ASML verwacht dit jaar eerste euv-chipmachines te leveren

Chipmachinebouwer ASML heeft bij de presentatie van zijn kwartaalcijfers aangekondigd dat het dit jaar in totaal vijf van zijn nieuwe euv-systemen zal gaan leveren. Daarnaast verwacht het Nederlandse bedrijf meer omzet dankzij de groeiende vraag naar geheugenchips.

Met de euv-lithografietechniek, waarbij gebruik wordt gemaakt van extreem ultraviolet licht, zijn nog kleinere structuren mogelijk waardoor de transistordichtheid verder kan worden vergroot. ASML ziet, net als zijn afnemers, deze technologie als opvolger van de huidige lithografische technieken die tegen hun grenzen aanlopen.

ASML laat in de toelichting op zijn kwartaalcijfers weten dat het dit jaar vijf euv-machines wil verkopen, nadat het bedrijf de afgelopen twee jaar al enkele prototypes ontwikkelde. Voor de komende jaren moet het aantal euv-machines dat het bedrijf aan afnemers als Intel, Samsung en TSMC zal leveren stijgen naar een tiental per jaar.

De chipmachinebouwer liet woensdag ook weten dat het zijn verwachte omzet voor dit jaar naar boven heeft bijgesteld. ASML verwacht meer vraag naar geheugenchips die wordt gevoed door de verdere groei van de smartphone- en tabletmarkt. Met name de uitrol van lte wereldwijd zou een rol spelen. In het afgelopen kwartaal zag ASML zijn winst stijgen met 8 procent naar 239 miljoen euro. ASML verwacht dat de omzet dit jaar uit zal komen op 5 miljard euro, tegenover 4,7 miljard euro in 2012.

Reacties (55)

[Verwijderd]

Ik was op zoek naar hoe groot/klein die structuren dan worden, en liep tegen dit bericht. Al uit 2006!
http://tweakers.mobi/nieuws/41285

[goovy75]

De wet van Moore is allang niet meer. Ze worden niet zoveel sneller maar efficiënter en zuiniger.
Dus meer van Minder is Moore 😜

[Nas T]

Klopt niet. De wet van Moore is altijd onverminder van toepassing geweest. De wet van Moore stelt dat om de zoveel tijd de hoeveelheid transistors per oppervlak verdubbeld. Dat die transistors nu ingezet worden voor zuinigheid in plaats van snelheid, dat heeft weinig met Moore te doen...

[pbruins84]

De Wet van Moore gaat ook niet over de snelheid van een chip, maar over het aantal transistors op een chip. Dus de Wet van Moore kan hier wel op van toepassing zijn.

[robvanwijk]

Om precies te zijn, het aantal transistors per oppervlakte.

Het aantal chips op een transistor zou je ook kunnen verdubbelen door de chip dubbel zo groot te maken (als je dat overdrijft en veel te grote chips probeert te maken dan kun je je yield wel vergeten, maar dat terzijde).

[Reactie gewijzigd door robvanwijk op 23 juli 2024 00:15]

[_Pussycat_]

Om heel precies te zijn, the aantal transistors per oppervlakte in de per transistor goedkoopste technologie

Ik geeft het toe, net op Wikipedia gelezen, waar trouwens ook staat dat hij het over een verdubbeling per jaar heeft. Later heeft hij er twee jaar van gemaakt (die op moment nog steeds gelden).

[Decipher666]

Less is Moore?

Maar worden hier enkel geheugen chips mee gemaakt of ook CPU's bijvoorbeeld? En welke minimale grote is hiermee te bereiken 2nm?

[bulle bas]

Hebben we het hier dan over een techniek waarmee je RAM kan produceren of gaat het om andere typen van geheugen?

[eekhoorn12]

We hebben het hier over een techniek waarmee chips kunnen worden geproduceerd. Dat kunnen ram chips zijn, flash geheugen maar ook processors.

[Maffie500]

Toch wel knap van een Nederlands bedrijf. Altijd leuk om eens positief bedrijfsnieuws te lezen.

[mad_max234]

Is meer een wereldbedrijf, staat toevallig in Nederland, de techniek die ze gebruiken komt vanuit de hele wereld net zoals de medewerkers en investeerders, en hun producten worden hoofdzakelijk buiten Nederland verkocht. Maar goed is altijd beter dan dat het ergens anders had gestaan.

En levert ons ook nog wat op in vorm van kennis, belastingen en dergelijke.

[Verwijderd]

Is meer een wereldbedrijf, staat toevallig in Nederland, de techniek die ze gebruiken komt vanuit de hele wereld net zoals de medewerkers en investeerders, en hun producten worden hoofdzakelijk buiten Nederland verkocht. Maar goed is altijd beter dan dat het ergens anders had gestaan.

