Rekenkamer: strengere DigiD-eisen worden probleem voor niet-digitaal vaardigen

De toenemende beveiligingseisen voor het gebruik van DigiD hebben als risico dat burgers moeilijker digitaal met de Nederlandse overheid kunnen communiceren. Daarvoor waarschuwt de Algemene Rekenkamer, die stelt dat 'het doel van DigiD grotendeels is bereikt'.

De Nederlandse toezichthouder op het regeringsbeleid schrijft in een rapport dat 'DigiD en eHerkenning massaal door burgers en bedrijven worden gebruikt'. Daarmee zou het doel van die diensten, namelijk tijdwinst en goede beveiliging, 'grotendeels zijn bereikt'. Ook functioneren DigiD en de zakelijke tegenhanger 'toereikend' in de samenleving, stelt de Rekenkamer.

Wel maakt de Rekenkamer zich zorgen over de toekomst van DigiD. De toezichthouder ziet daar twee problemen. Aan de ene kant zijn er de steeds strengere beveiligingseisen van DigiD. DigiD ondersteunt meerdere veiligheidsniveaus. Op het laagste niveau hoeven burgers alleen een gebruikersnaam en wachtwoord te hebben om in te loggen. Bij de hogere beveiligingsniveaus kan multifactorauthenticatie via sms optioneel worden ingeschakeld of zelfs af worden gedwongen. Onder die niveaus valt ook de DigiD-app. Die geldt ook als multifactorauthenticatiemethode.

Op steeds meer plekken, waaronder bij de Belastingdienst en op Mijn Overheid, is sinds relatief kort alleen dat hoogste beveiligingsniveau nog toegestaan. Met andere woorden: burgers moeten verplicht een sms kunnen ontvangen of de app installeren voordat zij daar in kunnen loggen. De Rekenkamer erkent dat dat goed is voor de veiligheid, maar waarschuwt er ook voor dat minder digitaal vaardige burgers daardoor minder makkelijk kunnen inloggen. "Niet alle burgers zijn in staat hiervan gebruik te maken", schrijft de Rekenkamer. "Het gevaar bestaat dat deze burgers geen toegang tot digitale overheidsdiensten hebben, terwijl deze steeds belangrijker worden."

Die strengere eisen maken het ook moeilijker om anderen te machtigen DigiD te gebruiken. Daar komt ook bij dat de ondersteuning voor die burgers onvoldoende is. Zo zijn er wel informatieloketten opgezet in bijvoorbeeld bibliotheken, maar medewerkers daarvan kunnen burgers maar 'tot op bepaalde hoogte helpen' omdat ze bijvoorbeeld niet gemachtigd kunnen worden om namens hulpzoekers op DigiD in te loggen.

Een ander probleem is dat de Nederlandse overheid slecht is voorbereid op toekomstige digitale authenticatiemogelijkheden. Die komen er; vorige week nam de Eerste Kamer de Wet digitale overheid aan die het mogelijk moet maken om alternatieve loginmethodes toe te staan. Ook wordt er vanuit Europa gewerkt aan een digitaal identificatiebewijs. Volgens de Rekenkamer is de overheid daar niet goed op voorbereid.

Er is bijvoorbeeld nog geen centraal aansluitpunt waarop alternatieve authenticatiemiddelen kunnen worden aangesloten. Ook is niet bekend wanneer dat er komt. Het is daarom niet duidelijk wat er gebeurt als er bijvoorbeeld volgend jaar al een alternatief authenticatiemiddel beschikbaar is voor burgers, maar dat nog niet gebruikt kan worden door burgers.

Reacties (164)

[Aaargh!]

"Niet alle burgers zijn in staat hiervan gebruik te maken", schrijft de Rekenkamer.

Uiteraard is er een groepje mensen die het echt niet kunnen, denk aan mensen met een verstandelijke beperking, maar hoe groot is deze groep nu werkelijk? Zo wordt er bijvoorbeeld gedaan alsof alle ouderen er problemen mee gaan hebben, maar dat iemand oud is wil niet zeggen dat ze dom zijn. Ik krijg de indruk dat het in heel veel gevallen gewoon onwil en/of luiheid is; geen zin om zich er in te verdiepen en iets nieuws te leren.

[The Zep Man]

Uiteraard is er een groepje mensen die het echt niet kunnen, denk aan mensen met een verstandelijke beperking, maar hoe groot is deze groep nu werkelijk?

In Nederland hebben 2,5 miljoen mensen van 16 jaar en ouder moeite met lezen, schrijven en/of rekenen. Dat is 18% van alle mensen in Nederland. Dus ongeveer 1 op de 6 mensen!

Bron.

Volgens het kennisblad hebben ~1.320.000 mensen in Nederland tussen de 16 en 65 jaar moeite met taal. Een groot deel van die groep zal moeite hebben met het begrijpen wat allemaal nodig is voor een aangifte, zelfs als die niet hoeven te rekenen.

Bovenstaande getallen houden niet eens rekening met ouderen. Vanaf 65 jaar zijn er nog eens ~593.000 mensen die moeite hebben met taal. Dat zijn in totaal ~1.913.000 mensen (14% van alle 16+'ers in Nederland), die waarschijnlijk zelf geen aangifte doen.

Zo wordt er bijvoorbeeld gedaan alsof alle ouderen er problemen mee gaan hebben, maar dat iemand oud is wil niet zeggen dat ze dom zijn.

De groep 16- en 17-jarigen valt buiten de getallen hierboven (doen geen aangifte), maar laaggeletterdheid komt meer voor onder ouderen dan onder jongeren.

Loop ergens willekeurig over straat, en bedenk dat grofweg 1 op de 7 mensen moeite heeft met het zelf aangifte doen. Die groep wordt nog groter als je ook de laaggeletterden meetelt die moeite hebben met rekenen en die moeten rekenen voor hun aangiftes. Is die minderheid groot genoeg om rekening mee te houden?

[Reactie gewijzigd door The Zep Man op 25 juli 2024 20:56]

[Verwijderd]

Ter aanvulling: volgens het CBS:

Bijna 80 procent van de 16- tot 75-jarige Nederlanders had in 2021 digitale basisvaardigheden of meer dan digitale basisvaardigheden, tegen 54 procent gemiddeld in de Europese Unie.

Terzijde: mijn moeder (91) en de schoonmoeder van mijn vriendin (eind 80) zitten daar dus niet bij. Beiden hebben een iPad waar ik een handleiding voor geschreven heb (die ik niet ga delen), maar echt snappen doen ze zelfs die niet; zaken als met DigiD inloggen en internetbankieren zijn kansloos (ik laat bij mijn moeder Safari elke tab van 1 dag oud automatisch sluiten, anders weet ze niet hoe ze op de site van AH moet komen).

M.a.w. van de groep Nederlanders tot 70 jaar heeft meer dan 20% zelfs geen minimale basisvaardigheden - meer dan 1 op de 5 dus. Als je alle ouderen meerekent zou het mij niet verbazen als je op 25% uitkomt die tweederangs burger is.

Ik vind het onverantwoord om van die groep te eisen dat zij bijvoorbeeld toch maar gaan internetbankieren, want hen kun je als nepbankmedewerker supereenvoudig wijsmaken dat ze een virusscanner genaamd AnyDesk moeten installeren. Ze hebben totaal geen idee waarom dat een zeer slecht plan is. En afschuwelijk veel mensen (ook het Kifid) vinden het hun eigen schuld als zij zich laten misleiden.

DigiD is helemaal veel te ingewikkeld, vooral als daar ook een app voor vereist wordt. Als ze al een smartphone hebben is die te oud en/of staat stijf van de kwaadaardige apps die veel te veel permissies hebben gekregen, deels door de (klein-) kinderen erop gezet "leuk voor oma".

[CyBeR]

Terzijde: mijn moeder (91) en de schoonmoeder van mijn vriendin (eind 80) zitten daar dus niet bij.

Holdup, normaal gesproken is dat dezelfde persoon. Bij second love bezig geweest?

[The Zep Man]

Zijn vriendin is mogelijk getrouwd (met een ander). Lijkt mij niet heel moeilijk te begrijpen.

[CyBeR]

Dat is precies wat ik impliceer dus ik weet niet waarom je slim probeert te doen?

[Verwijderd]

Offtopic, maar om deze stomme insinuaties uit de wereld te helpen: zowel mijn vriendin als ik zijn ooit gescheiden, en hebben elkaar geruime tijd daarna ontmoet.

Als je scheidt, blijven de ouders van jouw voormalige partner jouw schoonouders (je komt dus niet eenvoudig van een schoonmoeder af, maar mijn schoonmoeder was een onzettend lief mens voordat zij stierf).

En zowel mijn moeder als de moeder van de ex van mijn vriendin zijn ook de goedheid zelve.

Kunnen we het nu weer over de echte problemen in de maatschappij hebben?

[hamsteg]

Analfabeten en digibeten zijn verschillende groepen ... met overlap. Als je analfabeet bent, ben je (bijna) automatisch ook digibeet maar de oorzaak van de laatste heeft niets met computers te maken. Het artikel gaat specifiek over de groep:

... waarschuwt er ook voor dat minder digitaal vaardige burgers daardoor minder makkelijk kunnen inloggen ...

Deze groep is dus niet analfabeet, de verwijzing naar de bron is incorrect en de conclusie die daaruit getrokken wordt dus ook (in relatie met dit artikel).

[Reactie gewijzigd door hamsteg op 25 juli 2024 20:56]

[The Zep Man]

Analfabeten en digibeten zijn verschillende groepen ... met overlap. Als je analfabeet bent, ben je automatisch ook digibeet

Dus een analfabeet is automatisch een minder digitaal vaardige burger? Lijkt mij best wel relevant in de context van dit artikel.

