'Totaal vermogen Nederlandse datacenters stijgt naar 1391MW'

Het totale vermogen van Nederlandse datacenters is ten opzichte van vorig jaar gestegen naar 1391MW. De groei vond met name plaats bij datacenters in de regio Amsterdam. Landelijk groeide het totale vloeroppervlakte van datacenters met zo’n 20 procent.

Het totale vermogen van Nederlandse datacenters groeide met 3,7 procent tot 1391MW. In 2018 bedroeg dat vermogen nog 1342 en in 2017 was dat 1256. De groei komt van de zogenoemde multi-tenant-datacenters, die diensten aan meerdere klanten leveren: die groei bedroeg bijna 18 procent. Het vermogen van single-tenant-datacentra daalde zelfs, van 688 naar 620MW. De cijfers komen van de Dutch Datacenter Association, of DDA, die jaarlijks een State of the Dutch Data Centers-publicatie uitbrengt.

Met name de datacenters in de regio Amsterdam groeiden wat het vermogen betreft, met 20 procent. Volgens de DDA zit 72 procent van alle Nederlandse datacenters in die regio. Er zijn inmiddels 189 Nederlandse colocatie-datacenters, die gezamenlijk inmiddels een vloeroppervlak van 369.000 m² hebben. In 2018 was dat nog 308.000m² en in 2017 283.000m².

Volgens de DDA gebruikt 80 procent van zijn deelnemers uitsluitend groene stroom en hergebruikt 46 procent restwarmte. Het verbruik van datacenters is een toenemend probleem. Bij een onderzoek onder veertig multi-tenant-datacenters gaven 25 centra aan dat ze verwachten dat ze de komende drie jaar grote problemen zullen ondervinden bij het verkrijgen van voldoende elektriciteit. Alleen het vinden van voldoende gekwalificeerd technisch personeel werd als een groter probleem beschouwd.

Volgens netbeheerder Alliander vragen datacenters transportvermogens van 20 mega-volt-ampère tot 80 MVA aan: "dat is vergelijkbaar met het elektriciteitsverbruik van steden van 35.000 en 140.000 inwoners." Datacenters rond Amsterdam zouden verantwoordelijk zijn voor een verbruik dat vergelijkbaar is met 15 procent van het elektriciteitsverbruik van alle woningen in de stad bij elkaar. Verder wijst de netbeheerder erop dat het bouwen van een datacentrum ongeveer een jaar duurt, terwijl het uitbreiden van het elektriciteitsnetwerk vijf tot zeven jaar duurt. De Dutch Datacenter Association waarschuwde vorig jaar al dat het Nederlandse stroomnet de groei van datacenters niet aankan.

Reacties (193)

[BHQ]

"Volgens de DDA gebruikt 80 procent van zijn deelnemers uitsluitend groene stroom"

Interessante stelling, vooral als de Hemweg-centrale een zeer groot deel van de stroomopwekking van die "groene" datacentra in Amsterdam voor zijn rekening zal nemen. Is er uberhaupt voldoende 'echt' groene stroomwinning in Nederland om die claim te kunnen maken?

(Kernenergie is altijd nog vele malen groener dan biomassa als je kijkt naar uitstoot).

[krakendmodem]

Biomassa is nog vervuilender dan steenkool. Biomassa stoot veel meer CO2 uit dan steenkool. Alleen wordt men verteld dat alles wat aan biomassa opgestookt wordt, weer wordt geplant. Probleem is alleen dat je heel snel veel opstookt, terwijl het decennia duurt voordat de CO2 weer wordt opgenomen in de bossen.

https://www.trouw.nl/groe...-dan-steenkool-~a8d089d1/

Overigens viel mij het ook al op. Datacenter van Google in de Eemshaven draait op 100% groene energie, terwijl de kolencentrale van RWE er letterlijk naast staat.

[bbob]

Overigens viel mij het ook al op. Datacenter van Google in de Eemshaven draait op 100% groene energie, terwijl de kolencentrale van RWE er letterlijk naast staat.

Grijs, groen jij koopt grijs je buurman groen en je krijgt toch echt dezelfde stroom die groen of grijs kan zijn. Het verschil is jij betaald voor grijs dus ergens wordt er betaald voor certificaat groene stroom om jou grijze stroom groen te maken.
Krijg je toevallig groen terwijl je voor grijs betaald dan werkt het dus omgekeerd iemand betaald voor groen maar krijgt grijs terwijl jij groen krijgt en grijs betaald.

[ArranChace]

Heb dat idd altijd al een beetje tricky gevonden dat groene stroom, randje van misleiding bijna vanuit een bepaalde ooghoek.

