Inleiding
Dit is de derde keer dat we een ultrabook van Asus in handen hebben. De eerste keer was in mei van dit jaar, toen Intel het ultrabook-concept aankondigde, al ging het toen nog om een preproductiemodel. Vorige maand konden we tijdens het Intel Developer Forum in San Francisco met verbeterde exemplaren spelen en nu, een dikke vier maanden na de eerste kennismaking, hebben we dan eindelijk een ultrabook van Asus op de redactie liggen.
Het gaat om het 13"-model, dat de naam Zenbook UX31 heeft meegekregen. Asus mag dan een eigen naam voor het ultrabook-concept bedacht hebben, maar aan het design is sinds de introductie nauwelijks iets veranderd en de gelijkenissen met de MacBook Air zijn dus nog steeds groot. Beide laptops zijn gemaakt van aluminium, hebben een wigvormig ontwerp en hebben een groot glazen touchpad. In deze review kijken we naar de bouwkwaliteit en de prestaties van deze dunne notebook en maken we de onvermijdelijke vergelijking met de MacBook Air. Is de UX31 niets meer dan een kopie, of heeft Asus een pareltje in handen?
Uiterlijk en indruk
De UX31 heeft een aluminium behuizing en dat doet wonderen voor de stevigheid en het gewicht. De bouwkwaliteit van de UX31 is een stuk beter dan bij vorige UX-modellen: de behuizing is goed afgewerkt, de onderdelen sluiten allemaal precies aan en er is nergens enige speling te ontdekken.
Niet alle aluminium elementen hebben dezelfde afwerking: de binnen- en onderzijde hebben een vertikaal geborsteld patroon terwijl de schermcover met cirkels is gedecoreerd. Die cover is ook iets donkerder dan de rest van de laptop. We hadden het mooier gevonden als Asus voor een uniforme tint gekozen had, maar de UX31 is nog steeds een fraaie laptop.
:fill(white)/i/1317906160.jpeg?f=thumb)
De binnenzijde van de UX31 is nogal minimalistisch: naast het zilverkleurige toetsenbord en de grote touchpad is er eigenlijk niets aanwezig. De aan-uitknop, met een geïntegreerd statusledje, is rechtsboven in het toetsenbord verwerkt. Boven het scherm is een webcam te vinden en in de bovenrand van de schermcover is in het midden een lipje geplaatst, zodat de laptop makkelijk opengeklapt kan worden.
Het scherm is bevestigd met een scharnier dat bijna de gehele breedte van de laptop in beslag neemt en dat behoorlijk stevig aanvoelt. Het is een stuk beter dan bijvoorbeeld de wiebelige scharnieren van de Acer S3 en de Toshiba Z830. Onze enige kritiek op het scharnier betreft het tekstje erop: het kitscherige lettertype zou niet misstaan op een goedkope kerstkaart.
Toetsenbord en touchpad
De toetsen van het zilverkleurige chiclet-toetsenbord zijn erg plat en geven daarom niet veel feedback. Aanvankelijk waren we bang dat toetsaanslagen daarom vaak gemist zouden worden, maar niets is minder waar. Zelfs als er op hoog tempo getikt wordt, weet het bord elke toetsaanslag goed te registreren. We kunnen ons voorstellen dat er mensen zijn die wat meer profiel fijn zouden vinden, maar het toetsenbord kan ons zeker bekoren.
Het glazen touchpad past in de trend die we de laatste tijd bij Windows-notebooks zien: groter is beter. We hebben niet eerder zo'n groot touchpad op een 13"-laptop gezien. Natuurlijk zegt de afmeting niet alles, maar met de kwaliteit van de touchpad zit het ook goed. De touchpad wordt gefabriceerd door het minder bekende Sentelic en kan drie vingers tegelijk registreren. Naast de gebruikelijke gestures als scrollen met twee vingers kan de touchpad ook gebruikt worden om alle vensters te minimaliseren en om de back- en forward-knoppen in de browser te bedienen. De knoppen zijn aan de onderzijde in het oppervlak geïntegreerd.
Wat opvalt is dat de touchpad beter met Windows samenwerkt dan we gewend zijn. Bij veel andere laptops verandert de muiscursor bijvoorbeeld in een scrollbalkje als met twee vingers gescrold wordt, omdat de driver intern een muis met een scrollwiel emuleert. Bij de UX31 gebeurt dit niet en ook de wijze waarop gescrold wordt, voelt vloeiender aan. Wel hadden we graag gezien dat de scrollsnelheid aanpasbaar was; deze zal voor sommigen misschien wat hoog zijn.
Hoewel de UX31 dus een fraai touchpad met veel mogelijkheden heeft, blijven we van mening dat dit soort functionaliteit standaard in Windows moet zitten. We hopen dat Windows 8 standaard ondersteuning voor dit soort zaken heeft, zodat het functioneren van een touchpad niet zo sterk van de fabrikant afhangt.
