Inleiding
ASUS NUC 14 Pro AI
De ASUS NUC 14 Pro AI gebruikt de eigenzinnige Lunar Lake-chip van Intel. Veel van de pluspunten van deze mini-pc kennen daarin hun oorsprong: de energiezuinigheid, de razendsnelle Arc-igpu en de krachtige npu, die snel genoeg is voor Microsoft Copilot+. De multithreaded prestaties van deze processor zijn echter minder goed en de geluidsproductie onder belasting hadden we bij zo'n beperkt energiegebruik graag nog wat lager gezien.
De eerste laptops met Intels zuinige Lunar Lake-processors zijn al sinds september te koop, maar het was nog even wachten op de eerste mini-pc ermee. Inmiddels is het testexemplaar van de ASUS NUC 14 Pro AI met Lunar Lake-cpu binnengekomen in ons testlab en in maart komt de mini-pc ook in de winkels te liggen.
In de doos
De ASUS NUC 14 Pro AI wordt geleverd in een met kleur bedrukte kartonnen verpakking. Het verdere verpakkingsmateriaal bestaat eveneens vooral uit karton, al zit de mini-pc zelfs ook in een plastic zak en wordt hij beschermd door een plak plastic schuim. Naast de NUC zelf zitten er in de doos ook een VESA-mount inclusief schroeven, een stroomadapter en wat informatie over veiligheid en wetgeving op papier.
Lunar Lake is een bijzondere Intel-chip. Niet alleen omdat hij volledig bij concurrent TSMC is geproduceerd, maar ook omdat hij alleen gemaakt is voor een heel specifieke tdp-range. De chip heeft daarom bijvoorbeeld een simpelere opbouw dan de reguliere Meteor- en Arrow Lake-chips. Ook uniek is het op de package geïntegreerde werkgeheugen, zoals Apple ook bij zijn M-socs doet.
In tegenstelling tot Intels reguliere laptopprocessors beschikt Lunar Lake bovendien over een npu van 48Tops. Dat is ruim voldoende om te kwalificeren voor Microsofts Copilot+ en reden voor ASUS om 'AI' toe te voegen aan de productnaam. Er zit zelfs een fysieke knop op de NUC 14 Pro AI om de Copilot-chatbot te activeren, al lijkt ons dat meer een gimmick; met je muis of toetsenbord heb je dat veel sneller voor elkaar.
Ons reviewexemplaar van de ASUS NUC 14 Pro AI bevat Intels topmodel uit de Lunar Lake-serie, die je herkent aan het achtervoegsel V. Deze cpu heeft vier P-cores, vier low-power E-cores en een geïntegreerde Arc 140V-gpu. Zoals gezegd is ook het werkgeheugen geïntegreerd, maar dat is met 32GB en 8533MT/s gelukkig groot en snel genoeg. De opslag is wel vervangbaar: standaard is er een 1TB-ssd aanwezig met daarop een Windows 11 Home-OS.
De prijzen van de ASUS NUC 14 Pro AI zijn op het moment van schrijven nog niet bekend, maar gezien de prijzen van laptops met een vergelijkbare cpu zou dat zomaar kunnen gaan om meer dan 1000 euro.
