Datacentersector waarschuwt dat Nederlandse stroomnetwerk groei niet aankan

De Nederlandse datacentersector heeft een brandbrief naar minister Wiebes van Economische Zaken en Klimaat gestuurd vanwege acute capaciteitsproblemen in de stroominfrastructuur. Dit zou de groei van de economie belemmeren.

De datacenters, verenigd in de Dutch Data Center Association, willen dat de minister een noodplan opstelt. "Zorg dat er extra middelen beschikbaar komen voor noodzakelijke uitbreidingen, los weeffouten in de wetgeving op, verkort vergunningstrajecten, zet groot in op het opleiden en aantrekken van voldoende technisch personeel en doe dit alles snel", zegt Stijn Grove, directeur van de DDA.

De rekencentra zijn als grootverbruikers van stroom bang dat de stroominfrastructuur van Nederland de komende groei in het verbruik niet aankan. Dit zou de goede positie van Nederland als vestigingsplaats voor datacenters in gevaar brengen en gevolgen hebben voor de groei van de gehele digitale economie.

Met name rond Amsterdam zou het probleem groot zijn. "Op Schiphol-Rijk is de stroom de komende vier jaar al 'op', in Amsterdam-Zuidoost en op het Science Park is het al bijna zover. Deze drie campussen zijn een hotspot als locatie voor datacenters", stelt Grove. Onder andere Telegram en TransIP hadden recent problemen met hun diensten door stroomstoringen in Amsterdam.

De DDA vindt verder dat de infrastructuur aangepast moet worden aan het overschakelen op groene stroom: "Anders blijven we nog lang afhankelijk van aardgas, steenkolen en benzine. Dat lijkt ons geen goede zaak voor Nederland." De grote datacenters van Microsoft en Google in Nederland betrekken hun stroom deels van windmolenparken.

Reacties (242)

Het probleem is ook voornamelijk Amsterdam, in de rest van het land is het stroomnet niet zo overbelast, en zo hopeloos verouderd als in Amsterdam.

Hier in Rotterdam bij het datacenter waar ik werkzaam ben hebben wij 2x 1MW aansluitingen, waar wij zelfs nog kunnen groeien naar 2x 2MW indien nodig.
Voor Amsterdam is het probleem gewoon dat het stroomnet té overbelast is en dat er dus niet eventjes een station uit de ring geschakeld kan worden om de boel te vernieuwen.

Ik zie verder veel mensen zeggen dat er in het oosten veel stroom beschikbaar is + goedkope percelen.
Dat zal ongetwijfeld zo zijn, maar het grootste probleem voor datacenters is dat ze genoeg klanten moeten kunnen binden in de regio.
Dit is in de randstad niet heel moeilijk, bedrijven genoeg die over te halen zijn om naar een datacenter te verkassen.
In het oosten is dit een stuk minder eenvoudig, het is simpelweg minder druk als in het westen, je zult dus eerst een rits klanten zwart op wit voor een aantal jaar vast moeten leggen voordat je überhaupt een datacenter kan gaan bouwen.

Verder is redundante glasvezel een dingetje wat voor veel datacenterklanten van cruciaal belang is, hiervoor moet dus ENORM veel geld geïnvesteerd worden om gescheiden routes te regelen naar het datacenter, die onderweg zo min mogelijk tot niet kruisen.
De meeste klanten wil namelijk liever niet via een ring door Duitsland terug naar Nederland om redundantie te kunnen realiseren.

Ik zie verder veel mensen zeggen dat er in het oosten veel stroom beschikbaar is + goedkope percelen.
Dat zal ongetwijfeld zo zijn, maar het grootste probleem voor datacenters is dat ze genoeg klanten moeten kunnen binden in de regio.
Dit is in de randstad niet heel moeilijk, bedrijven genoeg die over te halen zijn om naar een datacenter te verkassen.
In het oosten is dit een stuk minder eenvoudig, het is simpelweg minder druk als in het westen, je zult dus eerst een rits klanten zwart op wit voor een aantal jaar vast moeten leggen voordat je überhaupt een datacenter kan gaan bouwen.

Dit soort onzin hoor je vaker van mensen uit het westen. Ze hebben geen flauw benul wat zich in het oosten afspeelt en zijn al helemaal niet gewend om een ander land als buur te hebben waar je zo eventjes naartoe rijdt. Dat is voor Zeeland, Brabant, Limburg, Gelderland, Overijssel, Drenthe en Groningen wel even wat anders. Al deze provincies grenzen aan een ander land (België en/of Duitsland).

Dat is ook veelal terug te vinden. Hier in het oosten worden we dan ook overspoelt door onze buren uit Duitsland. Reden waarom veel bedrijven zich hier vestigen en ze in Hengelo (OV) inmiddels de grootste container terminal voor de binnenwateren hebben. Het is niet voor niets dat de Bijenkorf vestiging in Enschede nog beter liep dan die in Amsterdam. Enschedeërs zelf waren niet bepaald het primaire publiek wat er kwam.
Die samenwerking zie je in allerlei gelederen. Het traumacentrum heeft geen traumaheli van de ANWB maar van het Duitse ADAC en fungeert als traumacentrum voor zowel Nederland als Duitsland, werklozen gaan richting Duitsland, de brandweer in Nederland en Duitsland werken ook samen incl. de THW (iets wat ook terug te zien was bij de vuurwerkramp) en ga zo maar door. De term die hier van toepassing is, is Euregio. Het is dan ook niet zo heel erg raar dat we hier de NDIX hebben naast een technische universiteit met een Fraunhofer vestiging en een hogeschool. Er zit hier in de regio enorm veel techniek die heel erg gebaat is bij IT en dus ook datacentra (of rekencentra gezien de universiteit). Vergis je overigens ook niet in het aantal IT dienstverleners hier.

De regio beperkt zich alleen niet tot Nederland en dat is iets wat veel westerlingen niet door lijken te hebben. Het is de achterdeur naar Duitsland. Onderzoek heeft al diverse malen uitgewezen dat de markt in Duitsland aanzienlijk groter is dan hier. En het feit dat we hier de Duitse taal toch wel aardig meester zijn is daarbij ook een groot voordeel. Ik zou haast zeggen dat het hier een stuk makkelijker is dan in de Randstad.

De meeste klanten wil namelijk liever niet via een ring door Duitsland terug naar Nederland om redundantie te kunnen realiseren.

Nogmaals, je moet bij het oosten verder denken dan alleen Nederland. Je kunt hier namelijk een vergelijkbare reden noemen voor de Duitse klanten om juist niet met iets in Amsterdam in zee te gaan. Om maar te zwijgen over het feit dat er ook heel veel klanten zijn voor wie een DC niet meer dan een externe serverruimte is. Die tillen niet zo zwaar aan zo'n ring door Duitsland die weer terug naar Nederland loopt. Er zijn er zat die bijv. naar diensten als AWS gaan. Dat zit niet eens in Nederland.

En dan is er ook nog zoiets als geografische scheiding. Gezien de beruchte elektriciteitsproblemen in Amsterdam door velen ook gezien als noodzaak. Als het in Amsterdam plat gaat heb je in ieder geval nog een andere locatie.

[Reactie gewijzigd door ppl op 3 mei 2018 22:11]

Ik werk zelf in een datacenter in amsterdam, nu doe ik niks met de stroomvoorzieningen maar ben ik er wel van op de hoogte dat het 'oude' deel van het pand al net zoveel stroom verbruikt als Den Haag, het nieuwe deel is nog niet eens in bedrijf dus ik ben benieuwd wat dat in de toekomst gaat brengen...

Heb je het enkel over de woningen? Want dat is niet zo moeilijk. Heb je het over het verbruik van heel den haag inclusief industrie? Dan moet je een aansluiting rechtstreeks op het hoogspanningsnet hebben om dat soort vermogens te kunnen verwerken.

Ik denk dat iemand jouw een broodje aap verhaal heeft verteld. Vraag aan je technische dienst hoeveel vermogen jullie aansluiting aan kan. Ik kan me niet voorstellen dat die over de 20MW is (dit is niet zoveel als het lijkt, veel tuinders hebben zo een aansluiting in het Westland)

Er van uitgaande dat ze enkel de woningen bedoelen is dat ook nog steeds compleet onrealistisch.

Volgens wikipedia:
Inwoners (30 april 2017) 526.439

Verder kan je zelf ook eens een rekensommetje maken, zie je al vlug dat dit helemaal niet kan.

Sorry thunderdome, ik denk dat je die persoon best eens aanspreekt hierover

Edit: een datacenter zal altijd wel op het hoogspanningsnet zitten lijkt me, die dingen slurpen best wel wat stroom.

Edit2: mja, jullie hieronder hebben gelijk, om één of andere reden reken ik alles boven de 6KV altijd als hoogspanning

[Reactie gewijzigd door Pure_evil op 3 mei 2018 20:27]

Een datacenter heeft vaak een directe koppeling op het middenspanningsnet ( ~5KV - 25 KV ).

De meeste serieuze datacenters zullen beschikken over een 10KV aansluiting of meer.
Mijn werkgever heeft 2 transformators van 25KV die aangesloten zit op de automatische schakelkasten.
Hiermee kan het systeem automatisch trafo's omschakelen of ontkoppelen in geval van calamiteiten. ( stroomuitval bijv. )
Is ook wel nodig voor zulke enorme krachten, daar moet je niet met je handen in de buurt willen komen.

Meeste datacenters hebben genoeg aan een paar MW. Prima te realiseren op het 10kV net. 10kV valt in de categorie middenspanning. Hoogspanning is pas vanaf 50kV als ik het me goed herinner.
Inpandig 10kV is al een nachtmerrie voor het beheer. Je mag die ruimtes niet zo maar betreden en dingen uitzetten etc. dus voor normaal gebruik wil je niet hoger dan 10kV gaan. Alleen echt zware industrie heeft wat aan 50kV of hoger.

[Reactie gewijzigd door NBK op 3 mei 2018 20:20]

Nou nou, afhankelijk van je installatie valt dat best mee hoor (België, geen idee hoe het in Nederland verloopt). Bij ons bedrijf zitten we in de 36kV ring en deze ruimtes betreden mag mits het bedrijf je een Ba5 toekent voor deze ruimte of je minstens een Ba4 bezit EN onder begeleiding van iemand die wel een Ba5 heeft. Wat we inderdaad wel niet zomaar mogen doen is schakelen in de ring, dit verloopt in samenspraak met de netbeheerder en via vergunningen en checklists, checklists die trouwens elke keer opnieuw moeten gemaakt en gecontroleerd worden, niet zomaar even die van vorige maand onder de scanner en klaar.

noot: dit is wel een zeer recente installatie (2013) met zeer dure Siemens kasten. Geen open cellen of niets meer, elke schakeling gebeurt intern in die kasten in "kamers" met sf6 gas. Schakelen op onze vorige installatie was net iets minder aangenaam, dat waren namelijk wel volledig open cellen.

ps: lees ook mijn edit2 hierboven

Is er trouwens ergens een degelijk overzicht van het hoog- en middenspanningsnet in Nederland? Lijkt me best wel eens boeiend om de verschillen met België te zien.

