Elon Musk: productie Raptor-motoren loopt zo ver achter dat faillissement dreigt

De productie van Raptor-motoren bij SpaceX loopt minder voorspoedig dan het bedrijf zou willen. Het bedrijf zou volgend jaar zeker twee Starships per maand moeten laten vliegen omdat het bedrijf anders 'risico loopt failliet te gaan'. Oprichter Elon Musk noemt de productie 'een ramp'.

Musk beschrijft zijn zorgen in een brief aan werknemers, waar Space Explored de hand op wist te leggen. De oprichter maakt zich zorgen over de ontwikkeling en productie van de Raptor-motoren. Dat zijn de motoren die het bedrijf gebruikt voor de Starship-raket. Volgens Musk is de Raptor-ontwikkeling essentieel voor SpaceX, omdat de Starship-raketten ook worden ingezet voor Starlink V2, de toekomstige batch van de internetsatellieten. SpaceX kan daar de huidige Falcon-raketten niet voor gebruiken, en volgens Musk is het huidige Starlink-netwerk 'financieel zwak'.

Het is opvallend dat Musk zich zo uitspreekt over de financiële positie van Starlink, en het belang daarvan voor SpaceX. Musk ziet Starlink in de toekomst als de belangrijkste inkomstenbron voor SpaceX, maar momenteel verdient het bedrijf daar nog weinig geld mee. SpaceX wil naast Raptor-motoren ook snel nieuwe schotels bouwen om snel een groot aantal nieuwe klanten te kunnen werven. Musk zegt dat SpaceX in 2022 minimaal twee Starship-raketten per maand moet kunnen lanceren. "Anders lopen we een serieus risico op faillissement", schrijft Musk in de e-mail.

Het was al langer bekend dat de productie van de Raptors niet vlot verliep, maar Musk zegt nu dat 'de crisis veel erger was dan het een paar weken geleden nog leek'. Dat kwam aan het licht nadat een topman van SpaceX was vertrokken. Hoewel Musk geen specifieke namen noemt, gaat het waarschijnlijk om het vertrek van Will Heltsley bij de aandrijvingsafdeling van SpaceX. Musk zegt dat SpaceX hard zal moeten werken om de productie weer op peil te krijgen. Medewerkers mogen daarom alleen nog vrij krijgen vanwege familiezaken of als ze fysiek niet in de fabriek aanwezig kunnen zijn.

Door Tijs Hofmans

Nieuwscoördinator

30-11-2021 • 15:22

410

Reacties (410)

410
399
192
22
1
158
Wijzig sortering
Medewerkers mogen daarom alleen nog vrij krijgen vanwege familiezaken of als ze fysiek niet in de fabriek aanwezig kunnen zijn.
Dit stuk mag wel even wat meer aandacht krijgen vind ik. Niet om de ernst voor SpaxeX te benadrukken maar hoe bizar het is dat ze dit überhaupt durven te vragen van medewerkers. Als het maken van deze motoren valt of staat met medewerkers die vrije dagen opnemen dan is er echt wel meer aan de hand. Het is niet de eerste keer dat naar boven komt hoe veel druk SpaxeX legt op medewerkers en iets waar maar al te snel aan voorbij wordt gegaan.
Wat is er zo bizar dat hij vraagt? Dat mensen even geen vrije dagen opnemen? Dat valt nog wel mee, en zie je in productiebedrijven nog wel vaker gebeuren. Er wordt niet gevraagd aan medewerkers om 16 uur per dag te werken zoals je dat soms ziet bij game developers. Er staat ook niet bij voor hoe lang die periode is. Is dit voor 3 of 4 weken om even de achterstand weg te werken, of gaat het om een half jaar. Dat laatste is natuurlijk nog wel een ander verhaal.

edit: raar dat ik hiervoor een 0 score krijg, en de rest die na mij reageert en hetzelfde zeggen allemaal een +1.

[Reactie gewijzigd door hiostu op 23 juli 2024 05:41]

Nogmaals, als vrije dagen van medewerkers dusdanig veel invloed heeft dan duid dit op fundamenteel grotere problemen. Daarnaast lijkt het er op dat er geen einddatum aan vast te zitten dus medewerkers zullen geen flauw idee hebben waar ze aan toe zijn.
Dit gebeurt ook niet in een vacuum, dit is niet de eerste keer dat Musk in het nieuws komt met dit soort fratsen waar hij medewerker welzijn van ondergeschikt belang lijkt te vinden. Vorige jaar nog heeft hij tegen lockdown regels in de Tesla fabrieken heropend waarna zeer voorspelbaar er sprake was van een grote uitbraak en mensen die wel thuis bleven werden ondanks toezeggingen van Musk dat dit niet zo gebeuren ontslagen.
SpaceX gaat binnenkort dus failliet, want een slimme medewerker, neemt na het ontvangen van zo'n brief, direct al zijn vrije dagen op alle mogelijke manieren op.
Als het bedrijf failliet gaat, zijn ze die dagen en twee weken loon (dat is de gebruikelijke betalingstermijn in de VS) waarschijnlijk kwijt.

Ter vergelijking: We hebben een dergelijke situatie ook gezien in de begindagen van ASML, maar toen was de vraag of de medewerkers 2 weekeinden door konden werken. Het ging niet over een verbod op het opnemen van vakantiedagen zonder een einddatum.

[Reactie gewijzigd door vliegendekat op 23 juli 2024 05:41]

Onzin, SpaceX gaat niet failliet en alle slimme medewerkers zullen heus niet zomaar opstappen. De meeste mensen die bij SpaceX werken, werken daar omdat het de meest uitdagende opdracht is waar ze ooit aan zullen kunnen werken. Het idee is dat ze dit 5 tot 10 jaar doen tegen een heel goed salaris en dan opzoek gaan naar een baan waar ze een betere work-life balans kunnen hebben. Iedereen die daar werkt weet dat dit soort tijden erbij horen en zullen dus braaf doen wat Musk ze vertelt.
Twijfelachtig.

Het target dat Musk noemt, is wel heel erg hoog als de productie van motoren op dit moment nog niet in orde is.

Tevens zijn ook de lonen bij SpaceX niet hoog genoeg om "het met 5 tot 10 jaar knallen" te redden.

[Reactie gewijzigd door vliegendekat op 23 juli 2024 05:41]

Nogmaals, als vrije dagen van medewerkers dusdanig veel invloed heeft dan duid dit op fundamenteel grotere problemen
Dat is nu precies de strekking van het artikel: dat er grote problemen zijn!
Blijkbaar moet ik het verder toelichten, fundamenteel grotere problemen met hoe het bedrijf is ingericht. Als vrije dagen van medewerkers dusdanig veel impact hebben dan zijn je marges al dusdanig krap dat er ook maar heel weinig mis hoeft te gaan.
Blijkbaar moet ik het verder toelichten, fundamenteel grotere problemen met hoe het bedrijf is ingericht. Als vrije dagen van medewerkers dusdanig veel impact hebben dan zijn je marges al dusdanig krap dat er ook maar heel weinig mis hoeft te gaan.
Misschien moet ik het toelichten: De boodschap van het artikel was niet dat SpaceX al jaaaren lang in crisis is, en dat al die tijd mensen geen verlof kunnen krijgen e.d. Dat zou duiden op een verkeerde inrichting en fundamenteel te krappe marges. De boodschap is dat er onlangs een bericht was van Elon Musk dat SpaceX in crisis is beland - en dat er maatregelen zijn getroffen voor de nabije toekomst.

Het gebeurt regelmatig dat een of ander bedrijf in crisis raakt. Dat kan allerlei redenen hebben. Bijvoorbeeld dat het bedrijf verkeerd is ingericht, zoals jij zegt. Maar ook bijvoorbeeld dat ze iets verkeerd gepland hebben, of dat een manager grote fouten heeft gemaakt, dat een grote klant vertrokken is, dat de markt langzaam en ongemerkt veranderd is, of juist onverwacht en abrupt (bijv. door corona). Dat een paar klanten niet op tijd betaald hebben, of een paar leveranciers niet op tijd geleverd. Allerlei mogelijkheden. En het is wel heel kort door de bocht om zonder kennis van zaken de oorzaak te leggen bij een slechte inrichting van een bedrijf, of bij marges die fundamenteel te krap waren.

Als jij bijvoorbeeld morgen je baan verliest, en zes maanden later, nog steeds zonder baan, je hypotheek niet meer kunt betalen, dan ga ik ook niet zeggen dat jij fundamentele problemen hebt met de inrichting van je leven, en dat jouw marges fundamenteel te krap waren. En eerlijk gezegd: veel mensen, ook in NL, hébben redelijk krappe marges. Ik betwijfel of de meeste mensen zich kunnen veroorloven om zonder werkeloosheidsuitkering uitkering zes maanden lang geen werk te hebben...
De boodschap is dat er onlangs een bericht was van Elon Musk dat SpaceX nú in crisis is beland - en dat er nú maatregelen zijn getroffen voor de nabije toekomst.
Lijkt me te optimistisch wat je hier stelt. Twee vice-presidenten zijn opgestapt dan wel ontslagen. Dan loopt het al veel langer niet lekker. [zie link artikel]
SpaceX vice president of propulsion Will Heltsley has left, multiple people familiar with the situation told CNBC, having been with the company since 2009.
Lee Rosen, SpaceX vice president of mission and launch operations, left last week, sources said, having joined the company in 2013.
Beiden hebben gewacht tot na een ronde aandelen verkopen door SpaceX uit eigen voorraad. En zij niet alleen, meer mensen hebben besloten nog even te cashen voor ze het schip verlaten:
A handful of other long-time employees left after SpaceX closed its purchase offer on Friday, timing which people familiar with the matter indicated was in part tied to employees’ stock vesting schedules.
De problemen zijn groter dan vertraging bij de productie, lees:
The company has successfully performed a multitude of test firings and flights with Raptor, steadily improving the engine. Musk recently said that a second generation of the Raptor engine “has significant improvements in every way.”

“But a complete design overhaul is necessary for the engine that can actually make life multiplanetary. It won’t be called Raptor,” Musk said
"complete design overhaul" Ofwel er moet een compleet nieuw ontwerp gemaakt worden voor de raketmotor. Dat is veel ernstiger want je kan de duur daar niet van voorspellen. Dat kan jaren duren.

Wat de zaak nog een stuk moeilijker maakt dan bijvoorbeeld bij Tesla het geval was, is dat er geen grote rij klanten staat te wachten die al een vooruitbetaling hebben gedaan, dat het lanceren van satellieten nog jaren gaat duren, en dat er ook nog fors geld geïnvesteerd moet worden in grondstations. Ofwel inkomsten laten nog op zich wachten en zijn onzeker, zelfs als de motoren snel beschikbaar komen.
volgens Musk is het huidige Starlink-netwerk 'financieel zwak'.

Het is opvallend dat Musk zich zo uitspreekt over de financiële positie van Starlink, en het belang daarvan voor SpaceX. Musk ziet Starlink in de toekomst als de belangrijkste inkomstenbron voor SpaceX, maar momenteel verdient het bedrijf daar nog weinig geld mee. SpaceX wil naast Raptor-motoren ook snel nieuwe schotels bouwen om snel een groot aantal nieuwe klanten te kunnen werven. Musk zegt dat SpaceX in 2022 minimaal twee Starship-raketten per maand moet kunnen lanceren. "Anders lopen we een serieus risico op faillissement"
Wanneer een directeur over faillissement gaat spreken mag je wel van een serieuze crisis spreken. Dat is namelijk niet erg bevorderlijk om extra kapitaal aan te trekken, maar eerder ingegeven door de plicht om aandeelhouders tijdig te waarschuwen. Veel aandeelkopers zullen nu boos afvragen of Musk dit niet wist voor zijn tweede ronde aandelen verkopen. Klinkt meer als een laatste poging om het schip drijvende te houden. Dat werknemers nu geen vrij meer mogen nemen, duidt daar ook op.

Dat zullen werknemers ook beseffen en sommigen zullen naar een andere baan gaan uitkijken. Musk is echter een kat met negen levens die alles uit de kast zal trekken en misschien krijgt hij onverwachte steun, dus we zullen het rustig aankijken.

[Reactie gewijzigd door Elefant op 23 juli 2024 05:41]

Hoeveel startende bedrijven (want dat is SpaceX nog) ken je met veel vet op de botten? Ik heb dit bij enkele Nederlandse bedrijven ook meegemaakt hoor, in tijden van crisis juist wel je vakantiedagen opmaken omdat er weinig werk is of juist even niet opnemen omdat een bepaalde opdracht uitloopt en er boeteclausules dreigen.

Ik snap je verontwaardiging dus totaal niet. Er is daar iets mis gegaan in het ontwerp, waardoor de marges niet zo zijn als was gepland. Dat kan overal gebeuren en dan moet je met z'n allen aan de bak om het bedrijf door die moeilijke periode te halen.
SpaceX is inmiddels 20 jaar oud met 9500 werknemer en 2 miljard aan omzet.

De startup fase is al even voorbij.
Marges krap als de CEO ondertussen ruim 300 Miljard waard is?
Marges krap als de CEO ondertussen ruim 300 Miljard waard is?
Hopelijk snap je dat Musk niet 300 miljard op de bank heeft staan? Vrijwel al zijn "waarde" komt voort uit de gespeculeerde waarde van Tesla en SpaceX waar hij aandelen in heeft.

Musk heeft al meerdere malen zijn gehele vermogen direct in zijn bedrijven gestoken tot het punt dat hij bij vrienden op de bank moest slapen omdat hij zelf geen huis of inkomen meer had.

Nu is Musk beslist geen armzalig slachtoffer persoon maar als er bij uitstek nu één multinational CEO is die niet het voorbeeld is van mensen uitknijpen en alles in eigen zak steken dan is het Musk wel.
Hopelijk snap je dat Musk niet 300 miljard op de bank heeft staan? Vrijwel al zijn "waarde" komt voort uit de gespeculeerde waarde van Tesla en SpaceX waar hij aandelen in heeft.
Je hebt zeker een aantal goede punten hier hoor. Maar.... Het is en blijft wel krom. Of Musk nou de rijkste man op aarde is of gewoon vies rijk. Als hij geld wil vrijmaken dan kan hij dat met gemak. Net als iedereen die aandelen heeft. Je kunt ze (edit: of een deel) namelijk verkopen

Het is een keuze om dit niet te doen. Het is een keuze om van mensen te vragen om geen vakantie te nemen. Ik ben vooral benieuwd of dat voor die mensen ook zo is? Dit is pure speculatie uiteraard. Wellicht zijn ze zo goed dat ze bij 20 andere bedrijven terrecht kunnen en er dus voor kiezen om dit voor ome Musk te doen. Iets met geloven in zijn visie of iets dergelijks? Geen idee..

Daarom is er eigenlijk ook maar 1 ding relevant. Niet wat wij vinden, niet wat Musk vindt. Wat die mensen ervan vinden. En dat ontbreekt hier. Tov bijvoorbeeld game-crunch verhalen, waar wel steeds meer bericht van de mensen zelf naar buiten komt en de onmogelijk positie waar ze soms in zitten.

[Reactie gewijzigd door VonDudenstein op 23 juli 2024 05:41]

[...]

Je hebt zeker een aantal goede punten hier hoor. Maar.... Het is en blijft dit wel krom. Of Musk nou de rijkste man op aarde is of gewoon vies rijk. Als hij geld wil vrijmaken dan kan hij dat met gemak. Net als iedereen die aandelen heeft. Je kunt ze namelijk verkopen

Het is een keuze om dit niet te doen. Het is een keuze om van mensen te vragen om geen vakantie te nemen. Ik ben vooral benieuwd of dat voor die mensen ook zo is? Dit is pure speculatie uiteraard. Wellicht zijn ze zo goed dat ze bij 20 andere bedrijven terrecht kunnen en er dus voor kiezen om dit voor ome Musk te doen. Iets met geloven in zijn visie of iets dergelijks? Geen idee..

Daarom is er eigenlijk ook maar 1 ding relevant. Niet wat wij vinden, niet wat Musk vindt. Wat die mensen ervan vinden. En dat ontbreekt hier. Tov bijvoorbeeld game-crunch verhalen, waar wel steeds meer bericht van de mensen zelf naar buiten komt en de onmogelijk positie waar ze soms in zitten.
Oh daar ben ik het helemaal mee eens.
Ik reageer puur op het idee dat Musk 300 miljard op de bank zou hebben staan en makkelijk maar meer personeel kan aannemen. Beide zijn totaal onwaar, zelfs als zou hij dat bedrag op de bank hebben staan.
Je kan die keuze maken, maar dan heb je geen zeggenschap meer in het bedrijf, en gaat het bedrijf misschien niet te kant op die hij wilt (volgens zijn idealen) en gaat het meer richting winstbejag, dus daar heb je dan ook niets aan denk ik. Ik snap wel dat hij dit geen optie vind.
Je kan die keuze maken, maar dan heb je geen zeggenschap meer
Hoezo dat dan? Hij hoeft toch niet meteen AL zijn aandelen te verkopen?
Nu is Musk beslist geen armzalig slachtoffer persoon maar als er bij uitstek nu één multinational CEO is die niet het voorbeeld is van mensen uitknijpen
En dat op het moment dat hij vraagt om 6 maand continu te werken zonder vakantie ;)
Waar zie jij 6 maand staan dan?
Hoe is dat alles een voorbeeld van geen mensen uitknijpen of weinig in eigen zak steken?

Dat hij wat hij in z'n zak gestoken heeft aandelen zijn ipv harde euros (of dollars) maakt geen verschil in hoeverre hij mensen uitknijpt of waarde van mensen onttrekt.
Had ie niet net nog 10% van zijn Tesla aandelen gecashed of zo?
Dat snap ik zeker wel feit is echter dat Musk pas geleden 10% van zijn aandelen heeft verkocht 10% / 300
000 000 000 dollar is toch nog altijd 30 000 000 000 dollar weliswaar maar ik denk dat je daar flink wat workforce van kan betalen .
Je kan bijvoorbeeld 30 000 mensen een miljoen dollar betalen of 60 000 mensen 0.5 miljoen dollar ik denk dat voor zoveel geld best bereid zijn wat extra uren te maken .
dat ze nu achterlopen met de planning is gewoon een gevolg van slecht plannen , om met de dames van toren C te spreken gewoon betalen pannekoek :)
Nu is Musk beslist geen armzalig slachtoffer persoon maar als er bij uitstek nu één multinational CEO is die niet het voorbeeld is van mensen uitknijpen en alles in eigen zak steken dan is het Musk wel.
Niet mee eens, uitknijpen van werknemers doet hij 100% wel. Dat hij misschien geen mega salaris krijgt -geen idee wat voor salaris hij zichzelf heeft gegeven overigens- stijgen zijn aandelen er wel door en steekt hij daar een deel (zij het indirect) wel in zijn zak.

[Reactie gewijzigd door !GN!T!ON op 23 juli 2024 05:41]

Precies mijn punt...
Die 300 miljard komt alleen niet uit marges/inkomen he. Dat is appels met peren vergelijken.
waarvan 99% aandelen
100%.

Musk krijgt een salaris van 1 dollar per maand. Gratis werken mag niet volgens de Californische staat omdat een directeur op de loonlijst moet staan. Als je geen loon krijgt, sta je ook niet op de lijst. Vandaag die ene dollar...

Bonussen en andere voordelen worden in aandelen uitbetaald...
Ja en , pas nog 10% aandelen verkocht toch slechts 30 miljard dollar :'(
Dat is niet zo gek in een type bedrijf als SpaceX. Er wordt heftig geïnvesteerd in toekomstige technologie. Eigenlijk is het hele Starship project een nieuwe startup die erg belangrijk is voor SpaceX. Zonder Starship zouden ze nog wel kunnen blijven bestaan, maar blijft het niet lang interessant. Starship is nodig om de toekomstige visie van het bedrijf te bereiken.
"Marges" zijn een leuk concept voor een bakker, of een ander stabiel bedrijf met een vast patroon van inkomsten en uitgaven. Voor een bedrijf met sterk wisselende inkomsten en uitgaven, waar het verband tussen de twee minder helder is en zeker minder tijdsgebonden, is het idee van "marge" een stuk minder zinnig. Cashflow is vaak een acuter probleem. Raptors kun je nu eenmaal lastig op de balans zetten
Nogmaals, als vrije dagen van medewerkers dusdanig veel invloed heeft dan duid dit op fundamenteel grotere problemen
Om een punt te maken, ja, dat kan enorm veel invloed. Veel succes met je verbouwing tijdens de bouwvak, om maar een voorbeeld te noemen.

Tijdens corona hebben mensen zoveel dagen opgespaard (je kon werkelijk niks) dat zodra het weer kon iedereen vrije dagen opnam. Dat is voor sommige sectoren een enorm probleem en die vragen dan hun werknemers om vakantiedagen anders in te plannen of gefaseerd. In sommige gevallen betekent het zelfs dat je geen vrij kan nemen, bijvoorbeeld bij een 24x7 productie fabriek.
Dat laatste is iets wat ik wel kan beamen, 24 uurs productie is er iig 1 fabriek waar gewoon geen vrij genomen kon worden (en ik hoorde het wel veel meer). En de bedrijfsarts maar naarstig testen, besmet is naar huis, en er waren er erg veel positief, al zou je vrij willen nemen omdat je veel dagen heb, pech gehad, te veel zieken.
Dat was bij ons ook, er werd ons in Corona-tijd gevraagd toch wat vrije dagen op te nemen, zodat we niet allemaal "zodra het kon" op vakantie zouden zijn. Ik snap dat wel, vakantie is een recht, maar het moment waarop doe je wel in overleg. Uiteindelijk heb je er ook alleen jezelf en je collega's mee als je werkgever omvalt, doordat het personeel dat stapje extra niet wil doen.

