Astronomen tonen eerste afbeelding van zwart gat

Astronomen van de Event Horizon Telescope, een wereldwijd samenwerkingsverband met een netwerk van radiotelescopen, hebben tijdens een persconferentie van de Europese Commissie de eerste foto getoond van een zwart gat. Het gaat om Messier 87*, of M87*, in het Virgocluster.

Heino Falcke, hoogleraar astrodeeltjesfysica en radioastronomie aan de Nijmeegse Radboud Universiteit, heeft de eerste afbeelding van het zwarte gat en zijn schaduw gepresenteerd. Het zwarte gat draagt de 'naam' M87*, heeft een diameter van 100 miljard kilometer en bevindt zich in het centrum van sterrenstelsel Messier 87, een zwaar, enorm, elliptisch sterrenstelsel in het Virgocluster. Het zwarte gat bevindt zich op 55 miljoen lichtjaar van de aarde met een massa van 6,5 miljard keer die van onze zon. Aan de hand van de grootte van de schaduw is de massa van het zwarte gat bepaald. Carlos Moedas, EU-Commissaris van Onderzoek, wetenschap en innovatie, noemt het 'een grote doorbraak voor de mensheid'. De Europese Unie heeft in totaal 44 miljoen euro in het internationale project geïnvesteerd.

Falcke licht toe dat is vastgesteld dat het ook echt om een zwart gat gaat, omdat het beeldmateriaal is vergeleken met simulaties en theoretische verwachtingen. "Als het zwarte gat zich bevindt in een helder gebied, zoals een schijf van gloeiend gas, verwachten we dat het een donker gebied, vergelijkbaar met een schaduw, creëert. Wij hebben de foto ook vergeleken met supercomputersimulaties van verschillende modellen van zwarte gaten. Deze simulaties sluiten verrassend goed aan op de waarnemingen en maken het mogelijk om de eigenschappen van het zwarte gat te bepalen."

Links de verschillende telescopen waarvan de data is samengevoegd en daarnaast een afbeelding van de Event Horizon Telescope van Messier 87

De schaduw van het zwarte gat wordt veroorzaakt door de kromming van de ruimte en door de absorptie van het licht in de zogeheten waarnemingshorizon, of event horizon, van het zwarte gat. Daardoor wordt het licht afgebogen. De waarnemingshorizon is de naam voor de rand van het zwarte gat waar de zwaartekracht zo sterk is, dat zelfs licht er niet aan kan ontsnappen. Volgens Falcke passen de vorm en grootte van de schaduw perfect bij wat de onderzoekers hadden verwacht op basis van Einsteins algemene relativiteitstheorie en het bestaan van een event horizon.

Na het aanschouwen van de eerste resultaten is alle aandacht gericht op M87* en dus niet op Sagittarius A*, het zwarte gat in het centrum van het Melkwegstelsel. Volgens Falcke is het probleem met Sagittarius A* dat het zo'n duizend maal kleiner is dan M87*. Weliswaar staat dit zwarte gat in het centrum van de Melkweg, ligt het zo'n duizend keer dichterbij en is daarmee de schaduwgrootte vergelijkbaar, maar hij beweegt ook duizend maal sneller. De hoogleraar omschreef het maken van een afbeelding hiervan als het maken van een still image van een kleuter die acht uur lang beweegt. M87* is in vergelijking groter en beweegt veel minder, waardoor het een veel geschiktere kandidaat was voor een eerste foto. Dat wist men overigens van tevoren niet; het formaat van M87* was voorheen nog niet bekend. Falcke zei wel dat het team nog extra tijd spendeert om te werken aan Sagittarius A*, al is onduidelijk of dat op termijn ook een dergelijke afbeelding zal opleveren.

De Event Horizon Telescope is een wereldwijd netwerken van acht radiotelescopen, aangevuld met nog een drietal andere telescopen. Daarbij is de data gecombineerd met data van meerdere very-long-baseline interferometry-stations verspreid over de aarde, waarbij gebruik wordt gemaakt van het feit dat de aarde om zijn as draait. In feite wordt daarmee een virtuele telescoop gecreëerd ter grootte van de aarde. Door de VLBI-techniek kan worden waargenomen in het 1,3mm-golflengtegebied. Elke telescoop heeft de straling gemeten die afkomstig is van de flinke hoeveelheden gas of eigenlijk plasma, en stof, waarvan altijd vermoed werd dat het om zwarte gaten heen zit. Deze gaswolken worden ontzettend heet, waardoor ze veel straling veroorzaken, wat vanaf de aarde is te observeren.