| |
ASUS NUC 14 Pro AI |
| Processor |
Intel Core Ultra 9 288V (4 P-cores, 4 LPE-cores, boost 5,1GHz) |
| Gpu |
Intel Arc 140V (geïntegreerd) |
| Geheugen aanwezig |
32GB Lpddr5x-8533 (geïntegreerd) |
| Geheugenslots |
Geen |
| Opslag aanwezig |
1TB PCIe 4.0 x4 |
| Opslagslots |
1x M.2 2280 (PCIe 4.0 x4) |
| OS |
Windows 11 Home |
| Afmetingen |
13,0x13,0x3,4cm |
| Aansluitingen voorkant |
1x Thunderbolt 4, 2x USB-A 5Gbit/s, 3,5mm-jack, Copilot-knop, vingerafdruklezer (bovenkant) |
| Aansluitingen achterkant |
1x Thunderbolt 4, 2x USB-A 10Gbit/s, 1x HDMI 2.1, 1x 2,5Gbit/s-ethernet (Intel), stroomaansluiting |
| Wifi |
Wi-Fi 7 + Bluetooth 5.4 (Intel BE201) |
| Prijs |
n.n.b. |
Buitenkant en binnenkant
Hoewel ASUS zijn nieuwste mini-pc gewoon een NUC noemt, past hij niet langer in het traditionele formaat van net geen twaalf bij twaalf centimeter. Het nieuwe apparaat meet dertien bij dertien en is drieënhalve centimeter hoog. Wel kun je de pc naar wens nog altijd achter op je monitor monteren, want daarvoor wordt een VESA-bracket meegeleverd. De afgeronde hoeken zorgen ervoor dat de NUC er wat moderner uitziet dan de reguliere NUC 14 Pro, waarin nog een Meteor Lake-cpu uit de Core Ultra 100-serie zit.
Aansluitingen
De voorkant van de NUC 14 Pro AI is drukbevolkt. Naast een gecombineerde audiojack komen we ook twee USB-A-poorten op 5Gbit/s en een Thunderbolt 4-poort tegen. Aan weerszijden van de aansluitingen zit een knop: links de powerknop en rechts een Copilot-knop die direct Microsofts AI-assistent opent. Op de bovenkant zit een vingerafdruklezer die je kunt gebruiken om biometrisch in te loggen met Windows Hello.
:strip_exif()/i/2007206758.jpeg?f=imagenormal)
Aan de zijkanten van de NUC 14 Pro AI zijn ventilatieroosters aangebracht. De primaire outtakelocatie is echter de achterkant, waar je ook duidelijk de vinnen van het koelblok ziet zitten. Onder het rooster zit de rest van de aansluitingen: een ronde plug voor de meegeleverde 120W-voeding, een 2,5Gbit/s-netwerkpoort, HDMI 2.1, Thunderbolt 4 en twee USB-A-poorten op 10Gbit/s.
:strip_exif()/i/2007206760.jpeg?f=imagenormal)
Upgrademogelijkheden
Je kunt de NUC 14 Pro AI zonder gereedschap openen vanaf de onderkant. Er is ook geen schroevendraaier nodig voor het vervangen van de ssd, die je na het openen direct ziet zitten. De voorgeïnstalleerde ssd was een WD PC SN5000S van 1TB. Deze PCIe 4.0-ssd maakt gebruik van qlc-geheugen en heeft een opgegeven leessnelheid van 6GB/s.
Verder kun je ook het wifikaartje vervangen, maar aangezien ASUS een gloednieuwe Intel BE201 met Wi-Fi 7 en Bluetooth 5.4 heeft gekozen, zal daartoe voorlopig weinig reden zijn.
:strip_exif()/i/2007206762.jpeg?f=imagenormal)
Benchmarks: cpu, gpu en ssd
In de grafieken vind je ter vergelijking diverse recent geteste mini-pc's terug. Ook de eerder geteste ASUS Zenbook-laptop met een vergelijkbare Intel Lunar Lake-cpu hebben we opgenomen. Ten slotte hebben we waar mogelijk enkele losse processors en low-end videokaarten toegevoegd aan de grafieken.
Cpu-tests: Cinebench en Geekbench
- Cinebench 24 Multi
- Cinebench 24 Single
De Cinebench 24-scores laten een gemengd beeld zien. De multithreaded test komt uit op 547 punten: 9 procent langzamer dan de score van de Lunar Lake-laptop en significant trager dan alle andere recent geteste mini-pc's, inclusief de normale NUC 14 Pro. De singlethreaded score is aanzienlijk beter: van de mini-pc's scoort alleen de Beelink met een Ryzen AI 9 HX 370 beter.
