Crisis in de tv-markt
Crisis in de tv-markt
De tv-fabrikanten hebben een zwaar jaar achter de rug. De tv-markt is over zijn top heen, wat betreft lcd- en plasma-technologie zijn er weinig innovaties meer te verwachten, en oled- en 4k-technologie is of nog niet goed in groten getale te produceren of is voor de gemiddelde consument nog te duur. Daarnaast was vorig jaar al uitgeroepen tot het jaar van de 'smart tv' en ontbrak het dit jaar aan een gezamenlijke thema of hype, zoals 3d-technologie en -content in 2010. Het jaar 2012 was dus een echt overgangsjaar, ondergedompeld in de wereldwijde crisis.
Vooral de Japanse fabrikanten verkeerden in zwaar weer. Zo is de tv-divisie van Sony er wederom niet in geslaagd om zwarte cijfers te schrijven en moest nieuwbakken ceo Kaz Hirai, afkomstig van de Playstation-divisie, hard ingrijpen in de organisatie om erger te voorkomen. Hirai heeft 'digital imaging', 'games' en 'mobile' dit jaar als nieuwe peilers voor het bedrijf bepaald. Tv's hebben dus niet meer de hoogste prioriteit bij Sony.
Ondanks dit kwakkelen bij zijn tv-divisie, denkt Sony met exclusieve, dure modellen toch een interessant deel van de markt aan te spreken. Zo introduceerde Sony op de IFA-beurs in Berlijn zijn eerste 4k-tv. De Bravia 84X9005 heeft een 84"-ips-paneel met passieve 3d, twee afneembare speakermodules aan de zijkanten en een nette upscale-mogelijkheid van blu-ray-content naar de 4k-resolutie van de tv. De prijs van dit moois bedraagt 25.000 euro. In de Verenigde Staten wordt de tv geleverd met een mediaserver met daarop een tiental 4k-films als 'smeermiddel' voor de verkoop.
Een ander probleemkind is Panasonic. Dat bedrijf sloot zijn boekjaar, dat in maart 2012 eindigde, af met een recordverlies van bijna acht miljard euro. Daarin waren ook afschrijvingen op de overname van Sanyo en kosten als gevolg van de natuurrampen in Japan en Thailand verdisconteerd, maar ook de tv-divisie van het bedrijf deed het niet best, ondanks dat het bedrijf in 2012 voor het eerst meer lcd-tv-modellen voerde dan plasma-tv's.
Ondanks de door de markt opgelegde grotere nadruk op lcd-tv's, waren het vooral de plasma-modellen die in de testen weer hoge ogen gooiden. De Viera VT50 bijvoorbeeld was onnavolgbaar wat betreft zwartweergave, terwijl de Viera ST50 een zeer goede prijs/prestatieverhouding had. Door de harde maatregelen, waaronder het sluiten van een splinternieuwe plasma-fabriek een jaar eerder, ging het in het lopende boekjaar wel beter met Panasonic en noteerde het concern als geheel weer zwarte cijfers. Wel gaat het gerucht dat Panasonic vanaf maart 2013 stopt met de verdere ontwikkeling van de plasma-technologie, al zal dat waarschijnlijk niet direct betekenen dat het dan ook gelijk stopt met het maken van plasma-tv's.
Sharp moest verder aankloppen bij Hon Hai/Foxconn uit Taiwan voor een geldinjectie in ruil voor zeggenschap over de lcd-fabriek in Sakai, die speciaal toegesneden is op de productie van grote schermen, terwijl 2012 het eerste jaar was waarin TP Vision, de joint-venture tussen Philips en TPV, de scepter zwaaide over de Philips-tv's.
Maar niet alleen de Japanse tv-fabrikanten hadden onder de crisis te lijden. Ook bij Samsung en LG zag het er bij de tv-divisies niet rooskleurig uit. Samsung bracht onder meer zijn lcd-activiteiten onder bij het verzelfstandigde Samsung Display en voor 2013 kondigde het bedrijf al aan minder te investeren in de productie van lcd's vanwege overproductie. Ook zette het een rem op de bouw van een lcd-fabriek in China.