Je betaald in wezen voor groene stroom, maar eigenlijk investeer je in groene stroom opwekking, zodat de groep groene stroom opwekking steeds meer de overhand krijgt op het netwerk, maar het is voornamelijk een boekhoudkundige term, de stroom uit je stopcontact is gewoon een combinatie van alle soorten abonnementen bij elkaar, daar ziet niets groeners achter als bij je buurman die niet groene stroom afneemt.

Ik ben mensen tegengekomen die echt daadwerkelijk denken de stroom die ze gebruiken 100% groen is, want tsja ze nemen groene stroom af, en dat vind ik een soort van misleiding van klanten

[JackDaniel]

Het kromme eraan is inderdaad wel hoe je denkt te "investeren" als consument. Het is geen gekke gedachte als je denkt dat groene stroom afnemen = investeringen in groene stroom in Nederland. In realiteit is het vele malen waarschijnlijker dat de groene stroom uit Scandinavie of Duitsland komt, daar gaan dus ook de investeringen naartoe.

[rko4u]

Als je groen afneemt, maar ze hebben geen accu’s om het op te slaan, zal je in een windstille nacht toch echt geen wind of zonne energie krijgen!

[NBK]

Dat klopt, maar omgekeerd geldt ook dat als het wel waait of de zon schijnt dat iemand die geen groene stroom afneemt toch echt gewoon groene stroom krijgt. En het waait in Nederland gelukkig best vaak en de trend is dat we steeds meer zonnige dagen per jaar krijgen.

[Reactie gewijzigd door NBK op 23 juli 2024 08:17]

[sxbrentxs]

Of het zonnig is of niet maakt vrij weinig uit voor de zonnepanelen, want zonlicht telt niet zo zeer als dat licht ervoor zorgt dat het werkt. Als je bedoelt dat we langer zon krijgen (en dus licht) dan is dat natuurlijk mooi meegenomen.

Heel Nederland volproppen met windmolens is leuk, maar vernietigd natuur (lees: bossen, moeras, etc) en midden op zee verliest het tegen de tijd dat het aan land komt al een aardig deel aan opgewekte energie; windmolens bij een stad zetten heeft weinig zin want dat is simpelweg niet geschikt en laat een rendabel resultaat dus lang wachten. Vervolgens wordt er dan mooi een rekensommetje gemaakt van de gemiddelde opbrengst van een windmolen (op zee), dat gemeten wordt bij de windmolen zelf en niet waar de desbetreffende energie nodig is (een huishouden, bijv.). Neen, windmolens zijn niet de oplossing.

Op alle daken zonnepanelen leggen is een hele mooie, maar jammer genoeg wilt niet iedereen daar aan meewerken en is dat eigenlijk niet genoeg. Iedereen verplicht een boom in zijn tuin laten groeien is ook zo (en werkt de zonnepanelen ook tegen). Dus dat werkt allemaal niet. Nee, wat wel werkt - en wat we weten dat werkt maar allemaal te bang en vies over doen - is kern energie, met name Thorium. Maar goed.

Edit: Link en zinsstructuur.

[Reactie gewijzigd door sxbrentxs op 23 juli 2024 08:17]

[NBK]

Het is duidelijk dat je zelf geen zonnepanelen heb...
Op zonnige dagen bereikt er meer straling per vierkante meter het aardoppervlak en kan een zonnepaneel meer straling omzetten in stroom. Dat is voor de totale installatie gewoon "instraling * rendement * aantal vierkante meters paneeloppervlak * een factor van de instralingshoek".
Dit is ook duidelijk te zien in de grafieken van je omvormer. Een bewolkte dag geeft een veel vlakkere curve dan als het een dag later niet bewolkt is.
Als de helderheid echt niet uit zou maken zou je elke dag van het jaar dezelfde curve krijgen als een jaar eerder

Als we in Nederland steeds langer zon zouden hebben moeten we ons echt zorgen gaan maken want dan is de tilt van de as van de aarde veranderd ten opzichte van de stand van de zon.

Ik ben trouwens niet perse tegen kern energie. Maar als je energie gewoon uit de omgeving kunt halen is dat toch veel mooier dan ergens een reactor neer zetten en alsnog met de aanvoer van grondstoffen en afvoer van afvalstoffen zitten.

[Reactie gewijzigd door NBK op 23 juli 2024 08:17]

[sxbrentxs]

Dat is voor de totale installatie gewoon "instraling * rendement * aantal vierkante meters paneeloppervlak * een factor van de instralingshoek".

Excuus, ik vernam dat er simpelweg zonlicht als geheel werd bedoelt. En het is inderdaad zo dat op een zonnige dag beter levert dan een bewolkte (als dat al niet uit jouw uitleg en de formule blijkt), maar dat zegt niet dat op een bewolkte dag je opbrengst verwaarloosbaar is, verre van zelfs.

