Met de Inzone M9 SDM-U27M90 is Sony weer terug als maker van consumentenschermen. Naast een bijzonder ontwerp biedt de SDM-U27M90 prima beeldeigenschappen: snelle responstijden, weinig inputlag, een breed helderheidsbereik en een neutrale grijsweergave. Helaas is er geen sRGB-modus om de kleuren terug te zetten vanaf het brede DCI-P3-gamut. Ons sample had een behoorlijk goede zwartuniformiteit. Sony vraagt voor al dat moois wel een hoge prijs, die honderden euro's boven de concurrentie ligt. Daarvoor heeft het scherm een iets betere hdr-weergave, maar de localdimmingimplementatie is alsnog te grofmazig en het contrast van het paneel te gering, om donkere of contrastrijke hdr-beelden echt goed te laten zien.
Twee weken geleden kregen we van Sony een verrassend mailtje: of we een paar weken voor het verstrijken van het embargo hun nieuwe monitor wilden testen? De Japanners zijn al decennia een vaste waarde op de televisiemarkt en produceren ook professionele beeldschermen voor filmproductie en medische toepassingen, die tienduizenden euro's kunnen kosten, maar op de markt voor consumentenmonitoren was Sony niet meer actief. In 2006 trok het merk de stekker eruit. Tegenvallende verkoopcijfers waren de reden, zo schreef Tweakers toen. "De Trinitron-beeldbuizen bezorgden het concern een grote rol op het crt-toneel, maar sinds de opkomst van lcd- en andere platte schermen kon Sony zich niet meer van de concurrentie onderscheiden." Daarmee leverde de divisie 'gewoon niet genoeg op', zo stelde de toenmalige woordvoerder in een reactie op het nieuws.
Vanuit de PlayStation-divisie kwam er in 2011 vervolgens toch nog een nieuw Sony-scherm naar buiten: het PlayStation 3D Display. Deze monitor met een 24"-beelddiagonaal moest de toen populaire 3d-technologie naar een breder publiek brengen. Het scherm was bovendien voorzien van een 1080p-resolutie, in een tijd dat veel consumenten nog een 720p-televisie hadden staan. Intrigerend was ook de optie om, dankzij de 3d-functie, twee verschillende beelden tegelijk full screen weer te geven, zodat twee spelers in co-opmodus elk een volledig scherm tot hun beschikking hadden.
Terug in de zone
De Sony Inzone M9 SDM-U27M90 mag dan geen PlayStation-monitor zijn; het scherm waarmee Sony zijn retour op de beeldschermmarkt maakt, past met zijn zwart-witte design perfect bij de PS5. De nieuwe Inzone-line-up van gamingproducten, die Sony vandaag aankondigt, bestaat behalve de SDM-U27M90 ook nog uit een goedkopere monitor, de SDM-F27M30, plus een drietal gamingheadsets. De duurste daarvan heeft actieve noisecancellation, net als de WH-1000XM5-koptelefoon.
Hoewel de SDM-U27M90 niet zo'n bijzondere feature heeft als 3d-weergave, mogen de technische specificaties van het nieuwe scherm er zijn. Sony heeft gekozen voor een 27"-ips-paneel met 4k-resolutie, dat tot 144 beelden per seconde kan weergeven. Uiteraard zitten op het scherm twee HDMI 2.1-poorten, waarmee de PS5 (of Xbox Series-console) optimaal kan worden gebruikt. Voor pc-gebruikers is naast een DisplayPort- ook een USB-C-ingang te vinden, met een ingebouwde kvm-switch om aangesloten randapparatuur automatisch te verbinden met twee pc's. De SDM-U27M90 beschikt bovendien over betere hdr-functionaliteiten dan het gros van de 4k-gamingschermen op dit formaat. Naast een relatief hoge beloofde piekhelderheid van 600cd/m² en 95 procent DCI-P3-dekking, heeft hij als een van de weinige monitoren een backlight met full array local dimming, oftewel fald, om het contrast op te schroeven. Daarmee heeft Sony in potentie een behoorlijk goede 4k-gamingmonitor gemaakt. Dat mag ook wel, want prijstechnisch zet het merk hoog in: het nieuwe scherm moet 1100 euro gaan kosten, terwijl je voor concurrerende 27"-4k-gamingmonitoren met HDMI 2.1 minder dan 1000 euro betaalt. Een van die alternatieven, Samsungs Odyssey G70A LS28AG700, is met 600 euro op het moment van schrijven zelfs bijna half zo goedkoop. In deze review zoeken we uit in hoeverre de SDM-U27M90 zijn (hoge) meerprijs waard is.
Featureset en praktijk
Opvallend aan het ontwerp van de Sony Inzone M9 SDM-U27M90 is toch vooral de voet, die net wat anders is vormgegeven dan bij de meeste andere monitoren. In plaats van een verticale staander, heeft de monitor een schuin naar voren wijzende poot. Van voren lijkt het daarmee alsof de monitor op één poot rust, maar aan de achterzijde zit een vrij dun, zwart metalen gedeelte met twee naar achteren uitstekende pootjes voor de nodige stabiliteit. In plaats van de meegeleverde voet, kun je ook een ander exemplaar monteren door de aanwezigheid van Vesa-montagegaten. Net zoals de Alienware AW3423DW die we onlangs bekeken, is de hele behuizing van de SDM-U27M90 gemaakt van mat plastic. Het geheel maakt een futuristische en voor een gamingmonitor redelijk minimalistische indruk. De behuizing voelt ook lekker stevig aan, zonder gekraak of onderdelen die makkelijk verbuigen als je ze vastgrijpt.
Sony Inzone M9 SDM-U27M90
Paneel
Ips-lcd 27", 3840x2160 (163ppi)
Curve
Nee
Refreshrate (min.-max.)