[Reactie gewijzigd door Pure_evil op 3 mei 2018 20:47]

Een dijk aan informatie evenals een kaart van NL en BE kan je vinden op:
http://www.hoogspanningsnet.com/

De informatie daar en op hun forum gaat behoorlijk diep.

Danku, had ook al wat gegoogled maar niet de juiste termen gebruikt blijkbaar want die had ik niet gevonden.

Als je wilt weten wat een regio verbruikt, gesorteerd op allerlei categorieën (industrie, woningen, vervoer, etc) is dit de perfecte site: https://pro.energytransitionmodel.com/

In dit model wordt ook weergegeven hoe alle energie opgewekt wordt, en je kan in een toekomstig scenario spelen met opwekking en verbruik. Het model laat je precies zien wat dit doet met de kosten, CO2 uitstoot, etc.

Een vergelijking: het datacentrum van Google in de Eemshaven (vlakbij Groningen) verbruikt net zoveel als de hele stad Groningen.

Ik denk dat het je flink tegen gaat vallen.
Bij de nieuwe toren van Equinix (AM4) zijn 2 dedictated aansluitingen van 30MegaWatt aanwezig. Deze zijn zeker nog niet vol in gebruik omdat AM4 nog niet is opgeleverd. AM3 die eigenlijk dezelfde datacenter is alleen 10meter ernaast op dezelfde grond is 2 x 15 MegaWatt.

Daarbij heeft equinix vergunningen lopen om nog een nieuw gebouw op het terrein te gaan bouwen ter grote van AM3 wat (naar aanname) zeker 2 x 10 MegaWatt zal gaan nemen.

Dan zit je al snel voor het hele complex op 110 Megawatt wat aangesloten is op het terrein. Wel op redundante lijnen dus je max capaciteit is 55 Megawatt maar voor het stroomnet maakt dat niets uit en de leveranciers moeten 110MegaWatt leveren.

Dan red misschien niet Den Haag maar al wel snel een groot dorp in Nederland (Haarlem ofzo?)

Dit is dus nog maar 1 locatie van Equinix (plus uitbreiding) maar ze hebben nog AM1 en AM2 (ook 1 complex) waar nu weer een nieuw gedeelte wordt gebouwd. AM5, AM6 AM7 en AM8 allemaal in Amsterdam. Hun totale stroomcapaciteit is zeker voldoende om Den Haag van stroom te kunnen voorzien. (alleen de huizen en gebouwen geen industrie)

Denk dat iemand je in het ooitje neemt. Ik kom dan als ik uitga van 500.000 woningen a 3500 kWh per jaar uit op een gemiddelde belasting van 200 MW.

Volgens dit lijstje:
http://worldstopdatacenters.com/power/

Zou je dan direct met stip op nummer 1 staan. Ik denk 't niet :-) Ik denk dat 't door 10 gedeeld moet worden, dan is het al wat realistischer.

Ik denk dat je het aantal inwoners en woningen door elkaar haalt.

Den Haag heeft ruim 250.000 woningen.

Correct. Die 500.000 haalde ik terug van @Pure_evil, maar die heeft het inderdaad over inwoners. Dan gaat het om 100 MW, nog steeds genoeg voor de Top 10 van DCs.

Het netwerk in/rond Amsterdam wordt momenteel juist grootschalig geüpgraded, alleen tijdens werkzaamheden is de boel helaas perioden minder redundant.
Dat niet alle nieuwe datacenters op tijd kunnen worden aangesloten komt doordat er belachelijk veel nieuwe aanvragen gedaan worden bij Liander, maar vervolgens moet TenneT eerst de daarboven liggende infrastructuur uitbreiden. Hier zit meteen veel bureaucratie (vergunningen, grond aankopen etc) aanvast.
(Bron: is m'n werk)

Klanten binden in de regio, in dit geval het oosten van Nederland, is niet perse een voorwaarde. Er zijn bedrijven in de Randstad die naar tevredenheid gebruik maken van datacenters (zowel primary als secundary) in het oosten van het land met redundant glasvezel. Uit ervaring kan ik vertellen dat hier (performance-wise) geen nadelen aan zitten. Het is dus echt niet noodzakelijk dat je als bedrijf in de Randstad afhankelijk bent van datacenters die zich ook in de Randstad bevinden.

Het kan mogelijk wel een dingetje zijn qua beheer, als er (fysiek) onderhoud gepleegd moet worden. Ook daar zijn echter wel mouwen aan te passen. Groot voordeel is wel dat er (flink) op kosten bespaard kan worden, als je gebruik maakt van een datacenter in het oosten van het land (want veel stroom + goedkope percelen).

@Olaf Is het een idee om eens een thema te wijden aan stroomvoorziening in Nederland? Het kijkt een vergeten tech kindje maar het is essentieel voor de samenleving. En er valt zoveel tweakers-waardig over te vertellen, bijvoorbeeld:

• Hoe werkt dat als in het net een pad uitvalt?
• Hoe wordt voorkomen dat bij een kortsluiting ergens op het hoofdnet dat niet heel Nederland een dipje krijgt?
• De belastbaarheid / schaalbaarheid in relatie tot electrisch rijden / laden.
• Weerbaarheid tegen zonnepieken en -dippen.
• Welke centrales zijn er actief in Nederland?
• Hoe krijg je een hele centrale op 50 Hz in de juiste fase met de rest van het net?
• Hoe komt de electriciteit van/naar het buitenland?

Ideetje?

En dat is nog veelal het huidige netwerk.

Wat enorm interessant is dat er een decentralisatie van het elektrische netwerk aan de gang is (denk aan SmartGrids). We hebben steeds meer zonnepanelen lokaal in een wijk geïnstalleerd staan, met de bedoeling dat als we er genoeg hebben een kolencentrale (of op dit moment misschien nog wel liever gascentrale) uit kunnen zetten. Tesla poogt een PowerWall te verkopen, enerzijds als backup power, maar ook om meer zelfvoorzienend te zijn. Maar tegelijkertijd zijn er ook genoeg vraagtekens bij zo'n product te zetten...

In de toekomst gaan we waarschijnlijk meer intelligente apparaten in huis krijgen die variabel aangestuurd kunnen worden, denk aan elektrische auto's en warmtepompen. Bij deze apparaten is vaak enkel de ervaring van de gebruiker belangrijk (bvb wanneer is de auto klaar met laden), en niet wanneer dat apparaat zijn werk precies doet. Dat biedt extra flexibiliteit in het regelen van het stroomnet, bijvoorbeeld om zulke apparaten van de piekuren af te schuiven. Dat is echt nodig als we de enerigebehoefte van ons vervoer en verwarming ook elektronisch gaan doen.

Er is al heel veel onderzoek gaande om slimme strategieën te bedenken zodat dit in goede banen kan worden geleid. De achtergrond hier achter lijkt mij zeker geschikt om meer over te lezen, vooral omdat deze technieken uiteindelijk decentraal (dus ook op wijk/huis niveau) moet worden geïnstalleerd. Het is ergens nog wel toekomst muziek, maar het zit er wel aan te komen.

Er worden ook steeds meer gasmotoren gebouwd en ingezet. Draaien nu duizenden. Dat netwerk is enorm en groeiende. Ik zie nog niet gebeuren dat zonnepanelen dit zullen inhalen.

En crypto kan gebruik worden om een automatisch markt voor het verkopen en kopen van stroom. Dus dat als jou zonenpanelen meer elecriciteit aan het opwekken zijn dat je zelf verbruikt, dan kan die dan gekocht worden door andere mensen en crypto kan helpen om het allemaal te automatiseren. Dan krijg je pas echt een smart grid.

Hoe kan cryptografie helpen?
Bedoel je misschien blockchaintechnologie?

Ja cryptocurrency.

Bitcoin mining gebruikt anders gigantisch veel stroom. Stoppen met mining zou al een boel schelen volgens mij. Artikel van RTL-Z van februari j.l.: 'Bitcoin verbruikt meer stroom dan heel Nederland'

Ik weet niet hoeveel vaart dit loopt in Nederland, maar dat is wel het eerste waar ik aan denk bij het lezen van dit artikel. En dat terwijl stroom bij ons al zo duur is! We zijn helemaal in de hype van groen groener groenst .. Tesla, Prius, Renault Zoe, Mitsubishi PHEV wordt je mee doodgegooid, windmolens staan op iedere straathoek en zo'n 40% van de huizen lijkt wel al zonnepanelen te hebben, er komen al steeds meer elektrische boten op het water .... maar ondertussen verstoken we enorme hoeveelheden kWh aan mining .. wtf .. een virtueel muntje, omdat iemand dat zo bedacht heeft .. niet omdat het MOET .. dit is echt waanzinnig!! Heb zelf ook een poosje ETH gemined maar als je er over nadenkt dan gaat het helemaal nergens over!! Ik hoop dat dergelijk mining een halt toegeroepen wordt, want het kon nog tot 2100 duren eer de laatste bitcoin gemined was??? Omdat de moeilijkheid nog steeds verder oploopt .. Dat is niet best...

Met een meer verspreid en gelijkmatiger gebruik is er netto een hogere baseload, ideaal voor kerncentrales, 0 uitstoot van de centrale zelf, nieuwere versies zijn heel efficiënt en minder afhankelijk van gas.

Alleen heeft de Bitcoin ook voordelen. Het simpelste voorbeeld is dat banken het niet bij kunnen drukken. Er is een maximum aantal bitcoins, we kunnen daardoor een objectieve armoedegrens bepalen wereldwijd en zorgen dat niemand daar nog onder valt. Ja utopisch, maar mijn inziens de enige weg naar vooruitgang op planetaire schaal.

Als drinkwater schaars wordt omdat ergens mensen brandslangen 24/7 openzetten om weilanden te besproeien, gebouwen te koelen en in de sloot hangen ofzo vind ik best dat er ingegrepen mag worden. Water is als elektriciteit een eerste levensbehoefte .. denk maar eens aan een wereld zonder stroom!! Dan zitten we terug in het stenentijdperk!!

[Reactie gewijzigd door Alfa Novanta op 4 mei 2018 08:56]

Wat er gebeurt na een wereldwijde -permanente- stroomuitval is heel goed te zien in de TV serie Revolution. Moet je niet aan denken...