Maar als je energie gewoon uit de omgeving kunt halen is dat toch veel mooier dan ergens een reactor neer zetten en alsnog met de aanvoer van grondstoffen en afvoer van afvalstoffen zitten.

Ja, dat is prachtig zelfs, en het liefst helemaal voor, maar het is ook niet gratis om die panelen te maken en in die zin zijn ze op een gegeven moment ook aan vervanging toe, net als met een reactor (hoewel dit dan in onderhoud en dergelijke zit). Dus verspreiding, vervanging en dan het bekostigen naast het aansluiten van die dingen is langzaam werkelijkheid aan het worden voor velen, maar voor nog meer is het niet aanwezig.

Het ding met die kern energie is is dat er zo relatief weinig afvalstoffen overblijven (met de huidige technologie) en die kunnen we nog eens goed verwerken ook! En het radioactieve spul dat we overhouden is ook "makkelijker" op te bergen, al helemaal met de hedendaagse technologieën (of eerder: strategieën). Het enige wat we nodig hebben is een wereld die wakker wordt en door gaat krijgen dat wat er fout kan gaan met een reactor echt niet een simpele fout is maar een zwart op witte oorzaak, en dus ook gewoon te voorkomen is. Zeker hier in Nederland/Europa. Zet er genoeg neer/aan, maak een goede omgang met beide de afval en radioactieve restanten en boom - klaar. Dan hebben we alle tijd om de reactoren uit te faseren en meer met zonne-energie te gaan doen, maar zijn we in ieder geval van ons hoofdprobleem af: fijnstof.

[Floor]

Fijnstof verminderd maar verdwijnt niet. Autobanden, veeteelt industrie blijft gewoon.
Biomassa is idioot. In Canada worden bossen omgehakt, daarna wordt dat hout geperst tot blokken ivm efficiëntie vervoer, via boot naar Nederland getransporteerd, daar worden de blokken weer tot vezels vermalen om vervolgens te worden verband in een centrale die op 70% rendement draait t.o.v. wanneer deze centrale op gas draait.
Hoe kan dit ooit groen zijn?
Doe mij maar kerncentrales van de 3e of 4e generatie.

[sxbrentxs]

Afijn, moge het punt duidelijk zijn.

[g4wx3]

thorium reactor bestaat niet, en als je dat wilt ontwikkelen, dan gaat dat miljarden meer kosten en langer duren dan zelf een f35 ontwikkelen, bovendien blijft het een centrale met gevaarlijke straling, waar ga je die zetten? Incidenten blijven gebeuren, zoals lozen van hoog radio actief afval. Ik heb ervaring in verschillende gewone fabrieken, en overal lag de productie wel eens ongepland stil, technisch, mechanisch, of software, ransomware. Het is zoals de luchtvaart, de veiligheid primeert, toch storten er nog steeds vliegtuigen neer, en boing 737 max staat nog steeds aan de grond. Windmolens vind ik zeer schadelijk voor de vogels, en op zee verstoren ze ook het zeeleven. Zonnepanelen zijn een heel goede en bewezen techniek. mijn kleine installatie van ong 3kWh produceert meer dan mijn eigen verbruik, zelfs in de winterdagen. Verwarming gebeurd met een gasketel staan, een warmtepomp zou veel groener zijn, maar kosten-baten zit het niet goed. De installatie is duur, en compensatie in de zomer met meer en betere zonnepanelen nodig, dus ook nieuwe grotere omvormer. Een warmtenet is nog groener, maar dat is hier niet. Ooit hoop ik dat eigen gasproductie echt mogelijk wordt, daar wil ik wel extra panelen voor zetten een gastank en de overige installatie.

[sxbrentxs]

Yes, ok. Thank you voor deze inhoudelijke reactie met goede bron vermelding.

Ik heb ervaring in verschillende gewone fabrieken, en overal lag de productie wel eens ongepland stil, technisch, mechanisch, of software, ransomware.

Yes, net als miljoenen anderen. En net als in miljoenen andere velden. Dit is echt gewoon... No words.

[...] bovendien blijft het een centrale met gevaarlijke straling, waar ga je die zetten? Incidenten blijven gebeuren, zoals lozen van hoog radio actief afval.

En morgen gaan we dood.

thorium reactor bestaat niet, en als je dat wilt ontwikkelen, dan gaat dat miljarden meer kosten en langer duren dan zelf een f35 ontwikkelen

Bedoel je hier de straaljager F35? Wat is dit voor zinloze vergelijking? En wat bedoel je een "Thorium reactor bestaat niet."? Kun je dit onderbouwen of op z'n minst nader uitleggen? Heb je de link bekeken?

