Pinpassen gaan over op EMV-chipstandaard

Toezichthouder en producteigenaar van de pinpassen en chipknips Currence heeft bekendgemaakt dat vanaf deze zomer alle Nederlandse magneetpinpassen gestaag zullen worden vervangen door chippassen. In 2013 moet het proces, waarbij passen volgens 'natuurlijk verloop' worden vervangen, zijn voltooid. Volgens Currence is de belangrijkse reden van de vervangingsoperatie de invoering van de internationale EMV-standaard, die onder meer fraude met creditcards terug moet dringen. Door de toepassing ervan op pinpassen zou ook een betere beveiliging tegen skimming mogelijk zijn - een duistere praktijk waarbij criminelen in winkels inbreken, en pinautomaten modificeren om de volgende dag pasinformatie en pincodes van onfortuinlijke klanten te kopiëren. Currence neemt de gelegenheid van het nieuws over de nieuwe passen te baat om te benadrukken dat skimming slechts zeer incidenteel is voorgekomen en dat snel handelen door de detailhandel en de politie verdere gevallen heeft voorkomen. De start van de uitrol van de nieuwe passen zou dus geheel toevallig kort na de skimmingaffaire plaatsvinden. Naar verwachting zullen rond 2010 de meeste passen en betaalterminals op EMV zijn overgeschakeld. Vanwege de lange overgangsperiode ligt de vraag voor de hand of de nieuwe pinpassen en terminals ook van magneetstrips en -lezers zullen moeten zijn voorzien om compatibiliteit te waarborgen. In het geval dat dat zo is, wordt de magneetleescapaciteit van de nieuwe betaalterminals vermoedelijk uitgeschakeld als er een nieuwe pas in wordt geschoven, en wordt deze na 2013 voorgoed uitgezet.

Reacties (68)

[Verwijderd]

Niet om het een of het ander, zit persoonlijk best vaak in het buitenland (werk) Asie,Maar collega's zitten over de hele wereld. Wat voor problemen gaan mensen zoals ik dan tegenkomen.

Gebruik nu dus al 2 creditcards en een bankpas om die rede.

[cire]

EMV is een wereldwijde standaard van MasterCard en Visa. De E is van Europay, maar die hoort nu bij MasterCard. Tegenwoordig doet JCB mee.

Deze standaard werkt voor zowel creditcards als debitcards als Maestro/PIN

In Azie en Europa begint het langzamerhand ingeburgerd te raken.

Voorlopig houden alle pasjes trouwens ook de magneetstrip, dus met de problemen zou het mee moeten vallen.

[Cool_Mod_E]

Ik zit voor mijn werk ook regelmatig in het buitenland, en mijn ervaring is dat je je pinpas voornamelijk gebruikt om geld uit de muur te halen........
Betalen in de supermarkt / taxi etc. gaat contant of met creditcard.
Ik hoop dan maar, dat de buitenlandse pinautomaten / ATM's ook voor 2013 overstappen op deze standaard....

Naar verwachting zullen rond 2010 de meeste passen en betaalterminals op EMV zijn overgeschakeld

Wereldwijd hoop ik..

[Ajunne]

Met mijn Belgische Visa, die ondertussen al een dik jaartje is omgezet in een EMV-model kan ik nog steeds lustig overal betalen. In EMV-landen (bijvoorbeeld in België) moet ik hem gewoon verticaal in het toestel steken, zodat de chip gelezen kan worden (met PIN). In de geldautomaten in de muur werkt het precies hetzelfde. Voor de rest zit er ook nog een legacy magneetstrip op, voor niet-EMV landen, waar ook een PIN bij hoort. En voor über-legacy toestanden staan er ook nog uitpuilende nummertjes op en mijn handtekening op de achterkant.

Dus voorlopig kan ik nog steeds overal terecht.

Op zich wel een goed systeem, dat EMV, alleen zullen de twee legacy-systemen nog wel even blijven bestaan. Ik kan me voorstellen dat sommige (minder ontwikkelde?) landen nog niet meteen gaan overstappen, en dat een kredietkaart de oudere systemen wel zal moeten blijven ondersteunen, omdat het internationale karakter ervan dan snel verloren gaat.

[HyperioN]

Toevallig, las eergisteren (maandag) nog in de Spits of Metro (weet niet meer precies welke) dat Nederland hierin ontzettend achterligt in vergelijking met andere West-Europese landen..
Zo meen ik me te herinneren dat België in 2007 al volledig overgeschakelt zou zijn op dit magneetstrip-loze PIN-systeem.