:fill(white)/i/1317906184.jpeg?f=thumb)
Versus MacBook Air
Toen de nieuwe UX-modellen op de Computex-beurs onthuld werden, was het gros van de journalisten het erover eens: de vormgeving was duidelijk geïnspireerd door de MacBook Air. Vooral van de zijkant lijkt de UX31 met zijn taps toelopende ontwerp sterk op Apples notebook. Daarnaast zijn de afmetingen van het toetsenbord en de touchpad ook bijna identiek.
Toch heeft Asus geprobeerd om de nieuwe UX-modellen een uniek uiterlijk te geven. Zo is de afwerking van het aluminium anders: de Asus heeft een geborsteld oppervlak terwijl de Air mat is. Daarnaast is de kleurstelling anders; de UX31 oogt wat warmer en de schermcover is donkerder dan de binnenkant.
Het gewicht en de afmetingen van de twee notebooks ontlopen elkaar niet veel. De Air 13" weegt 1331 gram en de UX31 1417 gram. De twee notebooks zijn op de dunste punten respectievelijk 3,5mm en 3,3mm dik en aan de achterzijde, waar ze het dikst zijn, 15,5mm en 17mm. De Air is iets platter en lichter, maar het verschil is nauwelijks te merken.
Dichtgeklapt lijken de systemen erg veel op elkaar en dan is ook goed te zien waar Asus de mosterd gehaald heeft. Als de machines worden geopend, is echter toch te zien dat Asus goed over het design heeft nagedacht en niet voor een slaafse kopie heeft gekozen.
Hardware en aansluitingen
Asus stelde voor deze review de high-end-versie van de UX31 beschikbaar. De cpu is in deze uitvoering een i7-2677M van Intel. Deze op de Sandy Bridge-architectuur gebaseerde processor is bedoeld voor gebruik in dunne laptops en heeft een tdp van slechts 17W. De kloksnelheid van deze dualcore-chip bedraagt 1,8GHz, maar kan dankzij de Turbo-functie oplopen tot 2,9GHz. De cpu heeft de beschikking over 4GB ddr3-werkgeheugen.
De 2677M heeft een ingebouwde Intel HD3000-gpu. Hoewel Intel op het vlak van igp's de laatste jaren flinke vooruitgang heeft geboekt, is het bedrijf nog niet op het niveau van losse grafische kaarten aanbeland. Wie moderne spelletjes wil spelen zal dus weinig aan de UX31 hebben.
Intel ziet graag dat Ultrabooks van ssd's worden voorzien en Asus heeft dus een 256GB grote XM11-ssd van Adata ingebouwd. Deze drive heeft dezelfde form factor als de ssd's die in de MacBook Airs van Apple te vinden zijn. De ssd is aangesloten via een m-sata-connector en heeft ongeveer de afmetingen van een ddr-module. De gebruikte controller is de SandForce 2281.
:fill(white)/i/1317906181.jpeg?f=thumb)
Het strakke, dunne ontwerp laat weinig ruimte over voor aansluitingen; Asus heeft daarom enkele standaardfeatures achterwege gelaten. Zo heeft de notebook geen ethernetaansluiting en een vga-uitgang ontbreekt eveneens. Onder andere de MacBook Air en de Lenovo U300S hebben deze aansluitingen ook niet meer, en naar verwachting zal dit bij toekomstige notebooks steeds vaker het geval zijn.
Beeldschermen en televisies kunnen aangesloten worden via de micro-hdmi-aansluiting. Wat oudere schermen en beamers kunnen met een meegeleverd vga-verloopstekkertje op de mini-vga-uitgang worden aangesloten. Verder heeft de UX31 twee usb-poorten, waarvan er een de usb 3.0-standaard ondersteunt. Aan de linkerzijde zijn nog een sd-kaartlezer en een 3,5mm-aansluiting voor koptelefoon of speakers geplaatst.
Audio
Bij oudere UX-modellen zaten de speakers vooraan aan de onderzijde. Omdat de rand hier enigszins gebogen was, werden de speakers niet compleet afgedekt, maar er was weinig ruimte voor goede akoestiek.
Bij de UX31 komt het geluid uit het rooster dat boven het toetsenbord en voor het scharnier geplaatst is. Hoewel de audiokwaliteit van een ultraportable altijd door de kleine behuizing begrensd zal zijn, weet de UX31 nog heel fatsoenlijk geluid te produceren. Vooral het maximale volume is een stuk hoger dan bij voorgaande UX-modellen.
Van binnen
We hebben Asus gevraagd waarom het zo lang geduurd heeft voor de nieuwe UX-modellen gereed waren; in mei had het bedrijf immers al werkende modellen tentoongesteld. Eén van de redenen die de fabrikant gaf was dat het nog een flinke klus was om alle componenten netjes in de ranke behuizing te krijgen. Die opmerking maakte ons natuurlijk nieuwsgierig en we hebben de UX31 dan ook opengeschroefd om de samenstelling te bekijken.