Feit is wel dat de twee Koreaanse fabrikanten er beter voor staan dan de Japanse collega's. Ook Chinese tv-fabrikanten zijn in opkomst. In 2013 zullen Chinese tv-fabrikanten als HiSense de overstap wagen naar Europa.
Bovenstaande afbeelding is afkomstig van een onderzoek van DisplaySearch
De belofte van oled
Al heel wat jaren worden pers en consumenten door tv-fabrikanten als Samsung, Sony en LG lekker gemaakt en gehouden voor de komst van oled-technologie als overtreffende trap voor het grote scherm in de huiskamer. Zowel Sony als LG hebben al respectievelijk een 11"- en een 15"-oled-tv's uitgebracht, terwijl alle drie de fabrikanten op beurzen prototypes getoond hebben van grotere oled-schermen.
Een belangrijk voordeel bij oled is dat zwart ook echt zwart kan zijn. Bij lcd's sijpelt bij zwartweergave namelijk altijd wat licht van de backlight door de vloeibare kristallen, terwijl bij plasma's weliswaar de pixels zelf ook licht uitstralen, maar er daarbij altijd een 'waakvlammetje' nodig is om het fosfor in de plasmapixels snel te kunnen ontsteken. Bij oled-pixels is dit niet nodig. Tevens kunnen oled-pixels veel sneller schakelen dan pixels bij lcd-technologie.
Een hoge uitval bij de productie, de hoge kosten van de organische grondstoffen en zorgen over de duurzaamheid van grotere oled-panelen maakten dat de productie van grotere oled-tv's keer op keer op de lange baan geschoven werd.
In 2012 leek het er op dat de belofte eindelijk ingelost zou gaan worden. Zowel Samsung als LG maakten op de CES 2012 bekend een 55"-oled-tv uit te brengen en op de beursvloer stonden prototypes van deze modellen vooraan bij de ingang van beide stands. Samsung toonde alleen 2d-beeld - met veel zwart - op zijn toestellen, terwijl bij de stand van LG ook al de 3d-weergave bekeken kon worden door iedereen met een passieve 3d-bril binnen handbereik.
Over de prijzen en specifieke introductiedata waren de beide Koreaanse bedrijven nog vaag. In de geruchtenmolen werden bedragen genoemd tussen 8.000 en 10.000 dollar en ook zouden de eerste 55"-oled-tv's nog voor het begin van de Olympische Spelen afgeleverd werden.
Al snel werd echter duidelijk dat het lastig zou worden die beoogde streefdatum te halen. Wel hield LG in mei dit jaar in Monaco, vlak voor het begin van de F1 Grand Prix, nog een Europese 'softlaunch' van de oled-tv. We zagen daar het definitieve ontwerp maar werden nog steeds niet veel wijzer wat betreft prijzen of beschikbaarheid.
Op de IFA in september kwam er weer een sprankje hoop over de mogelijkheid om nog dit jaar een groot oled-scherm te kunnen bemachtigen toen LG garandeerde dat in december begonnen zou worden met de massaproductie van de tv en dat het toestel afhankelijk van de yields tussen de 10.000 en 12.000 euro zou gaan kosten. Zoals het er nu uitziet zal de massaproductie van oled-panelen voor televisies echter pas eind 2014 rendabel zijn.
Praten en bewegen
De gimmick waar tv-fabrikanten dit jaar de verkoop van tv's aan ophingen was spraak- en bewegingsherkenning. Samsung trok op de CES dit jaar de meeste aandacht met zijn ES8000- en ES7000-series waarbij een webcam met stereomicrofoon verwerkt was in de bovenste rand. Met handbewegingen kon onder meer een handje op het scherm verschoven worden en instellingen als kanaalkeuze en geluidsvolume geregeld worden. Sommige handelingen konden ook via spraak uitgevoerd worden, terwijl daarmee ook de tv aan of uitgezet kon worden.
