De Zhaoxin KX-U6780A gereviewd

De opmars van Chinese processors

Een korte geschiedenis van Zhaoxin

Voor we die KX-6000 nader bekijken, moeten we eerst even weten wat voor bedrijf Zhaoxin is en waar het vandaan komt. Een kort stukje geschiedenis vooraf dus, want zo oud is Zhaoxin nog niet. Het bedrijf werd in 2013 opgericht door de overheid van Shanghai, samen met VIA Technologies. Het is dus via-via eigenlijk een staatsbedrijf, en dat past goed bij de wens van China om minder afhankelijk te zijn van westerse of andere landen voor de productie van allerhande waar, inclusief hoogwaardige halfgeleiderproducten. Met het oog op handelsverboden en export- en importrestricties is het niet zo gek dat China alles in eigen handen wil hebben, en de mogelijkheid eigen processors voor pc's, laptops en servers te maken hoort daar uiteraard ook bij.

In de eerste paar jaar ontwikkelde Zhaoxin niet heel veel eigen intellectueel eigendom en bracht het vooral VIA-technologie onder eigen vlag uit. De eerste generaties processors, in 2014 en 2015, waren dan ook op VIA's architectuur gestoeld en werden aanvankelijk op 40nm geproduceerd. De eerste architectuur die ontwikkeld werd door Zhaoxin is Zhanjiang uit 2015, opgevolgd door WuDaoKou in 2017.

De processors van Zhaoxin waren in de eerste generaties gebaseerd op VIA's Isaiah-architectuur en hadden daarmee ondersteuning voor de x86-instructieset. Vanaf Zhanjiang is VIA's Isaiah-architectuur ingeruild voor een eigen doorontwikkeling die ook wel als Isaiah II bekendstaat. Om te illustreren hoe dicht die eerste processorgeneraties, met codenamen ZX-A, ZX-B en ZX-C, van VIA's technologie afstammen en afhankelijk waren: ze maken gebruik van de VX11-chipset van VIA of de afgeleide daarvan van Zhaoxin, de ZX100-chipset. De ZX-A en ZX-B werden op 40nm geproduceerd door achtereenvolgens TSMC en HLMC, een Chinese fabrikant. De ZX-C werd op 28nm weer door TSMC gemaakt.

Vanaf de WuDaoKou-architectuur maakt Zhaoxin gebruik van een system-on-a-chip, waardoor een losse i/o-chip niet meer nodig is. Die chips, met codenaam ZX-D, werden in China door HLMC gemaakt, maar voor de nieuwste generatie moet Zhaoxin weer naar Taiwan uitwijken om de ZX-E bij TSMC op 16nm te laten produceren.

Voor 2021 staat een serverprocessor met tot 32 cores op de roadmap. Deze moet op een 7nm-procedé worden gemaakt. Die KH-40000-serie houdt pci-e gen3-lanes en ddr4-geheugenondersteuning, maar de nieuwe generatie consumentenprocessors, de KX-7000-serie, zou ddr5-geheugenondersteuning krijgen, en een update naar gen4-lanes. Die serie moet ook op een 7nm-procedé worden gemaakt en een DX12-gpu aan boord krijgen.

Vooralsnog heeft HLMC nog geen nodes die chips kleiner dan 28nm produceren, maar het is zeer waarschijnlijk dat Zhaoxin, en de overheid, naar in eigen land geproduceerde chips overstappen zodra dat mogelijk is. Op die manier zou het bedrijf niet langer afhankelijk van Taiwan hoeven zijn, net zoals het op termijn onafhankelijk van de chipgiganten AMD en Intel wil opereren.

• Volgende pagina 3. De KX-U6780A