NASA neemt afscheid van Opportunity-rover op Mars

NASA heeft 15 jaar na de landing van de Opportunity op Mars afscheid van de rover genomen. De ruimtevaartorganisatie verloor in juni vorig jaar het contact met de Opportunity en wist dit niet te herstellen.

NASA heeft sinds juni 2018 meer dan duizend commando's gestuurd om contact te leggen met Opportunity maar het mocht niet baten. Daarmee is de missie van de Marsrover officieel ten einde. De ruimtevaartorganisatie hoopte dat in de afgelopen maanden wind de hoeveelheid stof van de zonnepanelen van het rijtuig zou blazen.

Een grote storm in juni zorgde ervoor dat die panelen bedekt werden onder een laag stof. De storm was zo hevig dat de zon vanuit het oogpunt van Opportunity niet zichtbaar was, zodat deze hoe dan ook niet kon laden. Maar ook voordat het contact verloren ging vertoonde de rover al de nodige gebreken.

Vanaf 2015 werkte bijvoorbeeld de 256MB aan flashgeheugen al niet meer, waardoor het systeem elke ochtend bij het ontwaken uit zijn diepe slaap alles vergeten was. NASA moest daarom alle gegevens vanuit het kortetermijngeheugen zo snel mogelijk doorsturen. NASA bracht de rover elke nacht in diepe slaap omdat de arm van Opportunity relatief snel na de landing blijvend warmte genereerde en daardoor de accu te snel dreigde leeg te trekken. Op het laatst werkte de diepe slaap ook niet optimaal meer, omdat de klok van de rover ontregeld was.

Door kunstgrepen van NASA, de goede accu en wat geluk was de missie toch enorm succesvol. De accu van de Marsrover was ontworpen voor vijfduizend cycli van laden en ontladen en hij had op het moment van het verlies van het contact nog steeds 85 procent van zijn capaciteit over. In combinatie met de periodieke wind op Mars die het stof van de zonnepanelen blies, zorgde dat ervoor dat de rover het veel langer uithield dan gepland. Aanvankelijk zou het om een missie van 90 dagen gaan en de rover zou maximaal een kilometer afleggen.

Het rijtuig hield het echter vijftien jaar uit en legde daarbij 45 kilometer af, met een piekafstand van 220 meter op 20 maart 2005. Daarbij verstuurde het 217.000 afbeeldingen waaronder vijftien 360-gradenfoto's. Opportunity begon zijn reis op het Marsoppervlak op 24 januari 2004 in de Meridiani Planum-regio. Hij eindigde deze in Perseverance Valley, oftewel de Vallei der Volharding.

Reacties (65)

[Titan_Fox]

256MB flashgeheugen ... Daar had toch prima meer mee gekund in een RAID configuratie. Dan had de rover nóg langer door kunnen rijden. En een sensor vergelijkbaar met een regensensor bij auto's zodat de zonnepanelen automatisch konden worden schoon geborsteld na een zandstorm.

Zoals Bruce Willis zei in Armageddon : "You're NASA for crying out loud"

Maar goed; 15 jaar is een hele prestatie bij dergelijke barre omstandigheden.

[Nyarlathotep]

Het is niet zo makkelijk als je denkt.

Alles redundant uitvoeren kan niet zomaar. Je zit met o.a. stroomverbruik en gewicht.
Geloof mij: Over élke gram en watt is nagedacht!

Ook hebben we het hier niet over een standaard Corsair geheugenchipje.
Dit is ongetwijfeld een stukje custom made electronica dat getest is om de meest barre omstandigheden te doorstaan. En zo geldt dat voor élk onderdeel van Opportunity

[Anoniem: 733707]

Dat zie je ook bij de Curiosity rover die in 2011 naar Mars gestuurd is, en zelfs met de opkomende 2020 Rover: Beiden draaien op een BAE Systems RAD750, een stralingsverharde IBM PowerPC 750 processor. Op die stralingsverharding (en de prijs, een RAD750 SBC kost je $200,000!) na is de processor vrijwel identiek met wat er in een 1998 PowerMac G3 of iMac G3 zit

[rene_fb]

Een ruim 20 jaar oude cpu gebruiken is ook onderdeel van de strategie. Die blokjes silicium zijn inmiddels zo lang gebruikt dat vrijwel alle bugs inmiddels wel bekend zijn.

