Fuji Xerox toont e-reader met verbeterde kleurweergave

Fuji Xerox heeft een prototype e-reader getoond die beschikt over een e-ink-scherm dat kleuren weer kan geven. Daarvoor is een speciale techniek ontwikkeld, die een betere beeldkwaliteit moeten geven dan eerdere pogingen met kleurweergave.

Op de SID Display Week 2012-bijeenkomst in Boston toonde de joint-venture van Fuji en Xerox zijn e-reader, die beschikt over een 5"-scherm met de gangbare resolutie van 800x480 pixels. Fuji Xerox deed daarbij ook uit de doeken hoe zijn nieuwe schermtechnologie werkt: de kleuren worden weergegeven door niet nader genoemde deeltjes die allemaal een verschillende lading hebben en daardoor verschillende kleuren tonen.

De deeltjes maken kleuren met het cmy-systeem. Het scherm kent twee lagen waarin de deeltjes zich kunnen bevinden: een zichtbare en een niet direct zichtbare laag. Wanneer de deeltjes elektrisch worden geactiveerd verplaatsen ze zich naar de zichtbare laag. Daarnaast is een middenlaag ingebouwd die de kleur wit weergeeft, dat er voor zorgt dat wanneer de kleurendeeltjes niet actief zijn, er een witte achtergrond wordt getoond.

Fuji Xerox is niet de eerste die een poging onderneemt om een e-ink-scherm te maken met kleuren, maar de technologie zou wel voor een betere beeldkwaliteit moeten zorgen dan bij concurrenten. Bestaande technieken maken doorgaans gebruik van een speciale kleurenlaag die over het e-ink-scherm wordt gelegd. Dit heeft als nadeel dat de kleuren en het contrast vaak van slechte kwaliteit zijn.

Er zijn verscheidene fabrikanten die experimenteren met e-inkt-schermen die kleur weer kunnen geven. Zo toonde Sony vorig jaar op de Display Week-conferentie flexibel 13,3"-e-papier met kleur, maar deze werkt ook met een speciaal ontwikkelde kleurenlaag.

Reacties (37)

Goede stap, maar we zijn er nog niet:

Though the prototype uses two elementary colors to realize color display, Fuji Xerox is currently developing a full-color e-paper using three elementary colors.

Ze gebruiken pas 2 elementaire kleuren en niet de uiteindelijk3 benodigde

meer bepaald hebben ze nu al blauwe en rode deeltjes.
Aangezien e-ink voorlopig alleen gebruikt wordt voor e-readers, lijkt me dat al wel een flinke vooruitgang. Simple kleuraccenten of gekleurde koppen in de 'e-krant' verhogen de aantrekkelijkheid én de leesbaarheid aanzienlijk.
Toepassingen met foto's en fimlpjes zijn ook om ander technische redenen nog ver van ons verwijderd; resolutie en rereshrate net in het minst.

Die gangbare resolutie van 800x480 pixels is niet meer van deze tijd. Waar blijven de high-res e-readers. Kleur of niet, wie wil er eigenlijk nog geld uitgeven aan een single-purpose device?

Vergeet niet dat het hier een scherm van 5 inch betreft (kleiner scherm dan de Galaxy Note). Daarnaast is dit een e-reader en geen tablet, dus die resolutie voldoet prima. Vraag me wel af waarom er hier voor het cmy-systeem gekozen is, voor schermen is rgb toch beter?

Vraag me wel af waarom er hier voor het cmy-systeem gekozen is, voor schermen is rgb toch beter?

Subtractieve kleurmenging. De primaire kleurven van pigmenten zijn cyaan, magenta en geel (of rood, geel en blauw voor de schilderkunst).

Voor schermen die licht geven is rgb misschien beter, voor schermen die het van opvallend/gereflecteerd licht moeten hebben (en zich in dat opzicht dus gedragen als papier) is cmy misschien beter. Professioneel drukwerk maakt hier niet voor niets gebruik van.

Niet alleen professioneel drukwerk. Ook de allergoedkoopste inkjetprinters gebruik CMYK.

De resolutie van 800x480 is meer dan genoeg voor een E-Reader, waarvoor zou je een hogere resolutie willen dan dit als een boek ook maar gewoon gedrukt is? De resolutie is dus perfect voor zijn doel. Voor een grote telefoon of een kleine tablet is dit inderdaad te weinig.

Daarnaast zijn er genoeg mensen die geld willen uitgeven aan zo'n product wat maar één doel heeft. Ik heb namelijk nog steeds de Sony E-Reader op mijn lijstje staan aangezien ik veel lees. Vervolgens is een tablet of een telefoon hier niet geschikt voor. Als ik buiten ga zitten, zie ik niets op het scherm. De Notion Ink Adam was een leuke tablet geweest, maar wil hem eerst vasthouden voor ik iets koop.

