Nokia toont nieuwe Symbian-interface

Nokia heeft op een bijeenkomst in China de nieuwe interface van Symbian^3 getoond. Onder meer het homescreen, de iconen en de notificatiebalk zijn op de schop gegaan. Eerder kondigde Nokia aan op termijn met Symbian te stoppen.

De nieuwe interface zal volgens MyNokiaBlog later dit jaar als update verschijnen voor alle toestellen die nu Symbian^3 draaien, zoals de N8, de E7, de C7 en de C6-01. Afbeeldingen van de nieuwe ui, die op een bijeenkomst in de Chinese hoofdstad Beijing werden getoond, verschenen op een Chinees forum. Nokia beloofde al eerder dat de interface van Symbian in 2011 zou worden gewijzigd, maar had tot dusverre nog geen afbeeldingen getoond.

Widgets hebben op de homescreens geen vaste grootte meer en kunnen vrij over het scherm verplaatst worden. De notificatiebalk kan voortaan, net als in Android en Bada, naar beneden getrokken worden om meer details van notificaties te zien. De balk is bovendien smaller geworden. De systeembalk onderin is eveneens smaller gemaakt en bevat voortaan iconen, in plaats van woorden als 'Menu' en 'Exit'.

Het hoofdmenu is ook vernieuwd en is nu uitgerust met ronde, kleurrijke iconen. Op de Chinese afbeeldingen zijn deze nieuwe iconen te zien tegen een witte achtergrond. Het is onduidelijk wat Nokia met de submenu's en de opbouw van bijvoorbeeld het instellingenmenu heeft gedaan.

Nokia kondigde enkele weken geleden aan dat Symbian op termijn wordt uitgefaseerd ten gunste van Microsofts mobiele besturingssysteem Windows Phone. Volgens de meeste metingen is Symbian echter nog altijd de wereldwijde marktleider op het gebied van mobiele besturingssystemen. Nokia verwacht in de komende jaren nog rond de 150 miljoen Symbian-smartphones te verkopen.

Reacties (92)

[Verwijderd]

Waarom nog geld pompen in een zinkend schip?

[_ferry_]

En wie bepaalt dat dit een zinkend schip is? Kijk, wij tweakers willen alles kunnen customizen etc. Maar de doelgroep voor telefoons met symbian is vele malen groter dan dat groepje tweakers. Niet iedereen wil een telefoon die elke avond aan de lader moet, of vol staat met apps en functies waarvan ze niet weten wat ermee te doen.

Op dit moment lijkt het wel alsof Nokia helemaal niets goed kan doen hier op t.net;
-komen ze met een nieuw toestel is het "mooi toestel, jammer dat er geen Android op staat"
-publiceren ze een nieuwtje over Phone 7, dan is dat slecht, want MeeGo en Android zijn beter.
-komen ze met een update, dan is het uiterlijk gejat, is Android beter, en vraagt men zich af waarom er nog aan Symbian gesleuteld wordt. Want njiemand koopt toch zoiets?

Ja, het is IMHO ook onhandig dat ze hun OS'en achter lieten lopen op de rest, en pas actie ondernemen op het moment dat alle andere fabrikanten al hun standpunt hebben ingenomen. Maar er is gewoon een goeie markt voor de toestellen van Nokia, en zolang ze goeie basisfunctionaliteit hebben, kunnen ze zeker nog goed verkopen.

[Bjornmeijer935]

Helemaal mee eens dat gezeur tegen Symbian moet eens ophouden, dus er is een keer een slechte telefoon geweest waar het niet zo goed op draaide, nou en Windows mobile heeft er een hele lading meer gehad die niet fatsoenlijk werkte.

Daarbij gebruik ik al best lang Symbian en ik ben er gewoon heel tevreden over. Maar ja mensen willen tegenwoordig alleen nog een telefoon om de bling bling en patser factor met een glimmende interface. Ik kan me niet voorstellen wat symbian niet heeft en andere os'en wel.

[DaveAEP]

Ik vind het nou niet bepaald: Fresh New Interface...
Meer iets wat eigenlijk al lang standaard zou moeten zijn ^^

Beetje achter de feiten aan lopen met symbian

[jacob.korf]

Kan jij dat opmaken uit 3 vage screenshots?
Ik wil het eerst wel eens zien voor ik mijn mening ga geven.