Het is ook een beetje lullig als je de nieuwste I7 de ruimte instuurt en deze komt door een bug in een deadlock.

[Rob Coops]

Toch grappig dat je steeds vaker cube sats ziet die uitgerust zijn met consumer hardware zo als een mobiele telefoon chip die vrij goed werken. Natuurlijk is het een ander ding om zo'n chip maanden of zelfs jaren te gebruiken in zo'n omgeving maar een deel van de extra kosten zeker voor korte missies zijn echt niet altijd nodig.

Het probleem is dat men extreem dure missies heeft en dan simpel weg niet durft te vertrouwen op een onderdeel dat een paar dollar kost als je een gegarandeerd werkend onderdeel kunt kopen voor een paar honderd dollar. Dat zelfde geld voor processoren waar men liever kiest voor duurdere oplossingen dan misschien strikt noodzakelijk maar als een lanceren een paar miljoen kost en de zonnepanelen honderdduizenden euros of dollars kosten waarom dan besparen op de CPU?

Dit is een van de redenen dat het zo goed is dat er meer en meer commerciele bedrijven zijn die lanceringen mogelijk maken.Dit drukt de kosten en maakt het om die reden ook zinniger om net wat meer risico te lopen en een iets simpelere en vele malen goedkopere chip te gebruiken, mocht het misgaan dan is er relatief weinig geld verloren gegaan. Dit helpt met het experimenteren en daardoor het nog verder terug dringen van de kosten.
Kijk naar het verschil in aanpak tussen SpaceX en United Launch Alliance, de een bouwt herbruikbare raketten en probeert steeds meer opnieuw te gebruiken om op die manier de kosten flink terug te dringen. Waar de ander niet veel anders dan een hele grote vuurpijl gebruikt die net als met de kleine versies na een keer branden op is en weg gegooid moet worden. Het verschil in kosten voor een lancering is dan ook enorm en zeker naarmate SapceX instaat is hun onderdelen vaker en vaker te gebruiken met minder en minder werk dat nodig is om dingen op te knappen voor de volgende lancering.

Het idee dat je 20 jaar nodig hebt om bugs uit een chip te halen is nog al onzinnig. Zeker met de huidige volumes van sommige van deze chips is dat echt niet meer nodig. Het is veel meer dat men de chips aanpast om bijvoorbeeld met straling om te gaan (het is nog al lastig als bits omvallen dankzij een beetje extra zonnewind bijvoorbeeld. Ook zijn dingen als kou en hitte bestendigheid van belang iets dat veel mensen vergeten is dat normale chips veel minder temperatuur range hebben dan bijvoorbeeld chips voor militair gebruik. In de ruimte waar de temperatuur nog veel extremer kan zakken dan wel kan stijgen in een zeer korte tijd is dat ook echt een ding.
Koppel dat aan het feit dat je op mars niet even het ding aan de lader hangt maar afhankelijk bent voor zonnepanelen voor je energie behoefte, en dat is niet alleen de CPU maar ook bijvoorbeeld de motoren voor de voortbeweging, de arm, de camera eventuele verwarmingselementen voor een experiment en nog flink wat andere sensoren als ook de communicatie module. Dat is nog al wat en een 95W CPU is dan simpel weg niet een goede keuze omdat je maar zo veel energie kunt opwekken. Net als lekker veel geheugen er in stampen iedere cel die er extra in het geheugen zit betekent een hele klein beetje meer energie behoefte, en dat past lang niet altijd in het ontwerp waar de computer een bepaalde energie budget krijgt en daar absoluut niet boven mag komen wat er ook gebeurt.

