Inleiding
Wat valt er nog te vernieuwen aan smartphones? Natuurlijk, processors kunnen altijd sneller, camera's kunnen altijd beter en schermen kunnen altijd scherper. Allemaal zeer welkom, maar het blijft simpelweg verbetering van bestaande functionaliteit. Het is tegenwoordig verdraaid moeilijk om echt met iets nieuws te komen. De vingerafdrukscanner was een nieuwe ontwikkeling, maar ook die begint nu gemeengoed te worden.
Apple doet dit jaar bij zijn iPhone 6s en 6s Plus een poging met 3D Touch. Dankzij extra sensors in de schermen van deze nieuwe iPhones zijn deze toestellen niet alleen in staat te herkennen wáár op het scherm gedrukt wordt, maar ook hoe hard. Dat maakt nieuwe vormen van bediening mogelijk. Volgens Apple gaat het om de grootste vernieuwing op touchscreengebied sinds de introductie van multitouch.
Naast die vernieuwing, kennen de nieuwe iPhones natuurlijk de nodige verbeteringen. Zo heeft Apple een snellere soc in elkaar gesleuteld, is de hoeveelheid werkgeheugen verdubbeld en is de resolutie van de camera met de helft opgekrikt.
Op papier een mooi setje verbeteringen en dat mag ook wel, want de iPhones zijn dit jaar duurder dan ooit. Apple heeft ervoor gekozen de zwakke euro te compenseren met de verkoopprijs, waardoor die zo'n 50 euro hoger uitkomt dan vorig jaar. Heeft Apple genoeg verbeterd om dat te rechtvaardigen? Dat, en heel veel meer, lees je in deze review.
Behuizing en beeldkwaliteit
Net als bij eerdere s-modellen heeft Apple ook dit keer de behuizing nagenoeg hetzelfde gehouden. Zowel de iPhone 6s als de 6s Plus is dus gemaakt van metaal, heeft afgeronde hoeken, streepjes aan de achterkant voor de antennes en een iets uitstekende camera. Hoewel de toestellen dus niet vernieuwend ogen, vinden we het ontwerp, vooral ergonomisch gezien, nog altijd geslaagd. Ze liggen fijn in de hand en dankzij het iets afgeronde glas aan de voorzijde voelt het vegen over de randen prettig aan.
De minpunten over de behuizingen blijven gewoon staan en dat geldt dan vooral voor de iPhone 6s Plus. Omdat Apple riante bezels boven en onder het scherm hanteert, is de iPhone 6s Plus erg groot voor een telefoon met een 5,5"-scherm. Waar de voorzijde van een LG G4 bijvoorbeeld voor 75 procent uit scherm bestaat, is dat bij de 6s Plus slechts 68 procent. Bij kleinere telefoons vallen we daar niet over, maar bij grote telefoons zijn kleine bezels een stuk meer van belang, omdat ze het verschil kunnen maken tussen een telefoon die net wel of een die net niet lekker met één hand te gebruiken is.
Onder het scherm vinden we weer de Touch ID-homeknop met vingerafdrukscanner. Deze is duidelijk sneller dan bij de vorige iPhones, al hadden we toen al niets te klagen over hoe snel hij werkt.
De nieuwe iPhones zien er dus hetzelfde uit als hun voorgangers, maar dat zijn ze niet helemaal. Apple gebruikt namelijk een nieuw soort aluminium, '7000 series aluminium', voor de constructie van de behuizingen. Dat is sterker dan het materiaal van de vorige iPhones. De reden is duidelijk; vorig jaar om deze tijd was er enige ophef over het feit dat de iPhone 6 Plus makkelijk te buigen zou zijn, zelfs door hem alleen in een strakke broekzak te stoppen. Op YouTube zijn al wat gekkies te vinden die hun nieuwe iPhone 6s Plus aan een buigtest onderwerpen en de eerste indruk is dat we ons over een nieuwe 'bendgate' geen zorgen hoeven te maken.
Telefoon |
iPhone 6 |
iPhone 6s |
iPhone 6 Plus |
iPhone 6s Plus |
Gewicht (gram) |
129g |
143g |
172g |
192g |
Lengte |
138,1mm |
138,3mm |
158,1mm |
158,2mm |
Breedte |
67mm |
67,1mm |
77,8mm |
77,9mm |
Hoogte / Diepte |
6,9mm |
7,1mm |
7,1mm |
7,3mm |
Vanwege dat nieuwe materiaal zijn de iPhones ook marginaal groter geworden. De verschillen in afmetingen zijn zo klein dat je er niets van merkt, maar de toename in gewicht valt wel op. Vooral de iPhone 6S Plus, waarvan zijn voorganger toch al geen lichtgewicht was, voelt met zijn 192 gram fors aan.
Beeldkwaliteit
Ook bij de beeldschermen van beide iPhones is het een feest van herkenning. De iPhone 6s beschikt net als zijn voorganger over een 4,7"-scherm met een resolutie van 1334x750 pixels, goed voor een pixeldichtheid van 326ppi. De iPhone 6s Plus komt met zijn 5,5"-scherm en resolutie van 1920x1080 pixels uit op 401ppi. In beide gevallen is dat lager dan bij veel concurrenten, maar wie vaker onze smartphonereviews leest, weet dat we geen fan zijn van die resolutierace. Het verschil is met het oog maar moeilijk te zien, terwijl schermen met een hoge resolutie wel meer stroom vreten.