Kain_niak, het gaat niet om waar de stroom het goedkoopst is. Het gaat om de grondstoffen die nodig zijn voor de stroom (kolen, gas, olie), het is beter om daar een beetje zuinig mee om te gaan. Niet alleen omdat het niet in oneindige hoeveelheden beschikbaar is op de wereld, maar ook om de vervuiling die bijvoorbeeld kolencentrales veroorzaken. Het minen van virtuele muntjes is helemaal nergens voor nodig. De miner wordt er financieel wat beter van, maar het staat niet in verhouding tot de energieconsumptie en vervuiling die je daarvoor inlevert.

Dus ja, je moet het zelf weten, maar de aarde is beter af zonder cryptocurrency.

Ik denk dat crypto currency maatschappelijk echter alleen maar voordelen zal hebben op lange termijn.

van mij mag je gerust de stroom gebruiken voor wat jij ook maar wil.

maar begrijp wel dat de kWh prijs voor 2/3 is opgebouwd uit belasting.
dus als jij graag belasting betaald, ga gerust je gang.

Je hebt geen currency nodig om een blockchain te gebruiken...

Maar een blockchain netwerk moet een financiële beloning geven aan de mensen die het netwerk draaien, of het network blijft niet stabiel.

Dit is echt kul. Veel internationale organisaties gebruiken blockchain voor administratie van hun data store. Elk object (document, order, transactie, plaatje, wat dan ook) wordt 'ingediend' door een partij en wordt opgenomen in de blockchain, zodat je later kan terugvinden wie wanneer wat heeft aangemeld/geupload/ingediend. Het moderne 'grootboek' dus. Of je dat nou bijhoudt in een Excel op 1 server of in een DB in de cloud bij AWS of via een gedeelde blockchain per deelnemer, het is een vorm van hosting. Waarbij de losse server en de cloud sowieso onderhoud en geld kosten, terwijl je de blockchain clients on-site kan draaien tot zelfs bij de gebruikers lokaal.

De factor 'beloning' speelt alleen als er vreemden meedoen die onderling geen belang hebben, dat is de reden waarom het voor cryptocurrency vaak wel als POW of POS wordt geimplementeerd. Bij samenwerkende organisaties speelt dat niet eens, want die organisaties moeten sowieso de software gebruiken om bij de gedeelde store te kunnen.

edit: en niet eens elke cryptocurrency gebruikt miners fee of andere beloningen. Een coin als IOTA vervult de POW van een transactie door het valideren van twee andere transacties, daar is geen sprake van een financiële beloning.

[Reactie gewijzigd door The Third Man op 4 mei 2018 10:08]

Dan heb je een distributed database, geen blockchain.

Leuk geprobeerd, maar in je eerste link (distributed database) staat:

The blockchain technology popularised by bitcoin is an implementation of a distributed database.[16]

[Reactie gewijzigd door The Third Man op 4 mei 2018 12:57]

Ja, een Duitse herder is een hond, niet alle honden zijn Duitse herders.

Dat slaat nergens op. Je kan blockchain gebruiken om arbitraire data te gebruiken zonder enige vorm van currency te injecteren.

Als je arbitraire data injecteren in een blockchain zonder kosten dan heb je een distributed database, geen blockchain.

Als in iedere cryptocurrency/blockchain is een distributed database maar niet iedere distributed database is een blockchain/cryptocurrency?

Precies. Blockchains zijn voor netwerken waar je andere spelers niet kunt vertrouwen. In plaats daarvan vertrouw je op Proof of Work. Distrubeted databases waar je de andere spelers vertrouwt werken prima en zijn een beter oplossing dan een blockchain. Zonder proof of work en een token met waarde er aan kun je geen stabiele blockchain maken want is er geen beloning voor deelname aan het netwerk.

Anders krijg je een soort van bittorent met alleen maar downloaders zonder dat iemand wilt uploaded.

Heb een paar jaar geholpen data te verzamelen (met het actuele rendement van m'n zonnepanelen) als basis voor deze promotie eind 2017.

Idee is dat je apparaten laat opladen of stroom verbruiken als er voldoende zon is, om zo te zorgen dat opgewekte zonne-energie ook daadwerkelijk verbruikt wordt (aan het net teruggeleverde stroom kan niet verder teruggeleverd worden via de wijkcentrale (het transformatorhuisje), omdat dat uitsluitend ingericht is op leveren. Komt er teveel stroom in het netwerk die niet weg kan door verbruik, dan kan er bijvoorbeeld brand of kortsluiting ontstaan in de wijkcentrale. Dit is naar ik begreep in Duitsland wel eens gebeurd).

Wanneer je kunt voorspellen in welke periode welke energie de panelen bereikt, kun je apparaten slim inschakelen op het moment dat de grootste stroom wordt opgewekt. Bijvoorbeeld je wasmachine aanzetten met een eindtijd, en dan het slimme grid laten bepalen wanneer ie aan gaat.

@mekkieboek

Hoe werkt het hoogspanningsnet? Ik zou ook graag hoed en rand willen weten. Het wordt bewust uit publiciteit gehouden. Kwetsbaar. Wil je Nederland plat leggen dan kies deze optie.

https://www.nrc.nl/nieuws...at-legt-11727393-a1565893

Dit is een mooie long read over als het misgaat. Heel veel research. Het stuk heeft een journalistieke prijs gekregen.

Dus sla je water, diesel en stroom maar in.

Zo wat een moddervet artikel was dat inderdaad. Spannend man, klinkt alsof bedrijfsvoerder bij Tennet echt Cpt Jean Luc Picard level interessant is.

Mooi artikel ben het nu aan het lezen.

Heel mooi artikel bedankt voor het delen!!!

Naast de grote energiecentrales zijn er nog 1000en wkk's (jenbacher bijvoorbeeld) verspreid door Nederland die door b.v. Nuon op afstand aangezet kan worden.

Deze wkk's staan vaak bij grote tuinbouwkassen. Naast de datacenter van microsoft in middenmeer hebben bedrijven soms tien motoren in huis staan met elk 24 cilinders. Geen idee of ze de stroom delen met Microsoft overigens (was ooit wel het idee).

Meeste van deze motoren draaien op gas. Sommige grote types slokken per seconde 1 kuub gas per seconde op. Nu worden deze motoren als zeer efficiënt omschreven maaaarrrr wat niet iedereen weet is... Als de grotere energiecentrales in de zomer geen koelwater mogen dumpen spreken ze de wkk's aan (of als er stroomtekort is). De meeste van deze motoren staan in de tuinbouw en wanneer nuon de motoren aanzetten gooien de boeren de ramen van de kassen open zodat de warmte kan vervliegen en de motor constant kan draaien en energie kan leveren. In gunstige periodes kan zo'n motor gekocht door bv een boer (dat +- één miljoen kost) in enkele jaren terug verdiend worden.

Door het land rijdt elke dag een groot team van monteurs rond om ervoor te zorgen dat die machines altijd in topstaat zijn. Enorm lucratieve business en levert een groot percentage van de Nederlandse energie.

Zoals vaker met dingen in Nederland die op papier als zuinig, groen en/of efficiënt te boek staan zit er een enorme maar aan. Bij deze motoren de efficiëntie omdat bij stroomtekort de machines inefficiënt ingezet worden


Nu las ik laatst dat Nederland van gas afwilt

[Reactie gewijzigd door AOC op 3 mei 2018 22:55]

Plus daarbij komt dat de co2 die van die motoren komt, bedoeld als voeding voor de planten, vaak niet schoon genoeg is om te gebruiken.

Dit zijn gewoon private elektriciteitscentrales die ten onrechte het labeltje duurzaam hebben gekregen.

Klopt. het COdiNOx is verre van ideaal. Deze dient ook veel onderhoud nodig te hebben en niet elke motor wordt even goed onderhouden (de ene monteur is de andere niet). Het is wel zo dat om de x aantal draaiuren het systeem met luchtdruk schoongeblazen wordt door maanmannetjes (volgelaatmasker icm fijnstoffilter en overall). Hierdoor vliegt alle fijnstof de ruimte in waar de motor staat maar de COdiNOx box is dan iig schoon.

Het systeem bevat (afhankelijk van de grootte van de motor) tientallen tot honderden blokken (keramische meen ik) van +- 20x20x20cm (welke enorm duur zijn overigens) om de uitlaatgassen te filteren. De effectieve werking neemt snel af. Vaak als je zo'n blok al aanraakt dan valt het van ellende al uit elkaar tot stof. Om de zoveel tijd wordt het wel vervangen maar ik neem aan dat ze de efficiente gemeten hebben met nieuwe blokken.

Nederland wilt alleen van het gas af voor de consument.
Nederland wilde de gasrotonde, van West Europa worden.

De naar mijn mening de echte reden, om de consument van het gas af te krijgen, is werkgelegenheid. Want we hebben behoorlijk wat mensen hiervoor nodig.

Ik vermoed ook dat laatste. Voor werkgelegenheid zouden ze ook eerst kunnen starten met het waterzijdig inregelen van de cv bij de consument inclusief het afstellen van de cv ketel. Daar is al vaak 20 tot 40% besparing te behalen

- Elektrificatie: Hoe komt het als we afstappen van gas en benzine? (als datacenters al een proibleem zijn...)
- Balanceren van het elektriciteitsnet met meer duurzame energie
- Opslag in het netwerk
- Grote grids vs lokale "microgrids"
- Zo ook centraal vs decentraal (energiecoorporaties).

En uiteraard, helemaal tweakerwaardig: smart grids! Hoe kan ICT / IoT bijdragen aan de duurzame en flexibele energievoorziening van de toekomst.

De t.net redactie mag me gerust een DM sturen als ze er een artikel over energie / smart grids willen schrijven. Ik zou het, als onderzoeker naar smart grid technologie, erg leuk vinden (en wellicht ook mijn collega's en/of professors) om wat bevindingen te delen met een groter publiek, zoals hier op t.net.

Wat meer 'gast' artikelen op tweakers.net lijkt me een goed plan. Als die artikelen diepgang toevoegen ben ik 110% voor

Diepgang: dat is een goede. Heel veel 'achtergrond' artikelen zijn een chronologische opsomming van open deuren, zonder echt op technische details in te gaan. Daar scroll ik dan ook maar vlug doorheen, want veel nieuws staat er niet in.. jammer!

Het lijkt me inderdaad goed en leerzaam om hier wat meer diepgravende achtergronden/artikelen te faciliteren op Tweakers.

Tenslotte is dit iets wat ons allemaal aan gaat. Er wordt ook vaak teveel geroepen zonder grondige onderbouwing. We moeten van het gas af maar het E-net kan dat eigenlijk niet aan. De simpele oplossingen zijn er niet of zeer kostbaar.