Je zegt dus eigenlijk dat de groep die moeite heeft met DigiD nog groter is dan de getallen die ik schets. Immers zijn er ook digibeten die niet laaggeletterd zijn.

[Reactie gewijzigd door The Zep Man op 25 juli 2024 20:56]

[hamsteg]

De groep analfabeten kun je niet verkleinen met betere informatie over 'computeren' dus in mijn mening kun je die, in de context van dit artikel, niet samenvoegen. In een ander artikel over "(on)bereikbaarheid van overheid" zou het wel kunnen. Voor je gelijk mag je dat van mij doen maar voor mij is het hetzelfde als het hebben over het stikstofprobleem en dan de waterproblematiek er bij in trekken (beiden gerelateerd maar niet hetzelfde).

[Reactie gewijzigd door hamsteg op 25 juli 2024 20:56]

[HooksForFeet]

Analfabetisme betekent niet per se dat je helemaal niet kan lezen of schrijven. Deze groep is voor een deel te bedienen met (veel) simpeler taalgebruik, minder en simpeler stappen, hulp van vrijwilligers enzovoort.

dus in mijn mening kun je die, in de context van dit artikel, niet samenvoegen

Je doet nogal wat aannames over de groep waar het hier om gaat en wat die allemaal wel en niet zouden kunnen, maar als je erop gewezen wordt dat het mogelijk subtieler ligt dan je denkt zet je koppig je hakken in het zand. Om je eerdere reactie te citeren: ik krijg de indruk dat het gewoon onwil en/of luiheid is; geen zin om je er in te verdiepen en iets nieuws te leren.

[Reactie gewijzigd door HooksForFeet op 25 juli 2024 20:56]

[hamsteg]

Ik zet mijn haken niet in het zand, ik geef juist dat er een nuance is die door de aangehaalde bron gemakkelijk op een hoop wordt gegooid.

Een herder is een hond, niet iedere hond is een herder. Een digibeet is niet gelijk aan een analfabeet ...

[RAAF12]

En daar vallen ook de mensen onder die de Nederlandse taal in geschrift niet machtig zijn.

[YangWenli]

Ah maar dat moet gezegd worden: de Nederlandse overheid communiceert ook in het Engels.
Waarschijnlijk vanwege alle expats die hier rondwandelen.

[The Zep Man]

Niet voor de belastingaangifte. Expats laten hun aangifte vaak door een ander invullen.

[Reactie gewijzigd door The Zep Man op 25 juli 2024 20:56]

[Aldy]

We krijgen steeds meer organisaties die uitsluitend digitaal te bereiken zijn, niet alleen de overheid maar ook de banken en uitkeringsinstanties. Ik denk dat er op scholen veel meer aandacht moet zijn om ons digitaal te kunnen voortbewegen. Analfabetisme mag hiervoor geen belemmering zijn, want hoeveel kinderen die nog niet kunnen lezen en schrijven kunnen al flink uit de voeten op een tab of telefoon.
Het klinkt vreselijk hard, maar gezien mijn leeftijd mag ik dit zeggen: de ouderen moeten we van alle kanten ondersteunen, maar lukt het niet om ze digitale kennis bij te brengen, dan moeten we voor deze groep een andere methode zoeken, want eigenlijk is dit dan een digitaal verloren groep. Als er iemand is die weet hoe we dit kunnen oplossen, dan lees ik dit graag, maar mij uitsluitend aanvallen op wat ik schrijf is geen optie.
Onze overheid zal zich nu moeten richten op de groep die eraan komt en daardoor zorgen dat die verloren groep niet groter wordt.

[HooksForFeet]

Analfabeten en digibeten zijn verschillende groepen ... met overlap. Als je analfabeet bent, ben je (bijna) automatisch ook digibeet maar de oorzaak van de laatste heeft niets met computers te maken. Het artikel gaat specifiek over de groep:

[...]

Deze groep is dus niet analfabeet, de verwijzing naar de bron is incorrect en de conclusie die daaruit getrokken wordt dus ook (in relatie met dit artikel).

Volgens mij is je conclusie dat die groep niet analfabeet is niet correct. Er kunnen wel degelijk analfabeten in de groep "minder digitaal vaardig" zitten, en het is onbekend hoe groot dat aantal is.

Daarnaast komt "minder digitaal vaardig" waarschijnlijk vaker voor dan "moeite met lezen/schrijven/rekenen." Als die laatste groep al uit 2,5 miljoen mensen bestaat, hoe groot moet die groep minder digitaal vaardigen dan wel niet zijn?

[akooijman]

Ik kende iemand die voor alles en nog wat hulp nodig had want ze vond zichzelf digibeet.
Tot ze ineens een cruise met alles erop en eraan had geboekt. Zonder hulp. En niet 'per ongeluk' maar zorgvuldig uitgekozen, de juiste opties, online betaald...
De wil moet er wel zijn natuurlijk, anders is ' te moeilijk' een heel makkelijk excuus.

[cricque]

Tsja die taal ... hoe komt dat ? Hier in België is dat nog veel erger. Een grote groep wilt zich gewoon niet aanpassen. Kijk in Vlaanderen nu, de rand rond Brussel is gewoon Frans. Ik woon in een "boerengat" tussen Leuven en Brussel, dicht tegen Leuven, dus Vlaams. In de klas van de jongste zit nu een meisje, kent geen Nederlands, ouders wonen hier al 3-4 jaar ... Tsja zo begin je goed in de 3de kleuterklas, dus die zal haar jaartje mogen overdoen. Die ouders snappen blijkbaar niet dat ze hun kinderen al met een serieuze achterstand opzadelen. In de klas van mijn dochter waren er vroeger ook zo een 2-3 kinderen, tsja die hebben dus nu ook moeite met leren lezen, tellen, schrijven etc. De ouders spreken thuis vlot hun eigen landstaal, doen de minste moeite om hun te behelpen. Tsja dat is al dus verkeerd in mijn ogen.

En dan zijn er veel in de leeftijgscategorie +50 die ook op hun job nooit iets digitaal hebben moeten doen. Het is gewoon een grote ramp bij velen, als je bekijkt wat voor dingen ik door de jaren al gezien heb (werk ondertussen 24 jaar als programmeur), dan denk ik dat dit in realiteit nog meer is. Het merendeel van support is toch meestal wel een "PEBKAC" (voor de mensen die dat niet kennen "problem exists between keyboard and chair"). Maar er zijn ook mensen in alle leeftijdsgroepen die vinden dat ze dit allemaal niet nodig hebben en ook dikwijls gewoon weigeren. Waarom zou ik dit moeten doen, of waarom zou ik dit nog moeten doen ik ben 70.

Ik zeg tegen mijn studenten (development) dat ze eens een cursus moeten gaan volgen "pc voor beginners" en daar goed observeren met wat mensen moeite hebben en absoluut hun lach proberen in te houden. Pas als je zoiets doet snap je dat veel dingen gewoon niet gemakkelijk zijn voor veel gebruikers.

[Naafkap]

Groepje? Ik denk dat je je behoorlijk vergist. Heel veel mensen zijn echt niet in staat dit soort zaken goed te gebruiken.

Een klassiek probleem: mensen met hoge opleiding bedenken allemaal regels, zonder dat ze zich goed kunnen verplaatsen in de wat minder intelligente burgers.

Het is een enorm dilemma. Veiligheid is heel erg belangrijk. Maar toegankelijkheid ook.

[ShatterNL]

Oprechte vraag: Maar hebben deze mensen niet sowieso nu ook al moeite met de huidige methodes die we gebruiken?

DigiD zal vast NOG lastiger zijn, maar als je laaggeletterd / digibeet bent heb je nu toch ook al problemen?

[DropjesLover]

De overheid en banken hebben alle service wegbezuinigd en naar "there's an app for that" geduwd, en de verantwoordelijkheid bij de gebruiker/burger neergelegd.
Met 2 miljoen mensen met (mogelijk) moeite met dergelijke zaken moeten er gewoon makkelijke servicepunten zijn. Desnoods met ingezworen mensen en mensen die de 1e lijn mensen controleren. En ja, dat kost geld, maar 2 miljoen mensen buitensluiten van de ergste schuldeiser die je je kan voorstellen (de staat) lijkt me een zeer slecht plan.

[divvid]

Alles leuk en aardig, maar 2fa is verdomd lastig voor slechtzienden. Die groep is soms digitaal heel vaardig, maar lopen tegen stomme dingen als time outs aan ( screenreaders zijn niet zo vlot in gebruik)

Ander voorbeeld: je bent gemachtigd als bewindvoerder en je cliënt overlijdt. Dan moet je dus gaan bellen met een overheidsinstantie omdat je direct nergens meer bij kan…succes

Minder digitaal onderlegden zijn ook bang om iets fout te doen. Één vinkje verkeerd en je kan duizenden euro’s terug betalen ( toeslagen affaire anyone) niemand van de overheid die helpt

Zeker niet allemaal onwil

[Sfynx]

maar lopen tegen stomme dingen als time outs aan

Hoef je niet eens heel erg digibeet voor te zijn, ik heb vaak genoeg dat bijvoorbeeld de Rabobank app het zo moeilijk heeft met het laden van hun eigen systeem dat die QR code al verlopen is tegen de tijd dat ik 'm kan gaan scannen, laat staan dat je je telefoon nog even rustig kan gaan pakken als je moet gaan betalen zoals mijn ouders zouden doen. Nee, je moet altijd alert zijn, anders ben je te laat, en ik kan genoeg andere mensen in mijn directe omgeving opnoemen die daar enorme frustraties door zouden hebben.

[Falcon]

Dit is sindskort zo bij Rabo, ze hebben de tijd tekort gezet.