Al die data van de verschillende telescopen is door een supercomputers samengevoegd, waarmee de beelden zijn gecreëerd alsof er door een enkele, gigantische telescoop is gekeken. De enorme rekenkracht was geen overbodige luxe; nog nooit werd er door telescopen voor een project zoveel data vergaard. Om de data van de verschillende telescopen samen te voegen is de data op harde schijven gezet die via vliegtuigen zijn gebracht naar centra waar supercomputers het konden samenvoegen. Dat kan niet verstuurd worden via glasvezellijnen, mede omdat de telescopen over de hele wereld verspreid staan en dus niet met elkaar zijn verbonden. Er is bijvoorbeeld ook een telescoop gebruikt op Antarctica, waar overigens gewacht moest worden met het opstijgen, omdat het daar gedurende de helft van het jaar vrijwel altijd donker is.

De onderzoekers willen in de toekomst nog scherpere beelden maken. Om dat te bereiken moet de gevoeligheid van de virtuele telescoop verhoogd worden. In dat kader is er het plan om een millimetertelescoop in Afrika te bouwen. Volgens Falcke hebben de eerste partijen en bedrijven zich al gemeld om dit mogelijk te maken.

Aan de ontdekking zijn een zestal papers gewijd, die zijn gepubliceerd in het het wetenschappelijke tijdschrift The Astrophysical Journal Letters.

De afbeelding van M87*

Reacties (175)

Voor de liefhebbers en diegene die meer willen weten hoe de kromming ontstaat, ik vind dit YT filmpje erg interessant. Met behulp van een bal en vellen wordt er uitgelegd waarom de kromming ontstaat erg goed uitgelegd imo.
https://www.youtube.com/watch?v=zUyH3XhpLTo&t

[Reactie gewijzigd door Loev op 10 april 2019 16:22]

En voor de mensen die graag wat dieper in de materie willen duiken is deze presentatie over de EHT erg interessant: Avery Broderick Public Lecture: Images from the Edge of Spacetime

Dat filmpje helpt enorm om de wazige foto te waarderen! Bijvoorbeeld de verklaring dat 1 kant feller is dan de andere.

Dat deel wordt overigens ook in de persconferentie uitgelegd!
Als je echt geïnteresseerd bent in het proces er achter zou ik dat ook aanraden om te kijken, ook leuk om te merken dat de onderzoekers politiek correct heel trots zijn op wat ze hebben gedaan

Mooi ook om de emotie te horen in de stem van die vrouwelijke wetenschapper tegen het eind van haar verhaal .

Dingen die verder als een droom gaan, en vervolgens blijken te kloppen na vele jaren van onderzoek en hard werken. Daar kun je zeker emotioneel van raken.

Prachtig wat hier is gepresteerd, ik ben heel benieuwd of ze in mijn tijd nog ontdekken wat aan de andere kant van een zwart gat gebeurd.

ik weet (natuurlijk) niet hoeveel tijd je nog hebt maar als je de uitleg wellicht nog eens goed bekijkt ga je de 'andere' / 'achterkant' mogelijk dadelijk 'zien'

Wel lang, maar was inderdaad interresant. Overigens ook een leuke raytracing uitdaging. Kom maar op Nvidia...

Had die video gisteren gekeken. Inderdaad een erg handige video om het concept / de foto beter kunnen te begrijpen!