Ah, artikel gevonden:
http://www.clubmetro.nl/i...actie=nieuws&c=4&id=55371

[ram.con]

[off-t]
Helaas hebben ze in belgie dan weer geen woord voor pinnen. Kom je daar, dan moet je zeggen: kan ik bankcontact plegen / de bank contacteren oid... En chippen (is passe, i know) is ook onbekend. Maargoed, de naam chippen krijgt nu ook een nieuwe betekenis...[/ot]
Dat kan er ook aan liggen dat het magneetsysteem van Nederland een van de beste was. Dan is de noodzaak minder groot.

[TaXaN]

Bancontact/Mister Cash heet het systeem hier in Belgie. De chip-versie is inderdaad al een tijdje ingeburgerd; zowat iedereen heeft ondertussen een bankkaart met chip en bijna alle winkels gebruiken die ook. Raar dat dat bij jullie nu pas gebeurt. Dezelfde chip wordt ook gebruikt voor Proton (voor de kleine uitgaven, bv. de bakker of krantenwinkel). Zeer handig om slechts 1 kaart te hebben voor al je bankzaken. Echter, vorige week stond in de krant dat Bancontact/Mister Cash uitgefaseerd gaat worden in het voordeel van Maestro. Kwestie van 1 uniform systeem te hebben over heel Europa.

[Kaspers]

Wij hebben ook een chip hoor...
Is net als jullie 'Proton' voor kleine betalingen.
Alleen gaat onze PIN transactie van start met een magneetstrip, wil dus niet zeggen dat wij geen Chip hebben .

[liberque]

Fout! De chipper technologie is gebaseerd op de in 1991 gelanceerde Zeelandkaart. De eerste kaart die je via een telefooncel moest opladen zodat je in alle zeeuwse bussen kon betalen. Daaruit is Chipper gekomen... de kaart van de postbank. Banken kregen later het alternatief chipknip met als voorbeeld de gecombineerde techniek van Proton en de Chipper. Chipknip is dus geen belgische technologie maar een combo van de Nederlandse voorloper van de Chipknip en de Belgische Proton.

[To_Tall]

LoL zo zie je maar de belgen hebben een andere benaming. Je moet bijna een nederlands/vlaams wordenboek meenemen naar antwerpen..

Pinpas - bankkaart (om electroniche betalingen uit te voeren midels een magneet strip)
Pinnen - Bancontact/mister cash (om doormidel van de pinpas (bankkaart) geld op te nemen zie pinpas voor meer info )
Chippen - Proton (door midel van Chip op de pinpas(zie pinpas voor meer info) kleine betalingen te verichten

ksnap niks meer van dat vlaams. Beld een Vlaamse vrouw naar de helpdesk schiet ze uit de pannedak omdat er zij nederlans spreekt en geen vlaams vlaams bestaat niet kueze bestond kies 1 voor nederland of vlaams kies 2.... hmmzzz

[packman]

Vooral niet vergeten dat wat "chippen" heet in nederland eigenlijk niets anders is dan de op en top Belgische Protontechnologie - die origineel ontwikkeld werd bij Banksys en later overgeheveld werd naar Proton World

[Parasietje]

Wat dacht je van "geld uit de muur halen". Dat klinkt net iets Nederlandser dan het werkwoord "pinnen". Wat is een "pin" eigenlijk?

[Vyo]

Personal Identification Number. waarom bijt ik?

[Cipri]

Pinnen komt van het woord PIN code, wat staat voor je Personlijk Identificatie Nummer

[Verwijderd]

Idd, wet van de remmende voorsprong...

[bluppfisk]

Ot: Nou, wij hoeven geen woord. Als je je kaart bovenhaalt weet iedereen wel meteen hoe je wil gaan betalen. Technology comes standard.

[Punksmurf]

Noooo way... Ik heb laatst de hele Brussel Expo af kunnen lopen en nergens konden ze me helpen met geld uit de muur halen of pinnen of hoe je het ook wilt noemen. Pasje erbij gehaald, of het een creditcard was...? Het enige wat ik kreeg was totaal onbegrip in plaats van geld. Alsof je tegen een stel buitenlanders staat te zwetsen

Uiteindelijk zou er binnen een kilometer van de Expo een pinautomaat zijn, maar die hebben we niet kunnen vinden. Maar toch raar dat je nergens met pin kan betalen binnen of dat er zelfs geen geldautomaat te vinden is...