[Verwijderd]

ik kan zelf al heel veel opmaken uit 1 vaag screenshotje.

persoonlijk vind ik het er niet slecht uitzien
in vergelijking met mijn n97 waarbij alle toetsen ongeveer de helft van het scherm inbeslag nemen, dus de navigatie toetsen vind ik mooi.
de icoontjes aan de andere kant vind ik een klein beetje eiïg
maar mischien veranderd dit ook al met een andere achtergrond (houd niet zo van dat wit)

[Yonobi]

Het ziet er wat mij betreft heel overzichtelijk en netjes uit. Eigenlijk iets wat ik gewend ben van vroegere Symbian toestellen. De eenvoud maakt het krachtig, en hopelijk werkt het allemaal ook goed en soepel.

Nu zie ik ook die 'Bubbles' van het Lockscreen ook wel weer beter passen in het geheel. Die vond ik eerst niet zo bij Symbian passen.

[Verwijderd]

De combinatie van widgets en icoontjes op de desktop is inderdaad al bekend van Android e.d. Overigens beschikt het iOs nog niet over widgets, dus wat dat betreft loopt Symbian nog niet zo achter.

Ik snap helemaal dat het hier 'bon ton' is om op Symbian te zeiken, maar wel beschouwd heeft Symbian het om het moment een stuk beter voor elkaar dan de "opvolger" Windows 7:

• socket manipulatie (VPN)
• offline navigatie
• batterijduur
• performance met bescheiden hardware
• knippen-plakken, multitasken, etc.

Loopt voor de feiten uit, nietwaar? Gegeven de keuze, zal ik van Nokia liever een Symbian dan een WP7 device kopen.

edit @onder:

Het gaat tegenwoordig minder om wat een apparaat allemaal kan, maar juist meer om hoe dat het apparaat werkt. Is het fijn in gebruik, intuitief, kan ik er makkelijk mee doen wat
ik wil doen

De mensheid is niet op slag veranderd, maar er is een optie bijgekomen die gebruiksvriendelijkheid (experience) stelt boven functionaliteit. Dit heeft navolging gekregen, maar kent ook zijn beperking. Het segment dat hier behoefte aan heeft is nu ruimschoots voorzien.

Het succes is ook te herleiden tot een apparaat: de iPhone en is niet gemakkelijk af te meten aan de software alleen. Hardware, branding en appstore zijn even belangrijke factoren in dit succes.
Bovendien, voor mij geldt dat Android fijner in gebruik is dan iOS, maar dat zal voor een ander verschillen...

[Reactie gewijzigd door Verwijderd op 25 juli 2024 11:58]

[cmegens]

Dat zijn functies en dat zegt dus niks over hoe het toestel werkt. Alleen wat ie kan. En daar zit nou net het verschil. Het gaat tegenwoordig minder om wat een apparaat allemaal kan, maar juist meer om hoe dat het apparaat werkt. Is het fijn in gebruik, intuitief, kan ik er makkelijk mee doen wat ik wil doen, voldoet het aan mijn wensen en behoeftes.

Wat dat betreft ligt Windows Phone 7 mijlenver voor op symbian. Om over Android en iOs nog maar te zwijgen en ook Palm WebOS is daarin al een stuk verder. Apple was er met de eerste iPhone al achter dat mensen graag hun telefoon iedere dag opladen als de telefoon veel fijner in gebruik is dan de concurrentie. Langere batterijtijd is dan dus geen usp meer.

Dit nieuws illustreert ook aardig de grootte van dit verschil. Waar bij Symbian het nieuws is dat de interface veranderd is hoor je daar bij de andere OSen niks over. Bovendien is de interface dus blijkelijk niet zo heel veel veranderd, enkel en alleen het uiterlijk van de knoppen ed. Als je muggenzifterij op dat niveau via de pers bekend moet maken dan vraag ik me af of je wel tot de belangrijke zaken toekomt, zoals usability en de interactie tussen de interface en de gebruiker.

Kortom, Nokia moest iets doen om dit te veranderen. Jammer alleen dat ze het project stopzetten en niet eens volledig from scratch zelf zijn gaan innoveren. Volgens mij zit de waarde van de toekomstige phonemarkt nou juist in de software en de combinatie hardware en software. Nu moeten ze gaan concurerren met HTC en dat verlies je op den duur ook lijkt me.