/i/2000774733.jpeg?f=imagenormal)
Net als bij de behuizing zitten de vernieuwingen ook hier in de details. De schermen mogen dan identiek zijn in formaat en resolutie, wat beeldkwaliteit betreft zijn er zeker verschillen te ontdekken. Zo ligt om te beginnen de maximale helderheid hoger dan bij de vorige iPhones. Enorm zijn de verschillen niet, maar op een zonnige dag is elk beetje extra helderheid welkom om de schermen leesbaar te houden.
Ook de contrastverhouding ligt bij beide nieuwe iPhones hoger en vooral het scherm in de iPhone 6s laat een indrukwekkend contrast zien. De verhouding van 1796:1 haalt het natuurlijk niet bij het contrast van een oledscherm, maar voor een lcd is het meer dan in orde. Dat zie je vooral als je in een wat donkere omgeving naar het scherm kijkt; het zwart lijkt dan nét wat minder op donkergrijs dan bij telefoons met mindere schermen. De kleurweergave is tot slot iets beter dan bij de vorige generatie; de schermen zijn vooral een tikje minder blauw.
- Helderheid
- Contrast
- Afwijking grijs
- Afwijking kleur
3D Touch en iOS 9
Het paradepaardje van de nieuwe iPhones is 3D Touch, de techniek die de iPhone in staat stelt om te herkennen hoe hard op het scherm gedrukt wordt. 3D Touch werkt met een extra laag sensors in het scherm die druk kunnen meten. Apple combineert die data met de al aanwezige data van het touchscreen en gegevens uit de accelerometer om zo te bepalen waar en met hoeveel kracht een gebruiker drukt.
Quick Actions
Waar je 3D Touch voor het eerst tegenkomt, is het homescreen van iOS 9. Tot nu toe kon je een icoon aantikken om een app te starten of hem lang aantikken om de app te verwijderen. Druk je op een van de nieuwe iPhones echter hard op een icoon, dan krijg je een soort snelmenu te zien. Apple noemt dat Quick Actions en het is een beetje vergelijkbaar met een rechtermuisklik op een desktop. Op die manier kun je bij de camera bijvoorbeeld meteen kiezen voor de selfiestand en bij de telefoonapp kun je snel een favoriete contactpersoon bellen.
Fysiek gezien is 3D Touch zeker even wennen en in het begin haalden we het geregeld door elkaar met een long press. Wat daarbij niet helpt is dat niet elke app het ondersteunt. Duw je bijvoorbeeld hard op Instellingen, dan gebeurt er helemaal niets. Je krijgt wel een kleine vibratie voorgeschoteld om dat duidelijk te maken, maar het blijft een kwestie van trial and error. Dat geeft het gevoel dat 3D Touch een beetje verstopt zit en je zult bij elke nieuwe app dus op ontdekking moeten gaan naar de precieze uitwerking van de functionaliteit.
Als je het dan eenmaal in de vingers hebt, is het dan nuttig? Bij het homescreen vinden we dat wel meevallen. Er is geen enkele handeling die je niet zonder 3D Touch kunt doen. Een selfie maken via 3D Touch bestaat uit twee handelingen: hard drukken en de optie in het menu kiezen, maar je kunt ook de app aantikken en dan op de frontcamera drukken. Dat zijn ook slechts twee handelingen. Het kan dus handig zijn, maar in deze uitwerking is het niet essentieel.
Peek and Pop
Apple heeft veel meer met 3D Touch gedaan dan enkel het homescreen opfleuren. Een andere grote implementatie is 'Peek and Pop' gedoopt. Het idee is dat je binnen veel apps een preview van een element kunt krijgen door er hard op te duwen. Zit je in Mail en wil je snel even kijken wat een bepaald mailtje inhoudt? Door hard op de onderwerpregel te drukken, opent de e-mail zich in een soort pop-up en kun je het eerste deel lezen. Heb je daar genoeg aan, dan laat je het scherm weer los en verdwijnt de pop-up. Door omhoog te vegen krijg je wat opties te zien, zoals beantwoorden. Wil je verder lezen? Dan duw je nog een tandje harder op het scherm, waarna de e-mail zich als geheel opent.
Peek and Pop vergt enige gewenning, maar je krijgt het al vrij snel in de vingers. Handig daarbij is dat je opnieuw een kleine trilling van de taptic engine in de iPhone ontvangt die aangeeft dat je hard genoeg duwt. Toch blijft het een handeling die je aandacht vereist. Veel mensen zullen gewend zijn dat je een touchscreen kunt bedienen met een tamelijk grove input; je tikt iets aan of niet en een swipe hoeft ook niet heel precies te zijn. Peek and Pop vereist meer finesse van de gebruiker en dat blijft zo als je er eenmaal aan gewend bent.
In de praktijk betekende het voor ons dat we het vaker gebruikten in een rustige situatie, bijvoorbeeld zittend met twee handen vrij, dan met slechts één vrije hand en als het snel moest.
Onduidelijkheid
Op dit moment is het nog een beetje onduidelijk wanneer 3D Touch wel en niet beschikbaar is. Dat zal voorlopig een kwestie blijven van uitproberen in de hoop dat ontwikkelaars op een gegeven moment volgens vaste patronen gaan werken. Wat daarbij erg belangrijk wordt, is dat ze de nieuwe trilmotor in de iPhone, die net als die in de Apple Watch subtiele tikjes kan geven, op de juiste manier inzetten. In veel gevallen voel je een klein tikje als je genoeg druk zet op het scherm en dat is erg fijn. Soms ontbreekt dat echter, waardoor je als gebruiker niet zeker weet of je de handeling goed uitvoert.