Het is vervolgens aan het bedrijf om dat soort gedrag te belonen en die beloning niet bij de top van het bedrijf uit te laten komen. Dat hebben ze bij mij op werk uitstekend opgelost :)
overal in de wereld zie je hetzelfde probleem ontstaan, bij het bedrijf waar ik werk kunnen we momenteel ook moeilijk aan technisch personeel komen, dit is niks vreemds in de huidige markt. spaceX is een bedrijf wat valt of staat bij explosieve groei naar dominatie waardoor ze daarna praktisch niet meer om kunnen vallen, als die dus die groei niet kunnen waarmaken valt hun hele concept
Nogmaals, als vrije dagen van medewerkers dusdanig veel invloed heeft dan duid dit op fundamenteel grotere problemen.
Krapte op de arbeidsmarkt?

In ieder geval zie ik ook helemaal niets verkeerd aan dat "überhaupt durven te vragen". Als er in een organisatie door omstandigheden tijdelijk veel werk verzet moet worden en je niet op 1-2-3 extra gekwalificeerd personeel vindt, dan is het net goed beleid om dat te vragen. Dat gebeurt hier echt ook hoor.
Anoniem: 421923 @Creesch2 december 2021 10:12
ik ben 'groot fan' van Musk maar we zullen inderdaad moeten beseffen dat het een workaholic is en dit niet mag projecteren op z'n medewerkers.
Is wel afwentelen van problemen op de mensen natuurlijk. En hoe lang is 'even'? Maar nu krijgen Amerikanen volgens mij niet zo heel veel vrij opneembare dagen.

Ik wil het anders stellen: Elon heeft voldoende financieele middelen om een klap op te vangen en moet deze nu al inzetten om de work-force uit te breiden. Dat is simpel gezegd maar wel een betere oplossing dan simpel zeggen: "jullie moeten harder werken".

Overigens hoop ik wel dat SpaceX het redt.

[Reactie gewijzigd door Tintel op 23 juli 2024 05:41]

Als er iets ontwikkeld moet worden, dan helpt het meer mannetjes er tegenaan gooien vaak niet, of werkt het zelfs averechts. Meer inwerken, meer overleg -> minder productieve uren per werknemer.
Klopt. Zie o.a. het boek over de Mythical Man-Month. Meer mensen is meer noodzakelijk overleg tussen die mensen. En omdat de planning daarna achterloopt laat je nog meer aanschuiven....
IBM & boek wat dit onderschrijft: the mythical man month.
Dit werkt wel kijk maar eens hoe de race naar de maan opgelost is gewoon mankracht er tegenaan gegooid en de mensen die eraan werkten motiveren.
Als je 300 Miljard waard bent is het wel een beet schandalig om niet te zorgen dat er meer personeel komt.
al is het maar om de mensen die echt aan die motoren werken te ontlasten zodat die zich echt met die ontwikkeling van die motoren bezig kunnen houden.
Eehhh, nee, dit werkt niet, tenzij je krachten gaat inzetten voor heel simpel werk. En zelfs dat is geen garantie. Één kuil graven gaat goed met 1 man, nog beter met 3 man, maar als je 1000 man één kuil laat graven dan gaat het mis, want voor je het weet is iedereen met iets anders bezig dan die ene kuil graven.
Dat is net zoiets als managers die denken dat je, als je negen vrouwen tegelijk inzet, wel in een maand een baby kunt produceren.

Zo werkt het in de realiteit nu eenmaal niet.
Je hebt wel 9 maanden om 9 babies te produceren, het gemiddelde is dan wel 1 per maand :-)
Op papier voldoe je aan de productiedoelstelling, mits je het na 9 maanden meet .....
Is wel afwentelen van problemen op de mensen natuurlijk
Ja én ? Dat gebeurt hier ook gewoon. In veel bedrijven zijn krappe planning en deadlines niet ongewoon. En als het tegenzit, dan moeten er gedurende enige tijd extra uren gedraaid worden. En uiteindelijk is het dus het personeel dat het probleem oplost. En het is echt niet zo dat iedereen in NL altijd voor overtijd betaald wordt.
De "en" is: als je dit ziet aankomen en de gevolgen zijn dermate ingrijpend dan moet je dit anders oplossen.
Krappe planning voor een order en daarvoor wat extra tijd spenderen (als in: langer werker) is van een andere orde.
Buiten de oplossing: meer werken door huidig personeel bestaat namelijk ook nog:
  • extra mensen inhuren
  • deel uitbesteden
  • planning aanpassen in overleg met afnemer
En dat niet iedereen voor overtijd betaald wordt klopt. Als dit gebeurt bij laag geschoold werk (en doorgaans ook laag betaald werk) dan is dit dus diefstal want dat is het enige wat de werknemer inbrengt (ervan uitgaan dat deze altijd even goed z'n best doet).
Bij hoog geschoold en/of hoog betaald werk ligt dat weer anders. Ook niet helemaal correct natuurlijk maar daar zit overwerk dan 'verstopt' in het hoge salaris.
Voor projectmatig werk is het ook anders. Daarbij geldt dat je dus niet wordt afgerekend per uur maar voor het resultaat dat je haalt.

Echter bij alles geldt: als constructief moet worden overgewerkt dan klopt dit niet. Dan is de planning onjuist of wordt teveel verwacht door de opdrachtgever/werkgever.
wij hebben vorig jaar een nieuw distributiecentrum in gebruik genomen.
Vanwege de impact op het bedrijf was van te voren aangekondigd dat in een periode van 6 maanden tijdens de ramp-up geen vakantie mocht worden opgenomen, tenzij het echt niet anders kon(familiezaken, overlijden, ziekenhuis etc uitgezonderd dus).

Het is gewoon heel normaal om tijdens een kritiek pad dit te vragen van je medewerkers. En vaak is het zelfs zo, dat zelfs tijdens zo'n situatie in overleg met je leidinggevende vaak toch nog vrij geregeld kan worden.
Werkgever heeft dan ook alle geboekte vakanties vergoed tijdens die periode.
Wat bizar. En dit vinden ‘we’ dan allemaal prima. En zo wordt het iedere generatie erger.
Heeft niks met generatie te maken. Dit heb ik al in meerdere landen gezien, in verschillende sectoren en is in de afgelopen 35 jaar niet heel erg veranderd. Ik praat het niet goed, maar het is bij uitzondering wel het geval. Of denk je dat verpleegkundigen in de ICs nu veel vakantie opnemen? Of als er een ramp is ergens, dan worden vaak alle verloven ingetrokken van ziekenhuis personeel of van politie om maar een voorbeeld te noemen. Dit was vroeger niet anders dan nu. Wel ben je als werknemer beter beschermd dan vroeger, dus nu is het eigenlijk wel een beetje beter.
Er zijn veel minder vaste contracten, dus dat 'beter beschermd' valt vies tegen.

Ik vind dat het van 2 kanten moet komen: de baas is loyaal naar mij (vast contract, niet zeuren als ik ziek ben, etc) en ik ben loyaal naar de baas (niet zeuren als het af en toe alle-hens-aan-dek is).

Voor zover ik over Elon weet is hij zo'n Amerikaanse manager die in de mythe gelooft dat hij "job creator" is: dat het liefdadigheid is als hij mensen inhuurt, want eigenlijk draait het hele bedrijf om zijn genie.
Ik vind dat het van 2 kanten moet komen: de baas is loyaal naar mij (vast contract, niet zeuren als ik ziek ben, etc) en ik ben loyaal naar de baas (niet zeuren als het af en toe alle-hens-aan-dek is).
Dat is voor mij absoluut een vereiste, anders zijn ze mij kwijt.
Voor zover ik over Elon weet is hij zo'n Amerikaanse manager die in de mythe gelooft dat hij "job creator" is: dat het liefdadigheid is als hij mensen inhuurt, want eigenlijk draait het hele bedrijf om zijn genie.
Ik heb nooit in America gewerkt dus ik kan niet meepraten over de werk ethiek aldaar. Wel is het een feit dat een techneut met veel kennis schaars is, als je die als vuil behandeld dan verdwijnen ze naar andere bedrijven die ook met raketten bezig zijn, en die heb je wel daar in de US of A. Elon Musk past in het rijtje van andere entrepeneurs, je kan ze bewonderen of een hekel aan hebben. Ieder voor zich. Hij heeft een visie en die blijft hij achtervolgen met alles wat hij heeft (inclusief al zijn geld). Ik heb daar wel bewondering voor. Hoe hij zijn werknemers behandeld kan ik niet oordelen. Bovenstaande maatregel zie ik ook bij bedrijven in Nederland, dus heel vreemd is dat niet.
@david-v Ik denk dat je gelijk hebt en er inderdaad weinig IC verpleegkundigen vakantie opnemen. Wat er ook te zien is, is dat er meer en meer mensen uit de gezondheidszorg vertrekken met het plan om nooit weer terug te komen. Zeker in de VS en GB lees je hier veel over.
Veel van deze mensen beschouwden de gezondheidszorg als hun roeping en waren van plan nooit te vertrekken. Toen kwam Covid-19 langs, werden die mensen langdurig, zwaar (over)belast en konden ze letterlijk niet meer verder.
Natuurlijk wil men best "eventjes" de schouders er onder zetten in tijden van crisis. Juist in dat soort situaties moet je als werkgever ontzettend voorzichtig met je personeel zijn, want ontzettend veel mensen zijn niet goed genoeg in het tijdig erkennen dat ze aan het werk onderdoor gaan. Ze zullen, als ze hart voor de zaak hebben, tot het gaatje gaan en daar voorbij.
Daarna komen ze zichzelf op de een of de andere manier tegen, fysiek of mentaal, en kunnen echt neit meer verder. Dan rest een langdurig hersteltraject en/of vertrek uit hun functie. Dat is vervelend voor een werkgever, maar belangrijker nog, dat is een drama voor diegene die het ondergaat. We moeten als samenleving niet onderschatten hoeveel sociale schade dit soort (slechte werkgever) praktijken doet.
Verpleegkundige in de IC zijn al een tijdje bezig de doorgeschoven vakantie uren aan het opnemen. Vandaar de gedaalde beschikbaarheid van IC bedden.
Een ramp leidt niet tot zes maanden intrekking van vakantie dagen.
Nee dat is het niet, dat heet slechte planning. Dat zou niet normaal moeten zijn.
Tijdens een ramp up moet je je productie door laten gaan, mensen trainen en nieuwe processen implementeren.. Het is dan niet zo gek dat je even geen verlof mag nemen.

Overigens is dat wel een ander scenario dan een probleem met de motor van een starship. Dan is idd meer planning dan wel een probleem met de productie. Ook dan is het toch aan een bedrijf om te vragen om dit te doen. Je kan dan ja of nee zeggen. Als werknemer heb je ook een verantwoordelijkheid in het succes van een bedrijf, dus velen zullen daar niet gek tegen over staan.

[Reactie gewijzigd door still_the_same op 23 juli 2024 05:41]

Dat is eigenlijk wel gek. Als persoon heb je genoeg gedoe in je leven zoals heel veel mensen uit persoonlijke ervaring kunnen vertellen. Meestal functioneren mensen beter als ze niet overbelast worden. Wel eens gekeken naar hoeveel mensen elk jaar weer overspannen raken? Opnieuw: mijn ervaring is dat veel mensen nutteloos worden overbelast omdat de leiding slecht een planning kan maken en organiseert of veel te weinig ervaring heeft met dit soort 'ramp-ups' waar je het over hebt. Dingen gaan zoals ze gaan, wentel dat niet af. Of laat het tenminste een vrije keus. Sowieso. Met de huidige arbeidsschaarste zou ik als werkgever misschien maar eens achter de oren krabben. Een blije medewerker betaald zich altijd terug...
Tijdens een ramp up moet je je productie door laten gaan, mensen trainen en nieuwe processen implementeren.. Het is dan niet zo gek dat je even geen verlof mag nemen.
Dat is dus precies waarom 9/10 ERP implementaties, ramp ups etc op een ramp uitdraaien. Je moet idd productie door laten gaan, mensen trainen etc, maar dat kan je huidige workforce er niet bij hebben (als ze normaal ingepland worden voor het werk wat ze doen). De benodigde capaciteit zul je dus in moeten huren of aan moeten trekken. Zo simpel is het. Structureel meer werken door dezelfde workforce is nooit de oplossing. Mensen raken oververmoeid, overspannen of zien het niet meer zitten om voor je te werken en vertrekken. Dan wordt je probleem dus groter in plaats van kleiner.

[Reactie gewijzigd door dreku88000 op 23 juli 2024 05:41]

Bij ons werkt dat ook zo, met dat verschil dat wij al een maand weten dat we in april, mei en juni geen vrij mogen nemen. Dat is iets anders als dat je het van de ene op de andere dag te horen krijgt.
Nergens in de email van Musk of in het artikel wordt gesproken over overwerk. Het gaat hier alleen om het niet opnemen van vakantiedagen. En een personeelstekort is niet zo maar opgelost. Het is zeer lastig om goed geschoold personeel te krijgen in heel erg veel industrieën. Veel van de bedrijven waar ik kom, worstelen ontzetten om goed geschoold technisch personeel te vinden. Dus als je nu met een capaciteitsprobleem zit, dan heb je dat echt niet zo maar opgelost.

Ik ben het er mee eens dat het geen structurele oplossing is om personeel veel meer te laten werken of geen vrije dagen te geven. Echter kunnen we op basis van het artikel en de email dat nog helemaal niet concluderen. Er wordt niet over overwerk gesproken en ook niet over de duur van de periode waarop ze vragen geen vakantiedagen op te nemen.
Het is zeer lastig om goed geschoold personeel te krijgen in heel erg veel industrieën.
Nee hoor dat is het helemaal niet. Het is alleen moeilijk om goed geschoold personeel te vinden dat kan voldoen aan de voorwaarden van het bedrijf.

Hoe enorm veel mensen ik wel niet heb leren kennen door mijn leven die maar 'iets simpels' zijn gaan doen, omdat ze voor het (veelal mentaal) zware werk gewoon te weinig terug krijgen en liever voor minder loon dan maar minder verantwoordelijkheden hebben en daar meer rust c.q. vrijheid voor terug krijgen.

Mensen met prachtige HBO diploma's die maar schoonmaker geworden zijn, in de logistiek zijn gaan werken of simpelweg koffie rondbrengen. Ze hebben daar een prettiger leven mee dan dat hooggeschoolde werk waar gewoon te weinig tegenover staat.
De hooggeschoolde mensen die ik ken die niet in hun vakgebied zijn gaan werken hadden dat meestal zelf wel gewild, maar werden niet aangenomen omdat veel bedrijven bijna alleen maar omscholers (vanuit bootcamps e.d.) wilden huren.
Techneuten en nerds komen vaak veel moeilijker langs HR dan een gesjeesde psychologie-student.
Mensen in amerika nemen toch al bijna geen vrije dagen omdat er bij gedacht wordt dat iemand anders je dan vervangt en je eruit gegooit wordt wat ook best zo kan zijn. Dus zoveel verschil zal dit niet wezen voor de werknemers.
Ik reageerde ook meer algemeen op de instelling: leg het bedrijfsprobleem maar bij de werknemers zelf neer. Dus de 'vrijheid' van de werknemers zeg maar. Want buiten hard werken in de uren die ze er al sowieso zijn, is het enige wat ze nog kunnen bieden: meer werken of gratis werken.
Je hebt gelijk dat dit niet wordt gezegd maar we weten bijna allemaal wel uit ervaring hoe laat het is als de aankondiging "om te overleven moeten de schouders eronder" wordt gedaan.
Geen vrije dagen opnemen is namelijk dan ook: "get it done!" en betekent vaak ook overwerk.
Natuurlijk pure speculatie.
Natuurlijk is een capaciteitsprobleem niet zomaar opgelost.

Maar stel anders de vraag eens: waarom moet het af op datum X? Waarom heb je een capaciteitsprobleem? Is dat het wel een capactiteitsprobleem of zijn er nog technische problemen die nu eenmaal geen fixed oplossingstijd hebben?
Dat doe je nu wel even heel makkelijk. :|

Overwerk verstopt in hoog salaris? Misschien in de markt; als je bij Deloitte ff 130k+ binnentikt.
Maar daar kan en wil ook niet iedereen werken. Sommigen hoog opgeleiden werken bijvoorbeeld gewoon in overheidsdienst, uit overtuiging, omdat ze iets tegen consultancy hebben, omdat het makkelijker te combineren is met allebei 4 dagen werken (kids or no), whatevs.

Dat 'hoge salaris' is dan de compensatie voor de lange opleiding waarin je niet of nauwelijks verdiende (of je zelfs in de schulden stak).

Binnen het huidige systeem moet dan je een foutloze carriere hebben en volhouden tot je dik in de 50 bent om quite te spelen tov van bijvoorbeeld een loodgieter of een schilder (zwartwerk niet eens meegerekend). Als er maar iets misgaat, ergens, you might never catch up.

Ook daar moeten overuren dus gewoon betaald worden. Je kunt namelijk bij de bakker of de autodealer niet betalen met 'overuren'.

Wel ben ik met je eens dat het knijpen in overuren bij 'laaggeschoolde' banen vaak nog viezer gaat dan bij hoogopgeleiden; bij mensen die nog minder de gelegenheid hebben zich te verweren. Resultaat van de in NL volstrekt doorgeslagen flexibilisering van de arbeidsmarkt.
Ja - daar heb je gelijk in. Zeker niet iedereen wordt netjes gecompenseerd voor overuren. Dat is het vreemde van dit systeem. Zonder mensen geen product maar ondertussen zijn die mensen vooral hinderlijk lijkt het soms...

(ik heb alle situaties wel meegemaakt - zelfs met een hoog salaris (120k) is het niet prettig dat de aanname is: je bent altijd aan het werk of beschikbaar voor werk)
Extra mensen inhuren kost eerst extra tijd om in te werken. Raket motoren zijn niet iets waar je zo even inspringt en de apparatuur die ze voor de productie gebruiken is ook uniek voor space x. Verwacht per extra werkenemer eerst een flinke dip in de productie voordat deze toeneemt. Tegen de tijd dat je merkt dat je extra mensen nodig hebt ben je te laat en ga het eerst nog een stukje zwaarder krijgen voor je de vruchten plukt van een sollicitatieronde (waar je ook een techneut bij moet laten aansluiten).
Maar nu krijgen Amerikanen volgens mij niet zo heel veel vrij opneembare dagen.
Dat valt nogal mee.
Mijn amerikaanse collega's krijgen bijna evenveel vrij opneembare dagen en ze hebben veel meer nationale feestdagen.
Uiteindelijk heb ik minder dagen vrij per jaar dan hen. Waar wel een heel groot verschil in zit, is dat amerikanen en britten geen lange vakanties opnemen. 3 of 4 weken achter elkaar vakantie nemen wat in Nederland heel normaal is, is voor hen onvoorstelbaar. (In NL is het bij ons verplicht om minimaal 1x per jaar twee weken achter elkaar vrij te nemen)
Offtopic
Dat valt nogal mee.
Mijn amerikaanse collega's krijgen bijna evenveel vrij opneembare dagen en ze hebben veel meer nationale feestdagen.
Dan moet je me even een linkje sturen van het bedrijf waar ze voor werken. Ik zit hier in Colorado met 10 betaalde vrije dagen en 9 nationale feestdagen. Dat is niet bepaald gelijk aan de 20 (mijn laatste baan in NL had er 30) die je minimaal in Nederland hebt + 8 feestdagen. Sommige werkgevers geven je per dienstjaar 1 vrije dag (tot max 20) zodat je lekker niet weg gaat want bij de volgende werkgever zak je terug naar 10.
Er zijn zat werkgevers hier die je het eerste jaar geen betaald vrij geven, ook niet op feestdagen. Dus de toko gaat dicht, je kunt niet komen werken maar krijgt ook geen salaris. En vergeet niet, feestdagen kun je nou eenmaal niet opnemen als je wilt.

Ontopic:
Een vacation lockout periode is helemaal niet raar hier. Veel bedrijven hebben dat rond drukke periodes of de sluiting van een boekjaar. Vergeet niet dat Elon en de rest van de board aan de aandeelhouders moet laten zien dat ze de nodige maatregelen treffen om de boel op de juiste koers te houden.
Offtopic:

Bij ons krijg je hier gewoon 20 vrije dagen en 9 nationale feestdagen, dit is hetzelfde bij veel grote bedrijven waar we mee samen werken. Het hangt heel erg van je werkgever af en ben het eerlijk gezegd met @mjtdevries eens dat ik merk dan mensen hier net zo veel vrije dagen hebben als in Nederland. Echter, ze nemen vrijwel nooit twee weken achter elkaar vrij, hoogstens rond kerst of in de zomer vanwege kinderen.

On topic:
Die vakantie lockout is inderdaad gebruikelijk, echter merk ik daar ook steeds meer flexibiliteit in nu men nog veel vanuit huis werkt.
en terecht helemaal met je eens
Maar nu krijgen Amerikanen volgens mij niet zo heel veel vrij opneembare dagen.
Ligt imho heel erg aan het bedrijf waarvoor gewerkt wordt, at Tesla 15 dagen vrij (dat is inclusief 'sick days').

Hoeveel vrije dagen denk je dat je bij de PostNL kan opnemen tijdens de feestdagen? Of (normaal gesproken) in de retail tijdens erg drukke momenten. En dan kan je op je 'recht' staan, maar dan lig je er ook als eerste uit bij een reorganisatie en je gaat daar werken echt niet meer leuk vinden... Promotie kan je dan echt vergeten.

