Inleiding
In de komende decennia verdwijnen de livekanalen op je tv en stappen mensen over op on-demand-tv via het internet. Zenders worden vervangen door apps, die uiteindelijk op alle tv's kunnen draaien en niet langer alleen op smart-tv's. Dat is althans de visie van Netflix, de videostreamingdienst met roots in de Verenigde Staten die nu ook zijn entree in Nederland heeft gemaakt. Uiteraard ziet de streamingdienst bij die evolutie van lineaire tv naar on-demand een grote, zo niet leidende rol voor zichzelf weggelegd.
Tweakers heeft Netflix de afgelopen maanden uitgebreid getest. Daarnaast voelden we leidinggevenden van Netflix aan de tand: over hun visie, maar ook over de technische werking van Netflix. Onze bevindingen vind je op de komende pagina's, waarbij we antwoord proberen te geven of de hype rond de introductie van de dienst in Nederland gerechtvaardigd is.
8 euro per maand
Bij Netflix betalen gebruikers een vast bedrag van 8 euro per maand; betalen kan via creditcard of automatisch incasso. Daarna kunnen gebruikers onbeperkt streamen: er zit geen limiet aan het aantal films of series dat iemand mag kijken. Dat flat fee-model werkt op de een of andere manier heel bevrijdend. Er is daardoor geen drempel om een film of aflevering van een tv-serie aan te klikken; als hij niet bevalt, dan klik je 'm gewoon weer weg. Die drempel is er wel bij het kopen van een film op iTunes of het huren van een film bij streamingdiensten als Pathé Unlimited; als daar de film niet bevalt, heb je voor je gevoel je geld weggegooid. Dat maakt het all you can eat-model van Netflix zo populair. Bovendien is makkelijk om Netflix maandelijks aan te sluiten of op te zeggen, wat bij bijvoorbeeld betaalzenders zoals HBO niet zo is.
Netflix is een streamingdienst, dus het niet is mogelijk om films te downloaden. Je zult over een stabiele en niet al te langzame internetverbinding moeten beschikken om video te streamen, zeker als je dat in 'hd-kwaliteit' wil doen. Netflix kijken in de 3g-trein of op de camping is er in onze ervaring niet bij. Op de gemiddelde hotspot is geen werkende Netflix-stream te openen. Dat is logisch, het gaat tenslotte om een streamingdienst, maar voor forensen die onderweg graag een serie bekijken, is Netflix dus geen oplossing.
Netflix is ook niet van plan om een downloadoptie toe te voegen, zo zegt Ted Sarandos, chief content officer bij Netflix. Dit betekent dat mensen niet offline kunnen kijken, bijvoorbeeld als er geen bereik is of als de datalimiet is bereikt. Volgens Sarandos is het ontbreken van een offline-kijkmodus deels te wijten aan de licenties: als Netflix een cache-optie zou willen aanbieden, zouden makers van films en tv-series hogere bedragen willen. Ook zou er te weinig vraag naar zijn om het ontwikkelen van caching te rechtvaardigen.
Daar staat tegenover dat Netflix op een groot aantal apparaten werkt. Op de pc werkt Netflix via Silverlight onder Windows en OS X, al worden op OS X enkel Intel-cpu's ondersteund. Daarnaast zijn er mobiele apps voor iOS, Android en Windows Phone, clients voor de PS3, Xbox 360, Wii en Wii U, een aantal blu-ray-spelers en veel nieuwe smart-tv's. Tot slot bevatten de Apple TV en sommige vergelijkbare apparaten Netflix-ondersteuning.
Gebruikers kunnen een Netflix-account delen. Een normaal Netflix-account ondersteunt twee gelijktijdige streams. Voor het bedrag van 8 euro kunnen gebruikers twee streams tegelijk bekijken; voor vier streams tegelijk moet 12 euro worden betaald. De dienst ondersteunt bovendien het aanmaken van profielen, zodat verschillende kijkers binnen hetzelfde account hun eigen suggesties op maat krijgen.