IOS 9
Naast 3D Touch heeft iOS 9 nog een heleboel andere verbeteringen en vernieuwingen die we de revue laten passeren in onze losse iOS 9-review. Een van die vernieuwingen is het 'intelligenter' worden van Siri, de ingebouwde spraakassistent. Siri kan nu proactief informatie tonen op basis van je locatie of de tijd van de dag en bij de nieuwe iPhones kun je ervoor kiezen om Siri altijd aan te hebben staan. Dus ook als het scherm uitstaat en de telefoon niet aan de lader hangt.
Dat kan handig zijn, maar betekent ook dat de microfoon constant actief is om het 'Hey Siri'-commando te kunnen detecteren. Apple belooft echter dat het verwerken van dat commando geheel offline gebeurt, pas zodra je daarna een ander commando aan de telefoon geeft, zal de spraakherkenning over de servers van Apple lopen.
Hardware: Apple A9 op 14 én 16nm
Hoewel Apple tijdens zijn keynotes altijd mooie renders toont van de binnenzijde van de iPhones en enkele dingen vertelt over de hardware, is het niet scheutig met details. Van de iPhone 6s en 6s Plus weten we in ieder geval dat ze aangedreven worden door een nieuwe system on a chip: de Apple A9.
Deze bestaat uit twee processorkernen op 1,84GHz, die door Apple intern worden aangeduid als 'Twister-kernen'. Deze zijn gekoppeld aan 8MB aan cache en een gpu die vermoedelijk weer uit de stal van Imagination komt. Naar verluidt gaat het om een PowerVR GT7600. Het geheugen is ten slotte verdubbeld van 1 naar 2GB. Dat mocht ook wel een keertje, maar daarover later meer.
Tot slot is de M9-coprocessor, die gebruikt wordt om alle sensors uit te lezen en zo bijvoorbeeld de stappenteller mogelijjk maakt, nu onderdeel van de soc. Voorheen was dit een losse chip op een groter procedé, Door deze mee te bakken kan bespaard worden op ruimte en stroomgebruik.
Van Samsung én TSMC
Het interessantste dat Apple zelf vrijgeeft over deze A9 is dat de chip gestoeld is op een 'new transistor architecture'. We weten dat de A8 op 20nm bij TSMC geproduceerd is, dus dat wijst op een nog kleiner procedé voor deze A9. Uit een teardown van Chipworks blijkt dat de A9 niet bij één, maar bij twee fabrieken vandaan komt; zowel TSMC als Samsung maakt de chip. Dat is opvallend, omdat de procedés die beide chipbakkers gebruiken verschillend zijn.
Het gaat in beide gevallen om een finfet-procedé, met zogenaamde 3d-transistors, maar de featuresize ligt bij TSMC op 16 en bij Samsung op 14nm. Nou zijn er geen strakke regels over hoe een dergelijke featuresize gedefinieerd moet worden, dus die aanduiding zegt niet veel, maar uit de teardowns van Chipworks blijkt dat de chips van TSMC ook daadwerkelijk groter zijn. De die size van de 16nm-variant is 104,5mm², terwijl de Samsung-variant met 96mm² net wat kleiner is.
Dat roept meteen de vraag op of beide versies dezelfde hoeveelheid stroom verbruiken. We hadden helaas van elke iPhone maar één variant, dus dat hebben we niet kunnen testen. Onze iPhone 6s Plus blijkt uitgerust met een chip van Samsung, maar welke soc er in onze 6s zit, weten we niet. De app die dat herkent, weigerde om onbekende reden te functioneren.
Het is geen sinecure om een chip bij twee fabs te laten maken en Apple zou dit waarschijnlijk ook niet gedaan hebben als het ervan overtuigd was geweest dat het met één leverancier voldoende aantallen zou kunnen produceren.
Nvme-opslag
AnandTech wist te achterhalen dat Apple voor de nieuwe iPhones een eigen storagecontroller heeft ontwikkeld, vermoedelijk gebaseerd op de nvme-standaard. Deze is gekoppeld aan tlc-flashgeheugen dat van een kleinere slc-cache is voorzien. We zien al langer dat fabrikanten het opslaggeheugen steeds sneller maken en bijvoorbeeld Samsung stapte dit jaar over van emmc naar ufs. Uit tests blijkt dat het geheugen in de iPhones enorm goed presteert bij sequentiële lees- en schrijfacties, maar de random-prestaties zijn geen uitschieter. Toch is het interessant om te zien dat technieken die aan de desktopkant nog relatief nieuw zijn, zo snel hun weg vinden naar mobieltjes.
De 16GB opslag die het basismodel nog steeds heeft, vinden we erg karig, zeker met steeds groter wordende foto's en de ondersteuning voor 4k-video. Je kunt natuurlijk voor een 64GB-model gaan, maar dat kost je meteen 110 euro extra.
Prestaties en benchmarks
Wat brengen die nieuwe A9, de verdubbeling in werkgeheugen en het snelle opslaggeheugen in de praktijk? Snelheid, heel veel snelheid. Niet dat de iPhone 6 en 6 Plus langzaam waren, verre van dat, maar met de 6s en 6s Plus doet Apple er nog een schepje bovenop. Apps starten erg rap, multitasking gaat snel en er is geen game op dit moment die de gpu van deze iPhones op de knieën weet te krijgen. Ook in de browser merk je verschil in de tijd die nodig is om drukke pagina's te renderen.