[PhilipsFan]

Die groep is groot. SMS met een code is vaak nog wel te overzien (al moet je dan dus wel een telefoonnummer hebben waarop je een sms kunt ontvangen) maar die DigiD app is echt een draak. Man, zelfs ik gebruik dat ding zo weinig mogelijk. Koppelcode? Ongelooflijk onhandig.

Overigens zijn ook de andere techbedrijven wel een beetje schuldig aan de slechte acceptatie van MFA. Google gebruikt z'n eigen GMail app, Microsoft z'n eigen authenticator, Apple doet het via een iDevice. ING doet het op een heel beroerde manier via z'n eigen app. Niet echt consistent. Als alle bedrijven nu gewoon op dezelfde manier zouden werken (met een HMAC-based methode) of die methode in ieder geval als optie zouden aanbieden, dan zou het al een stuk beter gaan. Als de seeds daarvan nu ook nog eens fatsoenlijk gebackupt zouden kunnen worden, dan worden er ook geen mensen meer buitengesloten van hun eigen account. Het is werkelijk te zot voor woorden dat ik na het terugzetten van een versleutelde IOS backup mijn MFA seeds kwijt ben, daar denkt echt niemand aan.

Het is nu zover dat ik een screenshot maak van de qr-code en die ergens op m'n pc opsla. Gaat een beetje in tegen de MFA-gedachte, maar anders is het gewoon niet werkbaar. Weer een typisch gevalletje van veiligheidsdenken zonder gebruikersdenken...

[Paul]

Koppelcode? Ongelooflijk onhandig

Nee joh, juist super handig! QR-code scannen, 4 letters overtypen, klaar!

Juist voor oudere mensen en digibeten, want gebruikersnamen en wachtwoorden onthouden is echt een heel groot probleem voor veel mensen. En al helemaal het doorhebben dat als je je wachtwoord bij GMail aanpast, dat je dan nog steed met het oude wachtwoord in moet loggen bij al die webshops waar je je emailadres als username gebruikt.

Die app is een godsgeschenk, en ik ben niet eens gelovig. Voorbij zijn de maandelijkse telefoontjes van ouders, schoonouders, buren en vrienden dat ze niet in kunnen loggen, want het werkt gewoon, en ze snappen het. Het wisselen van apparaat ("nu moet je dit doen op het ene apparaat, dan dat op het andere apparaat, en dan weer zus op het ene") is nog het lastigste, maar aangezien veel mensen overstappen op tablets ipv laptops is dat ook verleden tijd, want de DigiD-app staat op hetzelfde apparaat.

[Ramoncito]

Via de gemeente: Een cursus voor ouderen/bejaarden, met informatie over alles wat er nu speelt in de maatschappij, uitleg over gemeentelijke procedures, om eenzaamheid tegen te gaan en een netwerk op te bouwen.

Gaat allemaal via een website waar niet eens een telefoonnummer op staat: Aanmelden via een webformulier. Onze kennis heeft geen computer (en dus geen email) en niet eens een mobieltje Mijn moeder belde voor haar de gemeente, kreeg een secretaresse van die afdeling aan de telefoon. Die zei in eerste instantie dat alles via de website en email ging. Maar mijn moeder is volhardend, heeft uiteindelijk toch haar kunnen aanmelden.

Zij is niet de enige die ik ken, die geen computer of mobieltje heeft... Er zijn er genoeg, jij ziet ze alleen niet.

[Daoka]

Tja wat is onwil/luiheid? Niemand kan overal goed in zijn. Soms ziet men de logica gewoon niet. Als ik in mijn omgeving kijk krijg ik soms gewoon echt basis vragen. En niet alleen van oudere mensen. Iemand die bijvoorbeeld wel Candy Crush kan installeren maar toen ze Outlook op haar mobiel moest installeren wist ze het niet. Dit is wel iemand die boekhouding doet.

Zo heb ik veel mensen in mijn omgeving die simpele computer dingen echt niet snappen. Ja misschien met iets meer oefenen of interesse zou het misschien iets beter gaan. Aan de andere kant kan jij alles zelf doen? Wat voor jou makkelijk is kan voor een ander gewoon moeilijk zijn en andersom. Misschien vind jij koken/bakken (als voorbeeld) wel moeilijk en snapt iemand anders dat van jou niet waarom je het moeilijk vind want het is maar en recept volgen.

[hscheper]

Mijn ouders (in de 80) zijn vanaf de opkomst van de thuiscomputer met de tijd mee gegaan, hebben tot een paar jaar geleden nog online hun vakantie geboekt, doen aan online bankieren, etc. maar het concept van inloggen op de website op de computer maar dan in combinatie met een app op hun smartphone krijg ik niet meer uitgelegd. En zij zullen niet de enige zijn en ik denk dat die groep dus groter is dan jij denkt. Het is dus geen onwil of luiheid.

[ocf81]

Er zitten ook principiële tweakers tussen die gewoon geen Apple of Google in hun leven dulden.

[Meiklokje]

Heeft er niets mee te maken om iets nieuws bij te leren of om zo’n mensen als dom en lui te beschouwen. Een mens van die leeftijd is niet bezig met dat geprul achter een smartphone. Het leven wordt er niet gemakkelijker op. En wat leer je met die digitalisering ? Mensen met robot gedrag. Voor wat heb je tegenwoordig geen app nodig. Ik noem dit alles terug naar de middeleeuwen. Vroeger hadden ze gewoon pen en papier en ging alles en je kon overal terecht. De jeugd van nu leeft zo gehandicapt zonder die apps zonder het zelf te beseffen. Ik denk dat menig 70+er en mensen met een mentale handicap wel wat anders aan hun hoofd hebben dan de werking van zo’n app uit te pluizen. En ze hebben groot gelijk. Ga hier maar eens op restaurant. Dit gaat gewoon te ver en loopt de spuigaten uit. Prutsen met pasjes, codes, kaartlezers. En websites waar je niet binnen geraakt. Kuch de overheid en het gemeentehuis. Alles op afspraak gelijk de bank. Ik schijt op de moderne tijden want met al hun techniek ze kennen niks en ik moet overal achter hun veren zitten als er iets geregeld moet worden. Ik weet niet hoe het in nl is maar in België is het dagelijkse kost. Hunne uitleg is goed zolang zij maar niks hoeven doen en er vanaf zijn. Ik heb betere tijden meegemaakt. Ontwikkelingen van het zevende knoopsgat.

[Knolselderij]

hahahaha, wat een zure comment.

Vroeger hadden ze gewoon pen en papier en ging alles en je kon overal terecht

We leven in het nu, misschien moet je je gewoon aanpassen...
En overigens kan je wel heel hard janken omdat je het zo moeilijk hebt, maar volgens mij heb je niet gereageerd op deze internet post met pen en papier. Wees niet zo hypocriet, wel gebruik willen maken van techniek, maar niet willen leren of aanpassen.

[HansV1947]

Misschien is die groep niet zo groot, maar het is wel een groepje dat ook meetelt en er gebruik van moet kunnen maken. Ken een stel dat gehuwd is in gemeenschap van goederen, de vrouw verblijft in verpleeghuis en kan echt niets meer dus helemaal niet met de PC overweg kanen dus niet bij de overheid kan komen laat staan de belastingpapieren kan invullen. Haar partner is dan de aangewezen persoon zou je denken, maar ja dan kom je bij de beveiligde zone van de belasting dienst, als partner ben je 6 dagen kwijt om er achter te komen hoe je het moet regelen (de belastingtelefoon is dom en weet niets) en als je er eindelijk achterkomt moet je nog 2a3 dagen wachten op de code, en dan wordt het ook nog bezorgt in het verpleeghuis en de verzorging maakt de brief open en dan staat er"hier is uw inlog code, geef dat aan niemand dan uw gemachtigde" Tja de verpleging heeft het ook gezien, heeft die het misschien opgeschreven? Geloof dat niet maar het is wel weer de zoveelste blunder van de overheid, want heb je toevallig de verkeerde dan is er veel te veranderen zoals de bankrekening waar het geld gestort wordt! De overheid maakt het zelf onveilig door al die zogenaamde veiligheden in te bouwen. De mens trouwt niet voor niets in gemeenschap van goederen, zij vertrouwen elkaar, de overheid maakt dat kapot! De mensen die modern huwen en elkaar niet vertrouwen door NIET in gemeenschap te huwen zouden die regels allemaal moeten volgen. Maar ja de bedriegers in Nederland hebben altij voorrang en mogen alles doen wat fout is en de overheid trapt er met armen en benen in. Dom Dom dom!!!!

[comecme]

Wat coor code is dat dan waar je op moet wachten? Zou een kwaadwillende met enkel die code iets kunnen dan? Dat zal toch wel niet?

[tweakmember]

groepJE.... haha sure..

[Roel1966]

Ik ben zelf dan zeker niet niet-digitaal vaardig maar raak zelfs soms ook de weg een beetje kwijt met al die 2 en 3 traps verificaties. En een ander punt is dat je tegenwoordig steeds afhankelijker word van een smartphone. Zeker voor de niet-digitaal onderlegde mensen is het al een kunst om zo'n smartphone te bedienen dus laat staan apps te installeren en gebruiken. Waarbij ook nog eens komt dat een beetje smartphone en abo ook weer extra geld is wat genoeg mensen niet even liggen hebben.

[bamboe]

ik heb zelf ook geen behoefte om een app voor de overheid op de telefoon te installeren, telefoon is voor bellen, sms, de andere dingen doe je wel op je pc zoals bankieren en mailen.