Er zal wat moeten gebeuren om de stroomleverantie in de toekomst dezelfde leverbetrouwbaarheid te waarborgen als dat we nu hebben maar een simpel klusje gaat het niet worden.

Ik ben ooit betrokken geweest bij een project met een redundante ringleiding voor een raffinaderij maar dat is in verhouding klein spul vergeleken met ons HV hoofdnet.

Wij wonen in een huis met een warmtepomp, die pompt warmte uit de bodem op de diepte waar het grondwater continu 12 graden is. Dat levert ons per jaar ter waarde van 15k KWh aan energie op voor de verwarming koeling van het huis en warm water. Maar door deze technologie gebruikt dit huis ook 7k KWh aan elektriciteit. Als alle nieuwbouwwoningen naar deze technologie gaan wordt het dus ook materieel om woonhuizen mee te gaan rekenen op de extra belasting van het net. Als het artikel hier wat meer informatie over zou moeten bevatten bied ik mezelf ook aan voor een interview.

Verder zou het volgens mij heel interessant zijn om hier ook de grote energiereuzen in te betrekken. Essent / Innogy werkt aan innovatie voor het stroomnet. Zij werven de laatste tijd enorm op innovatie kracht via Linkedin. Shell wil ook elektrisch.

Als laatste hebben wij bij ABN AMRO een heel sterke focus op een transitie naar een duurzamere economie, mocht het interessant zijn de visie van de economen van ABN AMRO mee te nemen is hier de link naar hun laatste artikel en ik vraag ze vraag mee te werken: https://insights.abnamro....en-naar-de-volgende-fase/

Wellicht ten overvloede wij hebben ook net een Energie Transitie Fonds gelanceerd om bedrijven te helpen de transitie te maken naar duurzame energie. https://www.abnamro.com/n...ergietransitie-fonds.html. Dus meewerken aan dit artikel moet zeker in de mogelijkheden liggen.

[Reactie gewijzigd door Hengst op 4 mei 2018 16:38]

Idd is ABN AMRO erg met circulair bezig. Ben toevallig vorige week naar de zuid-as gegaan en rondleiding in het circl pand gehad wat dienst doet als restaurant. Mooi om te horen hoe ze ook andere partijen van informatie willen voorzien van wat ze allemaal hebben ondervonden.
Ook dat ze nu al nadenken over hypotheken om dit ook voor particulieren mogelijk te maken is top.

Verder inderdaad mee eens dat de diepere artikelen mij meestal meer boeien dan de knip/plak artikelen. Enige diepgang zou erg gewenst zijn op specifiek onderdelen, desnoods opgeknipt in meerdere artikelen.

Interessant idee. Was altijd beetje zijdelings tech maar de invloed van het stroomnetwerk op de directe beschikbaarheid van ict-diensten is enorm toegenomen. Zie ook nieuws: Overheid NL onderzoekt uitbreiding noodstroomvoorziening mobiele netw...

Check, iedereen neemt het voor lief aan, 230 uit de muur. Net als warm water of internet. En dat zegt veel over de geweldige uptime die het electriciteitsnet heeft. En pas als dat niet zo is, besef je hoe afhankelijk we ervan zijn.
En zo te lezen hier zit er heel wat expertise op t.net, zelfs mensen die willen bijdragen, zie b.v. de reactie van @GENETX hierboven. Zou ook mooi zijn als TenneT of een vd energieboeren een leuke bijdrage wil leveren voor, ik zeg maar een videorepo, kijkje in de keuken bij een van die centrales op de Maasvlakte ofzo. Is ook reclame voor vacatures, zo lijkt me. Naja, ik hoop maar dat de redactie het er mee eens is

Ik hoor hier mijn vaders frustraties. In de jaren 80! stond dit al op zijn agenda, maar de politiek is zoals gewoonlijk een stelletje technische onbenullen en incompetent in het nemen van vooruitziende beslissingen. We hebben het dan over besluiteloosheid over warmtenetten, zonne en wind energie, grootschalige opslag en net capaciteit. Sommige zaken moet je niet aan de commercie over laten

Vraag me eerder af waarom alles en iedereen zo graag in Amsterdam wil zitten. Die hele stad wordt tegen de 110 aan volgebouwd en waarvoor? Een datacenter zou toch ook makkelijk in Groningen kunnen staan of in het oosten van het land?

Meer dan de helft wat er bij die bedrijven werkt komt niet eens uit Amsterdam dus dat zou geen reden kunnen zijn. Het is niet snel te bereiken, want hoofdstad, dus iedere dag file en dergelijke. Nee ik snap er werkelijk niets van.

Gelukkig zijn er in Groningen dan ook datacenters. Net nog een nieuwe van Google geopend. En minder dan 2 uur rijden vanaf Amsterdam, dus reistijd zou ook geen probleem moeten zijn. In vergelijking met diverse wereldsteden is Nederland eigenlijk net één grote stad.

[Reactie gewijzigd door MadEgg op 3 mei 2018 19:11]

In de Eemshaven heb je enkele, maar KPN (NLDC), Bytesnet en TCN hebben datacenters in Groningen (stad) en er wordt een nieuwe gebouwd (voor Bytesnet). Daarnaast kent Zuidbroek er ook 1

Vergeet de Rekenhal van de RUG niet, die zit goed verstopt

Goed verstopt als in op het zernike complex in een ovalen gebouw op het water? Of ben ik nu in de war met een andere datacenter?

precies, daarom vind ik het zo vreemd. Ik noemde Groningen inderdaad omdat ik ergens had gezien dat Microsoft en Apple ook een datacenter daar hebben of willen gaan bouwen. Vandaar en inderdaad de reistijden zijn hier altijd te doen, zelfs als je van Noord naar Zuid zou willen. Probeer maar eens van West naar Oost Parijs te gaan .

De keuze voor Groningen van Google is simpel: Stroom.

In Eemshaven staan ze letterlijk naast de energiecentrale, dus dat is goedkoop qua transportkosten. Ook komt in Eemshaven een transatlantische verbinding aan land, dus ook gunstig. Maar glasvezel is zo duur niet, dat kan je goedkoop overal in Nederland doortrekken, dus het zal vooral de stroomvoorziening zijn.

Komt natuurlijk ook bij dat in Groningen de grond goedkoop is, zeker in Eemshaven waar je eigenlijk ook niet dood gevonden wil worden (en dat zeg ik als Groninger).

Dit is minder geslaagd voor een publiek cq. commercieel datacenter. Een partij als Google exploiteert 100.000m2 datacenter ruimte met 2 man vast personeel. Google vervangt geen kapotte hardeschijfjes of een moederbord. Die machine gaat gewoon uit en niet meer naar omkijken totdat de hele zaal wordt vervangen met nieuwe hardware

In een meer traditioneel datacenter waar veel verschillende klanten zitten is het qua aantal bezoekers een stuk drukker, en dan is Eemshaven minder geschikt omdat het nergens bij in de buurt zit. Zelfs vanuit de stad Groningen is het 30 minuten rijden.

Om zo dicht mogelijk bij de AMS-IX data centers te zitten?

Maar daar komt t, heel Nederland ligt dichtbij AMS-IX. Andere landen hebben het echt niet zo luxe dat daadwerkelijk iedere inwoner max 200 km van dat knooppunt af woont. Daarom vind ik dat maar een raar argument. Want 100km fatsoenlijke kabels trekken lijkt me veel efficiënter dan hele dure grond kopen/huren en dan ook nog eens te weinig stroom hebben.

Ik snap best dat Datacenters het liefst zo dicht mogelijk bij een knooppunt zitten. Maar imho ligt heel Nederland en zelfs België dichtbij.

In andere landen zijn de datacenters vaak ook geconcentreerd in de grote steden. Bovendien kost 100km kabel graven in Nederland een fortuin (als je het sowieso al voor elkaar krijgt) en vallen die prijzen in Amsterdam wel mee als je je datacentrum niet in de Jordaan neerzet. Los daarvan is voor sommige diensten de latency van groot belang. Bij high frequency trading telt iedere nanoseconde en dan wil je dus zo dicht mogelijk tegen de internet exchange aanzitten.

Ik begrijp het wel hoor, maar je zegt, in andere landen zitten ze ook in grote steden. Maar je wilt dus zeggen dat in al die steden dus een exchange ligt? Dat lijkt me toch een beetje sterk. En er zijn ook steden die even groot zijn als half Nederland. En dat bedoel ik zelf dan ook meer met de afstand. Ik kan me niet voorstellen dat ALLE datacenters op max 10km van een exchange afzitten. Ik heb me er niet in verdiept hoor, dus ik kan er absoluut naast zitten, maar het lijkt me sterk.

Bij high frequency trading telt iedere nanoseconde en dan wil je dus zo dicht mogelijk tegen de internet exchange aanzitten.

Dan zit je liever dicht bij de stock exchanges dan bij de internet exchanges. Als je bij de stock exchange in New York moet zijn dan heb je echt geen voordeel wanneer je dicht bij de AMS-IX zit. De boel moet alsnog de grote plas over en dan zit je al snel aan de 100ms. Daar is niks "nano" aan.

Op de publieke omroep was een aantal jaar geleden hier nog een mooie documentaire over waarbij ze op dit aspect ingingen. Hierbij werd ook de SEC nog genoemd en het feit dat hun controles per minuut eigenlijk volledig zinloos zijn. Ik geloof dat de docu over een mini crash ging of juist meer over de algoritmes achter de trading. Nog even snel gezocht: het was de documentaire "Money and speed" uitgezonden in 2011 door de VPRO. Het ging hierbij om de flash crash in 2010.

@Tribits dat antwoord vindt je in de gelinkte documentaire. Ik haal 'm niet voor niets aan Maar in het kort: je wilt zo dicht mogelijk zitten op waar de trading plaatsvindt en dat is dus niet een internet exchange. Zoals ik al aangaf, kun je nog zo dicht bij een internet exchange als de AMS-IX zitten maar als de trading plaatsvindt in New York heb je aan het "dicht bij een IX zitten" geen enkele profijt. Je stelt het te simplistisch.

[Reactie gewijzigd door ppl op 3 mei 2018 23:33]

[...]

Dan zit je liever dicht bij de stock exchanges dan bij de internet exchanges. Als je bij de stock exchange in New York moet zijn dan heb je echt geen voordeel wanneer je dicht bij de AMS-IX zit. De boel moet alsnog de grote plas over en dan zit je al snel aan de 100ms. Daar is niks "nano" aan.

Waarom zou je bij de stock exchange in New York moeten zijn voor high frequency trading? De EU worstelt ook al lang met dit fenomeen en er zijn tal van beurzen op het Europese continent. Dat het merendeel van de high frequency trading in de VS plaatsvindt wil niet zeggen dat de rest van de wereld er niet aan meedoet.

maar al wel snel een groot dorp in Nederland (Haarlem ofzo?)