Misschien wel belangrijker dan de extra cpu-snelheid is de verdubbeling van het werkgeheugen. IOS gaat op zich tamelijk efficiënt om met geheugen, maar fanatieke multitaskers weten dat er een limiet is aan de hoeveelheid apps die op de achtergrond kunnen draaien. Dat merk je als je naar een openstaande applicatie wisselt en niet meteen die app te zien krijgt, maar moet wachten tot hij opnieuw geladen is. Het beste voorbeeld is misschien nog wel dat je nu meer tabs in Safari open kunt hebben zonder dat ze herladen als je ze oproept. Toch zijn de verschillen met de iPhone 6 en 6 Plus ook weer niet zo groot dat ze op zichzelf een upgrade waard zijn.
Benchmarks
Om verder uit te zoeken hoe groot de verschillen precies zijn, hebben we een aantal benchmarks gedraaid, met om te beginnen GeekBench.
- GeekBench - singlecore
- GeekBench - multicore
GeekBench toont allereerst hoe groot het verschil in singlethreaded-prestaties is tussen de A-soc van de vorige generatie en de A9. De A8X uit de iPad Air 2 draait op 1,5GHz. Dat is ongeveer 22 procent lager dan de 1,84GHz van de A9. Het verschil in prestaties is hier echter maar liefst 42 procent. Dat duidt erop dat de nieuwe Twister-cores veel meer instructies per kloktik kunnen verwerken dan de Typhoon-cores in de A8 en A8X. Het verschil is zelfs zo groot dat de dualcore-A9 de triplecore-A8X nauw op de hielen zit in de multicoretest.
Als we puur kijken naar de oppervlakte die ingenomen wordt op de die, dan zien we al jaren dat de gpu's een steeds grotere rol spelen. En bij de A9 lijkt dat opnieuw het geval te zijn.
We beginnen onze gpu-tests met 3DMark, een benchmark die zowel cpu als gpu belast en zo enigszins probeert een gamescenario na te bootsen. Dat gebeurt op een vaste resolutie, zodat de schermen buiten beschouwing worden gelaten. De iPhones gaan in deze test duidelijk aan de leiding en slaan een groot gat met hun voorgangers.
GFXBench Manhattan - onscreen |
Telefoon / Tablet |
SoC |
Resolutie |
Framerate in fps, hoger is beter |
Apple iPhone 6s |
Apple A9 |
1334x750 |
*********
56,8 |
Apple iPhone 6s Plus |
Apple A9 |
1920x1080 |
******
38,4 |
Apple iPhone 6 |
Apple A8 |
1334x750 |
****
30,0 |
Apple iPad Air 2 |
Apple A8X |
2048x1536 |
****
24,6 |
iPhone 5s (iOS 8) |
Apple A7 |
1136x640 |
****
24,2 |
HTC One M9 |
Snapdragon 810 v2 |
1920x1080 |
***
20,0 |
Apple iPhone 6 Plus |
Apple A8 |
1920x1080 |
**
14,8 |
Samsung Galaxy S6 |
Exynos 7420 |
2560x1440 |
**
14,0 |
LG G4 |
Snapdragon 808 |
2560x1440 |
*
9,3 |
Apple iPad mini 3 |
Apple A7 |
2048x1536 |
*
9,1 |
iPad mini Retina |
Apple A7 |
2048x1536 |
*
8,7 |
Laten we vervolgens de cpu buiten beschouwing, dan zien we in de gpu-test GFXBench dat de iPhones erg hoog scoren. Vooral de iPhone 6s heeft dankzij de relatief lage schermresolutie een enorme overdaad aan grafische rekenkracht. Dat zal in de praktijk nooit allemaal door apps en games benut worden, omdat vaak ontwikkeld wordt voor minder krachtige hardware.
GFXBench Manhattan - offscreen |
Telefoon / Tablet |
SoC |
Framerate in fps, hoger is beter |
Apple iPhone 6s |
Apple A9 |
*********
40,0 |
Apple iPhone 6s Plus |
Apple A9 |
********
39,8 |
Apple iPad Air 2 |
Apple A8X |
*******
32,5 |
Samsung Galaxy S6 |
Exynos 7420 |
*****
23,0 |
Apple iPhone 6 Plus |
Apple A8 |
****
18,7 |
Apple iPhone 6 |
Apple A8 |
****
17,8 |
HTC One M9 |
Snapdragon 810 v2 |
****
17,0 |
LG G4 |
Snapdragon 808 |
***
15,0 |
Apple iPad mini 3 |
Apple A7 |
***
13,2 |
iPhone 5s (iOS 8) |
Apple A7 |
***
12,8 |
iPad mini Retina |
Apple A7 |
***
12,8 |
Laten we vervolgens de schermresolutie eveneens buiten beschouwing, dan krijgen we pas een echt goed beeld van de absolute rekenkracht van deze gpu's. De grafische chip in de A9 blijkt een dikke 20 procent sneller dan die in de A8 en meer dan dubbel zo snel als de gpu in Samsungs Exynos 7420.
Meer megapixels, zelfde kwaliteit
Apple gebruikte sinds de iPhone 5 een camerasensor met een resolutie van 8 megapixel. Bij de iPhones 5s en 6 werd de camerakwaliteit verbeterd door onder andere de toevoeging van een lichtsterkere lens en fasedetectie-autofocus, maar de resolutie bleef onveranderd.
