Astronomen willen met ruimtetelescopen scherpere foto's maken van zwarte gaten

Wetenschappers van de Radboud-universiteit willen twee of drie radiotelescopen in een baan om de aarde plaatsen. Dat moet afbeeldingen van zwarte gaten opleveren met een hogere resolutie dan de eerste afbeelding van een zwart gat, die in april werd getoond.

Wetenschapper Freek Roelofs, onderdeel van de afdeling astrofysica van de Radboud-universiteit en hoofdauteur van het conceptonderzoek, zegt in een toelichting aan Tweakers dat het nodig is om de ruimte in te gaan voor het verhogen van de resolutie met meer dan een factor vijf. Daarmee moeten veel meer details zichtbaar worden, zodat er betere informatie is om de relativiteitstheorie van Einstein te kunnen testen. Kleine afwijkingen van Einsteins theorie zouden met de hogere resolutie zichtbaar moeten worden.

Of er bij het zogeheten Event Horizon Imager-project twee of drie satellieten in een baan om de aarde moeten worden gebracht, is nog niet duidelijk. Een eventuele planning met een duidelijk schema is er ook nog niet. Momenteel wordt er samen met de ESA gekeken naar de haalbaarheid. Roelofs zegt dat er gedacht moet worden aan een periode ergens na 2030. Voor het slagen van het project is het onder meer cruciaal dat de positie en snelheid van de satellieten heel accuraat kunnen worden bepaald. De wetenschappers denken dat dit vanuit technisch oogpunt haalbaar is.

Vorige maand hebben astronomen van de Event Horizon Telescope, een wereldwijd samenwerkingsverband met een netwerk van radiotelescopen, de eerste afbeelding van een zwart gat getoond. Daarin hadden wetenschappers van de Radboud-universiteit een belangrijk aandeel. Toen werd aangegeven dat er al plannen zijn om in de toekomst nog scherpere beelden te maken. Daartoe is er het plan om een millimetertelescoop in Afrika te bouwen en daarvoor hebben al meerdere partijen interesse getoond. Het gaat dus om een uitbreiding van het aantal radiotelescopen in het netwerk. Roelofs licht toe dat dat aardse project gewoon doorgaat en dus losstaat van het concept om radiotelescopen in de ruimte te brengen.

Volgens het plan worden er twee of drie satellieten in een middelhoge, cirkelvormige baan om de aarde geplaatst. Het gaat hierbij om schotels van maximaal 4,4 meter. Roelofs legt uit dat die diameter bewust is gekozen, omdat de satellieten dan net in een Ariane 6-raket passen. In het geval van drie satellieten wordt de diameter per schotel 4 meter, omdat 4,4 meter-schotels niet zouden passen in het geval van drie radiotelescopen. Volgens Roelofs is het opvouwen en in de ruimte uitklappen van de telescopen, zoals dat bijvoorbeeld bij de James Webb-telescoop in 2021 moet gaat gebeuren, geen optie. Dat heeft in theorie het voordeel dat een grotere schotel mogelijk is, maar het heeft ook een belangrijk nadeel. Omdat er met hoge frequenties wordt gewerkt zou de kleinste afwijking al meteen problematisch zijn. Het risico op afwijkingen is een stuk groter bij een telescoop die in feite uit meerdere delen bestaat en in de ruimte nog heel precies uitgeklapt moet worden.

Een belangrijke reden om naast de uitbreiding van het aardse netwerk van radiotelescopen ook schotels in de ruimte te plaatsen, is het gebruik van hogere frequenties. Dat maakt de hogere resoluties mogelijk. Op aarde is dat lastig door de werking van de atmosfeer. Daar wordt een deel van de straling op hogere frequenties geblokkeerd, waardoor er een limiet zit aan de resolutie die kan worden gehaald. Daar komt bij dat de telescopen op aarde een vaste afstand tot elkaar hebben. Dat probleem speelt in de ruimte niet; de twee of drie telescopen worden op ietwat afwijkende banen om de aarde gebracht. Ze beginnen op hetzelfde punt maar er is een snelheidsverschil, waardoor de onderlinge afstand tot elkaar steeds groter wordt. Op die manier kunnen er zoveel mogelijk metingen worden verricht op verschillende afstanden tot elkaar.

In principe staan de ruimtetelescopen op zichzelf en dus staat het project los van de aardse radiotelescopen die voor het EHT zijn gebruikt. Heino Falcke, hoogleraar astrodeeltjesfysica en radioastronomie aan de Nijmeegse Radboud Universiteit, stelt echter dat een hybride-variant ook wordt overwogen, waarbij de ruimtetelescopen worden gecombineerd met de aardse radiotelescopen. Dat zou het mogelijk moeten maken om bewegende beelden van een zwart gat te produceren en wellicht is het zelfs mogelijk om meer en zwakkere bronnen te observeren, aldus Falcke. Het gaat dan bijvoorbeeld ook om Sagittarius A*, het zwarte gat in het centrum van het Melkwegstelsel. Deze is bewust niet in beeld gebracht bij het EHT-project, omdat dit zwarte gat erg beweeglijk is in vergelijking met het in april getoonde zwarte gat M87*.

Bij het Event Horizon Telescope-project werd de enorme bak aan vergaarde data aangeleverd op harde schijven, wat door supercomputers is verwerkt. In de ruimte is dat geen optie, dus worden er verbindingen gebruikt met lasers. De data wordt deels in de satellieten verwerkt, om vervolgens te worden doorgestraald naar de aarde via een laserlink.

De huidige conceptstudie is gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Astronomy & Astrophyics, onder de titel Simulations of imaging the event horizon of Sagittarius A* from space.

Een simulatie die inzichtelijk maakt wat het verschil in resolutie zou opleveren als afbeeldingen van de Event Horizon Telescope (rechterkolom) worden vergeleken met afbeeldingen die zijn gemaakt door toepassing van hogere radiofrequenties (linkerkolom), zoals bij de ruimtetelescopen van de Event Horizon Imager het geval zal zijn. Het gaat hierbij om simulatieafbeeldingen van Sagittarius A*.

Reacties (68)

[tmaniac]

Als ze nu beginnen met ontwikkelen en 2030 willen lanceren kunnen ze misschien wel grotere diameters ontwerpen.

Tegen die tijd moeten de New Glenn (Blue Origin) en Starship (SpaceX) ook al vliegen.

Die hebben een diameter van respectievelijk 7 en 9 meter.

Starship zal tegen die tijd zeker een proven lift vehicle zijn, alleen is de vraag of ze hun cargo-bay gaan aanpassen voor cargo-only lanceringen...