24-144Hz (DP) 24-120Hz (HDMI)
Adaptive sync
G-Sync Compatible HDMI Forum VRR (FreeSync ondersteund)
Hdr
DisplayHDR600 HDR10, HLG Full array local dimming (12 x 8 = 96 zones)
Sony's voet mag er onderscheidend uitzien, met zijn driepoot die ten opzichte van veel andere gamingschermen precies de andere kant op wijst, maar in praktisch opzicht is het geen verbetering. Om te beginnen vereist het in elkaar zetten van de monitor meer handelingen en een schroevendraaier. Nadat je eerst de staander aan het paneel hebt geklikt, moet het zwarte metalen gedeelte worden bevestigd met twee kleine schroefjes. Daarbij zijn de twee metalen pootjes enigszins flexibel, zodat het paneel meer dan sommige andere monitoren heen en weer wiebelt als je tegen de tafel stoot. Door de schuine opstelling neemt de hele voet vrij veel ruimte in beslag achter de monitor. De verstelmogelijkheden vallen ook iets tegen. Het paneel is in hoogte verstelbaar, maar kan slechts zeven centimeter op en neer, waarbij het verstellen stroef verloopt. Naar links of rechts draaien zit er niet in, roteren evenmin. Kantelen is wel mogelijk, maar door de schuine poot kan dat alleen achterover, niet naar voren.
Net als andere 4k-ips-gamingmonitoren die we eerder bekeken, heeft de SDM-U27M90 geen gekromd paneel. Rondom het semi-glossy afgewerkte scherm zitten smalle randen, die zoals gebruikelijk aan drie kanten vlak liggen met het paneel. De bredere onderrand bevat een klein Sony-logo aan de linkerkant. De kast achter het scherm is relatief diep, wellicht vanwege de aanwezigheid van een fald-backlight. Naar het midden toe is de behuizing nog dikker en door de ronding lijkt het haast alsof Sony eigenlijk een gekromd scherm had willen maken. De witte achterkant heeft behalve de brede ventilatiesleuf over een groot deel van de breedte van het scherm geen andere accenten. De uitsparing is voorzien van geïntegreerde rgb-ledjes, die je via het osd in dertien kleuren kunt laten oplichten. Zoals gewoonlijk zie je dat van voren haast niet terug, tenzij je het scherm in een donkere ruimte opstelt. Functioneel kunnen we de verlichting dus niet noemen.
Osd
Het osd heeft een moderne vormgeving en wordt bediend met de vijfwegjoystick aan de rechterkant van het scherm. Onder het pookje zit een aparte aan-uitknop. In het schermmenu zitten geen grote verrassingen, behalve de mogelijkheid om de tekst in de menu's te laten voorlezen. Net als andere gamingschermen kan de SDM-U27M90 een timer, fps-teller en verschillende richtkruizen over het beeld projecteren. Je vindt ook opties voor het instellen van de extra features waarover dit scherm beschikt, zoals de kvm-switch en het fald-backlight, met drie standen, waaronder 'uit', die ook in sdr beschikbaar zijn. Naast drie overdrivestanden heeft het scherm geen motion blur reduction, ofwel mbr, waarbij het backlight gaat knipperen om bewegingsvervaging te verminderen. Veel van de eerdere 4k-144Hz-monitoren die we eerder testten, hebben dat wel. Je kunt alle opties van het schermmenu eventueel ook bedienen met de Inzone Hub-software voor je pc.
Direct uit de doos staat een 'Eco'-optie aangevinkt in het menu. Die oogt onschuldig, maar zorgt ervoor dat de maximale helderheid in de sdr-modus laag uitvalt en de refreshrate niet hoger wil dan een schamele 60Hz. Veel andere instellingen blijven ook vergrendeld. Europese eisen zullen Sony misschien hebben gedwongen om deze optie standaard aan te zetten, maar wat ons betreft had de monitor een hint kunnen geven waarom allerlei functies niet werken.
Sony Inzone M9 SDM-U27M90 - RGB-verlichting
Aansluitingen
Inzone Hub voor de SDM-U27M90
De aansluitingen op de SDM-U27M90 zitten zoals gewoonlijk in een uitsparing midden onder de voet. Door die plaatsing is het soms lastig om de stekkers erin te steken, vooral die van de voedingsadapter. Eenmaal aangesloten is het wel makkelijk de kabels netjes uit het zicht weg te werken: de voet bevat een gat waar je de snoeren doorheen kunt geleiden. Helaas heeft het scherm geen ingebouwde voeding, maar een forse, no-nonsense vormgegeven externe adapter.
De twee HDMI 2.1-poorten op de SDM-U27M90 ondersteunen features als HDMI Forum VRR en Auto Low Latency Mode, oftewel ALLM. De bandbreedte van maximaal 40Gbps is niet zo hoog als de maximaal mogelijke 48Gbps binnen de HDMI 2.1-standaard. Alsnog is het wel voldoende om zonder compressie een 4k-120Hz-signaal door te geven met gebruik van 10bit-kleur, dus een beperking is dat in de praktijk niet. Sony geeft een bereik op van 24Hz tot 120Hz via deze poort.
Naast de twee HDMI 2.1-poorten vind je op de SDM-U27M90 een DisplayPort 1.4-ingang en een USB-C-aansluiting met ondersteuning voor DisplayPort Alternate Mode. Deze zijn beide geschikt voor 4k bij minimaal 24Hz en maximaal 144Hz. USB-C kan vooral handig zijn voor laptopgebruikers, want veel moderne laptops hebben deze aansluiting. Zakelijke schermen met USB-C kunnen de aangesloten laptop veelal ook opladen, zodat de adapter in de tas kan blijven. Dat geldt niet voor de SDM-U27M90. De maximale stroomleverantie van 15W is zelfs te weinig voor een lichte Ultrabook.
Via USB-C kun je wel gebruikmaken van de USB-hub met drie poorten op de SDM-U27M90. Er is ook een USB-B-aansluiting beschikbaar om hem met een tweede pc te verbinden. Net als de Gigabyte M28U heeft de SDM-U27M90 ook een kvm-switch aan boord. Het menu stelt je in staat om een beeldaansluiting te koppelen aan een van de twee upstream USB-poorten, waarbij de type-C-aansluiting ook met een van de andere displayingangen gebruikt kan worden. Schakel je over van input, dan worden ook de aan het scherm gekoppelde USB-apparaten automatisch verbonden met die pc.