[Roel1966]

Nou ik heb er zelf geen moeite mee op technisch gezien zo'n app te installeren maar die afhankelijkheid van een smartphone heb ik wel moeite mee. Het is soms ook bijna onmogelijk geworden om dan andere niet digitaal aangelegde mensen te helpen. Ook zij moeten dan vaak al een smartphone hebben en je dan via vele omwegen zo'n app dan op een ander toestel kan installeren. Maar ja, het gaat mij ook te ver om dan voor een heel aantal mensen dit te moeten gaan doen.

[Ramoncito]

Gelezen in de krant: Een oudere die een bericht kreeg van de ABN-AMRO dat zijn telefoon niet meer geschikt was voor de nieuwe app. Bellen met de de servicedesk: U moet maar een nieuwe smartphone kopen. Ach, kost niks...

[Andros]

Daar is een simpel antwoord op: "u mag mijn rekeningen en diensten bij u sluiten en ik ga naar een andere bank. Fijne dag nog"...

[divvid]

makkelijker gezegd dan gedaan. Geef je even je nieuwe rekening nummer door aan SVB, Belastingdienst, SVB, etc.: "dat doet u door in te loggen met uw digid app...."

[Roel1966]

Ja te gek voor woorden en ja oke een smartphone is op zich niet meer zo duur, maar toch, iemand zoals ouderen die een smal pensioentje hebben. Plus daarbij ook nog eens dat als je al digibeet bent kan zo'n smartphone bedienen nog een hele klus worden.

[ninjazx9r98]

Als je weet welke smartphone (voorlopig) geschikt is hoeft het misschien niet zo duur te zijn maar dan moet je die kennis wel hebben, kunnen opzoeken of bij een betrouwbaar persoon kunnen halen. De bank zal vast niet verder gaan dan koop een nieuwe smartphone maar wat gebeurt er in de winkel als je daar als digibeet vraagt om een smartphone waarmee je kan bankieren?

[Roel1966]

Precies, waarbij je ook vaak ziet dat lokale winkels meestal verouderde toestellen tegen vaak best hoge prijzen verkopen.

[Andros]

Dat is weer het gevolg van weinig verkoop waardoor ze met oude voorraden blijven zitten en je kunt als ondernemer moeilijk onder je inkoopprijs gaan verkopen. Het is een vicieuze cirkel waardoor elektronica op een gegeven moment alleen nog maar online te koop is of bij een grotere zaak als mediamarkt die speciale voorwaarden kan bedingen. De lokale witgoedboer in het dorp begint er niet meer aan of het moet op bestelling zijn.

[Roel1966]

Het is een vicieuze cirkel waardoor elektronica op een gegeven moment alleen nog maar online te koop is of bij een grotere zaak als mediamarkt die speciale voorwaarden kan bedingen.

Klopt, ten dele komt het door de webshops maar ook omdat bijna elke winkel elektronica kan en mag verkopen zoals supermarktketens als Aldi en Lidl. Maar evenzogoed zie je wel dat dan ouderen vaak de dupe worden mede ook door die grote bedrijven die de lokale MKB kapot maken.

[Ramoncito]

Ik zie dat bij mijn eigen moeder en haar vriend. Die kunnen nog net meekomen, ik ben blij dat ze geen internetbankieren hebben. Zorg minder...

Daarnaast zit ik met hetzelfde als zij: Even een nieuwe smartphone, en ik kan niet eens meer de functies vinden die het ding heeft, en lijkt het dingen te doen die het niet hoort te doen Het wordt helemaal lastig als je je ouders' computer niet helemaal standaard hebt ingesteld, en updates continu de setup/instellingen veranderen

[Roel1966]

Ik heb dan het geluk dat ik wel handig ben met al die elektronica en heel wat jaren ervaring heb waardoor ik dan wat sneller alles onder de knie heb. Maar wat ik het meest ergerlijke vind is die afhankelijkheid van de smartphone zelfs als je gewoon aan de pc zit. Evenzogoed moet je dan nog je smartphone bij de hand houden om dan b.v. codes via sms of een app te ontvangen.

Maar in jou situatie of in de situatie van je ouders word het er allemaal niet gemakkelijker op en tja, iemand als ik krijgt dan ook steeds meer extra werk. Doordat ik dan meer er vanaf weet krijg ik ook automatisch dan een boel vragen pfff. Ik help mensen graag maar ja, soms kan dat geeneens meer op afstand en moet ik mensen eerst uitleggen wat ze moeten doen via hun smartphone.

[LurkZ]

Er zijn winkels vol met senioren telefoons. Big Button versies met toetsen van 3x3cm en volume van een hardrock concert. En dat heeft een reden. En vanwege die reden kunnen ze een smartfoon niet bedienen ongeacht hoe pienter ze zijn.

[moonlander]

Ja hier ook, oma heeft de app op de tablet staan. Ook die is na 1 april niet meer te gebruiken.

[bytemaster460]

Als een bedrijf gehackt wordt en het draait nog oude versies van software roepen we allemaal dat er slecht beleid gevoerd wordt en men tijdig moet migreren naar ondersteunde versies, maar als het om niet meer ondersteunde smartphones gaat van particulieren is het ineens schandalig dat je iets nieuws moet kopen omdat de oude niet meer ondersteund wordt.
Dat is toch meten met twee maten.

[Hephaestos]

Een bedrijf heeft, als het goed is, redelijk wat kapitaal en personeel om die updates te doen. Dat zal qua kosten p.p een stuk lager zijn dan een (nieuwe) telefoon voor jan modaal.

Maar, hoewel ik de middelen heb, ben ik niet van de slag die om de haverklap een nieuwe telefoon koopt. Dus mijn Oneplus One, die nog draait als een tierelier, zonder problemen, werkt niet voor de Digid App.

Al die toestellen met Android versie onder de 7 en IOS lager dan 12 kunnen de bak in. Hoeveel van die toestellen denk jij dat er nog steeds in omloop zijn omdat ze gewoon nog goed werken?

[pieterhi]

Correctie... Ze lijken goed te werken. Support voor Android 6 is september 2019 opgehouden en er komen vanuit Google dan ook geen security patches meer.
Wanneer je eens kijkt hoeveel security meldingen voor deze versie van Android na deze datum zijn geregistreerd, dan hoop ik voor je dat je telefoon leverancier wel al die tijd updates uit levert. Op een niet bijgewerkte telefoon wel bankieren, belastingzaken regelen, etc. is wel een dingetje...

[bytemaster460]

Dat begrijp ik maar dat je de financiële middelen niet hebt rechtvaardigt natuurlijk niet dat je dan maar ongesupporte software blijft gebruiken. Ook kun je niet verwachten dat bijv. ING met hun software ongesupporte OS-en moet blijven supporten. In de huidige tijd waarin alles om software draait moeten we nu eenmaal accepteren dat een lifecycle van een softwareversie eindig is en dat we voor vervanging moeten zorgen.

[familyman]

Nee hoor.

Er zijn meerdere manieren om zaken te doen. En bepaalde zaken moeten voor iedereen beschikbaar kunnen zijn.

In het geval van bankieren, vind ik het prima (noodzakelijk!) dat er een recente phone geeist wordt.

Maar dat verplicht een bank ook tot de beschikbaarheid van een alternatief kanaal.

En daar wringt nu net de schoen.

Het zelfde geldt voor het gegeven dat je bepaalde zaken bij de overheid helemaal niet meer kunt, zonder digid.

Dat vind ik voor algemene basisvoorzieningen eigenlijk niet acceptabel.

Dat het langer duurt, mogelijk wat meer kost, op alternatieve wijze is logisch en terecht (want meer handmatig enzo). Maar onbeschikbaar..... nee, dat niet.

[bytemaster460]

Je kunt niet oneindig allerlei methodes uit een verleden blijven ondersteunen. Analoog bankieren is eindig, net zoals heel veel technieken en procedures uit de afgelopen eeuwen. Als je iets hebt tegen techniek kun je ook niet eisen dat iemand je met paard en wagen komt halen als je iets op het gemeentehuis moet regelen, onder het mom van: er moet altijd een alternatief zijn.

[familyman]

Die sta ik dan ook niet in de weg.

Maar feit is wel, dat voor bepaalde basis voorzieningen het nodig is dat iedereen altijd toegang kan hebben.

Waar die lat ligt, is aan de politiek. En dat de lat door de tijd schuift is evident.

[Ramoncito]

Zoals ik al schreef zijn er (oudere) mensen die simpelweg niet met computers kunnen omgaan. Daarnaast zijn er mensen (zoals ik) die gewoon hun oude laptop/smartphone/tv etc willen blijven gebruiken tot het ding echt stuk is. Dan zijn er ook nog mensen die je met pijn en moeite wegwijs hebt gemaakt op een computer, en die raken compleet in de war als Windows 10 opeens Windows 11 is.

Overigens kan ik het me wel voorstellen voor de bankieren-applicatie, maar waarom ik per se Android 6,7,8,etc plus moet hebben om mijn jaren oude dashcam te kunnen instellen is me echt een raadsel.

Ook, zoals veel beschreven: De balie is digitaal geworden, ik ga zelf ook graag even lang ergens, maar dat wordt me enorm moeilijk gemaakt. Ik kreeg aan de balie te horen dat ik een afspraak via internet moest maken. Ik vroeg of ik misschien ook kon bellen, dan kon ik meteen een afspraak maken (..) Ze heeft me toen alsnog aan de balie geholpen

[Reactie gewijzigd door Ramoncito op 25 juli 2024 20:56]

[bytemaster460]

Als je nu analoge procedures maar blijft aanbieden zullen er altijd ouderen zijn die moeite hebben met digitalisering. Dat ouderen niet meekomen met de moderne tijd is iets van vele eeuwen en niet enkel de afgelopen 30 jaar.
Veel ouderen van nu kunnen niet met een computer omgaan omdat ze in de jaren 90, toen ze zelf nog veertiger waren, de mogelijkheid geboden kregen om het oude vertrouwde te blijven doen. Daardoor moeten ze nu op hun 80e iets nieuws gaan leren. Je moet dus veel sneller afscheid nemen van oude procedures en technieken.