Afhankelijk van het tablet kan je wel degelijk buiten in de zon lezen (e.g. transformer prime als die in de buiten modus zit lukt het altijd behalve in directe zomer zon (dat is dus 100x beter dan bijv. m'n laptop scherm die ik in dezelfde zon helemaal niet zie)) en goeie schermen heb je ook geen last van als je lang leest (m'n laptop scherm bijv. kan ik uren op lezen zonder probleem, maar op een laptop van een gezinslid kan ik dat totaal totaal niet).

Leesbaarheid in de zon is ook niet echt de hoofdreden waarom je op tablets eigenlijk niet lang moet lezen. Een device met backlight leest op de lange duur minder prettig (jouw voorbeeld lijkt een uitzondering, misschien staat de helderheid van de backlight erg laag). Bovendien vreet een backlight energie, terwijl een e-reader alleen een klein beetje energie gebruikt bij het omslaan van een bladzijde.

lukt het altijd behalve in directe zomer zon

Dus niet altijd. E-ink altijd, ook in directe zomerzon.

En een tablet altijd in donkere kamer.

In het donker lezen is echter vermoeiend voor je ogen dus een lampje in de buurt hebben is wel zo fijn. En ook voor e-readers is er een oplossing.

dpi van een gedrukt boek ligt denk ik flink hoger dan dit?
300dpi is dacht ik standaard drukwerk?

Ik ben het niet met je eens. Voor westerse characters zou het nog wel voldoen, maar als je op die foto's kijkt zie je duidelijk een raster, wat mij wel een beetje zou storen (hoewel dit moire effect zou kunnen zijn, en dus in het echt niet zo erg is in dat geval). Verder ogen op de foto's de Japanse tekens, en dan met name de kanji niet echt geweldig leesbaar en als een klot te dikke lijnen. Lastig, omdat kanji, en hun tegenhangers de hanzi in China, hanja in Korea (niet vaak meer gebruikt, naar mijn weten) en han tu in Vietnam het meestgebruikte schriftsysteem zijn in Oost-Azië (en dan noemde ik nog niet eens het woord hangul, wat een Koreaans systeem is dat al meer op ons alfabet lijkt, maar wel meer lijntjes per teken bevat). Die wil je natuurlijk goed kunnen weergeven op een scherm, en gezien die tekens toch veel lijntjes bevatten en zelden wezenlijk groter worden weergegeven dan onze Romeinse letters.

Japans-sprekenden op de wereld: 120 miljoen.
Koreaans-sprekenden op de wereld: 76 miljoen
Chinees sprekenden op deze aarde: 1.2 biljoen

Vietnamezen niet mee-gerekend, omdat zij vaak een schrijft gebruiken dat is gebaseerd op het Latijnse.

Er van uit gaande dat de meesten ook kunnen lezen is dat een flinke groep mensen die wezenlijk baat hebben bij een hoge resolutie (en dus makkelijkere onderschijding van vele lijntjes in een klein teken)

Drukwerk is gemaakt met ca. 300 dpi. 800x480 zou dus zo'n 7x4cm zijn als je drukwerkresolutie aanhoudt. 800x480 op een groter scherm is dus eerder ouderwets slecht krantendrukkwaliteit.

Kleur of niet, wie wil er eigenlijk nog geld uitgeven aan een single-purpose device?

Ik, omdat er tot nu toe geen enkel device is dat me eenvoudig en vooral ook GOED laat lezen. Probeer jij maar eens met een tablet lekker in de tuin te lezen (Dat zat ik 10 minuten geleden nog te doen, in de volle zon maar dan op mijn Kindle)

Ik heb dus buiten mijn tablet een ereader omdat de tablet het gewoon niet aan kan. Ja, je kan er op lezen, nee het is niet goed genoeg als je ook veel leest

[Reactie gewijzigd door Ortep op 9 juni 2012 10:22]

Ik geef liever geld uit aan single purpose devices omdat deze vaak goed zijn in waar ze voor ontwikkeld zijn. Zo heb ik:
- Een DSLR camera voor foto's
- Een telefoon om te bellen en smsen (niks meer)
- Een mp3-speler voor muziek
- Een e-reader voor het lezen van artikelen
enz.

Ik zou dit wel allemaal in een telefoon kunnen hebben maar dan is de kwaliteit vaak onvoldoende of zijn de mogelijkheden beperkt. Daarnaast is het ook zo dat wanneer een van mijn apparaten kapot is ik niet gelijk al deze opties kwijt ben maar gewoon één van mijn apparaten moet vervangen.