De SDM-U27M90 heeft tot slot een 3,5mm-koptelefoonaansluiting. De ingebouwde stereospeakers had Sony net zo goed kunnen weglaten, want het maximale volume is beperkt en de klank erg slecht, met een totaal gebrek aan bas.
Testmethode
Portrait Displays SpectraCal C6-colorimeter
Voor deze review hebben we zoals gebruikelijk een uitgebreide reeks metingen uitgevoerd. We meten helderheid, contrast en kleurweergave met behulp van een Spectracal C6-colorimeter, een X-rite i1 Photo Pro 2-spectrofotometer en Portrait Displays Calman Color Calibration-software. We testen monitoren zoals ze uit de doos komen, waarbij we de helderheid voor kleurmetingen afstellen op een waarde die de 150cd/m² zo dicht mogelijk benadert. Eventuele sRGB- en Adobe RGB-modi meten we apart. Datzelfde doen we voor een eventuele hdr-stand.
Responstijden meten we met een fotosensor en de LeCroy Waverunner 6100-oscilloscoop. We hebben voor dit artikel uitgebreidere responstijdtests uitgevoerd, waarbij we twintig overgangen hebben doorgemeten. De inputlag bepalen we met een Leo Bodnar-tester, waarbij we naast 1080p-60Hz- ook 1080p-120Hz-signalen naar het scherm sturen. Om de kijkhoeken te bepalen, meten we onder een hoek van 45 graden de resterende helderheid en de kleurverandering ten opzichte van een loodrechte meting. Voor de uniformiteitsmeting kijken we naar de verhouding tussen de helderheid op vijftien meetpunten, gemeten op een volledig wit en een volledig zwart scherm. Ook bepalen we de relatieve kleurverschillen langs de randen ten opzichte van het midden. Tot slot meten we het energiegebruik van de monitor, zowel op de maximale helderheid als op een vaste helderheid van 150cd/m².
In de grafieken op de volgende pagina's herken je de Sony Inzone M9 SDM-U27M90 aan een rode balk. We vergelijken het scherm met andere 4k-gamingmonitoren die we onlangs hebben getest, bijvoorbeeld de modellen uit onze vergelijkingstest van vorig jaar en de Philips Momentum 279M1 en 329M1.
Naast de lcd-monitoren zie je ook een oledtelevisie voorbijkomen in de grafieken, de LG OLED65C24LA. Toegegeven: het 65"-model uit de nieuwe C2-serie van dit jaar is geen logisch alternatief voor de U27M90, maar de technisch vergelijkbare kleinere televisies in de serie des te meer. Dit jaar is er niet alleen een 48"-model, maar ook een nieuwe 42"-variant, die ongeveer evenveel kost als de 27"-monitor van Sony. Met zijn 120Hz-paneel en HDMI 2.1-poorten kun je die prima voor gaming gebruiken en het gebruik van een oledpaneel heeft inherent voordelen voor contrast, responstijden en kijkhoeken, zoals verderop zal blijken. Houd er rekening mee dat de kleinere uitvoeringen een (nog) lagere piekhelderheid kunnen bieden dan de geteste 65"-versie. De responstijdtests op de televisie zijn uiteraard uitgevoerd op 120Hz. De kleurmetingen hebben we uitgevoerd in dezelfde 'Filmmaker'-stand waarop we de metingen hebben gedaan als televisie, met de instelling voor het kleurbereik op 'Automatisch' voor de sRGB-metingen en op 'Origineel' voor de metingen in standaardweergave.
Responstijd en inputlag
Zoals omschreven op de pagina 'Testmethode', hebben we op de Sony Inzone M9 SDM-U27M90 uitgebreidere responstijdtests uitgevoerd met twintig transities, waarbij we ook overgangen tussen verschillende grijstinten en van zwart naar donkergrijs doormeten. We hebben deze test niet op evenveel schermen uitgevoerd als de standaardtest, vandaar dat het testveld in de onderstaande grafiekenreeks niet alle schermen omvat die je in de andere grafieken ziet.
We hebben de responstijdtest op alle schermen uitgevoerd op de maximale refreshrate, de overdrivestand die naar ons idee de beste balans biedt tussen snelle responstijden en een lage overshoot, en met een eventuele optie voor mbr uitgeschakeld. De SDM-U27M90 beschikt niet over het laatste, zoals gezegd. Het scherm heeft drie overdrivestanden, waarvan de middelste stand 'Fast' de beste balans biedt.
Sony Inzone M9 SDM-U27M90 - Responstijden en over- en undershoot voor iedere transitie, 144Hz
De SDM-U27M90 biedt over het geheel genomen prima responstijden voor een gamingmonitor met lcd-paneel. Het gemiddelde van twintig transities komt uit op 3,2ms, waarbij we geen gekke uitschieters naar boven zien, zoals op veel VA-monitoren: ook de traagste overgang verloopt binnen 3,7ms. Alle gemeten overgangen worden zo op tijd afgewerkt, dat wil zeggen binnen de tijd dat er weer een nieuw beeld op het scherm komt te staan. Op 144Hz is dat 6,94ms. Over- en undershoot blijven op die snelheid ook binnen de perken, met een gemiddelde van 10 om 7 procent. In bepaalde overgangen zien we dat het scherm een tikje verder doorschiet; in het diagram hiernaast kleuren drie vakjes roze.
Als we kijken naar de concurrentie, wordt duidelijk dat de SDM-U27M90 in het middenveld presteert, maar de verschillen tussen de 4K-144Hz-monitoren die we het afgelopen halfjaar hebben doorgemeten, spelen zich vooral achter de komma af. Sommige concurrenten van de SDM-U27M90 zijn nog ietwat sneller, zoals de Samsung Odyssey G70A (LS28AG700). Deze monitor heeft bovendien nog minder last van over- en undershoot. Zoals eerder aan de orde kwam in de round-up van 4k-gamingmonitoren, zijn er op andere formaten en resoluties gamingmonitoren die nog sneller zijn dan de Odyssey G70A, zoals de Samsung Odyssey G7 (LC27G75T). Veruit het snelst zijn oledmonitoren en televisies, bijvoorbeeld de LG OLED65C24LA, die gemiddeld een factor tien sneller is dan de SDM-U27M90 als het om responstijden gaat.