Een leuke film met een duidelijke uitleg

Dank je wel

bedankt voor de link naar het filmpje, ondankt ik niet hoog geleerd ben (en dus niet altijd alles snap )vind ik het wel super boeiend om dit soort dingen te bekijken!

zelf vind ik dit kanaal ook wel leuk om te volgen

https://www.youtube.com/c...oES5yn2Dw7YixDYT5Q/videos

[Reactie gewijzigd door Khaelos op 10 april 2019 20:02]

Zeer leerzaam en een knappe prestatie, zeer verhelderend ook met de uitleg van dit filmpje. Laat me mezelf als persoon ontzettend nietig voelen. Wellicht dat iemand die het beter snapt dan ikzelf me kan uitleggen of het klopt dat de tijd tpv de waarnemingshorizon stil staat? Als ik het namelijk goed interpreteer is op exact dat punt iets (licht) wat binnenkomt gevangen in een soort eeuwige loep??

https://www.bbc.co.uk/ipl...niverses-greatest-mystery deze was gisteravond te zien op bbc 4. Daar leggen ze het haarfijn in uit en dat ze ook wat tegenslagen hebben gehad met de data. Het is geen daadwerkelijke foto maar een foto gebaseerd op signalen die met behulp van radio-telescopen zijn opgevangen en daarna met complexe berekeningen omgezet naar hetgeen wat je nu dus kan zien.

Foto's kan je op veel manieren maken. Radio telescopen gebruik ook licht, maar met een andere golflengte. En die "licht"-foto's kunnen gestapeld worden om scherpere beelden te geven. Dat doen amateurs ook door meerdere foto's te nemen van bijvoorbeeld een sterrenstelsel en die te 'stapelen'.

Het is daadwerkelijk een foto alleen met andere apparatuur, veel data en geavanceerde software.

Volgens mij zeg je hetzelfde als wat ik zeg alleen op een andere manier. Met geen daadwerkelijke foto bedoel ik een foto die je op de ouderwetse manier maakt met een fototoestel. Taalkundig zou je het beter een plaatje kunnen noemen als je het gaat vertalen van het woord "picture". Maar goed dat is ieder zijn eigen interpretatie

Grappig, precies zoals die Veritasium dus heeft uitgelegd
https://www.youtube.com/watch?v=zUyH3XhpLTo&t

Heel bijzonder en een doorbraak. Maar in alle eerlijkheid. Als ik dan lees hoe verschrikkelijk veel tijd, geld en energie er in gestopt is en dan het plaatje zie... Dan denk ik toch een beetje: ok... is dat alles?
Maar goed - het gaat natuurlijk véél meer om de wetenschap erachter en de kennis die vergaard is dan het feitelijke plaatje. Het levert een schat aan informatie op. En op basis daarvan kan weer verder onderzocht. Maar toch. het plaatje zelf is niet heel spectaculair ofzo...

Ik had juist de tegenovergestelde reactie:

1) Als ik het goed herinner iets van 20 miljoen funding over 10 jaar? Dat is peanuts. Ik stond versteld van wat ze met dat zakgeld hebben kunnen bereiken.
2) Ik had een paar pixels verwacht, zoiets als de eerste foto's van Pluto. Deze "foto" is veel meer dan ik ooit had gedacht. Overigens is het totale plaatje 7416x4320 pixels 16-bit (https://eventhorizontelescope.org/

ik had begrepen dat het totaal 44 miljoen dollar heeft gekost dit project. nog steeds niks natuurlijk.

en op de nasa pagina kan je ook de uitgezoomde verzie zien zoals ik het begrijp.
https://www.nasa.gov/miss...-hole-image-makes-history

Ik weet uiteraard dat het geen enkel vergelijk is... Maar 44 miljoen euro voor een vaag fotootje? Als je het voor 50 cent bij de kruidvat had opgehaald had je hem terug gebracht

Maar ik weet het... hoorde dat dit geloof ik net zoiets is als een zandkorrel fotograferen in New York vanuit Nederland (qua afstand - kromming van het aardoppervlak even buiten beschouwing gelaten). Dat is waanzinnig knap. En dan is 44 miljoen nog best netjes voor zo'n gigantische ontdekking. Maar de foto zelf? Tja... Je ziet een zwarte vlek in een lichte vlek.

edit:
die eerste twee regels waren niet heel serieus hè... ik zie de minnen alweer binnenstromen van mensen die het begrip sarcasme niet kennen en niet verder lezen wat ik daarna zeg over de waanzinnige prestatie die geleverd is om dit plaatje te maken...

[Reactie gewijzigd door kazz1980 op 11 april 2019 12:20]

Ter vergelijking: de foto's van Pluto door de jaren heen.

En Pluto staat in de achtertuin...