Met de iPhone 6s en 6s Plus maakt Apple een flinke stap, naar 12 megapixel. Een verhoging in resolutie van maar liefst 50 procent. Daarnaast is er een nieuwe isp en zegt Apple zijn beeldverwerkingsalgoritmen verbeterd te hebben. Ook maakt Apple nu gebruik van deep trench isolation, wat crosstalk tussen de fotodiodes moet voorkomen. Samsung past dat al enige tijd toe in zijn isocell-sensors. De lichtsterkte van de lens is met f/2.2 gelijkgebleven.
/i/2000774741.jpeg?f=imagenormal)
Die hogere resolutie levert natuurlijk foto's op die meer ruimte innemen, maar de hoeveelheid extra ruimte valt mee. In MB's valt het moeilijk uit te drukken, omdat de grootte van de foto afhangt van wat erop staat, maar gemiddeld neemt een foto uit de iPhone 6s of 6s Plus zo'n 10 tot 15 procent meer ruimte in beslag dan een foto uit de vorige iPhones.
Live Photos
Wat wel flink meer ruimte inneemt, zijn de nieuwe Live Photo's. Als je deze optie aanzet in de camera-app, neemt de app bij elke foto die je maakt een klein filmpje op. Dat filmpje vangt de anderhalve seconde voordat je de foto maakt en de anderhalve seconde erna. De foto wordt weggeschreven als een normale jpeg, met daarnaast nog een mov-bestand. De combinatie van zo'n filmpje en een foto neemt ongeveer twee en een half keer zoveel ruimte in als een losse foto.
Dat is fors, en we zouden je dan ook aanraden om de optie alleen aan te zetten als je foto's maakt van personen, want daarbij kan het echt meerwaarde hebben. In situaties waarbij je denkt een leuk moment net gemist te hebben, kan het zomaar zijn dat de Live Photo het wel op video gevangen heeft. Overigens moet je de camera-app al wel open hebben. Als je een foto mist omdat je te laat bent met het pakken van de telefoon, is daar natuurlijk niets tegen te doen.
Je kunt deze Live Photo's terugkijken op iPhones, iPad, de Apple Watch, MacBooks en Mac-desktops. Op de telefoon is het een kwestie van een '3D Touch' op de foto doen om hem af te laten spelen.
Optische beeldstabilisatie
Net als vorig jaar is ook bij deze generatie alleen de Plus-versie uitgerust met optische beeldstabilisatie. Waarschijnlijk om het prijsverschil tussen de twee telefoons beter te kunnen rechtvaardigen, maar dat de normale iPhone 6s voor 749 euro geen ois heeft, terwijl bijna alle concurrenten dat wel hebben, is toch wel heel karig. Verderop zie je duidelijk dat de iPhone 6s door het ontbreken van ois vaak voor een hogere isowaarde moet kiezen.
Camerakwaliteit
Jarenlang stonden iPhones bekend om de camera, die beter was dan die van high-end Android-telefoons, maar vorig jaar kwam daar verandering in. Zowel LG als Samsung maakte een enorme sprong voorwaarts met respectievelijk de G4 en de S6-serie, waarbij beide fabrikanten de iPhones zowel op het gebied van beeldkwaliteit als op dat van snelheid wisten te verslaan.
Om te kijken of Apple met deze nieuwe 12-megapixelcamera de toppositie weet te heroveren, zijn we met de nieuwe iPhone 6s Plus, een oude iPhone 6 Plus, een LG G4 en een Galaxy S6 Edge+ op pad gegaan, waarbij de Edge+ eigenlijk symbool staat voor hele S6-line-up, omdat de camera dezelfde is. De iPhone 6s lieten we thuis, omdat de camera in de 6s Plus vrijwel identiek is en optische beeldstabilisatie bij onderstaande foto's geen rol speelt.
Beide iPhones hadden om te beginnen moeite met scherpstellen op de bloem. Van verschillende foto's zijn de versies die we hier tonen de beste. De 6s Plus laat dankzij zijn 12-megapixelsensor wat meer detail zien dan de 6 Plus, maar over het geheel zijn beide foto's erg vergelijkbaar. De foto's uit de G4 en S6 Edge+ laten dankzij hun lichtsterkere lenzen meer achtergrondonscherpte zien. Samsungs telefoon maakt wat ons betreft het mooiste plaatje, met een goede belichting en veel detail.
In deze scène zijn de camera's extreem aan elkaar gewaagd. De nieuwe iPhone 6s Plus lijkt net een tikje meer detail vast te houden in de lichte gebieden, maar zonder in te zoomen zie je dat niet. Doe je dat wel, dan wordt ook het resolutieverschil duidelijk, maar op een kleiner formaat bekeken maken alle vier de telefoons een uitstekende foto.
Dat geldt ook voor dit kiekje. De vier camera's kiezen vrijwel allemaal voor een vergelijkbare belichting en witbalans. Zoomen we opnieuw in, dan valt op dat de iPhone 6s Plus dankzij de extra megapixels in staat is het woord op de zwarte luifel vast te leggen, terwijl de letters in de foto van de iPhone 6 Plus wazig in elkaar overlopen.
Bij deze foto valt op dat de iPhone 6s Plus een lagere iso kiest dan zijn voorganger. Verder zijn de foto's van de twee iPhones weer nagenoeg gelijk. De LG G4 en de Samsung Galaxy S6 Edge+ maken beide een foto die aan de lichte kant is, maar wel met meer scherpte en bokeh.