Totaal off-topic verder, maar goed

[knirfie244]

Kan je nog steeds willen pinnen of chippen hoor, is toch een andere knop op de kassa. En bij sommige winkels kunnen ze dat niet eens veranderen als ze op de verkeerde knop duwen, moeten ze alles opnieuw aanslaan...

[cire]

Vreemd, want ik kan bij de supermarkt in Belgie gewoon pinnen (met mijn Nederlandse pas, met Maestro).

Bij geldautomaten is het opletten. Als ze binnen staan kun je er met Maestro vaak niet pinnen, als ze buitenstaan wel.

[Pruttelpot]

Hehe, hetzelfde had ik in antwerpen een paar jaar terug. Dagje wezen shoppen en elke winkel dacht dat ik met creditcard wou betalen dus hebben ze em allemaal ouderwets gekopieerd en opgestuurd naar de bank.

Rare jongens die belgen.

[packman]

Gebruik anders eens een internationaal betaalmiddel en niet iets specifieks nederlands? Ga jij ook met je gewone bankkaart in Spanje betalen? Dacht het niet, tenzij je Maestro op je kaart hebt of dit ook een creditcard is...

[kodak]

Nogal tendentieus bericht. De achterstand die ze oproepen bestaat uit het lang duren voordat er overgestapt wordt naar weer nieuwere technologie. Maar daar ligt niet de grote dreiging. Deze zit vooral in de manier waarmee met veiligheid wordt omgegaan.
Jaren lang hebben we in Nederland het pin systeem waarmee we zelfs op veel landen enorm voor liggen. In landen als Frankrijk en Spanje zijn ze nog maar sinds kort verplicht pincodes gaan toepassen bij opnames!
Er kan dan wel geroepen worden dat we 'achter' dreigen te raken maar zeer onveilig is het systeem in Nederland niet. Hooguit niet flexibel en uitgave bereid genoeg voor snelle verandering. Want reken maar dat ondernemend Nederland niet staat te springen om weer een miljard uit te geven om niet 'achter' te lopen voor bank en consument.
Banken moeten zich veel flexibeler opstellen wat betreft invoering van technologie en niet de kosten van zich af schuiven zoals ze al jaren doen.

[Maurits van Baerle]

Klopt, in Engeland is het invoeren van je PIN pas sinds afgelopen februari verplicht.

http://www.chipandpin.co.uk/

[Verwijderd]

Uhm, ik woon hier nu al een tijdje in Madrid en ik kan je verzekeren dat er GEEN pin-code ingevoerd hoeven te worden in de winkels! (Ook niet met je Nederlandse pas!!)

Men vind het PIN-systeem hier helemaal niet fijn en heeft ervoor gekozen dat je een handtekening moet zetten (net zoals met een credit card) maar wel op verplicht vertoon van een identiteitsbewijs.

En ik kan me bijna niet voorstellen dat ze het gaan invoeren want ze zijn in veel winkels net aan het overstappen naar een electronische manier van handtekening zetten (soort LCD display + pen)

[Bigs]

In Spanje hoef je inderdaad geen PIN-code in te toetsen, maar je moet wel overal je paspoort laten zien! In ieder geval mijn ouders met hun Spaanse rekeningen wel. Lekker omslachtig

[Tentacle1]

Hmm.. Postbank kennende zal je nu wel 3 passen moeten hanteren. 1 om te pinnen, 1 om te chippen en nu nog een om te emv'en

[mawashigeri]

Toevallig was ik twee weken terug in Zuid-Korea, alwaar ik (tot mijn eigen verbazing) gewoon in de lobby van het hotel met m'n postbankpasje kon pinnen.

Om het nog bonter te maken: op tien minuten lopen zat een ING vestiging.

Overigens zijn de meeste winkeliers veel gelukkiger met contant geld dan creditcards vanwege de torenhoge kosten + risico's (voor de winkelier).

[Skipsel]

De nieuwe creditcards van de Postbank hebben al een EMV chip. Ik zag er vorige week één voorbij komen.

[ZFLaSH]

Vind het wel grappig dat er behoorlijk wat onwaarheden verteld worden. Zelf ben ik 1 v/d personen die nu bezig is om EMV te implementeren bij een grote bank in Nederland.

- CC hebben altijd al een pincode gehad. Zelfde als je DC. Gewoon via de magstripe. Track 3 is alleen niet beschreven en die wordt gebruikt voor pinnen Binnenland. Track 2 voor Buitenland en track 1 voor naam identificatie en andere dingetjes zoals CJK enz. Natuurlijk bedoel ik hiermee het PINNEN.