[mikee368]

En daarom lees ik altijd de comments haha.

Correct tegen die tijd moeten Starship en New Glenn zeker al vliegen en beide ook zeer goed bewezen zijn. Een andere raket tegen die tijd moet waarschijnlijk ook al vliegen dan genaamd New Armstrong welke de volgende raket van BO is die nog groter moet worden dan NG en waarschijnlijk ook groter zal zijn dan de huidige versie van Starship.

"alleen is de vraag of ze hun cargo-bay gaan aanpassen voor cargo-only lanceringen.."
Die is er "al".
Voor zover nu bekend zijn er een paar versies van Starship/BFR die er komen. De crew versie, de cargo versie, de tanker versie en als laatste de versie die satellieten moet lanceren. De laatste zal hoogst waarschijnlijk een scharnierende payload bay hebben die maximaal 9m objecten kan uit"kosten. Dit omdat de Startship 100% herbruikbaar is en daardoor een soort gelijk iets zal zijn als de Spaceshuttle op dat gebied.

De crew versie zal voor bemanning zijn zoals de naam al aangeeft en dit zal zo'n 100 man zijn ongeveer gemiddeld genomen uit minimum en maximum berekeningen voor deep space exploration van NASA met hoeveel ruimte er per persoon nodig moet zijn.
De tanker is echt bedoeld voor het tanken van Starship wanneer deze al in een baan om de aarde is om zo de reistijd behoorlijk te verkorte naar andere hemellichamen en de mogelijkheid van cargo aanzienlijk te verhogen zonder een grotere raket te bouwen.
De cargo versie zal specifiek gericht zijn op het transport van goederen en die zo optimaal mogelijk te gebruiken. Verder niet heel veel toelichting nodig.

Verder zijn er nog 2 andere mogelijke ontwerpen waarvan er 1 voor earth to earth is waar op mensen gelanceerd kunnen worden naar de andere kant van de wereld. Daarmee is het mogelijk om in minder dan 1 uur overal op de wereld te zijn van lancering tot landing. Deze word geschat op 500-1000 passagiers maximaal.
Als laatste is een versie van Starship die zo licht mogelijk is gemaakt zonder hittenschild etc om een groot aantal satalieten naar andere planeten/manen te lanceren zo snel mogelijk om die satellieten daar los te laten en alles daar te onderzoeken/scannen. Dit kan bv naar mars gedaan worden om daar een globaal internet netwerk op te stellen met Starlink satteliete of in de asteroïde gordel tussen mars en Jupiter km daar meer onderzoek te doen naar wat er daar allemaal is voor beter begrip daar voor te krijgen.

Andere ideeën zijn om naar de manen van Jupiter te gaan en zo een multi purpose missie te hebben die bij Jupiter bv plaats kan vinden. Het mooie is dat je zo enorme grote hoeveelheden in korte tijd daar kan krijgen voor zo snel mogelijk onderzoek te doen en ook snel mogelijk er na weer een volgende missie te sturen met gespecialiseerdere doeleinde of zelfs met mensen om echt te gaan onderzoeken of koloniseren.

Die laatste optie heeft Elon Musk een tijd terug zelf over getweet en kan deze helaas op mobiel niet makkelijk tevoorschijn toveren omdat die niet mee werkt.
Maar keywoorden zijn 1200 ton, 40 ton en mass ratio denk ik. Oom Starlink werd genoemd als u het echt wilt weten wat hij precies tweeden.

Het kwam er op neer dat een Starship in massa verlaagd kan worden tot 40 ton ongeveer zonder hittenschild en dan totaal 1200 ton weegt vol met brandstof waardoor je een ratio van 30x krijgt tussen vol en leeg wat bizare snelheids verschillen kan mee brengen.

[SSDtje]

"Het gaat hierbij om schotels van maximaal 4,4 meter. Roelofs legt uit dat die diameter bewust is gekozen, omdat de satellieten dan net in een Ariane 6-raket passen."

Je kunt ook een andere raket kiezen, waar dit formaat wel in past.
Zo heeft het composiet kuipwerk van de Nose Cone van een Falcon 9 een diameter van 5,2 meter en is deze 13.1 meter hoog.
En is waarschijnlijk nog goedkoper om te lanceren ook, aangezien deze, wanneer het even meezit te her gebruiken is.

[Reactie gewijzigd door SSDtje op 23 juli 2024 06:05]

[Cio]

5,2m is de buitenkant van de nieuwste SpaceX fairing! Payload diameter is max 4,6m.

Afweging tussen lanceeropties en formaat speelt altijd mee. Volgens mij past er net geen 4m op een Soyuz/Proton. Zonder op te zoeken gok ik dat ULA ergens tussen de 4,4 en 4,9m uitkomt. NASA kan momenteel exact 0 meter lanceren

[robvanwijk]

5,2m is de buitenkant van de nieuwste SpaceX fairing!

Van de op dit moment nieuwste. Maar:

Roelofs zegt dat er gedacht moet worden aan een periode ergens na 2030.

Dan vraag ik me toch echt even af, wat is het maximale formaat satelliet dat je kunt lanceren in een BFR of hoe ie tegen die tijd ook mag heten?

[Cio]

2030 is al over 11 jaar he!

Kijkend naar de extreme vertraging en budgetoverschriedingen bij de James Webb Space Telescope, begrijp ik best waarom er gekozen is voor de zekerheid van een bewezen lauch vehicle, waar ESA zelf ook nog relatief veel controle over heeft.

Daarnaast is het politieke zelfmoord om een miljoenenproject van publiek geld te plannen op basis van Elon Musk's tijdlijn.

[Reactie gewijzigd door Cio op 23 juli 2024 06:05]

[mikee368]

Dat laatste slaat helemaal nergens op als je over de tijdlijn van 11 jaar kijkt...
11 jaar geleden had SpaceX nog niet eens iets in Orbit gebracht en nu hebben ze het merendeel van de commerciële lanceer markt in handen en heeft Starship hipper als serieuse vormen aangenomen en zelfs al de eerste testen gehad met brandstof en zuurstof laden en zelfs het aan en uit zetten van de motor.

Tot op heden is SpaceX altijd redelijk goed geweest in hun tijdlijnen op de FH na dan. Echter lag dat niet zo zeer aan de FH zelf maar aan het feit dat F9 continu door ontwikkeld bleef worden waardoor de huidige F9 bijna net zo veel capaciteit heeft als de eerst bedachte FH.

