillen in piekhelderheid tussen de verschillende maten zijn dus prima te verklaren, maar het viel ons ook op dat de CX van vorig jaar, ook bij dezelfde schermmaat, een wat hogere piekhelderheid heeft. We hebben bij LG nagevraagd waarom de piekhelderheid van de nieuwe C1 lager ligt dan bij het oude model. Volgens LG is de helderheid wat teruggeschroefd omdat er sinds maart van dit jaar nieuwe energielabels zijn. Daarop wordt het verbruik bij het weergeven van hdr-beelden apart vermeld.
We snappen de beweegredenen van LG om de piekhelderheid wat terug te schroeven, want een hogere helderheid kost nu eenmaal meer energie. Wel hopen we dat dit geen nieuwe trend wordt en dat we niet elk jaar een lagere helderheid gaan zien om zo steeds betere verbruikscijfers op het label te krijgen. Bij sommige C1’s kun je overigens zelf wat doen aan de piekhelderheid. Deze zijn namelijk uitgerust met hetzelfde Evo-beeldpaneel als het G1-model.
Het valt echter niet te voorspellen welk paneel je krijgt als je een C1 koopt, want aan de buitenkant van de tv en aan de doos is niet te zien of er een Evo-paneel in zit. Dit kun je alleen in het servicemenu zien. Om daarin te komen, heb je een speciale afstandsbediening nodig en een code. Onder andere bij Amazon zijn goedkope afstandsbedieningen te vinden waarmee je het servicemenu in kunt. Ook de toegangscode is gemakkelijk te vinden via Google. Eenmaal in het servicemenu kun je bij OLED Cell Info zien wat voor paneel er in de tv zit. Heb je een WBC-paneel, dan valt er niets aan de piekhelderheid te doen, maar als er WBE staat, is de tv voorzien van hetzelfde Evo-paneel als de G1.
We hebben deze 'hack' zelf niet kunnen testen, omdat al onze C1's van een WBC-paneel waren voorzien. Het staat iedereen natuurlijk vrij om te doen en laten wat hij wil met zijn of haar eigendom, maar we raden af om aanpassingen in het servicemenu te maken. Het is namelijk goed mogelijk dat je dure tv hierdoor defect raakt en bovendien heeft LG ons laten weten dat het recht op garantie vervalt als je in het servicemenu hebt zitten rommelen. Daarbij is de ongeveer tien procent hogere piekhelderheid die er te halen valt, niet groot genoeg om een duidelijk zichtbaar verschil te maken. Elke fotograaf kan je vertellen dat je een verdubbeling van de hoeveelheid licht, een stop dus, helemaal niet ervaart als een twee keer zo helder plaatje. Een verschil van tien procent in de lichtste delen van het scherm valt dan ook nauwelijks te zien.
Bij het meten van de hdr-weergave waren de onderlinge verschillen tussen de verschillende maten, afgezien van de piekhelderheid, opnieuw erg klein en dus zie je hieronder de resultaten van het 48"-model. De getoonde preset is Bioscoop, omdat deze stand, ook bij hdr-weergave, de nauwkeurigste weergave oplevert. Bij het meten van hdr drukken we de afwijkingen niet meer uit in ΔΕ2000, maar gebruiken we ΔΕITP. Hiervoor is gekozen omdat ΔΕ2000 nooit is ontworpen om afwijkingen van licht uitstralende beeldschermen uit te drukken en er bij hogere helderheden grote afwijkingen optreden. Meer over dit onderwerp lees je hier en hier.
/i/2004493406.png?f=imagenormal)
Bij het weergeven moeten hdr-beeldschermen helderheidspieken die boven het maximaal mogelijke liggen, afkappen en weergeven met de piekhelderheid van het scherm zelf. Daarbij gaan er dus details in de hooglichten verloren. Om wat meer detail in de helderste delen van het scherm te behouden, passen de televisiefabrikanten een bepaalde mate van roll-off toe bij het knikpunt in de electro-optical transfer function. Dat is de functie, vergelijkbaar met gamma bij sdr-beelden, die bepaalt hoe fel een bepaalde signaalwaarde daadwerkelijk moet worden weergegeven.
De roll-off die LG bij de C1 toepast, is zeer beperkt, waardoor de afwijkingen rond het kantelpunt ook zeer beperkt blijven. Dit zie je terug in de middelste grafiek. In de bovenste grafiek zie je de afwijkingen waarbij de helderheidsfout buiten beschouwing is gelaten. De gemeten kleurafwijkingen liggen gemiddeld ver onder een ΔΕICtCp van 3, waardoor ze met het blote oog nauwelijks waarneembaar zijn. Door de schaal van de grafiek lijken de afwijkingen flink, maar aan de gemiddelde ΔΕICtCp van 1,1 en 1,3 zien we dat LG de C1's zeer nauwkeurig afstelt in de fabriek.
Conclusie
LG's C-serie behoort al jaren tot de populairste televisies in de Pricewatch en wij denken dat de C1 dit jaar weer zeer in trek zal zijn. Wel vinden we dat de veranderingen ten opzichte van de CX van vorig jaar niet allemaal verbeteringen zijn. Zo vinden we de witte kleur van de achterkant minder mooi dan de zwarte achterkant van vorig jaar. Dat is natuurlijk een kwestie van smaak, maar de wat lagere hdr-piekhelderheid van de C1 is objectief gezien een (kleine) verslechtering.
Ook vinden we het nieuwe homescreen en instellingenmenu eigenlijk geen verbeteringen. De nieuwe Magic Remote vinden we wat mooier vormgegeven dan het model van vorig jaar, maar helaas heeft LG de veelgebruikte play-pauseknoppen dit jaar achterwege gelaten. Het mag duidelijk zijn dat we de CX van vorig jaar op dit moment de betere keuze vinden. Zeker nu deze goedkoper dan ooit in de Pricewatch te vinden is. Als je er nog een wilt kopen, moet je wel haast maken, want bij de meeste winkels is de CX inmiddels uitverkocht.
Als het je niet meer lukt om nog een CX te bemachtigen, is dat geen ramp. Hoewel we wat op- en aanmerkingen hebben op de C1 van dit jaar, vinden we het een nog steeds een schitterende televisie. Hij ziet er nog altijd strak uit en de beeldkwaliteit behoort nog steeds tot de beste van dit moment. Het geluid is goed, maar liefhebbers combineren deze tv het liefst met een extern audiosysteem. Dat klinkt niet alleen beter, maar je kunt dan ook nog eens films en series met DTS-geluid afspelen, want daarvoor heeft de tv geen ondersteuning.
Ook voor fanatieke gamers is de C1 een zeer goede keuze, want dankzij vier HDMI-2.1 ingangen kun je gamen in 4k en met maximaal 120fps. Verder is er ondersteuning voor FreeSync en G-sync, en is Dolby Vision ook met hoge framerates te gebruiken. Daarnaast is de voor actiespellen belangrijke inputlag erg laag. Het ontbreken van ondersteuning van HDR10+ is jammer, maar omdat je altijd kunt terugvallen op HDR10, geen onoverkomelijk probleem.
Om de vraag uit de titel van deze review te beantwoorden: ja, bij de C1 is groter zeker beter, omdat de grotere maten een wat hogere piekhelderheid hebben. Het verschil is zo klein dat we de kleinere maten ook van harte kunnen aanbevelen, maar mocht je twijfelen tussen twee maten, dan heb je een extra reden om voor de grotere te kiezen.