Op de CES werkte de door Samsung voorgestelde alternatieve bedieningsmethoden nog niet vloeiend en ook bij de productiemodellen zagen we er de meerwaarde niet van in. Het leek meer een probeersel, dan een goed uitgewerkt systeem. Wel was het bijvoorbeeld mogelijk om de webcam voor Skype te gebruiken. Bij de 2013-modellen staat de gebarenherkenning gezien de CES-sneak peak bij FlatpanelsHD overigens nog steeds centraal en de verwachting is dan ook dat Samsung flink gewerkt heeft aan de bruikbaarheid van het systeem.
Ook LG paradeerde op de CES 2012 met een nieuwe invoermethode. Dat bedrijf had al in 2011 bewegingsherkenning via de Magic Remote, maar vernieuwde die in 2012 met de toevoeging van een geïntegreerde microfoon voor spraakherkenning. Bij specifieke apps van LG en bij de zoekfunctie kon spraak worden gebruikt. Wat betreft de nieuwe modellen, waarover het bedrijf traditiegetrouw al ruim voor de CES persberichten uitvaardigt, is bekend dat LG de spraakherkenning heeft verbeterd. Deze is nu volgens LG in staat om vloeiende zinnen te ontcijferen en tevens is de spraakfunctie beter in het systeem geïntegreerd.
Maar ook andere tv-fabrikanten pikten een graantje mee van nieuwe invoermethoden voor hun tv's. Zo leverde Panasonic bij zijn topmodellen plasma- en lcd-tv's een kleine, aanraakgevoelige 'puck'. Die had echter geen scroll-mogelijkheid, waardoor het gebruik bij bijvoorbeeld webbrowsen niet handig was. Ook vonden we hem niet bijzonder prettig vasthouden. Ook Samsung leverde bij zijn high-end-modellen een touchremote ter aanvulling op de conventionele remote en de spraak- en bewegingsbesturing.
Philips, of eigenlijk de nieuwe Chinees/Nederlandse entiteit TP Vision, gooide het over een andere boeg door de remote van zijn duurdere modellen te voorzien van een gesplitst qwerty-toetsenbord. De bolling van de achterkant en de toetsaanslag zorgde bij ons voor wat irritatie bij de bediening en in plaats van alleen een klepje voor de batterijen in het midden had een aanraakgevoelig oppervlak niet misstaan voor een betere bediening.
Fabrikanten als Sony, Sharp en Toshiba leverden geen remote met alternatieve bediening mee met hun toestellen, maar wel boden deze bedrijven de mogelijkheid de tv's te bedienen via een app voor iOS- of Android-apparaten. Ook het afspelen van media vanaf een tablet op een tv via wifi direct begint in 2012 inmiddels gemeengoed te worden.
Snellere chipsets
Zowel Samsung, LG als Panasonic introduceerden in 2012 modellen die voorzien waren van een dualcore-soc. De extra processorkracht werd onder meer benut voor een vlottere bediening van de smart tv-omgevingen, de toevoeging van extra functionaliteit als spraakherkenning en een 'second screen', het spelen van spelletjes en voor een snellere rendering van webpagina's.
Samsung was van de drie het minst scheutig met informatie over de gebruikte chipset in zijn high-end-modellen van 2012. Behalve het feit dat deze 'Echo-P'-processor voorzien is van twee cpu-kernen, waarschijnlijk van het type ARM Cortex-A9, heeft het bedrijf verder geen specificaties vrijgegegeven. Wel voelde de gebaren- en spraakherkenning traag aan, waardoor bijvoorbeeld een quadcore-soc op basis van dit ARM-kernontwerp of een dualcore-processor op basis van de nieuwe en snellere ARM Cortex-A15, zoals de Exynos 5-processorlijn voor mobieltjes en tablets, geen overbodige luxe lijkt.