Deze laatste foto laat vooral goed het verschil in resolutie zien. Daarnaast valt op dat de kwaliteit van de gebruikte lenzen lang niet slecht is, want we zien nauwelijks afname van scherpte in de hoeken. Het enige echte verschil tussen de twee iPhones is hier dat de 6s Plus voor een iets koelere tint kiest.
Bij weinig licht
Duidelijk is dat er bij telefoons van dit kaliber in goede lichtomstandigheden niet enorm veel verschil is. Zeker als je de foto's enkel terugkijkt op een beeldscherm en eventueel op social media zet. Om te kijken of we de camera's wat verder kunnen pushen en om te onderzoeken of er echt niet meer verschil zit tussen de camera's van de vorige en de nieuwe generatie iPhones, hebben we bovendien een vergelijking gemaakt bij weinig licht.
De iPhone 6s en 6s Plus stellen hier een beetje teleur. Dat er veel ruis te zien is, is bij dit soort lichtomstandigheden niet raar, maar er zijn veel gekke vlekken in de lucht te zien. We hebben verschillende foto's gemaakt en het trad elke keer op. De iPhone 6 Plus produceert hier een fijnere ruis, die beter oogt. Deze doet het daarom net iets beter dan zijn opvolger.
Verder wordt de invloed van optische beeldstabilisatie hier goed duidelijk. Omdat de iPhone 6s hier niet over beschikt, moet hij de iso opschroeven naar 1250, terwijl zijn grote broer op 200 iso blijft hangen. Daardoor loopt de fotokwaliteit bij de iPhone 6s een deuk op.
Zowel de LG G4 als de Galaxy S6 Edge+ houdt er een warmere witbalans op na, die minder natuurgetrouw is.
Kleine stap vooruit
Wie had gehoopt dat de camera in de iPhone 6s en 6s Plus een grote verbetering zou zijn, moeten we teleurstellen. Buiten de verwachte toename in resolutie, waarvan je profijt zult hebben als je digitaal gaat zoomen of croppen, zijn de foto's bijna identiek aan die van de iPhone 6 Plus van vorig jaar. Ook anno 2015 is er echter niets mis met die beeldkwaliteit. De iPhone 6s en 6s Plus maken beide mooie, scherpe en goed belichte foto's, en de camera-app werkt lekker rap. Toch staan ze niet meer op eenzame hoogte en in veel situaties moeten ze nét hun meerdere erkennen in de LG G4 en Galaxy S6 Edge+.
Foto's genomen met de iPhone 6s en 6s Plus
Video: nu ook in 4k
Beide nieuwe iPhones hebben als nieuwe feature de optie in in 4k te schieten, oftewel in een resolutie van 3840x2160 pixels. Dat stelt je in staat om achteraf nog een beetje te croppen als je filmpjes gaat bewerken, of je kunt ze gewoon in volle glorie bekijken als je een 4k-televisie hebt. De video's worden opgeslagen met de h264-codec met een bitrate van ongeveer 55Mbit/s. Audio wordt gecomprimeerd in aac met 80Kb/s.
Een minuut 4k-video kost je ongeveer 375MB aan ruimte, waar een minuut full-hd 130MB inneemt. Dat betekent dat een 16GB-variant van een nieuwe iPhone, die in de praktijk ongeveer 11,5GB beschikbaar heeft, met een halfuur 4k-video nokkievol zit. In de praktijk zal het nog minder zijn, omdat er ook nog apps en foto's op zullen staan. Dat laat in onze ogen nog maar eens zien dat een high-end telefoon met 16GB opslagcapaciteit vandaag de dag eigenlijk niet meer kan.
Frontcamera met flitser
De frontcamera van beide iPhones heeft een resolutiejump van 1,2 naar 5 megapixel gehad, waardoor ze flink meer detail weten vast te leggen. Daarnaast heeft Apple een flitser toegevoegd. Niet in de vorm van een ledlampje, maar door het beeldscherm van de telefoon kortstondig heel fel te laten branden. In onderstaande foto's, die we in een bijna geheel verduisterde Tweakers-studio hebben genomen, zie je dat de oplossing goed werkt.
De toename in resolutie levert meer detail op
De 'flitser' aan de voorzijde weet zijn werk goed te doen
Accuduur: tikkeltje beter
Vraag een smartphonegebruiker of hij of zij zou willen dat een telefoon twee dagen meegaat op een accu en je krijgt waarschijnlijk een volmondig ja te horen. Toch kiezen fabrikanten er vaak voor om accu's klein te houden, zodat ook de telefoons klein of in ieder geval dun kunnen zijn. Dat geldt ook voor Apple. De accu's in de 6s en 6s Plus zijn een fractie kleiner dan die in hun voorgangers. Het gaat om een stapje van 2915 naar 2750mAh voor de iPhone 6s Plus, terwijl de iPhone 6s van 1810 naar 1710mAh gaat.
Apple zegt echter dezelfde accuduur te kunnen leveren dankzij de stroombesparing van het zuinigere finfet-procedé waarop de A9 wordt gemaakt. Wat daarnaast helpt is de toepassing van panel self refresh, dat voorkomt dat het scherm bij stilstaand beeld zestig keer per seconde wordt ververst met een nieuw frame van de gpu.