Vergeet niet dat dit landelijk gelegen dorpje EvoSwitch met bijna 50MVA aan generatoren voor de deur huisvest (geen idee hoe ze dat verkocht hebben, N+1, N+2 voor 30MVA? 40MVA?) en verderop in de straat een KPN datacenter wat volgens mij potentieel 4MVA doet, en eentje van Alticom die 1.8MVA klaar heeft liggen. En op andere plekken liggen nog wat PoP's van telco's enzo die elk flink wat prik trekken.

Alles opgeteld doet Haarlem misschien wel half zoveel als Science Park. Niet gek voor een dorp.

Hihi ik heb dat niet gezegd hoor, je reageert denk ik op de verkeerde. Desalniettemin is het wel interessant

voor wie een kaartje wil met de datacenters kijk eens op > https://www.datacentrumgids.nl/

Vreemd dat Agriport (Middenmeer) er niet op staat. Is toch een enorm Datacenter en wordt alleen maar groter.

waarom maken ze hier weer een overheidsding van? essent/nuon is naar mijn weten de netbeheerder en die is volledig in staat om meer/dikkere kabels en wijktrafo's neer te zetten. maar ja, dat kost marge...

Was het maar zo eenvoudig even wat extra koper de grond in pleuren.
Om het toekomst bestendig te maken tevens betrouwbaar heb je niks aan 'even een pleister erop'

Om het beoogde doel te halen zal je toch echt alle subsystemen ook moeten verbeteren & moderniseren
Kortom een complete renovatie van de elektra-infrastructuur
Van hoogspanningsnet tot substations, de reguliere wijkcentrales en alles wat er tussen in zit
Echter als je een willekeurige straat opentrekt van Amsterdam kom je er al snel achter dat dit niet even snel geklaard kan worden het is één grote spaghetti van kabels.

En omdat het al niet moeilijk genoeg is... Je kan ook niet even een gedeelte van Amsterdam offline halen voor een paar weken.

Ooit zullen ze het moeten doen maar voordat er een schep in de grond gaat zal er jaren aan planning in zitten om dit goed te laten verlopen met zo min mogelijk downtime.
De kosten van dit avontuur zal ook iets zijn waarvan je niet vrolijk word

gezien de prijzen van een kilo aan Watt moeten die kosten wel te dekken zijn.

Fout. De netbeheerders zijn gesplitst van de energie bedrijven. Stedin, dnwg, enexis en alliander zijn de netbeheerders. Het zijn weliswaar zelfstandige bedrijven maar ze hebben de overheid (gemeenten en provincies) als aandeelhouder. Dezelfde partijen die over die kabels, kasten en stations een precario heffen. Omdat de netbeheerders een publieke functie hebben zijn ze bovendien heftig gereguleerd, de budgetten (die die energie transitie mogelijk moeten maken) worden mede door de ACM bepaald. In die optiek zijn de datafabrieken bij de minister dus aan het goede adres.

Omdat er vergunningen nodig zijn en wetgeving in de weg zit (of ze het te lastig/omslachtig vinden)

Dit is zeer zeker wel een "overheidsding", zoals @Umbrah al heeft uitgelegd. Het feit dat je dus zonder enige kennis over dit onderwerp direct een conclusie trekt en zo'n extreme en cynische mening klaar hebt liggen vind ik een beetje storend.

[Reactie gewijzigd door unilythe op 3 mei 2018 19:14]

Er is geen één producent meer netbeheerder;

In 2006 werd de Wet onafhankelijk netbeheer (WON, ook wel de Splitsingswet genoemd) ingevoerd. Deze wet verplicht alle geïntegreerde nutsbedrijven de activiteiten te splitsen in drie aparte onderdelen voor productie, transmissie en distributie. Het belang van transmissie werd zo groot geacht dat de overheid TenneT als enige verantwoordelijk stelde voor het beheer van het hoogspanningsnet, ofwel alle netten van 110 kV (kilovolt) en hoger.

Nuon > Alliander
Eneco > stedin
Essent > Enexis

Nog plek zat bij ons in Groningen (Eemshaven)

't Is alleen wat ver van AMS-IX. Misschien is het juist zinvol om een extra knooppunt te maken ver van AMS-IX, dan kunnen de datacentra mooi verdeeld worden, wordt alleen wel een duur geintje.

Dat is NL-IX in Zuidbroek, TCN, NLDC en RUG Rekenhal toch?
En GN-IX in TCN, NLDC en RUG Rekenhal (en NIKHEF Amsterdam, FRIX Leeuwaarden en Mediacentrale Groningen)
En Speed-IX in TCN

[Reactie gewijzigd door RobinF op 3 mei 2018 19:17]

Dat wist ik dan weer niet.

Ver? Nou ja het is maar wat je ver noemt. In Nederland ligt geen enkele stad of dorp echt ver van onze knooppunten af dus ja.

Ik denk dat 100km kabels trekken dan ook helemaal niet zo’n gek plan is en waarschijnlijk goedkoper dan de gehele infrastructuur aan te passen in Holland enkel om data centers te laten groeien.

't is helemaal niet ver van de AMS-IX. Er zijn partijen in Rusland en zuid-spanje aangesloten op de AMS-IX.

Binnen Nederland is niets "ver van de AMS-IX". En zo duur is dat ook niet. Voor iets meer dan een gemiddeld maandsalaris heb je een lijn van een AMS-IX pop naar een stad in Nederland.

Als het voorlopig snel zou moeten, kunnen ze bij de stroom kabels in de masten paralel de fiber data kabels hangen, bundelen.

Ver? De verbinding over glas is zo snel als het licht, dus het is ongeveer 0,5 ms van Groningen naar Amsterdam.

Zou jij als investeerder willen bouwen in een gebied dat bekend staat door jarenlange gaswinning, aardbevingen veroorzaakt en daardoor instabiel is?

De Eemshaven heeft (veel) minder last van aardbevingen, dat zal dus wel wat meevallen.

Het imago is het probleem. Je kan er prima toekomstbestendige huizen bouwen, maar niemand wil er meer wonen vanwege de ellende die men daar mee moet maken. Groningen staat helaas tegenwoordig bekend als no-go zone vanwege de aardbevingen, die reputatie had de provincie niet verdiend.

De oude woningen die door ellende in elkaar zakken zijn soms meer dan 100 jaar oud en hebben geen fundering. De modernere woningen zijn veel beter bestand tegen die bevingen. Het probleem is dat men zelf geen geld heeft om die woningen te versterken; de huizen zijn geen drol meer waard en onverkoopbaar. Je zit hier dus diep in de (gas)put.

En de onderstaande zin wordt hier te vaak gezegd: "Als dit in het Westen was gebeurd, dan had men er al lang wat aan gedaan". En als ik zie hoe Den Haag naar het Noorden kijkt, begin ik die stelling steeds meer te begrijpen.

Ik weet niet zo zeker of dat met die bevingen te maken heeft. Tientallen jaren geleden hadden een aantal grote bedrijven (waaronder KPN) ook al het plan om naar Groningen te verhuizen, maar dit is er nooit van gekomen. Uiteindelijk is er maar een klein deel daarheen verhuist.

Dat plan stuitte destijds op veel weerstand vanuit de Randstad.

Hetzelfde speelt zich nu ook af met de geplande verhuizing van de kazerne in Doorn naar Vlissingen.

Exact. Wie met zijn gezin in de Randstad woont wil er blijkbaar niet graag weg, waarschijnlijk omdat de rest van de familie er ook woont, maar ik kan toch wel wat voordelen bedenken. Als ik hoor hoeveel files er elke dag rond Amsterdam en Rotterdam staan bijvoorbeeld, daar ben je dan gelijk vanaf.

Google denkt daar toch heel anders over, en wat bedoel je met instabiel

Denk je dat echt alles hier op instorten staat

Wat je op de TV ziet dat zijn allemaal huizen met schade van voor de oorlog

Sommige proberen overal een slaatje uit te slaan...

Google komt uit Silicon Valley. Dat is bovenop de San Andreas breuk gebouwd. Misschien hebben ze vanwege heimwee voor Groningen gekozen.

Plek en centrales, windenergie.

Mijn opmerking was voor het bijbouwen van extra centrales en Groningen wil toch van het gas af

Dat Google datacenter in de Eemshaven gaat volgens mij 'volledig' op windenergie van het park in de Noordzee draaien

Dat Google datacenter in de Eemshaven gaat volgens mij 'volledig' op windenergie van het park in de Noordzee draaien

Behalve natuurlijk op de meerderheid van het jaar wanneer het niet waait

Groene stroom voor data centers is leuke PR, maar die dingen draaien doorgaans echt op kolen en aardgas, en 'compenseren' hun CO2 via contracten. Niet noodzakelijk geheel slecht, maar we moeten wel de realiteit blijven zien.

Enige uitzonderingen zijn die dure projecten met tuinders in Noord Holland, waar daadwerkelijk warmte overgeheveld wordt. Maar goed, die tuinders verstoken weer gewoon gas voor het gros van de warmte ...

Dat idee dat we van gas af willen is prachtig - oprecht - maar vooralsnog is er nog geen alternatief aan de horizon. Hoogstens kun je een deel van de groei afvangen met alternatieven. Maar de basislast blijft gas - enkel import op termijn.

Wat zou je denken van alle oude woningen met gas ovens, fornuizen, CV ketels, kachels en gevel kachels.
Dat wordt een mega operatie.

Ook hebben ze hier de spanning op de hoogspanningmasten verhoogd wat veel problemen gaf bij mensen die eronder wonen. Als we dit overal in Nederland moeten gaan doen wordt het nog een trieste ervaring voor veel mensen die er dichtbij wonen.

Wat zou je denken van alle oude woningen met gas ovens, fornuizen, CV ketels, kachels en gevel kachels.
Dat wordt een mega operatie.

Klopt, maar dat kun je "oplossen" door als overheid gewoon de burger voor de kosten te laten opdraaien. Verplicht overstappen op electrisch en warmtepomp.

Maar de extra stroom die nodig is om deze overstap te maken, wordt vooralsnog nog steeds met gas gemaakt.

Ze lossen het nu al op met de bouw plannen. Nieuwe wijk hier wordt opgeleverd zonder gas. Allemaal warmtepompen, grond reservoir en zonnepanelen. Vast goeie subsidies die je daarbij kunt scoren om dit te stimuleren. Helaas was het veel te duur voor me maar het worden mooie en goed uitgeruste woningen.

Dit hele artikel gaat erover dat we te weinig stroom produceren voor de toekomst. Hoe gaat over gaan van gas naar elektriciteit dit probleem oplossen? Het wordt toch alleen maar erger?