Inputlag
Voor het bepalen van de inputlag, de hoeveelheid vertraging voordat een beeld dat naar de monitor wordt gestuurd, daadwerkelijk verschijnt, gebruiken we een Leo Bodnar-inputlagtester, geplaatst in het midden van het scherm. We sturen standaard een 1080p-60Hz-signaal naar het scherm en dat levert onderstaande grafiek op.
De SDM-U27M90 noteert een keurig lage inputlag, die nog nipt geringer is dan de meeste concurrenten. Dat geldt ook voor de vertraging op de twee andere combinaties die we met onze Leo Bodnar-tester naar het scherm kunnen sturen. Een 4k-60Hz-beeld wordt eveneens na 8,9ms weergegeven, terwijl een 1080p-120Hz-signaal een gemeten vertraging van 4,6ms oplevert.
Helderheid, contrast en kleurweergave
We gaan verder met de metingen die we met behulp van de Calman-software hebben uitgevoerd: helderheid, contrast en kleurweergave in standaardmodus. Daartoe meten we de maximale en minimale helderheid van wit die het scherm kan weergeven. Daarna stellen we het scherm in op een helderheid van 150cd/m², de helderheid waarmee we het contrast hebben doorgemeten en de kleurmetingen hebben uitgevoerd. De sdr-metingen voeren we standaard uit met een vast average picture level van 50 procent. De LG OLED65C24LA noteert hierdoor een maximale helderheid die ruimschoots hoger ligt dan het maximum bij fullscreenweergave door de automatic brightness limiter, ofwel abl.
Met ingeschakelde ecomodus komt de helderheid van de Sony Inzone M9 SDM-U27M90 niet verder dan 179cd/m², maar zet je hem uit, dan bedraagt de maximale helderheid van wit meer dan 400cd/m², meer dan sommige monitoren in de hdr-stand noteren. Met de helderheidsregelaar op '0' meten we een zeer lage helderheid wit van ongeveer 8cd/m². Er zijn maar weinig monitoren die nog donkerder kunnen worden ingesteld. Door het brede helderheidsbereik kun je de U27M90 in vrijwel iedere situatie prettig gebruiken. Met 936:1 is het contrast zelfs voor een ips-monitor niet hoog. Veel van de eerder geteste 4k-gamingschermen scoren zo tussen de 1000:1 en 1100:1, terwijl monitoren met een VA-paneel een nog veel hoger contrast bieden. De oledtelevisie van LG biedt zelfs een oneindig contrast dat niet kan worden weergegeven in de grafiek.
Het inschakelen van het fald-backlight van de SDM-U27M90 kan soms werken om het matige contrast van het paneel te verhogen, maar dat hangt af van het beeld dat je laat zien. Als de overgang tussen licht en donker zich binnen één bepaalde zone bevindt, zal local dimming niks kunnen bijdragen. Op ons 5x3-checkerboard met om en om zwarte en witte vakjes, is de toename in contrast ten opzichte van uitgeschakelde local dimming merkbaar, maar nog altijd gering. Met local dimming op de stand 'Low' meten we 1084:1; op 'High' noteert het scherm 1179:1. In het voor de monitor meest gunstige scenario, het verschil tussen een volledig wit en een volledig zwart scherm, levert local dimming meer op. Dan meten we een contrast van 4121:1 op 'Low' en zelfs 15.175:1 op 'High'. In de praktijk zul je daar vermoedelijk weinig aan hebben.
Kleurweergave (standaardmodus)
We kijken verder naar de kleurweergave in de standaardmodus. Niet alle schermen laten direct uit de doos dezelfde kleurruimte zien. De SDM-U27M90 kan ongeveer 92 procent van het brede DCI-P3-kleurbereik laten zien en toont dat ook in alle beeldmodi. Helaas is er geen stand waarin het kleurbereik wordt teruggezet naar sRGB, de voor standaard pc-gebruik gebruikelijke kleurruimte. Tenzij je in Windows een kleurprofiel instelt, zal de SDM-U27M90 kleuren in veel situaties oververzadigd weergeven. Zelfs als je het profiel activeert, kun je daartegenaan lopen, omdat het kleurbeheer van Windows verre van perfect werkt.
Voor de onderstaande grafieken hebben we de SDM-U27M90 afgemeten naar de bredere kleurruimte. We tonen alleen de monitoren die ook ongeveer deze kleurruimte tonen in de standaardmodus. Vandaar dat niet alle monitoren in de grafieken zijn opgenomen.
Dekking DCI-P3
Gem. kleurafwijking
Gem. grijsafwijking
Kleurtemperatuur
Gamma
Standaardafwijking gamma
Gem. colorcheckerafwijking
Dekking dichtstbijzijnde kleurruimte op standaardinstelling
Standaard uit de doos staat de SDM-U27M90 ingesteld op het profiel 'Game 1', dat een redelijke gamma-afstelling heeft, maar waarvan de kleurtemperatuur erg hoog is. Het gemiddelde over het hele grijsverloop komt uit op meer dan 8000K, duidelijk hoger dan de gewenste 6500K, wat betekent dat beelden een stuk blauwer worden weergegeven dan de bedoeling is. Dat is de reden dat de gemiddelde grijsafwijking en colorcheckerafwijking in deze stand zo hoog uitvallen.
Gelukkig is het niet moeilijk de standaard afwijkende kleurweergave naar je hand te zetten. Zo heeft het osd een kleurtemperatuurinstelling. Ingesteld op '6500K' volgens het menu, benadert het scherm de gewenste kleurtemperatuur volgens de meting een stuk beter. Nog mooier afgesteld, is de Standard-modus, die hierboven in de grafiek ook is getoond. Daarin kun je behalve de helderheid geen kleur- of gamma-instellingen wijzigen. Zoals uit de meting blijkt, is dat ook niet nodig. Over de gehele linie zijn de afwijkingen laag. Grijstinten hebben nauwelijks een kleurzweem en de gamma-afstelling is erg strak, waardoor middentonen de juiste helderheid hebben. Op één na worden alle kleuren op de colorcheckertestkaart getoond met een afwijking of ΔE beneden de grens van 3, waarboven een kleurafwijking op het oog duidelijk zichtbaar is. Logischerwijs is de afwijking voor verzadigde primaire kleuren nog het hoogst, omdat het scherm niet het volledige P3-gamut afdekt.