Om dat te testen hebben we onze gebruikelijk twee accutests van stal gehaald. In het eerste scenario moet de telefoon continu door een vaste lijst webpagina's browsen over een wifi-verbinding totdat de accu leeg is. In het tweede scenario pakken we een 1080p-videobestand en spelen dit herhaaldelijk af totdat de telefoon het opgeeft.
In onze browsetest weten de nieuwe iPhones het ondanks hun kleinere accu's langer uit te houden dan de vorige generatie. De verschillen zijn niet enorm, maar alle verbetering is meegenomen. Tegenover veel Android-telefoons van dit jaar, zoals de One M9, OnePlus 2 en LG G4 doen de iPhones het een stuk beter. Samsungs S6-lijn weet echter wel goed tegenstand te bieden.
In onze videotest zijn de verschillen kleiner. Dat komt zeer waarschijnlijk doordat de processorbelasting hier zo laag is dat er maar weinig profijt geboekt kan worden van het lagere stroomverbruik. Het is vooral het scherm dat in deze test de accu leegtrekt. De grote verschillen met de toestellen van Samsung komen door het feit dat die een oledscherm hebben, dat enorm zuinig is bij het weergaven van donkere tinten, en dat gebeurt in deze test veel.
Specificaties en foto's
Merk en productserie |
Apple iPhone |
Apple iPhone |
Type |
6s 16GB |
6s Plus 16GB |
Besturingssysteem |
Gsm-besturingssysteem |
iOS |
iOS |
Versie besturingssysteem |
iOS 9 |
iOS 9 |
Beeldscherm |
Schermdiagonaal |
4,7" |
5,5" |
Resolutie |
1334x750 |
1920x1080 |
Invoermethode |
Touchscreen |
Touchscreen |
Schermtype |
LCD |
LCD |
Multitouch |
Ja |
Ja |
Touchscreentechniek |
Capacitief |
Capacitief |
Secundair scherm |
Nee |
Nee |
Technische kenmerken |
CPU/SoC |
Apple A9 |
Apple A9 |
Geheugengrootte |
2GB |
2GB |
Opslagcapaciteit |
16GB |
16GB |
Aantal SIMs |
Single |
Single |
Simkaart 1 |
Nanosim |
Nanosim |
Camera |
Cameraresolutie |
12Mp |
12Mp |
Cameraresolutie (voor) |
5Mp |
5Mp |
Camera-autofocus |
Ja |
Ja |
Diafragma |
2,2 |
2,2 |
Gsm-flitsertype |
Dubbele led |
Dubbele led |
Ondersteunde videoresoluties |
3840x2160 (Ultra-HD) |
3840x2160 (Ultra-HD) |
Stabilisatie |
Nee |
Optische stabilisatie |
Verbindingen |
Mobiele netwerken |
2G - edge, 2G - gprs, 3G - hsdpa, 3G - hspa, 3G - hspa+, 3G - hsupa, 3G - umts, 4G - lte |
2G - edge, 2G - gprs, 3G - hsdpa, 3G - hspa, 3G - hspa+, 3G - hsupa, 3G - umts, 4G - lte, 4G - lte-a |
Verbinding (wlan) |
802.11a, 802.11ac, 802.11b, 802.11g, 802.11n |
802.11a, 802.11ac, 802.11b, 802.11g, 802.11n |
5GHz-ondersteuning |
Ja |
Ja |
Bluetooth-versie |
Bluetooth 4.2 |
Bluetooth 4.2 |
Overige draadloze verbindingen |
Near Field Communication (NFC) |
Near Field Communication (NFC) |
Gsm-connector |
3,5mm, merkspecifiek |
3,5mm, merkspecifiek |
Functionaliteit |
Berichten |
E-mail, mms, sms |
E-mail, mms, sms |
Afspeelmogelijkheden |
Audio, video |
Audio, video |
GPS |
Ja |
Ja |
Gsm-functies |
A2DP (Bluetooth-stereo), Bewegingssensor, Handsfree, Kompas, Tril, Vingerafdrukscanner, Voicerecorder |
A2DP (Bluetooth-stereo), Bewegingssensor, Handsfree, Kompas, Tril, Vingerafdrukscanner, Voicerecorder |
Accu en lader |
Gesprekstijd |
14u |
24u |
Stand-by-tijd |
250u |
384u |
Accucapaciteit (mAh) |
1.715mAh |
2750mAh |
Accutype |
Li-Ion |
Li-Ion |
Accu verwisselbaar |
Nee |
Nee |
Draadloos laden |
Nee |
Nee |
Inclusief accessoires |
Meegeleverde gsm- accessoires |
Datakabel, Headset bedraad, Oplader |
Datakabel, Headset bedraad, Oplader |
Uiterlijke kenmerken |
Telefoonmodel |
Bar |
Bar |
Gewicht (gram) |
143g |
192g |
Lengte |
138,3mm |
158,2mm |
Breedte |
67,1mm |
77,9mm |
Hoogte / Diepte |
7,1mm |
7,3mm |
Kleuren |
Grijs |
Grijs |
Alternatieven
Bij elke nieuwe smartphone is het verstandig om ook het oude model goed te overwegen en in dit geval gaat dat nog meer op. De iPhone 6 ziet er hetzelfde uit en werkt in de praktijk ook grotendeels hetzelfde. Je moet het zonder 3D Touch stellen, de resolutie van de camera's is lager en hij is wat minder snel, al is hij absoluut gezien zeker nog rap.