[Ramoncito]

De updates volgen elkaar ietsje te snel op tegenwoordig. En bij elke update van mijn smartphone kan ik opeens zelf ook de instellingen niet meer vinden. Dat is allemaal hoognodig (de indeling van je hele smartphone of PC veranderen en de instellingen onder een andere noemer en naam in een ander deel van de subcategorieën plaatsen), maar voor velen enorm vervelend. Je komt daar vanzelf achter als je die leeftijd bereikt.

[bytemaster460]

Het leren zit hem dan ook niet in weten waar de instellingen zitten maar in het leren hoe je nieuwe software snel eigen maakt. Dus meer de principes leren kennen dan weten op welk knopje je moet drukken. Ik snap heel goed dat dat best lastig is maar heb zelf de overgang van analoog naar digitaal meegemaakt en ook gezien dat veel dertigers en veertigers in de jaren 80 en 90 dachten: "voor mij hoeft dat allemaal niet" en dat zijn nu veelal de mensen die niet meekomen, ondanks dat er destijds voor gewaarschuwd werd.

[Meiklokje]

Jij bent nog ergens verstandig want het deugt voor niets. Mobiel gejat en heel je leven op het dark web en je bank account leeg geplunderd als men de login weet. Want een app zal niet zien wie die gegevens intikt. Gooi maar alles op een smartphone en gebruik die louche apps. Gelukkig heb je meer verstand om dit soort delicate kwesties achter je computer te regelen dan alles op een telefoon. Want zo’n ding is een mooie open deur waar een kwaadwillige je leven naar het gort kan helpen waar ie toegang tot heeft. Ik ben zo als jij. Bellen en sms en voor de rest staat daar niks op.

[Knolselderij]

Ik vraag me af wat er gebeurt is na de uitvinding van mobiel bellen en sms, waardoor je alle techniek die sindsdien bedacht is vertikt te gebruiken. Meneer 'pen en papier' vertikt al 20+ jaar nieuw techniek te leren omdat hij het nut ervan niet wilt inzien. Koppig zeg...

[.oisyn]

Ik ben ook digitaal vaardig, maar de problemen die ik tegenkom die ik dan toevallig wel weet op te lossen, echt waanzin.

Soms wil de site van de belastingdienst gewoon niet laden, krijg je de hele tijd een een of andere vage technische error. Dat komt dus door een foute cookie die nog van een vorige sessie is blijven hangen. Dit zou gewoon sowieso niet voor moeten kunnen komen.

Laatst met het invullen van inkomstenbelatsing voor mij en mijn vrouw. Dan moet je dus beide inloggen, maar de koppeling met digid blijft hangen aan het vorige account, en het heeft wat niet-voordehandliggende stappen nodig om dat te corrigeren (iets met een koppelcode die je opnieuw moet aanvragen oid, weet het even niet precies meer).

De Berichtenbox op mijn (Android, Galaxy S21) telefoon, hoe vaak die wel niet denkt dat de DigiD app niet geinstalleerd is. Dan wil je dus inloggen, zegt hij dat je moet inloggen met DigiD, en dan wordt je naar een DigiD webpagina geleidt waar je een downloadlink kunt vinden - terwijl de app gewoon geïnstalleerd is! Handmatig even de DigiD app openenen en daarna de Berichtenbox zorgt dat het weer werkt iig.

En tot slot. Heeft niet echt met foutieve software te maken, maar wel dom: Sinds dit jaar moet je met DigiD dus inloggen met 2FA, want alleen naam en wachtwoord is niet meer voldoende. Op zich een prima keuze (voor mezelf wel irritant want dat betekent dat ik dus niet even snel meer wijzigingen kan doorvoeren omdat ik dan de telefoon van mijn vrouw ook nodig heb, maar op zich terecht). Ware het niet dat je elkaar gewoon kunt machtigen met alleen gebruikersnaam en wachtwoord! Ik heb mijn vrouw dus mij laten machtigen zonder ooit haar telefoon nodig te hebben, en nu kan ik gewoon met mijn eigen account voor haar inloggen, waardoor je het hele 2FA verhaal dus kunt omzeilen ( sowieso wel aanrader, dat machtigen, dat maakt het hele proces een stuk praktischer).

[Reactie gewijzigd door .oisyn op 25 juli 2024 20:56]

[Roel1966]

Ja ook weer typisch van die praktijkvoorbeelden waarvan je soms moedeloos word als je dan een boel extra tijd kwijt bent met eerst eens uit te puzzelen hoe je in je eigen account kan komen. Nu hebben wij dan nog het voordeel dat we geen digibeten zijn maar hoe moet een digibeet dit oplossen. Helpdesks weten het soms zelf geeneens en probeer tegenwoordig maar eens een telefoonnummer te vinden. Of je krijgt dan meteen zo'n vervelende popup met een of andere robot waar je dan eerst tig nutteloze vragen moet gaan beantwoorden.

[FrostyPeet]

Het probleem is niet DigID, het probleem is dat de fysieke overheid haar burgers op afstand zet, netjes achter "internet". Onder het motto van "handig voor de flexibele burger".

Dat geeft problemen die in een persoonlijk gesprek (snel) duidelijk zouden worden maar nu in procedures verzanden. Je kan niet alles via een portal of mijn_account regelen, vooral als er een uitzondering op de regel is. Het is wel goedkoop dat "op afstand" plaatsen en "vervelende" burgers kunnen niet slaan op "internet". Zo is de UWV op minder plaatsen fysiek aanwezig.

[YangWenli]

Ik snap het wel van de overheid. Die hebben ook een personeelstekort.

Dus dan krijg je de "zelfredzaamheid" aka zoek het zelf maar uit.
Ik heb me er al bij neergelegd dat ik straks veel zorg van mijn moeder zal moeten doen.

[koelpasta]

Ik snap het wel van de overheid. Die hebben ook een personeelstekort.

Een zelfveroorzaakt personeelstekort...

[Hatsjoe]

Als ik het goed begrijp gaat dit om MFA niet te verplichten. En als dat zo is, dan zou dat een hele slechte stap zijn. Ik zou zelfs zo ver gaan om te stellen dat voor alle overheidszaken MFA verplicht moet zijn.

Daarnaast moet het natuurlijk wel mogelijk zijn voor mensen die geen digitale vaardigheden of mogelijkheden hebben dezelfde zaken moeten kunnen regelen bij het gemeentehuis of andere instanties. Het zou dus niet zo moeten zijn dat iets 100% alleen online kan en niet meer fysiek bij een ambtenaar.

[ninjazx9r98]

Bij welke fysieke ambtenaar zou je moeten zijn voor MijnOverheid.nl en de berichten die daar staan? Kan die ambtenaar ze dan ook printen?
Dat is iig wat ik jaren heb gedaan voor mijn schoonmoeder maar nu ineens een stuk lastiger is met verplichte 2fa. Moet nu op bezoek, op haar computer inloggen met 2fa, bericht naar huis mailen, thuis printen en dan weer langs brengen.

[HooksForFeet]

Kan je haar gebruikersnaam en wachtwoord niet gebruiken om vanuit je eigen huis in te loggen en haar dan te bellen zodat ze de code die ze per SMS krijgt mondeling kan doorgeven? Zo doe ik dat met mijn moeder.

Bij m’n vader heb ik zelfs gewoon mijn eigen telefoonnummer opgegeven voor de 2fa.

[ninjazx9r98]

Dat gaat helaas niet werken. Ze gaat dan zoveel vragen stellen of het wel veilig is,wie dat was die iets stuurde, hoe ze het kan openen, waarom niet met die app want ze heeft gehoord dat alleen die veilig is enz. Het kwartier dat je hebt qua geldigheid van die code gaat dan niet voldoende zijn. Die vrouw is overigens 84 en dat merk je wel bij steeds meer zaken.
Eigen nummer ga ik niet doen, ken wat mensen die daar gedoe mee gehad hebben en weinig zin om uit te vinden wat voor gedoe.

[HooksForFeet]

Dat hele gesprek kan je toch voeren voordat je inlogt?

[ninjazx9r98]

In theorie wel maar zodra je dan inlogt en die sms komen weer dezelfde en/of nieuwe vragen. Been there, done that maar dit is ondertussen te ingewikkeld voor haar en dan wordt ze wantrouwig naar alles en iedereen inclusief familie.

[Vandaahl]

Daar hebben ze DigiD machtigen voor bedacht: https://machtigen.digid.nl/iemand-machtigen

[ninjazx9r98]

Klopt en die gaat per dienst dus moet zij er meerdere aanvragen. Maar dat maakt allemaal niet uit want ze is bang voor ruzie met haar andere kinderen als ze mij als schoonzoon zou machtigen dus dat is onbespreekbaar.
Als je het niet zelf meemaakt kun je bijna niet verzinnen waar je allemaal tegenaan kunt lopen bij het helpen van iemand die het niet meer allemaal snapt en per definitie heel wantrouwig is bij alles wat ze niet snapt en met de overheid te maken heeft.

[Vandaahl]

En ze is niet bang voor ruzie met de kinderen als je haar op dezelfde manier helpt, maar dan fysiek bij haar thuis? Ik gaf alleen aan dat er een goede oplossing is om je zaken door iemand te laten regelen zonder wachtwoorden of sms/apps te delen. En dat kan per dienst, wel zo prettig om de last of het vertrouwen te delen ( bijv jij de Belastingdienst en je zwager de Zorg).