- Geekbench 6.2 - Single
- Geekbench 6.2 - Multi
Ook in Geekbench kunnen de singlethreaded prestaties van de NUC 14 Pro AI goed meekomen, maar zijn de multithreaded prestaties minder overtuigend.
Gpu-tests: 3DMark
De geïntegreerde graphics doen uitstekende zaken. In 3DMark Night Raid noteren we een score van bijna 50.000 punten, wat sneller is dan low-end videokaarten als de Radeon RX 6400 en GeForce GTX 1650. Ook de igpu in AMD's nieuwste mobiele cpu's wordt ruim verslagen.
Systeemtest: PCMark 10
- PCMark 10 Essentials
- Extended
- Productivity
- Digital Content Creation
- Gaming
PCMark 10 test de algemene systeemprestaties. De NUC 14 Pro AI is een middenmoter in Essentials; in de overige tests doet hij het uitstekend en eindigt hij steeds op de eerste of tweede plek. De Beelink met AMD-cpu is in die laatste gevallen nog net wat sneller.
Ssd-tests: PCMark Storage
De ssd die ASUS heeft gebruikt is niet bijzonder vlot, maar vergelijkbaar met wat toegepast wordt in veel van dit soort mini-pc's. Als we de score van 307MB/s vergelijken met die van los verkrijgbare ssd's uit onze Ssd Best Buy Guide, komt deze ssd uit rond het niveau van oudere drives als de Samsung 970 Evo Plus.
Benchmarks: duurtest
Vaak vormen de stroomtoevoer en de koeling beperkingen voor de prestaties van een mini-pc op de lange termijn. Daarom voeren we onze duurtest uit, waarin we de processor maximaal belasten met de Cinebench R23 MT-test.
- Kloksnelheid
- Temperatuur
- Packagepower (verbruik)
De Core Ultra 9 288V-cpu in de NUC 14 Pro AI wordt strak aan de lijn gehouden. In het begin van de test zien we af en toe nog bijna 40W voorbij komen, maar uiteindelijk stabiliseert het energiegebruik rond de 35W. De kloksnelheid van de vier LPE-cores blijft gedurende de complete test 3,7GHz, terwijl de P-cores in het begin naar 4,1GHz klokken, wat later 3,9GHz wordt. De temperatuur blijft intussen keurig onder controle.
Duurtest versus andere mini-pc's
Om de mini-pc's op dit punt te vergelijken is onze Blender-duurtest ideaal, want die maakt de werkelijke impact op de prestaties duidelijk en werkt op zowel Windows als macOS.
Zoals veel mini-pc's is de NUC 14 Pro AI tijdens zijn eerste runs het snelst. De prestaties nemen dan iets af, van 23 naar 25 seconden per render, om vervolgens weer langzaam beter te worden.
Energiegebruik, temperaturen en geluidsproductie
Naast de prestaties is het natuurlijk ook van belang hoeveel stroom de ASUS NUC 14 Pro AI verbruikt, hoe warm de onderdelen worden en hoeveel geluid de ventilators produceren.
- Opgenomen vermogen - Uit
- Opgenomen vermogen - Idle
- Opgenomen vermogen - Load
Uitgeschakeld meten we 0,8W. Dat is binnen de richtlijnen, maar hadden we idealiter nog wel wat lager willen zien. In idle is de NUC 14 Pro AI met 7,3W relatief zuinig en ook onder belasting hoort hij met 57W bij de zuinigere mini-pc's. Het energiegebruik ligt dan bijna 40 procent lager dan bij de reguliere NUC 14 Pro.
De temperatuur van 82 graden bij maximale cpu-belasting is redelijk gemiddeld.