4 van 5 sterren
(60 reviews)
Ook bij de grotere iPhone is die van vorig jaar een prima alternatief. Net als bij het kleine model lever je op een paar vlakken in, maar het is ook anno 2015 nog een goede telefoon.
4 van 5 sterren
(17 reviews)
Samsungs Galaxy S6 kostte eerder dit jaar nog een flinke duit, maar de prijs is fors gekelderd, waardoor je hem met 32GB opslag nu al voor minder dan 500 euro kunt aanschaffen. Op veel vlakken kan hij zich prima meten met de nieuwe iPhones en wat beeldscherm en camera betreft is hij zelfs beter. 3D Touch heeft de Galaxy S6 niet en in de praktijk is hij wat minder snel dan de nieuwe iPhones.
4 van 5 sterren
(33 reviews)
Net als Apple heeft ook Samsung een grotere variant van zijn topmodel: de Galaxy S6 Edge+. Deze valt natuurlijk op door de afgeronde randen en dat is iets wat je moet aanspreken. Hij is een stuk duurder dan de S6, maar alsnog flink goedkoper dan het instapmodel van de iPhone 6s Plus, terwijl hij meer opslag biedt.
4.5 van 5 sterren
(4 reviews)
LG's G4 wist eerder dit jaar op te vallen met zijn compacte behuizing, goede camera en optionele leren achterkant. Wat looks en uitstraling betreft is het een totaal andere telefoon dan de iPhones, en je krijgt niet die premium-uitstraling. Wat je wel krijgt is standaard 32GB opslaggeheugen, een micro-sd-slot, een dijk van een camera en de mogelijkheid om je accu te wisselen. Op het moment van schrijven is de G4 ongeveer 350 euro goedkoper dan de iPhone 6s Plus.
4 van 5 sterren
(35 reviews)
Net als de iPhone 6s Plus is de OnePlus 2 een 5,5"-telefoon die voorzien is van een vingerafdrukscanner in de homeknop. Het toestel werkt vlot, biedt ruimte aan twee simkaarten en de 64GB-versie is voor ongeveer 400 euro te krijgen. Minpunten zijn de matige accuduur, het gebrek aan nfc en het feit dat de telefoon alleen op uitnodiging te koop is.
4 van 5 sterren
(4 reviews)
Conclusie
De iPhone 6s en 6s Plus zijn op bijna alle vlakken net even beter dan de vorige generatie en dat is een goede zaak, hoewel de iPhone 6 en 6 Plus al mooie, snelle en fijne smartphones waren om mee te werken. De nieuwe toestellen zijn sneller, de schermen zijn net iets mooier, de camera vangt iets meer detail en de accu gaat wat langer mee. Toch hadden we tijdens de testperiode niet écht het idee dat we met gloednieuwe toestellen aan het werken waren. Deels komt dat natuurlijk doordat ze er identiek uitzien, maar wat ook meespeelt, is dat de verbeteringen in de praktijk niet zo groot zijn dat ze de gebruikservaring wezenlijk veranderen.
De uitzondering is natuurlijk 3D Touch. Dat is in Apples eigen apps in de meeste gevallen goed uitgewerkt, maar het ontbreekt nog aan een killer-implementatie; de dingen die je er nu mee kunt doen zijn kopieën van bestaande functionaliteit, die niet per se sneller gaan via 3D Touch. Daarom zijn we op dit moment nog niet echt verkocht. Het is wachten op slimmere implementaties van third-party-ontwikkelaars.
Dat maakt van de iPhone 6s en 6s Plus dus geen aan te raden upgrade als je nu al een iPhone 6 of 6 Plus hebt. Daarvoor is het verschil in de dagelijkse praktijk gewoon te klein. Zit je nog met een oudere iPhone, een 5 of 5s, en wil je graag een nieuwe, dan is de stap in onze ogen wel de moeite waard, al zou je als je krap bij kas zit ook nog een iPhone van de vorige generatie kunnen overwegen.
Ben je echter niet zo merkvast, dan kun je niet om het feit heen dat de nieuwe iPhones erg duur zijn voor wat ze bieden. Apple houdt nog steeds vast aan 16GB voor de basismodellen en die zijn dit jaar, met respectievelijk 749 en 849 euro, 50 euro duurder geworden, deels als gevolg van de zwakke euro. Modellen met 32GB zijn er niet bij Apple, wil je dus meer opslag dan kom je uit bij de 64GB-modellen van 859 en 969 euro. Voor minder dan 500 euro koop je op dit moment een Galaxy S6 of LG G4 met 32GB, telefoons die zich op veel vlakken prima kunnen meten met de nieuwe iPhones. Dat prijsverschil is enorm, al wordt het een beetje gecompenseerd door de waardevastheid van de iPhones. Hou je hem netjes, dan kun je er over twee jaar veel meer voor vangen dan voor een even oude Android-telefoon.
Apple heeft overduidelijk twee telefoons neergezet die tot de top van de markt behoren, goede hardware hebben en fijn werken. Wat prijs-kwaliteitverhouding betreft loopt Apple echter achter op de concurrentie. Hoe erg dat is, daarover zullen de meningen sterk uiteenlopen. Getuige de verkooprecords die opnieuw gebroken zijn, is er een grote groep mensen die zich daar niets van aantrekt. Wij vinden het echter iets dat we moeten meewegen in de beoordeling en daarom scoren deze nieuwe iPhones wat lager dan hun voorgangers.
IPhone 6s
Eindoordeel
IPhone 6s Plus
Eindoordeel