Noctua laat prototype van pomploze 240mm-'aio-waterkoeler' zien

Noctua heeft op de Computex een soort pomploze aio-waterkoeler laten zien. Het betreft een thermosifon met twee fasen, waarbij koelvloeistof door de loop vloeit zonder dat daar bewegende onderdelen aan te pas komen. Er is nog geen informatie over prijzen of beschikbaarheid.

Noctua ontwikkelt de cpu-koeler in een exclusieve samenwerking met Calyos, een bedrijf met ervaring rond thermosifons voor onder meer de luchtvaart- en auto-industrieën. De Oostenrijkse cpu-koelerfabrikant hoopt dat concept nu ook toe te gaan passen op processors, in de vorm van een soort aio-koeler. Het op de beursvloer getoonde exemplaar had een 240mm-formfactor, hoewel de fabrikant ook rept over een mogelijke 360mm-variant.

Met de thermosifon wordt koelvloeistof verdampt door de warmte van de cpu. Die warme damp stijgt naar de 'radiator', of eigenlijk condensor, waar deze weer wordt gekoeld. Zo wordt het koelmiddel weer vloeibaar, waarna het dankzij zwaartekracht terug naar de processor vloeit, waar het hele proces zich herhaalt. Wanneer de pc wordt uitgeschakeld en de cpu afkoelt, stopt dit natuurlijke proces vanzelf.

Volgens de fabrikant moet de thermosifon de prestaties en het gemak van een aio-waterkoeler leveren, zonder de nadelen die daar aan kleven. Zo is een pomp niet nodig, wat zorgt voor minder geluidsproductie. Er zijn bovendien geen bewegende onderdelen binnen de loop, wat de betrouwbaarheid en daarmee de levensduur van de koeler moet verhogen. Enkel de ventilators bewegen, maar die zijn gemakkelijk te vervangen.

De thermosifon bevindt zich nog in een vroeg ontwikkelingsstadium, waardoor Noctua tegenover Tweakers nog geen prijzen of releaseschatting kon geven. Een medewerker van het bedrijf zegt dat dat 'minstens nog een jaar' gaat duren, hoewel dat ook langer kan zijn. De medewerker hoopt wel dat Noctua volgend jaar tijdens de Computex een exemplaar kan tonen dat dichter bij de releaseversie is.

Volgende generatie 120mm-luchtkoeler moet even goed presteren als NH-D15

Noctua presenteerde ook andere prototypes op de Computex-beursvloer. De fabrikant werkt bijvoorbeeld aan een nieuwe generatie van zijn 120mm-dualtowerluchtkoeler, die de bestaande NH-D12L op termijn moet gaan opvolgen. Noctua zegt dat deze even goed moet presteren als de eerste generatie NH-D15, maar dan in een kleiner formaat.

De koeler krijgt acht heatpipes en wordt geleverd met twee next-gen 120mm-fans, die ook op Computex 2024 werden tentoongesteld als prototype. Deze krijgen hetzelfde productieproces als de nieuwe NF-A14x25 G2-ventilators, die binnenkort uitkomen. Ze krijgen bijvoorbeeld ventilatorbladen met een lichte buiging in het midden voor betere airflow, die ook op slechts 0,4mm afstand van het ventilatorframe staan voor betere statische druk en daarmee betere prestaties op cpu-koelers en radiators.

Tot slot presenteert de fabrikant een serverluchtkoeler voor Nvidia's GH200-superchip, die bestaat uit een Grace-processor en Hopper-gpu. De koeler is in feite twee aan elkaar gemaakte NH-U12A-heatsinks met drie fans, waarmee het een quadtowerontwerp heeft. Volgens Noctua kan deze koeler tot 1000W aan warmteafgifte koelen. De fabrikant zegt dat het prototype vooral bedoeld is voor het draaien van GH200-systemen in plekken waar geluidsproductie een zorg is, bijvoorbeeld voor lokale hpc-systemen of het selfhosten van llm's. Er komen verder nog cpu-koelers voor de Ampere Altra-serverprocessors, die worden gebaseerd op bestaande Noctua-koelers voor AMD's Threadripper- en EPYC-cpu's.

Noctua deelt nog geen adviesprijzen voor deze verschillende prototypes. De nieuwe 120mm-ventilator en -luchtkoeler moeten respectievelijk in het eerste en tweede kwartaal van volgend jaar verschijnen. De GH200-koeler staat op de planning voor eind dit jaar en de Ampere Altra-koeler is nu beschikbaar.