Game 1
Standard
Uitgebreide meetresultaten van de kleurweergave in standaardmodus: grijsweergave, colorcheckertestkaart, kleurdekking en saturationsweeps
Hdr-weergave
De Sony Inzone M9 SDM-U27M90 heeft geen sRGB-modus, dus gaan we direct door naar de hdr-weergave. Het scherm ondersteunt HDR10 en HLG, maar net zoals de meeste monitoren geen Dolby Vision. De specsheet die we vooraf konden inzien, belooft een VESA DisplayHDR 600-keurmerk voor het scherm, wat logischerwijs nog niet op de website van de standaardenorganisatie te vinden was op het moment van schrijven, een paar dagen voor de embargodatum. Gelet op de specificaties van het scherm en de testresultaten hebben we er alle vertrouwen in dat het logo straks op de doos staat.
Tot de eisen voor DisplayHDR 600 behoort, het zal je niet verbazen, een piekhelderheid van 600cd/m². Wij zagen het scherm bij weergave van een volledig wit scherm zelfs een piek van bijna 800cd/m² bereiken en ook volhouden voor langere tijd. Dat is aanzienlijk hoger dan wat het gemiddelde oledscherm kan produceren en geeft hdr-beelden die als geheel fel zijn, bijvoorbeeld opnamen op een stralende zomerdag, meer impact.
Voor een goede hdr-weergave is ook een goed contrast onontbeerlijk en op dat gebied weet het gros van de DisplayHDR 600-monitoren niet te overtuigen. Zoals je kon lezen in ons recente achtergrondartikel, is de test die de VESA gebruikt zo makkelijk, dat zelfs basale edge lit local dimming voldoet, met acht of zestien zones die de hele hoogte van het scherm innemen. Sony heeft voor de SDM-U27M90 gekozen voor een geavanceerdere implementatie met twaalf horizontale en acht verticale zones. Zoals eerder aan de orde kwam, kun je kiezen uit twee standen voor de aansturing van het backlight: 'Low' en 'High'. In de eerste stand worden zones minder snel uitgeschakeld, ook bij weergave van een zwart beeld, wat een minder duidelijk halo-effect oplevert in de overgang naar backlightzones die voluit branden. We zien in de meting ook dat deze keuze invloed heeft op de piekhelderheid als een deel van het scherm wit moet zijn: op de stand 'High' worden zones agressiever gedimd, zodat de piekhelderheid over het algemeen iets lager ligt. Op een windowsize van vijf procent is het een verschil van ongeveer 70cd/m², oplopend naar 150cd/m² op een windowsize van twee procent, het kleinste witte vakje dat we meten.
Local dimming Low
Local dimming High
Uitgebreide meetresultaten van de kleurweergave in hdr-modus: grijsweergave, piekhelderheid, saturationsweeps en kleurdekking. De laatste screenshot is hetzelfde voor beide modi.
Uit de metingen van de kleurweergave blijkt dat de localdimmingstand ook invloed heeft op de manier waarop de PQ-eotf-curve, de gammacurve voor hdr-materiaal, wordt gevolgd. In de stand 'Low' is die duidelijk strakker, met rondom het knikpunt in de curve een beetje roll-off voor een vloeiender overgang naar compleet wit, zodat je geen lelijke harde overgang ziet. In de stand 'High' is het helderheidsverloop in donkere tinten rommeliger en vindt meer roll-off plaats in lichte tinten, omdat het scherm dan niet zo fel wordt op de kleinere windowsizewaarop we het grijsverloop doormeten.
Voor de grafieken hieronder hebben we gekozen voor 'Low' vanwege de kleinere afwijkingen. De grijsafwijking zonder het meewegen van de helderheid in het signaal (zonder Lum) valt op de U27M90 alsnog hoger uit dan op de andere geteste schermen, maar met de helderheid meegewogen is de afwijking kleiner dan gemiddeld door de goede eotf-tracking. De DCI-P3-kleurdekking van afgerond 93 procent is prima.
Gem. grijsafw. hdr (zonder Lum)
- (met Lum)
Gem. kleurafw. hdr (zonder Lum)
- (met Lum)
DCI-P3-kleurdekking
BT2020-kleurdekking
Gemiddelde grijsafwijking zonder luminantie
Monitor
Gemiddelde kleurafwijking in ΔE2000 (lager is beter)
Om de weergave van hdr-materiaal in de praktijk te beoordelen, hebben we de SDM-U27M90 naast de HP Omen 27U bekeken, die toevallig ook in onze testruimte stond. Dat is een min of meer doorsnee 4k-gamingmonitor met het DisplayHDR 400-keurmerk en 16 edge lit local dimming zones. Met een dergelijke simpele oplossing blijven zones vrijwel altijd ingeschakeld. Daardoor ziet hdr-materiaal er op deze monitor vaak wat futloos uit. Op de SDM-U27M90 kun je dankzij het fald-backlight daarentegen een glimp opvangen van de dynamiek in het beeld, waarbij ook de weergave van fellere gebieden beter is door de hogere piekhelderheid. Je ziet bijvoorbeeld meer detail in een wolkenlucht.
96 backlightzones zijn er beduidend meer dan 16, of helemaal geen local dimming, maar het backlight van de SDM-U27M90 werkt alsnog niet fijnmazig genoeg om imposante contrasten te kunnen laten zien, zoals de betere hdr-monitoren. De weergave van donkere of contrastrijke hdr-beelden is daarmee niet optimaal. Wandel je bijvoorbeeld door de grotten in Horizon Zero Dawn, dan mist het beeld duidelijk aan diepte. Schaduwen en rotsformaties ogen 'mistig' en niet inktzwart, zoals op oledschermen of lcd-monitoren met nauwkeurigere local dimming. Wat de SDM-U27M90 niet helpt, is het lage native contrast van het ips-paneel en de mate waarin het paneel last heeft van ips-glow; onder een hoek loopt de zwartwaarde nog verder op. Je ziet de backlightlampjes daardoor duidelijk aan- en uitfloepen in de donkerste scènes, bijvoorbeeld een nachtelijke rit in Gran Turismo. Dat discoachtige effect vonden we bij sommige beelden zelfs storender dan de hoge, maar nauwelijks fluctuerende zwartwaarde op het HP-scherm. Overschakelen naar 'Low' op de SDM-U27M90 verhelpt dat probleem enigszins, maar dan wordt zwart, net als bij de concurrent, wel erg grijs.