Aanbevelingen via algoritmes
Een gebruiker die inlogt op Netflix krijgt direct een overzicht van films en series te zien. Dat aanbod is voor iedere gebruiker anders. Algoritmes bepalen welke films en series de gebruiker op dat moment waarschijnlijk interessant vindt. Het kan dus zijn dat Netflix je het ene moment een keiharde thriller aanraadt en een paar dagen later een komedie. Om gebruikers niet te verwarren, worden nieuwe aanbevelingen enkel gegenereerd als een gebruiker langer dan acht uur niet op Netflix is geweest.
De samenstelling wordt onder meer bepaald door de feedback van gebruikers, die bijvoorbeeld kunnen aangeven hoe goed ze een film vonden of in welke categorieën ze geïnteresseerd zijn. Ook minder bewuste acties van gebruikers worden meegewogen. Als een kijker de film halverwege afbreekt en nooit meer afkijkt, dan 'snapt' Netflix dat die film blijkbaar niet zo goed beviel.
Om te bepalen wat een gebruiker waarschijnlijk interessant vindt, worden verschillende technieken ingezet. Zo worden op basis van metadata en statistieken films en series gezocht die lijken op wat een gebruiker eerder al heeft gezien. Ook wordt de zogenoemde Markovketen ingezet, zo vertelde Neil Hunt, de chief product officer van Netflix, tegenover Tweakers. Met de Markovketen probeert Netflix in te schatten welke films of tv-series een gebruiker waarschijnlijk zelf zou kiezen.
Daarnaast worden gebruikers samen met andere Netflix-abonnees in clusters geplaatst. Die clusters zijn onzichtbaar voor abonnees, maar bestaan uit gebruikers die over vergelijkbare interesses beschikken. Netflix kijkt hoe goed films en series in een bepaald cluster bevallen, en probeert te voorspellen hoe goed een bepaalde film of serie een abonnee zal bevallen. Het aantal clusters verschilt: in de Verenigde Staten zijn dat er tienduizenden, in het Verenigd Koninkrijk zijn het er duizenden. De gemiddelde Netflix-abonnee is - zonder dat hij dat weet - lid van 3 of 4 clusters.
Om te bepalen welk algoritme het best werkt, gebruikt Netflix a/b-testing. "In veel bedrijven beslist de baas wat er wordt gebouwd", zegt Neil Hunt, de chief product officer van Netflix. "Maar dat is niet per se de beste manier." Netflix past daarom a/b-testing toe. Bepaalde bezoekers krijgen een bepaalde versie van een nieuwe feature te zien, en vervolgens wordt gekeken hoe ze daarop reageren, bijvoorbeeld door te meten hoeveel tijd mensen content vanaf Netflix streamen.
Netflix heeft heel veel gegevens van gebruikers om al die aanbevelingen mogelijk te maken: in principe wordt alle informatie over kijkgedrag eeuwig opgeslagen, tenzij een gebruiker een jaar lang niet meer inlogt. Hunt bezweert dat het bedrijf goed omgaat met al die, soms gevoelige, gegevens van gebruikers. "We delen het niet met andere bedrijven", aldus Hunt. "We gebruiken het enkel om gebruikers betere aanbevelingen te doen." Hoeveel Netflix van een gemiddelde gebruiker 'weet,', kan hij niet aangeven.
Aanbod van films en series
Netflix is geen Spotify voor films. Spotify is vrij compleet; vrijwel alle artiesten hebben hun portfolio naar de muziekstreamingdienst geüpload. Netflix bevat geen compleet aanbod; veel series ontbreken. De videostreamingdienst geeft dat ook ruiterlijk toe. In een factsheet voor journalisten die bij de introductie van de Nederlandse Netflix werd verspreid, schrijft het bedrijf selectief te zijn in films en series. Waarschijnlijk zou het ook onrendabel zijn om alle films en series aan te bieden voor een dergelijk laag bedrag.
Het aanbod van Netflix is dan ook uitgebreid, maar zeker niet oneindig. In andere landen ontbreken vaak films. Zo mag Netflix in de Verenigde Staten geen nieuwe films van Universal en 20th Century Fox tonen, omdat HBO die rechten heeft opgekocht. Ook veel populaire tv-series, zoals The Simpsons en Game of Thrones, ontbreken.