Ho ho, dit is een puur Nederlands bedrijf dat gestart is in Eindhoven (deels van Philips). Dat ze zo goed zijn dat ze nu vestigingen hebben over de hele wereld veranderd hun geschiedenis niet. Het staat dus absoluut niet 'toevallig' in Nederland. Het staat hier omdat er de mensen en de omstandigheden er waren.

Mag je best trots op zijn. Harde werkers en zijn bijzonder betrouwbaar.

[Molybdenum]

Sterker nog, een enorm deel van de onderdelen die tot zo een stepper worden geassembleerd wordt in de regio Eindhoven door kleinere toeleveranciers gemaakt!

[knottnerus]

Het nieuwe systeem van ASML is een scanner en geen stepper. Bij een stepper wordt 1 die in een keer belicht en bij een scanner worden de wafer en reticle in tegengestelde richting bewogen (de die wordt op de wafer gescanned)

[Dark_man]

Nederland is altijd al een voorloper in de optica geweest, daarok staat het in Nederland.

Dat is echt geen toeval.

Japan en Nederland zijn de enige landen die dergelijke machines kunnen produceren dus dat zegt wel wat.

[Karter]

Wat als ik je vertel dat de lenzen pakketten ontworpen en gebouwd worden in Duitsland, bij Zeiss. ASML gebruikt ze, maar ontwerp ze niet.

[knottnerus]

EUV (extreme ultra violet) valt in het spectrum dat in gewone lucht al wordt geabsorbeerd, laat staan dat het door een lens heen gaat. Op het plaatje is ook duidelijk te zien dat de lenzen die nog bij de NXT1970i gebruikt worden, vervangen zijn door spiegels (HEEEEELE dure welteverstaan )

[Dark_man]

Nu noem je ook een land op.

op het gebied van lenzen zijn Duitsland en Japan natuurlijk voorlopers.

Maar ja onderdelen worden altijd overal vandaan gehaald.

[reablom]

Ik begrijp niets van je hele post. ASML is ruim wereldmarktleider. Nikon kan nauwelijks volgen. Ze zijn de enige die aan EUV werken, als dat lukt is Nikon helemaal foetsie. Hoezo alleen maar kleiner...?

Verder hebben ze zo ongeveer de grootste R&D binnen Nederland (mechatronisch iig) en zoeken ze momenteel zo'n 1000 nieuwe medewerkers, met name om machines te ontwikkelen die grotere wafers aankunnen.

En dat allemaal in Veldhoven...

[blspjnl]

Klopt als een bus....en het Nederlandse opleidingsinstituut kan deze technisch geschoolde medewerkers niet leveren.

ASML kan alle TU-studenten die afstuderen in de mechatronica aannemen....en aangezien ASML niet de enige is die zulke mensen nodig heeft....

Verwacht daar weinig ruimte voor creativiteit, dat is allemaal afgebakend m.b.v. budget based design. Alle componenten krijgen vooraf een bepaalde nauwkeurigheid voorgeschreven en de design teams moeten dit zien te halen, soms is dit moeilijk, soms makkelijk. De tick-tocks die je ziet bij Intel, zijn als het ware ook van toepassing op de componenten in die wafer-scanners. Het zijn iedere keer maar heel veel kleine stapjes...maar ze blijven Moore nog volgen.

Het zou me verbazen als ze over 25 jaar nog zo prominent aanwezig zijn in Veldhoven. Laatst was er al een ASML research fund door een Duits instituut weggekaapt, gewoon omdat ze daar wél alle benodigde facaliteiten en werknemers hebben (opleiding en mentaliteit). Daar kan je als kikkerland gewoon niet tegenop met maar 16.5M inwoners.

Wil je technisch personeel, betaal daar ook naar. Dan lost het tekort zich vanzelf op...probleem is dat een afgestudeerde Econoom nog steeds veel meer verdient dan een ir. Dus veel VWO'ers zullen 'de verkeerde kant' kiezen.

[lithoijen]

Wat een onzin. ASML is begonnen als onderdeel van Philips, is marktleider en het merendeel van zijn werknemers werkt in Veldhoven.
Echt een NL bedrijf om trots op te zijn dus, zeker als techniek je aan het hart ligt!

[Verwijderd]

Je bent duidelijk niet op de hoogte van de arbeidsmarkt. Ieder job board staat vol met ASML vacatures, gewoon hier in Nederland.