Een telefoon is dan ook geen vervanging voor een dslr camera.. Als telefoon, mp3 speler en om artikels te lezen functioneert mijn iPhone prima. De paar extra functionaliteiten van een los apparaat weegt niet op tegen het gemak van 1 apparaat als je t mij vraagt..

telefoon en mp3 speler zijn goed te combineren. Alhoewel de batterij dan veel te snel leeg is. Maar dat is op te lossen. Maar veel lezen op zo'n priegel schermpje? dat net niet voldoende contrast heeft in het volle licht of te fel is als het donker is? En dan ook nog spiegelt? Ja, de leters zijn leesbaar...maar nu even twee uur lang lezen

Hmm, eigenlijk maak je twee opmerkingen. 1: Single purpose device. Dat is een discussie die hier volgens mij bij elke e-reader gevoerd wordt. Nutteloos, het is geen tablet, het ding heeft tot doel boeken en artikelen te kunnen lezen. Klaar. Als je dat niet wil, koop je een tablet.

Echter, jouw andere opmerking over resolutie gooide ik eerst in dezelfde categorie, maar snijdt wel degelijk hout. Voor zwart/wit blijkt die resolutie goed genoeg te zijn. Het leest immers prima. Kleur daarentegen wordt natuurlijk toch vooral gebruikt voor foto's en illustraties. Ik denk in dit geval aan tijdschrift artikelen (zowel ontspanning als professioneel) en naslagwerken. Zeker in het geval van foto's is het natuurlijk wel belangrijk dat ook de resolutie omhoog gaat. Dat is in de papieren situatie ook zo, kijk ook maar naar het papier waarop het gedrukt wordt.

Dat alles gezegd hebbende: Jouw HD-tablet is ook ooit begonnen als een zwart/wit (amber!) 720x348 glazen aquarium, met daarnaast een enorme beige stofzuiger. Je moet eerst een begin hebben voordat je het kan verbeteren.

er was een ereader met 1024x600 (van iriver) maar die is geflopt. ik vindt die resolutie ideaal voor stripboeken...

De kleuren zien er helder en duidelijk uit. Alleen je ziet nog duidelijk een soort van raster op de foto's.

Hopen dat de techniek snel verbeterd en hoge resoluties met een hoge refreshrate opleverd. Dan kan het een goede energiezuinige vervanger worden voor de huidige TV's

[Reactie gewijzigd door Swerfer op 9 juni 2012 10:03]

Dat raster kan ook komen door het moiré effect

http://nl.wikipedia.org/wiki/Moir%C3%A9patroon

Mogelijk dat het er in het echt beter uitziet.

Voordeel van e-paper is juist het lage energieverbruik als er GEEN refresh plaats vindt, en het rustiger beeld doordat geeld lichtbron wordt gebruikt. Beiden lijken niet echt geschikt voor TV's.

energieverbruik hangt ook af van de schakelsnelheid. Je denkt al snel dat hij continu aan het schakelen is voor een 60 of 100Hz frequentie, maar dat hoeft helemaal niet. als een scherm maximaal ververst in zeg 0,1ms wat misschien technisch best mogelijk is en hij ververst met 100Hz ofterwijl iedere 10ms. Dan is hij maar 1% atief bezig met verversen en energie verbruiken. Vergis je niet bij een lcd kost het schakelen ook wel degelijk stroom, niet alleen de backlight. Sterker nog er is continu stroom nodig om een bepaalde schakelstand in stand te houden. Dat heeft e-ink dus niet.

Overigens is het overgrote deel van de energie bij een lcd tv juist de backlight en niet het verversen. En een echt goed reflectief scherm heeft voldoende aan zonlicht of gewoon je kamerverlichting die toch al aanwezig is. Optioneel zijn er ook manieren om een lichtbron aan de zijkanten te plaatsen die eignlijk asl frontlight dient dan. Dit kan veel zuiniger omdat e-ink veel reflectiever is dan lcd transitief is en er altijd al enige omgevingslicht is. LCD moet hier juist tegenin compenseren en zijn hierdoor buiten in direct zonlicht vaak al heel slecht bruikbaar.

De techniek is misschien op dit moment nog niet helemaal geschikt, maar met een beetje doorontwikkeling kan het wel degelijk veel energie besparen.

Niet voor niks dat e-readers, maanden met een relatief kleine accu kunnen terwijl je een zelfde apparaat met een normaal lcd en dezelfde accu hooguit enkele uren kunt gebruiken.

[Reactie gewijzigd door Vastloper op 9 juni 2012 14:41]

Het verbaast me ergens dat het toch nog zo lang duurde voordat er een dergelijk kleuren e-ink scherm ontwikkeld werd. Ik snap dat zwart wit e-reading al populair is, maar dit opent de markt tenminste voor de rest van de geschreven producten.
Dan denk ik dus vooral aan stripboeken (die zijn zwart wit nou eenmaal minder mooi) en magazines.
Mooie ontwikkeling, ik hoop dat ze de resolutie nog een beetje kunnen opschroeven, en de grootte ook nog een beetje, naar 7"-10" ofzo. Dat lijkt me het fijnste lezen voor producten met plaatjes.