Zonnepanelen zijn een heel goede en bewezen techniek. mijn kleine installatie van ong 3kWh produceert meer dan mijn eigen verbruik, zelfs in de winterdagen. Verwarming gebeurd met een gasketel staan, een warmtepomp zou veel groener zijn, maar kosten-baten zit het niet goed.

Bedoel je hiermee dat zonnepanelen de toekomst zijn? Want ik ben het daarover met je eens; maar dat gaan we nooit op tijd klaar krijgen. Kern energie is sneller, stabieler en ondanks jouw (en van vele anderen) gepruttel: prima schoon te houden en te verwerken.

[JackDaniel]

We weten wel ongeveer wat we kunnen verwachten van kerncentrales. In Borssele hebben zich tot 2009 372 bedrijfsstoringen voorgedaan. En dat is dan een oude centrale uit 1973. Hoewel er natuurlijk door de jaren heen veel verbeterd is, zou deze centrale tegenwoordig in deze staat nooit gebouwd mogen worden. Daarvoor zijn de eisen die gesteld worden veel te streng. Qua veiligheid zijn kerncentrales eigenlijk een beetje als vliegtuigen, ontzettend veilig, maar als er iets gebeurt dan is het vaak ook wel meteen een flink iets (met ontzettend veel media aandacht).

[JackDaniel]

Je zou denken dat het 1960 is maar kernenergie wordt zelfs op mijn faculteit (Ruimtelijke Wetenschappen) nog door bijna alle docenten uitgespuugd. De argumenten hiervoor... Naja, je weet het zelf ook wel "tijdelijke oplossing"; "niet echt duurzaam"; "gigantische investeringen nodig/niet rendabel"; etc. etc.

Maar uiteindelijk heb ik toch echt liever niet volledig duurzame, onrendabele en tijdelijke kernenergie dan natte voeten.

[la cucaracha]

Resumerend: de klant betaalt zich groen,grijs.en niet te vergeten blauw want een groot deel van energierekening bestaat uit belasting.

[paradoXical]

Komt nog bij dat men in Nederland massaal bos aan het kappen in om op te stoken als zijnde biomassa... De omgekeerde wereld.

[Blokker_1999]

Moet niet. Onder andere Noorwegen verkoopt massaal zijn groene stroom aan het buitenland om dan zelf goedkopere grijze stroom in te kopen. Elke kWh groene stroom die hier verkocht wordt is ergens ter wereld opgewekt. Daarom niet in eigen land.

[01--Rolf--01]

Wat wel raar is hoe krijgen we 1300MW over een 700MW kabel vanuit Noorwegen naar Nederland?

https://en.m.wikipedia.org/wiki/NorNed

[TommyboyNL]

Waarom zou je de stroom zelf over die kabel pompen, als het voldoende is om de certificaten te verkopen?
Het tegelijk exporteren van groene stroom en importeren van grijze stroom is niks anders dan een administratieve handeling.

[01--Rolf--01]

Ze verkopen hun groene stroom maar leveren dus niets dat heet shoemelstroom. Dus je vekoopt leugens. Dus deze datacenters vervuilen lekker....

[TommyboyNL]

Je snapt duidelijk niet hoe certificaten en de daarbij behorende inspanningsverplichting werken. Ik heb thuis ook 100% groene stroom. Moet ik dan van mijn netbeheerder eisen dat hij een aparte kabel naar mijn huis komt leggen zodat ik zeker weet dat mijn elektronen door een duurzame bron rondgepompt zijn? Tuurlijk niet. Laat die stroom uit de windmolens op de Noordzee lekker verbruikt worden door een bedrijf dat geen groene stroom wil op de Maasvlakte waar de kabel aan land komt, dan verbruik ik wel de grijze stroom van de gascentrale hier 10km vandaan. Is nog beter voor het milieu ook omdat dat transportverliezen scheelt.

[01--Rolf--01]

Hij verkoopt jouw een leugen en jij accepteert het, moet je zelf weten. Shoemelstroom bestaat al heel lang dat mensen daar nog intrappen snap ik niet

[Jantimon]

Ik vind het verkopen van certificaten wel lijken op sjoemelen. Hierdoor wekt Noorwegen veel groen op, maar verkopen de certificaten hiervoor, waardoor de rest dus lekker grijs blijft.

Dat vind ik wel iets anders dan een particulier of bedrijf die groene stroom afneemt. Je krijgt natuurlijk dezelfde kleurloze stroom. Het gaat er om dat je wil dat jou aandeel opgewekt wordt met groene stroom.