[kipppertje]

Voornaamste reden is dat het maken van een stralingsbestendige cpu heel veel tijd kost. Daardoor hobbelt de ruimtevaart technologie sterk achter op de consumenten technologie

[dmantione]

Klopt, het is een speciale ruimtevaartcomputer van IBM, met chips die zo gebouwd zijn dat ze beter bestand zijn tegen kosmische straling. Vanzelfsprekend is daarvoor niet het nieuwste van het nieuwste beschikbaar, IBM ontwerpt maar eens in de zoveel tijd een dergelijke computer.

[Anoniem: 249623]

IBM heeft inderdaad de chip ontwikkeld, maar BAE Systems heeft ze gehard. Interessant filmpje over de hele computer van Curiosity, de grote broer van Opportunity.

[tonkie_67]

Ja, stel ze hadden moderne energie zuinige Intel Rangely Atom C2000 gebruikt zoals in veel communicatie equipment (switches, nas, routers etc) en na een tijdje blijkt er een hardware bug in te zitten waardoor LPC signal na verloop van tijd "doorfikt" tenzij je een extra pull-up weerstanje er overheen soldeert. En als dat gebeurt wil SOC niet meer opstarten, zelfs als je betreffend signaal helemaal niet gebruikt, want soc gebruikt lpc intern voor clock signal...Vrij lastig als de rover al op de rode planeet staat... lange service rit om weerstandje erbij te solderen. https://www.anandtech.com...tom-c2000-flaw-discovered
Dus je moet echt "proven technology component" gebruiken, en niet een recente "super verbeterde" versie van "proven technology principe/serie"... de kleinste details kunnen essentieel zijn. Dus zomaar extra geheugen bankje bijprikken die gewoon bij de lokale onderdelenboer te koop liggen wil je niet gebruiken.

Edit: typos etc

[Reactie gewijzigd door tonkie_67 op 23 juli 2024 13:43]

[space_octopus]

Raketwetenschap is erg moeilijk. Ook moet je niet vergeten dat deze rover is ontworpen voor een 90 dagen durende missie.

[kyoshosan]

Wel leuk om te weten... een jongen uit het team wat deze karretjes (ook de spirit) hebben ontworpen is een Nederlander.
Spijtig weten nog maar weinige van de oprichter van de Jonge onderzoekers en dan vooral at de waard. Mooi stukje van een website met de meester motivator van deze jongen is hier te zien en te lezen. http://jemdewaart.nl/ton_de_waartb.php#gelderlander (3de alinea van onderen bevat de verwijzing naar deze NASA student)

[TweakTom92]

Altijd mooi om te zien dat er genoeg toetsenbord engineers zijn die het wel beter hadden kunnen oplossen.

[Anoniem: 455617]

zodat de zonnepanelen automatisch konden worden schoon geborsteld na een zandstorm.

Borstelen is misschien niet de handigste oplossing van het stof probleem ivm krassen. Andere opties:

• Een klein compressortje met een blaasmondje
• Tiltmechanisme voor de zonnepanelen (zit er sowieso al op) met piezoelectrisch tril mechanisme

[Reactie gewijzigd door Anoniem: 455617 op 23 juli 2024 13:43]

[Heijmenberg99]

Een compressortje gaat toch niet werken zonder lucht?

[twizzle]

Mars heeft een atmosfeer dus geen probleem

[Bensimpel]

Wel heel dun, dus heb je sowieso een meer energie nodig om goed te kunnen blazen. Wat weer meer kost.
Nee over elke gram en watt is over na gedacht.

[thomas1907]

Wie gaat die compressor bijvullen? Ik gok ook dat dat veel te veel stroom verbruikt om dat daar steeds te doen.

[Anoniem: 455617]

Het is heel licht stof, dus een erg sterke straal heb je niet nodig.

Probleem is wel dat je het hele zonnepaneel wilt kunnen bestrijken dus heb je weer een extra mechanisme nodig om de blaasmond te kunnen bewegen. Maakt het weer ingewikkelder. Ander probleem is ook nog dat zo'n compressor ook enorm last kan hebben van stof, dus misschien toch niet zo'n goed idee. Ach ja, nooit geschoten is altijd mis he.

[GB2]

Hij zou dubbel moeten zijn.

Zitten 2 mainboards in met eigen CPU, eigen ram en eigen flash per mainboard.