Zelfs NASA en de Amerikaanse defensie lijken nu al geïnteresseerd te zijn in Starship en zo heeft BO ook al missies gekregen voor New Glen terwijl daar tot op heden nog niet meer publiekelijk van bekend is dan de motoren die er zijn waar Starship al de eerste testversie heeft staan die ook gestrest word al.

[Cio]

Slaat helemaal nergens op?

Politici en dus de ondergeschikte bestuurders moeten hun beloftes voor de volgende verkiezingen waarmaken of een goed excuus hebben. Alleen al de beeldvorming rondom Musk's bedrijven is dus genoeg om een onderzoeksproject als dit niet (tijds)afhankelijk te maken van zijn beloftes.

[mikee368]

Lol. Ten eerste, ruimtevaart is moeilijk en zwaar. Dag is het voor iedereen en ook SpaceX is er geen uitzondering op. Ook echt meerdere van die "doelen" zijn of gecanceld of hebben compleet andere betekenis gekregen al.

Verder zijn er ook wen paar al een Tijd terug gehaald die er niet als gedaan staan. Maar ok is natuurlijk altijd mooi om bloomberg te kijken over musk... die zeggen altijd alles perfect naar waarheid.

En andere ruimtevaart bedrijven hebben verder ook nooit vertragingen...
Maarja, wss bent u het er niet mee eens dat SpaceX het bizar goed doet t.o.v. de test van de industrie en ziet u FH ook als een zwaar vertraagd project ondanks dat de F9 eerst door ontwikkeld moest worden... en de Block 5 sinds april vorig jaar al af was...

[robvanwijk]

Kijkend naar de extreme vertraging en budgetoverschriedingen bij de James Webb Space Telescope

Deze telescopen zijn ongelofelijk veel eenvoudiger dan JWST; geen uitklappende onderdelen, geen koeling tot een paar Kelvin, ze hoeven niet naar L1, ... Bovendien, hoe meer vertraging in het ontwerp en bouwen van de telescopen zelf, hoe meer kans dat BFR op tijd klaar is.

waar ESA zelf ook nog relatief veel controle over heeft

Er wordt samen met ESA naar gekeken, maar het is in principe geen ESA-project.

Daarnaast is het politieke zelfmoord om een miljoenenproject van publiek geld te plannen op basis van Elon Musk's tijdlijn.

Als het daardoor veel goedkoper wordt? Niet alleen vanwege een goedkopere lancering, ook omdat je in het contract een boeteclausule af kunt spreken: vertraging in de lancering omdat BFR nog niet klaar is kost x miljoen per maand of zo.
Er is ook geen specifieke deadline voor dit project (zoals bij een sonde naar de Komeet van Halley sturen (één kans per 76 jaar), of zelfs naar Mars (elke 26 maanden)), dus een paar maanden uitstel is geen ramp. Wat zou de belastingbetaler liever hebben; een vergrootglas in 2030 of (voor ongeveer even veel geld) een microscoop in 2031? Ik denk dat je dat zelfs nog wel aan het grote publiek uitgelegd krijgt.

[Cio]

Deze telescopen zijn ongelofelijk veel eenvoudiger dan JWST

Ik vergeleek het noodzakelijk maken van de BFR als lift vehicle met de aanpak bij de JWST (plan maken voor iets wat zelfs op papier nog niet werkt), al snap ik dat dit niet direct duidelijk was.

Er wordt samen met ESA naar gekeken, maar het is in principe geen ESA-project.

Als het daardoor_{[niet Europese raket]} veel goedkoper wordt?

Goedkoper in welke zin? Dit is geen commerciële activiteit. Het onderzoek zelf zal bijna volledig uit overheidsgelden worden betaald, die 'opeens' kunnen opdrogen als de politieke wil verdwijnt. Ik doe inderdaad de aanname dat hier broekzak-vestzak zal worden besteed door de Europese naties, dus ESA en Ariane of de geldkraan gaat dicht.

Niet alleen vanwege een goedkopere lancering, ook omdat je in het contract een boeteclausule af kunt spreken: vertraging in de lancering omdat BFR nog niet klaar is kost x miljoen per maand of zo.
Er is ook geen specifieke deadline voor dit project

Je kan niet oneindig publiek geld uitgeven aan een falend project*. En wat nou als SpaceX geen geld meer heeft (want aan BFR ontwikkeling uitgegeven)? Komen we weer terug bij 'relatief veel controle'.

Wat zou de belastingbetaler liever hebben; een vergrootglas in 2030 of (voor ongeveer even veel geld) een microscoop in 2031? Ik denk dat je dat zelfs nog wel aan het grote publiek uitgelegd krijgt.

De belastingbetaler wil altijd geld uitgeven aan hele andere dingen dan theoretisch onderzoek. Een raket kopen bij SpaceX is een 'prestigeproject zonder praktisch nut'. Eentje bij Arianespace kopen is 'het stimuleren van werkgelegenheid en de high-tech sector in Europa'.

*Tenzij de juiste mensen er aan verdienen, zie ook: IT projecten bij de overheid

[Reactie gewijzigd door Cio op 23 juli 2024 06:05]

[robvanwijk]

Ik vergeleek het noodzakelijk maken van de BFR als lift vehicle met de aanpak bij de JWST (plan maken voor iets wat zelfs op papier nog niet werkt)

Oh, op die manier. Ik zie je punt, maar bij de JWST zijn die kosten voor de eigenaar van de satelliet, terwijl de kosten in dit geval juist voor SpaceX zijn. Toegegeven, hoe hoger de ontwikkelkosten, hoe duurder de lancering, maar dat geldt uiteindelijk voor elke raket.

Ik doe inderdaad de aanname dat hier broekzak-vestzak zal worden besteed door de Europese naties, dus ESA en Ariane of de geldkraan gaat dicht.

Zelfs als ESA bereid is om te lanceren tegen kostprijs, dan nog zie ik het wel gebeuren dat een BFR-lancering (zelfs tegen het volle, commerciële tarief) toch goedkoper uitvalt. Begrijp me goed, ik heb niets tegen ESA, maar Ariane 6 wordt (qua herbruikbaarheid), zelfs in het meest gunstige scenario, nog niet eens een tegenhanger voor Falcon 9, dus ik zie niet helemaal voor me hoe we die achterstand binnen tien jaar in zouden moeten lopen.

En wat nou als SpaceX geen geld meer heeft (want aan BFR ontwikkeling uitgegeven)?

En wat nou als de ontwikkeling van Ariane 6 wordt afgebroken omdat SpaceX haar prijzen dusdanig verlaagt dat alle andere launch providers het voor gezien houden omdat ze simpelweg niet kunnen concurreren? Uiteindelijk biedt geen enkele aanpak 100% zekerheid.