Is het netjes? Nee. Gebeurd het, ja heel veel! En bij de meeste mensen hoef je het niet eens te vragen want die snappen dat ze bij deadlines en drukke momenten moeten bijspringen. Daar zijn dan ook regels voor in Nederland.
Dat je tijdebs de feestdagen geen vrij kunt nemen weet je 365 van te voren al. Dat is niet te vergelijken met de situatie waar dit artikel over gaat, daar is het ad hoc.
Ad hoc heb je als er een bijzondere noodzaak is, bijvoorbeeld door een ramp of financieel probleem. Hoeveel werknemers moesten bijvoorbeeld tijdens corona een deel van hun salaris inleveren? Om maar een voorbeeld te noemen.
Nou ik denk niet dat hij 123 zijn financiële middelen zal zetten. Daarnaast is het probleem dat bij workforce uitbreiding je eerst altijd een dip krijgt. En bij grote uitbreidingen moet je rekening houden met maanden vertraging. Je gaat een deel van je personeel namelijk inzetten om het nieuwe personeel te onboarden en kennis over te dragen.

Vaak is workforce uitbreiding meestal noodzakelijk als de vooruitzichten positief zijn of als het bedrijf een plafond heeft bereikt en nu een hoger plafond wilt bereiken voor expansie.
tja - maar we hebben het niet over een ordertje papier met logo's. Ik heb een beetje 'allergie' voor de instelling: "het is echt heel erg en als jullie nu niet nog meer vrijheid inleveren dan komt het nooit goed". Natuurlijk kost inwerken tijd, maar hoe kan het nu dat iets waar eigenlijk nog geen afnemers voor zijn (behalve eigen bedrijf) tegen een deadline aanloopt (en dan letterlijk een deadline). Zijn er boete clausules als ze een jaar later de ruimte veroveren? :/
SpaceX zelf hoop ik ook, dat starlink mag wat mij betreft ophoepelen. We hebben al genoeg troep om de aarde zweven en behalve voor een handjevol mensen is dat Starlink ook weer niet echt iets heel nuttigs.
Punt is dat er ook andere manieren zijn dan starlink om dit te realiseren, en dat deden we al voordat Elon de lucht volschoot met Starlink. Genoeg experts zeggen dat de hoeveelheid troep in orbit echt te veel aan het worden is. No wonder dat er inmiddels nieuwe startups zijn met als doel dat op te ruimen. Nee StarLink hebben we niet nodig en ben ik liever kwijt dan rijk.
Een starlink satelliet is zo groot als een tafel. Er vliegen nu 1.600 tafeltjes in de ruimte op een 'oppervlak' nog groter dan de aarde. Ik denk dat er heel wat meer tafeltjes in de oceaan drijven.
Het klinkt allemaal als troep om de aarde zweven, maar in werkelijkheid zijn het speldenknopjes.
Die troep in de oceanen vliegt niet met bijna 8000 meter per seconde door het water heen. Waardoor de effectieve ruimte in LEO eigenlijk niet zo heel veel is.

Het zijn er nu 1600, dat worden er ruim 40.000. Starlink alleen al is meer troep dan dat we als mensheid in totaal de ruimte ingeschoten hebben. Daar komt nog bij dat er nog minstens 3 van soortgelijke netwerken in ontwikkeling zijn.

We dachten ooit dat de oceanen zo belachelijk groot waren, dat we daar als mens nooit invloed op zouden hebben. Over onze atmosfeer dachten we ook zo. Al dat land in de wereld idem dito. Ondertussen is op elke vierkante meter aardoppervlakte onze invloed terug te zien. Vind je in de diepste krochten van de oceanen onze troep en is onze atmosfeer naar de klote aan het gaan door onze vervuiling.

De ruimte om onze aarde zal hetzelfde lot ondergaan. De hebzucht van de mens heeft geen grenzen.

[Reactie gewijzigd door batjes op 23 juli 2024 05:41]

Ik ben bang dat het al zo ver is in de ruimte: http://www.stuffin.space/
Heb jij wel eens gezien wat zo’n’ speldenknopje’ doet als het met 15.000km/u tegen iets aanvliegt?
Ok, en op welke manieren wil je op zeer ver gelegen gebieden een internet aansluiting voor elkaar krijgen? Kabeltje trekken?
Ja, waarom niet?

Ik begrijp het, ontbreken van infrastructuur enz. Maar is een nieuw probleem creëren om een ander probleem op te lossen, werkelijk een oplossing, of verschuiving van het probleem?
Enig idee wat de kosten zijn voor het trekken van een kabel door een bergachtig gebied om een paar duizend mensen in een vergelegen dorp van één kabel te voorzien? Er is werkelijk geen enkel bedrijf die dat gaat doen, zelfs in Nederland doen ze dat niet zomaar en laten ze de mensen opdraaien voor de aanlegkosten, laat staan in landen waar de infrastructuur en stuk slechter geregeld is dan hier. Het is voor die afgelegen gebieden/dorpen/huizen vaak onmogelijk om iets voor elkaar te krijgen. Met deze technologie maak je dat een stuk toegankelijker. Als er klanten zijn in Nederland, waar je zou denken dat je overal wel snel internet zou kunnen krijgen (wat dus absoluut niet waar is), moet je nagaan hoe het is in minder bedeelde delen van de wereld.

Dus nee, de andere manieren werken niet overal en dit is een oplossing.

Mee eens over de rotzooi in de ruimte. Dat moet absoluut anders, maar dat zijn satellieten die in gebruik zijn niet. Het is de afval waar het probleem ligt, landen die de verantwoordelijkheid niet nemen en "testjes" doen met raketten om een satelliet aan flarden te schieten...
Er zijn zat long-distance draadloze netwerk technologieën met een redelijke bandbreedte. Traditioneel Kabeltje trekken naar een faciliteit onderaan de berg zoals overal gebeurd. Een airlink opzetten van die plek naar boven de berg bij je dorpje met LOS. Daar boven omheen een netwerk opbouwen zoals normaal. Klaar.Makkelijk toch? Tuurlijk, als het een dorpje is van 500 mensen gaat niet iedereen 1gbit/1gbit krijgen maar dat maakt ook niet uit, dat krijg je bij Starlink ook nieteens.
Je denkt teveel in Nederlandse termen. Er zijn gebieden waar de afstand tussen dorpen tientallen kilometers is. Die oplossingen die je aandraagt kunnen misschien wel in broodje plekken werken, maar niet overal. Ook in Nederland heb je niet overal snel internet en zijn mensen heel blij met de mogelijkheden van starlink. Het is niet ter vervanging van een bestaande oplossing, het is ter aanvulling voor een betere spreiding van internet, wereldwijd.
Zo hebben we 't overal toch gedaan?
NEE! Na al die jaren zijn er in Nederland nog steeds honderdduizenden huizen zonder breedbandverbinding. Tot een paar maanden terug dan, want dat probleem is nu opgelost met starlink.
Kabeltje trekken inderdaad. Hebben we hier toch ook gedaan?
Kabeltje trekken naar een dorp met een paar honderd inwoners op een berg... Waarbij de dichtsbijzijnde locatie waarvan de kabel moet vertrekken op 20 of 30 km afstand ligt (als het niet meer is). Nee, dat gaat echt niet gebeuren, en als het wel gebeurd, is starlink vele malen goedkoper.
In een groot deel van de wereld ga je geen kabels in de grond leggen. Niet over lange afstanden en zeker niet door rotsachtige bodems.

Up-time van ADSL ligt hier rond de 70%. Tenzij het moessontijd is. Dan ligt het aanzienlijk lager. Ondanks dat ik fiber heb, en dus geen last van de regen, denk ik erover naar om over te stappen op starlink zodra het beschikbaar kom.

Waarom ? Alle kabels hangen aan palen. En bij een beetje orkaan waaien wat palen om. En dan zit je een dag of wat zonder internet. En met +/- 20 orkanen per jaar tikt dat 'lekker' aan.

Een schotel waait niet om. En is in geval van nood wat makkelijker af te schermen dan 20 - 30 telefoonpalen.

Dus nee, er is geen andere manier om betrouwbaar internet te realiseren.
Elon heeft voldoende financieele middelen om een klap op te vangen en moet deze nu al inzetten om de work-force uit te breiden
Ik denk dat Elon heel heel heel veel
vermogen heeft. Dat is iets anders dan financiële middelen voorhanden hebben. Jij kan waarschijnlijk ook een klap van 2 ton overleven. Want je vermogen is waarschijnlijk hoger. Maar tja, dan moet je wel je huis verkopen om van je vermogen een financieel middel te maken die anderen accepteren.

Ik denk dat Elon nergens een paar miljard op zijn rekening heeft staan. Dat is niet de manier waarop hij tot nu toe zijn financiële middelen heeft gebruikt....op de bankrekening laten staan.
Waarschijnlijk staat dat geld inderdaad niet in een spaarpotje op z'n bureau maar toch... het is een bedrijf dat vooruitloopt op de concurrentie en enorme potentieel lijkt te hebben. En Elon heeft een redelijk goed track-record wat betreft 'durven'. Dus durfkapitaal zou toch ergens beschikbaar moeten zijn.
Ja, dat is zeker het geval, zie de groei in waarde van de aandelen. Dat is kapitaal dat door aandeelhouders in het bedrijf wordt gepompt. Maar hij heeft dus niet zomaar de financiele middelen om even een paar miljard zelf erin te pompen, want zijn vermogen zit voornamelijk in de waarde van die aandelen van onder andere SpaceX.
Wat denk je dat er met die mensen gebeurt als dit mislukt en starlink failliet gaat?
Nou nou. Musk stopt er zijn hele / halve hebben en houden in, maar omdat die mensen hun werk niet goed doen, raakt hij dat misschien wel kwijt.

Het is niet gek dat hij van ze vraagt om dat recht te trekken. Het is niet alsof hij die motoren zelf bouwt.

Moet niet gekker worden, zij verprutsen zijn geld, maar hij moet daar last van hebben.
Eens en dat zien we hier ook.
Verplegend personeel mag ook niet zomaar altijd verlof nemen en nu tijdens corona-'drukte' en ziekte/uitval van verplegend personeel van mag deze sector ook niet stil vallen.
Zelfs mensen die op langdurig verlof zijn worden soms terug opgeroepen.

Ook bvb tijdens Black Friday of Cyber Monday of gewoon al de feestdagenperiode als Kerstmis/Nieuwjaar zal je bij een fulfilmentbedrijf of pakkettenbedrijf ook geen verlof moeten aanvragen.

En als een bedrijf in moeilijkheden is, wordt er soms gevraagd om extra te werken om jouw job en die van jouw collega's bestaande te houden ipv dat iedereen werkloos valt omdat een bedrijf failliet gaat. Lijkt me allemaal niet echt absurt...
Eens met wat @PizZa_CalZone zegt. Musk is 300 miljard waard, maar om SpaceX te redden moeten mensen extra voor hem rennen in plaats van dat er dus extra personeel word aangenomen. SpaceX had een omzet van 2 miljard in 2018, dus Musk kan wel wat centjes missen om de boel overeind te houden.
Het zelfde met vervoersbedrijven. Er is werk te over, maar we betalen ons personeel geen flikker en ze mogen geen vrij nemen. Terwijl de winst met 5000% is gestegen...

Maar het grote probleem is dat er gegokt is door waarschijnlijk Musk en hij nu verloren lijkt te hebben. Starlink is volgens mij nogal overschat als dat zo veel geld moet gaan opbrengen, en volgend jaar 2 starship lanceringen per week? Waarom?
SpaceX neemt zeker weten iedereen aan die ze kunnen die goed is. Talent is een hoofdreden waarom groei geremd wordt. En er zal vast een reden zijn waarom Musk zo veel aandelen Tesla heeft verkocht laatst. Die kan hij nu mooi inzetten om SpaceX een cash-injectie te geven.

Het personeel heeft trouwens ook gewoon aandelen (maar niet als je voor je earn-out vertrekt).
Elon Musk heeft zoveel aandelen verkocht omdat die geld nodig heeft voor Tesla aandelen.
Zijn vergoeding als CEO van Tesla bestaat uit aandelen opties. Deze opties vervallen binnenkort, en dan moeten ze omgezet worden in aandelen, anders zijn ze verloren.
Ik denk dat Elon deze opties kan omzetten aan $8 per aandeel, maar hij moet ook belastingen betalen op het verschil tussen de optieprijs en de huidge koers van de aandelen.
Elon leefde voornamelijk op schulden (die had al een paar miljard persoonlijke schulden met Tesla aandelen als onderpand), deze moeten ook afgelost worden.

Misschien dat er na de hele operatie nog wat overblijft om in SpaceX te steken, maar dat is niet zeker (en de andere aandeelhouders moeten hier ook mee akkoord zijn)
Dat iemand 300miljard waard is wilt niet zeggen dat hij dat geld op de bank heeft staan, hier zitten ook zijn eigendommen in. Ook een omzet van 2 miljard klinkt leuk maar als je 3 miljard aan kosten hebt dan heb je 1 miljard verlies.

Hij kan natuurlijk Tesla verkopen om het andere bedrijf mogelijk te redden. Maar geen enkele ondernemer zal een goed lopend laag risico bedrijf verkopen om een bedrijf met een hoog risico te redden.
Hoe in hemelsnaam heb je hier een -1 voor? Dit is gewoon een goede post. 8)7
Moderatie op Tweakers is kapot, als je tegen de mening van de meute ingaat dan is het een -1.

Elon is Evil en moet maar met eigen geld mensen inhuren (die in dat vakgebied niet te vinden zijn).

Al ben ik het deels ermee eens dat Elon niet altijd even netjes zaken doet maar je kan hem niet overal de schuld van geven zoals velen hier wel doen.
Volgens mij was de tendens [in de comments] nergens dat Elon evil zou zijn.
Het was meer een reactie/discussie op een instelling dat bedrijfsproblemen vervolgens voor de werknemers zijn maar als het goed komt en de bakken geld binnen komen dan zijn die niet voor diezelfde werknemers.
Het klopt dat hij 300 miljard waard is en met name op papier, aandelen namelijk. En inderdaad hij heeft de mogelijkheid om een stuk van zijn fortuin te verkopen, bijvoorbeeld een bulk van zijn Tesla aandelen. Wat mensen hier terecht dwars zit, dat een iemand met miljarden wel de winsten pakt, maar de verliezen onterecht afwentelt op zijn werknemers. Zij zullen uiteindelijk merendeels niet erop vooruit gaan als SpaceX ook een success wordt, daarintegen Musk zal zijn eigen vermogen gigantisch zien toenemen als dit gebeurd.

Wat je dan op het einde aangeeft is geheel onjuist, is het juist jou verantwoordelijkheid om een bedrijf in goede banen te leiden. En als jij als leider jou verantwoordelijkheid hier niet in wilt nemen, het ophalen van kapitaal, waarom zouden jou werknemers dan jou volgen? Immers Musk heeft hier dermate veel vertrouwen in zijn eigen bedrijf, dat hij niet bereid is mee te investeren, maar zijn werknemers moeten dit dan maar wel doen?

Dit is gewoon asociaal wat hij hier wederom doet. Niets meer.
Ik zie nergens dat hij de oorzaak bij de medewerkers legt, hij geeft alleen aan dat het "all hands on deck" is om een faillissement te verkomen. In de bron staat ook het volgende.
In addition, we are spooling up terminal production to several million units per year, which will consume massive capital, assuming that satellite V2 will be on orbit to handle the bandwidth demand. These terminals will be useless otherwise.
Ook Elon neemt zeker zijn verantwoordelijkheid maar heeft zeker ook zijn medewerkers nodig. En het is heel normaal om je medewerkers te vragen geen verlof op te nemen of zelfs over te werken als er extra productie nodig is, dat gebeurd hier in Nederland ook regelmatig. Maar omdat het nu om Elon Musk en SpaceX gaat en medewerkers interne mailtjes lekken is het nu groot nieuws. Nieuw personeel vinden en deze inwerken gaat altijd een periode ten koste van de huidige productie.
En waar neemt Elon zijn verantwoordelijkheid? Hij is niet bereid om extra te investeren of verliezen opzich te nemen. Hij dwingt enkel af dat men geen vakantie meer krijgt (die zowieso al karig is in de US). En dat men verwacht dat je overwerkt, ja dat klopt voor een duidelijke bepaalde tijd samen met in normale gevallen OT. Hier moet je dus maar overwerken zonder vrij zonder eind datum. Dit is uiterst eenzijdig en nogmaals gewoon asociaal. Dit kan je als werkgever gewoon niet verlangen in alle redelijkheid zeker niet onder druk van faillissement, waar hij specifiek zelf verantwoordelijk voor is. Maar zoals ik al aangaf als het wel goedkomt strijkt hij de miljarden op, niet die ervoor gewerkt hebben. Dit is wat kapitalisme gewoon ziek maakt.
Elon kan het bedrijf ook gewoon failliet laten gaan en dan staat iedereen op straat. Ik heb nog nooit een CEO of aandeelhouder van een groot bedrijf dat ten onder ging gezien die lekker even alle schulden ging aflossen, zo werkt het gewoon niet en dat weet je zelf ook wel. Dat gebeurd alleen bij kleine familie bedrijven. Bij productie bedrijven moet men eerst overwerken en bij andere bedrijven volgt er eerst een reorganisatie met ontslagen en overwerk tot gevolg. Gaat het dan alsnog slecht dan klapt de bubbel en staat iedereen op straat. Dat is gewoon hoe kapitalisme werkt. Enige land waar je dit niet zult hebben is denk ik Noord Korea.

Ze zijn bezig om de productie capaciteit te verhogen, iets wat miljarden kost. Als ze dit op tijd redden en personeel vinden dan is het probleem opgelost. Maar tot die tijd zitten ze in de situatie waar ze nu in zitten. Elon kreeg blijkbaar ook niet de juiste informatie door van die senior manager die nu exit is. Ja op papier is Elon verantwoordelijk maar in de praktijk is hij ook sterk afhankelijk van de managers onder hem. Het is heel makkelijk om te zeggen "je bent rijk dus je steekt je rijkdom maar in je slecht lopende bedrijf", dat is beetje het zelfde als van rijke ouders verwachten dat zij hun kinderen ook direct rijk maken zonder dat deze er zelf voor werken.

En laten we ook niet vergeten dat Elon van schulden leeft die gebacked worden door zijn aandelen. En laten we niet vergeten dat hij in augustus nog 50 miljard minder waard is geworden omdat de aandelen in prijs zakte. Hij moet flink wat aandelen op zak houden om de schulden ooit terug te kunnen betalen.
Wat je vermogen is heeft niks te maken met wat je op je rekening hebt staan. Zijn vermogen is gebaseerd op de waarde van SpaceX onder andere. Wat denk je wat er met het vermogen van Musk gebeurd bij een faillissement van SpaceX?. Deze beste man heeft geen 300 miljard op een rekening staan, het is zijn vermogen, dat is heel wat anders.
Musk heeft miljarden, waarom moet dit het probleem van het personeel zijn? De 1% mag lekker poenscheppen en de werkslaven moeten dik overwerken? Laat hem even een financiele injectie doen en meer personeel aannemen... Maarja ik hoor de amerikanen alweer: "socialism" roepen.
Musk heeft niet de financien voor een cash injectie. ZIjn vermogen is miljarden waar, maar dat zijn aandelen. En SpaceX schiet natuurlijk niets op met een injectie van SpaceX aandelen.

En nieuwe mensen aannemen? DIt zijn geen ongeschoolde werknemers; waar vind je raket experts? Hij kan ze niet eens uit het buitenland halen (want dual-use technologie)
Hij heeft anders pas geleden nog behoorlijk veel aandelen verkocht wat hem belachelijk veel geld heeft opgeleverd!
En ik ben van mening dat het gros van de mensen die daar werken echt wel gemotiveerd zijn om die motoren te laten werken.
En waarom kan hij ze niet uit het buiteland halen ? dat weet ik oprecht niet dual use technology?
Daar was ik wel van op de hoogte, heeft met defensie en nationale veiligheid te maken in de VS. Spacex mag geen mensen aannemen zonder amerikaans paspoort.
Dat wist ik dus niet.
Maar dat neem niet weg dat ze wel personeel aan kunnen nemen welke niet op strategische plekken werken.
Toch bijzonder... dus vanwege de militaire applicaties alleen maar Amerikanen? Notabene een bevolking dat grotendeels bestaat uit immigranten. En Amerika is toch bondgenoot van een groot aantal landen?
Blijft bijzonder...
Een vrij kortzichtige reactie. Productieproblemen zijn vaak complex en bestaan uit een hele chain met tig processen en dependencies. Daarnaast heeft Musk met Tesla precies dat gedaan toen het nodig was: zijn eigen kapitaal tot gevaarlijk toe geïnjecteerd. Als het zo simpel was als er even een paar miljoen tegenaan smijten dan had hij dat vast al wel gedaan.

Daarnaast: Je MOET er niet werken hoor. Technici zijn overal erg hard gezocht en het is al tijden een "talent's market". Dat de (werk)cultuur in de US een paar tandjes harder is dan in de EU is al sinds jaar en dag zo. Het waren immers niet de doetjes die destijds richting de nieuwe wereld afreisden, en dat zie je overal in terug daar.

Wij hebben dan wel wat meer werknemersbescherming in de EU, maar daar tegenover staan ook (flink) hogere belastingen en een groot ondernemersrisico qua personaal aannemen. Veel startups en MKB werken exclusief met freelancers en agencies om hier onderuit te komen. Situaties waar je in de US eerder werknemers voor ziet komen, omdat het daar praktisch even laagdrempelig is.

Elke plaats heeft zo zijn voordelen en nadelen, meestal hand in hand met cultuur.
Als je mensen op de werkvloer moeten overwerken en geen vakantiedagen mogen opnemen dan is dat wat mijn betreft niet direct een probleem met de productiechain maar juist met de bemensing. Hoewel het niet eenvoudig zal zijn om personeel te vinden voor spacex vind ik het amerikaanse systeem best wel uit balans. Ze laten hier wat mij betreft de pijn te veel voelen op de werkvloer terwijl de reeds rijke mensen alleen maar meer geld ontvangen.

Dit voorbeeld is al vaker gegeven maar toen Nintendo financieel in de problemen zat en het eraan zat te komen dat er werknemers ontslagen moesten worden heeft de CEO een dikke paycut genomen om zijn personeelsbestand intact te kunnen houden.