Ook in Nederland is het aanbod zeker niet oneindig: het aanbod is aanmerkelijk minder groot dan in de Verenigde Staten, hoewel er ook films en series op staan die op de Amerikaanse Netflix niet te vinden zijn. Overigens is het met plug-ins als Mediahint en Hola Unblocker vrij eenvoudig om toegang tot het Amerikaanse aanbod te krijgen.
Nieuwe afleveringen
Op Netflix staan vaak niet de nieuwste afleveringen van series. Op het moment van schrijven staan op het Amerikaanse Netflix bijvoorbeeld de eerste vier seizoenen van Sons of Anarchy, terwijl momenteel al het zesde seizoen wordt uitgezonden. Dat heeft alles te maken met rechtenkwesties; de originele tv-zender hoopt eerst nog wat inkomsten binnen te halen met de dvd-verkoop van het vorige seizoen, voordat de serie aan Netflix wordt verkocht.
Het filmaanbod is matiger. Een aanzienlijk deel van de films op Netflix heeft al vele jaren geen bioscoopzaal meer van binnen gezien. Als films kort na hun release al op Netflix staan, zijn het vaak b-films. Zijn het a-films, dan zit er dikwijls meer dan een jaar tussen, zoals het geval is bij The Avengers. Ook wemelt het van de obscure documentaires en films die het helemaal nooit tot de bioscoop hebbben geschopt.
Daar staat tegenover dat er daadwerkelijk goede films en series op Netflix staan. Neem films als Wall-E, Pearl Harbor en de laatste twee Lord of the Rings-films en The Hunger Games: stuk voor stuk goede films, maar de kans is groot dat je ze al hebt gezien. Hetzelfde geldt voor series als Lost, 24 en Prison Break, waarvan de volledige seizoenen op Netflix staan: goed, maar oud.
Ted Sarandos, de chief content officer van Netflix, belooft dat het aanbod wordt uitgebreid. "We voegen elke dag nieuwe content toe", zegt Sarandos. "Over een jaar staat er twee keer zoveel op Netflix." Iets wat in ieder geval níet op Netflix komt, zijn zaken als sport en concertregistraties; dat past volgens Netflix beter bij 'lineaire' televisie.
Sinds kort maakt Netflix ook zelf series, om zo de concurrentie met netwerken als HBO te kunnen aangaan. Het bekendste en meest geroemde voorbeeld daarvan is House of Cards, een politieke thriller die negen Emmy-nominaties in de wacht sleepte. Alle Netflix Originals, waaronder ook Orange is the New Black, Derek en Arrested Development, zijn in Nederland te bekijken en nieuwe seizoenen worden tegelijk in de Verenigde Staten en Nederland online geplaatst.
Nederlands aanbod
Netflix biedt een aantal Nederlandse films, zoals De Heineken Ontvoering, Komt Een Vrouw Bij De Dokter en New Kids Turbo. Ook kinderfilms als Afblijven en Timboektoe zijn aanwezig, evenals de serie Gooische Vrouwen. Tot slot zijn er nog wat cabaratiers paraat, maar daarbij blijft het dan ook wel. Netflix beweert dat het aanbod wordt aangevuld en uitgebreid, maar wil nog geen concrete namen noemen.
Beeldkwaliteit
De beeldkwaliteit van streams op Netflix varieert, maar is volgens de dienst zelf in 'hd-kwaliteit'. Dat stempel zegt natuurlijk niet zo heel erg veel. Volgens Netflix zelf hebben de aangeboden films en series een bitrate van maximaal 5,6Mbit/s, wat te kwalificeren is als een redelijke beeldkwaliteit, maar onduidelijk is of dat enkel video is, of ook inclusief audio. Die bitrate is echter nog fors minder dan blu-ray en ook hebben hd-zenders op de tv vaak een betere bitrate. In de praktijk kregen wij bovendien op geen enkel moment een bitrate van meer dan 3Mbit/s, wat naar onze smaak toch echt te weinig is. De vraag is echter hoeveel kijkers dat echt merken.