De belastingbetaler wil altijd geld uitgeven aan hele andere dingen dan theoretisch onderzoek. Een raket kopen bij SpaceX is een 'prestigeproject zonder praktisch nut'. Eentje bij Arianespace kopen is 'het stimuleren van werkgelegenheid en de high-tech sector in Europa'.

Als deze satellieten een mega-project als LHC of ITER zouden zijn dan zou je misschien nog een punt hebben, maar voor zover ik kan beoordelen is dit een relatief klein project (drie satellieten, die niet bijzonder groot zijn). Ik zie het nog rustig gebeuren dat hun lancering nauwelijks de krant haalt.

[Cio]

ESA-backers dragen iets van 85~90% van de kosten voor ontwikkeling van de Ariane 6. Het is weinig ambitieus t.o.v. de Ariane 5. Frankrijk, Duitsland en Italië willen hoe dan ook dat ding laten vliegen. Juist daarom denk ik dat klanten worden 'afgedwongen'.

Staat ook mooi op pagina 3 van het FD, het hoeft geen groot nieuws te zijn voor het brede publiek.

[SSDtje]

Dat heb je goed zie ik nu, my bad.
Zonet hier even gekeken, en daar is het wat duidelijker aangegeven:
https://space.stackexchan...d-potentially-be-recovere

[Rob Coops]

Ja maar politiek is belangrijker dan de wetenschap en dus houd je je aan de zeer beperkte en veel duurdere oplossing die in het politieke straatje ast van de meest waarschijnlijke geldschieter.

Erg jammer dat men zich zelf zo beperkt en minder goede wetenschap zal moeten doen simpel weg omdat het politiek gezien niet uitkomt om een beter resultaat mogelijk te maken.

Ik zou eerder zeggen bepaal wat je idealiter zou zien zelfs als dat 10 telescopen van 10m zouden zijn maak een plan en kijk wat er mogelijk is. Durf te dromen en durf een plan te presenteren waar je begint met de best mogelijke optie en bied 2 andere mogelijkheden aan die ook veel informatie op zullen leveren maar niet zo veel als de ideale oplossing.
Laat dan een aantal mensen die verstand hebben van het bouwen van dit soort dingen en een aantal mensen die dat juist niet hebben mar wel verstand hebben van grote dingen bouwen eens proberen een oplossing te vinden om die dingen te bouwen en kies de opties die het beste passen binnen het budget en zo.

Het is wat mij betreft veel belangrijker om de beste resultaten te bereiken dan om de huidige geldschieter te behagen. Nu zal vast de aanstelling van de persoon in het geding komen als de hoge heren niet tevreden zijn met de voorstellen omdat hun faalhazen project dan nog duidelijker faalt maar toch. Het zou de onderzoekers sieren om in ieder geval een voorstel te doen voor meer dan 1 optie die niet 100% aangepast is aan de wensen van de geldschieter om zijn raketjes te pushen.

[SSDtje]

"Ja maar politiek is belangrijker dan de wetenschap en dus houd je je aan de zeer beperkte en veel duurdere oplossing die in het politieke straatje ast van de meest waarschijnlijke geldschieter."

Als je het zo bekijkt, past het eigenlijk absoluut niet in het politieke straatje. De EU wou toch zo graag groen, dan laten ze voor dit type lancering ook even een raket gebruiken die in elk geval nog voor het belangrijkste deel te hergebruiken is, op de brandstof na. In plaats van het bij een Ariane 6 raket te houden of een ander van dit soort type.

[Reactie gewijzigd door SSDtje op 23 juli 2024 06:05]

[MoietyMe]

Lijkt mij dat de voorkeur van een ESA project naar een Europese racket gaat.

[Scriptkid]

Zelfs dan baseer je je nu op een statement voor over 15 jaar.

Dan is ruimtevaart zoals we die nu kennen kompleet andrrs in het tempo van spacex.

[batjes]

SpaceX is ook al 15 jaar bezig. Zo ontzettend veel is er eigenlijk nog niet veranderd behalve dat ze op het niveau zitten waar de NASA in de jaren 60 eigenlijk al zat. Bemande ruimtevaart.

Zal wel loslopen voordat we de ESA en NASA niet meer nodig hebben voor de wetenschap.

Dus men houdt begrijpelijk rekening met hetgeen wat de ESA momenteel te bieden heeft.

Wil je dat het sneller gaat, stem op partijen die voor een groter ESA/ruimtevaart budget zijn. Die 80miljoen die we als Nederland uitgeven is dramatisch.

[Scriptkid]

zo jij durft nogal om space x uit te maken voor jaren 60 techniek.

Ja we doen allebij bemande vluchten maar de hele manieren waarop is toch echt even een enorm andere koek dan in de Jaren 60.

Je zegt nu dat een auto ook niks is veranderd sinds de Jaren 60 ze vervoeren immers bijde personen.

We hebben toch echt enorme mijlpalen gehaald de laatste Jaren in de ruimtevaart met onbemande missies

[batjes]

Waar? Ze zitten op hetzelfde niveau. De NASA (of naja voorlopers ervan) was al wat langer bezig. Wat SpaceX bereikt hebben is echt super vet. Maar ze zitten nu pas een beetje op de bemande vluchten. In dat opzicht lopen ze nog achter. Zoiets ontwikkelen kost gewoon decennia. Huidige techniek of niet. We kunnen misschien enorme mijlpalen hebben gezet. Maar de VS en Rusland waren de enige 2 die zich er op in aan het zetten was. Toen die geldkranen opdroogde hebben we een enorme achterstand op gebouwd. SpaceX is 40 jaar aan stilstand aan het inhalen. De ontwikkeling voor de ruimtevaart kwam na de Apollo missies tot stilstand met uitzondering van de LEO. Wat we als mensheid al wat langer onder de knie hebben.

Tenzij we voet op een ander hemellichaam zetten, lopen we gewoon als mensheid zo'n kleine 50 jaar achter. Ik probeerde daar SpaceX niet mee af te vallen.

Ondanks dat de ruimtevaart organisaties (en wij als mensheid het niet er in willen investeren er van) een enorme achterstand veroorzaakt hebben. Gaan we ze nog lange tijd nodig hebben.

[Tokkes]

NASA zette in de afgelopen 50 jaar echt niks van boosters terug op de grond om ze te hergebruiken, laat staan ergens op een droneship mijlenver van de kust.
Lekker jo - volgens mij snap je het ook niet helemaal hoe ver ze al gekomen zijn.