Ja, het kan zomaar snel gaan. Maar hier betwijfel ik het me. Dit is zo waanzinnig ver... en het beweegt ook nog.
Dus het is waanzinnig dat het ze gelukt is. Het is jammer dat het nog redeliojk vaag is. Maar desalnietemin: een prestatie van formaat.

Tot nu toe waren zwarte gaten grotendeels speculatie (wel goed-gefundeerde speculatie), er moet daar iets zijn met een gigantische massa, maar toch kunnen we het niet zien.
Heel veel theorieen over hoe zo'n ding er uit "ziet" (althans, het effect dat het creëert rondom de event horizon, het gat zelf kan je logischerwijs niet zien).

Het bijzonder aan dit nieuws is dat er nu een hoop bevestigd wordt. Het is niet enkel theorie meer, maar echt feit. Hetgeen waar we al die jaren over hebben zitten speculeren, blijken redelijk te kloppen. Dat is het nieuws, niet die vlekkerige foto die daar uit resulteerde (die inderdaad nogal underwhelming is, maar wel essentieel voor deze "ontdekking").

Ja, dat weet ik ook wel.... Maar het blijft een beetje een onscherp plaatje waar je net niks op ziet.
Maar het is een waanzinnige doorbraak dat een zwart gat nu met redelijke zekerheid écht lijkt te bestaan, en dat het ook écht zo werkt als de theorieën zeiden.

Daar gaat het ook om. Niet om een leuk plaatje te maken, maar om een speculatie te testen.
Het blijkt nu een feit te zijn!

Neen, het lijkt nu met een aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid een feit te zijn Het is nog mogelijk dat dit plaatje tóch iets heel ander is dat er toevallig uitziet zoals wij verwachten dat een zwart gat er uit zou moeten zien. Die kans is minimaal, maar een keihard 100% feit kunnen we het nog steeds niet noemen... En daarin zou een betere, scherpere afbeelding uiteraard kunnen helpen... Maar dat zal nog wel even duren. Voor nu is dit wetenschappelijk bezien gigantisch! Maar als plaatje: mwah... zeker voor de leek heb je aardig wat inbeeldingsvermogen om er iets in te zien... (voor de leek: je ziet in het midden het zwarte gat met daaromheen de materie die in een draaikolk het gat in getrokken wordt en op de foto oplicht).

Er is altijd een (minderheids)stroming geweest die beweerde dat zwarte gaten niet bestaan. Deze foto bewijst dat ze wel bestaan en dat sterkt general relativity en alle theorievorming die erop is gebaseerd. Wetenschappelijk gezien is dit een astronomische mijlpaal, letterlijk en figuurlijk

[Reactie gewijzigd door TheBlackbird op 10 april 2019 16:32]

Het bewijst het niet he... het maakt het enkel nog héél veel meer aannemelijk dat ze bestaan. Er is een mogelijkheid dat dit plaatje in feite iets heel anders is dat er heel toevallig precies zo uit ziet als dat wij denken dat een zwart gat er uit zou moeten zien... Dat is weliswaar een zeer kleine kans. Maar een echte wetenschapper (en dat geldt dus ook voor de wetenschappers die deze foto maakten - heb één van hen dit namelijk letterlijk zo horen uitleggen) zal nooit zeggen dat het nu 100% zeker is. En het feit dat de foto nog zo onscherp is maakt dat de kans dat het toch geen zwart gat is toch wel groter... Al is het nog steeds zééér onwaarschijnlijk dat het iets anders is! DUs we weten het nu nagenoeg zeker: zwarte gaten bestaan.

Er zullen ook mensen geweest zijn die "is dat alles?" dachten toen ze een gekke man over een appel hoorden, terwijl dat later een van de fundamentele bouwstenen van ons begrip van natuurkunde geworden is.

Mij zul je over deze waanzinnige prestatie en waanzinnig belangrijke mijlsteen in de (ruimte)wetenschap never nooit horen zeggen 'is dat alles'.... Ik heb het puur over de foto... Die is helaas nog wat erg vaag. Maar daarmee wetenschappelijk bezien niks minder spectaculair. Enkel als plaatje zelf niet zo spectaculair.

Wat had jij dan verwacht te zien van een zwart gat? Een kat op een regenboog?
De meeste data foto's zijn saai, wetenschap is saai maar het is de betekenis er achter !!