Ja elke plaats heeft zijn voordelen en nadelen... maar het amerikaanse systeem hangt wat mij betreft best wel aan de nadelige kant.

edit: het is dat je reageert op mijn post, anders had ik je een +1 gegeven, het is gewoon ontopic ;)

[Reactie gewijzigd door PizZa_CalZone op 23 juli 2024 05:41]

Roepen dat de originele immigranten geen doetjes waren en dat die zelfde instelling dus nu nog geldt voor 'loonslaven' is wel een aardige sprong.

Ik heb al meerdere keren met Amerikanen gewerkt. Die werkethos is echt niet bijzonder beter of slechter hoor (vergeleken met Nederlandse werkethos).
Wat Amerikanen wel lijken te hebben is dat "niet in mijn taken-pakket - dus ik wacht wel op collega". Maar goed - dat zijn incidenten; geen onderzoeksresultaten.

Feitelijk is het roepen: "mensen, we/jullie moeten harder werken om te overleven" een typische manier om bedrijven 'verder' te helpen. Maakt niet uit welk land.
Het kan wel zijn dat het allemaal wel meevalt met de niet opneembare vrije dagen. Omdat dit in het nieuws komt betekent dat er reacties komen.
Zorgpersoneel is moeilijk in te vullen met tijdelijke arbeidskrachten. Een opleiding duurt jaren. Maar we zien dan ook in de zorg dat er grote tekorten zijn en dat, mede door de pandemie, die tekorten nog veel groter worden. Wat is daar het alternatief? Mensen niet meer opnemen, geen zorg meer geven?

De meeste bedrijven gaan in piekperiodes inderdaad proberen de vakantiedagen te beperken, maar kunnen dat niet volledig en zullen dat ook niet volledig doen. Ze huren in die periode ook heel veel tijdelijke werkkrachten in om de druk mee te helpen opvangen. Orderpicken kan iedereen op een uurtje of twee leren.

En bij een bedrijf in moeilijkheden lijkt het mij net belangrijk dat je je personeel gemotiveerd houdt ipv te proberen ze nog op te branden voor je de boel sluit. Sowieso zou een faillisement van SpaceX niet snel gebeuren. Zelfs als het gebeurd worden ze onmiddelijk overgenomen door een ander bedrijf. Zowel de Falcon als Starlink zijn in de basis goede projecten. Of Starship dat ook is, dat is iets anders.
> edit: raar dat ik hiervoor een 0 score krijg, en de rest die na mij reageert en hetzelfde zeggen allemaal een +1.

Ja dat valt me hier tegenwoordig ook op. Als je iets zegt wat mensen niet leuk vinden om te lezen dan krijg je een boel -1 mods. Hoef je tegenwoordig niet eens meer offtopic of onbeschoft voor te zijn.
Yep, het moderatie systeem is vervallen tot een, "ik vind jou reactie niet leuk/wel leuk"
Als je het afzet tegen het aantal dagen dat mensen hebben per jaar, dan is dat zeker een hele aderlating. Amerikanen hebben 10 vakantiedagen (en 6 feestdagen). Zeker met de kerst in aantocht.

https://www.ad.nl/economi...oor%20een%20zomervakantie.
dit is meer het probleem bij de medewerkers leggen terwijl management 100% verantwoordelijk is en daar dik voor wordt betaald. Het is te makkelijk om maar het personeel harder te laten werken.
Hij riep mensen terug van wat traditioneel een vakantie weekend is in Amerika, Thanksgiving. Dat is wel effe heel wat.

Daarnaast is zie ik dit als het typisch voorbeeld van de toxische arbeidscultuur in (grote) (tech) bedrijven in Amerika. Het is niet alsof je daar niet onmiddellijk ontslagen kan worden. En hun vakantie dagen daar zijn naar Nederlandse maatstaven een zieke grap. (Als je al toestemming krijgt ze op te nemen). Ziek? Dat gaat gaat van je personal time off af.

Ze verwachten daar dat je je dood werkt. En dat is een hele gevaarlijke mentaliteit.
Je hebt gelijkt, in Amerika is dit sowieso al redelijk gebruikelijk. Werkdagen van 8 uur zijn daar als een paradijs. Voorheen was het in Europa ook nog zo dat vooral bij productiebedrijven in drukke tijden werd verlangd dat medewerkers lange dagen maakten. Vrije dagen opvragen? Dan werd je uitgelachen..
Helaas is het zo dat we in Nederland vrij verwend zijn qua vakantie. Wij hebben een minimum van 4 weken op jaarbasis (met vaak nog bovenwettelijke vakantiedagen, vaak 6 weken in totaal). In de VS begin je als junior met 5 vakantie dagen per jaar, 10 als medior en 15 als senior. Er zijn uitzonderingen, maar 15 is over het algemeen wel een typisch maximum.

Voor de VS, echter, zijn dit soort verzoeken veel normaler dan in Nederland. Ik ben het er echter niet mee eens.
In de VS zijn dit spprt zaken volgens mij niet eens zo ongebruikelijk. Ze gaan daar heel anders om met rechten van werknemers, veel minder gunstig doorgaans dan hier. Waar werknemers hier wettelijk best wel beschermd zijn, is dat in de VS veel minder het geval.

Zowel qua arbeidsvoorwaardem, of met regelingen zoals in dit artikel beschreven, maar zelfs tot ontslag aan toe. Ze weken daar met het At-will employment-systeem. Als je het met een maatregel niet eens bent als werknemer... well, dáár is het gat van de deur, en voor jou 10 anderen...

Wat dat betreft hebben we het in Nederland toch allemaal net iets beter geregeld op dit vlak.
Wat dat betreft hebben we het in Nederland toch allemaal net iets beter geregeld op dit vlak.

Ja en nee: het grootste voordeel van ‘at will’ is het grotere gemak waarmee bedrijven personen aannemen itt hier waar bedrijven heel terughoudend zijn omdat ze ook niet meer zo snel van je afkunnen. Met te veel werk en te weinig personeel als gevolg
Ja en nee: het grootste voordeel van ‘at will’ is het grotere gemak waarmee bedrijven personen aannemen itt hier waar bedrijven heel terughoudend zijn omdat ze ook niet meer zo snel van je afkunnen. Met te veel werk en te weinig personeel als gevolg
Nee. De oorzaak is vergrijzing en mismatch kwalificaties arbeidsaanbod, er is simpelweg te weinig geschikt personeel.

Hoe je dat denkt te gaan oplossen met eenvoudiger ontslag (itt opleiding, deeltijd verleiden tot meer uren aka investering) is me een raadsel.
Dat grotere gemak om werknemers aan te nemen is anders niet terug te vinden in de werkloosheidscijfers. VS 4.9% tegenover 2.9% in Nederland.

[Reactie gewijzigd door Proliges op 23 juli 2024 05:41]

Hou er rekening mee dat dit de cijfers zijn over werkzoekenden, niet werkelozen. Werkelozen die vrijgesteld zijn van sollicitatieplicht wallen daar buiten.
In Nederland zitten ruim 2 miljoen mensen in 1 of andere uitkering. De meeste daarvan zijn eigenlijk werklozen.

De cijfers zijn hier in Nederland behoorlijk hoog en heel erg verkleurd.
De definities zijn grotendeels gelijk, behalve dat NL nogal een unieke kijk heeft door iemand die 12 uur of meer werkt niet meer als werkloos meetelt ook al zou die meer willen werken. De VS heeft echter ook ook een belabberde reputatie als het gaat om het juiste niveau van werkloosheid weer te geven en in Nederland wordt het nummer omlaag gehaald doordat we nu eenmaal een uitgebreider sociaal zekerheidsstelsel hebben.

Alles bij elkaar zijn de cijfers lastig te vergelijken, maar werkloosheidspercentages in VS zijn sinds de jaren 90 bijna altijd hoger geweest vergeleken met Nederland.
Dat klopt, werkloos in de definitie die het CBS hanteert die is opgesteld door de International Labour Organization van de UN. Die gebruikt de VS en het OECD ook.
Daar staat tegenover het grotere gemak om mensen te ontslaan.
Ja, maar dat gaan we geen voordeel noemen toch?
Je creëert gezondere bedrijven. Maar ook meer onzekerheid voor werknemers. Uiteindelijk zou het zich moeten vertalen naar lagere werkloosheid daar ben ik het wel mee eens dat dit theoretisch zou moeten. Heb te weinig verstand hoe werkloosheid gemeten wordt in de VS misschien zijn er factoren waarbij die spelen waarbij de vergelijking misschien niet zuiver is.
Heb te weinig verstand hoe werkloosheid gemeten wordt in de VS
Het aantal werkzoekenden.
Mensen die niet ingeschreven staan als werkzoekende tellen niet mee als werkloze.
Dat zijn mensen die alle hoop opgegeven hebben of werk zoeken om een ander manier.

Vooral die eerste groep kan een heel raar effect hebben op de cijfers. Als de economie aantrekt gaan de werkloosheidscijfers vaak omhoog omdat mensen die geen hoop hadden zich nu weer inschrijven.
Tsja, open deur misschien, maar wat noem jij een "gezond bedrijf"?
Een bedrijf waarin de werksfeer zó toxic is, dat iedereen de hele dag bezig is met politiek, om er maar voor te zorgen dat ze hun [onderbetaalde] baantje behouden?

Of een bedrijf waar de arbeidsvoorwaarden zó geregeld zijn dat mensen met plezier naar hun werk komen en niet hoeven na te denken over "the next months' paycheck"?

[edit]
Ik denk dan bijvoorbeeld aan Dan Price, die Amerikaan die zijn bedrijf heeft omgevormd door een paycut te nemen. Verdiende miljoenen en besloot dat zijn personeel meer waard was dan "loonslaaf". Heeft een regel ingesteld dat iedereen minstens $70k per jaar verdient, inclusief hemzelf, en zijn bedrijf groeit nu als kool.

[Reactie gewijzigd door Timoo.vanEsch op 23 juli 2024 05:41]

Vanuit werknemersperspectief niet, vanuit werkgeversperspectief wel.
Ja, maar het argument is dus dat mensen sneller aangenomen worden omdat ze ook sneller ontslagen kunnen worden, alleen zitten er dus gemiddeld meer mensen zonder werk. Dus die worden helemaal niet eerder aangenomen.

Zeker in deze tijden van schaarste zou je verwachten dat at-will wetgeving zou betekenen dat er gemiddeld meer mensen aan het werk zouden zijn, zeker met een groeiende economie.

Ofwel: at will wetgeving is niet effectief.
Er speelt veel meer mee.
Veel mensen kunnen geen opleiding betalen, en komen daarom later niet in aanmerking voor veel banen.
En zo zijn er nog wel meer factiren te noemen.
Klopt helemaal. En dat is zich momenteel tegen de werkgevers aan het keren. #greatresignation .

Op veel plekken waar de werkdruk hoog is of slecht betaald wordt (en mensen dom repetitief werk moeten doen) nemen veel mensen ontslag. een voorbeeld zijn veel fastfood restaurants waar personeel gewoonweg soms als team geheel ontslag neemt. Maar in tech schijnen veel mensen ook vaak ontslag te nemen wegens dit soort idiote werkdruk en eisen van werkgever.
.. En dat is zich momenteel tegen de werkgevers aan het keren. #greatresignation ...
Daar zit nog een meer macabere oorzaak achter. Het blijkt dat -in de USA- het merendeel van de werknemers die ontslag nemen, vrouwen met kinderen zijn. Arbeidsparticipatie van vrouwen is teruggevallen tot het niveau van 30 jaar geleden. Eén van de redenen die vernoemd worden, is child care.

Kinderopvang is niet beschikbaar (pandemie) of veel te duur. Met als gevolg dat veel vrouwen de "keuze" moeten maken tussen onbetaalbare kinderopvang en een fulltime job, of fulltime moedertje spelen. Want parttime is vaak geen optie (zie: At-will employment) Met als gevolg dat veel functies vrijkomen, waar -vooral- mannen weer van profiteren, om die positie uit te spelen tegen hun werkgever.

Dus de #greatresignation gaat voor een deel over de rug van vrouwelijke professionals met kinderen, helaas. :(
Kinderopvang is niet beschikbaar (pandemie) of veel te duur.
Niet meer, want Biden heeft daar nu wat aan gedaan waardoor het gratis is geworden.

Trouwens, hier is ook weinig plek: https://www.rtlnieuws.nl/...oepen-gesloten-tinteltuin

[Reactie gewijzigd door TheVivaldi op 23 juli 2024 05:41]

Als dat zo is, dan lost dat nog slechts een deel van de problemen op. Veel kinderdagverblijven hebben de deuren gesloten, vanwege de pandemie. Die komen niet zomaar terug beschikbaar. Dat is iets wat "gratis" niet oplost.

En ja, ook hier is dat een probleem.

[Reactie gewijzigd door Timoo.vanEsch op 23 juli 2024 05:41]

Ik ken de getallen niet exact maar het verbaast me niets. Weet dat met name de laagbetaalde baantjes inmiddels zo shitty zijn dat het mensen gewoon niet meer waard is op te komen draven.

Dansen naar de pijpen van incompetente 'managers' die at will mensen ontslaan. De machtsverhouding is volledig scheef. Om wat te veranderen daar is trouwens wel wat meer nodig dan een paar mensen die weigeren op te komen dagen. Maar als dit in grotere getale gebeurt dan gaan bedrijven als amazon, ketenrestaurants en retailers het echt wel merken.
Maar het gros van deze mensen gaat (neem ik aan) toch elders weer aan het werk? En lopen daar tegen dezelfde muren aan toch? Of gaat iedereen massaal thuiszitten?
Uit onderzoek is gebleken dat "thuiszitten" idd één van de drijvende factoren is. En dan vooral voor moeders met kinderen, die geen opvang kunnen vinden of omdat het zó duur is geworden, dat het geen nut heeft te gaan werken.

Tijdens de pandemie zijn heel veel kinderdagverblijven gesloten. Waar moeten die moeders met hun kinderen heen?
Want het zijn vooral de vrouwen die hier de dupe zijn; zij verdienen vaak minder dan hun partner, dus is de "keuze" snel gemaakt... :(
Ik neem aan dat ook in de USA vraag en aanbod op de arbeidsmarkt is. Voor bedrijven als SpaceX lijkt het mij echt niet makkelijk om bepaalde vacatures op te vullen.
Om meer uit te geven aan personeel en vakbondsvorming te voorkomen geven alle bedrijven het minimale van het minimale aan personeel, en weigeren meer te betalen. Bij het minste geringste: right to work -> exit.

En ondertussen klagen dat ze niemand kunnen vinden. ;)

[Reactie gewijzigd door The Zep Man op 23 juli 2024 05:41]

Ga dan eens met die uitzendbureau`s praten die ook dit zo vaak zeggen, voor jou 10 anderen, daarom komt de logistiek hier niet meer aan werknemers.
Dat het hier niet zo slecht is zien we wel allemaal, maar een ieder die vaker van baan verandert (gewild of ongewild) loopt hier tegenaan.
Men moet eens tegen die aandeelhouders zeggen, voor hun geld zijn er 10 andere investeerders die zitten te springen :+ .

En eigenlijk zeker hier, dit is een private bedrijf afhankelijk van zijn investeerders.
Misschien wordt er zelfs wel op de achtergrond gelobby`ed voor een samenwerking met Bezos?
"Daar is het gat van de deur"
Gaat alleen op voor beroepen waar je personeel kan vervangen door ongeschoolde mensen, als je kijk naar de huidige wereld en een beetje tussen de vacatures, zie je al gauw dat er overal een te kort aan expertise is.

Op dat moment heb jij als medewerker echt wel veel meer invloed op wat je wel en niet kan, misschien niet als jij als enige op staat, dan is er vaak nog wel iemand die een deel van jou werk kan dragen, maar als er eenmaal wat onvrede heerst is het net domino.

En als jij raketten maak, lijkt mij dat je niet zomaar iedereen hieraan wil laten sleutelen, dus nieuwe mensen vinden en inwerken kost veel tijd en geld, als bedrijf moet je dat echt wel serieuze nemen.
Dat is ook gelijk het verschil tussen goed en slecht management.
Wat maakt die bescherming uit als je gemiddeld veel meer geld verdient in de VS?

Het gemiddelde salaris als percentage van het BBP per hoofd is in de VS tientallen procenten hoger dan bij ons. De doorsnee Amerikaan verdient 63.000 dollar bruto op jaarbasis en hun BBP is ongeveer 68.000 dollar per inwoner. De doorsnee Nederlander zit rond de 40k bruto per jaar en ons BBP is ongeveer 60.000 dollar per inwoner.
De VS is meer een land van extremen, het mediaan inkomen is daar rond de 34k euro terwijl het hier 36k is, dus inkomen verschil valt wel mee.
Je hebt in VS gewoon veel meer inwoners die extreem veel verdienen.
Dus in VS is het beter als je al rijk bent of goede opleiding + ervaring hebt, maar voor baantjes waar geen opleiding voor vereist is ben je hier beter af.
Ja maar dan moet je wel het hele verhaal vertellen, het prijspeil in de VS is van staat tot staat behoorlijk verschillend. Missisippi is de armste staat per kop van de bevolking, maar heeft in PPP (koopkrachtpariteit) een BBP per hoofd van de bevolking vergelijkbaar met dat van Zweden omdat het levensonderhoud er goedkoop is.

Zo'n mediaan zegt in een dusdanig groot en economisch en sociaal zeer divers land, veel minder dan een gemiddelde, waar het om draait is hoe dat inkomen van die mensen in de armste helft van de bevolking zich verhoudt qua koopkracht tot dat bij ons.

Amerikanen bezitten gemiddeld genomen grotere huizen, meer elektrische apparaten, en meer auto's dan de doorsnee Europeaan, door alle lagen van de bevolking heen.
Hierna is de BTW ook weer een stuk hoger tov USA…
Wat dat betreft hebben we het in Nederland toch allemaal net iets beter geregeld op dit vlak.
Dit stuk mag wel even wat meer aandacht krijgen vind ik.
Het betaald meestal ook veel beter dan iets vergelijkbaars in NL maar ja zekerheden tot de deur.
In de VS zijn dit spprt zaken volgens mij niet eens zo ongebruikelijk. Ze gaan daar heel anders om met rechten van werknemers, veel minder gunstig doorgaans dan hier. Waar werknemers hier wettelijk best wel beschermd zijn, is dat in de VS veel minder het geval.

Zowel qua arbeidsvoorwaardem, of met regelingen zoals in dit artikel beschreven, maar zelfs tot ontslag aan toe. Ze weken daar met het At-will employment-systeem. Als je het met een maatregel niet eens bent als werknemer... well, dáár is het gat van de deur, en voor jou 10 anderen...

Wat dat betreft hebben we het in Nederland toch allemaal net iets beter geregeld op dit vlak.
Ow in Amerika hoef je alleen naar de rechter the gaan en krijg jij vaak gelijk, en in Amerika kan je ze uitkleden, veel geld vragen, en andere zaak, hier in Nederland krijg je +/- 1000 per maand dat je onschuldig in de gevangenis gezeten heb, in Amerika kan je vele miljoenen vragen via rechter als je jaren in de gevangenis gezeten heb, en dat krijg je altijd, hier is het "sorry dat we je jaren onschuldig in de gevangenis gedaan hebben, hier heb je €1000" en dat is het.

Ja het is waar dat je het hier makkelijker had, en dat ze je niet zo maar mogen ontslaan, en hier als je ziek bent kost het jou geen vrije dagen, in Amerika hebben ze letterlijk ziekte dagen, en als die op zijn (wat zo is), gaat je vrijdagen er af, en als die op zijn ben je geld of je baan kwijt, maar daar woord door dat ook veel minder misbruik gemaakt van zogenaamd ziek zijn, in Nederland gebeurd dat wel heel veel, je ziek melden en niet ziek zijn, wat een bedrijf enorm veel geld kost en zelfs als ze klein zijn (het bedrijfje) over de kop kan gaan, wat je weer niet heb in Amerika, dus het heeft plus en minpunten.

[Reactie gewijzigd door Ikbenhet123 op 23 juli 2024 05:41]

Nu is het wel zo dat als je de situatie bereikt hebt dat mensen zich ziek gaan melden omdat ze geen zin hebben om te werken, dan is er al iets mis in de organisatie. Deze mensen zullen, ook als ze er wel zijn, waarschijnlijk niet de meest productieve zijn.

Het loont in die gevallen voor beide partijen om werk te maken van de reden tot onvrede. Wat precies is waarom het Nederlandse systeem (naar mijn idee) beter werkt dan het Amerikaanse. Daar houden ze de werknemers 'in toom' met angst, verdeeldheid en moedeloosheid, hier wordt je gedwongen/geïnspireerd om de werkomstandigheden zo gunstig te maken dat mensen WILLEN komen werken.
Laatst is er in de States nog iemand vrij gelaten die 43 jaar onterecht gevangen zat. Hij kreeg NIKS van de regering. Dus dat ‘voordeel’ valt wel mee.

https://edition.cnn.com/2...ion-freed-trnd/index.html

[Reactie gewijzigd door Tijgert op 23 juli 2024 05:41]

Laatst is er in de States nog iemand vrij gelaten die 43 jaar onterecht gevangen zat. Hij kreeg NIKS van de regering. Dus dat ‘voordeel’ valt wel mee.

https://edition.cnn.com/2...ion-freed-trnd/index.html
Ja weet ik van kevin strickland, dat volg ik al een tijdje, Ik zij duidelijk als hij een rechtszaak er van zou maken, krijgt hij vele miljoenen, en er is een Gofundme opgezet voor hem, waar al 1,65 miljoen in zit.