Volgens FlatpanelsHD zouden de nieuwe tv-modellen van Samsung een vernieuwde elektronische programmagids krijgen en mogelijk gebaseerd zijn op Samsungs Bada-besturingssysteem. De high-end-modellen uit 2012 zouden met een zogeheten 'Evolution Kit' wat betreft chipset en smart tv-platform opgewaardeerd kunnen worden naar de 2013-modellen. Mogelijk geeft Samsung op de komende CES-beurs ook een prijsindicatie voor de upgradekit.
Ook concurrent LG maakt onder meer bij zijn LM960V- en LM860V-modellen gebruik van een dualcore-soc. Deze L9-chipset was door LG zelf ontwikkeld en bestaat uit twee Cortex-A9-kernen, die op 1GHz draaien, aangevuld met vier Mali 400MP-gpu-kernen. Voor de 2013-modellen heeft LG, van krachtig naar minder krachtig, de H13-, M13- en L13-chipsets gepland staan. Het M-model krijgt waarschijnlijk een PowerVR-gpu-kern, terwijl bij de H13 gebruikgemaakt zal worden van een of meerdere Mali-gpu-kernen. De nieuwe LG-tv-chipsets worden geproduceerd op 28nm en zijn uitgerust met vier Cortex-A9-kernen.
Panasonic heeft net als Samsung en LG de kennis en de productiefaciliteiten in huis om zelf zijn chipsets voor tv's te ontwikkelen. Hoewel Panasonic bij zijn Viera VT50- en GT50-plasma-tv's en Viera WT50- en DT50-lcd-tv's alleen aangeeft dat het gebruikmaakt van een dualcore-chip, gaat het hoogstwaarschijnlijk om de UniPhier 1-chip met als typenaam MN2WS0220. Deze chip heeft twee Cortex-A9-cpu-kernen die op 1,4GHz draaien, maar het is niet bekend welke gpu-type gebruikt wordt.
Wat Panasonic op het gebied van tv-soc's voor ons in petto heeft in 2013, weten we niet, maar de processorwedloop bij tv's lijkt die van smartphones te volgen. Waarschijnlijk zijn de high-end-modellen van 2013 voorzien van een quadcore-soc. Niet voor niets kondigde Qualcomm bij de afgelopen CES-beurs begin 2012 al een quadcore-soc aan voor tv's, de Snapdragon S4 MPQ8064 voorzien twee Krait-kernen op 1,5GHz en een Adreno 320-gpu.
Toshiba schermt overigens al langer met processorkracht met meerdere kernen in zijn high-end-tv's. Zo maakte Toshiba bij zijn dure topmodellen Regza-tv's onder meer eerst gebruik van de Cell Broadband Engine, een afgeleide van de Cell-processor van de PS3 met maar twee simd-units in plaats van acht, en vanaf 2010 met het CEVO-hardwareplatform.
Grotere schermen met dunnere randen
De smalle bezels van LG
In 2011 veegde Samsung de vloer aan met zijn concurrenten op het gebied van smalle bezels. LG liet dit niet op zich zitten en deed met zijn 2012-modellen een poging Samsung de loef af te steken door tv's uit te brengen met een randdikte 'van slechts een milimeter'. De marketingmachine werkte echter te goed en al gauw kwam er internationaal commentaar op de claim van LG.
Zo bleek de fysieke omlijsting bijvoorbeeld wel een dergelijke dikte te hebben, maar had men 'vergeten' te melden dat naast de zichtbare rand de panelen zelf ook een inactieve, zwarte rand hadden die natuurlijk alleen zichtbaar werd als er beeld op de tv's getoond werd. Om de smalle randen te benadrukken was LG ook creatief omgesprongen met afbeeldingen van de tv's. Ook bij de monitoren van het Koreaanse merk was dit het geval. Het gevolg was dat de 'één milimeter' niet meer in marketinguitingen genoemd werd en dat de afbeeldingen van de producten een realistischer bezelbreedte kregen.