Saai?? Deze foto is alles behalve saai! Het is een zwart gat! Hoe gaaf is dat??
Alleen is het nauwelijks echt zichtbaar doordat de foto zo onscherp is, dat is het enige waar ik op doelde. Dus wat dat betreft valt het mij als plaatje iets tegen. Maar als wetenschappelijk doorbraak: wow!

Dat was ook mijn eerste gevoel maar wat anders had ik verwacht te zien dan een zwarte stip temidden van een hoop chaos?

In feite is dat precies wat je op deze foto ziet Alleen dan heel onscherp... En dat laatste is wel jammer (anderzijds: wat wil je met iets dat zover weg is en nog beweegt ook!).
Op de foto zie je een zwarte stip met daaromheen een draaikolk aan materie (chaos) die bezig is het gat ingezogen te worden.

is er enige significantie in het feit dat het met de klok mee lijkt te draaien of had het net zo goed tegen de klok in kunnen draaien? Naief gezien zou ik zeggen dat maakt niet uit, maar ik weet het niet. Ze maken er nogal een punt van.

dat maakt niks uit.
vanaf boven (het noorden) lijkt de aarde de ene kant op te draaien en van onderen (het zuiden) de andere kant op.

feit blijft dat de aarde nog steeds de zelfde richting op draait.
zelfde voor al het andere in het heelal dat draait

Dat is wel een interessante vraag. Want als alle planeten ook op dezelfde manier draaien, zou dat mogelijk te maken hebben met zwaartekracht en kun je daaruit ook weer theorieën bedenken.

zoals ik al zei denk ik ook dat het niks uitmaakt, maar in de persconferentie wordt het wel een aantal keren met nadruk genoemd. De rotaties van complete sterrenstelsels zijn ook aan elkaar gekoppeld (op een vergelijkbare manier dat de maan bij ons eb en vloed veroorzaakt. De engelse term daarvoor is tidal shearing voor als je wilt googlen).

Als ik het goed begrijp is het een interpolatie van heel veel data en niet een “foto” in de traditionele zin.

[Reactie gewijzigd door nms2003 op 10 april 2019 19:48]

Ja,, soort computational photography met een heel stel telescopen die waanemen in verschillende golflengtes.

Ook mooie plaatjes bij NASA:

https://www.nasa.gov/miss...-hole-image-makes-history

En een 183MB versie kan via de ESO worden binnengehengeld

[Reactie gewijzigd door John Stopman op 10 april 2019 16:56]

Zojuist aan het downloaden als wallpaper, maar de download limiet ligt op 150kB/s. Aparte keuze voor zo een laag limiet.

Waarom in hemelsnaam denk je dat dat een keuze is. 🤔🙄

Om te zorgen dat mensen niet gebeld bandwith trekken maar als ik 2MB/s trek download ik net zoveel data alleen minder lang. Als je iedereen uitspreiden over 3 uur maakt dat het niet beter dan alles in 10 minuten maar met hogere bandwith.

Het was een retorische vraag...

Ze kunnen het ook delen via BitTorrent?

Moderne mobieltjes en hun camera units doen ook met die combinatie compute mee.

In die zin is elke JPEG dat ;-) Een interpretatie volgens een vast algoritme dat tot uiting komt in het vertonen van een pixelraster waarin alleen wij een afbeelding zien.

Nou nee dat is non lossless compressie.
Wat zij doen is wat topend mobieltjes ook doen met meerdere camera dus meerdere rasters met algoritme voor specifiek doel zoals nog scherper te maken een compute te doen om tot beter resultaat te komen.
in mobiel geval is focus in diepte aanpassen belichting voorgrond achtegron aanpassen kleur contras per object aanpassen. waar de afstand tussen de camera zeer klein is.

Waar ind it geval juist om de scherpte gaat met afstand meer gerelateerd aan grote van aarde ivm plaatsing van de sensoren grote radio telescopen in verweg continenten.

ogen staan bijvoorbeeld grof 5cm uit mekaar dan is diepte nauwkeuigheid op meter afstand redelijk erg goed.
50 meter sensor afstand heb dezelfde effect bij 1km

Daar kan ik geen soep van bakken.