Ja het is triest dat iemand zo lang onschuldig in de gevangenis zit, en dat de mensen die het gedaan hebben, waar een ze beste vriend van was, waren later voor iets anders gepakt, en die zijden al dat hij niet die moord gedaan had, maar zij, en die vrouw die de politie onder veel druk heeft laten zeggen dat ze hem zag, was ook al jaren bezig om hem vrij te krijgen, en zij voordat ze dood was dat hij het nooit was, maar werd ook niet naar geluisterd, tot haar dood bleef ze vechten om hem vrij te krijgen, en kevin strickland was ook helemaal niet boos op haar, maar juist op die politie en andere die hem beschuldigde, wanneer ze wisten dat hij onschuldig was, de vinger print op de wapen was ook geen eens van hem.

Erg triest, op zijn 18de werd hij door de politie aangewezen als schuldige en op zijn 20ste werd hij veroordeeld, en nu op zijn 62ste is hij eindelijk vrij gekomen, zijn hele leven is kapot gemaakt.
misschien in enkele staten , maar zeker niet overal!

als je jaren onschuldig hebt vastgezeten is geen garantie voor een vergoeding te krijgen.

recent voorbeeld was iemand die 43 jaar heeft vastgezeten

Compensatie wordt daar alleen uitgekeerd aan mensen van wie de onschuld via DNA-bewijs is vastgesteld.
dus deze man kwam arm uit het gevang

dat ze een crowfunding hebben opgestart voor deze is een mooie zaak maar geen garantie dat die bij een volgende "onschuldig verklaard" ook gaat opbrengen

https://www.telegraaf.nl/...onterecht-43-jaar-vastzat
Ja weet ik van kevin strickland, dat volg ik al een tijdje, Ik zij duidelijk als hij een rechtszaak er van zou maken, krijgt hij vele miljoenen, en er is een Gofundme opgezet voor hem, waar al 1,65 miljoen in zit.
ik denk dat je naast mijn boodschap leest.
ookal begint hij een rechtzaak, dan heeft hij recht op 0$ vergoeding van de overheid.
staat zo netjes in de wet
Dat systeem kon je goed zien tijdens corona, werkloosheid liep soms op tot 15% om dan binnen paar maanden weer te zaken tot 5-8%.
Ontslaan gaat daar veel eenvoudiger en het bekend fenomeen mensen die dezelfde dag nog met doos in d e hand naar huis kunnen.

In Nederland is het wel goed geregeld maar in sommige gevallen ook weer te goed. Een middenweg daarin zou niet verkeerd zijn.
Die middenweg zou als direct gevolg hebben dat nog meer mensen tussen wal en schip belanden (tussen de regeltjes in) met alle gevolgen van dien. Mensen die permanent in de bijstand zitten (niet voor bedoeld) omdat ze vanuit de bijstand zijn afgekeurd bijvoorbeeld.

Een sterker sociaal stelsel maakt een sterker land en een sterkere maatschappij. Ik heb weinig trek in nog meer mensen die in armoede leven. Daar betaal ik met liefde belasting voor.
Dat is een aanname dat er meer mensen tussen wal en schip belanden. Momenteel is er sowieso een tekort aan personeel. Heb je een rotte vis in je bedrijf zie er maar eens vanaf te komen.
De term ik wens je veel personeel toe komt niet zo maar uit de lucht vallen.
Bijstand is ook pas na x tijd in de ww.
eenvoudiger ontslag maakt het ook eenvoudiger mensen aan te nemen. De doorstroming neemt toe.
Ik ken juist mensen die NU AL tussen wal en schip gevallen zijn. Die zijn veroordeeld tot levenslang bijstand, omdat ze arbeidsongeschikt zijn. Maar omdat dat laatste labeltje pas kwam nadat ze in de bijstand waren gekomen (probeer maar eens aan dat labeltje te komen, daar kun je jaren mee zoet zijn) krijgen ze geen arbeidsongeschiktheid.
Dat heeft weinig met ontslagrecht te maken als je arbeidsongeschikt bent.

Probleem wat er nu is, is veel mensen in de bijstand krijgen allerlei tegemoetkomingen, huur, sport voor de kinderen enz. Als ze dan gaan werken, gaan ze er op achteruit omdat ze veel van die voordelen verliezen. Minimum loon is dan te weinig, met minimaal 120% minimum loon zit men pas op wat men nu krijgt.
Mijn voorbeelden gaan juist over mensen die niet kunnen werken, en dus voor eeuwig in bijstand zitten. Heb je enig idee wat een armoede dat is? Ze kunnen vrijwel niets. En ja, als al zouden kunnen gaan werken, zijn ze ook weer de Sjaak omdat ze dan de kinderen ook nog ergens moeten onderbrengen, wat ook weer geld kost. Een eindeloze loop dus.
We hebben het hier over ontslagrecht en dan kom je aan met bijstand, totaal andere discussie.
Nee, ik ga een voorbeeld van hoe regeltjes versoepelen voor problemen veroorzaken, want dan doen ze zonder veranderingen al, en niet te zuinig. We hebben het over werkeloosheid, primair. (Ok, bijstand is meer het verdomhoekje lijkt het wel).

Ons ontslagrecht, en de striktheid, is ontstaan om een reden, voornamelijk werkgever die misbruik maakten. En dat proberen ze ook al met het huidige stelsel, ik heb er een over mooie verhalen over. (Eindigde gelukkig niet leuk voor de werkgever, juist omdat de werknemer zo goed beschermd was)
Exact. Wij waren bij vrienden in Californië op vakantie. Tijdens hun vakantie ging er één nog regelmatig werken, omdat zijn collega’s dat ook deden. We vonden het bizar, maar hij was af en toe afwezig tijdens de vakantie. Ik zou absoluut niet willen werken onder die voorwaarden.
Ik begrijp mensen niet die beweren dat het in de VS zogenaamd "beter geregeld is"

Er is ook "contractloos werk" dan kun je letterlijk inderdaad de volgende seconde op straat staan, zonder opgaaf van reden.
At Will employment werkt twee kanten op. Mensen zijn ook net zo snel weg als dat ze ontslagen kunnen worden. Zeker in de huidige markt, waar er heel veel vraag naar mensen is en te weinig aanbod, heeft dit een positieve werking op de arbeidsomstandigheden. Bedrijven geven opeens mensen twee of drie weken vrij rond kerst, mensen krijgen permanent meer vrije dagen, etc. Deze mail van Musk verbaast me dan ook enorm, want het gaat in tegen de trend. Hoewel het in fabrieken, fast food, retail wel gebruikelijker is dat je "ingepland wordt" in plaats van dat je gevraagd wordt.

Het is zeker niet zo dat SpaceX voor een tien anderen kan vinden. Dus als dit van je gevraagd wordt en je zegt nee, zal er niets gebeuren. Anders lopen mensen gewoon weg, er is namelijk werk zat.

Ik denk eerder dat de hoge nood om aan mensen te komen reden is dat dit gebeurt.
Heb je voorbeelden voor de stelling dat de kwaliteit van het werk beroerd is? En dan graag in relatie tot de landen als de VS?
Dat heet het Peter Principe (The Peter Principle) bedacht door Laurence Peter. Dit stelt dat mensen net zo lang promotie maken tot ze op een plek komen waar ze geen kwaliteiten meer voor hebben. Daar blijven ze dan vastzetten en slecht werk leveren.

In Nederland zie je dit vaak terugkomen in de eerste managementlaag. Mensen die uitmunten op de werkvloer worden gepromoveerd naar een managementfunctie. Dit terwijl ze vaak de vaardigheden niet hebben om goed te kunnen managen. Want goed met de handjes betekent niet automatisch ook goed met het mondje.

Ook zie je vaak dat mensen het management in gaan om meer geld te verdienen. Eenmaal daar aangekomen passen hun vaardigheden niet meer bij de functie en blijven ze vastzitten.
Nederland heeft hier een handje van omdat wij de uitvoerenden niet meer willen betalen dan de manager. Voor het grote geld moet je dus gaan managen, ook wil/kan je het niet.
Dit is eigenlijk een heel rare situatie. De manager zou voornamelijk moeten ondersteunen en mogelijkheden moeten creëren. Waarom wij dat nou meer geld waard vinden dan iemand die daadwerkelijk het product maakt, Joost mag het weten.
Bedankt voor je uitgebreide uitleg. Maar er wordt gesteld dat dit zorgt voor 'ongelooflijk beroerde kwaliteit'. Mijn vraag was gericht op deze stelling. Is daar bewijs voor? Want dat het plaatsvindt zoals jij aangeeft geloof ik graag.
Ik ken wel een geval uit mijn persoonlijke carrière waarbij iemand uitstekend werk verrichtte in de werkplaats maar een uiterst beroerde hoofd werkplaats was geworden. Maar meer details wil ik daar niet over kwijt om herkenning te voorkomen.

Voor publieke voorbeelden kom je al snel uit in de politiek. Het lijkt haast wel een sport om een minister ergens op een portfolio te zetten wiens achtergrond in de verste verte nog niks te maken heeft er mee. Hugo de Jonge, bijvoorbeeld, is opgeleid tot basisschoolleraar. Daarna is hij de politiek ingegaan en op steeds belangrijkere posten gezet die steeds minder te maken hadden met waar hij voor opgeleid was. Nu hij op de stoel zit van zorgminister zien we behoorlijk zwalkend beleid, dat niet lijkt gehinderd te worden door enige medische kennis. Enige affiniteit met de zorg zodat hij zelf zin van onzin kon onderscheiden zonder afhankelijk te hoeven zijn van ambtenaren was in deze crisis een pré geweest.

Maar goed, het is wel een zeer discutabel voorbeeld, hij heeft wellicht allerlei cursussen de afgelopen twintig jaar gedaan om zichzelf bij te spijkeren. Ook twintig jaar aan bestuurlijke ervaring tellen natuurlijk flink mee voor je kwaliteiten als minister.

Verder zou ik ook zo even niet duidelijke voorbeelden voor de geest kunnen halen.
Ik vermoed, met de nadruk op vermoed, dat langere dienstverbanden juist zorgen voor een beter bedrijf. Individuele voorbeelden daargelaten waar het juist anders is. Waarom zou je als werknemer je betrokken voelen bij het bedrijf op langere termijn als je beloond wordt voor beslissingen die je over het nu neemt. Vergelijkbaar met de CEO van een bedrijf. Als de aandelenkoers van nu je enige aandachtspunt is en niet de lange termijn, dan hoeven besluiten ook niet altijd te stroken met de lange termijndoelstellingen van een bedrijf.
Ik ben het met je eens dat langer dienstverband meestal beter is (vastroesten daargelaten). Maar daar komt ook weer de kromme gedachte om de hoek dat je altijd omhoog moet groeien richting management als je meer loon wil krijgen. Dan krijg je dus automatisch dat mensen die goede handwerkers zijn richting een functie gaan die niet handwerk is.

Daarom zouden we een maatschappelijke verandering nodig hebben die er voor zorgt dat mensen in productie een loon net zo goed of beter kunnen verdienen als hun manager. Dat hun groei zit in het ontwikkelen van hun maakvaardigheden en dat ze daar voor (geldelijk) beloond worden. En niet voor het veranderen naar een functie dat een totaal ander vakgebied is.
Ja, het is bijzonder. SpaceX kan volgens mij prima zwarte cijfers draaien door commercieel satellieten te lanceren. Musk/het management bepaalt echter dat ze grotere ambities hebben; ze gaan Starlink en Starship bouwen. En nu vraagt de rijkste man ter wereld of z'n werknemers hun vrije dagen willen inleveren zodat die ambities waargemaakt kunnen worden. Wauw :-).
Da's zoals al vermeld niks geks in Amerika, en ook hier mag je de directie meer betalen en tegelijkertijd ontslag aanvragen voor een deel van je medewerkers.

Daarnaast: hoeveel campagnes en bedel-acties van rijke bekendheden zijn er niet op TV/social media? Allemaal hetzelfde systeem: krijg anderen zover dat zij hun voordelen afstaan zodat jij ze houdt. Hoe beter je daarin bent, hoe verder je het gaat schoppen.
Volgens mij zegt hij gewoon dat deze situatie niet acceptabel is. Niet dat Musk de enige is die dit doet.

Elon Musk is niet een man die je wilt verdedigen, het is een ongelooflijke narcist die geen enkele moeite heeft met andere uitbuiten, de markt manipuleren enz voor zijn eigen gewin en ego.

Hij is hier allesbehalve de enige in, maar wederom verdient het absoluut niet om verdedigt te worden omdat anderen het ook doen, dit maakt zijn keuzes geen haar beter.
Dat vraagt hij helemaal niet, ze kunnen enkel minder makkelijk vrij nemen en dat is heel wat anders.
@Xiz een groot deel van de starlink strategie hangt af van starship als lanceerplatform. Ze moeten zoveel starlink sats lanceren dat dit niet haalbaar is met falcon9. Als je een dergelijke geïntegreerde strategie hebt kan een probleem op 1 plek een groot probleem veroorzaken op de andere.
Dit gebeurd in Nederland ook. Mijn vriendin mag ook niet zomaar vakantie aanvragen dat mag alleen op hele specifieke dagen. Zal wel niet mogen van de wet maar goed wie gaat zich daar mee bezig houden.
In de administratie/boekhoudings sector is het ook vanzelfsprekend dat je geen vrij krijgt in de aangifte maanden. Dus is hier in flink wat sectoren inderdaad ook zo.
Dat mag wél van de wet. Dat is ook bepaald geen uitzondering: neem de bouwvak - dat is spreekwoordelijk de tijd van het jaar waarin de bouwsector vrij mag (en moet) nemen.
Inderdaad, als je er tegen op in gaat dan ga je de eerste beste beoordelingsgesprek totaal onderuit omdat je "geen hart hebt voor de zaak".
En met 2% werkeloosheid is dat een probleem? OP het moment is de werkgever diegene die beoordeeld wordt in het beoordelingsgesprek.

Vakbonden zijn leuk, maar een goede onderhandelingspositie doet meer. Als er 10% werkeloosheid is, kunnen de vakbonden ook niet zomaar meer loon eisen.
Och de typische manier waar in de VS met secundaire arbeidsvoorwaarden wordt omgegaan.

Bijna alle bedrijven in de VS:

- nauwelijks bonden
- geen betaalde vakantie
- geen betaald ziekte verlof
- geen werk, nauwelijks of zeer moeilijk medisch verzekert
- geen betaald zwangerschap verlof.

VS loopt, zoals wel vaker nu, flink achter.

[Reactie gewijzigd door obimk1 op 23 juli 2024 05:41]

Mijn amerikaanse collega's krijgen meer betaald zwangerschap verlof dan in NL. En ook meer verlof voor de vader. Hebben betaalde vakantie, betaald ziekteverlof. uitstekend verzekerd via de zaak.
Geen vakbond, maar dat hebben we in NL ook niet. Vakbonden zijn meer voor het laag betaalde werk.

En dat bedrijf is daar echt niet uitzonderlijk in. Wat ik er van begrepen heb is dat de meeste grote bedrijven nette arbeidsvoorwaarden hebben.

En wat ik van vakbonden in de VS heb gehoord word ik ook niet vrolijk van. Je doet je werk uitstekend en je baas wil je promotie geven? Helaas, dat bepaalt de vakbond. En die interesseert het niet hoe jij je werk doet of wat je afdelingchef van je werk vind.

Zoals wel vaker is de situatie niet zo zwart wit.
Heb voor ASML gewerkt (niet laag geschoold) en was ook lid van een vakbond, net als een aantal collega's van mij.
En dat bedrijf is daar echt niet uitzonderlijk in. Wat ik er van begrepen heb is dat de meeste grote bedrijven nette arbeidsvoorwaarden hebben.
Net als Amazon in de VS, waar mensen aan de lopende band geen plas pauze konden nemen, en ter plekke moesten pissen?


En kun je nu voorbeelden van die Amerikaanse bedrijven geven?
Amazon is een lage loon werkgever als het gaat om de warehouses en bezorg busjes. Dat is geen carrière dat is een bijbaan. Werk je bij amazon op kantoor of iets hoger op in het warehouse krijg je gewoon je benefits (zorg verzekering, vrije dagen, ouderschapsverlof verlof) maar ook studie van Amazon, normale werktijden en dergelijke. Amazon is geen geweldige werkgever maar ze bieden ook geen geweldig werk. Het is vergelijkbaar met fabriekswerk. We gaan toch ook niet de onderbetaalde zelfstandige bezorgers van PostNL als voorbeeld gebruiken voor hoe heel Nederland geen pensioen opbouwt en onder het minimum loon werkt? Dat is simpelweg niet representatief voor heel Nederland en toch is het beneden de standaard in Nederland. Dat is hier niet anders.

voorbeeld van secundaire voorwaarden als je bij Amazon een 'normale' baan hebt.
https://www.aboutamazon.c...-for-front-line-employees

Secundaire voorwaarden van Target (de nette versie van Walmart):
https://corporate.target.com/careers/benefits

Secundaire voorwaarden van Walmat:
https://corporate.walmart.com/our-story/working-at-walmart

Let wel, dit zijn allemaal lage loon werkgevers, geen opleiding voor nodig. Bij werkgevers die personeel in de middenklasse of hoger in dienst hebben zijn de regelingen beter geregeld dan het bovenstaande. Dat is echt de norm, niet de uitzondering.
Dus jij vind dat wat jij ziet als bijbaan geen fatsoenlijke arbeidsvoorwaarden verdiend? Dat is natuurlijk onzin.

Plus dat het voor veel mensen hun primaire inkomsten bron is, het is het enige wat ze kunnen krijgen. Plus dat Amazon vaak zo speelt dat het geen fulltime baan is (want dan gaan weer nare regeltjes gelden). De divide and conquer strategie. Als je meer dan 40 uur per week werkt, en nog steeds rond moet komen van voedselbronnen, is er iets heel erg fout in je samenleving.

Dat ze het op kantoor wel ok doen, betekend niet dat je de orderpicker maar pauzes mag ontzeggen. Dat is mens onterend. Een land wat dat toestaat is domweg geen beschaafd land.
Ik blijf dit soort denk patronen moeilijk vinden. Je wilt hoe dan ook niet van mij aannemen hoe het hier in z’n werk gaat en blijft met het vingertje wijzen omdat je het per definitie fout vindt want je hebt ergens iets gelezen.

Het is hier geen zorg staat, simpel, dat is wat Amerika succesvol maakt qua ondernemers maar het risico is hoger. Rijk worden is makkelijk, arm worden ook.

Eerlijke vraag, iemand die voor minimum loon werkt en huurtoeslag, kindgebonden budget krijgt en opvangtoeslag vind je neem ik aan wel oké? Maar een fulltime baan en foodstamps (wat gewoon een creditcard is die alleen bij de supermarkt werkt) vind je niet oké.
Krijgen de Oost-Europeanen goede voorwaarden in de kassen? De zelfstandige ondernemers voor PostNL ook geen probleem en geen rijen bij de voedselbank? Als het je zo hoog zit dat een artikel over een vakantie lockout period je zo triggered (nogmaals, dat is heel normaal hier) zou ik zeker als vrijwilliger aan de slag gaan als je dat nog niet doet en de minder bedeelden helpen. Er is genoeg armoede in Nederland dat je je echt niet druk hoeft te maken over de andere kant van de wereld. We hebben hier een werkers tekort dus je kunt voor 21$ per uur hamburgers bakken. Werk zat hier, echt waar. Verdiep je eens in de secundaire voorwaarden die Amazon biedt voor je steeds incidenten aan blijft halen.
je kunt voor 21$ per uur hamburgers bakken.
Volgens MacDonalds; => "cook" => $8.94 per hour

https://www.indeed.com/cmp/McDonald's/salaries/Cook

Ik ben misschien OT, maar jij verzint veel
Tijd om deze discussie te sluiten. Als google je bron is vs meerdere reageerders die hier wonen wil je het gewoon niet geloven. Ik heb eerder de vacature gedeeld van In-N-Out burger (nog een keer de link dan: https://www.in-n-out.com/...q=Colorado%20Springs%20CO) en het minimum loon in mijn staat is $12.32.

edit: ik zat er 50ct naast, je kunt voor $20.50 p/u hamburgers komen bakken bij in-n-out.
McDonalds betaalt hier $14 voor een crew member: https://www.indeed.com/q-...html?vjk=2e384ce6ee01554a

[Reactie gewijzigd door thijssie83 op 23 juli 2024 05:41]

Dus 3 banen waar je geen livable wage kunt verdienen ontgaat je volledig.

En de locaties die jij noemt zijn in 2 staten, niet het hele land.

Dat is de realiteit voor veel Amerikanen, en de reden waarom jij in de VS bent gekomen is omdat je een betere baan kunt krijgen dan 80% van de Amerikanen.

Heb zelf voort een relevant high tech bedrijf gewerkt, 13 e maand, 25 dagen betaalde vakantie dagen, kan zelfs meerdere jaren betaald ziek zijn, en we hebben jaarlijkse winstdeling. Oh en per medewerker hier zorgde voor 3 á 4 banen in de regio.

Waarom er veel werk is in de VS?

Omdat ze beseffen dat ze voor shit banen shit betaald krijgen met beroerde benefits, dat is de realiteit.
oa de "gezondheidszorg" is waardeloos.

https://old.reddit.com/r/...ents/po6ji/us_healthcare/

https://old.reddit.com/r/...healthcare_at_its_finest/

https://www.theglobeandma...th-in-us/article21646844/

[Reactie gewijzigd door obimk1 op 23 juli 2024 05:41]

Nee, ik accepteer het hier net zo min. Al die toelagen betekenen dat mensen geen leefbaar inkomen hebben met een fulltime baan. (Om nog maar te zwijgen de mensen die fulltime willen werken, maar de uren niet krijgen), pakjesbezorgers idem. Mensen werden ZZP constructies ingeduwd. Gelukkig is er steeds meer regelgeving dat die mensen ook gewoon als personeel gezien worden omdat ze maar 1 opdrachtgever hebben, en dus volle rechten dienen te krijgen.