Het eerste wat opvalt is de enorme accu, die meer dan de helft van het oppervlak inneemt. Alle hardware is terug te vinden op twee pcb's, met daartussen een ventilator die de processor moet koelen. In het midden is duidelijk de ssd van Adata te zien.
Vergeleken met bijvoorbeeld de Aspire S3 is de UX31 een stuk netter afgewerkt, en elke vierkante centimeter wordt goed benut. De indeling lijkt overigens weer sterk op die van de MacBook Air 13". Ook bij die notebook neemt de accu meer ruimte in dan de overige componenten, die op een smal, langwerpig pcb zijn ondergebracht.
Scherm en accu
Eén van de onderscheidende eigenschappen van de UX31 is de schermresolutie. De meeste 13"-laptops hebben een resolutie van 1366x768 beeldpunten en de Air doet het met 1440x900 pixels maar iets beter. De UX31 heeft echter een paneel met een resolutie van 1600x900 pixels; dat maakt dat alles er een stuk scherper uitziet en dat er meer werkruimte beschikbaar is.
Het scherm is van het tn-type, zoals vrijwel alle panelen in deze prijsklasse. Tn-panelen hebben een hoge verversingsfrequentie en bieden prima kwaliteit voor alledaags gebruik, maar ze moeten het wel met kleine kijkhoeken stellen, vooral verticaal.
Horizontale kijkhoeken
Verticale kijkhoekenOnze foto's onderstrepen dit. De horizontale kijkhoeken zijn goed te noemen, al neemt de helderheid onder grote hoeken wel af. Bij de verticale kijkhoeken is goed te zien dat bij naar voren en achter kantelen van het scherm het contrast respectievelijk af- en toeneemt.
Toch is het scherm een van de betere in zijn soort. Ips-panelen - die in veel tablets en smartphones gebruikt worden - zijn technisch beter, maar afgezien van de LG P220 zijn er geen laptops in deze categorie die van die techniek gebruikmaken. Verder is het scherm in de UX31 opvallend fel: bij het weergeven van een wit vlak op maximale helderheid meten we een waarden van 520 cd/m².
Accu
We hebben recentelijk onze accutest aangepast. Waar we de schermen voorheen op halve of volle kracht lieten schijnen, werken we nu met absolute waarden. De maximale helderheid van de diverse schermen kan immers flink uiteenlopen, wat grote verschillen in het energieverbruik tot gevolg kan hebben. Met onze meetapparatuur stellen we de schermen nu dus zo dicht mogelijk bij de gewenste helderheid van 180cd/m² in. Dat is lager dan de 250cd/m² die we bij tablets gebruiken; dat komt omdat de backlight van laptops in veel gevallen minder krachtig is, ook al is dit bij de UX31 niet het geval.
Bij de videotest installeren we Matroska-splitter en ac3filter op het systeem, waarna we een mkv-bestand met een resolutie van 1280x720 pixels afspelen tot de accu leeg is. Met een score van iets meer dan vier uur doet de UX31 het erg goed.
Bij onze browsertest wordt met een Firefox-extensie een vaste lijst websites in een loop geladen. Op de achtergrond speelt Windows Media Player continu een mp3-bestand af. In deze test weet de UX31 het vier uur en vijftig minuten vol te houden. Bij beide tests moet de UX31 in de Air echter zijn meerdere erkennen.
Prestaties: cpu en gpu
Om een beeld van de prestaties van de UX31 te kunnen schetsen, voeren we allereerst een aantal synthetische benchmarks uit.
Met de singlethreaded-test van Cinebench 11.5 belasten we een enkele core maximaal. De UX31 weet de Macbook Air 13 achter zich te laten, maar moet de laptops met hoger geklokte Core i-cpu's voor laten gaan.
Ook in de multithreaded-test weet de UX31 de Air nipt voor te blijven. De cpu's van de Dell en de Lenovo zijn op pure snelheid echter weer niet te kloppen.
In de OpenGL-test komt de UX31 er minder goed uit. De Air 13" met zijn i5 2557M presteert in deze test stukken beter. Dat is opmerkelijk, want beide cpu's hebben dezelfde op 350MHz geklokte Intel HD3000-igp. Mogelijk weet de Macbook Air 13" de turbosnelheid van 1,2GHz langer vast te houden.
De UX31 is natuurlijk geen gamingmachine, maar om een idee te krijgen van de prestaties met de Direct3D-api hebben we ook 3DMark Vantage gedraaid. Ook hier is de i5-2557M van de Air een stuk sneller dan de i7-2677M in de UX31. We blijven vermoeden dat dit aan de Turbo-functie ligt maar kunnen dit niet bevestigen. Software als Cpu-Z en Gpu-Z was niet in staat om de kloksnelheid van de igp uit te lezen.