En bij MijnOverheid kan je nog steeds alle vinkjes uitzetten, dan krijg je keurig een ouderwetse brief. Behalve de bij de Belastingdienst, maar die sturen ook nog papier rond.

Overigens geheel eens dat er gewoon een fysiek loket moet zijn voor bijv. digibeten (al is een gemeentehuis in veel kernen al niet meer te vinden), maar ik denk niet dat paranoïde personen daar wèl mee geholpen zijn.

[ninjazx9r98]

Daar is ze inderdaad niet bang voor omdat de andere kinderen dat ook kunnen. Uiteraard kunnen die dat ook nog steeds als ze mij zou machtigen maar dat krijg je gewoon niet (meer) uitgelegd. Ze snapt het gewoon allemaal niet meer, zomaar ineens kunnen/mogen dingen niet meer die jaren gewoon gewerkt hebben en dan ontstaat er een soort angst/achterdocht dat er wel meer achter zal zitten. Het gaat ook vooral om geld, belasting teruggave, toeslagen dus willen ze iets met dat geld doen? Waarom mag dat niet meer? Dit is veiliger. Was het al die jaren dan onveilig toen het nog wel kon, waarom was het onveilig dan. In Den Haag zijn ze allemaal onbetrouwbaar, enz enz

[Vandaahl]

Zoals @RobTweaks hieronder aangeeft is er enige mate van vertrouwen nodig. Als dat er niet is, moet je zorgen dat zo'n persoon de eigen boontjes kan doppen.

Dan ben ik ook wel benieuwd naar jouw ideeën over oplossingen voor alle problemen die je steeds opwerpt.

[ninjazx9r98]

Dat is de omgekeerde wereld. Die persoon, 84 jaar oud en opgegroeid in Spanje onder Franco, kon haar eigen boontjes prima doppen tot men ergens in Den Haag besloot dat die boontjes voortaan digitaal gedopt moesten worden. Dat digitaal doppen konden haar kinderen en ik heel eenvoudig (tegen de regels in) geruime tijd voor haar doen tot men in Den Haag besloot dat er een ander slot op die boontjes moest komen met een hoop gedoe er omheen.
Men heeft gekozen voor technische oplossingen, verzonnen achter een bureau op grote afstand van de burgers die het moeten gebruiken zonder goed na te denken over gebruiksvriendelijkheid.

Een oplossing voor de problemen die ik opwerp en in mijn geval over één specifiek persoon gaan, mijn schoonmoeder, heb ik in het begin al gegeven: ik ga naar haar toe, log in met gebruik van de app op haar smartphone (die ze niet snapt maar gekregen heeft) en mail de gewenste documenten naar huis waar ik ze uitprint. Bij het eerstvolgende bezoek geef ik de printjes.

[Vandaahl]

Er zijn best mogelijkheden om op een goede manier iemand te helpen.
Dat zijn de machtigingen. Dat is op basis van vertrouwen. Niet door het account uit handen te geven, maar juist op basis van het account van de gemachtigde. Daarmee is het ook traceerbaar en is er een middel om de machtigingen in te trekken.

De oplossing voor je printouts van MijnOverheid heb ik je al gegeven. Gewoon samen eenmalig alle vinkjes uitzetten en je schoonmoeder krijgt voortaan alles nog steeds met de post.
En ik zal je voor zijn: zolang dat niet uitgefaseerd word ...

Een fysiek loket zal ook wel niets voor je zijn. Want 84 en dan moet je iedere keer mee om te brengen.

[RobTweaks]

Dit probleem is niet per se verbonden aan de digitalisering van de diensten. Bij iedere oplossing zijn problemen te bedenken. Enige mate van vertrouwen is de basis van iedere relatie en transactie. Is er vrijwel geen vertrouwen, dan loop je ongeacht het proces altijd wel ergens op vast.

[ninjazx9r98]

Klopt maar computers en internet zijn natuurlijk wel heel erg ongrijpbaar en ook een soort van eng voor veel mensen. We worden met z'n allen die kant opgeduwd en gedwongen maar tegelijkertijd zijn er ook zat (deels spook)verhalen van allemaal enge zaken op internet. Ransomware, virussen, nep mail van allerlei instanties/bedrijven, telefoontjes van Microsoft. Hang op, klik weg bel uw bank maar je moet wel steeds meer via internet doen voor/van die bank.
Ik heb toch wel vrij vaak het idee dat men onderschat voor hoeveel mensen de digitalisering een probleem is of wordt.

[SirBlade]

Als iemand zo wantrouwig is en feitelijk niet geholpen wil worden is er maar 1 oplossing: je handen ervan terugtrekken en wachten totdat het fout genoeg gaat en ze zelf inziet dat ze hulp nodig heeft. Anders ga jij en/of je gezin er straks aan onderdoor.

[Miglow]

Laat je schoonmoeder naar jou toe komen...

[ninjazx9r98]

Goed plan: 84 jaar, moeilijk ter been, reuma, astma, hartklachten. Heel behulpzaam ook.

[Miglow]

Dat stond er niet bij, maar dat maakt het inderdaad lastiger.

[R4gnax]

Bij welke fysieke ambtenaar zou je moeten zijn voor MijnOverheid.nl en de berichten die daar staan? Kan die ambtenaar ze dan ook printen?
Dat is iig wat ik jaren heb gedaan voor mijn schoonmoeder maar nu ineens een stuk lastiger is met verplichte 2fa. Moet nu op bezoek, op haar computer inloggen met 2fa, bericht naar huis mailen, thuis printen en dan weer langs brengen.

En je kunt jezelf niet laten machtigen om bepaalde zaken voor haar te regelen via je eigen Digid?
Dat was namelijk het hele idee achter dat systeem van machtigingen.

[ninjazx9r98]

Dat is onbespreekbaar omdat ze bang is voor ruzie met haar andere kinderen als ze een schoonzoon machtigt en die daar lucht van krijgen. Dat is het ook een beetje het probleem met dat soort "technische" oplossingen, mensen moeten het ook begrijpen en willen. Ook al mocht het niet werkte het oude systeem in de praktijk prima. Zowel mijn zwager als ik konden inloggen en haar helpen afhankelijk van wat het was. Weet ook niet of je meerdere mensen kunt machtigen voor dezelfde dienst. Dat moet sowieso, per dienst machtigen het is niet één machtiging voor alles.

[Andros]

Ik heb op een oude telefoon die ik weinig meer gebruik de DigiD app geïnstalleerd met account van mijn vader, juist om die reden. Hij kan eventueel zelf inloggen met sms, de app snapt hij sowieso niets van. Ik dacht dat je die app met hetzelfde account ook op meerdere toestellen kon gebruiken?

[ninjazx9r98]

Maximaal 5 als ik het goed heb maar ik heb al geen oude telefoon om mee te beginnen en het gaat me een beetje te ver om daar een telefoon voor te regelen. Het zou wel kunnen inderdaad.

[aileron]

Het probleem is iedere IT'er met licht verstand van beveiliging snapt dat MFA een no-brainer is.

Bij elke verandering heb je deel dat niet kan meekomen.
Het is simpelweg onze verantwoordelijkheid dat er oplossing komt voor al deze mensen.
Je zou willen dat bij de plannen rond verbeteringen en efficiency die gewonnen wordt door DigiD er al rekening wordt gehouden met een deel van de bevolking waarvan men vantevoren weet dat ze niet kunnen meekomen er oplossingen zijn en de prijs hiervan verdisconteerd zat in de aanbesteding van DigiD.

Je kan niet achteraf zeggen: ja, we zien dat het voor sommige mensen teveel is. Moeten we nog even hoe we dat gaan doen.

Het is een verantwoordelijkheid, iedereen doet mee

[ninjazx9r98]

Komt nog bij dat men vaak denkt dat de jongere generaties met computers en smartphones opgegroeid zijn en daar dus per definitie goed mee overweg kunnen. Dat daar nog steeds zat digibeten tussen zitten die niet goed begrijpen wat ze allemaal doen en kunnen doen wordt vaak over het hoofd gezien.

[thunder7]

Het probleem is iedere IT'er met licht verstand van beveiliging snapt dat MFA een no-brainer is.

Daar ben ik het a priori niet zomaar mee eens. Zijn er cijfers beschikbaar over hoe vaak het vroeger met het aangifte doen fout ging? Als er geen valse aangiftes waren, is al die heisa ook niet nodig - dan kunnen die Digid it-ers misschien beter de belastingdienst zélf helpen. Als 10% vals was, dan mogelijk wel.

[aileron]

Het probleem is dat DigiD veel meer is dan alleen maar digitaal aangifte doen. Het is je authenticatie middel voor overheidsdiensten die online te benaderen zijn. Studenten kunnen duo gegevens bekijken, je kan inloggen in je zorgverzekering en zien welke declaraties er zijn gedaan door zorgverleners. Openstaande boetes inzien en betalen.
Je kan er echt ontzettend veel mee. Het is super handig. Maar voor de mensen die er geen gebruik van kunnen maken kan het een groot gemis zijn.

[Oon]

Dat laatste lijkt mij sowieso belangrijk, of het nu om vaardigheid gaat of om iets anders.

Er zijn genoeg mensen die jarenlang bij de bank binnen geld zijn gaan halen ipv buiten bij de pinautomaat, en daar is niks mis mee. Met DigiD moet hetzelfde gebeuren, alles dat online te regelen is moet ook fysiek kunnen.

[LopendeVogel]

Oke, maar stel iemand heeft je telefoon en toegang tot je apps (dus ook digid), waar zou jij en ook een digibeet zijn mfa op moeten draaien?
Veel mfa systemen draaien op de telefoon (duo mobile, microsoft, google enz).

Uiteraard kan het via email maar dan mag die gene ook al niet zijn email op zijn digid toestel hebben.