- Er komen op de CC ook CAB applicaties, zoals Telebankieren e.d.

- Pin behoud is iets wat waarschijnlijk weg gaat. D.w.z. dat je pincode niet meer gelijk is aan DC.

- Interpay besteed zijn keygeneratie uit aan SinSys. Italiaans bedrijf waar nogal wat fouten zijn gemaakt. Vandaar dat de Amerikaanse concurrent TSys nu dit gaat doen voor meerdere grote banken binnen Nederland. Vandaar niet meer de pinsync.

- Er zijn binnen Nederland nog bijna geen terminals die EMV chips kunnen lezen. Zeker niet in winkels, dus voor de merchants zitten er de komende jaren (helaas) flink wat kosten aan te komen.

- VISA heeft al EMV. ABN en postbank ook, alhoewel de ABN met hun rare vorm van de kaart nogal flink wat problemen heeft gehad.

- Er komen andere Random Readers vanwege het feit dat er nu ook CAB applicaties komen op de CC. Door de embossering gaat dat in de huidige readers niet passen en ook de adressering is anders aangezien MC een Mchip4 gebruikt (GemShare) ipv een CC200 chip op de Debet kaart..

- EMV Debet gaat volgend jaar van start.

- Eerste land met EMV was Tsjetsjenië.

Probleem wat we nu hebben is het skimming gebeuren en dan in Frankrijk betalen zonder pincode. Dat is compleet gedekt en Interpay zit hier boven op.

[Jazco2nd]

pinpas onveilig? voor mijn part schrappen ze de creditcard.
even in een restaurantje met je creditcard betalen, ober schrijft het nr en verloopdatum over klaar, na een maandje zie je dat 5000 eurie is afgeschreven.

In veel landen kennen ze de debetcard (pinnen dus) niet, of wel maar gebruiken het minder. oa Japan, tenminste, 3 jaar geleden. Wel de creditcard.

[TERW_DAN]

Dat is juist de reden dat CC;s nu een pincode krijgen.
Ik weet dat de CCs van Abn Amro nu standaard met pincode komen (even als alle nieuwe pasjes EMV passen zijn en ook alle ABN pinautomaten al EMV ready zijn).

[astute]

Mijn ABN pas heeft pincode idd...geen flauw idee wat die code is, en heb hem nog nooit nodig gehad. Kan overal betalen zonder die code, off en online...lekker nuttig zo een code.

[Virtox]

De pincode voor creditcards zoals deze nu in gebruik zijn, zorgt ervoor dat je "normaal" ermee kan pinnen bij een geld automaat.
(vaak extra kosten aan verbonden)

[Verwijderd]

In België heb je al langer CC's met pincode en magneetstrip. Je kan er alles mee doen wat je met een normale CC kan, maar inderdaad ook geld afhalen (5 euro per afhaling oid.)

Ook in restaurants als je met CC betaalt dan moet je je pincode invoeren, er zijn er nog maar weinig waar je je handtekening moet geven.

Niet dat een pincode een end-all-be-all beveiliging is, maar toch iets minder fraudegevoelig dan een handtekening, hoewel een foto erop toch nog net iets meer controle geeft.

Een combinatie van een foto en een pincode zou wel veiliger zijn denk ik. Alleen kost het natuurlijk bakken geld om weer nieuwe creditcards uit te geven en alle toestellen van pin-automaten (kleintjes in handelspanden) en de grote geldopvraagautomaten (hoe noemen jullie Nederlanders ze, hier in België noemen we het wel eens een 'flappentapper') die je op straat en in self-banking kantoren kan vinden.

Ik vraag me wel af of het niet nog steeds goedkoper is om voor een extreem veilig systeem te gaan. Het kost wel enorme investeringen, maar banken krijgen het op twee manieren terug: minder fraude en de consument vertrouwt het meer, dus gebruikt het meer. Meer transacties is meer opbrengst voor banken. (Al het geld dat digitaal gaat komt door hun handen, bij cash geld blijft het soms wel lang uit hun handen).

Goed voor jullie Nederlanders, een veilige manier van betalen is toch wel essentieel.

[Verwijderd]

Postbank Mastercard komt al jaren met pincode.
Ik vind het altijd leuk trouwens dat ze in Vlaanderen kredietkaart zeggen

[cire]

Probeer jij dan maar eens geld uit een geldautomaat te halen met je creditcard...