Dat is inderdaad het geval, al is dat natuurlijk bij een normale digitale camera niet enorm anders, ook daar is het uiteindelijke beeld een interpolatie van alle cellen. In dit geval gaat het alleen over iets grotere afstanden en iets meer overlap

Dat is met vrijwel alle "ruimtefoto's" het geval.

Als ik het goed begrijp is het ren interpolatie van heel veel data en niet een “foto” in de traditionele zin.

Zoals een foto gemaakt met je smartphone een interpolatie is van de data die elke pixel van de camera sensor heeft opgevangen. Klopt.

Dat wordt op erg veel ruimtelijke objecten toegepast en niet alleen bij de `foto` van dit zwarte gat.

Klopt dat is t nooit

Ik vroeg mij dus ook al af hoe het kan dat iets dat 55 miljoen lichtjaar van ons af staat, binnen een paar jaar in een foto kan worden omgezet..

Dat zwarte gat bestaat misschien helemaal niet meer, wij zien licht dat 55 miljoen jaar oud is en dus kijken we eigenlijk 55 miljoen jaar terug in het verleden voor dat zwarte gat. Dus als je sneller dan het licht kan kan je in het verleden kijken, interessante materie.

Alleen kan je niet sneller dan het licht en enkel iets wat geen massa heeft zoals fotonen haalt uberhaupt de lichtsnelheid.

Volgens de huidige theorieën kan dat inderdaad niet, maar dat zijn theorieën. De complete natuurkunde is gebaseerd op dingen waar we cijfers aan geven en is verzonnen net zoals aan de wiskunde.
Het is niet onmogelijk dat het ooit zal kunnen. Als je alles limiteert aan de huidige wetten zal je nooit daarbuiten treden, als iedereen zich altijd aan de wetten zou houden dan zou quantum niet zijn gevonden.
Maar het maakt niet uit of het wel of niet kan want het weerhoudt ons/mij om erover na te denken.

De complete natuurkunde is gebaseerd op dingen waar we cijfers aan geven en is verzonnen net zoals aan de wiskunde.

Ja joh... De hele wetenschap is één groot verzinsel.

Erg eh ...
Computerjunky onderaan hier beweert dat je aardbeien in de ruimte kan zien

Als je met een laser op de maan schijnt dan kan je met een kleine beweging het lichtpuntje op de maan sneller dan de lichtsnelheid laten bewegen.

Ik zou daar toch nog maar eventjes over nadenken Jaco69

Dat is een illusie, ik heb daar ooit op Quora een stukje over geschreven https://www.quora.com/If-...share=becc88c0&srid=3Xdva

Het is een beeld. Je kan ook met een telescoop naar de maan kijken en je gezichtsveld met met dan C over de maan bewegen.

Man man man je snapt er echt niks van...

Speciaal voor @Jaco69 https://iwastesomuchtime.com/2242

Slaapwel!

[Reactie gewijzigd door StGermain op 12 april 2019 00:08]

Grappig dat U dat zegt.

door diffusie haalt die laser de maan niet eens

Nochtans speciaal spiegels voor geinstalleerd
https://en.wikipedia.org/wiki/Lunar_Laser_Ranging_experiment

ja, maar dat zijn geen lasers die jij of ik kunnen kopen

Nou ....misschien deze eens proberen?
https://www.wickedlasers.com/arctic

Correctie: Binnen ons universum is de maximale snelheid de lichtsnelheid. Het universum zelf kan zich wel sneller dan de lichtsnelheid uitbreiden.

Wat zij nu op de foto nemen is dan ook al 55 miljoen jaar oud.

Dus stiekem is dit "oud nieuws"

Yup! Een foto kan niet want zo'n zwart gat weerkaatst geen licht. En is dat zwarte gat er niet uit ge-EXTRApoleerd?

Volgens mij komt er niet zoveel licht uit een zwart gat om op een lichtgevoelige sensor te vallen.
Alleen wat Hawking maar die is véél te zwak en nog theoretisch om te detecteren (dacht ik)

nee, maar alles wat net in en om de event horizon draait, is wel nog zichtbaar

als het echt erin valt, krijg je het niet te zien, maar het gat zelf ende event horizon zijn nog relatief ver uitelkaar.

en dat is ook te zien aan de afbeeldingen,ze hebben een verdraaide cirkel om een massieve, donkere kern, precies wat ze verwachten. hun voorspellingen klopte dus, tot zo ver

Prachtige prestatie. Maar hoe weet je nu zeker dat die supercomputer ook daadwerkelijk de juiste "foto" heeft samengesteld?