[batjes]

Huh? De spaceshuttle had herbruikbare boosters.

Volgens mij heb je niet door hoeveel onderzoek er al gedaan is in de ruimtevaart.

https://technology.nasa.gov/patent/DRC-TOPS-6
https://ntrs.nasa.gov/arc....nasa.gov/20170011137.pdf

Wat SpaceX doet is enorm indrukwekkend en ja ze hebben veel stappen gezet. Maar volgens mij besef je je niet hoe lang we op dit gebied stilgestaan hebben als mensheid. 40 jaar! SpaceX is een boel werk aan het herhalen van wat in de jaren 50-60-70 al een keer gedaan is. De techniek is nu anders, een heleboel spul moet opnieuw uitgevonden en getest worden.

Zie in het 2de PDF'je ook waar we in de jaren 80 +/- zouden zijn geweest als die budgetten niet zouden opdrogen. Hint, Mars.

[mikee368]

Haha. Ja "herbruikbaar" waren ze zeker. Het koste alleen meer geld om die booster terug te krijgen en klaar te maken voor hergebruik dan dat het koste om compleet nieuwe te bouwen. De Spaceshuttle zelf was ook "herbruikbaar" en koste "maar" 1-1.5 miljard per lancering.

Bij SpaceX kost een F9 50-60 miljoen om te lanceren, is de kosten voor hergebruik veel lager dan nieuwbouw kosten en kunnen ze in tegenstelling tot die booster van de Spaceshuttle wel de booster laten landen gecontroleerd op een ASDS (drone schip) of op land.

SpaceX loopt ver voor op de rest van de hele industrie en is in de verste verte niet te vergelijken met waar we 40-50 jaar geleden waren. De Merlin-1D is bv de meest krachtige raket motor voor zijn gewicht ooit waardoor veel wat SpaceX kan mogelijk gemaakt is en de Starship die er nu aan komt is nog een sprong verder.

En stellen dat de maatstaaf bemande vluchten is gaat natuurlijk ook nergens over. Ten eerste heeft SpaceX eerst hard moeten werken voor ze überhaupt die kans konden krijgen en daarna heeft het nog jaren vertraging opgelopen dankzij de burocratische rompeslomp bij NASA dankzij het congress en dergelijke.

Dus ja SpaceX loopt vele jaren voor op wie dan ook en de enige die daar dicht op zit is Blue Origin.

SpaceX staat zeer zeker op de schouders van de reuzen uit het verleden maar staat dan wel ook echt op de schouders en niet zei aan zei.

[Scriptkid]

dus jij telt alle mars , maan en asteroids missies en zelfs asteroid harvest missies, deepspace missies , alle space shuttle missies, en niet te vergeten alle satteliet missies in een keer niet meer mee.

Al die kennis en ervaring leid toch echt tot acties van bedrijven als space X en de missie projecten rond alpha century en mars etc.

[gjmi]

De discussie of het “goedkoper” is, is lastig. Door voor Ariane te kiezen hou je het geld en werkgelegenheid binnen Europa, dat heeft ook zo zijn voordelen.

[Verwijderd]

De ESA stopt veel geld in de ariane en dat soort raketten. Lijkt me niet dat ze dat ineens weggooien. En iets van onafhankelijkheid

[mikee368]

Correct en daarom is het ook bijzonder dat ze zelfs met de Ariane 6 niet voor hergebruik gaan in enige vorm. Terwijl dat nu toch echt wel al bewezen operationele technologie bevat en als ze niet oppassen zijn ze over een paar jaar echt niet meer relevant door het prijsverschil tussen hun en SpaceX die nu al aanzienlijk is en over een paar jaar alleen maar groter word als Starship operationeel word en die ook nog eens 10x goedkoper dan Falcon 9 moet worden.

Hergebruik is de toekomst voor raketten en degene die dit niet snel genoeg volgen kunnen in zwaar weer komen doordat een commercieel bedrijf echt niet voor een lanceer optie gaat die 10-50x duurder is en minder capaciteit heeft om te lanceren en dergelijke.

[Verwijderd]

Ach, de ESA hangt aan een subsidie injectie. Ze schijnen ook niet de fijnste partners / klanten te zijn als ze wat nodig hebben.

[mikee368]

Klopt. Want de ESA is GEEN winstgevende organisatie. Daar zijn ze ook nooit voor bedoeld net zoals NASA dat niet is.

Wat betreft de klanten en dergelijke laat ik met verder niet over uit behalve dat ik daar weinig van heb gehoord in de afgelopen 17 jaar dat ik de ruimtevaart volg. Dat betekent natuurlijk bnet dat het niet wel of niet waar is.

[Verwijderd]

Ik snap dat ze geen winstgevende organisatie zijn. Maar ze doen wel zaken met wel winstgevende organisaties. Ik kan uit ervaring spreken dat het een lastige klant is.

[AOC]

Wat zou meer informatie over een zwart gat de mensheid mogelijk kunnen brengen? Ben wel benieuwd naar de theorieën achter de zwarte gaten zit waardoor we hier een focus op leggen

[Znorkus]

Ben wel benieuwd naar de theorieën achter de zwarte gaten zit waardoor we hier een focus op leggen

Gaat om het grootste natuurwetenschappelijke raadsel van vandaag de dag: dat ene, wonderbaarlijke proces, waar we nog zo weinig van snappen, en wat zo direct verantwoordelijk is voor het bestaan van zwarte gaten: namelijk zwaartekracht. We hebben het nog niet weten te vangen in een unifying 'theory of everything', namelijk combineren van zwaartekracht met quantummechanische / snaar / snapikverdernietgoed theorieen. Dat is qua natuurkunde momenteel de holy grail of science. Als we dat beter snappen, leren we tegelijkertijd enorm veel over het ontstaan van het heelal, over het ontstaan van tijd, van ruimte, met andere woorden, over atomen.. Cruciaal en verreikend onderzoeksgebied.

En, om het wat simpeler te houden, het is het verifieren (toetsen) van een van de belangrijkere voorspellingen van Einstein. Alleen dat al maakt bijna elke investering de moeite waard. Zijn voorspellingen waren nogal earth-shattering, reduceerden klassieke mechanica (newton) tot leuk maar uiteindelijk niet-correct-gerommel in de marge, handig voor de praktijk, om het even boud te zeggen, en tot nu toe blijkt hij toch verdomd vaak gelijk te krijgen... Wat we leren over zwarte gaten kan heel makkelijk bepalen wat er over 100 jaar in de natuurkundeboekjes komt te staan. Het is beslissend voor de hele tak van wetenschap die natuurkunde heet, niet alleen voor astrofysica.