Reacties (17)

[thomas_n]

Het lijkt min of meer dezelfde techniek te zijn die Ice Giant voor zijn CPU-koelers gebruikt, maar dan in een vorm die minder gewicht aan je moederbord hangt, als je moederbord verticaal georiënteerd is.

Dus @rvt1 Noctua is niet de eerste die deze techniek naar de consumentenmarkt voor CPU-koeling brengt, maar misschien wel de eerste die het uit de extreme niche-hoek haalt (al moeten we dat nog afwachten natuurlijk).

[knirfie244]

Sterker nog, Ice Giant heeft ook al een 360mm "AIO" aangekondigd tijdens Computer.

[teacup]

Goddank, een merk met een koeloplossing die de koeling zelf innoveert. Te veel "nieuwe" producten zien langskomen waarover met name werd verteld dat er een display op de koeler was geplakt.

Dit is wat ik als passieve koeling zou willen omschrijven. Passieve koeling wordt in mijn werk gebruikt om transformatoren in energienetwerken mee te koelen. Bij passieve koeling komt een stroming in het koelmedium op gang door verschillen in temperatuur en dichtheid van de vloeistof. Bij passieve koeling is zwaartekracht wel een factor. Wat je wilt bereiken is dat opgewarmd koelmedium kan opstijgen. In de hoogte moet dan gelegenheid zijn om af te koelen (radiator) waarna de vloeistof weer afdaalt naar wat gekoelt moet worden.

Er ontstaat dus een kringloop aangedreven door verschil in dichtheid van koelmedium (door verschil in temperatuur). Deze koeling werkt dus door warmteafdracht aan een stromend koelmedium. Dit is een ander principe dan in gebruik bij heatpipes. Daar wordt een vloeibaar koelmedium verdampt dat hoger in de heatpipe weer moet afkoelen en terug omlaag moet sijpelen naar de warme zone.

Dit Noctua concept werkt met de gratie van een hoogteverschil. Het verschil in soortelijk massa moet de vloeistof omhoog doen stromen. De koeler zal dus het beste werken wanneer de radiator zich boven het koelblok bevindt. Mogelijk is er een restrictie voor een minimale vertikale afstand nodig. Ondanks de restricties is deze oplossing door haar eenvoud wel heel charmant. Ben benieuwd naar de koelcapaciteit.

Edit: ik moet iets corrigeren.
Hierboven heb ik het over vloeistof met verschillende dichtheden door verschil in temperatuur. In het artikel wordt wel degelijk over verdamping gesproken. 100% damp zal het niet zijn echter. Het zal meer gaan over verplaatsing van een medium wat aan de kook is geraakt. Denk aan hoe een destilleerinstallatie werkt of een koffiezetapparaat voor filterkoffie. Noctua is in het rode rechterdeel van de kringloop bezig met 2-fase stroming (vloeistof met bellen).

Hiermee snap ik het prototype aspect ook wel. 2-fase stroming laat zich lastig modelleren. Zelf heb ik dat meegekregen bij het ontwerp van brandstofelementen in kerncentrales. Men was toen bezig met geleidevaantjes in de koelkanalen tussen de splijtstofstaven in. Ook daar bevond zich 2-fase stroming. Men wilde toen ook de performance van dat koelmedium effectiever maker of (weet ik niet zeker) meer reproduceerbaar.

[Reactie gewijzigd door teacup op 23 juli 2024 02:00]

[MazeWing]

Het idee kijkt volgens mij nog het meest op een extreem grote vapor chamber waarbij het proces geholpen wordt door de radiator/condensator om het e.e.a. te versnellen.

Erg benieuwd naar het resultaat alhoewel we, Noctua kennende, nog wel enkele jaren mogen wachten alvorens het beschikbaar is.

[rvt1]

30 jaar geleden , in de audio wereld noemden we dit gewoon een heat-pipe. Wikipedia: Heat pipe Ik denk dat het nieuwe hieraan is dat het misschien nooit voor d consumenten markt voor CPU’s is gemaakt? Lijkt me sterk dat dit de eerste fabrikant is die deze toepassing had bedacht.