Ja, dat is de essentie.
Afstappen van iets terwijl hetgeen dat het over moet nemen de normale groei niet eens aan gaat kunnen.

En anders bouwen we van ellende toch nog maar een paar kerncentrales. Over 20 jaar over op kernfusie. Dat gaat tenminste wel het hele jaar door en veroorzaakt geen aardbevingen. Op een gegeven moment is dat dan misschien het minst slechte alternatief, als hernieuwbare energie echt niet jaar rond te krijgen is. Even checken:
- Zorg dat er extra middelen beschikbaar komen voor noodzakelijke uitbreidingen
- los weeffouten in de wetgeving op
- verkort vergunningstrajecten
- zet groot in op het opleiden en aantrekken van voldoende technisch personeel
- en doe dit alles snel

Het voorgestelde plan van de industrie lijkt prima in lijn met de vereisten om meer kernenergie op te kunnen gaan wekken. Als dat het helaas echt moet worden dan kunnen ze hopelijk de energieopwekking nog combineren met een oplossing voor de isotopen reactor die moet gaan sluiten.

Ah, dan heb ik niks gezegd .

Lekkere oplossing die zonnepanelen. Als iedereen genoeg zonnepanelen zou hebben (wat niet kan, bijv. mensen in flats) dan heb je overdag een mega overschot en in de nacht niets... Of iedereen zou het lokaal moeten opslaan maar dat is ook erg kostbaar.

Klopt, dat kost weer batterijen die A: duur zijn en B: een beperkte levensduur hebben. Dus C: niet iteressant
Desalniettemin zou de vaak enorme dakoppervlakten van Datacenters prima gebruikt kunnen worden voor een grote hoeveelheid zonnepanelen. Iedere procent "gratis" stroom is toch meegenomen?

Probleem is dat datacenters de energie vele malen goedkoper inkopen dan jij als particulier thuis. De terugverdientijd van een zonnepaneel wordt daardoor zolang dat dit niet rendabel is. Daarmee wordt eigen zonne-energie juist duurder ipv goedkoper.

Daar zit wat in.. Maar ik neem aan dat bedrijven zonnepanelen ook goedkoper kunnen aanschaffen dan particulieren, zeker in grote(re) hoeveelheden. Maar als het in verhouding niks oplevert dan heeft het geen zin inderdaad, zeker gezien de vele megawatts die DC's nodig hebben.

Zonne-energie wordt straks ingehaald door nieuwere technieken zoals waterstof. Uiteraard zitten daar ook de nodige haken en ogen aan, maar ik voorspel dat binnen 25 jaar de eerste huizen op waterstof stoken en de eerste auto's er op rijden.

Waterstof heeft naar mijn mening juist helemaal geen toekomst. Waarom? Het kost veel energie om waterstofgas te produceren, dus is het geen zinvolle energiebron als het van zichzelf uit al energie kost. De elektriciteit die het kost om waterstofgas te produceren kun je beter meteen direct gebruiken. Ook is het opslaan van waterstof in auto's een probleem. De tank die daarvoor benodigd is, is twee keer zo zwaar en gecompliceerd als een LPG tank. Enige toepassing die ik kan bedenken is gebruik in brandstofcellen. Maar dan moet de waterstofgas nog steeds geproduceerd worden...

Uiteraard kost het ook energie om waterstof te produceren, maar het grote voordeel is dat het vervolgens makkelijk opgeslagen kan worden, zodat het ook gebruikt kan worden als de zon niet schijnt of de wind niet waait.

zie hier

Lekkere oplossing die zonnepanelen. Als iedereen genoeg zonnepanelen zou hebben (wat niet kan, bijv. mensen in flats) dan heb je overdag een mega overschot en in de nacht niets... Of iedereen zou het lokaal moeten opslaan maar dat is ook erg kostbaar.

Ja en nee. Je ziet dat Tesla dat zoort dingen doet. Lokale opslag. Als overal voldoende lokale opslag is, dus voor een gemeenschap die genoeg energie genereert voor alle gezinnen, kan in theorie het electriciteits netwerk voor particulieren vervallen. Dat is in elk geval de theorie van het concept.
Nu nog zo iets voor riool en drinkwater

Probleem is dat als je dit op hele grote schaal wilt gaan doen er niet genoeg grondstoffen zijn om zoveel batterijen te maken met de huidige technologie. Daarnaast schijnt er veel te weinig zon in de winter.

Tot er nieuwere technologie komt die ons in staat stelt met goedkope of in elk geval met ruim voorradige grondstoffen aan de slag te gaan. En je systeem moet uiteraard boven nominaal presteren in de winter, daarop moet het hele systeem ingericht worden. Maar dat zou ook zo maar 30 jaren op zich kunnen laten wachten en de belasting op het milieu is ook door delving en verwerking van de huidige grondstoffen ook desastreus. Bedrijven als Tesla werken aan en anticiperen op baanbrekende toekomstige technologie. Maar tot de silver-bullet er is moeten we het doen met wat industrieel haalbaar is en verdient is op dit moment inderdaad geen schoonheidsprijs. Maar het komt er aan.

Gelukkig is het niet de meerderheid van het jaar. Sterker nog, het is eerder zo'n 10-15% (zee is meestal constanter, minder verstoring). Het enige vervelende is dat onze buurlanden er tegelijk met ons last van hebben. Leuk dat we stroom uit Noorwegen kunnen importeren, maar Denemarken en Duitsland zullen dat dan ook willen.

Tijd voor een put in de Noordzee, zodat we zelf onze opslag kunnen verzorgen.

Ik wilde net zeggen, wie wel eens buitengaats is geweest weet dat het bijna altijd waait op zee.

Ik denk dat het op 100 meter hoogte op het land (in nederland, niet in de Alpen) vrijwel net zo vaak waait als op zee.

We hebben ook een hypermoderne kolen-(ja echt)-centrale, wellicht is dat te combineren.

Op de Maasvlakte in Rotterdam staat zo'n hypermoderne kolencentrale grotendeels niets te doen. Het probleem zit hem volgens mij niet in de stroomproductie, maar in de stroomdistributie. Het hoogspanningsnetwerk volstaat blijkbaar op sommige plekken niet meer om aan de vraag te voldoen.

[Reactie gewijzigd door PaT op 4 mei 2018 20:45]

Op de Maasvlakte in Rotterdam staat zo'n hypermoderne kolencentrale grotendeels niets te doen. Het probleem zit hem volgens mij niet in de stroomproductie, maar in de atroomdistributie. Het hoogspanningsnetwerk volstaat blijkbaar op sommige plekken niet meer om aan de vraag te voldoen.

Als dat het geval is, is spreiding van de stroomverbruikers (datacenters) en stroomaanbieders (centrales) een beter plan.. en dus niet alles op 1 plek, zoals nu, concentreren..

Helemaal mee eens! Waarom moeten al die datacenters in Amsterdam staan? Zet de nieuwe in het oosten, zuiden of noorden van het land. Ook goed voor de werkgelegenheid daar.

Begrijp zo ie zo niet waarom alles in Amsterdam moet en het halve land in de file staat elke ochtend om naar een andere woonplaats gaat om te werken (maar dat is een andere discussie).

Helemaal mee eens! Waarom moeten al die datacenters in Amsterdam staan? Zet de nieuwe in het oosten, zuiden of noorden van het land. Ook goed voor de werkgelegenheid daar.

Omdat Amsterdam al infrastructuur heeft? en het daarom goedkoper is om daar op aan te sluiten?

In het noorden ligt ook een heel mooie infrastructuur kompleet op glasgebasseerd, het project LOFAR. Het is eigenlijk om antenne velden aan elkaar te koppelen als één grote schatel antenne om signialen uit de ruimte op te pikken. Dit netwerk heeft de nodige capaciteit waar lokale initiatieven reeds op aangesloten zijn.

LOFAR

Dat zal te maken hebben met die dikke trans-atlantische internet backbone die naar Amsterdam loopt.

Groningen heeft ook een internet Exchange. Dat knooppunt uitbreiden of een fiber huren naar een Amsterdam Exchange is makkelijker en goedkoper dan de energie voorziening van Amsterdam uitbreiden.

Meteen als voordeel dat minder mensen die kant op moeten dus minder files 😉

Als dat zo is, dan heb ik me vergist, maar volgens mij is het enige internet exchange point in Nederland de AMS-IX.
Londen, Berlijn en Parijs zijn de dichtstbijzijnde andere knooppunten.

Zie: http://www.datacentrum-da...rnet-exchange-points.html

Berlijn moest overigens Frankfurt zijn, maar ik heb het nog even nagezocht en je hebt inderdaad gelijk.
Hoewel wat kleiner heeft Groningen inmiddels ook een eigen knooppunt.

Met Neutral Internet Exchange (NL-ix) kent Nederland nog een tweede groot internetknooppunt. Sinds 2011 is dit in handen van KPN. Voor veel deelnemende partijen dient NL-ix als voordelig alternatief voor AMS-IX. Een groot aantal internetproviders en hostingbedrijven is om die reden bij NL-ix aangesloten. Daarnaast is NL-ix een goede back-up voor AMS-IX: voor redundantie is het handig om aansluitingen met diverse internetknooppunten te hebben.

NL-ix is ook internationaal een belangrijke speler. Het hoort zelfs bij de tien grootste knooppunten ter wereld. De piek van het dataverkeer ligt bij NL-ix inmiddels boven de 1,2 Tbit/s en er zijn reeds 564 leden, waarvan de meeste in dit geval overigens uit Nederland komen. Verder heeft Groningen zijn eigen knooppunt (GN-IX) en zijn er talloze andere kleine knooppunten, onder meer in Rotterdam, Enschede en Eindhoven.

Dat is, omdat Amsterdam, net zoals Parijs, Londen en Frankfurt, de belangrijkste Internet Knooppunten van Europa zijn.
Groningen, Leeuwarden, Assen, Zwolle of verder zuidwaarts,: Eindhoven, Delft / Leiden, of Rotterdam en Maastricht, zijn dat verre van een gefaciliteerde internet knooppunt.

Behalve dat:

- we niet zoveel groene stroom opwekken als er op papier wordt verkocht. Om dat mogelijk te maken wordt onze grijze stroom administratief geexporteerd en buitenlandse groene stroom geïmporteerd.

- wind geen constante energiebron is. Alleen in combinatie met tijdelijke energieopslag is het een sluitende oplossing. Zoutaccu’s zijn de meest voor de hand liggende oplossing.

Even advocaat van de duivel; de datacenters zijn grootverbruikers van stroom, veroorzaken daarmee een probleem in de publieke infrastructuur en vervolgens moet de overheid het oplossen? Lijkt me dat de veroorzaker ook het grootste gedeelte van de oplossing moet financieren?