Het zijn prachtige en veelbelovende technieken. Vroeger was het de diameter van een telescoop die de boogresolutie / oplossend vermogen bepaalde. Toen kwamen er arrays op aarde, op een gebied. Toen gingen landen over de hele wereld samenwerken en bereikten we een virtuele diameter van 12.000 meter. Nu gaan we nog een stapje verder, en gebruiken we niet onze hele aarde als 1 gigantische telescoop, maar hangen we ook nog in de ruimte antennes/spiegels neer om de diameter nog meer op te krikken, om nog verder en scherper te kunnen kijken (de hubble is hier met zn 2,4 meter spiegeltje hier absoluut niets bij, qua oplossend vermogen).

Het doet me erg denken aan een Pulsar Timing Array, waarbij we ons hele sterrenstelsel als instrument gebruiken door naar minieme afwijkingen van de extreem regelmatig pulserende pulsars te kijken.

Govert Schilling heeft de theorie en de ontwikkeling van dit soort technieken schitterend uitgelegd in zijn boek Deining in de ruimtetijd.

[Reactie gewijzigd door Znorkus op 23 juli 2024 06:05]

[robvanwijk]

[Einstein's] voorspellingen waren nogal earth-shattering, reduceerden klassieke mechanica (newton) tot leuk maar uiteindelijk niet-correct-gerommel in de marge

Ho ho, klassieke mechanica is niet incorrect, alleen onvolledig. Pak Einstein's formules, vul een Lorentz-factor van 1 in en... tada, daar zijn Newton's formules weer. Okee, strikt genomen heb je nooit een Lorentz-factor van exact 1, maar in het dagelijks leven zitten we er zo ontzettend dicht tegenaan dat het een prima benadering is. Het verschil in reistijd tussen rekenen met Newton of rekenen met Einstein, voor dingen op Aarde, dat is pas gerommel in de marge (denk aan, op zijn allerminst, tien cijfers achter de komma).

Toen gingen landen over de hele wereld samenwerken en bereikten we een virtuele diameter van 12.000 meter.

Zullen we daar 12.000 km van maken?

Nu gaan we nog een stapje verder, en gebruiken we niet onze hele aarde als 1 gigantische telescoop, maar hangen we ook nog in de ruimte antennes/spiegels neer om de diameter nog meer op te krikken

Hmm, ik denk niet dat dat echt het punt is. Als je het originele artikel bekijkt, dan zie je dat ook:

quote: https://www.aanda.org/com....1051/0004-6361/201732423

2. System setup
[..]
They propose launching satellites equipped with approximately threemeter reflectors into MEOs with radii of around ~ 14,000 km.

Weliswaar groter dan de radius van de Aarde, maar ook weer niet zo heel veel. De twee grootste voordelen zitten heel ergens anders. Ten eerste kun je in de ruimte waarnemen op frequenties die hier beneden door de atmosfeer geabsorbeerd zouden worden:

Observing at high frequencies is possible in space because there is no phase corruption or signal attenuation by the atmosphere. There are several reasons for increasing the observing frequency. Firstly, the angular resolution of the array increases with frequency as the baseline length measured in wavelengths increases. Secondly, the effect of interstellar scattering on the observed image (discussed in Sec. 3.2) will be considerably smaller.

Dat tweede deel kan ik niet voor je "vertalen", maar het eerste stuk betekent dat het effect van interferometrie niet zozeer afhangt van de afstand tussen je schotels gemeten in meters, maar van de afstand gemeten in golflengtes en met kortere golflengtes gaan er meer in een meter.

Ten tweede is de afstand tussen radiotelescopen op Aarde vast; je verplaatst ze niet zomaar even ten opzichte van elkaar (vertrouwen op continentale drift zou een mooie truc zijn, maar dat duurt veel te lang). Satellieten in een net iets andere baan bewegen echter continu ten opzichte van elkaar, zodat je je interferometrie kunt doen met een steeds wisselende afstand (en roterend ten opzichte van het object dat je waarneemt):

As the baseline between them constantly changes orientation as seen from a fixed source, the resulting uv-coverage will have the shape of a spiral, with a dense and isotropic sampling of the uv-plane, allowing for high-fidelity image reconstructions.

[Verwijderd]

Ik zat me laatst af te vragen of een zwart gat kan exploderen, imploderen etc zoals een zon kan doen...
Daarnaast zou het dan kunnen zijn dat "The big Bang" dan een explosie was van een immens groot zwart gat (Het laatste zwarte gat van het universum, zeg maar. over triljoen triljoen nog wat jaar..). en dan krijg je gelijk een kip - ei - verhaal en eindigt het universum in 1 groot zwart gat die alle andere zwarte gaten uiteindelijk opslokt en daardoor weer explodeert en we weer 13.5 miljard jaar later na de oerknal een levendige beschaving zijn ongeveer op dezelfde afstand van de oerknal als nu, alhoewel de aarde mischien geen eerste rang planeet is, maar ontstaan vanuit de vorige planeet en wellicht een andere planeet / maan ?

[Scriptkid]

Zie interstellar . Er zitten stiekum aliens achter

[SacreBleu]

In Interstellar ging het niet om aliens. De 'tesseract' is gebouwd door mensen uit de toekomst. Dit is wat Cooper zelf roept wanneer hij in de 'tesseract' zit. In principe, ga ik vanuit, gebruikt de film hiervoor de 'many-worlds-theory'.

En dus wordt het mogelijk, dat we in een alternatief universum verder zijn, zo veel verder dat we leven in de vijfde dimensi, of die in ieder geval kunnen waarnemen. Niet alleen kunnen we door tijd reizen, maar ook verschillende universums bereiken.

[Scriptkid]

ja je nu serious proberen humor te ontkrachten

[koelpasta]

Is een baan om de aarde niet wat klein?
Ik kan me voorstellen dat ze de resolutie mischien hooguit een paar keer kunnen verhogen wat niet heel veel scherpere beelden zal opleveren.
Waarom niet gelijk satelieten op Lagrangepunten neerzetten?

[-PassY-]

Daar heb je geen atmosfeer die vervuiling oplevert. Wat ze nu met de huidige schotels op de grond wel hebben.

[batjes]

Valt wel mee dat schotels op de aarde zo veel slechter bereik hebben. Een boel atmosferische storing wordt netjes ongedaan gemaakt.

Het probleem is de frequenties die men gebruikt om te zoeken. We vervuilen die banden enorm met onze techniek.

