De Europese Commissie wil dat vanaf 2022 nieuwe auto's worden uitgerust met meer geavanceerde veiligheidssystemen. Onder meer een snelheidsassistent, dufheidsdetectie en een noodremsysteem worden volgens het plan verplicht.
Volgens de relevante parlementscommissie IMCO moet de snelheidsassistent de bestuurder met haptische feedback via het gaspedaal 'vertellen' wanneer hij (bijna) te hard rijdt. Dit systeem kan niet worden uitgeschakeld, al kan de bestuurder wel gewoon doorrijden. De automobilist hoeft het gaspedaal dus niet hard of harder in te drukken om toch sneller te rijden en de auto remt normaal gesproken ook niet automatisch af. Als de auto met cruisecontrol rijdt, moet deze zich automatisch aan een verlaging van de maximale snelheid aanpassen. Informatie over de snelheidslimieten krijgt de auto via verkeersinfrastructuur of kaartendata.
Ook een rijstrooksysteem waarbij de auto automatisch in een rijstrook blijft, wordt volgens het voorstel straks verplicht. De auto kan dan automatisch remmen en sturen als er door het wisselen van rijbaan een botsing zou kunnen optreden. Een automatisch noodremsysteem hoort eveneens bij het plan en is onderverdeeld in twee fases. Eerst moet een auto zelf hard kunnen remmen als er langzaam rijdend of stilstaand verkeer voor de auto opdoemt. Twee jaar later moeten de auto's ook in staat zijn kwetsbare weggebruikers te herkennen en daarop kunnen reageren.
De rijstrook- en noodremsystemen moeten wel door de bestuurder uitgeschakeld kunnen worden, maar alleen als de auto stilstaat met een geactiveerde handrem. Ook moet de gebruiker hiervoor een 'complexe keten aan handelingen' verrichten. Als de auto later weer gestart wordt, moeten de systemen weer ingeschakeld worden.
Een dufheids- en een aandachtsdetectiesysteem moeten kunnen herkennen of de bestuurder alert blijft en waarschuwingen afgeven als dat niet het geval is. Een geavanceerd afleidingssysteem moet detecteren of de gebruiker zijn ogen op de weg houdt en op de verkeerssituatie let. Ook komt er een systeem dat onder meer via camera's de bestuurder informeert over wat zich achter de auto bevindt.
Met al deze systemen hopen de parlementariërs dat het aantal doden in het verkeer aanzienlijk daalt. De commissie zegt dat deze geavanceerde veiligheidssystemen steeds meer de controle overgeven aan de auto. Doordat de systemen straks verplicht worden, kunnen automobilisten alvast aan de systemen wennen, aldus de commissie. Dergelijke technieken zijn, al dan niet als optie, soms ook al verkrijgbaar bij huidige automodellen.
Op basis van het eerdere voorstel van de Europese Commissie hebben de parlementsleden van de internemarktcommissie enkele wijzigingen aangebracht. De Europese Commissie ging in het voorstel uit van de implementatie van datarecorders in alleen auto's en busjes. De parlementscommissie heeft dit uitgebreid naar alle soorten voertuigen. Deze recorders verzamelen data die voor de afhandeling van een ongeluk kan worden gebruikt. De commissie heeft het voorstel ook aangepast zodat er sprake is van een closed loop system waarbij de opgeslagen data wordt overschreven, zodat het 'niet mogelijk is het voertuig of de bestuurder te identificeren'. De verzamelde data wordt geanonimiseerd.
In de parlementscommissie hebben 33 leden voor het voorstel van de verordening gestemd, met twee onthoudingen en twee tegenstemmen. Naar verwachting volgt in maart het definitieve mandaat om de onderhandelingen met de Europese Raad te beginnen. Op basis van die onderhandelingen, waarbij de Europese Commissie ook betrokken is, zal de definitieve tekst worden opgesteld. Het betreft een verordening waarmee de regels direct van kracht worden in alle EU-lidstaten. De meeste veiligheidsmaatregelen zijn voor nieuwe typen voertuigen van toepassing vanaf de datum van de invoering van de verordening 'en voor alle nieuw geproduceerde voertuigen 24 maanden na deze datum'.
Een aantal jaren geleden keerde de toenmalige Britse verkeersminister zich tegen de toenmalige plannen. Toen werd gesproken over een snelheidsbegrenzer die automatisch de auto afremt als deze te hard rijdt. Minister Patrick McLoughlin had privacybezwaren en vond ook dat het in bepaalde verkeerssituaties juist levensreddend zou zijn om tijdelijk te hard te kunnen rijden. In het huidige plan van de commissie staat niets over een automatisch afremmend snelheidssysteem.