Het mooie van is: ik kan (heb de mentale en empathische capaciteit) en mag me druk maken om de situaties in beide landen. Met name omdat ik familie en vrienden in beide landen heb wonen en dus een heel direct kanaal heb waar ik hoor hoe dingen gaan.
Goed om te lezen dat je in ieder geval het zelfde denkt over al de toelagen e.d. In ieder geval consistent. Respect daar voor, veel mensen zijn niet zo.
Dank je voor je inhoudelijke reactie die daadwerkelijk klopt. Ik werk en woon hier in de VS en behalve vaderschapsverlof heb ik gewoon (en ken niemand die dit niet heeft) betaald verlof, betaald ziekte verlof en een hele riante verzekering (incl tandarts tot 2500$ p/j) en bril voor het hele gezin.
Hoeveel betaald ziekte verlof? Hoeveel vaderschaps verlof? Hoeveel zwangerschaps verlof?

En hoeveel van de benodigde zorgverzekering die je nodig hebt komt alsnog out of pocket omdat het niet “in network” is?

Wat voor jou geld, geld niet voor veel Amerikanen.
Ik heb 2 volle weken betaald ziekte verlof. Als ik langer ziek ben hebben we daar ook regelingen voor zodat je niet zonder verzekering komt te zitten. Ik heb net 2 weken vaderschapsverlof er op zitten. Edit: helaas was mijn vaderschapsverlof onbetaald

Als je out of network zorg zoekt ben je heel dom bezig en snap je gewoon niet hoe het werkt en dit is letterlijk nooit nodig en is altijd een keuze. Daarnaast heb ik een HSA (zorg verzekerings spaarrekening) waar mij werkgever ieder jaar 4k in stopt voor zaken als je eigen risico en co-pay voor de chiropractor e.d. En die spaarrekening loopt lekker op.

Op basis waarvan denk je dat dit voor veel Amerikanen niet geldt? De affordable healthcare act verplicht werkgever een zorgverzekering te regelen als je ~20+ uur per week werkt. En vrije dagen en ziekte verlof zijn in heel veel Staten bij wet geregeld.

[Reactie gewijzigd door thijssie83 op 23 juli 2024 05:41]

Ik hoor van veel Amerikanen die ik ken, en dat zijn ook gewoon engineers bij de grote tech bedrijven, die foes verdienen, dat ze toch heel vaak in out of network belanden. Vaak wordt ook glashard gelogen, en gezegd dat het in network is, of in coverage, en dan opeens toch niet als de rekening komt. Amerika is dan ook het enig land (voor zover ik weet) dat medisch bankroet kent.

En vaderschapsverlof wat onbetaald is, is natuurlijk geen vaderschapsverlof. Daar lever je fors op in. 2 weken betaald ziekteverlof is ook een aanfluiting.
Bijzonder dat ze out of network gaan. Mijn vrouw is verpleegkundige hier dus heeft veel met verzekeringen Te doen. De haalt hier eerst een quote langs de verzekering en laat de cliënt tekenen. Dat wordt op papier vastgelegd. Ik weet niet wat voor cowboy zorginstelling dat doen maar wij, noch familie, collega’s en vrienden hier maken dat soort dingen mee. Vervelend om te lezen dat er blijkbaar misbruik gemaakt van wordt in andere delen van t land.

Of 2 weken ziekte verlof genoeg is? Ik ben zelden ziek (dat is mijn geluk) dus die uren stapelen zich op en nogmaals, er zijn andere regelingen voor langdurig ziek.
VS loopt, zoals wel vaker nu, flink achter.
Dat doen derde wereld landen wel vaker, niets nieuws onder de zon.


[on topic]
Wat ik me afvraag, hoe kan het dat er zoveel problemen zijn bij Space X en ook bij Tesla?
Hebben ze gewoon te grote ambities?
Zijn de bedrijven van Elon Musk dan echt gebouwd op funderingen van los zand?
Ze zijn gebouwd op het zal wel goed komen met een beetje tegenslag. Als het dan toch tegenzit en hier schijnbaar goed tegenzit dan heb je een probleem.

Maar goed als musk slim is verkoopt hij 5 of 10% van zijn aandelen. Die zijn nu zo belachelijk veel waard dat hij dat weer kan investeren in die bedrijven.
Als SpaceX echt dreigt failliet te gaan zal het mij niet verbazen als Musk aandelen in Tesla gaat verkopen of zelfs het hele bedrijf om SpaceX te redden.
Hij heeft wel vaker laten weten dat hij Tesla niet voor altijd wil blijven doen en Space X toch wat belangrijker vind.
Da's natuurlijk een merkwaardig idee. Musk moet z'n aandelen verkopen en dan weer nieuwe aandelen daarvoor in de plek kopen? Dan kan SpaceX beter meteen nieuwe aandelen publiek verkopen. Dat scheelt twee stappen, en een boel goedkeuringen.
Da's natuurlijk een merkwaardig idee. Musk moet z'n aandelen verkopen en dan weer nieuwe aandelen daarvoor in de plek kopen? Dan kan SpaceX beter meteen nieuwe aandelen publiek verkopen. Dat scheelt twee stappen, en een boel goedkeuringen.
Musk heeft goedkeuring nodig om zijn tesla aandelen te verkopen, maar spacex wordt niet publiek verhandeld, en daar gelden bijna geen regels voor.
Als het goed is dan is hij sinds afgelopen week 10% van zijn Tesla aandelen aan het verkopen.
Musk => "paper launches".

Een paar maanden geleden de "Tesla bot" en serieus, een mens verkleed in een soort "robo pak"

VS, ik noem het wel eens een 4e wereld land.

Dit is nooit eerder gebeurt in een "land":

- falende infrastructuur
- falende en dure gezondheidszorg
- institutioneel racisme (BLM, George Floyd)
- Meeste gevangenissen in de wereld met de meeste gevangen => vaak niet-blank
- GOP gaat richting crypto fascisme (oa Den Hague invasion act)
- 2 partij "democratie" heeft niks te maken met een echte democratie.
- Het is Militair Industrieel Complex geworden. (Eisenhower heeft
hier voor gewaarschuwd)

[Reactie gewijzigd door obimk1 op 23 juli 2024 05:41]

ik herken heel veel punte waarbij jij een 4e wereld land beschrijft hier terugkomen in belgie...
Offtopic:
Och de typische manier waar in de VS met secundaire arbeidsvoorwaarden wordt omgegaan.

Bijna alle bedrijven in de VS:

- nauwelijks bonden
- geen betaalde vakantie
- geen betaald ziekte verlof
- geen werk, nauwelijks of zeer moeilijk medisch verzekert
- geen betaald zwangerschap verlof.

VS loopt, zoals wel vaker nu, flink achter.
Dit is bijna allemaal larie en veelal per staat geregeld.
- nauwelijks bonden: Unions zijn hier heel wat anders als in Nederland en hebben de nodige schandalen. Als ik hier in sommige evenement centra hier host mag ik mijn eigen stand niet opbouwen want dat MOET door union werkers gedaan worden. Union is hier een heel vies woord maar eerlijke vraag, ben je zo blij met de bonden in NL?
- geen betaalde vakantie. Per staat geregeld, soms het eerste jaar niet maar elke normale baan heeft betaalde dagen. Wettelijk verplicht in deze Staten: Alaska, Arizona, California, Colorado, Illinois, Indiana, Kentucky, Louisiana, Maine, Maryland, Massachusetts, Minnesota, Nebraska, New Hampshire, New York, North Carolina, North Dakota, Ohio, Oklahoma, Pennsylvania, Rhode Island (after one year of employment), Tennessee, West Virginia, and Wyoming.
- geen betaald ziekte verlof; wederom per staat geregeld en ik heb 12 dagen ziekte verlof (betaald) per jaar en ben ik langer ziek dan leun ik op regelingen uit mijn staat.
- geen werk, nauwelijks of zeer moeilijk medisch verzekert; daar is de affordable care act voor, de federale overheid en staat springt gewoon bij als je aan kan tonen dat je inkomsten er niet zijn of zeer laag zijn.
-geen betaald zwangerschap verlof: wederom, per staat geregeld maar zelden verplicht helaas, vaak moet je wel eerst een jaar in dienst zijn voor je zwangerschapsverlof benefits krijgt. De vorig president (die zo lekker populair was in NL) heeft overigens voor alle federale medewerkers (mamma en pappa) 12 weken betaald ouderschapsverlof ingesteld dus die gasten zitten wel goed.
Het verbaasd me dat men in NL altijd zo veel pretendeert te weten over hoe het hier werkt. Eerlijke vraag, in het verenigde europa, zijn de regelingen in Polen hetzelfde als in Nederland? Vallen kappers in Duitsland nu eindelijk onder de minimum loon regeling aldaar en waarom hebben italianen veel meer vakantiedagen en een lagere pensioenleeftijd.

Ontopic:
Zoals eerder aangegeven is het heel normaal om hier periodes aan te kondigen waarin je geen dagen op kunt nemen. Zeker rond het einde van het fiscale jaar of kwartaal of seizoensdrukte. Niemand die zich daar aan deze kant van de wereld druk over maakt.
Als het over de VS gaat hebben veel Nederlanders, en Europeanen in het algemeen, een enorm vertekend beeld.
Per staat geregeld, dus voor sommige staten is er geen bal geregeld.

Net als het minimum "tipping " loon van $2.13/uur.

https://www.dol.gov/agencies/whd/state/minimum-wage/tipped

Sommige landen is het verboden om te "tippen", omdat het oneerlijke manier is om salaris aan te vullen.

En met 3 banen geen "liveable wage" kunnen verdienen komt zeker ook van Europeanen die geen bal snappen?

En de VS heeft nog steeds de meeste gevangenissen en gevangenen te wereld, ze kunnen de oorlog verklaren aan Den Haag (Den Hague invasion act van 2002 vanwege locatie van het ICC)

En Patriot act lijkt veel op een wet van Hitler uit 1933

Toevallig weet ik iets over geschiedenis.

En met wapen wetgeving zijn ze helemaal idioot geworden
sinds 2009 is het minimumloon al 7,5€ ...
Dus de VS hadden al eerder een minimumloon dan Duitsland?
Duitsland heeft het pas sinds 2015, maar dat weet vrijwel niemand in Nederland.
https://www.evofenedex.nl...and/duits-minimum-loonwet
al sinds 1938 is in de US een minimum wage,

hier zie je de evolutie,

https://en.wikipedia.org/...nd_inflation-adjusted.gif
Per staat geregeld, dus voor sommige staten is er geen bal geregeld.

Net als het minimum "tipping " loon van $2.13/uur.
Dat is de halve waarheid.
Als je incl. tips niet aan het mininmum uurloon komt van de staat waarin je werkzaam bent moet de werkgever bijpassen tot aan het minimum loon.
Dat je een hekel hebt of een afkeur voor de VS, prima dat mag in een vrij land. Zaken werken hier anders en dat is okee. Je gaat nu wel heel hard off topic. Nu ga je plots naar minimum loon (federaal minimum tipping wage wat niet gehanteerd wordt omdat elke staat een regeling heeft want noem even de staten op die niet in het rijtje er onder staan) en mensen die 3 banen moeten onderhouden? En let wel, dit zijn tipped wages, wederom werk wat toch wel erg vaak een bijbaan is.
Ter illustratie, in-n-out burger hier biedt tussen $17 en 21.50 per uur om hamburgers te bakken. (linkje: https://www.in-n-out.com/...q=colorado%20springs%20CO)

Het internationaal gerechtshof in Den Haag wordt niet erkend door de VS omdat er hier voor gekozen wordt intern te berechten dat is de keuze van dit land (Rusland, China en India erkennen het ICC ook niet). Een Soldaat van een ander land gevangen houden is een oorlogsverklaring in deze. Maar wat heeft dat met secundaire arbeidsvoorwaarden te maken?
De patriot act is een klote wet die men hier ook niet leuk vind maar wat heeft dat met secundaire arbeidsvoorwaarden te maken?
Ik denk dat je beter een ander forum kan zoeken om deze frustratie te uiten.
Dit zijn feiten, toen ik jonger was, was de VS het "droomland", ben ingehaald door een dosis realiteitszin. Blijkbaar heb je als 1 jarige Reagan niet meegemaakt. Oh en die VS raketten naar de maan, mbv Nazie engineers, maar blijkbaar vindt je dat prima, want dit is het verkeerde forum.
Dit is een tech forum waar je hard off topic gaat en je frustratie over de geschiedenis van de vs uit naar iemand die er woont alsof ik daar iets mee kan dan wel aan kan doen. Ik heb je geprobeerd uit te leggen hoe secundaire arbeidsvoorwaarden hier in elkaar steken en dat men in Europa een vertekend beeld heeft hiervan. Maar zelfs binnen dat onderwerp begin je over de nazi’s en overgehaalde engineers. Als je nu niet begrijpt dat zo hard off topic gaan hier op tweakers niet gepast weet ik het ook niet meer. Ik zou bijna denken dat je het me persoonlijk aanrekent dat ik hier woon.
Onderwerp gaat over bepaalde werk voorwaarden van een Amerikaans bedrijf. En wat jij noemt zijn uitzonderingen en is niet regelmatig.

Prima dat je daar woont, maar kom AUB niet terug.

[Reactie gewijzigd door obimk1 op 23 juli 2024 05:41]

Neenee, ze lopen ver voor op ons, nergens anders heb je zo'n goeie kans om andere mensen uit te mogen knijpen ten behoeve van jezelf, en zeg nou zelf, wie wil er geen miljonair worden?
ik vrees dat een /sarcasm tag nodig gaat zijn
- nauwelijks bonden
Naast wat anderen al gezegd hebben over de aard van bonden in de VS, ook nog wat aandacht voor de cijfers: in NL ligt de organisatiegraad op zo'n 15% en is rap dalende, in de VS op 12% en is al een paar jaar stijgende.
Och, dat is wel vaker hoor, gebeurd ook regelmatig hier bij bedrijven. Bij mijn vorige werkgever kon ik standaard van november t/m carnaval geen vrij krijgen tenzij vanwege familiezaken, omdat dan het vele malen drukker was omdat ook pas in die tijd informatie beschikbaar komt waarmee wij moesten werken.
Behalve dat ze er zo te zien bij SpaceX geen einddatum aan hebben gegeven, dus November t/m carnaval is een veel kleinere periode van het jaar dan dat. Een werkgever gaat er hier niet mee wegkomen als ze zeggen dat je het gehele jaar niet vrij kan nemen.
Nee, maar dat zal ook echt bij SpaceX uiteindelijk niet zijn. Heeft namelijk geen zin, op een enkeling na die het wel kan, geeft dat alleen maar problemen door oververmoeidheid etc.
Maar ook hier zijn er toch genoeg werkgevers die bepalen wanneer je wel/geen vrij hebt en dat jij niet heel veel keuze hebt (anders dan opstappen natuurlijk).
die is er toch wel gegeven,
in 2022 moet hij 2 vluchten per maand kunnen opleveren,
nu 1+1 is niet altijd 2 ,
wil niet zeggen dat als hij inderdaad 2 launches per maand kan doen,
dat dit een garantie is dat er minder wordt geëist van de werknemers
Medewerkers mogen daarom alleen nog vrij krijgen vanwege familiezaken of als ze fysiek niet in de fabriek aanwezig kunnen zijn.
Is vrij normaal naar Amerikaanse standaarden. Ik begrijp ook niet zo goed het "+2" in deze context.

ja het is bizar dat ze dit uberhaupt durven te vragen van medewerkers, dan wel bizar in de context dat een land zo werkt, niet SpaceX specifiek.
ja het is bizar dat ze dit uberhaupt durven te vragen van medewerkers, dan wel bizar in de context dat een land zo werkt, niet SpaceX specifiek.
Of het is allebei, het is niet de eerste keer dat specifiek Musk en een bedrijf van hem in het nieuws komt met dit soort zaken. Daarnaast duid het sowieso op grotere structurele problemen als dit uberhaubt oprecht nodig is.
"Welcome to America"

Vakantie rechten zijn onvergelijkbaar met wat we aan deze kant van de plas gewend zijn. Volgens Wikipedia:

"There is no federal or state statutory minimum paid vacation or paid public holidays. Paid leave is at the discretion of the employers to its employees.[187][188] According to the US Bureau of Labor Statistics, 77% of private employers offer paid vacation to their employees; full-time employees earn on average 10 vacation days after one year of service.[189] Similarly, 77% of private employers give their employees paid time off during public holidays, on average 8 holidays per year.[189][190] Some employers offer no vacation at all.[191] The average number of paid vacation days offered by private employers is 10 days after 1 year of service, 14 days after 5 years, 17 days after 10 years, and 20 days after 20 years.[189][192]"

Daarbij komt ook nog dat je deze dagen moet opbouwen. Dus 2 weken zomervakantie zit er niet in want dan heb je pas 1 week opgebouwd...

\offtopic
Maar hier gaat bijna alles per staat en in deze staten zijn betaalde vrije dagen bij wet verplicht en dus een recht.
Alaska, Arizona, California, Colorado, Illinois, Indiana, Kentucky, Louisiana, Maine, Maryland, Massachusetts, Minnesota, Nebraska, New Hampshire, New York, North Carolina, North Dakota, Ohio, Oklahoma, Pennsylvania, Rhode Island (after one year of employment), Tennessee, West Virginia, and Wyoming.
In Nederland bouw je ook je dagen op maar. Als je in de 3e maand 3 weken vakantie neemt en in de 6e maand ontslag neemt wordt wat je nog niet had opgebouwd gewoon als onbetaald verrekend met je laatste salaris.
@mjtdevries met "de staat" bedoel je denk ik de Federale overheid? Het namelijk juist wel per staat geregeld.

[Reactie gewijzigd door thijssie83 op 23 juli 2024 05:41]

In Nederland bouw je die dagen vaak ook officieel op. Maar niemand gaat er moeilijk over doen bij een vast contract.
Het grote verschil met de VS is dat het niet door de staat geregeld is, maar afhankelijk van je werkgever. Zit je bij de grote bedrijven dan is het meestal prima geregeld. Als ik naar mijn amerikaanse collega's kijken dan zijn hun secundaire arbeidsvoorwaarden heel vergelijkbaar met die van mij.
Maar het kan ook dramatisch zijn bij een ander bedrijf.
> Niet om de ernst voor SpaxeX te benadrukken maar hoe bizar het is dat ze dit überhaupt durven te vragen van medewerkers.

Geen idee waar je werkt maar hoogst waarschijnlijk staat in het bedrijfsregelement van het bedrijf waar je werkt ook gewoon dat een vrij aanvraag ter goedkeuring moet worden voorgelegd. En als het bedrijf zwaar wegende redenen heeft (die zwaarder wegen dan jouw belang) dan mag je vrij gewoon afgekeurd worden.
Is gewoon wettelijk vastgelegd in Nederland dat verlof bij zwaarwegende belangen door de werkgever geweigerd kan worden.
Is gewoon wettelijk vastgelegd in Nederland dat verlof bij zwaarwegende belangen door de werkgever geweigerd kan worden.
Moeten ze wel echt zwaarwegend zijn. Die regel kun je niet zomaar gebruiken.
Klopt, er moet sprake zijn van een ernstige verstoring en ontwrichting in de bedrijfsvoering, Als de tekst in het artikel klopt dat faillissement dreigt als men bepaalde dingen niet doet dan is wel aan die voorwaarde voldaan en het hoeft echt niet zo zwaarwegend te zijn dat een bedrijf anders omvalt.

Het kan trouwens ook gaan om een verstoring bij een klant, die kom je in bijvoorbeeld de techniek geregeld tegen. Ik had regelmatig perioden waarbinnen geen verlof opgenomen mocht worden of wegens een geplande ombouw van een brug, of een fabrieksstop, of besturingskasten moesten af anders kan de klant niet op tijd in productie gaan. Het komt vaker voor dan sommige mensen denken maar is wel erg aan bepaalde sectoren gebonden.
Heel normaal bij een amerikaans bedrijf.

Verplicht verlof opnemen (en daar hebben ze al zo weinig van), uitbranders als je niet meedoet aan een 'vrijwillig' loonoffer, heb het allemaal meegemaakt.
Dit is ook in Nederland zo. Verlof mag geweigerd worden indien dit verlof zwaarwegende gevolgen heeft voor de gezondheid van het bedrijf. Het moet goed onderbouwd worden maar als er echt een failisement dreigt, dan is dit inderdaad mogelijk.
We weten natuurlijk ook niet wat er precies aan de hand is, maar het lijkt mij toch, met deze minimale informatie, dat als je hele businessplan afhangt van twee keer per week een raket te lanceren met een resem satelieten (iets wat voor zover ik weet basically nog nooit gedaan is op deze schaal), je misschien een misrekening hebt gemaakt ergens.

Rocket scientists zijn waarschijnlijk ook niet dik bezaaid, maar eerm... Meneer Musk kan toch gewoon nog wat aandelen verkopen en z'n eigen geld in de zaak investeren zodat er wat meer rek komt op de tijdslijn voor het faillisement? Ipv z'n personeel basically alle rechten te ontzeggen?
Het lijkt me sterk dat de soep daadwerkelijk zo heet gegeten zal worden. Wellicht liggen de machtsverhoudingen in Amerika anders, maar "We need all hands on deck" klinkt mij nou niet bepaald als een strikt verbod om vrij te nemen.

Verder is SpaceX een groot bedrijf met tienduizenden werknemers, onderaannemers etc. Het lijkt me stug dat hij die allemaal op de Raptor-productielijn verwacht. Het zal gaan om een kleine subset van (hooggeschoolde) medewerkers die hij hiermee aanspreekt. Die hebben er zelf voor gekozen om bij SpaceX te werken (dit soort mensen kunnen echt op iedere straathoek van Californië een topbaan krijgen) en weten dat daar een hoge werkdruk bij komt kijken.