[pegagus]

Die laatste alinea ben ik helemaal met je eens. Straks zijn Samsung en RIM de enige spelers van betekenis die en de hardware en de software (Bada) in eigen huis hebben

Apple kan door zijn marktpositie en hoge marges ook nog behoorlijk wat op hardwaregebied, maar is toch afhankelijk van derden.

Overigens, waarom denk je dat deze "muggenzifterij" via de pers bekend gemaakt wordt? Totdat Nokia met WP7 toestellen gaat uitkomen, moeten ze hun marktaandeel verdedigen met Symbian-toestellen. Wat Nokia in het verleden te weingi deed, en Elop wel goed, is marketing. De komende maanden zal elke scheet van Nokia wereldkundig gemaakt worden, als maar de verkopen ten goede komt.

[Verwijderd]

Nokia is mi. juist erg sterk in de marketing. "Connecting People" enzo...Zo herkent bijvoorbeeld vrijwel iedereen direct het sms-geluidje en de ringtone van Nokia. Ze hebben het verloren door niet op tijd op de enorme omslag in te springen die Apple teweeg heeft gebracht: de slag om de jongeren en yp’s.
Slagvaardigheid, "agility" van de productgroepen.

[humbug]

Verloren is wel erg sterk uitgedrukt. Motorola en sony ericsson zijn partijen met veel grotere problemen. Nokia heeft nog steeds een groot marktaandeel en maakt nog steeds goede toestellen. Ja, symbian is niet perfect, maar dat zijn de andere OSen ook niet. Over een maand of 6 zullen we zien hoe nokia met windows phone aan de gang gaat. Voorlopig zijn de huidige modellen van nokia zo slecht nog niet. Ze zijn uit de mode. Maar niet echt slecht.De n97 was dat echter wel en heeft de reputatie van Symbian weinig goed gedaan. Maar de E7-00 viel mij (toen ik hem kort in handen had) erg mee. Binnenkort maar eens een maandje dagelijks gebruiken.

[Verwijderd]

Motorola tel ik niet eens meer mee in onze markt. Ook Sony Ericsson telt niet echt mee in Europa. Dus ja, die hebben echt verloren. Neemt niet weg dat Nokia ook aardig verliest.
Mijn laatste Nokia was een N95, daarvoor had ik een E71. Beide briljante toestellen. Maar mijn SMS-functie ging kapot op de N95 en dus moest ik een andere telefoon kopen. En dat is geen Nokia geworden.

[Sharkys]

Na een hard reset doet de SMS functie van de N95 het weer. Had laast een vriend met hetzelfde probleem, bij beweerde dat hij alles had geprobeerd... Altijd leuk om de N95 weer "werkend" te maken.

[Reactie gewijzigd door Sharkys op 25 juli 2024 11:58]

[Verwijderd]

Alles is er mee geprobeerd, inclusief 2x terugsturen naar de fabriek. Een hard reset werkte zeker niet.

[mvd64]

Ik heb dus absoluut geen zin om elke dag mijn telefoon op te laden. Ik heb een Nokia E72 en een van de redenen om die te kiezen was de goede batterijduur.

[mae-t.net]

Iets wat een toestel niet kan, kan je ook niet moeilijk of makkelijk maken en voldoet ook niet aan wat voor behoeftes dan ook. Laat je dus niet gek maken!

[cmegens]

Je snapt het punt niet, denk ik.

Hoeveel gebruikers hebben nu VPN op een smartphone nodig? En heb je wel eens een VPN verbinding proberen op te zetten op een Nokia toestel?

Toevallig kan de iPhone ook VPN verbindingen (niet zo toevallig, onderdeel van OS X), maar als ie dat niet had gekunnen, maar alle andere populaire zaken veel gebruiksvriendelijker kan dan de Nokia phones, dan wordt de iPhone als prettiger ervaren.

Het gaat over 'getting the right design and getting the design right'. Het is een combinatie van beide. Nokia heeft gemist op getting the design right en slaan door op getting the right design als je het mij vraagt.

[mae-t.net]

Er zijn zat mensen die de Nokia-interface prettig vinden. Ook voor de simpele dingen.

[mxcreep]

De iPhone en ook Android kunnen anders geen OpenVPN aan zonder een jailbreak/root aktie...