Beter zou zijn (denk ik) dat de digid app de 2fa wordt als standaard? Dus inloggen met je gebruikersnaam+wachtwoord en digid als mfa, als standaard..

[Oon]

Een digibeet niet, die gaat met z'n identiteitsbewijs naar de gemeente toe. Datzelfde bewijs gebruik je ook om de app in te stellen, en moet matchen met je gezicht en de gegevens die je zelf geeft.

Dat laatste wat je noemt is nu toch al het geval? Je logt in met je DigiD account, geactiveerde DigiD app is tweede factor, je eigen pincode is zelfs een derde factor, en als je niet inlogt met je gebruikersnaam+wachtwoord houd je twee factoren over (app + pincode).

[Miglow]

Ik gebruik nooit mijn gebruikersnaam en wachtwoord, alleen DigiD-app.

[LopendeVogel]

Volgens mij doel ik op t laatste inderdaad, de app met pincode. Waarvan je inderdaad de pin als mfa kan zien.

Ik vind t nog altijd zwak eerlijk gezegd deze optie.

[Oon]

Toch valt het wel mee, ik viel hier onder een vorig artikel ook over, maar als je de details kent en er wat verder over nadenkt is het best wel prima.
Je kunt de app alleen activeren door je ID-kaart te scannen, en bij het activeren moet je dus wel eerst inloggen met je gebruikersnaam en wachtwoord (die je in eerste instantie alleen kunt krijgen met de fysieke post). Daarna maak je een pincode aan, en kun je de app alleen op dat apparaat met pincode gebruiken. Wil je een ander apparaat gebruiken, dan moet je eerst weer je ID scannen.

Dus iemand moet óf je apparaat hebben en pincode weten, óf je ID hebben en je gebruikersnaam en wachtwoord weten.

Inmiddels gaan steeds meer diensten over op passwordless inloggen, dus eigenlijk loopt DigiD hier op vooruit.

[Miglow]

Sterker nog: Ik heb mijn vorige telefoon laten zwemmen per ongeluk en dus de DigiD app niet afgemeld. Kun je heel makkelijk doen via Mijn DigiD, klik op deactiveren, open de app op het apparaat dat u wilt verwijderen.... Uhhhh....

[Reactie gewijzigd door Miglow op 25 juli 2024 20:56]

[Verwijderd]

Door Miglow:

Kun je heel makkelijk doen via mijndigid.nl [...]

Lijkt me geen goed idee, dat domein staat nu te koop ("The owner of mijndigid.nl is offering it for sale for an asking price of 1750 USD!") maar morgen misschien niet meer.

[Miglow]

Mijn DigiD dan, je vindt de link in de DigiD app

[Verwijderd]

Door Miglow:

Mijn DigiD dan, je vindt de link in de DigiD app

Maar daar kun je, zoals je schreef, nou precies niet bij als je smartphone defect is geraakt, of erger: is gestolen.

Als zulke slachtoffers gaan googlen en toevallig jouw reactie vinden, helpt het totaal niet als ze met de gevonden info op een nep website terechtkomen.

Maar jouw reactie is voor mij wel interessant, want de SIDN claimt dat zij erop toeziet dat "lijkt op" of "zou kunnen" domeinnamen niet in handen van criminelen vallen, en bovendien zoek ik argumenten tegen het gebruik van deze app (waaronder hoe je blokkeert als je smartphone is gestolen, en hoe voorkomen wordt dat een hufter jouw app blokkeert met de leugen dat jouw smartphone is gestolen).

[Miglow]

Even mijn reactie aangepast, goed punt.

[Verwijderd]

Dank!

[dmantione]

Er zijn een hoop manier waarom je MFA kunt bewerkstelligen. Als iemand op zijn computer iets doet en zijn telefoon erbij moet pakken, dan zijn digitale vaardigheden voor twee apparaten noodzakelijk. Dat is dus ongewenst. Het gaat daarbij niet alleen om de gebruiksvriendelijkheid van een app, wie een mobiele telefoon heeft, moet met het hele apparaat om kunnen gaan.

Je kunt denken aan een apart authenticatieapparaatje, zoals de banken gebruiken. De Google-authenticator-extensie voor Firefox vind ik ook een goede, dat is even op het knopje klikken en nummertje overtypen.

Maar ook zaken als controle op IP-adres, één specifieke browser een cookie sturen, een client-side certificaat of zelfs iets basaals als een regionale controle, zijn vormen van MFA.

Ik denk dat er voldoende zaak is te maken dat er vele verschillende mensen zijn, DigiD een verplichte dienst is, en DigiD daarom een oplossing op maat moet kunnen bieden.

[donny007]

Als alternatieve MFA methode zouden ze per post een lijst met eenmalig te gebruiken autorisatiecodes op kunnen sturen naar diegene die geen App of SMS wenst (of kan) gebruiken, vergelijkbaar met hoe TAN-codes werken.

Na x periode verlopen alle codes en krijg je een nieuwe lijst, als extra veiligheidsmaatregel zou je zo’n lijst ook alleen aan moeten kunnen vragen als er reeds geen andere MFA is geconfigureerd.

[ocf81]

Kom dan maar eens met een regeling om niet verplicht bij Apple of Google te zitten. Het liefst gebaseerd op open APIs en open source software. Tot die tijd kan ik gewoon niet meedoen omdat ik geen Google of Apple in mijn leven duld.

[Hatsjoe]

Kom dan maar eens met een regeling om niet verplicht bij Apple of Google te zitten.

Hoeft ook helemaal niet. Een oude Nokia kan gewoon SMSjes ontvangen.

Het liefst gebaseerd op open APIs en open source software.

Android is open source.

Tot die tijd kan ik gewoon niet meedoen omdat ik geen Google of Apple in mijn leven duld.

Je hebt geen mobiel die SMSjes kan ontvangen?

Los van bovenstaande, wat ik wel erg mis is de optie om hardware MFA te gebruiken, bijvoorbeeld een Yubikey. Dan heb je een prima alternatief voor diegenen die geen mobiel willen.

[ocf81]

Hoeft ook helemaal niet. Een oude Nokia kan gewoon SMSjes ontvangen.

Nee, nu nog niet. Maar SMS ligt op het hakblok. Dat willen ze eruit gaan doen. Zelf heb ik inderdaad een apart nummer op een Nokia 1110 dat ik verder nergens anders voor gebruik om DigID te doen.

Android is open source.

Ik denk dat je het punt niet begrijpt. Logius doet alsof hun neus bloedt als het om andere platformen dan Android of iOS gaat. Ik ben iemand die deze ecosystemen niet wil ondersteuenen, omdat je daarmee het datagraaien van deze partijen ondersteunt. Zelfs in AOSP zit her den der nog wat tracking. Apple trackt er levendig op los en is bovendien zo gesloten als het maar kan. Ik kies dus voor SailfishOS. Maar daar is geen app voor, en Logius wil in welke zin dan ook niet meewerken om het mogelijk te maken om op dat platform een app te ontwikkelen.
Het liefst een open source app.

Los van bovenstaande, wat ik wel erg mis is de optie om hardware MFA te gebruiken, bijvoorbeeld een Yubikey. Dan heb je een prima alternatief voor diegenen die geen mobiel willen.

Ja, dat zou inderdaad fijn zijn. Of zoiets als een hardware authenticator zoals die door de banken wordt gebruikt. iets dat losstaat van mijn mobiel en de tracking die daar op kan worden losgelaten.

[Reactie gewijzigd door ocf81 op 25 juli 2024 20:56]

[Keyb]

Zolang het zonder app kan, zoals nu met sms, is het bespreekbaar. Maar je kan mensen niet gaan dwingen de voorwaarden te accepteren van de App of Google play store.

[Hatsjoe]

Helemaal mee eens. Een hardware MFA optie zoals een Yubikey zou perfect zijn. De DigiD app voor diegenen die dat willen, en een hardware MFA voor die dat niet willen.

[Keyb]

Had ik nog niet eens aan gedacht, maar dat is een nog betere oplossing inderdaad.

[DLGandalf]

Komt er dus op neer dat ze gewoon webauthn moeten gaan ondersteunen. Lijkt me een prima plan

[lighting_]

Ik ben ervan overtuigd dat een groot gedeelte van huidige ouderen hulp nodig heeft voor hun administratie met Digid.
Wat betekent dat een familielid of bekende voor hen inlogt.

[Zipzn]

Uit mijn werkervaring kan ik inderdaad bevestigen dat een groot deel van de ouderen problemen hebben met het inloggen bij DigiD, vooral met de nieuw ingevoerde verplichte MFA voor bepaalde systemen. De gemiddelde bejaarde krijgt dit niet goed voor elkaar, geeft vervolgens op en laat voortaan het door één van de kinderen doen.

Krijg ook vaak het idee dat ook al zou hier betere hulp voor ouderen voor komen, dat de meesten het de moeite niet eens meer waard vinden.

[HooksForFeet]

Mijn moeder kan er redelijk mee omgaan, maar raakt de draad compleet kwijt bij de inkomstenbelasting. Je moet dan, als je als financieel partners aangifte doet, VIJF keer inloggen:

1. Inloggen als jezelf.
2. Inloggen als je partner om aan te geven dat je gezamenlijk aangifte wil doen.
3. Opnieuw inloggen als jezelf om verder te gaan met de aangifte.
4. Opnieuw inloggen als je partner om te bevestigen dat de aangifte naar waarheid is ingevuld.
5. Opnieuw inloggen als jezelf om de aangifte te verzenden.

Ik begrijp wel dat mensen die het maar net snappen hiervan in de war raken. Laat staan mensen die helemaal niet begrijpen wat DigID is.