[Anoniem: 1872794]

Een vapor chamber is ook gewoon een 'heat pipe' maar dan een hele platte, wat ook duidelijk wordt als je op de link van MazeWing klikt, jullie linken nota bene naar dezelfde pagina Toen is het woord er denk ik bijgekomen om een beetje gebruikers-educatie te doen, zo'n chamber kan al snel lijken op een 'gewone' thermal pad en als je het dan gewoon een 'pipe' noemt krijg je al snel onduidelijkheden. Op de wiki krijgt het in 2 zinnen ook 4 namen: "Vapor chamber" "Thin planar heat pipes" "heat spreaders" "flat heat pipes"

Het concept van Noctua krijgt overigens zijn eigen Wiki pagina: Thermosiphon

[Xander2]

Elke aftermarket desktop cooler die parallel loopt aan het moederbord heeft heatpipes, Shuttle was 1 van de eerste met die XPC's.

Koelvloeistof zonder pomp is nieuw als je espresso automaten niet meerekent.

[Xfade]

kleine vapor chamber

[Zo af en toe...]

Een beetje lullig: In de derde alinea wordt de radiator een condensator genoemd. Dat is een electronisch onderdeel. Een toestel waarin damp naar een vloeistof condenseert heet een condensor.
Bijna 50 jaar geleden maakte ik op de zeevaartschool ook deze fout, waarop de leraar heel ad rem een nogal honende opmerking klaar had staan en mij het mikpunt van spot maakte. Sorry, ik moest even een jeugdtrauma kwijt

[Raymond Deen]

Hij bedoelt waarschijnlijk condenser/condensor.
Maar ja, hij heeft dan ook waarschijnlijk niet op dezelfde school gezeten 50 jaar geleden

Edit: spelling

[Reactie gewijzigd door Raymond Deen op 23 juli 2024 02:00]

[i-chat]

klinkt als

dit gaat alleen in zeer specifieke gevallen werken waarbij het moederbord liefst op de bodem ligt en je desondanks een hoge kast hebt er moet immers genoeg ruimte zijn voor het ontstaan van drukverschil

[BobJung]

het is een gesloten systeem, dus waar dat ingebouwd wordt maakt niks uit. Het blokje op de CPU is relatief klein, de Slangen lopen naar het koelblok met fans en is geforceerd, die kan dus het best boven, wil de warme lucht door de fans meteen de kast uit en heb je ook thermisch voordeel.
Nu nog met een schoorsteen koelen ipv fans, dan is het geheel passief.

[thomas_n]

Dat valt wel mee, de enige eis is dat de "radiator" hoger geplaatst wordt dan de CPU, omdat zwaartekracht anders het terugvloeien van de vloeistof tegengaat. Een speciaal hoge kast heeft geen invloed op de werking. Elke kast waar je bovenin een "traditionele" 240mm radiator kan plaatsen, zal ook werken met deze koeler.

[FrostyPeet]

Benieuwd hoe temperatuurgevoelig dit is.

Bij een koude omgeving is het temperatuurverschil met de hete cpu groter, waardoor het efficiënter zou kunnen werken. Werkt het ook efficiënt als er een hittegolf is? Bij een luchtgekoelde pc kan je nog de kast openmaken en er een tafelventilator op zetten.

[aadje93]

en bij deze kan je ook gewoon je kast openzetten en er een fan bij zetten voor de rad. Dat maakt dus werkelijk 0.0 uit.

Net als dat een normale CPU koeler ook gewoon met delta T getest word ipv absolute temperaturen. Delta T is waar het uiteindelijk om draait. Of je nu van 70 naar 50 koelt of van 30 naar 10 maakt niet uit, de delta blijft 20.

Dat onze chips liever 10 zien dan 90 is wat anders

[Reactie gewijzigd door aadje93 op 23 juli 2024 02:00]

[supersnathan94]

Ik denk dat onze chips liever 90 zie dan 10 hoor. Vooral vanwege de omgevingslucht die dan waarschijnlijk heel hard gaat condenseren tegen de socket aan, maar dat is dan wel weer alleen als je onder ambient gaat zitten.

De chip intern op 10 graden betekent alleen wel dat de kans vrij groot is dat je onder het vriespunt aan het koelen bent en dan is ijsvorming en condensatie echt wel een probleem.

[aadje93]

ik heb het niet over omgevings temperaturen die van invloed zijn extern op de chip, ik heb het over de temperatuur van de chip. Als je de lucht temperatuur maar ver genoeg naar beneden brengt en dito ontvochtigd door airco systemen kun je prima je chipjes op 10 graden laten lopen zonder enige vorm van condensatie.