Ik denk niet dat mensen die groene stroom afnemen blij zijn met die certificaten poppenkast. Die willen dat er meer groen opgewekt wordt. In mijn optiek zouden ze dan ook mogen stoppen met certificaten. Landen mogen het zelf op gaan wekken. Als je een overschot hebt dan kan je er misschien iets anders moois mee doen.

[Anoniem: 1322]

Helemaal mee eens.. je schrikt er gewoon weer van ondanks dat je onbewust al verwachte dat het niet klopt. Hetzelfde met die afval recycling waarbij het gewoon gedumpt wordt in China (China wil ons afval nu niet meer maar het zal wel naar India gaan). Gewoonweg schandalig...

[01--Rolf--01]

https://wisenederland.nl/...t-niet-meer-uit-noorwegen

[TommyboyNL]

Lekker relevant, een 2 jaar oude linkdump in een snel veranderende markt als dit. Bij deze zal ik dan ook even en paar links dumpen, waarvan de laatste van maart dit jaar is:
Zelf zit ik bij Qurrent, zie hier voor uitleg over hun groene stroom: https://www.qurrent.nl/groene-energie
En zie hier vergelijkingen van de Consumentenbond: https://www.consumentenbond.nl/energie-vergelijken/beste https://www.consumentenbo...oenste-energieleverancier
Het is dus prima mogelijk om échte groene energie af te nemen, in plaats van sjoemerstroom.

[01--Rolf--01]

Dan jij nog maar een je zelf wat beter inlezen ipv de reclame van de energie leveranciers geloven.

https://www.climategate.n...onkere-kant-zonnepanelen/

[styno]

Tip: Linken naar websites wiens enige doel is eenzijdige misinformatie te verspreiden rondom klimaatverandering en duurzame energie gaat je argumenten niet helpen.

[01--Rolf--01]

Men beweerd dat deze datacenters op groene stroom uit NL komt die in Noorwegen is opgewekt. Maar hoe komt die stroom in NL. Want in Noorwegen draait alles al op groene stroom. Simpelweg er is geen verbinding die dat aan kan.
Dan roepen veel mensen ja maar wij hebben ook groene stroom windmolens zonnepanelen. Kan zijn maar daarmee houd je geen stroomvoorziening gaande te instabiel en moet er weer veel grijzestroom klaar staan om jouw groene idee sterk te ondersteunen. Dus ook geen groene stroom.
Al is de sjoemelstroom nog zo snel, de waarheid achterhaal d'r wel

[TommyboyNL]

Even snel geskimt; volgens mij gaat de betreffende persoon puur uit van solar + batterij. Dat is uiteraard niet hoe het werkt.
Jij hebt overigens nog steeds je punt niet uitgesproken. Wat probeer je nou eigenlijk te zeggen?

[Coolstart]

Dat verhaal van sjoemelstroom klopt niet helemaal want het effectief wel groene stroom die in de meeste gevallen grijs was geweest dus het helpt wel om de CO2 uitstoot op wereldvlak te reduceren maar het helpt natuurlijk niet op landelijk vlak.

Dat noemen ze dan sjoemelen maar dat is het natuurlijk niet, er is effectief een CO2 reductie en er wordt effectief belastingen betaald bij de co2 uitstoot waardoor er iemand anders in de Europa zijn zonnepanelen of windturbines kan aankopen met een korting als stimulans om te investeren in groene energie.

Zo kunnen landen die amper toegang hebben tot groene energie (weinig zon, geen hoogteschillen...) toch aan de klimaatdoelstellingen voldoen. Het enige nadeel is dat het geld het land verlaat en in een andere economie terecht komt. Een ander gevaar is dat landen met een teveel aan groene stroom heel kwistig gaan omspringen met hun eigen stroom om zo toch meer certificaten binnen te halen.

[01--Rolf--01]

Maar hoe komt die groene stroom dan naar NL want in Noorwegen draait alles al op groene stroom. Dus het moet naar NL getransporteerd en dat gaat dus niet.

[Coolstart]

Niet. vergelijk het met geld. Ik betaal u 100euro om 100kg co2 uit de lucht te halen met uw carbon capture machine. Jij haalt het uit de lucht en geeft me certificaten ter waarde van 100kg co2.

Zo kan ik alsnog 100kg co2 uitstoten omdat mijn co2 uitstooten van een fossiele brandstof omdat de totale uitstoot co2 neutraal is. 100 er uit, 100 er in.