Verder is een deel van de films op Netflix voorzien van DTS 5.1; een groter deel beschikt over Dolby Surround. Voor zover wij hebben kunnen testen, zijn alle films en series voorzien van Nederlandse ondertiteling. Ze zijn echter optioneel: wie series en films liever zonder kijkt, kan ze uitzetten.
De beeldkwaliteit hangt ook af aan de internetsnelheid. "We willen dat een stream snel opstart", zegt Neil Hunt, de chief content officer van Netflix. "Daarnaast moet de beeldkwaliteit goed zijn en willen we voorkomen dat een video na het starten van de stream opnieuw moet bufferen." Het is moeilijk om alle drie te combineren: Als een stream van hoge kwaliteit moet zijn, duurt het bufferen juist lang, zeker als je als videodienst rebuffering wilt voorkomen. Als je wilt dat een stream snel start, dan moet de beeldkwaliteit juist weer lager zijn.
Om toch alle drie de eigenschappen te combineren, gebruikt Netflix adaptive streaming. Beelden worden hierbij geëncodeerd op verschillende bitrates, van 100 kilobit tot 5,6 megabit per seconde. Bij het laden van de stream wordt video aanvankelijk met een lage bitrate doorgegeven, zodat de film of serie snel kan beginnen met afspelen. Als er genoeg gebufferd is, wordt een stap omhoog gegaan, naar een hogere beeldkwaliteit. "Op een snel netwerk is het beeld daardoor binnen een paar seconden op hoge kwaliteit", aldus Hunt.
Adaptive streaming heeft ook als voordeel dat de beeldkwaliteit kan worden verlaagd als het netwerk begint te haperen, bijvoorbeeld als het wifi-signaal slechter wordt doordat een tabletgebruiker verder wegloopt van de wifi-router. Zonder adaptive streaming zou een stream dan stoppen met spelen en rebufferen, maar nu wordt de kwaliteit gewoon verlaagd. Gebruikers kunnen dan doorgaan met kijken, hetzij met een lagere kwaliteit.
/i/1378983074.png?f=imagenormal "Adaptive Streaming")
Veel traffic
Als een gebruiker in hoge kwaliteit streamt, kan dat per uur 2,3 gigabyte aan traffic genereren. Gezien het relatief grote aantal abonnees dat Netflix heeft - de dienst heeft in de Verenigde Staten 29,8 miljoen streaming-abonnees en daarbuiten 7,75 miljoen - genereert de dienst een flinke hoeveelheid internetverkeer. Er zijn zelfs momenten dat Netflix pakweg een derde van al het internetverkeer in de Verenigde Staten genereert.
De kosten voor de servers die de streams afhandelen vallen volgens Hunt mee. "Voor 10- tot 20.000 dollar koop je een server waarmee je 2000 klanten kunt bedienen." Netflix probeert ook de kosten van bandbreedte laag te houden door rechtstreeks te peeren met internetproviders. In Nederland heeft Netflix peeringcontracten met KPN en Ziggo. "We zijn in onderhandeling met UPC", zegt Hunt. "Dat is een wat lastiger verhaal, omdat UPC ook in veel andere landen actief is."
Concurrenten
Netflix zegt zelf niet te willen concurreren met andere streamingdiensten, maar 'complementair' te zijn. Daar denken consumenten natuurlijk anders over; je kunt je geld maar één keer uitgeven. Bovendien geven leidinggevenden van Netflix toe dat HBO waarschijnlijk de grootste concurrent van Netflix is.
HBO Go
HBO Go is een streamingdienst waartoe enkel abonnees van HBO toegang hebben. In essentie werkt de dienst hetzelfde als Netflix; gebruikers betalen een bepaald bedrag per maand voor hun HBO-abonnement, waarna ze onbeperkt kunnen streamen. Toch zijn er ook verschillen. Zo is HBO duurder: gebruikers betalen meestal - het precieze bedrag verschilt per provider - vijftien euro per maand, al krijgen ze er voor dat bedrag wel drie livekanalen en on-demand-toegang op hun settopbox bij.