Er is bijvoorbeeld ook een telescoop gebruikt op Antarctica, waar overigens gewacht moest worden met het opstijgen, omdat het daar gedurende de helft van het jaar vrijwel altijd donker is.

Want vliegtuigen kunnen niet opstijgen in het donker?

Geen idee wat precies de reden is maar het gehele zuidpool station is daar gesloten tijdens de winter, er word geen reden gegeven waarom.

Maar inderdaad, vliegtuigen kunnen opstijgen in het donker. Wat lastiger is zal landen zijn in het donker op een landingsbaan die niet verlicht is. Waarschijnlijk land je gewoon in de sneeuw, en dan wil je wel zien waar je land.

Het station opereert gewoon. Alleen is er 6 maanden geen vliegverkeer mogelijk. Te slecht weer.

Vast wel, maar ik gok dat er niet een mooi stukje geasfalteerd baantje ligt.

Op Ars Technica wordt het anders verwoord, namelijk simpelweg dat men moest wachten tot de winter voorbij was. Het is doorgaans nogal takkeweer in die oorden tijdens de winter, je wil daar dan alleen met een vliegtuig zijn als het écht niet anders kan. Iemand evacueren vanwege een medisch noodgeval wil men eigenlijk al niet doen in die periode.

Frozen fuel, metaal dat brokkelt, ...
In winter months, temperatures can plunge below minus 100 degrees Fahrenheit (minus 73 degrees Celsius).

https://www.nationalgeogr...ks-for-pilots-and-planes/

Als ik het goed begrijp ligt het aan de temperatuur in de donkere periode. Of beter gezegd - het gebrek aan

Prachtige prestatie. Maar hoe weet je nu zeker dat die supercomputer ook daadwerkelijk de juiste "foto" heeft samengesteld?

Kwestie van vertrouwen op de wetenschappers die hebben meegewerkt in dit project.
Ik zou de vraag willen omdraaien: wat is er voor nodig dat jij zeker weet dat de foto correct is samengesteld?

Tijdens de pers conferentie werd uitgelegd dat de data van de verschillende telescopen door verschillende teams vertaald is naar een foto. Met de explicite opdracht aan de teams om het resultaat en de gebruikte algoritmes geheim te houden. Toen de teams bij elkaar kwamen en de resultaten zijn gaan vergelijken kwamen die gelukkig met elkaar overheen.

De schuld van Katie
https://heavy.com/news/2019/04/katie-bouman/

Voor het idee wat de diameter is van dat enorme gat: 100.000.000.000 km is 668,5 AU, oftewel 668,5 zo breed als de gemiddelde afstand tussen de zon en de aarde.

In nog ander perspectief: pluto staat 'maar' op iets minder dan 40 AU van de zon...
Dus dit zwarte gat is ongeveer 20 keer groter in diameter dan de afstand tussen de zon en pluto...

https://www.wolframalpha....tance+pluto+to+sun+in+au)

[Reactie gewijzigd door Pimmeh op 10 april 2019 16:33]

Is dat de diameter van de event horizon? Want het zwarte gat "zelf" is de singularity in het midden die we niet kunnen zien (hooguit berekenen), lijkt me stug dat deze zo groot is.

De singularity van elk zwarte gat is altijd even groot. Alleen de grote van het zwarte gat heeft te maken met de massa ervan.

Probleem is denk ik dat grootte uitdrukken in een bepaalde eenheid van afstand nogal lastig is voor een situatie waarbinnen geen referentie kan bestaan.
Wat je volgens mij kan doen is de grootte t.o.v. een afgebakend stuk ruimte er omheen grof schatten door sonde's erin te laten vallen die stoppen met signalen geven als ze de waarnemingsgrens passeren. Daarbij moet je de ruimetijd kromming die het ding veroorzaakt compenseren.
Op zich interessant. Zou de massa van bepaald volume aan "zwart gat" te herleiden zijn uit de totale omvang en constant zijn, of zijn grootte en misschien locatie, snelheid of leeftijd factoren die dat juist beinvloeden?

