Gisteren heeft het Europese Parlement de Intellectual Property Rights Enforcement Directive (Ipred2) aangenomen, een richtlijn die de lidstaten verplicht om schending van auteurs- en merkrecht strafbaar te stellen.
De richtlijn werd ondanks fel verzet van allerlei organisaties, zoals de Electronic Frontier Foundation, aangenomen met 374 tegen 278 stemmen bij 17 onthoudingen. Hij schrijft voor dat in alle lidstaten het op commerciële schaal schenden van rechten op intellectuele eigendom strafbaar wordt gesteld. De maximumstraf moet minstens vier jaar gevangenisstraf en 100.000 euro boete bedragen. Een amendement om ook niet-commerciële schending van auteursrecht verplicht strafbaar te stellen haalde het niet. De kritiek van de tegenstanders richt zich vooral op de vaagheid van de richtlijn. Wat er precies onder 'commerciële schaal' moet worden verstaan is niet duidelijk. Ook wordt het 'aanzetten tot' of 'behulpzaam zijn bij' rechtenschending strafbaar, maar niemand weet hoever dit uiteindelijk zal gaan. De critici vrezen dat makers van legitieme websites, internetproviders en mogelijk zelfs bibliothecarissen hier strafbaar door zullen worden.
Ook veel lidstaten zijn tegen Ipred2, maar dan om een andere reden. De richtlijn als zodanig vinden ze niet zo belangrijk, maar het feit dat de EU zich gaat bemoeien met het strafrecht staat hen niet aan. Lidstaten hebben hier altijd een vetorecht over gehad, maar het Europese Hof van justitie heeft in 2005 bepaald dat de EU wel degelijk voorschriften op het gebied van strafrecht mag uitvaardigen als dit nodig is voor het realiseren van de gemeenschappelijke markt. Het Nederlandse parlement heeft zich vorig jaar unaniem uitgesproken tegen Ipred2. In een verklaring stellen Eerste en Tweede Kamer dat de Europese Commissie geen enkel argument heeft aangevoerd waarom het voorstel noodzakelijk zou zijn voor de gemeenschappelijke markt. Schending van intellectuele eigendomsrechten is al strafbaar in de hele EU, en het parlement vindt het voorstel dan ook volkomen overbodig. Volgens sommige analisten is Ipred2 vooral een proefballon waarmee de Europese Commissie probeert hoe ver ze kan gaan op het gebied van het strafrecht. Het voorstel moet nog worden goedgekeurd door de Europese ministerraad alvorens het van kracht kan worden.