Daarnaast biedt HBO Go aanmerkelijk minder films en tv-series dan Netflix. Vooral het filmaanbod is buitengewoon karig. Volgens HBO worden er elke week nieuwe films toegevoegd, maar vaak waren die een paar weken eerder ook al bij HBO te zien. De films worden dus gewoon gerecycled en na een tijdje heb je ze allemaal wel gezien.
Met het serieaanbod van HBO is het iets beter gesteld; de meeste nieuwe series van HBO zijn een dag na de Amerikaanse release al via HBO Go te bekijken. Voor oudere series geldt dat echter niet. Van sommige HBO-series als Game of Thrones, The Wire en The Sopranos zijn alle seizoenen te zien, maar andere populaire HBO-series als Band of Brothers en Entourage ontbreken juist. Veel series staan slechts tijdelijk op HBO Go en verdwijnen na een periode, die vaak heel kort is. Ook ontbreken bijvoorbeeld de eerdere seizoenen van Boardwalk Empire. Alleen seizoen 3 en 4 zijn te bekijken, terwijl dat juist een serie van HBO zelf is. Volgens HBO komt dat door rechtenkwesties, maar een kijker heeft daar natuurlijk geen boodschap aan; voor hem of haar is dit een dooddoener.
HBO Go is niet te bekijken via apps voor smart-tv's, op Apple TV of op consoles. Wel zijn er apps voor Android en iOS, die overigens net als de website weinig intuïtief te bedienen zijn. Bovendien kunnen kijkers de on-demand-toegang op hun settopbox gebruiken om de content op hun tv te streamen. Het aanbod van HBO On Demand is echter kleiner dan dat van HBO Go. Alle films en series kunnen in hd-kwaliteit worden gestreamd.
Pathé Thuis
Pathé, bekend van de bioscopen, heeft sinds een paar jaar een eigen videostreamingdienst. Groot verschil met Netflix is dat gebruikers bij Pathé Thuis per film afrekenen, waarna ze de film binnen een periode van 48 uur moeten bekijken. TV-series biedt de videostreamingdienst vooralsnog niet aan. Het huren van films in een hogere kwaliteit kost extra: een vreemde keuze wat ons betreft. De films kunnen worden bekeken op bepaalde smart-tv's en er zijn apps voor Android en iOS.
Een film huren op Pathé Thuis is relatief duur, vergeleken met Netflix. Zo kost Iron Man 3 op Pathé Thuis in sd-kwaliteit 5 euro, terwijl voor hd-kwaliteit een euro meer moet worden betaald. Die film kopen, wat sinds kort kan op Pathé Thuis, kost 18 euro. Sommige films zijn nog duurder. Zo kost Intouchables 8 euro in sd-kwaliteit. Daar staat tegenover dat je Iron Man 3 nog niet zult aantreffen op Netflix. Het filmaanbod van Pathé Thuis is dus aanmerkelijk beter en breder, maar wel een stuk duurder.
Ximon
Wie graag naar de wat mindere kaskrakers kijkt, maar juist naar filmhuis- of alternatieve films, is waarschijnlijk het beste af bij Ximon, dat ook veel Nederlandse films aanbiedt. Deze dienst biedt een abonnement van 9,50 euro per maand, waarbij gebruikers toegang krijgen tot een deel van de collectie, maar niet tot alle films. Losse films of series kosten maximaal 4,95 per film of aflevering.
Overig
Natuurlijk zijn er nog meer videostreamingdiensten in Nederland: neem RTL XL, Videoland On Demand en de platforms van de providers, zoals KPN, UPC en Ziggo. Al die platforms hebben echter redelijk veel weg van Pathé Thuis; gebruikers rekenen af per film of in sommige gevallen ook per serie. Daarnaast is er nog Film1, dat veel nieuwe films uitzendt, waarvan een deel ook on-demand te bekijken is.