[mpkossen]

Hoewel het naar mijn mening ook te laat is (zeker nu NokMsft een feit is), is het nog steeds wel een Fresh New Interface voor Symbian en ik denk (maar dat is puur gebaseerd op de afbeeldingen) dat het zeker een verbetering is.

[We.are.cake]

Dus ze geven het een nieuwere betere interface. Net nu ze zijn overgestapt op Windows Phone?

Ik snap dat ze het wel willen blijven updaten om mensen niet zomaar achter te laten. Maar juist nu?

[Supremo]

Nokia hoopt dat ze eind dit jaar de eerste Windows Phone klaar hebben. En dan denk jij dat ze hun huidige miljoenen klanten voor de rest van het jaar in de kou laten staan? Verder was deze update blijkbaar al bijna af voordat de aankondiging over Windows Phone kwam.

[Verwijderd]

Het is dat deze update al klaar was, anders zou ik er echt twijfels bij hebben of deze überhaupt verschenen zou zijn...

[RM-rf]

deze nieuwe interface zal iets zijn war al lang aan gewerkt was en gezien de belangen (men verwacht nog altijd 150 miljoen telefoons af te zetten met dit OS) is het commercieel niet handig zelf luidkeels te gaan roepen dat je het OS opgeeft en er niks meer aan doet.

wel denk ik gewoon dat het een langzaam aflopende zaak is en men domweg steeds minder moeite ervoor doet, het zachtjes laat afsterven, maar in de tussentijd verdienen ze er nog genoeg aan, mogelijk gaan ze juist vel meer verdienen als ze de investeringen in verderontwikkeling stevig terugschroeven

[Verwijderd]

Als aan zo'n minimale UI-verandering 'lang' moet worden gewerkt, dan zit er in je OS iets fundamenteel fout...

[Verwijderd]

Ze gaan modellen met WP7 ontwikkelen. Maar die zijn er nog niet. Voorlopig zijn ze gewoon marktleider op het gebied van mobiele telefonie en dus zijn de commerciele belangen er gewoon. Het is niet zo dat Nokia op het punt staat om te vallen ofzo: ze verliezen alleen marktaandeel. De afzet en omzet groeit jaarlijks.

[tweaker2010]

Nokia gebruikt Symbian nog steeds naast WP7.
Low-end toestellen: Symbian
High-end toestellen: WP7

Ik moet zeggen dat ik het nieuwe homescreen er mooi uit vind zien.

[Reactie gewijzigd door tweaker2010 op 25 juli 2024 11:58]

[mashell]

Nee low end heeft Nokia OS met S40, het belangrijkste OS voor Nokia, hier verkopen ze het meeste van en heeft een goede naam in de markt. Symbian voor de mid range en WP7 voor de high end.

[aaten]

nee een N8 is echt een onwijs low-end toestel

[humbug]

Het eerste windows phone toestel komt pas verderop in het jaar. Dan zullen die toestellen wel in de N serie terechtkomen. De vraag is meer hoe snel de E serie overstapt maar mijn verwachting is dat Symbian dit jaar ook gewoon op high end phones blijft bestaan.

[vapo_chiller]

dus jij wilt zeggen dat symbian low end is ?

zoals de nokia N8 enz....

[mae-t.net]

Ik zou zeggen, gaat gebruiken inplaats van gebruikt. Bovendien hebben low-end toestellen geen dergelijk volledig OS en zullen ze dat de eerste tijd vast ook niet gaan krijgen. Ik hou het dus op mid-end wat Symbian betreft, als het inderdaad blijkt dat ze beide OS'sen naast elkaar blijven gebruiken. Dus eigenlijk wat mashell al zegt hierboven.

[Reactie gewijzigd door mae-t.net op 25 juli 2024 11:58]

[DaveAEP]

Je kan ze iig niet de blaam laten treffen van ontbrekende updates voor pas geintroduceerde toestellen. Hoewel dit nou een echte update is...

[Godjira]

Een aantal jaar geleden was Symbian een prima OS voor telefoons, maar tegenwoordig loopt het achter de feiten aan. Hoewel ik Symbian op mijn E71 nog altijd redelijk fijn vind werken, haalt het OS het totaal niet bij Android op mijn HTC Desire.

