Het Nederlandse Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen heropent de 460 afgeronde fraudezaken van uitkeringsgerechtigden die op onrechtmatige wijze zijn gevolgd en daardoor een sanctie hebben ontvangen.
Bij deze 460 gevallen wordt onderzocht of de gegevens die zijn gebruikt rechtmatig zijn verkregen, stelt een woordvoerder van het UWV aan de NOS. De mogelijk gedupeerde uitkeringsgerechtigden moeten daarvan binnenkort op de hoogte worden gebracht. Overigens hebben drie van deze 460 WW-ontvangers zelf al verzocht om het besluit te herzien. In een van deze gevallen is dat reeds gebeurd, omdat de illegale dataverzameling ‘zeer waarschijnlijk een substantiële rol’ speelde, aldus de woordvoerder.
Voor het fraudealgoritme in kwestie, Risicoscan Verblijf Buitenland genaamd, werden trackingcookies gebruikt om alle websitebezoekers van uwv.nl en werk.nl te volgen. De IP-adressen van zowel ingelogde als niet-ingelogde websitebezoekers werden door het UWV gecontroleerd om de locatie van de bezoeker te achterhalen. Zo werd er gekeken of WW-ontvangers onrechtmatig in het buitenland verbleven. Hierdoor werd er ook data verzameld van bezoekers bij wie hier geen concrete aanleiding voor was. In sommige gevallen volgden de trackingcookies de websitebezoekers wel een half jaar, waarbij alle bezoeken in die periode aan elkaar gekoppeld werden. Het gebruiken van deze trackinggegevens is alleen toegestaan als er een expliciet vermoeden van een overtreding is.
Nadat de landsadvocaat afgelopen februari kritiek op het systeem had geleverd en had gesteld dat er geen juridische basis voor was, is het UWV ermee gestopt. De 580 onderzoeken die toen nog liepen, waren stopgezet. Er waren vanaf 2019 echter al meer dan 3000 onderzoeken gestart, waarvan er in 460 gevallen een sanctie is opgelegd, zoals het stopzetten van uitkeringen en het geven van boetes. Hoewel de gegevens illegaal waren verzameld, was het UWV in eerste instantie niet van plan om deze zaken te herzien. Daar is het instituut nu op teruggekomen.
Overigens zijn de gegevens die door het omstreden algoritme zijn verzameld, nog niet verwijderd. De uitkeringsinstantie zou wel 'bereid' zijn om de illegaal verkregen data uit het systeem te verwijderen. Demissionair minister Van Gennip van Sociale Zaken schrijft aan de Tweede Kamer dat voor het opnieuw beoordelen van de 460 zaken, 'sommige' gegevens van het algoritme weer nodig zijn.