Overigens waren de smalle bezels bij de LM960V een echte prestatie. Het paneel van die tv had een zwart randje van slechts 2mm breed. Dit was mogelijk doordat de led's van de backlight niet aan de randen van het paneel, maar erachter zitten. Door gebruik te maken van zijn Nano Full Led-backlighttechnologie was de LM960V voor een tv met local dimming toch relatief dun. Helaas was het local dimming-effect in combinatie met het ips-paneel te subtiel voor een diepe zwart-weergave.
Local dimming
Net als voorgaande jaren was het aantal modellen met full led-backlight met local dimming op een hand te tellen. Samsung gelooft namelijk niet in de technologie, terwijl ook Panasonic bij het Viera WT50-lcd-topmodel gebruikmaakte van led's aan de randen van het paneel. Wel kon het beeld in zestien segmenten gedimd worden, maar dat is niet te vergelijken met het onafhankelijk dimmen van meer dan honderd led-zones, zoals bijvoorbeeld bij de LM960V, de PFL9707 van Philips en de Bravia HX950 van Sony.
Deze laatste bleek dit jaar de beste implementatie te hebben. We hadden van Sony een workshop gehad over local dimming met een testopstelling met onder meer een Philips 9-serie uit 2011, een Panasonic-plasma-tv, een Bravia HX920 - het toenmalige topmodel - en de Bravia HX850. Het local dimming-systeem kwam daarbij als beste uit de bus.
Omdat bij die workshop de testbeelden specifiek gekozen waren om de Bravia-tv's er beter te laten uitspringen, hadden we onze bedenkingen voor de praktijk, maar de Bravia HX950 overtrof op dit vlak in ons testlab toch onze verwachtingen. Zowel de gamma- als de rgb-levels-grafiek waren keurig recht en het aan- of uitzetten van het systeem had geen effect op de maximale helderheid.
Sharp gaat verder met vergroten lcd-tv's
Hoewel Sharp net als andere tv-fabrikanten kleinere en middelgrote tv's aanbiedt, ligt de kracht van het bedrijf bij de productie van zeer grote lcd-panelen, waarvoor de relatief nieuwe lcd-fabriek in Sakai specifiek neergezet is. Was vorig jaar nog 80" de grootste beeldformaat dat Sharp in de Verenigde Staten kon leveren, in 2012 kondigde het bedrijf op de IFA-beurs in Berlijn een 90"-lcd-tv aan. Het formaat daarvan is vergelijkbaar met een twijfelaarbed.
In Europa blijft Sharp met zijn beeldformaten net een stapje achter op de Verenigde Staten. Vorig jaar was namelijk 70" het grootste beeldformaat dat Sharp in Nederland aanbood en pas dit jaar kwam de 80"-tv in de verkoop. Door het kleine aanbod van dergelijk grote modellen, zijn die minder onderhevig aan prijsconcurrentie.
Versnelde opmars van 4k in 2013?
Aangezien het er nu naar uitziet dat de massaproductie van grotere oled-tv's pas eind 2013 of begin 2014 echt van start kan gaan, hebben 4k-tv's volgend jaar een grotere kans om door te breken. Zowel LG als Sony leveren nu al dure 84"-exemplaren, maar begin volgend jaar zullen onder meer Toshiba en Sharp ook 4k-tv's in kleinere formaten gaan leveren.
In eerste instantie zal het aanbod van 4k-content nog klein zijn. Sony lost dit zoals gezegd in de VS op door een 4k-mediaserver mee te leveren, terwijl ook upscalen tot de komst van een breed aanbod aan 4k-content belangrijk zal zijn voor consumenten. Sony heeft een systeem om extra beeldinformatie van met 4k-camera's geschoten 2k-blu-ray-content te gebruiken om de 4k-weergave te verbeteren, terwijl Sharp een soortgelijk systeem ontwikkeld heeft om 2k-broadcastsignalen op te schalen naar de native 4k-resolutie van het paneel.