[01--Rolf--01]

In dit geval is het klopt dit niet. Noorwegen gaat groene energie maken maar jij gebuikt het niet ( het land zelf draait al op 100% groene stroom). Dus moet het naar jouw toe gebracht worden. Zelf kan Noorwegen niet meer dan zijn eigen verbruik op maken. Dus jij wil groene stroom oke maken bv 130% groene stroom. Dan moet dat naar jouw getransporteerd worden.
Daar zit het probleem dat gaat dus niet. De kabels liggen er niet.
Er is jouw shoemelstroom verkocht.
Noorwegen maakt geen extra groene stroom, want het gaat niet verbruikt worden. Maar jij denkt dat je het goed gedaan hebt en krijgt grijzestroom

[divvid]

veel effectiever is het aanpakken van CO2 uitstoot in b.v. India, heel Afrika, Heel ZO Azie en natuurlijk de VS. Zelfs in een 'bewust' stukje VS, Californie, zijn de V8s niet aan te slepen en de rest van bovengenoemde gebieden kan het gewoon geen biet schelen. Misschien hebben ze nog wel gelijk ook als je eens naar het zeer genuanceerde hoorcollege van Salomon Kronenberg luistert. (noot: geen excuus om niets te doen uiteraard zoals hij uiteenzet aan het eind)

[bbob]

Niet omdat het denk ik gewoon met co2 certificaten te maken heeft.

Als wij 1300mw uit noorwegen groen halen en zeg 600 mw terug verkopen is dat netto 700 mw die over die kabel gaat.
De 600mw die we verkopen blijft gewoon in Nederland en van de 1300mw die we inkopen in noorwegen wordt feitelijk maar 700 geleverd de rest blijft in noorwegen.

Maar op papier heb je groene stroom ingekocht. Het is dus allemaal papierwerk en schuiven met nummers.

[01--Rolf--01]

Maar je snapt wel dat wij veel meer goene stroom gebruiken in NL. En dat Noorwegen geen grijze stroom inkoopt. Dus kunnen we maar MAX. 700MW groene stroom verkopen in NL de rest is gelogen.... shoemelstroom dus...

[Reactie gewijzigd door 01--Rolf--01 op 23 juli 2024 08:17]

[NBK]

Het grootste probleem is dat bijvoorbeeld een Noor geen moeite gaat doen om groene stroom af te nemen.

Er bestaat in Noorwegen eigenlijk geen andere vorm van elektriciteit dan waterkracht en dat is groen. Dus de gemiddelde Noor denkt dat zijn stroom groen is. Echter word een groot deel van die kWh'tjes via papier verkocht als groene certificaten. Als het certificaat van groene stroom word verkocht is die stroom niet groen meer maar grijs. Een Noor verbruikt dus standaard grijze stroom uit hun eigen waterkracht centrale terwijl ze denken dat ze groene stroom verbruiken. Energie leveranciers zoals Vattenfall houden daar in Noorwegen natuurlijk hun bek wel over.

Als het systeem helemaal nauwkeurig zou werken is de enige limiet aan het verkopen van (Europese)groene certificaten het totaalvermogen van de in Europa opgewekte groene stroom.

Het is helaas ook mogelijk om vuile stroom toch groen te maken zonder certificaten. Gascentrales die hun CO2 afvangen (en vervolgens via de glastuinbouw alsnog uitstoten) en restwarmte hergebruiken voor stadsverwarming e.d. mogen (onder voorwaarde) hun stroom toch als groen verkopen. Dat is de echte sjoemelstroom.

[Reactie gewijzigd door NBK op 23 juli 2024 08:17]

[Zynth]

En zo, gebruikt elke Noor groene stroom, die stiekem ge-graywashed is.
Ik ben benieuwd of de bevolking daar zelf wel doorheeft dat ze "theoretisch" grijze stroom gebruiken.
Top voor het milieu die onzin.
Noem gewoon groen wat groen is, en grijs wat grijs is. Voor het totaal maakt het geen verschil.

Het enige verschil is dat grijze leveranciers nu minder motivatie hebben om een groene oplossing te bedenken. Immers, certificaatje scoren is makkelijker.

En de mensen die écht groene stroom gebruiken, gebruiken nu op papier grijze en zijn dus eigenlijk slecht bezig. Dat slaat toch nergens op...

[Reactie gewijzigd door Zynth op 23 juli 2024 08:17]

[NBK]

De energiehandel is een Europese markt (vrije doorgang van goederen en diensten). Je moet dus op een of andere manier toch stroom uit Noorwegen kunnen kopen. Ze zouden ook grijze certificaten kunnen verhandelen maar daar lijkt geen markt voor te zijn.

[KopjeThee]

De energiehandel is een Europese markt (vrije doorgang van goederen en diensten). Je moet dus op een of andere manier toch stroom uit Noorwegen kunnen kopen.