Dat doen ze al... via de belasting

BTW op energie is aftrekbaar. Daarnaast geniet je als grootgebruiker nogal wat inkoop voordelen.

Datacentra zouden zelf het voortouw moeten nemen om bij voorbeeld zelf te investeren in duurzame energie. De oppervlaktes op een datacentrum zijn ideaal voor een rits aan zonnepanelen.

Dat zal niet het gehele verbruik compenseren, maar elke % is meegenomen lijkt me zo, als de situatie dusdanig zoals deze lobby club probeert te schetsen.

Btw wel,maar ze betalen ook energiebelasting. Die krijg je niet terug

Energiebelasting krijgen dit soort bedrijven deels terug omdat ze meer dan zoveel kWh verbruiken en dus minder energiebelasting hoeven af te dragen. Let wel, een gemiddeld huishouden zit tussen de 0 en 10.000kWh en dus op € 0,10458 per kWH een bedrijf heeft al bijna 50% voordeel per kWh bron - zie: Belasting op elektriciteit en het kopje Opslag duurzame energie op elektriciteit..

Als we kijken naar ODE (Opslag Duurzame Energie) dan zien we ook daar een flink voordeel voor bedrijven. Of te wel, de grootverbruikers krijgen een bonus waar de kleinverbruikers worden gestraft maar wel de broekriem moeten aantrekken omdat de overheid wilt dat we bewuster omgaan met gas en elektriciteit.

Een kleine note, de energiebelasting wordt doorberekend aan de klant, waardoor bedrijven dus in principe een mooie marge overhouden, dit laatste is dus eveneens een voordeel die de consument zelf niet heeft !

[Reactie gewijzigd door DarkForce op 3 mei 2018 21:08]

Ze krijgen het niet terug dus.

Ze betalen boven 10000kw minder en daarboven zitten nog een aantal omslagpunten.
Je hebt gelijk mbt kleine man. Maar de drempelwaardes gelden voor alle bedrijven. Dus tot 10k kw betalrn ze gewoon wat de kleine man ook betaald, het is cummulatief

Zoals DCO, bedoel je zeker

Gaaf!
Ik vraag me af: hoeveel procent van het verbruik levert dat op?

Hier kan je wat meer info vinden:
https://www.dcstar.be/ons-groene-verhaal

Zonnepanelen op DC’s?

Dat is letterlijk een druppel op een gloeiende plaat......

Moeten ze dit doen? Ja. Maar het lost het probleem echt niet op; komt er niet eens in de buurt

[Reactie gewijzigd door Crazy- op 3 mei 2018 19:25]

Grappig, want om het te financieren lijkt stroom dan wel het beste om harder te belasten...

Grootverbruikers hebben dan wel weer speciale tarieven dus zijn best goedkoop uit in verhouding..

Nope. Dat is het kromme. Energiebelasting is regressief. Kortom hoe meer je gebruikt, hoe minder belasting je betaalt. Voor een flink datacenter betekent dit dat de energie nagenoeg belastingvrij is.

Het is niet voor niets dat Nederland door veel landen als belastingparadijs gezien wordt. Grote bedrijven krijgen korting op vanalles wat voor consumenten zwaar belast wordt.

De belasting die naar het buitenland gaat?

Ja vind ik ook! Laat ze maar hun eigen kern(fusie)/kolen centrale bouwen, of solar-farm aanleggen..

Nee ik denk dat het iets dieper ligt. Wij als NL zijn ook afhankelijk van andere landen qua stroomvoorziening. Iemand zag vast een trendlijn, en stuurt een brief in de hoop er mee iets in gang te zetten.

Streep die solarfarm dan maar weg, das te instabiel.

Die gebruik je uiteraard om de kosten van je aansluiting mee te drukken. Niet om je bedrijf op te runnen. Als je zonnepanelen leveren overdag zal de stroom binnen je bedrijf blijven (bij gelijke belasting) waardoor er niks over je “meter” loopt

Waar denk je dat de netbeheerskosten die iedereen (waaronder datacenters) betaalt voor bedoeld zijn?

Niet opgeleid personeel op de fiets met dynamo = getraind personeel
Marktgebied voor alle fit-business met stroom terug het net in pompen?

Het lijkt me inderdaad niet meer dan logisch dat de afnemers zelf ook iets ondernemen.

Een datacenter en een elektriciteitscentrale zijn toch heel andere zaken. Die twee kan je nauwelijks combineren in één bedrijf. Als dat toch lukt, dan is de kans klein dat beide onderdelen zo dicht naast elkaar staan dat een infrastructuur niet nodig is.
Het is overigens niet zozeer de overheid die het probleem moet oplossen. Dat zullen de energiemaatschappijen moeten doen. Het aanvragen van vergunningen duurt echter zo lang dat het domweg te lang duurt om een centrale klaar te hebben voordat een (nieuw) datacenter daar gebruik van wil maken.

Datacenters moeten natuurlijk ook naar zichzelf kijken. Bij het zoeken van een nieuwe vestigingsplaats hoort de energie-voorziening ook als criterium meenemen. Daarnaast kan men natuurlijk ook kijken of men de energiebehoefte laag te houden.

Wat een lariekoek. De afnemer betaald gewoon voor die dienst. de netbeheerder heeft gewoon te lang niet voldoende geïnvesteerd in de randstad.

Let wel, het gaat hier om de netbeheerder. Een datacenter betaald niet het daadwerkelijke verbruik aan de netbeheerder. De netbeheerder levert de aansluiting en het datacenter betaald daar vaste kosten voor.

Vervolgens betaald het datacenter voor verbruik aan een energieleverancier. Die energie wordt vervoerd over het netwerk van de netbeheerder.

Wat hier dus aan de hand is is dat de netbeheerder in de Randstad meer capaciteit heeft verkocht dan dat het kan leveren. Dat ligt maar aan 1 partij: De netbeheerder in de Randstad. Die moet gewoon z'n zaakjes op orde brengen.

Ik denk dat je dan te kort door de bocht gaat. Je betaalt ook wegenbelasting, maar als je ineens een auto gaat rijden die 2x zo breed is kan je ook niet klagen dat je nergens meer langs kan!

Dat zal niet gebeuren, want die zal de RDW niet op de weg toestaan. En als de netbeheerder de verkochte capaciteit niet kan leveren moeten ze die aansluiting niet verkopen.

Net zoals dat de RDW mij niet zal laten rijden met een auto van 4 meter breed, omdat ze die niet kunnen accommoderen op de weg. Ookal zouden ze daar misschien 4x zoveel MRB voor kunnen vragen.

Er is nog meer dan genoeg ruimte in het oosten. Grond is goedkoper, lonen zijn lager en voldoende gekwalificeerd personeel beschikbaar. Ook een stuk meer redundant dan het hebben van twee datacenters in de regio Amsterdam.

Heeft het ook niet te maken met de lijntjes die er al liggen in Amsterdam. Volgens mij kan dat niet zomaar

Lijntje is lijntje, toch?

Lijntjes, gekwalificeerd personeel maar laten we ook klandizie niet vergeten. Ik rijd liever naar Amsterdam om een harddisk om te prikken dan naar Gronignen.

[Reactie gewijzigd door Tricq op 3 mei 2018 18:28]

Mja das dan toch een fout in de bedrijfsvoering want er zijn genoeg amsterdammers en groningers die een schijf kunnen om prikken.

Maar dat is toch puur afhankelijk van waar je personeel weg komt en werkt?

Als Groninger ga ik toch écht liever naar Groningen ;-)

Dit viel natuurlijk te verwachten... Natuurlijk zijn er westerlingen die niet gemakkelijk bij een locatie elders dan het westen (willen) komen, maar reken maar dat er ook zeker klandizie zal zijn vanuit andere plaatsen dan Amsterdam e.o.. Daarnaast hebben datacentra daarvoor gewoon zoiets als remote hands. Vergeet bovendien niet dat Google hier een kabel aan land laat komen en vlak daarachter een eigen datacentrum heeft staan, over lijntjes gesproken...
Overigens staan er hier in de Eemshaven ook nog eens een aantal (grotere) elektriciteitscentrales alsmede een windmolenpark (als ik mij niet vergis...).

Natuurlijk is dit niet super voordelig voor knooppunten in Amsterdam, maar dan zouden er IXs opgericht kunnen worden in andere regio's dan Amsterdam en hier netwerken laten peeren voor een betere ontsluiting ;-) (Hier in Grunn hebben we overigens al de lokale GN-IX en nu met de ontsluiting door Serverius ook toegang tot de SPEED-IX)

[Reactie gewijzigd door RickB op 4 mei 2018 00:19]

Overigens staan er hier in de Eemshaven ook nog eens een aantal (grotere) elektriciteitscentrales alsmede een windmolenpark (als ik mij niet vergis...).

Nee, daar vergis je je niet in. We missen daar alleen nog een groot zonnepark (regelmatig zie ik die windmolens stil in zon staan ) Dat zonnepark is er al wel op het industrieterrein van Delfzijl, maar nog niet in de Eemshaven (ik geloof wel dat er iets geplanned was...)

Dit dus. Ik woon zelf in Lochem (20 min van duitse grens vandaan in de achterhoek), hier hebben we Relined (onder het spoor fiberkabels die wel 3200gbit makkelijk kunnen dragen), 2 enorme forfarmers en (friesland)campina fabrieken met 2 megawatt aan stroom uit Duitsland. Overal is genoeg stroom en internet mogelijkheden hier. Panden genoeg en je kan via het water(berkel, aftakking van de rein) hier zo waterkoelen als 't nodig is.

Wat bedoel je met "2 megawatt aan stroom uit Duitsland"?

Ze kopen een dikke stroomlijn vanuit duitsland op, er staat in de buurt een dikke energiecentrale.

Dan zal dat wel wat meer zijn dan 2 megawatt zijn vermoed ik?

Hun hebben 2 megawatt aan apparatuur daar in de fabrieken, dus zal nog wel meer zijn idd, maar hun gebruiken nooit zo veel.. Kan je mooi aftakken voor een DC

Waarschijnlijk de kerncentrale in Emsland.

[Reactie gewijzigd door ppl op 3 mei 2018 23:45]

Je mag echt geen warmte lozen in het oppervlakte water, dat is slecht voor het leven in dat water. Energie fabrieken die naast een rivier staan hebben niet voor niets koeltorens.

AMS-IX is verder weg

Volgens mij is stroom in Duitsland een stuk goedkoper. Wellicht is een vestigingsplaats rond de Tennet 400kV lijnen naar de oosterburen aantrekkelijk vanuit stroomprijzen.

In Duitsland is het stroom juist een stuk duurder. Bedrijfselektriciteit kost hier rond de 8 cent per kWh en in Duitsland over de 14 cent.