Uniformiteit en kijkhoeken
We meten de resterende helderheid en kleurafwijking van de schermen onder een hoek van 45 graden. Dat doen we voor horizontale kijkhoeken, naar links en rechts dus, en voor verticale kijkhoeken, naar onder en boven. Ten opzichte van de concurrentie scoort de Sony Inzone M9 SDM-U27M90 minder goed. Onder een hoek blijft er ongeveer 30 procent over van de helderheid recht van voren. Behalve de oledtelevisie van LG is het testveld in deze grafieken exclusief voorzien van ips-panelen, die op het gebied van kijkhoeken traditioneel goed scoren. Ook als we kijken naar andere monitoren die we de afgelopen jaren hebben getest, vallen de kijkhoeken van de SDM-U27M90 tegen. Ongeveer 15 procent van de geteste producten doet het nog slechter.
Helderheid: 45° links
- 45° rechts
- 45° boven
- 45° onder
45° links resterende helderheid
Monitor
LCD-paneel
Gemiddelde resterende helderheid in % (hoger is beter)
De kleurweergave onder een hoek blijkt ook geen sterk punt bij de SDM-U27M90. In alle vier de grafieken staat de monitor op de op een na laatste plaats. De meeste monitoren die we eerder hebben getest, en daar zitten ook VA- en TN-schermen tussen, doen het beter op dit vlak. Net als de LG UltraGear 27GP950, die ook geen goede kijkhoeken heeft voor een ips-monitor, zijn de verticale kijkhoeken wel ruimschoots bovengemiddeld ten opzichte van andere schermen. Alsnog scoren concurrerende 4k-gamingmonitoren dan beter, om nog maar te zwijgen van de oledtelevisie van LG, die in alle tests veel beter scoort dan de rest van het testveld.
Om de uniformiteit te beoordelen, kijken we naar de verhoudingen tussen de helderste en de donkerste cellen in een matrix van vijf bij drie cellen. Let wel dat het gaat om onze reviewsamples: we kunnen niet extrapoleren naar alle monitoren.
Sony Inzone M9 SDM-U27M90 - Backlightfoto (overbelicht)
Met ledjes direct achter het paneel, in plaats van lampjes in de rand, waarvan het licht via een ingenieuze constructie gelijkmatig moet worden verdeeld over het paneel, heeft de SDM-U27M90 in theorie een voordeel als het op de uniformiteit aankomt. In de praktijk blijkt de wituniformiteit van het door ons doorgemeten sample niet zo goed als die van de andere schermen in de grafiek, waarbij de hoeken van het scherm donkerder zijn dan het midden. De zwartuniformiteit is wel behoorlijk goed. In de meting scoort de SDM-U27M90 samen met de Samsung Odyssey G70A (LS27AG700) zelfs het best van alle lcd-monitoren in de grafiek. Als we kijken naar de backlightfoto die we van het scherm hebben gemaakt, dan is langs de randen slechts een klein beetje backlightbleeding te zien. Een zwart scherm op de Odyssey G70A zag er op de foto niet zo netjes homogeen uit.
Uitgebreide meetresultaten van uniformiteit: zwartuniformiteit, wituniformiteit, contrast en kleurtemperatuur op vijftien meetpunten
Opgenomen vermogen
We meten het opgenomen vermogen van de monitoren in verschillende omstandigheden. Daarbij benadert de eerste omstandigheid, bij een helderheid van 150cd/m², de praktijk het meest. Bovendien zijn schermen met een hoge maximale helderheid in deze test niet in het nadeel.
De SDM-U27M90 is niet een van de zuinigste 27"-4k-gamingmonitoren, zo blijkt uit de metingen. Met alle schermen afgesteld op een vaste helderheid gebruikt het scherm 35,5W. Dat is iets meer dan de vier schermen uit de eerdere 4k-gaminground-up, maar iets minder dan de Philips Momentum 279M1RV, die ongeveer evenveel verbruikt als de 32"-4k-gamingschermen die we tot nu toe hebben doorgemeten. Ondanks de hoge maximale helderheid behoort de SDM-U27M90 tot de zuinigere schermen met de helderheidsregelaar op maximaal. Uitgeschakeld is het sluipverbruik wat aan de hoge kant.
Conclusie
Met de Inzone M9 SDM-U27M90 is Sony weer terug als maker van consumentenschermen. Sinds 2006 kwamen de Japanners met maar één andere monitor voor consumenten: het PlayStation 3D Display. Hoewel het officieel geen PlayStation-scherm is, zou je de SDM-U27M90 als een soort spirituele opvolger kunnen zien. De specificaties, een 4k-paneel met een 144Hz-refreshrate en twee HDMI 2.1-aansluitingen, lenen zich in elk geval goed voor consolegebruik, en het design van de monitor sluit ook perfect aan bij de PS5.
Naast een bijzonder ontwerp, biedt de SDM-U27M90 in veel opzichten ongeveer dezelfde beeldeigenschappen als de 4k-gamingschermen die we al eerder zagen. Net als de concurrentie gebruikt Sony een ips-paneel. Dat geeft lekker snelle responstijden zonder veel overshoot. Daarbij heeft de monitor weinig inputlag. Het scherm heeft zowel een hele hoge maximale helderheid, als een lage minimale helderheid, waarbij de grijsweergave in sdr netjes neutraal is in de juiste beeldmodus. Helaas is er geen sRGB-modus om de kleuren terug te zetten vanaf het brede DCI-P3-gamut. Ons sample van de SDM-U27M90 had een behoorlijk homogene zwartweergave, wat niet gezegd kan worden van veel andere 4k-gamingschermen die we eerder zagen.