[lighting_]

Klopt. Administratie wordt haast niemand blij van. En dan weet je niet eens hoe je moet inloggen.

[Andros]

Als je personeel en tijd moet gaan steken in mensen te helpen om een systeem te gebruiken schiet je het doel voorbij. Steek dan die tijd en personeel in het rechtstreeks helpen van die groepen. Loket op het gemeentehuis etc.

[ninjazx9r98]

Klopt en dat ging in het verleden vrij eenvoudig met username password maar met verplichte 2fa op bijv MijnOverheid.nl is dat lastiger geworden.

[Verwijderd]

Veel ouderen die niet met een mobiele telefoon of computer overweg kunnen. 30 jaar geleden, de oudere van nu. Waarom hebben zij toentertijd niet de moeite genomen om zich in digitale zaken te verdiepen?

[Andros]

Omdat ze dat nooit nodig hadden. Iemand die dertig jaar geleden stratenmaker of havenarbeider was, fysieke arbeid deed en nu op pensioen is kwam er nooit mee in aanraking. De computer was voor de collega's op kantoor en dat is in sommige beroepen nog steeds zo.

[Miglow]

Yup, ik heb alleen een boordcomputer in mijn vrachtwagen. En dat kolereding is gemaakt door ICT'ers voor ICT'ers. Het aantal handelingen dat ik MOET doen om de planning tevreden te houden kost me zeker 25 minuten op een dag. Als hij niet de verbinding kwijt raakt vanwege mobiele dekking. Daarnaast word ik nog wel eens gebeld waar ik ben en wat ik doe omdat de handelingen en positie weer niet doorgekomen zijn. Ff aan de kant, eerst de bende weer opnieuw opstarten, etc. Dus liever dat soort dingen op kantoor houden.

[Verwijderd]

Een hoop mensen vinden technologie net zo interessant als bijv. Hun belastingsaangifte. Ik ken er genoeg, enkelen van hen zijn zelfs werkzaam in de IT (een van de programmeurs heeft niet eens een computer of laptop thuis). Die mensen gaan pas met technologie aan de gang als het noodzakelijk is, dus de handigheid en het vertrouwen is er niet.

[HooksForFeet]

Omdat ze het al druk genoeg hadden met andere zaken als hun baan, hun huis, hun gezin, mantelzorg voor familie, enzovoort?

Daarnaast was het voor de meesten waarschijnlijk niet te voorzien dat het over 30 jaar ZO belangrijk zou worden. In 1993 was internet lang niet zo groot als nu. Het feit dat je overheidszaken voornamelijk via internet zou moeten regelen was destijds een absurd idee.

[Triblade_8472]

Sorry? Waarom verplicht jij mensen zich te verdiepen in zaken waar ze niks mee te maken willen hebben? Wie ben jij te bepalen waar anderen zich in dienen te verdiepen? Maar vooral, waarom zouden ze?

[Verwijderd]

Nou ja, dan is het toch hun probleem? Als zij niets met digitale zaken te maken willen hebben moeten ze maar leven met de consequenties.

[Verwijderd]

Het interesseert die mensen ook geen hol of ze mee zijn met digitale zaken, dus zij hebben helemaal geen consequenties. Het is de samenleving, de maatschappij, die vooruit wil, die wil digitaliseren en die de zaken wil vereenvoudigen. En dat gaat niet als je nog steeds de klandizie wil van de analoog gebleven personen.

[HooksForFeet]

Ik stel me voor dat jij dan ook tegen versimpeling van de belastingaangifte was? Geen uitleg, geen vooringevulde gegevens, geen automatische berekeningen. Gewoon een formulier met één tekstveld en daar moet je alles correct in opgeven. En als je het verkeerd doet, hele hoge boetes. Want als je niks met belastingrecht te maken wil hebben dan moet je maar leven met de consequenties.

[blobber]

Welke technologie is er over 30 jaar gangbaar en ben jij nu alvast mee bezig onder de knie te krijgen op je oude dag?

[Reactie gewijzigd door blobber op 25 juli 2024 20:56]

[Knolselderij]

Je mist het punt een beetje volgens mij. Je beschrijft het als één grote lastige technologische stap, maar in de werkelijkheid gaat dat natuurlijk geleidelijk over periode van 30 jaar.

[ninjazx9r98]

Omdat er mensen zijn die weinig tot geen interesse hebben in die apparaten en slechts een gebruiker zijn die zich nog net kan redden. Vraag is ook wat versta je onder een oudere? Mijn jongere broer is 48 en heeft helemaal niks met computers, hij vindt ze nog net niet eng. Hij heeft een eigen bedrijfje in vloerbedekking en gordijnen, z'n vrouw staat in hun eigen winkeltje en kan nog net een mailtje versturen of beantwoorden maar daar houdt het ook mee op. Ze hebben een laptop voor in de winkel maar die is puur voor werk en wordt verder niet gebruikt.
En zo ken ik nog wel meer (veel) jongere mensen die zo zijn.

[Sylvia]

Het probleem begint al bij het (moeten) hebben van een smartphone én abonnement. Er zijn genoeg burgers die het heel krap hebben en zich gewoon geen smartphone met abo of prepaid kunnen veroorloven. En dan moet er ook nog internet mogelijk zijn op die smartphone of op je laptop/tablet/pc. Allemaal kosten die de minderbedeelde mens niet kan hebben: ze zijn al blij als ze de energierekening kunnen betalen.
Bedrijven als energie, medische hulpmiddelen en noem zulk soort maar op en de overheid dienen ook nog gewoon goed(!) bereikbaar te zijn d.m.v. telefoon, email en een fysiek kantoor. Het zijn enkel bezuinigingen die maken dat alles digitaal moet tegenwoordig, de “mens” doet er gewoon bijna niet meer toe.

[LurkZ]

Het probleem begint al bij het (moeten) hebben van een smartphone én abonnement. Er zijn genoeg burgers die het heel krap hebben en zich gewoon geen smartphone met abo of prepaid kunnen veroorloven.

Inderdaad. Als je het buiten de kosten toch wel graag een smartphone hebt is het nog 'redelijk'. maar als je een phone moet kopen die je alleen voor digid gebruikt is dat toch wel zuur.

[ocf81]

@TijsZonderH Ik geloof dat nog eens moet kijken naar de benaming van de beveiligingsniveaus. Het niveau substantieel, waarbij alleen de app is toegestaan hier gooi je op één hoop gooit met het niveau midden, waarbij SMS ook is toegestaan lijken hier door elkaar gehaald te worden. Het niveau Hoog is nog toekomstmuziek, maar daar is voor voorzien dat dit gebeurt met een 3e factor zoals een eID compatible paspoort of rijbewijs. (waarvoor dan wel al sinds 2021 geschikte passen worden uitgegeven)
Momenteel is het niveau hoog nog niet verplicht voor zaken zoals belastingen, maar moet er wel met niveau midden bij diverse overheidsinstellingen worden ingelogd.

[Reactie gewijzigd door ocf81 op 25 juli 2024 20:56]

[bouwfraude]

Een rijbewijs online verlengen was nog wel een dingetje daarvoor moet je een paspoort aan de digid app koppelen. Dat scannen van de RFID daarvan kostte wel een paar pogingen.
De belastingdienst werkt gelukkig nog met SMS.

[theobril]

Omdat er 30 jaar geleden nog nauwelijks een smartphone was om je in te verdiepen? Er is een leuke serie in een krant over 100-jarigen. Die waren toen al 72. Misschien kun je ze bellen om te vragen waarom ze zich niet verdiept hebben. Dan kunnen ze je dat uit eerste hand vertellen. nb er zijn vast ook 100-jarigen die er wel mee overweg kunnen, om reacties als "mijn 100-jarige oma/giraf/whatever kan het wel"

[Vrijdag]

Er zijn echt héél veel mensen die digibeet zijn, zich er gewoon niet voor interesseren of waar het allemaal te snel voor gaat.

En heel ver weg zijn ze ook nooit, want welke Tweaker heeft er nou niet wel eens op een verjaardag bij een familielid de hele avond met een glaasje cola en een stuk taart op zolder bij die ene oom of tante de computer binnenstebuiten gekeerd en opnieuw ingericht. Of de zoveelste computervraag van iemand uit de kennissenkring/buren moeten beantwoorden omdat "de computer zo gek doet en jij weet daar toch zoveel van?".

Als je omringd bent met mensen die wél tech savvy zijn of het willen leren is het heel makkelijk te denken dat "iedereen weet <insert kennisitem> toch wel?". Dat is dus gewoon echt niet zo. Als je een gemiddeld bedrijf neemt, weet vrijwel niemand hoe een computer werkt of wat je er zoal kan, buiten dat wat ze er de hele dag mee doen. Of het is de IT afdeling.

Ik heb een tijd bij een GGZ instelling gewerkt. Daar sprak ik met psychologen, psychiaters, artsen etc. Toch niet echt de domste mensen die je kan bedenken. Die hadden buiten de programma's waar ze dagelijks mee werkten echt geen flauw benul van computers.

En dan heb je bij veel gemeentes ook nog eens de "digitaliseringsslag". Dus alles zit achter een portal, met hondermiljoen snelkoppelingen naar duizendmiljard verschillende pagina's. De gemiddelde Nederlander weet gewoon echt niet waar ze de benodigde informatie kunnen halen. Want in het kader van bezuinigen en efficiency zijn ook veel loketten gesloten. Wat je ook bij banken ziet, maar dat terzijde.
Laat staan als je de Nederlandse taal niet heel machtig bent of je hebt gewoon niemand om je heen die je een beetje wegwijs kan (en wil) maken.

Het is dus goed dat er in elk geval alarm wordt geslagen dat de digitale kloof steeds groter wordt.