Gezien het relatief lage energiegebruik hadden we ook een bijzonder stille werking verwacht, maar dat valt toch een beetje tegen. Bij lage belasting blijft de mini-pc ontegenzeggelijk fluisterstil, maar bij zwaardere loads produceert hij met waardes rond de 30dB toch een lichte zoem. Er zijn zeker luidere mini-pc's, maar zo stil als bijvoorbeeld de Mac mini of de Beelink SER9 is hij niet.
Conclusie
Lunar Lake is en blijft een vreemde eend in de bijt van Intels processoraanbod. De chip is extreem geoptimaliseerd voor een bepaalde tdp-range en dat levert een interessante en voor Windows-begrippen opvallend zuinige mini-pc op. De multithreaded prestaties zijn geen sterk punt, maar op veel andere vlakken maakt de ASUS NUC 14 Pro AI wél indruk, zoals met de rappe Arc-igpu die sneller is dan menige low-end videokaart.
De tweeletterige toevoeging aan de naam slaat natuurlijk op de krachtige geïntegreerde npu. Waar de reguliere laptopchips in de NUC 14 Pro en straks ook de NUC 15 Pro nog toppen op 13Tops, haalt de Lunar Lake-chip in de NUC 14 Pro AI maar liefst 48Tops. Daarmee is dit een van de weinige mini-pc's die in aanmerking komt voor Microsoft Copilot+. De meerwaarde daarvan is vooralsnog beperkt, maar als je bijvoorbeeld aan de slag wilt met de preview van Recall, kan dat dus met deze NUC.
Wat aansluitingen en overige connectiviteit betreft heb ik weinig te klagen met onder meer twee Thunderbolt 4-poorten en Wi-Fi 7. Wel had ik graag (ook) een audiojack achterop gezien, zodat het snoer niet altijd uit de voorkant steekt als je permanent speakers aangesloten hebt. En hoewel ik 'm niet luid zou noemen, moet een stillere werking onder belasting met zo'n zuinige processor mogelijk zijn.
Op dit moment is de prijs van de NUC 14 Pro AI nog niet bekend. Als ik kijk naar laptops met deze processor, vrees ik dat die wel eens boven de duizend euro uit kan gaan komen. Dat is veel geld voor een mini-pc die weliswaar hoogmodern, maar niet altijd de snelste is.
:strip_exif()/i/2007152378.webp?f=thumblarge)
:strip_exif()/i/2007206758.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007206760.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007206762.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007152378.webp?f=thumbmedium)
:strip_icc():strip_exif()/i/2007357122.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2007003332.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2006960496.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2006915524.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2006797756.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_exif()/i/2007152376.jpeg?f=fpa)
:strip_exif()/i/2006960500.jpeg?f=fpa)
:strip_icc():strip_exif()/u/75092/robinia_70.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/140070/kalief.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/287731/crop6270fa65746ea_cropped.jpg?f=community){kind=small}
.
:strip_icc():strip_exif()/u/36083/crop5dca9e34ce091_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/293239/crop632c670bc0800_cropped.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/27929/crop667a6239c7aa8_cropped.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/152942/Ch_03_Ganesha5_icon.jpg?f=community){kind=icon}
/u/3041/crop651a776a4ad9f_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/2173836/crop670edc9ca7631.png?f=community){kind=small}
/u/8830/crop5df8eadcd55ca_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/38782/crop6146c7a29805d_cropped.png?f=community){kind=small}
? Je kan ook NPU kaarten kopen (nvme & PCI)
:strip_icc():strip_exif()/u/241618/crop5628ac183aa12_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
/u/12436/p1_normal.png?f=community){kind=small}
/u/367499/crop59d6204c19d20_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/53754/crop5f96dc1010e28_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/1128253/crop5d3c694531b9b_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
/u/1219196/crop6324b2e35d04c_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/27299/hoofd.png?f=community){kind=small}
/u/75323/5procentoog.JPG?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/155904/crop5ab030145f248_cropped.jpeg?f=community){kind=small}