[gjmi]

Je wilt dat de sattelieten onafhankelijk met verschillende snelheden ten opzichte van elkaar bewegen. Ik denk niet dat die punten geschikt zijn. Ze zijn te beperkt. Waarschijnlijk ook wat betreft datatransmissie.

[Reactie gewijzigd door gjmi op 23 juli 2024 06:05]

[koelpasta]

Qua datatransmissie (en synchronisatie) snap ik dat het lastig kan zijn.
Qua onafhankelijke snelheden, je kunt in een baan om zo'n Lagrangepunt komen. Dus dat moet vast wel lukken.

[flippy]

of men gebruikt de aanzienlijk goedkopere falcon heavy, die kan tot 4.6 meter hebben en een flink hoger gewicht.
blijft er ook nog eens meer geld over voor mooiere speeltjes op de space bus zelf voor nog meer science punten.

[DigitalExorcist]

Moar power!! Enne.. always check your staging!

[robvanwijk]

Bij het Event Horizon Telescope-project werd de enorme bak aan vergaarde data aangeleverd op harde schijven, wat door supercomputers is verwerkt. In de ruimte is dat geen optie, dus worden er verbindingen gebruikt met lasers.

Hoezo niet? De eerste spionagesatellieten schoten hun plaatjes op filmrolletjes en gooiden om de zoveel tijd een capsule naar beneden. Niet ideaal voor real-time spioneren, maar dat is hier geen probleem. Ook niet handig omdat het je aantal waarnemingen beperkt, maar af en toe nieuwe schijven afleveren moet tegenwoordig (en zeker in 2030) toch wel mogelijk zijn? Ik bedoel, (Cargo) Dragon en Crew Dragon kunnen nu al automatisch aanmeren bij het ISS; waarom dan niet bij observatiesatellieten? En zeg nou zelf "never underestimate the bandwidth of a space capsule full of tapes, hurtling through the atmosphere" klinkt veel beter dan het suffe bestelbusje uit de originele versie (én illustreert veel beter dat "een grotere kabel" soms gewoon geen optie is!), toch?

[multikoe]

In tegenstelling tot de spionage-satellieten van vroeger zullen deze telescopen over meerdere jaren hun werk doen. Dat betekent dat je meerdere harde schijven om hoog moet sturen, die allemaal individueel weer naar beneden moeten komen. Dat betekent dat je ze moet kunnen afstoten, dat ze individueel een hitteschild en parachutes moeten hebben, en hitte- en schokbestendig moeten zijn. En ze zullen, in tegenstelling tot spionagesatellieten, in een hoge baan worden gebracht.

Aanmeren bij de telescopen om de harde schijven op te halen is nogal kostbaar....

[robvanwijk]

Dat betekent dat je meerdere harde schijven om hoog moet sturen, die allemaal individueel weer naar beneden moeten komen. Dat betekent dat je ze moet kunnen afstoten, dat ze individueel een hitteschild en parachutes moeten hebben, en hitte- en schokbestendig moeten zijn. [..] Aanmeren bij de telescopen om de harde schijven op te halen is nogal kostbaar....

Ik zat er eigenlijk meer aan te denken om de volle schijven in het bevoorradingsschip terug te laten keren. Als die toch al naar boven moet (inderdaad kostbaar, maar als SpaceX hun visie waar kan maken, lang niet zo kostbaar als vandaag de dag) en een systeem heeft om nieuwe schijven af te leveren, dan moet het ook lukken om de volle schijven mee terug te nemen.

En ze zullen, in tegenstelling tot spionagesatellieten, in een hoge baan worden gebracht.

Oh ehm, daar heb je wel een goed punt, ik weet inderdaad niet hoe dat het hele verhaal beïnvloed, maar makkelijker wordt het zeker niet nee.

[shades]

Snap serieus niet waarom je zoveel -1 krijgt. Je hebt gewoon gelijk vind ik. Er word zoveel geld gepompt in dit soort projecten terwijl de onze eigen aarde langzaam aan naar de klote helpen..

[mendax]

Omdat al het geld dat in deze soort projecten wordt gepompt niet verloren gaat, het levert vaak zelfs een veelvoud van de investering op.

En het percentage van al het geld in de wereld dat in wetenschap wordt gestoken is nog altijd relatief weinig ten opzichte van andere, in mijn ogen minder belangrijke, zaken.

Dat we onze eigen aarde naar de klote aan het helpen zijn is zeker waar, maar daar heeft dit bitter weinig mee te maken. Dit staat beter bekend als de appeal to worse problems, dat is een logische denkfout.

De reden dat mensen niet goed reageren op dit soort comments is omdat het een populistische reactie is, gebaseerd op slechte of ondoordachte argumenten.

[Reactie gewijzigd door mendax op 23 juli 2024 06:05]

[MIB75]

Ik denk dat we vrij aardig kunnen inschatten wat er mis is en hoe we dat moeten aanpakken. De wil is er helaas alleen (nog) niet. Ik denk niet dat welke hoeveelheid telescopen/satellieten dan ook de wil van de mens kan veranderen. Dat zal toch echt uit onszelf moeten komen!

Edit: kleine verduidelijking.

[Reactie gewijzigd door MIB75 op 22 juli 2024 18:27]

[darkvalias]

Op zich kijken we best wel veel naar onszelf hoor. Maar daar hoor je gewoon minder van omdat het meer business to business is en niet het 'zien' van een zwart gat of een andere astronomische doorbraak. (see what I did there?)

Check de onderstaande PDF zou ik zeggen. Planet Labs is een van de grote jongens op het gebied van Earth Imaging en levert bijna realtime foto's van de hele wereld. Ze geven aan het eind ook aan wat ze allemaal doen met de ruimtebeelden.

https://www.itu.int/en/IT...ns/Planet-Labs-Safyan.pdf

Wat meer algemene video over de markt die de ruimte nu is en gaat zijn. Maar ze gaan ook een stuk in op Planet Labs e.d. Bill Gates gebruikt de beelden van Afrika bijvoorbeeld om woningen in kaart te brengen zodat ze een inschatting kunnen maken van het aantal vaccins wat ze voor een gebied nodig hebben.

https://www.youtube.com/watch?v=hiRBQxHrxNw

Als we voor de gein Hubble of Kepler om zouden draaien zouden we op een zonnige dat moeten kunnen zien wat u op brood smeert maar ik denk niet dat je daar blij van wordt. ;p

[Verwijderd]

Er zijn weer satelieten, magnetisch veld satelieten. Interfero-satelieten etc. GPS en spionage satelieten.

Welke wil je noig meeR?