Conclusie
Wie zegt dat Netflix niet volledig is, heeft het gelijk volledig aan zijn zijde. Netflix heeft geen Game of Thrones, biedt geen Breaking Bad en recente kaskrakers als Iron Man 3 en Oblivion zijn er niet te vinden. Hoeveel kun je echter verwachten voor 8 euro per maand? Feit blijft dat je voor dat bedrag toegang krijgt tot een flinke catalogus films en series, hoewel dat aanbod in Nederland wel iets minder groot is dan in de Verenigde Staten.
Het algoritme van Netflix werkt bovendien erg goed, als je de moeite hebt genomen om je voorkeuren aan te geven en wat feedback hebt gegeven over bekeken films. Vanaf dat moment weet de site een redelijk goede schatting te maken van je interesses en krijg je films voorgeschoteld die je misschien zou willen zien. Daarmee is Netflix vooral geschikt voor momenten waarop je je verveelt en snel iets wil bekijken, en niet voor zaterdagavonden waarop je met de hele familie voor de tv wil zitten. De 8 euro die Netflix voor toegang vraagt, is het wat ons betreft wel waard, al mag de beeldkwaliteit beter.
Wie wél graag op zaterdagavond voor de tv wil zitten om een kaskraker te zien, doet er beter aan om een film te huren via diensten als Pathé Thuis en Ximon. Wie dat vaak doet, is meer geld kwijt, maar in ruil daarvoor krijg je vaak nieuwere en soms ook betere films. Wie tot slot graag HBO-series op de dag na de release ziet, zou een abonnement op die dienst kunnen overwegen, maar moet zich afvragen of het die 15 euro waard is.
Dan blijft de vraag of Netflix het kan opnemen tegen het downloaden van series via usenet en bittorrent. Het antwoord is dat dit slechts gedeeltelijk kan. Het illegale aanbod blijft waarschijnlijk altijd vollediger en actueler dan het legale - torrentsites en usenet-servers besteden immers geen kostbare tijd en energie aan het regelen van auteursrechtlicenties. Netflix lijkt vooral bedoeld voor mensen die vanuit hun luie stoel even snel een filmpje willen bekijken; voor films en series die ze écht willen hebben en die nog niet op Netflix staan, zullen ze bij alternatieve diensten moeten kijken. Of die trekken ze nog steeds binnen vanuit het legale schemergebied.
:strip_exif()/i/1378998835.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/1326096649.gif?f=fpa)
:strip_exif()/i/1211833335.gif?f=fpa)
/i/1220343617.png?f=fpa)
/i/1369161125.png?f=fpa)
/u/28781/ipodicon.JPG?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/5008/crop5f7dde552c78e.jpeg?f=community){kind=small}
).
:strip_icc():strip_exif()/u/357451/android%2520blauw.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/372283/Avatar%2520Radiohead3.jpg?f=community){kind=avatar}
:strip_icc():strip_exif()/u/49057/Avatar.jpg?f=community){kind=avatar}
:strip_icc():strip_exif()/u/220197/pino2.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/258684/DSC_0093.jpg?f=community){kind=small}
/u/36103/avatar_60.png?f=community){kind=avatar}
:strip_icc():strip_exif()/u/370910/Ubuntu2.jpg?f=community){kind=small}
/u/233220/crop58c922806f3c4_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/356502/crop5b17f4bc39e72_cropped.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/28619/crop6422068dd1eaf_cropped.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/122857/Ed.jpg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/378424/003.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/465812/chewi.jpg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/2177/avatar.gif?f=community){kind=avatar}
:strip_icc():strip_exif()/u/521199/cranebird_avatar-2-70.jpg?f=community){kind=avatar}
/u/254163/crop5815faf49e2d2_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/81572/hair.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/343344/159526011770916661_6qPcZlSa_f-KLEIN%2520Tweakers.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/54995/crop5ee0a0adf10f2_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/89083/tupelo.jpg?f=community){kind=small}
/u/63682/crop5de0dc242f46f_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/1983/whiteButton.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/76569/garfield14.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/160060/joost.jpeg?f=community){kind=small}
/u/21016/sheep.JPG?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/527823/526e87bb16485-pikachu.jpg?f=community){kind=small}