[wica]

Moest denken aan https://xkcd.com/695/ Spirit op mars.
RIP Opportunity

[bazs2000]

Bedankt, dat wordt weer een paar uur strips kijken.

[TenTimes]

Vandaag had XKCD er weer een strip over gemaakt.
https://xkcd.com/2111/

[Unipuma]

En natuurlijk: https://xkcd.com/1504/

[furian88]

Rip. Geweldig hoe lang hij het heeft vol gehouden.

Ik ben dan ook heel benieuwd of dit nou directe gevolgen heeft gehad voor de nieuwere versies die die kant op worden gestuurd.

[Reactie gewijzigd door furian88 op 23 juli 2024 13:43]

[Dark_man]

Ik weet niet of ik het ergens had gelezen maar volgens mij willen ze nu ook drones sturen.

Dat zou het onderzoek natuurlijk vele malen versnellen.

Maar dan zou die drone natuurlijk wel autonoom moeten vliegen of een eenmalige opdracht krijgen en die uitvoeren want on the fly vliegen kan natuurlijk niet.

[Daisai]

Drones zullen het niet zo lang volhouden als deze rover, zeker niet met die harde wind die je op Mars hebt.

[Dark_man]

Het komt er dus echt, en het is zelfs onderdeel van de volgende Mars rover.

https://en.m.wikipedia.org/wiki/JPL_Mars_Helicopter_Scout

[renecl]

Ik denk dat er een borsteltje mee gaat voor de paneeltjes bij de volgende ;-)

[hooibergje]

Ooit wordt de huidige plaats van Opportunity een historische site, en wordt er een museum omheen gebouwd, en over een paar honderd jaar kunnen mensen dit bezoeken...

Waarschijnlijk niet, maar ik hoop van wel, en het geeft me mooie dromen.

[Dnomyar96]

Nou dat zou tof zijn. Maar als het al gebeurd, zullen wij dat waarschijnlijk bij lange na niet meemaken. Maar toch een hele leuke en positieve gedachte om de dag mee af te sluiten!

[Anoniem: 455617]

Eerst komt nog het tranquility base museum aan de beurt natuurlijk. En wie weet kunnen sommigen van de jongsten onder ons dat nog wel meemaken.

[sjaool]

Mooi dit soort projecten. Mijn naam staat op een microchip aan boord van de Mars Rover Curiosity.

[skunkopaat]

Wat tof zeg!!!! Jammer dat dit mij ontgaan is

[Clubbtraxx]

Me too :-)

[DigitalExorcist]

Voor een wagentje dat 90 dagen had 'moeten' functioneren en het 15 jaar volgehouden heeft is het een enórme prestatie. RIP Oppy.

Nu nog een decennium of 3, 4 wachten voor iemand 'm daar op gaat halen en in de eerste Marsbasis neerzet als museumstuk.

[TweakTom92]

Gewoon laten staan, het museum er om heen bouwen :-)

[2green]

Leuk stukje om te lezen. Heel erg cool dit soort projecten.

[Yzord]

RiP voor deze held. Alleen schumend op een andere planeet in dienst van de mensheid. Heb d’r altijd zielig gevonden zo eenzaam en alleen. En nu is ze op.

Bedankt van mijn kant uit!

[Zandhaas]

Klasse Rovertje Bedankt voor mooie fotos.
Hoeveel schades heeft ze geleden? Of alleen geheugen en arm? Zij kon toch paneel niet draaien dacht ik?

[neeecht]

https://www.space.com/396...ellite-working-again.html

Als IMAGE het kan, kan ROVER het ook! :-)

[ard-e]

Zo te lezen zoeken ze een Windows ME machine, om er mee te kunnen communiceren

[DrBashir]

Ja, maar niet echt. Lees de Wikipedia pagina maar een op na:

https://en.wikipedia.org/wiki/IMAGE

On August 28, 2018 NASA announced that the IMAGE team had stopped receiving any signals from the satellite, as previously happened in winter, and would continue to try sending commands.
On January 20, 2019 a full year passed since the spacecrafts original discovery date and it remains out of contact since August 5, 2018.