Sorry, MoodSwing zei dit ook al

[T!mothy]

"en wordt deze na 2013 voorgoed uitgezet."

Wat een dramatische zin op het einde. je zou bijna denken dat er een tijdperk eindigt.... maargoed

ontopic: goeie ontwikkeling

[flippy]

ik voorzie een toekomst van een huilende winkelier/winkelaar (ivm de extra kosten voor EMV-apparatuur) en een gniffelende Interpay

ik zie die banken nog niet zo snel voor de extra kosten opdraaien, wij kunnen allemaal nieuwe pasjes gaan betalen. (of meer in elk geval) en de winkelier krijgt weer een fijne rekening van interpay voor de nieuwe aparatuur...

[cire]

Een van de leuke punten van deze EMV kaarten is trouwens dat de kaart je PIN kan controleren.

Als je dus met je EMV creditcard betaalt in een vliegtuig bijvoorbeeld, kun je toch een PIN controle doen.

Met de magneetstrip bankpassen wordt je PIN normaliter door een banksysteem gecontroleerd, maar dat werkt in een vliegtuig niet zo lekker

[Toff]

Een van de leuke punten van deze EMV kaarten is trouwens dat de kaart je PIN kan controleren.

Dat is helemaal niet leuk, want als dat zo is staat het algoritme op de kaart en ligt misbruik op de loer.

[Sfynx]

M'n Rabobank pas doet deze PIN-controle ook al omdat het random reader kastje voor internetbankieren zelf kan zien of de code goed is of niet... denk dat het zo gaat:

- je steekt kaart in random reader kastje om in te loggen op internetbankieren
- je voert een PIN-code in
- kastje geeft ingevulde code aan smartcard
- smartcard geeft OK of FOUT terug, en smartcard houdt bij hoevaak het achter elkaar fout is ingevuld.
- code goed, dan reset de 'foutieve code' teller in de smartcard...
- code drie keer achter elkaar fout, dan zet de smartcard zichzelf op slot en kan je naar je bank voor een nieuwe pas.

De smartcard zal ook wel een aandeel hebben in het genereren van de toegangscode als de PIN eenmaal is goedgekeurd.

Kortom, je zal die chip moeten gaan ontleden en modificeren, zodat je meer dan drie kansen hebt om de code te raden (die als niet terug rekenbare 'one way'-hash in de chip staat). Hoe lastig zou dat zijn?

[cire]

Nog erger dan dat: je PIN code staat op de kaart! Maar die kun je normaliter niet uitlezen

Je hebt natuurlijk gelijk dat misbruik eventueel mogelijk is.

Maar vergeet niet dat de EMV ontwikkeling gedreven wordt door de slechte beveiliging van traditionele creditcards.

[DaRealRenzel]

Dat klopt niet helemaal, en dat is nou juist de zwakke plek in de hele PIN business. Op je magneetstrip staat nl. een one-way encrypted hash van je pas, je rekeningnummer en je PIN code. Als het apparaat jou om je PIN code vraagt, wordt deze hash opnieuw berekend, en het apparaat checked of de berekende hash en de opgeslagen hash gelijk zijn. Is dit zo, dan is de pincode correct. Het hele algoritme is gewoon publiek bekend, alleen de encryptie is opgezet als one-way en dus niet terug te rekenen (behalve met brute force). Een aantal jaren geleden is echter de zwakheid van het encryptiealgoritme al aangetoond (terugrekenen van PINcode). Laten we eerlijk zijn, met 4 cijfers in de pincode en 13 miljoen nederlanders met een pinpas (ga er ff van uit dat je onder de 8 geen pinpas hebt) zijn er dus zeker 15.000 mensen met dezelfde PINcode (er van uit gaande dat codes als 0000 en zo niet bestaan)

[Verwijderd]

Mwa, in principe wordt er de consument weer een nieuw systeem door de strot gejaagd. nederland ligt niet achter, zoals sommigen hier zeggen, het aloude 'chippen' is hier nooit aangeslagen. De reden hiervoor ligt wellicht in dezelfde trent als waarom ik niet 'chip', namelijk dat je digitaal geld van bankrekening naar chip brengt. Je hebt dat een bedrag geld, maar als het op is moet je alsnog pinnen.