Wat dat betreft kun je je beter zorgen maken om de arbeiders in Texas of de Tesla productiemedewerkers.
Dit was inderdaad ook het stukje waar ik het meest op reageerde.
Ik ben blij dat ik niet in de US werk en ik vind/hoop dat we altijd politische keuzes moeten maken dat we niet in zo'n 100% harde kapitalistische wereld terecht komen
Dit komt niet alleen bij werkvloer medewerkers voor, ook in witte-boorden functies kom je dit wel tegen. Een notaris vriendin van me hoeft in December ook niet te rekenen op vrije dagen.
Ik heb een tijd geleden al eens op hem gereageerd op Twitter, toen hij iets zei in de trant van, je moet minimaal 80 uur in de week werken anders ben je niet dedicated. Ik heb toen gezegd dat hij beter 2 mensen a 40 uur kon inhuren omdat mensen dan gezonder blijven en 2 families een degelijk inkomen hebben, dus dat het op langere termijn meer oplevert in wellbeing en welvaart. Mijn enige tweet ooit met een paar honderd hartjes, dus blijkbaar leeft het bij meer mensen.
Moderne slaverij noem ik dat.
Haha heerlijk naïef, welkom in Amerika waar je 0 wettelijke vakantiedagen hebt.

Het is geen Nederland he..
Ik vind Elon een fantastische man, een visionair, en een wereld verbeteraar. Deze man denkt op een andere manier dan de meeste.

Dat in acht nemend; dat krijg je natuurlijk niet zomaar voor elkaar. Als je het nieuws de afgelopen 1 a 2 jaar leest, is het alsof het fantastisch gaat met spaceX. Dit heeft een weerslag op efficiëntie, perceptie van het publiek (burger), en de staat.

Gezien de markt waar spaceX zich in bevindt is het van groot belang dat er een gevoel van urgentie is bij bovenstaande factoren.

Kortom, moet er een beetje tussen de regels doorgelezen worden; 1. SpaceX gaat niet failliet, te belangrijk voor de VS. 2. Waarom dan dit bericht? Het gaat volgens Elon niet snel genoeg, en dit helpt.

Ik ben het niet eens met het uitbuiten van de werknemers, zoals hieronder al aangegeven, als het daarom gaat is er iets fundamenteel mis. Echter alle partijen in acht nemend (burger, staat, etc.) snap ik het wel. Gevoel van urgentie terug -> sneller naar Mars. En dat laatste is eigenlijk het enige waar Elon over nadenkt.
Vind ik eigenlijk niet zo heel bijzonder.
In de academische wereld is het heel normaal als men 80-90 uren per week moet doorzetten voor onderzoek, les geven, lab werk, papers schrijven…
Dat het normaal is in bepaalde hoeken houd niet in dat we het verder moeten normaliseren. Er is overigens ook meer dan genoeg kritiek op de werk druk die men in de academische wereld ervaart en het is sowieso niet iets van alle tijden.
Je dient dit vanuit Amerika te bekijken, en daar is het heel normaal.
Nee, dat hoeft helemaal niet. Sowieso niet vanuit een generalisatie dat het daar helemaal normaal is. Dat negeert het feit dat het daar ook niet altijd normaal is geweest, sommige bedrijven er veel verder in gaan dan andere bedrijven, er juist ook bedrijven zijn in de VS die het tegenovergestelde doen om juist mensen aan te trekken en zo kan ik nog even doorgaan. Sowieso is het zot dat je hoe werknemers worden behandelt niet zou mogen benoemen omdat het genormaliseerd.
Ook in Nederland is het normaal om niet noodzakelijk verlof te weigeren als het te druk is op de zaak.

En hoezo was dit daar vroeger niet normaal? Wil je nu gaan beweren dat men vroeger meer rechten had op de werkvloer dan tegenwoordig? Dit is van alle tijden, ook in Nederland.
Wil je nu gaan beweren dat men vroeger meer rechten had op de werkvloer dan tegenwoordig?
Wat ik beweer is dat het aantal uren wat mijn verwacht word gemiddeld te werken bij veel bedrijven in de VS de afgelopen decennia is gestegen en de hoeveelheid vakantie die men opneemt (op durft te nemen) flink gedaald is.

Of dat samenhangt met minder rechten of dezelfde rechten en bedrijven die er anders mee omgaan doe ik geen uitspraken over want daar ben ik niet bekend genoeg mee.
Gemiddeld maakt de full-time arbeider in Amerika nu minder uren dan 10 of 20 jaar geleden.

Dus nee, ik vindt jouw bewering niet terug in de statistieken.
Gewoon een dreig brief werken tot je valt of de laan uit door :Anders lopen we een serieus risico op faillissement"
In de VS heb je gemiddeld geen ‘vakantiedagen’ zoals hier. Het hele systeem is totaal anders.
Zucht, waarom zou dat meer aandacht moeten krijgen? Ik vind het zorgelijker dat de bulk van ons textiel door kinderhandjes wordt gemaakt IPV dikbetaalde ingenieurs die conform de in Amerika geldend arbeidswetten werken.
Of dichterbij huis de illegalen in de sekswereld stomerijen, bouw en industrie. Die dus NIET conform de aldaar geldende arbeidswetten werken, krijgen die ook jouw 'meer aandacht'?
Medewerkers mogen daarom alleen nog vrij krijgen vanwege familiezaken of als ze fysiek niet in de fabriek aanwezig kunnen zijn.
Dit stuk mag wel even wat meer aandacht krijgen vind ik.
Mee eens. Dat is de reden dat de ASN Bank niet meer is Tesla investeerd.
Je moet dit natuurlijk wel in de Amerikaanse context zien. Daar is het in veel staten heel normaal dat je een handjevol verlofdagen per jaar krijgt, verder wordt je gewoon geacht 40+ uur per week op je werk te zijn. Het enige bijzondere is hier misschien dat deze restrictie nu net voor de feestdagen komt.
Musk zegt dat SpaceX in 2022 minimaal twee Starship-raketten per week moet kunnen lanceren. "Anders lopen we een serieus risico op faillissement", schrijft Musk in de e-mail.
Is dit niet eerder een vlucht elke 2 weken?

Dit staat zo te lezen in het artikel waar naar gelinked wordt in Space Explored:
What it comes down to, is that we face a genuine risk of bankruptcy if we can’t achieve a Starship flight rate of at least once every two weeks next year.
Denk toch 2 per week om de starlink satellieten de ruimte in te krijgen.
Het is niet 2 Starships per week, maar eens in de 2 weken. Best een verschil :) “We face genuine risk of bankruptcy if we cannot achieve a Starship flight rate of at least once every two weeks next year,” Musk added later.
Oh, ok, ja dat is een PAK redelijker, das 26 lanceringen ipv 104. Ze lanceerden in 2020 al 26 Falcons, dus zolang ze genoeg nieuwe Starships kunnen bouwen, moet de logistiek voor de rest wel meevallen.
Dus starlink in ieder geval, en misschien zelfs heel spacex, gaat gewoon failiet?

Dat starlinks huidige opzet financieel zwak was is gewoon wat alle critici al jaren zeggen. (Eerder zei musk ook al dat hij 20-30 miljard externe investeerders nodig had om het haalbaar te maken)

Starship tests gaan niet echt goed genoeg om aan te nemen dat het binnen een jaar commercieel ingezet kan worden. Is het ding uberhaubt al eens in orbit geweest of met vol gewicht gelanceerd?

Dus als ze twee commerciele starship lanceringen pet week nodig hebben binnen een jaar, tja dan is 1+1=niet haalbaar.
Starship tests gaan niet echt goed genoeg om aan te nemen dat het binnen een jaar commercieel ingezet kan worden.
Tja, als de overheidsinstantie tegen gaat zitten en daarmee vluchten telkens (of nog steeds verder) door uitgesteld moet worden... Als het aan Musk zelf lag had hij de volgende testvlucht al weken geleden uitgevoerd.

En dat 2 starships per week klopt dus niet, is gewoon een compleet verkeerde interpretatie van de artikelschrijver, zeg maar gewoon hardstikke slordig want het is niet eens anders te interpreteren.
Het is 1 vlucht per 2 weken, wat overigens nog steeds behoorlijk twijfelachtig is om te halen.
overheid moet ook tegenzitten, die launchsite in boca chica is nooit goedgekeurd voor waar het nu voor gebruikt wordt. hoop echt dat ze de natuurschade die ze daar toebrengen een halt aanroepen en zeggen dat ze maar moeten verhuizen naar een gepasterde locatie.

(en zelfs als de natuurschade je niet boeit is die locatie niet bepaald geschikt voor lanceringen, er zijn maar een heel beperkt aantal veilige richtingen waarin je kan lanceren, die plek is praktisch omringt door bewoonde gebieden zo midden in het continent.)

[Reactie gewijzigd door KSU4reqY op 23 juli 2024 05:41]

Uhm.. Feiten?

De site in boca Chica is goedgekeurd voor waar het nu voor gebruikt wordt. En er loopt een vergunningaanvraag voor de nieuwe lanceer toren. De verwachting is dat die 31 Dec wordt goedgekeurd.

En hoezo omringd door bewoonde gebieden midden in het continent? Het ligt aan de kust (500m van het strand). En bijna alle lanceringen gaan naar het oosten, omdat dat de beste manier is om in een baan om de aarde te komen. En dat is precies de kant waar alleen de golf van Mexico zit.

Daarnaast is het verbod om boven bewoond gebied te lanceren omdat raketten altijd opgebruikte trappen laten neerstorten. Dat gaat starship niet doen.
Het is alleen goedgekeurd voor raketten van de falcon klasse. iets wat ~100 decibel minder geluid maakt, en decibel gaat logaritmisch dus dat is iets van 1000x geluidsintensiteit. Heb je een _ietsjes_ grotere veiligheids radius voor nodig die daar fysiek onmogelijk is. Of dacht je dat die mensen in het nabije drop voor het plezier zovaak moeten evacueren?

Genoeg videos op youtube van brandende natuurgebieden en wrakkenvelden van mislukte lanceringen, wat was het 100 hectare beschemd gebied wat toen is afgebrand?

Dat van die toren zegt alles al: ze bouwen daar vanalles zonder toestemming aan te vragen of voor dat de toestemming gegeven is. Zogenaamd is die toren voor onderzoek en niet voor lanceringen, dat geloof niemand. Niet de eerste keer maar hopelijk nu wel de laatste. Hij wil daar ook een olieraffinaderij neerzetten geloof ik, midden tussen vier natuurgebieden.

Je moet de mogelijke launch azimuths van boca chica eens vergelijken met die van cape canaveral. 3x raden waarom ze die polar orbit launch eerder dit jaar van cape canaveral hebben gedaan.

En natuurlijk bijft het verbod om over bewoonde gebieden te vliegen. Tuurlijk is het de bedoeling dat er niks neerstort, maarja in de praktijk gebeurd dat wel eens en daarom hebben ze net als autos en vliegtuigen bepaalde verkeersregels te volgen.

Nee het is gewoon objectief een slechte plek, maar het zal wel in Texas gemoeten hebben vanwege regulering of subsidies ofzo.
Boca Chica is nooit goedgekeurd voor falcon 9. Die heeft daar nog nooit gelanceerd en kan dat ook niet (geen toren).

Ze hebben goedkeuring gehad voor iedere lancering tot nu toe. Maar dat was een losse vergunning voor iedere lancering. Voor de testvluchten van starship. Er is wel een onderzoek achteraf geweest na een crash bij het landen, maar daarna is gewoon een vergunning verleend voor de volgende lancering. Nadat spacex extra voorzorgsmaatregelen had getroffen.

Polar orbit lanceringen gaan bijna nooit vanuit Florida. Die gaan normaal vanuit vanderberg airforce(spaceforce) base.

En waarom zou je nooit over bewoond gebied mogen lanceren? Je weet dat vliegtuigen dat constant doen? Ook al vliegt er soms een in een flat. Raketten worden als het goed is net zo betrouwbaar als vliegtuigen nu zijn.
Ja dat is precies het grappige. er is nooit een falcon raket gelanceerd daar.

Dit was het originele ontwerp. https://cdn.businessinsid...63674a81e0b00-800x533.jpg

Vanaf het begin gelogen over de bedoelingen.

Maar al dat terzijde: dit is een 20 mile exclusion zone die nodig is voor een lancering van een volledige starship:

https://spacespecialists....ads/2020/10/Picture12.png

oeps overlapt met meerdere steden.

Maarja als de FAA er niks aan doet is het gewoon een kwestie van tijd tot Mexico het doet.
De exclusion zone is voor luchtvaart. Je wilt geen vliegtuig in de baan van je raket hebben. Geen probleem daar. Al heeft spacex wel gevraagd om een kleinere en kortere exclusion zone om de luchtvaart niet onnodig dwars te zitten.

En business Insider staat geen hotlinks toe.
Nee die exclusion zone is omdat dat ding 230db geluid maakt tijdens normale operatie, en nog meer als het fout gaat en ontploft. een kleine atoombom is rond de 240db ter vergelijking.

[Reactie gewijzigd door KSU4reqY op 23 juli 2024 05:41]

De exclusion zone op land is maar 2 mijl, geen 20. En spacex heeft iedereen die daar binnen woont geprobeerd uit te kopen.

De enige mensen die daar nog wonen zijn hardcore spacex fans en een paar bewoners die meer geld willen (het bod was 3x de getaxeerde waarde).

Het enige probleem is dat er ook een openbare weg binnen die zone loopt. De enige weg naar het strand. Spacex gaat waarschijnlijk een tunnel aanleggen om dat probleem op te lossen.
Voor de huidige lanceringen ja. Ik had het over het uiteindelijke doel: een raket groter dan elke andere ooit gebouwd, en de grootste tot nu toe zaten rond de 220db.

Geluid wordt boven de 130db een schokgolf, boven de 140db is het dodelijk. op 2 mijl zit je nog rond de 160db dus veel success.

Maar mensen kun je in ieder geval evacueren, de bedreigde en beschermde diersoorten op loopafstand niet. Ze mogen doen met hun geld wat ze willen, maar er moet toch wel een betere plek te vinden zijn?
En weer post je uit je duim gezogen cijfers...
Zie hier de analyse van een orbital launch, uit de vergunningaanvraag bij de FAA.
https://i.imgur.com/F7JF70g.jpeg

En de grens voor dodelijke geluidssterkte ligt tussen de 185 en 200 dB.

En decibel is een logeritmische schaal. Als 1 raketmotor 100 dB produceert dan hen je er 10 nodig voor 110dB en 100 voor 120dB.
Daarnaast neemt geluidssterkte af met een 3e macht van de afstand. Op 10 mijl is dus 100x zachter (20dB lager) dan op 1 mijl afstand.
eh het kan dat mijn bron het over vogels of doofheid bij zoogdieren of schaaldieren op het strand oid ipv mensen had. als ik het zo even na google is het toch echt potentieel dodelijk vanaf 140db en extreem dodelijk vanaf 200db. en het is wel handig om bij dit soort dingen de ongegrens aan te houden ipv de onmiddelijk dodelijke grens. (of laten we zeggen de grens voor gehoorschade?)

fijn dat jouw berekening nadeliger is dan de mijne trouwens, ik dacht dat het op 2 mijl al 160db was met slechts het kwadraat. maar als jij op 10 mijl nog steeds hoger dan dat zit laten we vooral met jouw nummers gaan.

punt is simpel: er is al onherstelbare natuurschade aangebracht en de test die ze nu doen stellen echt helemaal niks voor vergeleken met de energie van de volledige raket. (omhoog en omlaag gaan is supermakkelijk vergeleken met snel gaan.)

En waarom? is er een reden dat ze het daar gebouwd hebben behalve 10-15m subsidie wat voor een bedrijf als spacex bijna niks uitmaakt?

wat is er trouwens uit mijn duim gezogen, dat plaatje van jouw ziet er precies hetzelfde uit als dat van mij, maar gaat maar tot 15 mijl ipv 20. staat 140db bij dus lijkt dat het om een falcon raket gaat en geen raket vergelijkbaar met saturn v. En ze willen duidelijk een velige grens van 90db waar ik me helemaal in kan vinden, wat dus natuurlijk groter is als het brongeluid meer dan 140db is.

[Reactie gewijzigd door KSU4reqY op 23 juli 2024 05:41]

Plaatje is van de Superheavy, voor een orbital lancering.
Het verschil tussen die test die gedaan zijn met 3 motoren, en de superheavy met 33 motoren is trouwens vrij klein. ongeveer 11dB meer.

En in mijn plaatje staat geen 140 dB op 15 mijl. Die 140 dB staat op de lanceertoren. Je moet dus niet naast een raket gaan staan tijdens de lancering. Maar ik denk dat gehoorschade dan je minste zorg is. Op de 15 mijl grens zit je nog op 90dB. En 90dB is ongeveer het geluid dat een voorbijrijdende trein maakt.

Dat er een zandhagedis gehoorschade oploopt... Daar valt weinig aan te doen. Er zijn niet echt veel mogelijke plaatsen om te lanceren waar ook geen enkel dier leeft.
Fijn dat we het eens zijn. een 140db raket op 15 mijl = 90 db. dus ik neem aan dat je het ook met me eens bent dat meer dan 140db meer afstand nodig heeft, en dat die stad dan wel heel snel heel dichtbij komt.

nu maak eens een lijstje van bestaande raketten. vergelijk het gewicht, de stuwkracht en het geluid. dan kun je vrij simpel extrapoleren waar de volledige starship die naar de maan/mars moet uit gaat komen op dat lijstje. en zoals ik al zei, raketten in het verleden die naar de maan zijn gegaan zitten al op de 200+ db en starship is groter dan dat.

Als het een gewone hagedis was, sure no problem, maar het zijn een paar dozijn beschermde planten en nog meer beschermde diersoorten, sommige die alleen daar leven. En die waren er al voordat spacex daar ging bouwen, in beschermde natuurgebieden nota bene. Als het bij ongeveer 130/140db zou blijven zou het nog wel te overzien zijn (afgezien van de branden/brokstukken) want daar is het origineel ook ongeveer voor goedgekeurd, maarja, zoals ik al zei, niemand geloofd dat die nieuwe toren die ze bouwen voor "onderzoek" is.

En zoals ik al zei, in Texas ga je inderdaad geen betere plek vinden, maar in de hele USA wel.

[Reactie gewijzigd door KSU4reqY op 23 juli 2024 05:41]

En daar ga je de fout in...
Spacex zegt: onze raket produceert 140dB. Hier is de berekening van onze raketgeleerden.

Maar jij hebt gelezen dat een andere raket 60 jaar geleden veel meer lawaai maakte. En aangezien er in 60 jaar niks verandert moet deze raket dat ook, want hij is ongeveer even groot...
En daar ga je de fout in...
Spacex zegt: onze raket produceert 140dB. Hier is de berekening van onze raketgeleerden.

Maar jij hebt gelezen dat een andere raket 60 jaar geleden veel meer lawaai maakte. En aangezien er in 60 jaar niks verandert moet deze raket dat ook, want hij is ongeveer even groot...
Wat bovendien een raket was met zowel andere motoren als andere brandstof. (Saturn gebruikte immers waterstof en zuurstof, wel heel schoon).
Die Elon komt overal mee weg want “space travel” savior of our planet.
Het prototype van Starship 20 voor orbital flight is al gebouwd en staat klaar om gelanceerd te worden. Op dit moment is het wachten op goedkeuring van de lanceringen vanaf Boca Chica door de FAA. Zij zijn nog bezig met de aanvraag, en buigen zich op de environmental impact van de regio. Zodra dit proces is afgerond en goedgekeurd is, kunnen er orbital launch tests gaan plaats vinden. Ook is de productie van Ship 21 al bijna afgerond en zijn ze al bezig met Ship 22, 23 en 24. Voor de boosters is booster 4 al klaar voor lancering en booster 5 is ook al klaar. En wordt er ook al gebouwd aan booster 6 en 7.
Laatste test was met maar 3 motoren. Het uiteindelijke commerciele model heeft er veel meer nodig dus dat gaat nog wel wat testvluchten kosten.

Als ik dan google dat SN20 "misschien" in maart gaat gebeuren lijken commerciele vluchten binnen een jaar echt praktisch onhaalbaar.

Maar ze zullen wel een bailout/subsidie/militair contract krijgen.

[Reactie gewijzigd door KSU4reqY op 23 juli 2024 05:41]

Laatste test was met maar 3 motoren. Het uiteindelijke commerciele model heeft er veel meer nodig dus dat gaat nog wel wat testvluchten kosten.
Een Starship (2e trap) heeft niet veel meer motoren. Die heeft 3 raptor motoren voor landing en 3 RVACs. De RVACs zijn voor gebruik in vaccuum, en hoeven dus niet gebruikt te worden om te landen. Dus de configuratie is hetzelfde als waarmee er nu getest is.

Als het gaat om Super Heavy, dan zijn er inderdaad meer motoren nodig, in totaal rond de 33. Er is nog nooit een volledige booster lancering gedaan. Maar een dergelijke lancering lijkt veel meer op een lancering van Falcon 9, dan wat ze doen met Starship zelf. Natuurlijk zullen ze hier tegen dingen aanlopen, maar de nadruk ligt veel meer op Starship zelf en uiteindelijk de landing van Super Heavy. Zeker de orbital launch tower zal nog veel getest moeten worden, met name het opvang mechanisme.

SN20 launch zou mogelijk al in januari plaats gaan vinden, indien de FAA goedkeuring geeft. Ik ben wel met je eens dat ik ook nog geen hoge verwachtingen hebt van commerciele vluchten in 2022.
Het is waarschijnlijk één lancering om de twee weken, dus 26 lanceringen. Reken daar nog eens bij dat het de bedoeling is raketten te hergebruiken en we komen er wel.