Ik ben bang dat met de komst van tablets de ontwikkeling van e-readers op een lager pitje komt te staan. In veel gevallen worden tablets namelijk helaas al gebruikt alsof het e-readers zijn (en fabrikanten promoten het gretig). Sommige scholen laten hun leerlingen van tablets lezen in plaats van boeken

pluspunt: het is heel erg energiezuinig
minpunt: alles wat er op het scherm komt ziet er uit alsof het met een 30 jaar oude compacte camera is getrokken.

Ik vind het wel iets hebben, het retro kantje dat het heeft. jammer dan wel bvb voor als je iets wel in originele kwaliteit zou willen zien. Maar zeker een mooie en goede ontwikkeling.

pluspunt: het is heel erg energiezuinig
minpunt: alles wat er op het scherm komt ziet er uit alsof het met een 30 jaar oude compacte camera is getrokken.

"the prototype uses two elementary colors to realize color display, Fuji Xerox is currently developing a full-color e-paper using three elementary colors."

Bijna alle 5 en 6 inch ereaders zijn 800x600.
In mijn ervaring is dat nog te laag; mijn 1280x800 Galaxy Note geeft een duidelijk prettiger leesbaar resultaat dan mijn Sony Pocket Reader.

Ik daag je uit om meerdere uren pdf's te zitten lezen op je note. En dat is nu eenmaal waar e-ink in uitblinkt.
Dat is ondermeer zo omdat er geen gebruik moet gemaakt worden van achtergrondverlichting, die dan nog een bij sterker omgevingslicht, nog sterker moet gaan schijnen. Gedurende lange tijd naar een lichtbron staren, is zeer vermoeiend voor de ogen.
Bovendien heeft een e-eader vooralsnog geen subpixels, waardoor het resultaat veeleer lijkt op een print op papier. De lagere resolutie wordt ook, net als bij papier, gedeeltijk goedgemaakt door 'vervloeing'
Een krant heeft overigens ~150-200dpi, dat is ongever net zoveel als een e-reader. Ik denk dat iedereen het er over eens is dat de letters in een krant scherp genoeg zijn?

Een prentje dat duidlijk maakt waarom een hoge resolutie bij LCD technologie zoveel belangrijker is dan bij e-paper:
http://osxdaily.com/wp-co...ipad-vs-kindle-screen.jpg

En de marketing machine draai weer op volle toeren.

DVD is beter datn VHS, daarna moesten wij over van DVD naar BLue Ray. Nu beginnen ze als weer de marketing machine voor 4k resoluties.

De vooruitgang is niet te stoppen. Ga hier nu niet elkaar bediscussieren over wat beter is, maar laat iedereeen zijn eigen conclusies trekken over wat hij in zijn situatie, met wat hij al heeft, nodig heeft en hoeveel geld hij / zij daarvoor over heeft.

Onze toekomst wordt bepaald door de innovatie en de markering machine die daarmee gepaard gaat. Aan eenieder om te bepalen in hoeverre hij daarin mee gaat.

Het is op zich heel simpel: als niemand mee gaat dan kunnen we wel stoppen met alles wat we nu doen.

"Daarnaast is een middenlaag ingebouwd die de kleur wit weergeeft, dat er voor zorgt dat wanneer de kleurendeeltjes niet actief zijn, er een witte achtergrond wordt getoond."

Dan ben ik wel benieuwd hoe ze zwart maken.
c+m+y (alle deeltjes wel actief) is toch ook wit?

c+m+y is, theoretisch, perfect zwart. Het CMY(K) is een subtractief kleursysteem, terwil RGB additief is. Oftwel, bij CMY(K) begin je met wit, en ga je daar kleuren op leggen. Dat is ook de reden dat je printer geen wit kan printen*. RGB begint bij zwart, en vervolgens ga je kleur toevoegen.

* Ok, CMY kan wit printen als je je K wit maakt in plaats van het standaard zwart. CMY is niets meer dan Cyaan, Magenta, Yellow. K is in 999 van de 1000 gevallen zwart bij printers omdat je er wit papier in legt, en je geen perfect zwart krijgt omdat je CMY teveel verontreinigd is om daadwerkelijk naar zwart te mengen. Als je van je K (key) dus zwart maakt, dan kun je fatsoenlijk zwart printen. Als je er wit van maakt, dan kun je ineens wit printen (indien je dit in de printer configuratie aangeeft meestal).

Er zijn ook al e-readers met Mirasol kleuren display: http://www.engadget.com/2...-e-reader-hands-on-video/, deze hebben de voordelen van een e-reader zoals lange batterijduur en goede leesbaarheid.
Ik ben benieuwd wanneer dit in Nederland gaat doorbreken, ik hou nog een tijdje vast aan mijn Bebook.