Sony vraagt niet minder dan 1100 euro voor de SDM-U27M90. Dat was een jaar geleden niet gek geweest, maar tegenwoordig zijn 4k-gamingmonitoren over het algemeen een stuk goedkoper. Het gros is verkrijgbaar voor tussen de 700 en 900 euro, terwijl de Samsung Odyssey G70A (LS27AG700) zelfs nog maar 600 euro kost. De concurrentie heeft soms betere kijkhoeken en vaak ook een sRGB-modus. Het Sony-scherm beschikt daarentegen over een USB-C-aansluiting voor laptopgebruikers en kvm-functionaliteit, die de meeste andere 4k-gamingschermen niet hebben, plus een betere hdr-implementatie dan op iedere concurrent die we hebben gezien, met een hogere piekhelderheid en een iets beter contrast.
Gebruik je nooit hdr, dan kun je net zo goed honderden euro's besparen en kiezen voor een concurrerende 4k-gamingmonitor. Vind je een goede hdr-weergave wel belangrijk, dan zijn er alsnog betere opties dan de SDM-U27M90, want de localdimmingimplementatie is te grofmazig en het contrast van het paneel te gering om donkere of contrastrijke hdr-beelden goed te laten zien. Binnenkort komen naar verwachting miniledmonitoren beschikbaar met vijfhonderd tot duizend dimmingzones, wat de belofte met zich meebrengt dat de hdr-weergave stukken beter zal zijn dan op de SDM-U27M90. Als je daar niet op wil wachten, dan kun je voor ongeveer 1100 euro een prima oledtelevisie kopen van 42" of 48". Die heeft een veel betere beeldkwaliteit in hdr, naast snellere responstijden en bredere kijkhoeken, en smart-tv-functionaliteit en een televisietuner als extra bonus. Je moet een aanzienlijk groter paneel dan wel prima vinden, waarbij het scherm veel minder helder is en beeldretentie ('inbranden') een risico vormt.
De SDM-U27M90 is dus een prima monitor, maar vergeleken met de concurrentie is hij simpelweg te duur. Mocht de Sony-monitor snel in prijs zakken, dan kan het misschien een interessante optie worden, als potentieel betere miniledopties niet voor hetzelfde bedrag in de winkels komen en je geen oledtelevisie wilt.
TV's hebben sneller last van input lag door beeldverwerking. Dan moet je hem in een gamemode zetten en hopen dat het goed is. Met monitoren is dat allemaal een stuk minder. Daarnaast is groter niet altijd beter. Als je een gamehokje hebt waar je ongeveer voor je scherm zit is 48 inch overkill en onhandig, omdat veel UI elementen in hoeken zitten die je niet in 1 oogopslag kunt zien.
Oled's verwoesten zelfs de meest high end gaming monitors. Echte 1ms response tijd en 1 van de laagste input lags op de markt. Tevens ondersteunen ze gewoon Gsync en Freesync
Jouw punt gaat sinds oled al een tijdje niet meer op. Maar ben het wel eens over de grote, die is op een bureau (imho) niet te doen. Maar als er ooit een 32" zal het de beste gaming scherm zijn op de markt
[Reactie gewijzigd door Xander.M op 23 juli 2024 00:20]
Nou, dat is wel teveel eer hoor. Verwoesten doen ze vooral bij zichzelf. Het inbrand gevaar blijft voorlopig aan de orde en is toch een stressfactor. OLED op een ouderwetse monitor manier gebruiken gaat nog niet vind ik.
Gaming monitors vind ik altijd al een ding geweest waar ik niet teveel aandacht aan besteed heb. Gamen op een 27 inch monitor aan een bureau is echt de max en voor een OLED van 48'' moet je gewoon 2 a 3 meter afstand hebben. Dat is feitelijk een veel betere kijk en beleef ervaring. Anders mis je gewoon beeld en te dichtbij is niet mooi in die grote.
Buiten gamen gaat er niets boven een monitor voor video en foto editing. Daar kan een OLED van LG nog niet tegenop. Ik gebruik een Eizo Coloredge. Dat zijn zulke goede reference schermen hiervoor.
[Reactie gewijzigd door PVDK007 op 23 juli 2024 00:20]
Ik heb een tijd lang op mijn playstation gespeeld terwijl het scherm voor mijn neus stond. Nog geen meter afstand. Dan is 48 inch echt te groot wat mij betreft. Veel informatie zit namelijk in hoeken, zoals bijvoorbeeld bij call of duty. Omdat het scherm zo groot is en je er zo dicht op zit, kijkt dat niet zo makkelijk als een 24" of 27" paneel op die afstand.
Nee, tegenwoordig hebben tv's weinig tot geen last meer van input lag. Toen ik nog de 42C2 had, was ik enorm en aangenaam verrast dat het helemaal geen last heeft van input lag als je gamed op 1080p en 1440p, zowel op 60hz als 120hz en dat alleen op Standaard mode, dus niet de Game Mode. En het leuke is dat Standaard mode veel mooiere kleuren heeft dan Game mode.
Ja, dat zou ik wil aanraden maar dat ligt aan je use case. In het filmpje op youtube wordt de vergelijking met OLED gemaakt en dit scherm heeft betere helderheid en geen last van inbranding. Dat heb je met een OLED wel. Ook inderdaad de grootte van de TV is bepalend. 27" inch is voor de meeste mensen comfortabeler dan 42" als het gaat om een bureau. Maar goed dan praten we puur over comfort en specs maar de prijs van € 1100,00 slaat wat mij betreft natuurlijk nergens op. Voor die prijs zou ik eigenlijk altijd een OLED aanraden en een andere kleinere game monitor. Dit bedrag is veel te hoog voor zo een monitor en dat wordt ook gezegd aan het einde van de video review
Het qd Alienware scherm is zo goed als onverkrijgbaar. Leverdatum staat nu op "later dit jaar".
Qd oled als technologie is ready, maar de supply chain heeft een groot aantal problemen waardoor er bvb geen andere qd oled monitoren zijn aangekondigd.
Ik heb er eentje hoor. Wachttijd is gewoon 4-5 maanden. En jouw logica gaat niet echt op aangezien het model in de review niet eens kan besteld worden momenteel.