Ik snap niet waarom Nokia dit nog aankondigt eigenlijk, ik dacht dat ze gingen stoppen met Symbian. Dat ze nog updates uitbrengen voor bestaande Symbian telefoons, snap ik nog wel, maar nu nog proberen mee te komen met de concurrentie zoals Android is wel erg laat en gaat vast niet voor meer kopers zorgen.

[Buggle]

Ik vind het juist een geniale zet. Het gaat nog eeuwen duren voordat het eerste Nokia WP7 model in de winkels komt - en na die grootse aankondiging, die heel erg veel mediaaandacht gehad heeft, zal toch menigeen gedacht hebben dat het niet verstandig zou zijn nu nog een Symbian telefoon te kopen. Ik bedoel, wie koopt er nou een mobieltje waarvan iedereen weet dat er na een jaar niks meer mee gedaan wordt aan ondersteuning en verbetering?

Door het uitbrengen van deze grote update (we hebben het over de UI, en dat was juist het slechtste punt van Symbian volgens velen) beduidend NA het nieuws over WP7 geven ze met een duidelijke daad aan dat ze Symbian NIET laten vallen en er gewoon voor door blijven ontwikkelen. Oftewel: dat jij als koper met een gerust hart een Symbian toestel kunt kopen, omdat er gewoon nog voor doorontwikkeld wordt.

Verder vind ik het vreemd dat iedereen liep te mekkeren dat Nokia op Android over had moeten gaan, en nu lopen te mekkeren dat de nieuwe S^3 interface teveel op Android lijkt. Komop zeg!

[Fireshade]

Ik snap niet waarom Nokia dit nog aankondigt eigenlijk, ik dacht dat ze gingen stoppen met Symbian.

Het duurt nog wel even voordat W7 foons van Nokia komen. Wanneer dat gebeurt, dan zal dat alleen op hun high end modellen zijn. Daarnaast zal Symbian nog zeker in een fiks aantal mid- en low end toestellen worden gebruikt. Het gaat dan om hardware die geen W7 aan kan, maar dat segment is nog altijd de grootste afzetmarkt. Nokia is hier heel groot in, en het zou erg dom zijn die te vergeten.

Verder heb ik zelf het idee, dat de W7 versie door Nokia flink aangepast gaat worden naar hun eigen wensen. Ik zou als Nokia dat zeker eisen in een deal met Microsoft. Anders zou Nokia verworden tot de zoveelste hardwareboer zonder extra meerwaarde.

[Beuzelarij]

Wordt de verdere ontwikkeling hiervan overgelaten aan 'de community', zoals dat dan zo fraai wordt genoemd? In dezen is dat dan gewoon een eufemisme voor 'Dit is wat we nu hebben, we proberen er nog enkele centjes uit te peuren, maar voor de rest laten we het vallen'. 'De community' is in staat hele fraaie stukjes programmatuur te ontwikkelen, maar dat doen ze doorgaans enkel als ze (nog) overtuigd zijn van de toekomst van een bepaald platform. En juist daaraan zal het schorten, getuige de recente koerswijzigingen (noodsprongen is wellicht een betere woordkeuze) van Nokia.

[mpkossen]

Nou, iedereen is vrij om zelf verder te gaan met de huidige code. Het echte probleem wordt denk ik het geschikt maken van Symbian voor verschillende soorten hardware.

[Beuzelarij]

Nou, iedereen is vrij om zelf verder te gaan met de huidige code.

Uuuhh, ja. Dat zeg ik?

Het echte probleem wordt denk ik het geschikt maken van Symbian voor verschillende soorten hardware.

Lijkt me niet het 'echte' probleem. Het platform is verouderd, tegenwoordig zijn er veel aantrekkelijkere opties, ook OpenSource (grotendeels, bel-stack is vrijwel altijd gesloten). Waarom zouden ontwikkelaars dan nog voor Symbian gaan, met inderdaad als complicerende factor het steeds geringere aantal toestellen waarop het zal kunnen draaien? Maar dat laatste ligt aan de aantrekkelijkheid van het platform, dát is dus het probleem. Nog maar heel kort geleden kon maar 1 enkel toestel Android draaien, en moet je nu eens zien. Als het platform aantrekkelijk is, komen er vanzelf fabrikanten. Je gaat nu bij wijze van spreken ook DOS niet meer geschikt maken voor nieuwe hardware.