Het is niet zo dat je iets moet kunnen kopen. Als het product eenvoudigweg niet geleverd kan worden om technische redenen, dan houdt het op.

Wat mij betreft mag er niet meer gehandeld worden in die certificaten. Het stimuleert niet om te investeren in groene stroom. Op korte termijn is zo'n certificaat goedkoper.

[KopjeThee]

En de mensen die écht groene stroom gebruiken, gebruiken nu op papier grijze en zijn dus eigenlijk slecht bezig. Dat slaat toch nergens op...

Natuurlijk wel. Dan hadden ze hun certificaten maar niet moeten verkopen. Daar kiezen ze zelf voor.

[consolefreak]

Ze verkopen hun certificaten terwijl 99% van hun opwekking groen is. Niemand boeit het daar of het label groen aan het contract hangt want dat is de stroom per definitie. Ze exporteren echt niet alles om vervolgens vieze stroom te importeren.

[KopjeThee]

Niemand boeit het daar of het label groen aan het contract hangt want dat is de stroom per definitie.

Als zij 99% van hun groene stroom certificaten verkopen, dan is 99% van hun stroom grijs. Het is jammer als dat ze niet zou boeien.

Als ik x groene stroom opwek en jij diezelfde hoeveelheid x grijs, en jij verkoopt mij de certificaten, dan gebruik ik x groene stroom en jij dus x grijs. Je kunt niet alles naar groen redeneren.

[consolefreak]

Het label groen komt door de certificaten die je krijgt als je de stroom groen opwekt. Zodra je die certificaten verkoopt, mag je inderdaad de opgewekte stroom niet meer als groen verkopen. Maar wat zou jou dat labeltje boeien als afnemer, als je toch al per definitie duurzame energie uit het stopcontact krijgt? Het voordeel is dat jouw, schijnbaar, grijze stroom nóg goedkoper is geworden omdat de gekke Nederlanders wel geld betalen voor dat label dat zij graag willen hangen aan hun grijze stroom die niet duurzaam is opgewekt.

Kortom, het label dat aan het stroom hangt zou mij jeuken. Liever weet ik gewoon zeker dat het duurzame en schone energie is in plaats van dat de energie uit een kolencentrale komt.

[KopjeThee]

Je mag de stroom niet als groen beschouwen, omdat het dat niet is. Dat heb je immers verkocht.

De nuance is natuurlijk dat die handel in certificaten dit soort redenaties in de hand werkt. In mijn voorbeeld: ik zeg dat ik x groene stroom opwek, en jij zegt dat je x groene stroom gebruikt omdat je het certificaat hebt. Dan wordt er opeens 2x groene stroom geclaimd, terwijl er maar x groene stroom is opgewekt. Dat kan niet. Er is wel maar voor x groene stroom aan certificaten. Daarom is het beter alleen de eigenaar van de certificaten claimt groene stroom te gebruiken. Een even goed alternatief is het ophouden met certificaten handel.

[ArranChace]

Een paar stuwdammen, waar Noorwegen aardig aantal van heeft hebben in verhouding veel meer vermogen als een windmolen/zonne energiepark, met de daarbij voorkomende voordeel de hydroopwekking vele malen constantere energie toevoer heeft als de andere twee technieken.

Dus als wij dezelfde hoeveelheid energie willen opwekken in Nederland volledig groen, zullen we toch Nederland redelijk vol moeten bouwen met windmolens en zonnepanelen, met zelfs overcapaciteit om de dalen op te kunnen vangen.

Of een paar kernreactors erbij bouwen, dat wil ook wel werken, en TBH Nederland is geologisch vrij inert dus redelijk geschikt juist om reactoren neer te kunnen zetten, maar we zien juist ze vaak geplaatst in gebieden waar het Geologisch actief is, b.v. Japan..

Nu snap ik Kernenergie een imago probleem heeft, en twee rampen mee hebben voorgedaan die het nog verder in de angst sferen duwt, maar Chernobyl is puur mismanagment op elk niveau geweest, en zoals ik al beschreef Japan is nu niet het meest ideale land om die dingen te plaatsen geologisch gezien.

Goed nu ben ik zelf ook niet werelds grootste fan van kern energie, maar ik woon onder de rook van de Hemcentrale, en kan nu niet echt zeggen wat ik nu liever heb, Kans op een ramp, of dagelijks klein beetje vergiftigt te worden.

Laatst was er een topic over volledig elektrisch wagenpark waar veel mensen wat inzien, hoe denk je als we dat zouden doen wereldwijd, hoeveel centrales we er wel niet bij moeten bouwen, denk er in Nederland al minimaal 2 a 3 centrales bij moeten, of halve Noordzee volbouwen met windmolens, of Noorwegen moet zo vriendelijk zijn om elke waterval en fjord om te bouwen tot stuwdam om europa van genoeg energie te voorzien.