De alienware QD OLED heeft geen HDMI 2.1 en een resolutie die niet ondersteund wordt door de PS5. Ja deze Sony is een monitor, maar wel gefocust op de PlayStation. Dan is een OLED TV een logischer alternatief.
ik vraag me af of de uiteindelijke winkelprijs niet wat lager zal zijn. In de VS is deze monitor $899; dat maakt 'm (ook als je de eventuele sales tax daarbij nog optelt) toch een stuk goedkoper dan de hierboven vermelde 1100 euro.
[Reactie gewijzigd door Carn82 op 23 juli 2024 00:20]
Sony kennende zal het ongetwijfeld mooi spul zijn, maar als het je om ‘PS5 design’ te doen is kun je net zo goed een Alienware scherm kopen dat soortgelijk design en kleurstelling heeft. Kun je zelfs nog voor een OLED model kiezen. Ik denk niet dat dit een bestseller wordt.
Maar even zonder dollen, wat is er met dit design dat je deze, herkenbaar, kunt zien als een PS5 monitor? Ik zie het niet. Het is gewoon een monitor welke een standaard design heeft net als alle andere monitoren. De RGB dan, die je niet ziet?
Laten we wel wezen, het is zijn 1100 euro niet waard. Ja, kvm is leuk en iets met 96 zones die zelfstandig kunnen dimmen ofzoiets
Kijk, Sony maakt goede kwalitatieve producten. Dat is een feit. Maar de prijs voor deze monitor is gewoon onzin en ook dom imo want ze prijzen zichzelf al automatisch uit de markt. Het zal dan ook niet lang duren voordat de prijs naar beneden gaat of dat ze weer uit deze markt stappen.
Leuk geprobeerd, maar mensen letten nu iets beter op hun centjes en dan zal de aanschaf van deze monitor niet snel gebeuren.
Sony kennende zal het ongetwijfeld mooi spul zijn, maar als het je om ‘PS5 design’ te doen is kun je net zo goed een Alienware scherm kopen dat soortgelijk design en kleurstelling heeft.
Jammer, had gehoopt op deze specificaties en dan rond de 600-700 euro als concurrentie van de Samsung Odyssey LS28AG700NUXEN of MSI Optix MAG281URF.
Snap niet dat er nog steeds geen betaalbare (lees minder dan 750 euro) 4K IPS schermen zijn met 144hz en HDMI 2.1 (met volledige bandbreedte)
Gameconsoles roepen allemaal 4k op 120hz, RTX4xxx serie komt eraan. Dan zou je toch verwachten dat er al flink wat betaalbare monitoren zijn voor dit segment.
Ben al een tijdje in de markt om een 4K scherm met een hoge refresh, mede omdat ik gewoonweg niet graag game op de PS5 in mijn woonkamer (PC Gamen hoezee). De KVM switch klinkt mij best goed in de oren. Die voet is net als de PS5 foeilelijk en zelfs opvallend onpraktisch en zou ik direct een aan een armsteun schroeven. De specs zijn degelijk maar ook niet gillend speciaal verder. En dan die prijs, holy cow is dat ding overpriced zeg. Ik hoop dat de G8 wel betere prijs-kwaliteit biedt, hoewel ik me prima kan voorstellen dat Sony éérst naar hun prijzen heeft gekeken en gedacht: oh, dan maak hem dan maar 1.100, daar komen we obv de concurrent prima mee weg...
[Reactie gewijzigd door Mday op 23 juli 2024 00:20]
Sony Inzone producten zijn ineens overal in de media te zien. De meeste reviews zijn wel lovend over dit scherm. MSRP is vrij hoog maar met een juiste deal is het een goede monitor. Natuurlijk wel QD-OLED of zelfs televisies die je als concurrent kan beschouwen maar die zijn er niet op dit formaat.
De headsets schijnen het ook goed te doen. Alleen is de H7 met 250 euro en H9 met 300 euro een te groot verschil om die H7 te rechtvaardigen. Voor 50 euro meer heb je noise cancelling en betere audiokwaliteit maar misschien was dat wel de bedoeling. Er zit een groot prijsgat tussen de H3 en H7 waardoor een H5 er nog bij kan.
In ieder geval een goed begin voor een nieuwe productlijn.
Mooi uit doeken gedaan hoe de grofmazige fald-backlight in de praktijk werkt. Ook leuk dat jullie eindelijk eens iets noemen over ips-glow 😊
@deepvreezo Ik vraag me af van welke fabrikant het paneel afkomstig is, ik ken een dergelijk paneel niet van LG Display. Weten jullie wie de fabrikant is? Misschien is het zichtbaar in het verborgen servicemenu, als je weet hoe je daar in moet komen.
En is de kleurtemperatuur aan te passen in hdr? Want ik zie volgens mij dat de weergave ook in hdr nog wat te blauw is, klopt dat?
Dat weet ik helaas niet, al viel me op dat Sony het paneeltype in de eigen datasheet wel echt 'IPS LCD' noemt, niet 'IPS-level' of iets dergelijks wat duidt op een andere leverancier. Ik ben ook nog niet in het servicemenu uitgekomen.
Ik game zelf op een Acer Nitro monitor. Voor 800 euro destijds een 4K 120Hz scherm met HDR400 aangeschaft. Deze specs voor een msrp van $900 lijkt me dan een mooiere deal. €1100 in Nederland lijkt me dan wel een groot verschil overigens.
Voor mij is het nogal een deal breaker als HDR niet geactiveerd kan worden icm gsync/freesync. Mijn huidige scherm kan dit namelijk niet. Ook in het artikel zie ik dit niet benoemd? (kan ook aan mij liggen). Als dit wel zo is, dan vind ik het voor de prijs van 1100 alsnog een overpriced scherm maar voor de Amerikaanse prijs had ik hem zo aangeschaft.
Idd. Ik heb een PS5 , maar vindt het een superlijk ding. Hij ziet er wel ietsje beter uit met zwarte kappen, maar wat een design zeg. Ik heb ook een Xbox Series X, en die ziet er gewoon lekker simpel uit.