Prestaties: software, storage en overall
Hoewel synthetische benchmarks goede cijfers opleveren om laptops onderling mee te vergelijken, zeggen de getallen op zich niet veel. Daarom draaien we ook een set benchmarks die meer zeggen over de prestaties in de alledaagse praktijk.
Bij de Lightroom-benchmark wordt een set raw-foto's bewerkt en omgezet naar het .jpeg-formaat. De UX31 heeft hier 148 seconden voor nodig en nestelt zich daarmee tussen de Air op OS X en de Air op Windows 7 in.
Handbrake is een videoconverter waarmee video's naar verschillende formaten geconverteerd kunnen worden. Voor onze benchmark pakken we een filmtrailer in .mov-formaat en die zetten we om met de ingebouwde iPad-preset van Handbrake. Wederom zit de UX31 tussen de scores van de Air 13" in.
In de Retouch Artist-benchmark, waarbij met Photoshop CS5 een serie bewerkingen op een standaard testafbeelding wordt uitgevoerd, doet de UX31 het beduidend beter dan de Air.
Met Quickpar repareren we een set beschadigde rar-bestanden. Deze tool is singlethreaded, zodat de UX31 weer profijt van zijn hogere kloksnelheid kan trekken.
De Adata-ssd in de UX31 zorgt dat de notebook binnen de kortste keren is opgestart. Met een boottijd van 17,08 seconden is het de snelst startende notebook die we tot nu toe getest hebben, zelfs bijna een seconde sneller dan de Air.
CrystalDiskMark bevestigt dat de ssd in de UX31 een snelle is. We meten een maximale sequentiële leessnelheid van 466MBps. Op dit punt is de UX31 veruit de snelste laptop die we tot dusver gezien hebben.
De schrijfprestaties zijn nog steeds goed, maar lang niet zo indrukwekkend. De ssd gebruikt namelijk een SandForce-controller, die uitblinkt in het verwerken van comprimeerbare data. De schrijftest van CrystalDiskMark maakt gebruik van moeilijk te comprimeren data, en dat heeft een duidelijke weerslag op de resultaten.
PCMark 7 draait een aantal deeltests die verschillende scenario's nabootsen, en combineert deze tot een totaalscore. De UX31 eindigt hier net achter de MacBook Air. De XPS 15z en Lenovo X1 worden op flinke achterstand gezet, en dat zal er alles mee te maken hebben dat die notebooks een conventionele harde schijf aan boord hebben.
Prijzen, specificaties en fotogalerij
Conclusie
Het heeft even geduurd voor we de definitieve versie van de UX31 in handen kregen, maar het is het wachten meer dan waard geweest. Asus en Intel bewijzen met de UX31 dat Windows-laptops niet onder hoeven te doen voor de producten van Apple, die momenteel toch door velen gezien worden als de beste op de markt.
De UX31 heeft een strakke, lichte, solide behuizing en straalt aan alle kanten degelijkheid uit. Het toetsenbord en de touchpad zijn fijn om mee te werken en de gebruikte hardware is meer dan snel genoeg om de meest voorkomende taken snel uit te voeren. Daarnaast mag het scherm met zijn hoge resolutie en hoge helderheid er ook wezen.
Intel spoort fabrikanten aan om hun goedkoopste Ultrabooks onder de duizend euro in de markt te zetten. Dat is Asus niet gelukt: de goedkoopste UX31 gaat 1149 euro kosten, en voor dat geld wordt de notebook uitgerust met een Core i5-2557M en een 128GB-ssd. Het door ons gereviewde model, met i7-2677M en een ssd van 256GB, moet 1399 euro opbrengen.
Daarmee positioneert Asus de verschillende UX31-modellen 100 euro onder de equivalente Airs. De prestaties van de topmodellen van Asus en Apple ontlopen elkaar niet veel, al vallen de grafische prestaties van de UX31 vooralsnog wat tegen. Ook weet de MacBook Air het op een enkele acculading langer vol te houden.
Daar staat tegenover dat het scherm van de UX31 een hogere resolutie en een hogere helderheid heeft, wat vooral nuttig is als de laptop veel buitenshuis gebruikt wordt. Ook de leessnelheden van de ssd zijn een stuk beter en daarnaast beschikt de UX31 over een usb 3.0-poort.
Of de UX31 wel of niet beter is dan de MacBook Air is lastig te zeggen; de laptops draaien immers twee verschillende besturingssystemen die zich moelijk laten vergelijken. Wel kunnen we zeggen dat de UX31 zich op hardwarevlak prima kan meten met Apples ultraportable en dat de Asus bovendien wat scherper geprijsd is.
Samengevat
.
Eindoordeel