[Kevinp]

Een groot deel is Nederlands. En iedereen die goed is op zo'n gebied kan daar ook gewoon aan te slag.

Maar er zijn nou eenmaal niet voldoende goede mensen.

Daarnaast willen investeerders natuurlijk ook iets terug. Mogelijk kennis in de vorm van een van hun mensen etc etc. Dat is allemaal terecht.

[mashell]

Bizar eigenlijk, ze draaien zoveel omzet en zoveel winst maar verkopen maar erg weinig producten (59 eerste halfjaar volgens teletekst), dat is eigenlijk best wel een linke business.

[robvanwijk]

Heel erg link, zeker als je bedenkt dat de hele ICT-industrie in een cyclus van vier jaar enorm hoge pieken afwisselt met erg diepe dalen... Maar de concurrenten (Nikon en Canon) hebben geen EUV-machines; iedereen die op de allernieuwste generatie (lees: de allerkleinste feature size) wil werken die heeft maar één mogelijke leverancier. Met andere woorden, ze hebben een monopolie (waar op zich niks mis mee is, zolang ze er geen misbruik van maken), dat maakt het net ietsje minder riskant.

[Sir Isaac]

Double patterning werkt ook, zij het een factor twee langzamer. Voordeel van EUV is dat je geen double patterning nodig hebt, mits je een voldoende sterke bron hebt. En dat is voorlopig een probleem.

[Reactie gewijzigd door Sir Isaac op 23 juli 2024 00:15]

[Verwijderd]

Ik ken een grote firma die booreilanden maakt, zeer gezond en ze verkopen ongeveer een product elke 5 jaar. Niets links aan. Zeker niet in deze markt waarin je klanten wel moeten updaten als je iets nieuws maakt.

[Reactie gewijzigd door Verwijderd op 23 juli 2024 00:15]

[Verwijderd]

Ik verwacht dat deze EUV machines verreweg de meest kostbare zullen zijn, wanneer je er daar dus 1 minder van verkoopt op de totaal 5 heb je dus onmiddelijk een slecht jaar te pakken......

Ook kun je er vanuit gaan dat deze machines gebruikt zullen worden voor de meest complexe & dure structuren zoals CPU/GPU. Geheugen chips zijn heel veel makkelijker te maken, zelfs op gelijke grootte.

De overige machines zullen waarschijnlijk "oudere" types zijn op een iets groter proces.

[Verwijderd]

Klopt, en vreemd genoeg ook een voorspelbare business. Althans, de kwartaalresultaten van ASML zijn nooit interessant. Het is namelijk al een kwartaal eerder volstrekt duidelijk hoeveel omzet ze gaan draaien.

[knottnerus]

1 zo'n apparaatje kost een kleine 70miljoen euro en naast deze nieuwe apparaatjes gaan de oudere modellen ook nog steeds over de toonbank.
Het is linke business in de zin dat ALS een chipbakker moet bezuinigen, dat ze dat dan doen op de aanschaf van nieuwe lithografische systemen als deze (zoals te zien is aan de omzetten in het begin van de crisis)

[robvanwijk]

Maar... betekent dat dan dat ze een bron hebben die genoeg vermogen haalt? Ik geloof dat het pas vorige maand was dat het (weer...) in het nieuws was dat die bronnen nog steeds (op geen stukken na) sterk genoeg zijn...!?

[Pinkys Brain]

Ik denk dat ze uiteindelijk toch nog met FEL aan de gang moeten (als de economie niet eerst inklapt en het allemaal irrelevant maakt). FEL is duur en beperkt de structuur van de fab ... maar we weten tenminste zeker dat het kan werken, plasma is nog steeds in de R&D fase, dat kan nog 10 jaar duren.

[Toine1]

Rob bekijk deze opname eens:
http://www.youtube.com/watch?v=8xJEs3a-1QU

Voorbeeld hier is een van de eerste vesseltype, in de tussentijd is er heel wat veranderd.

Er zijn trouwens zeer veel nederlandse bedrijven die hier aan meewerken zoals VDLetg!!!! De laser is trouwens van Trumpf.

[robvanwijk]

In dat filmpje noemt ie (op timer-stand 4:40 ongeveer) het benodigde vermogen van de EUV bron:
"100W for process development tools"
"250W for high-volume manufacturing"

Het was wel wat meer dan een maand geleden; een halfjaar geleden (editie van november 2012) stond in De Ingenieur, rechtsbovenaan de tweede pagina (paginanummer 33), het volgende:

De EUV-bron van Cymer levert momenteel 11 W vermogen. Dat is slechts 4,4 % van het vermogen dat ASML nodig heeft voor zijn lithografiemachines.