De vraag is hoe snel de prijzen van 4k-tv's kunnen zakken om deze interessant te laten zijn voor de consument die een high-end-tv zoekt en mogelijk wat meer wil uitgeven voor een scherper beeld. Indien de prijzen daarvan niet snel genoeg dalen, is het uitbrengen van 4k-content voor filmmaatschappijen geen topprioriteit. 4k-tv's lijken vooral een mooie manier voor fabrikanten om iets leuks en nieuws te kunnen tonen.
We verwachten verder dat de echte innovaties bij de reguliere full hd-tv's uit zullen blijven, en dat vooral op het gebied van online omgevingen de fabrikanten zich kunnen onderscheiden, net zoals in 2012 eigenlijk. De nadruk in 2013 zal nog verder op processorkracht komen te liggen.
:fill(white):strip_exif()/i/1332171705.jpeg?f=thumbmedium)
:strip_exif()/i/1332171110.png?f=thumbmedium)
:strip_icc():strip_exif()/i/1361377406.jpeg?f=fpa_thumb)
/i/1358153397.png?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/u/286861/crop5a9f2fb642436.jpeg?f=community)
:strip_icc():strip_exif()/u/273368/crop5bc821ed4caeb_cropped.jpeg?f=community)
:fill(white):strip_exif()/i/1326212384.jpeg?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/1326465063.jpeg?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/1329755088.jpeg?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/1332766519.jpeg?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/1342791143.jpeg?f=thumbmedium)
:strip_exif()/i/1332170308.png?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/1326463536.jpeg?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/1326469989.jpeg?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/1326467552.jpeg?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/1352117349.jpeg?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/1329473955.jpeg?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/1352897323.jpeg?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/1333633443.jpeg?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/1352299287.jpeg?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/1332761584.jpeg?f=thumbmedium)
:strip_exif()/i/1326140124.jpeg?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/1326199417.jpeg?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/1326198980.jpeg?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/1326187512.jpeg?f=thumbmedium)
/i/1357676266.png?f=fpa)
/i/1358157432.png?f=fpa)
/i/1363265350.png?f=fpa)
/i/1357594158.png?f=fpa)
:strip_icc():strip_exif()/u/371889/crop6671798950b0a_cropped.jpg?f=community){kind=small}
/u/331213/crop56ef13408ff38_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/65508/icon2.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/52627/crop62c5c54392753_cropped.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/181585/crop6808fc982fb9f_cropped.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/13224/icon.jpg?f=community){kind=icon}
:strip_icc():strip_exif()/u/122857/Ed.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/86805/avatar_1649.jpg?f=community){kind=avatar}
:strip_icc():strip_exif()/u/43802/crop5a8b253603f79_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/299339/anonpict.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/141198/crop6164051fbcf31.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/386815/296252.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/57655/SuperTeamLogo.jpg?f=community){kind=small}
/u/151531/crop5b7a94dcf3c4a_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/49579/sadnemo3b.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/37213/ava.jpg?f=community){kind=small}
/u/1830/acm.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/63098/crop651ad86823c45.jpg?f=community){kind=small}
, de TV een gehele werkdag aan laten staan met mijn pc als invoer.
Dus ja wat ouder.. Maar de LCD verbruikt ong 50-100watt aan stroom terwijl de plasma toch 400 tot 500 watt per uur verbruik.. Dat is best wel iets om over na te denken als je een TV koopt.. Ergens moet je op bezuinigen.. LCD zal dan voordeliger zijn dan een plasma
:strip_icc():strip_exif()/u/114881/LinuxvsFreebsd2613.jpg?f=community){kind=small}