[OxWax]

Weer- ea sattelieten zeggen u niets of hebt u zand in de ogen?

[!GN!T!ON]

Die satelieten en telescopen zijn er in overvloed. https://en.wikipedia.org/...th_observation_satellites

[Ronhui]

Lekker on-topic ook..
Als je bomen niet kapt en ze door laat groeien totdat ze sterven, geven ze bij ontbinding ook CO2 af. Bij het verbranden van die bomen komt eerder geproduceerd en opgenomen CO2 vrij. Wanneer je kolen, gas of olie verbrand, komt er nieuw CO2 in de atmosfeer.. er is dus wel degelijk een verschil.

En je andere complottheorieën zijn ook al ontkracht.
https://www.nu.nl/nucheck...den-is-voor-bomenkap.html

[Reactie gewijzigd door Ronhui op 23 juli 2024 06:05]

[gfhoihoi72]

Als je het zo bekijkt is of alles of niets "nieuwe" CO2. Ook olie, kolen en gas waren ooit bomen en planten die CO2 opnamen.

[MauriceL]

Ja ooit was dat wel het geval, maar momenteel zit een hoop van die CO2 opgeslagen en zolang we die daar laten zitten in kool of olie, komt het niet vrij en in de atmosfeer. De CO2 in een stuk steenkool blijft rustig zitten zolang die een kilometer onder het oppervlak zit en niet verbrand. Op dat moment heeft het geen enkele invloed op de atmosfeer waar wij in leven. Het verschil zit hem in het feit dat maar een heel klein deel van de vegetatie die er nu is, uiteindelijk ook zonder het overgrote deel van de opgeslagen CO2 weer los te laten door het verotten, de bodem in verdwijnt. Voor precieze cijfers zal je even wat rond kunnen zoeken op google scholar maar als morgen een boom omwaait in het bos dan vergaat die voor het zeer overgrote deel weer en is er maar heel erg weinig CO2 opgeslagen. Dat de natuur al miljarden jaren bezig is heeft geresulteerd in een substantiele hoeveelheid, maar een boom die je opnieuw kan planten kan beter dienst doen als brandstof, zolang het alternatief kolen is. Perfect is het zeker niet, en ik zou er liever van af willen, maar zolang het alternatief kolen is, gooi het er dan maar bij. Lijkt me op de lange termijn in ieder geval een makkelijker op te lossen probleem dan kolen verbranden.

[batjes]

Op de lange termijn komt die Co2 in de grond ook weer terug.

In principe is het gelijk aan dat verbranden van die bomen. Waar het normaal honderden jaren kan duren voor die CO2 weer terug komt. Zorg je met het verbanden er van dat het na een tiental jaar weer terug de atmosfeer in komt.

Het oppompen van die olie en meuk is weinig anders. Als je lang genoeg wacht komt het vanzelf door tektonische bewegingen naar boven, verdwijnt de mantel in en komt dan elders via vulkanen e.d. weer naar boven. Wij versnellen dat process.

De analogie is het zelfde Wat is lange termijn. Moeder aarde overleeft ons wel ongeacht wat we uitspoken met huidig technologisch kunnen.

[MauriceL]

Gezien de processen die jij beschrijft de afgelopen miljarden jaren ook al actief waren lijkt mij het zeer onwaarschijnlijk dat de hoeveelheid CO2 die op die manier opgeslagen zit zou afnemen. Ja het circuleerd misschien over de miljoenen en miljarden jaren, soms zullen er fluctuaties zijn en er zal ook vast een saturatie punt bestaan. Over het algemeen blijft de hoeveelheid CO2 in de bodem toch toenemen, in ieder geval op een tijdsschaal waar wij als mensen ons druk over maken.

Een boom planten en laten volgroeien past nog enigzins binnen die tijdschaal. Wachten totdat diezelfde boom in de vorm van kolen in de bodem zit en vervolgens ergens anders kolen verbranden is veel minder efficient aangezien maar een heel klein deel van de bomen als bruikbare kolen eindigt, laat staan binnen een redelijke tijd.

Mijn punt is dus enkel dat als je de keuze hebt tussen kolen of bomen, het verbranden van bomen makkelijker te herstellen is dan het verbranden van kolen. Mits we willen voorkomen dat de hoeveelheid CO2 in de atmosfeer toeneemt, gaat het gewoon makkelijker terug de boom in dan de grond in.

De vrijgekomen CO2 kan natuurlijk ook op een andere manier worden opgeslagen, dat hoeft niet persé terug in de brandstof waar het uit kwam. Helaas zijn de enige technieken die ik tot nu toe heb gezien, als opslaan in lege gasbellen, niet iets waar de lokale bevolking op zit te wachten. De andere technieken zijn vaak nogal kostbaar, waarbij het waarschijnlijk al snel aantrekkelijker wordt om een alternatieve energiebron te gebruiken.

[!GN!T!ON]

Zit uw alu-hoedje nog goed?

[MauriceL]

Ja (igg veel) planten groeien inderdaad beter met wat extra CO2, daar heb gelijk in. Planten zetten de CO2 om in wat zuurstof die wij weer kunnen gebruiken, en wat energie die de zelf gebruiken met wat bijproducten. Het probleem is echter dat de hoeveelheid die uiteindelijk weer de bodem in verdwijnt zeer minimaal is. Vaak hoor je dan dingen als "het is maar 3%", maar vergeten ze te vermelden dat het 3% bovenop een jaarlijkse kringloop is. Die 3% blijft voor het overgrote deel gewoon in de atmosfeer hangen. Als we dat 33 jaar lang doen heb je dus net zoveel CO2 de atmosfeer in gepompt als de hele kringloop per jaar verwerkt. Niet iets zonder invloed, de invloed op het broeikas effect is allang aangetoond. Het is nou eenmaal dat een CO2 molecuul gewoon anders reageerd op straling dan stikstof ed., zou apart zijn als het niet zo was. Dat de planten er dan tijdelijk blij mee zijn is fijn, maar vervolgens warmt de planeet langzaam op met alle gevolgen van dien, verzuren de oceanen door opname van diezelfde CO2 en functioneren je hersenen minder goed de hogere CO2 concentraties. Nee niet alle voorspellingen zijn perfect, maar de achterliggende hoofdzakelijke redenen voor het process zijn redelijk behapbaar. De kap van bomen kan prima, ze gebruiken wat zonlicht en vrijwel alle CO2 die het opslaat komt vrij bij het verrotten, dus zolang je ze aanplant en andere grote consequenties zijn uitgesloten is het een prima vorm van energie omzetting om ze te verbranden.