[Reactie gewijzigd door Beuzelarij op 25 juli 2024 11:58]

[Sharkys]

Toch even een voetnoot bij de "Symbian" is niks discussie. Ik zie een mooi stuk hardware, de software is goed, maar niet volmaakt.

Zo als iedereen weet, de ideale telefoon bestaat niet, maar voor een hele mooie prijs (405 euro) heb je een N8. En als ik zie hoe het werkt (heb m nu een paar maanden) ben er echt tevreden mee. Synchonisatie met MS Exchange en/ of Google apps) is uitstekend in de laatste firmware. En natuurlijk de camera schiet verbluffende foto's en niet te vergeten hele mooie video's. Verder werkt de gratis Ovi Maps navigatiesoftware heel goed, en doet bewezen dienst in de auto.

Maarja, de ideale mobiel zou voor mij zijn een N8 met Android, maarja, niet omdat ik Android wil, maar omdat Android veel meer en goedkopere apps heeft. En ja, ik erger me wel aan het feit dat ik 3x moet drukken totdat ik bij "toepassingen" ben beland...

[Reactie gewijzigd door Sharkys op 25 juli 2024 11:58]

[reyals]

en toch vindt ik de indeling overzichtelijker dan een hele lijst met apps waarin alles staat en je moet scrollen om iets te vinden. met symbian maak je gewoon extra mappen aan en sorteer je je snelkoppelingen

[Vetsmelter]

Homescreens doen het inderdaad

En voor wie toch graag ganse rijen icoontjes heeft om doorheen te scrollen is er toch Grid for Symbian^3? Indelen in categorieën is mogelijk.

http://grid.offscr.com/

[Veeg]

Ziet er toch mooi uit dat nieuwe hoofdmenu, jammer dat het dan op korte termijn word uitgefaseerd tbv een microsoft oplossing

[Xthemes.us]

Maar WP7 ga je nooit zien op één van de huidige toestellen aangezien geen van allen aan de minimale eisen voldoet. Een update voor een toestel waar je nog één of meerdere jaren mee moet doen is dan toch wel welkom.

[Reactie gewijzigd door Xthemes.us op 25 juli 2024 11:58]

[dutch_warrior]

Het ziet er best oke uit, symbian^3 is in mijn ogen een prima platform, zeker voor de low end toestellen, Windows Phone 7 is niet geschikt voor telefoons met kleine (non touch) schermen.

[Xthemes.us]

Sterker nog Microsoft schrijft als één van de minimale eisen een scherm met een resolutie van 800x480 voor en het moet een 4 point multitouch capicitief scherm zijn. Het is dus niet enkel er niet geschikt voor, het mag simpelweg niet. (Multi)touch is dus al verplicht en met die resolutie ga je geen kleine schermen vinden.

[Reactie gewijzigd door Xthemes.us op 25 juli 2024 11:58]

[Merkoss]

Off topic, maar lijkt het alsof de vrouw op de eerste foto een ongelooflijk grote wrat op haar kin heeft?

On topic, het lijkt erg veel op Android interface. Statusbar bovenaan met pull-down mogelijkheid, applicatie iconen enz.

Voor Symbian gasten is het wel goed nieuws dat Symbian verder ontwikkeld word.

[Reactie gewijzigd door Merkoss op 25 juli 2024 11:58]

[spank_mojoo]

hahaha, ik dacht eerst ook; MOLE!!!
Maar bij nader inzien denk ik toch dat het een microfoon is.
(heb stiekem ingezoomd)

[0rbit]

Symbian is echt gewoon op sterven na dood. Het is compleet niet geschikt voor smartphones. Het lijkt op het eerste gezicht zakelijk, maar het is rommelig en onoverzichtelijk. Daarnaast is het duidelijk niet bedoeld voor bediening met een touchscreen.

Ik weet niet of de exclusieve keuze van Nokia voor Windows 7 Phone wel zo'n goede is. Ik geloof zeker dat Windows 7 Phone een goed OS is, maar ik denk dat veel mensen toch wat meer voelen voor Android.

[Jaco69]

Symbian is een smart phone OS, volgens mij ben je in de war met Nokia S40 wat geen Simbian is.
Symbian is ook nog steeds het meest verkochte smart phone OS. (Maar aan het eind van dit jaar waarschijnlijk wel ingehaald door Android)