Maar zelfs dan, ja, tis wel heel krap aant worden. Maar ik zie niet in waarom dat een drama zou zijn, er is niemand die hem het vuur aan de schenen aan het leggen is qua concurrentie? Zelfs als ze een jaar extra nemen zijn ze nog altijd ruim op voorsprong. Gewoon wat extra geld van investeerders vragen, SpaceX publiek maken op de beurs (waarschijnlijk krijgt dat dan ook een belachelijke koerswaardering), ZELF een beetje geld er in steken.
Twee vluchten per week, hoeveel Starships heb je daarvoor nodig? Bovendien zodra je dat aantal hebt zakt de vraag naar motoren toch direct in?

Wat Starlink betreft, volgens mij zouden ze meer prioriteit aan hun vergunningen afdeling moeten geven, wacht hier in Spanje nog steeds op bericht dat we het kunnen gaan gebruiken terwijl we al een jaar op de lijst staan en in Frankrijk en Portugal het al wel beschikbaar is.

Sowieso is SpaceX leuk en fascinerend, maar niet heel veel meer dan dat, volgens mij hebben we al meer dan genoeg troep in orbit, toerisme is pure verspilling voor en door multi-miljoenairs/miljardairs en om over Mars nog maar te zwijgen. Als we hier op aarde het klimaat/milieu nauwelijks leefbaar kunnen houden, wat hebben we dan in godsnaam op een andere planeet te zoeken waar nog niet eens een atmosfeer is?!
Twee vluchten per week, hoeveel Starships heb je daarvoor nodig? Bovendien zodra je dat aantal hebt zakt de vraag naar motoren toch direct in?
26. Het is de bedoeling dat ze herbruikt worden.
Vervolgens is het de bedoeling om er zo'n 1000 (starships) te bouwen om een kolonie op Mars te bouwen en te onderhouden, dus die vraag zal nog wel even aanblijven.
Als we hier op aarde het klimaat/milieu nauwelijks leefbaar kunnen houden, wat hebben we dan in godsnaam op een andere planeet te zoeken waar nog niet eens een atmosfeer is?!
Overleven, als soort. Als je met z'n allen op 1 planeet zit heb je een single point of failure.
Dat ze hergebruikt worden snap ik, maar hoe snel kan er een weer vliegen na een succesvolle lancering? Door 26 te noemen lijk je te suggereren dat ze na 13 weken weer kunnen, waar is dat op gebasseerd en zullen de eerste modellen dat al halen, of moeten ze daarvoor eerst net als met de Falcon 9 wat jaren ervaring voor hebben.

En qua overleven als soort, heb je ooit van het Biosphere 2 experiment gehoord? Zelfs hier op aarde kunnen we niet eens een compleet afgesloten ecosysteem bouwen, en dan hebben we nog het voordeel van een "normale" hoeveelheid zwaartekracht (waar planten na miljoenen jaren evolutie op aangepast zijn) en een magnetisch veld wat tegen allerlei straling beschermd.

Daarnaast de kosten, ik las volgens mij dat om een levensvatbare populatie daar de krijgen je het over een miljoen mensen hebt, dus vele tienduizenden lanceringen. Zelfs als je het over "slechts" 10 miljoen per lancering zou hebben, gaat dit dus meer dan een biljoen kosten - wie gaat dat betalen en waarom zouden we dat geld niet steken in het oplossen van het klimaat probleem en alle andere problemen die we nog hebben.

Nee, naar Mars is een megalomaan en idioot idee, in ieder geval de komende 50-100 jaar.
Wat is het verschil met nu en 50-100 jaar?

Als iedereen dezelfde gedachtengang had als jij in je post demonstreert, dan zal er eerder technische regressie dan progressie zijn geboekt na 50-100 jaar. Of misschien hebben we ondertussen alweer een wereldoorlog achter de kiezen in die periode. Of een significant grote meteoriet-inslag. Of een pandemie die mensen binnen een minuut dodelijk velt.

Niemand weet wat morgen gebeurt, en nu is er een mogelijkheid om andere planeten te bezoeken, dus waarom niet?

Als Starship doorgang vind, Dan is het al heel snel mogelijk om 100 personen in 1 keer de ruimte in te schieten. Let wel, vanaf Gargarin tot nu zijn er in totaal 116 personen in de ruimte geschoten. Mits SpaceX dit tempo vol kan blijven houden, dan denk ik dat Mars gekoloniseerd word nog voor dat mijn kaarsje is uitgeblazen. Een maanbasis en constructie station in de ruimte zie ik ook nog wel in mijn resterende levensjaren.

Niet omdat Musk nou zo'n goed persoon is, maar hij heeft wel de mensen bij elkaar weten te krijgen die deze doelen veel vlotter kunnen halen dan de knuppels bij Blue Origen en/of Boeing. Succes kan je ook aangerekend krijgen door de juiste mensen op de juiste plaats te zetten. En dat weet Musk beter te doen dan al zijn voorgangers en concullegas.

Behalve dan voor de afdeling die de Raptor motoren ontwikkelt. Wat Musk tot op heden met SpaceX heeft gedaan, mag allemaal dan wel simpel en logisch klinken, maar als dat echt zo was, waarom is Musk dan de eerste die dit daadwerkelijk doet?

Dat Musk geen uitbundige persoonlijkheid heeft die veel mensen aanspreekt. Klopt. Dat hij over de ruggen van anderen rijk is geworden, klopt ook. Maar welke rijkaard heeft dat niet op zijn/haar palmares?

Andere biljonairs doen veel aan filantropie voor belastingsdoeleinden, wat goede PR en hopelijk om de mensheid als geheel vooruit te helpen. In hun nadagen, weliswaar. Want in hun 'prime' jaraen waren ze bezig om koste wat kost hun fortuin bijeen te schrapen.

Musk doet een poging om zijn fortuin te vergroten, maar ook om de mensheid vooruit te helpen, in zijn 'prime' jaren. Dat geeft bij mij de indruk dat zijn hart misschien niet op de goede plaats zit, maar in elk geval wel op een heel wat betere plek dan bij andere rijkaards.
is dit megolomaan en idioot, jep denk het wel en vind dat ook wel een beetje zo.
maar je betoog is niet echt sterk.

ja je hebt een flink aantal mensen nodig op mars om de gene poel groot genoeg te houden.
maar 10 vrouwen er heen sturen met 1 buisje gemixt sperma van een miljoen mannen.
en dan moeten die 10 vrouwen elke keer het buisje gemixt sperma gebruiken en dit voor vele generaties lang en je komt vrij snel aan miljoenen individuen voor de gene pool.
(eng idee misschien, maar dit soort dingen heb je wel nodig.)

en er zijn vast nog vele andere problemen te over winnen, maar je weet pas of het lukt als je het probeert.
tot die tijd is het gokken en megalomaan noemen is ook een gokje.
Je noemt mijn betoog niet echt sterk terwijl ik praktische redenen/voorbeelden zoals het gefaalde Biosphere experiment noem en dan geef je zelf als voorbeeld 10 vrouwen met een buisje zaad? LOL :9
lol als je wil haal ik ook dat stukje er nog wel even onder uit hoor. ;)
wou het je niet te moeilijk maken zodat ik geen ego raakte, maar belangrijkste wat ik zeg is:
en er zijn vast nog vele andere problemen te over winnen, maar je weet pas of het lukt als je het probeert.
tot die tijd is het gokken en megalomaan noemen is ook een gokje.

de mensheid is soms tot meer dingen instaat als ze dat zouden willen,
meer dan je maar kunt bedenken, jammer dat we het erg weinig doen, en maar blijven verzanden in het idioot noemen en megalomaan.
tja langs de zijlijn staan en maar wat roepen is makkelijker als iets doen natuurlijk. ;)
"overleven" noemen ze dat dan. Een beetje knoeien in het stof op een planeet die je dood wilt. Eender wat er op aarde gebeurt is het nog altijd leefbaarder dan eender wat we met Mars gedaan gaan krijgen in de komende 100 jaar.

Ik wil Elon nog op de eerste missie naar Mars ZONDER TERUGKEER zien zitten...
lol, heeft het ding ondertussen uberhaupt al een deur ?
Onze ervaring met het verkloten van onze atmosfeer gaan we hard nodig hebben om een atmosfeer op Mars te creëren :)

We moeten voor toekomstig zelfbehoud een multi-planetaire soort worden en gezien al het goeds dat de ruimtevaart ontwikkeling ons gebracht heeft. Is het 1 van de meest zinvolle investeringen die we kunnen doen als mensheid.

We zijn redelijk overdue voor een paar natuurlijke patronen die onze planeet al meermaals belaagd hebben. We hebben 0 invloed als onze zon weer een beetje gek gaat doen of we door een stukje melkweg heen vliegen die veel te veel invloed gaat hebben op ons zonnestelsel.

Karl Sagan zei het wel mooi, dat wij mensen een manier van het universum zijn om het universum te leren kennen. Kans is vrij groot dat de zon bij 1 van de eerste generaties sterren behoord die het leven zoals wij dat kennen mogelijk maken en daarboven op is de kans vrij groot dat we voor alle praktische redenen alleen zijn in dat grote universum. We zullen met onze huidige kennis van de natuurkunde en de grenzen daarvan, zeer waarschijnlijk nooit het melkwegstelsel uit kunnen komen. We zitten ook toevallig net in een klein stukje 'tijd' waar we het universum kunnen leren kennen, over enkele 100derden miljoenen jaren is een groot deel van het universum niet meer te observeren. Over iets meer dan een miljard jaar, zien we nauwelijks nog wat buiten ons lokale cluster.

We beseffen ons als mensheid niet hoe smerig uniek de situatie is waar we ons nu in bevinden. 100miljoen jaar stelt geen zak voor op totale schaal van de tijd en zelfs voor het ontwikkelen van leven is dat eigenlijk belachelijk weinig tijd. We hebben al bijna 60 jaar de techniek om op andere hemellichamen te landen en we beginnen nu pas weer de eerste stapjes te zetten om dat process voort te zetten.

De beste tijd om naar Mars te gaan was gister.
Maar is het niet zo dat al die projectjes van Elon Musk financieel helemaal niet zo lekker gaan, en overeind worden gehouden door Muskgeile venture capitalists?
Nou,

Tesla draait inmiddels al een aantal kwartalen winst
En winst maken doen ze ook alleen maar omdat ze CO2 rechten verkopen als producent van emissie vrije auto's.
Een bedrijf als Fiat zou helemaal geen auto's meer mogen produceren als ze dit niet van tesla konden kopen.
Alle traditionele autofabrikanten doen het al een hele tijd veel slechter.. en overleven al tientallen jaren alleen maar door ontzettend veel uit te besteden en diepgaand samen te werken (PSA en BMW bijvoorbeeld, de motor in de mini was vroeger van Peugeot).
Klopt in mijn ogen ook. Veel van de voorheen individuele merken zijn al meerdere samenwerkingen aangegaan. Een enkeling doet het redelijk naar mijn weten, maar de meeste normale merken kabbelen al een tijdje een beetje mondjesmaat vooruit voor zover ik aan de cijfers heb kunnen zien.

Tesla, Polestar en dat soort E-merken doen het wat dat betreft beduidend beter.
Polestar is een dochter van Volvo en Volvo is door de chinese Geely overgenomen.
Dat is niet meer zo.. Haal de co2 rechten eraf en ze maken nog steeds winst..

Afgelopen kwartaal..

De omzet steeg in het voorbije kwartaal met 57 procent tot 13,8 miljard dollar (11,85 miljard euro). Daarop boekte het bedrijf een nettowinst van 1,6 miljard dollar, tegenover 331 miljoen dollar een jaar eerder.

Omdat Tesla auto's maakt die geen CO2 uitstoten, krijgt het bedrijf gratis emissierechten die het kan verkopen aan fabrikanten van auto's die wel op fossiele brandstoffen rijden. Dit leverde de fabrikant in het afgelopen kwartaal 279 miljoen dollar op, wat 30 procent minder is dan een jaar eerder.

Dus netto 1,3 miljard winst.
Klopt… de overige autofabrikanten waren nu niet bepaald blij dat ze bij een concurrent emissierechten moesten afkopen, en zijn daar de afgelopen tijd steeds meer mee gestopt. Tesla doet het al een poos financieel een stuk beter, zelfs zonder die emissierechten, en zijn daarnaast nog bezig met diverse megafabrieken, hun nieuwe accu's, en enkele van hun modellen worden in de komende 1-3 jaar geleverd volgens mij.
Dat klopt niet meer, vorig kwartaal was het eerste kwartaal dat ze ook winstgevend waren zonder de verkoop van CO2 rechten. https://www.theverge.com/...credits-emissions-bitcoin
Dat is niet waar, en dat is te gewoon vinden in de kwartaalcijfers: https://tesla-cdn.thron.c...arterly_Update_SI1AKE.pdf
Niet helemaal,

het klopt dat ze verschillende kwartalen een kleine winst hebben kunnen boeken door verkoop van rechten;

echter nu maken ze daadwerkelijk een kleine winst zonder deze rechten.


Maar dan nog zijn de wagens wat ze op zijn amerikaans noemen “over-engineerd” wat de kostprijs opdrijft. Na wat akkefietjes zijn verschillende componenten kwalitatief veel beter geworden maar daar zit ook een kostprijs aan. En dat allemaal om maar overall de “beste” in te zijn.

Chinese, maar ook europese merken ontwerpen naar model. Een auto met 50kW motor heeft niet zulke zware componenten nodig, een auto die minder hard optrekt kent lagere stromen, etc, etc.

Met name in China zijn ze daar al een flink aantal stappen verder waardoor je auto’s hebt van 20k tot 30k die prima worden ontvangen, ook door westerlingen.
https://m.youtube.com/watch?v=8BvevMKcXmc
Volgens mij bedoel je hier Tesla en Solarcity mee?

Volgens mij is SpaceX nog steeds privé gefinancierd, veelal zijn eigen geld en nu inkomsten van lanceringen voor andere partijen.

Volgens mij maken nog steeds veel bedrijven weinig winst, in Amerika zijn ze bereid flink in de buidel te tasten voor toekomstige marktaandeel en winst.
Ik denk dat er juist enorm veel extern kapitaal inzit. Oa yusaku maezawa heeft er veel geld in gepompt en bij Starlink zijn er ook al verschillende partnerschappen opgezet die investeringen zullen hebben gedaan.
Nee joh, het is helemaal normaal dat de marktwaarde van Tesla meer waard is dan Toyota en VW bij elkaar :Y)
Het bedrijf dat dacht dat BEVs nooit winstgevend worden en de wereldwijde #3 is van bedrijven die tegen CO2 reductie lobbyen. En het bedrijf dat wereldwijd bekend staat om dieselgate.

VW gaat het denk ik wel redden, als ze Dies tenminste niet ontslaan. Maar Toyota gaat failliet. En dan is je aandeel niets meer waard.
Zo ongeveer wel, je hebt nu ook een nieuwe elektrische voertuigen fabrikant ''Rivian'', net begonnen (nog niet veel voertuigen gemaakt) en heeft al meer marktwaarde dan VW die dus erg veel auto's maakt en gemaakt heeft.
https://www.forbes.com/si...ipo-stock-surge-rolls-on/
Nee, is absoluut niet zo, ondanks wat de media zegt. Musk legt de lad gewoon heel hoog en pusht zijn werknemers hard zodat men uiteindelijk 50% van de doelen haalt en dat aan zich is al heel veel.

SpaceX is heel succesvol met Falcon 9 & Starlink, terwijl Tesla een cashcow is geworden voor Musk.
Andere projecten is nog te vroeg te oordelen.
Succesvol met Starlink?
Starlink is voorlopig nog verlieslatend. Zie de link in het artikel.
Ja, het verlieslatend, ze innoveren en investeren in de initiele fase, het project zelf is erg succesvol gebleken. Als ze eenmal voldoende klanten hebben wordt het een cashcow, en gaat Starlink naar de beurs.
Je kan als baas een "lofty goal" in het verschiet houden om je werknemers te motiveren, maar uiteindelijk ligt de fout bij jou als het misgaat. Dan maar even tegen je mensen gaan zeggen "jullie mogen geen verlof meer nemen behalve als er een dooie valt" (zo ongeveer) omdat JIJ niet in de smiezen had dat de ontwikkeling van je raket niet zo vlot loopt als dat je altijd maar loopt te lullen is gewoon een teken van een egoïstische zak.

Weet je wat een volwassen mens dan zegt? "Tough shit, we gaan het niet halen. Ik heb hier nog een paar miljardjes, ik zal investeren in meer personeel en betere opleidingen. We stellen ons doel wat uit, maar dat is geen drama!"
Ja maar dan krijgen de managers hun bonussen niet…
Ja, wat was het? Een waardering van 2 miljoen dollar per verkochte Tesla auto als je kijkt naar $TSLA. Moeilijk - voor mij - te begrijpen.

Overigens hoop dat ik het allemaal goed gaat met SpaceX. Ik vind het zelf wel een mooie ontwikkeling. Ik wens ze daarom het beste.
Laatste zin van het artikel schetst wel een beetje een nare cultuur daar op de werkvloer.

-Edit op basis van Killercow correctie hieronder.

[Reactie gewijzigd door FijneKnul op 23 juli 2024 05:41]

Geen omzet, geen winst. Waardering. Die drie hebben niet persee iets met elkaar te maken natuurlijk.
Hoezo schets dat cultuur? Als je als bedrijf problemen hebt dan zet je toch met zn alle de schouders eronder?? Of blijf jij dan 9 tot 5 werken?/
De projectjes van de rijkste man op aarde lopen niet zo lekker financieel gezien?
Beetje rare kijk op financieel succes heb jij.

Musk verkocht zijn eerste 'projectje' toen hij nog maar 12 was. Die gast heeft het enen na het andere bedrijf groot gemaakt. Ja er zal vast wel iets mislukken maar die man is de meest succesvolle ondernemer op aarde, financieel gezien dan.
Zal dit een reden zijn waarom hij zo veel aandelen Tesla heeft verkocht laatst?

Sowieso denk ik dat ze vrij veel kunnen ophalen met een Starlink IPO. Alleen is het zonde als je dat te vroeg moet doen en daardoor minder ophaalt dan optimaal mogelijk.
Nee, er verloopt een optiepakket uit 2012/2013 als ik het me goed herinner. Dus aandelen kopen voor de prijs die toen gold. Mensen daar boos omdat die aandelen veel meer waard zijn en over die "winst" geen belasting betaald hoeft te worden.

Dus Musk verkoopt een set aandelen om de belasting te kunnen betalen over de niet-behaalde winst van het optiepakket. Uiteraard nadat hij via een poll op Twitter had gevraagd of hij dat moest doen.

Dus 10 miljard gaat naar de belastingdienst, maar waarschijnlijk verkoopt hij voor meer waarde. Dus zou er ook iets van 10 miljard "over" blijven. Hij heeft weer tegen huidige prijs, aandelen ingekocht. Wie weet verleent hij SpaceX nog een extra cash injectie.

Het is moeilijk op afstand in een financieel boekje van een ander te kijken ;).
starlink zelf niet, ik denk spacex eerder maar dat zou ook meer toezicht, verlies controle betekenen
Wauw ... Musk die op enkele zwaktes in z'n kaartenhuis wijst!
Maar waarom? Ik denk om een vergunning te krijgen voor de lancering van een milieuramp/StarShip in Boca Chica? Wat hij hier overigens noemt is overigens niet nieuw voor z'n criticasters.
musk is een kind van deze tijd, heb je een probleem maak het tot een episch gevecht, straks volgt de reality show en de heroïsche overwinning. Weer een stapje voor het merk musk
Euhhh
heb je een probleem maak het tot een episch gevecht, straks volgt de reality show en de heroïsche overwinning
voor deze opvatting kun je vrij ver terug in de tijd, eeuwen zelfs .
Wel jammer dat het artikel inhoudelijk niet weergeeft waarom de productie van Raptors niet vlot verloopt. Vind ik interessant
Waarom is Star Ship een milieuramp?

OT: Dit komt wel een beetje uit de lucht vallen voor mij. Ik wist niet dat de raptor productie zo onder druk stond! Zitten ze op het moment in production hell (van prototype/serie productie naar massaproductie) of zijn de raptors gewoon nog niet klaar voor gebruik?
Tja er kunnen allerlei nieuwe problemen opduiken bij verandering in het ontwerp. Als er veel Raptors te gelijk afsteekt zullen de vibraties bv die veroorzaakt worden iig groter worden? En de werking van de nieuwe nozzle voor in de ruimte kan natuurlijk ook tegenvallen. SpaceX zijn geweldige ontwerpers, maar er zijn nou eenmaal ontwikkelproblemen zoals bij elk project en de economische factoren worden standaard door Musk veel te zonnig voorgesteld. Technisch komen ze er dus vast wel uit in de langer termijn, maar de kritiek is vooral op de fantasiën over de besparing op de kosten in de ruimtevaart. Zo spectaculair bleek die uiteindelijk met de Dragon Crew ook niet... terwijl het technisch indrukwekkend is. Maar zowel NASA als SpaceX hebben die berekening lage kosten simpelweg om hun projecten (Artemis en Starlink v2) reëel te laten lijken. Anders zijn beide projecten gewoon kansloos.
Gelukkig hebben ze goeie arbeidsvoorwaarden...NOT
De beste engineers werken graag voor een habbekrats bij een commercieel bedrijf....
Nouja, niemand verplicht je om daar te gaan werken. Werken bij SpaceX is sowieso voor een groot deel passie voor ruimtevaart.
Ah, ik was al een tijdje op zoek naar iemand die daar meer van weet. Het is lastig om een goed overzicht te krijgen van welke arbeidsvoorwaarden amerikaanse bedrijven nu bieden. Jij hebt kennelijk een goede bron waaruit je kunt opmaken hoe SpaceX zich verhoudt tot andere Amerikaanse bedrijven?
Enig idee wat er dan zo achter loopt? Is dat onderzoek, ontwikkeling, productie, missende onderdelen....?
Ik kan er in het Space Explored artikel weinig over vinden.

[Reactie gewijzigd door xmenno op 23 juli 2024 05:41]

Op dit item kan niet meer gereageerd worden.