(Als 11 W gelijk is aan 4,4%, dan is 100% gelijk aan 250 W, dat komt dus overeen.)

Ik denk dat ik 4,4% wel mag bestempelen als "op geen stukken na sterk genoeg". Jouw filmpje is een mooie uitleg over de techniek, maar dateert al van mei 2012, dus ouder dan het artikel in De Ingenieur (en bovendien zegt ie niks over de sterkte die ze halen, alleen over wat ze nodig hebben,

[Toine1]

Ik weet niet of ik mag doorgeven wat het vemogen is wat we nu halen en maar dat is meer dan 11Watt.

Filmpje was puur om te laten zien wat deze techniek nu eigenlijk is!!!

[Reactie gewijzigd door Toine1 op 23 juli 2024 00:15]

[firest0rm]

dus welkom terug wet van moore?

[eddie4nl]

Die is nooit weg geweest
http://www.techzine.nl/uploaded/118926_14744e0d.jpg

[Verwijderd]

Niet bepaald up to date info. De eerste 6 euv machines draaien al sinds vorig jaar bij producenten (NXE:3100), de eerste paar 3300's worden momenteel geïnstalleerd.
Overigens is de technologie nogal wat anders dan in het plaatje staat weergegeven...

[aap]

Die 3100's zijn de "enkele prototypes" waar het artikel het over heeft,

[Verwijderd]

Nee hoor, de prototypes waren de ADT's. De 3100's waren (en zijn) gewoon machines die productie draaien.

[Wimhaw]

EUV sensoren, om te bepalen hoeveel licht intensiteit er op de wafers komt, zijn ontwikkeld door DimesTC TU-Delft. Worden nu helaas gemaakt door IMEC in Leuven België.

[marsattacks]

239 miljoen euro winst, en dan eventjes wel de tarieven voor de inhuur gemiddeld 10% omlaag gooien. Ze blijven op de centjes letten!

[Warbringer]

En 70 van de 280 mensen op de IT afdeling buiten gooien om te kunnen outsourcen. Ik dacht dat die hype ondertussen wel voorbij was maar voor een high-tech bedrijf als ASML lopen ze wat dat betreft nog even achter de feiten aan.

[Reactie gewijzigd door Warbringer op 23 juli 2024 00:15]

[the_shadow]

En 70 van de 280 mensen op de IT afdeling buiten gooien om te kunnen outsourcen. Ik dacht dat die hype ondertussen wel voorbij was maar voor een high-tech bedrijf als ASML lopen ze wat dat betreft nog even achter de feiten aan.

Ze willen het liefste zo veel mogelijk werken met inhuur, puur om flexiebel te blijven. Het heeft dan ook niet zo veel met outsourcen te maken, ze hebben mensen wel degelijk in de gebouwen zelf rondlopen, maar die zijn niet in directe dienst van het bedrijf. Met harde schommelingen zoals je ze bijna alleen maar ziet in deze high-tech branche is het voor een dergelijk bedrijf erg belangrijk om snel te kunnen switchen. Niets achter de feiten aan lopen dus.

[knottnerus]

Tja, ze reageren op de markt. Aanbod van mogelijke inhuur stijgt, dus ASML kan de prijs hierdoor aanpassen.
Daarbij is het ook zo dat veel detacheerbedrijven behoorlijk afhankelijk zijn geworden van ASML en hier kan dit bedrijf misbruik van maken: ze geven minder geld en de detacheerbedrijven kunnen niet ineens 50% van hun mensen op de bank plaatsen, want dan verliezen ze meer als die 10%

[Navi]

239 miljoen is veel geld, maar als je het tegenover de 5 miljard omzet zet, dan valt het best mee.

[knottnerus]

Mee eens: een winstmarge van ongeveer 5% is niet veel..
Aan de andere kant is het risico in deze branche ook erg groot. Zoals ik in een van de voorgaande posts al zei: als de markt een klein beetje inzakt, dan merkt een bedrijf als ASML dit het eerst en het sterkst. Veel chipbakkers zullen dan denken "we doen het nog wel een jaartje met onze bestaande apparaatjes"

[Chonn]

239 miljoen was/is de kwartaalwinst. De 5 miljard omzet is een jaar omzet. Ofwel als alle kwartaal winsten even groot zijn zou de winst op jaarbasis tegen de 960 miljoen uitkomen. En dan spreek je over een nette winstmarge van ruim 19% (ipv de 5% die knottnerus per vergissing heeft bepaald)

[knottnerus]

Ah, Ik heb de getallen van Navi klakkeloos overgenomen... 19% is best wel lekker