Klopt allemaal, maar wat je mist is de nabijheid van de grote internet hubs.

Ik denk dat wat fiber (waar al best veel van ligt in heel Nederland) makkelijker is aan te leggen naar elk deel van Nederland dan extra elektra naar Amsterdam....

tja, voor datacenters is niet genoeg, maar wel vol blijven houden dat "electrisch rijden" de toekomst is, á 30KW per laadpaal verbruik.

Ik lees wel eens over dat op den duur elektrische auto's gaan 'teruggeven' aan het net. 'S morgens aangeven dat je vandaag maar 50km moet rijden ern op piekmomenten kan zo'n auto dan teruggeven.

Dat zouden de mogelijkheden kunnen zijn inderdaad, maar ik gok dat daar geen draagvlak voor is. Hoezo zou jij vrijwillig stroom willen teruggeven van je auto? Dat betekent dus dat je m langer aan de lader moet hangen of opnieuw aan de lader terwijl die hele batterij juist het pijnpunt is van de elektrische auto.

Anders zou het zijn als auto’s via inductie op kunnen laden, dan is er die noodzaak om op te laden niet meer. Nee ik denk niet dat dit een populaire zet zal zijn (en persoonlijk denk ik dat als ze geen grote innovaties tonen op dat vlak dat dit plan zelfs nooit van de grond af komt.

Via inductie opladen lost volgens jou het probleem op zeg je

Ik stel me voor dat je bedoelt dat tijdens het rijden je wagen inductief oplaadt dmv laadcircuits onder het wegdek? Ik snap echt niet hoe dat het probleem zou oplossen! Of je het nou uit je stopcontact haalt of op inductieve manier doet maakt namelijk geen fluit uit, dat vermogen moet nog steeds aan je auto geleverd worden. Sterker nog, inductief is minder efficient dan via de kabel dus je net zal nog zwaarder moeten zijn.

dat bedoelde ik inderdaad, maar ik reageerde ook op het terugleveren van stroom via de auto. Dit lijkt me onbezonnen werk en dat er weinig draagvlak voor is, tenzij het automatisch gaat (bijv. door rijdend opladen). Dat het zwaarder is begrijp ik, vandaar ook dat ik zei dat er ingrijpende innovatie moet komen eer dat mensen er uberhaupt mee aan de slag willen gaan.

Ah, zo, had het niet helemaal goed geïnterpreteerd. Mijn dank dat we dit beschaafd kunnen rechtzetten zonder de gebruikelijke scheldpartijen in internet discussies :-)

Waarom zou ik je uitschelden? (buiten het feit om dat je daar volkomen gelijk in hebt dat mensen dat doen). Ik kom hier niet om te trollen, maar om wat bij te leren (aangezien ik ook leer uit reacties van anderen) en als het kan andere mensen wat informatie te verschaffen. Ik bedoel maar te zeggen dat niemand alles kan weten toch?

En ook ik zit er dus wel eens (flink) naast. Daarvoor zijn we mensen en geen computers toch?
Maar toch fijn dat er ook eens normale discussies zijn

Waarom? Goede vraag maar het is tegenwoordig meer de norm om te gaan schelden als iemand een andere mening of standpunt heeft. Vreesde gewoon dat het met mijn reactie weer die richting ging uitgaan Gelukkig niet.

Haha nee hoor, t is juist goed dat iedereen een andere mening heeft. Zou maar een saaie wereld zijn als dat niet zo was. Maar ik hou er zelf ook niet van van die “norm”. Ik ben dan ook zwaar tegenstander van het “mening”modsysteem wat er op tweakers is. Aangezien er veel mensen modereren omdat ze het er niet mee eens zijn, ipv dat ze de inhoud beoordelen.

Klik ieder willekeurig Apple draadje aan en het is flamen geblazen (nog erger dan op android draadjes) nee dank u, daar pas ik voor

Haha, true, vele -1 en 0 mods gaan helemaal niet over de inhoud. Nog een paar voorbeeldjes zijn Nvidia, Amd en Intel threads. Ook altijd lachen geblazen daar

tja, het vermogen dat nodig is zal er niet minder om worden dat is het probleem, het opwekken is geen probleem, borselle 3 en we zijn rond voor de komende paar jaar. Maar de bekabeling kan het niet aan, daar zit het capaciteitsprobleem. Bovengronds hoogspanning erbij hangen is niet zo'n heel groot probleem, echter stuit dat op veel tegenwind vanwege het uitzicht/EMI. Ondergronds is het een hels karwei en duur klusje worden.

Handiger misschien om een datacenter bij de stroomwekkers te plaatsen, centrale, wind,zon.
Een data verbinding leg je sneller aan dan een hoogspannings trace, staat wel op stapel van Eemshaven naar Diemen.
Helaas is de beperkte blik 10 km om Amsterdam de beperkende factor.

Inderdaad. Er zullen ook minder mensen protesteren als er een dikke glasvezelkabel langs hun woning wordt aangelegd tegenover een nieuw hoogspanningsnet in je achtertuin.

Verder is het idee van een datacenter dat de exacte locatie minder belangrijk is: als je al fysieke machines moet beheren dat kan dat ook prima op afstand. Een uizondering is natuurlijk nieuwe hardware toevoegen of oude vervangen. Ik snap dus ook niet helemaal waarom Amsterdam zo'n populaire locatie is.

Ik snap dus ook niet helemaal waarom Amsterdam zo'n populaire locatie is.

Low Latency.

Nou, allereerst doet een gemiddelde laadpaal maar 11 kW (3x16A), zeker bij particuliere palen. Maar ook de meeste publieke palen zijn tegenwoordig 11 kW. Met gemiddeld zo'n 40 km per dag per auto en 200 Wh/km is dat 8 kWh per auto per dag. 8 kWh is echt zo veel niet. Voor de volledigheid: Een beetje datacenter van 20 MW doet dat in 1,5 seconden.

Daar komt bij dat er nu al (en EV's zijn amper te vinden in het straatbeeld) initiatieven zijn om de piekbelasting van EVs te verdelen. Voorbeeld hiervan is bv. Jedlix.nl.

Het grote voordeel van EVs en die laadpalen is dat die bijna allemaal intelligent en connected zijn. Daar kun je dus de wereld aan softwarematige beheersmaatregelen op toepassen.

Als je die 8 kWh per auto verdeelt over een laadtijd van 24 uur (want je kunt beheersmaatregelen toepassen, mensen laden ook op hun werk, 24-uurs economie, etc) zit je op 300 Wh per auto. Voor zo'n gemiddeld datacenter zit je dan op 66.000 auto's.

Er zijn nu in Nederland 25.000 volledig elektrische auto's. Kom ik maar uit op 8,5 MW. waar een beetje datacenter op +/- 20 MW zit.

Kortom: EVs zijn voorlopig nog echt geen issue. we hebben nog vele jaren alvorens EVs een significant aandeel hebben in het Nederlandse stromverbruik.

PS: Het eventuele maximale vermogen van een laadpaal zegt niets. Een 30 kW laadpaal die de hele dag ongebruikt blijft verbruikt welgeteld exact 0 kW.

Het gaat er ook niet om dat ie gebruikt word zo'n snellader, en als dat gebeurt is het meteen een klap op het lokale elektriciteit netwerk....

Niet iedereen laad thuis z'n auto op..

Waarom niet uitbereiden naar het oosten van het land?

Je hebt genoeg fabrieken met mega veel stroom daar, je hebt er overal Relined fiber (kun je zo een pop verbinden aan NLIX, serverius, Equinix EN1/2, Previder Hengelo etc)

Verplaatsen is volgens mij geen oplossing. Dan zal je zien dat het oosten te kort stroom krijgt. Daarnaast kan je beter oplossingen voor de lange termijn bedenken.

Je denkt niet na...

Dit is langertermijn. We hebben enorm veel energie uit 3 basissen, je hebt hier 2 fiber mogelijkheden, grond extreem goedkoop en geen vieze drek, je hebt belgie en duitsland stroom

Je weet dat België een chronisch tekort heeft aan stroom?

Duitsland niet . Oosten van 't land heeft ook genoeg, word hier ook heel veel aan zonnepanelen stroom terugverkopen aan energieleveranciers gedaan.

Wat wil je ook, die idioten hier (België) zitten te lullen om de ouderwetse relatief onveilige kerncentrales altijd maar langer en langer te laten draaien maar nieuwe bouwen die nota bene veel veiliger zijn ho maar, dat kan echt niet hoor.

Waarom is de kerncentrale in Kalkar ook al niet afgebouwd?

[Spoiler]Omdat het meer energie zou kosten om te bouwen dan hij ooit zou produceren[/spoiler]

Nouja, daar hebben ze in ieder geval nog een mooi pretpark aan over gehouden.

Ik denk wel na hoor. Verplaatsen van het probleem is niet meer dan dat. Het kan geen lange termijn oplossing zijn. Dat lijkt mij redelijk logisch.

En verplaatsen is daarnaast ook niet zonder kosten dus als je daar nu geld in investeert en over 10 jaar weer een tekort hebt dan heb je geld weggegooid wat ook besteed kan worden aan een meer definitieve oplossing.

Ik heb het nooit over verplaatsen gehad....
Ik zeg uitbereiden, niet verplaatsen.

Oosten van 't land, of zelfs het centrum van het land kan een oplossing zijn. Het kost meer geld en tijd om in Noord Holland de infrastructuur te verbeteren dan in het oosten een paar datacenters er bij te ploppen.

Hoe ga je iets verplaatsen dat er nog niet is?

Gewoon op grens NL/DL bij Winterswijk / Vreden (DL) een datacentrum beginnen op het nieuwe industrieterrein. De kabels van de NDIX lopen er langs, je kunt dan je stroomvoorziening aan het Nederlandse net koppelen en duitse net koppelen. Mooie redundantie die je graag wilt hebben als data centrum. Plus je ligt dan zo'n 45 meter boven NAP. Dan ben je volgens mij wel uniek als datacentrum.

Precies, als je langs 't spoor gaat zitten in Winterswijk heb je ook nog eens Relined fiber (die hebben overal onder het spoor in Nederland al fiber liggen, met alle kleuren. Kan 3100Gbit dragen max (+-100G per kleur fiber). twee van die kleurtjes afhuren, eentje naar NLIX en de andere naar Equinix enschede aansluiten, of zelfs AMS-IX direct, je huurt bij hun 100G portje af, ben je met het netwerk a 16000 euro per maand klaar voor 200Gbit. Dit kan je dan makkelijk bijschalen wanneer nodig. Stroom is er van de kerncentrale uit duitsland valkbij spotgoedkoop, en je kan nog groene bio energie claimen van de boeren er omheen.

Al met al een toplocatie voor meerdere datacenters.