De bedoeling was met de invoer dat het publiek het zou overnemen en zo het systeem kon worden ingevoerd. Maar het publiek neemt het niet echt over, het publiek wil het niet. Het resultaat is dat het nu met tegenzin wordt doorgevoerd naar EMV (dat voor de consument veel op pinnen lijkt), maar dat er niet vanaf wordt geweken.

ik meen mij te herinneren dat dit komt omdat pinnen (en dus waarschijnlijk ook EMV-en) enigzins meer kosten met zich brengt dan chippen voor de bank, maar ik kan hierin fout zitten.

[HyperioN]

Nee hierin ben je helemaal correct.
Sterker nog: pinnen brengt zelfs significant meer kosten mee voor de winkelier dan chippen en wel om de volgende reden:
Bij pinnen wordt bij elke transactie ingebeld met de centrale, wat gewone telefoonkosten met zich meebrengt, zo'n €0,30 per keer. Vandaar dat veel winkels waar vaak producten van lage bedragen worden gekocht onder een bepaald bedrag (bijv. €15) een bijdrage van een paar stuivers wordt gevraagd voor het pinnen.

Bij chippen daarentegen wordt er niet ingebeld naar de centrale. Het chip-apparaat schrijft het bedrag af van je chipknip. Het apparaat slaat de bedragen op en pas op het einde van de dag hoeft de winkelier een enkele maal in te bellen en geeft het apparaat het bedrag door dat op de rekening van de winkelier bijgeschreven moet worden..

(Dit is uiteraard een niet-technische uitleg, maar het klopt over het geheel wel redelijk).
Ik werk zelf in een elektronicaspeciaalzaak, vandaar dat ik dit weet. Die 0,30 lijkt misschien niet veel maar bedenk eens wat dit op jaarbasis betekent met gemiddeld zo'n 50 pinnende klanten per dag.. En al helemaal wanneer je dan spreekt over bedragen waar sowieso maar een paar euro (of minder) winstmarge op zit..

[Andros]

Per minuut betalen? Is dat niet iets voor inbelmodems? Dacht dat heel NL onderhand breedband had...

[HyperioN]

Nee, niet per minuut, per keer..
En het systeem is inderdaad vergelijkbaar met inbelmodems..

[Seal64]

Het kan zelfs via het GSM netwerk, ik kon de chauffeur van Ikea ook gewoon met de PIN betalen. En die heeft zeker weten geen breedband in zijn wagen liggen.

[Verwijderd]

Bancontact in Belgie gaat binnenkort het betalen per kaart over internet voorzien.

Dat gaat in Belgie een hele vooruitgang zijn voor winkeliers die dan geen extra kosten per transactie meer hebben.

Of Bancontact zelf moet per transactie iets extra gaan aanrekenen...

[Verwijderd]

Voor iedere betaling moet de handelaar een percentage op het bedrag betalen. Afhankelijk van het type kaart dat gebruikt wordt verschilt dat percentage.

In volgorde van goedkoop naar duur (in België):

- bancontact
- visa/mastercard/maestro
- american expresss (amex)
- diners

Het verschil tussen bancontact en de kredietkaarten in percentage is zeer groot. Het verschil tussen Visa / Mastercard / Maestro en Amex of Dinners is terug groot.

Veel handelaren (die amex of dinners ondersteunen) vragen hun klanten als ze eventueel met een andere kredietkaarten willen betalen daar de percentages erop zo hoog zijn.


De nieuwe toestellen die uitkomen (normaal eind dit jaar) zullen via ADSL of Telenet werken. Er staan nu reeds enkele toestellen in België in testfase.

[DaRealRenzel]

Behalve als je PINt via ISDN, dat gaat nl. via het D-kanaal, dus maak je effectief geen verbinding. Ook bij analoge Pin toestellen is het echt geen 30 cent. De hele transactie duurt hooguit 5 tot 10 seconden. 4 cent starttarief, 10 seconden verbinding (regionaal nummer) is ongeveer 10 cent totaal..

[Master FX]

Heb je net weer 8 euro gelapt voor je te coole zelfontworpen Postbankpas.. krijg je weer een nieuwe.... lekkere timing! (not me)

[maurad3r]

'waarbij passen volgens 'natuurlijk verloop' worden vervangen,

[Yucko]

De meeste bankpassen moeten toch zowiezo na een x-aantal jaar vervangen worden. Bv, ik heb er eentje van CVB (onderdeel SNS) en die is geldig tot 2009. Mijn 2 weken geleden ontvangen Rabobank pas is t/m 2011 geldig. Dus eigenlijk zou het systeen in principe al 2 jaar eerder om kunnen gaan.