[Reactie gewijzigd door blorf op 10 april 2019 18:53]

Zo ver ik weet de massa van een zwart gat altijd hetzelfde tenzij de omvang natuurlijk groter of kleiner is. Een aantal weken geleden is er een exoplaneet ter grote van jupiter ontdekt maar wel 8 keer zo zwaar. Een zwart gat is volgens mij altijd net zo zwaar met dezelfde omvang. Er bestaat zo ver wij weten in elk geval niks wat zwaarder is.

Geen idee, maar trekt dat het idee van een singulariteit niet in twijfel? I.i.g. als situatie waarin geen natuurwetten en elementen meer bestaan. Maar het geheel heeft dus nog wel een massa die evenredig is aan de hoeveelheid materie die erin gegaan is, en aan de afmeting...

Correct, de diameter van een zwart gat is rechtstreeks (en alleen maar) afhankelijk van de hoeveelheid materie (de andere factoren in de formule zijn constanten).

De singularity van elk zwarte gat is altijd even groot. Alleen de grote van het zwarte gat heeft te maken met de massa ervan.

Waar haal je dat?
Black holes are commonly classified according to their mass, independent of angular momentum, J. The size of a black hole, as determined by the radius of the event horizon, or Schwarzschild radius, is roughly proportional to the mass.

Supermassive black hole 0.001–400 AU
Intermediate-mass black hole 103 km ≈ REarth
Stellar black hole 30 km
Micro black hole up to 0.1 mm
Black holes are commonly classified according to their mass, independent of angular momentum, J. The size of a black hole, as determined by the radius of the event horizon, or Schwarzschild radius, is roughly proportional to the mass, M, through
https://en.wikipedia.org/wiki/Black_hole

[Reactie gewijzigd door OxWax op 11 april 2019 13:31]

Omdat de singularity oneindig klein is en dus altijd even groot. Youtube is je vriend.

Ik geef je wetenschappelijke uitleg met voorbeelden, jij ...."yt is je vriend"
Ja hoor ...

Het zwarte gat is niet de singularity...

Een zwart gat heeft een singularity én een event horizon.

Het heet een zwart gat omdat het alles naar zich toe trekt incl licht. Of in ieder geval kunnen zelfs fotonen niet ontsnappen aan de zwaartekracht van dat enorme ‘apparaat’

Het licht, indien dat zou kunnen, zou er 1-1.5dag over doen van ene naar andere kant. Misschien dat indruk krijgt over omvang van zo’n verschijnsel

Kunt me in de min zetten, maar dat is toch echt wat de wetenschappers in de livestream vertellen

[Reactie gewijzigd door himlims_ op 10 april 2019 16:41]

Het probleem met Sagittarius was niet de relatief beperkte grootte, maar (zoals in de volgende zin aangegeven) de bewegingssnelheid.

De bewegingssnelheid is een direct gevolg van de beperkte grootte. Want hoe lager de orbit, hoe sneller de orbit

Over wat heb je het hier?
Dat blijkt dus niet helemaal te kloppen. De buitenste sterren bleken niet trager te gaan wat wees op enorme massa in het midden en ja hoor ....Daar zit Sagittarius A*, in het midden van onze milky way.
https://www.space.com/413...ay-black-hole-videos.html

Over wat heb je het hier?

Over de omlooptijd van het materiaal in de accretion disc. Die gaat bij SA* zo'n 1000 keer sneller dan bij M87* om het simpele feit dat hij zo'n 1000 keer kleiner is, waardoor de orbit van het materiaal eromheen veel lager is en daardoor ook veel sneller eromheen draait. Met al die beweging is het erg lastig er een "foto" van te maken.

Tjeezus wat onmetelijk groot is het. Ik neem aan dat het gaat om het punt dat fotonen niet meer kunnen ontsnappen. In werkelijkheid zal het gat waarschijnlijk wel tig keer kleiner zijn.

in theorie heeft u gelijk. het "gat" moet onmeetbaar klein zijn. hoe dat precies zit is nog niet echt 100% duidelijk. de effecten kunnen we gelukkig wel zien zoals hier wat bevestigingen levert in bestaande theorien.

edit:
hoezo is dit nou weer off-topic? rare mensen.

[Reactie gewijzigd door mikee368 op 10 april 2019 19:18]

Ik vind het geweldig! En ben het met je eens.