De vraag naar eclectische energie zal alleen maar toenemen en versnellen, bepaalde landen hebben netwerken die deze vraag nu al niet aan kunnen, en praat hier niet eens over derde wereldlanden,, gelukkig in Nederland hebben we onze zaakjes redelijk goed geregeld nog, maar de toename in vraag doet toch ook langzaam ons netwerk richting de limit te duwen, en zal alleen maar sneller gaan.

Op korte termijn dit op te vangen met Windmolens en Zonnepanelen is denk ik wel te doen, maar op langere termijn zal ook dit echt niet voldoende meer zijn en zullen er toch naar alternatieven moeten worden uitgeweken. Willen we echt groen gaan, en dwz geen fossiele opwekking, zal er toch weer serieus naar kern energie op langere termijn gekeken moeten worden.

Tenzij er eindelijk doorbraken komen in andere opwekkingsmethodes die nu nog voornamelijk bestaan in experimentele fases en nog verre van exploiteerbaar zijn voor commercieel gebruik

[kodak]

Het punt is niet hoe het fenomeen werkt maar of de stelling klopt.

Dat datacenters als grootverbruikers van stroom stellen dat ze uitsluitend groene stroom hanteren is met certificaten incorrect. Het is natuurlijk een prettige gedachte dat ze betaald hebben om hun verbruik elders gegenereerd te hebben of laten genereren die op een specifieke manier is opgewekt en groen mag heten. Maar het stelt niet dat ze dus groene stroom verbruiken.

Zelfs als je zou lezen dat ze hun verbruik compenseren is maar de vraag of dat compenseren van toepassing is. Groene stroom is in principe gewoon handel in specifiek opgewekte stroom die opgewekt moet worden. Het stelt niet dat het compenseert voor op te wekken grijze stroom. In de praktijk komt het er dan op neer dat er voor de hoeveelheid stroom die op een groene manier is opgewekt gewoon een zelfde hoeveelheid of meer grijze stroom is opgewekt.

[Reactie gewijzigd door kodak op 23 juli 2024 08:17]

[TommyboyNL]

Jouw stelling is alleen correct zolang het voor energieleveranciers rendabeler is om grijze stroom goedkoop op te wekken (of in te kopen) en goedkoop te verkopen, dan om groene stroom iets duurder op te wekken (of in te kopen) en iets duurder te verkopen, én zolang er nog een enorme hoeveelheid afnemers is die geen flikker geven om de herkomst van hun stroom zolang deze maar goedkoop is.
Als er echter steeds meer grootgebruikers 100% groene stroom willen (Zoals dus 80% van de DCs, maar ook bijvoorbeeld de NS) wordt het vanzelf onrendabel om grijze stroom op te blijven wekken (vraag naar grijs gaat omlaag -> prijs van grijs gaat omlaag -> rendement gaat omlaag t.o.v. groene stroom) en zal de energiemix groener worden.
Ja, het begin zal weinig tot geen effect hebben (zolang er gemiddeld over een jaar meer aanbod is van groene stroom(certificaten) dan dat er vraag is). Massaal de komende 20 jaar met onze duim in onze reet blijven zitten onder het motto "wat ik doe is toch een druppel op een gloeiende plaat" zal echter nog veel minder effect hebben.

[kodak]

Laten we ontopic blijven over het hier en nu rond de datacenters. De stellingen waren en zijn voorlopig nog gewoon van toepassing over waarom de uitspraak niet waar is. Als bedrijven of andere organisaties initiatieven willen steunen in de hoop renewable energy te stimuleren lijkt me dat een mooi streven. Maar zoals ze het brengen dat 80% uitsluitend groene stroom gebruikt staat niet in relatie tot de realiteit. Ik denk niet dat stimuleren van renewable energy het nodig heeft dat inkopers van de certificaten stellingen naar klanten en anderen te doen die een valse voorstelling van de realiteit geven over hun gebruik van renewable energy. Daar gaat de kritiek en verbazing dan ook over.

[bluegoaindian]

Je weet hoe het fenomeen "groene stroom" werkt? Zo ja, dan zou je ook weten dat jouw stelling klinkklare onzin is. Bovendien staat de Hemweg centrale de laatste jaren de helft van de keren dat ik er langs rij simpelweg uit.
Het is toch ook niet zo dat elke energieleverancier een eigen gasleiding en stroomkabel naar mijn huis heeft liggen, welke omgeprikt wordt zodra ik overstap?

als je denk dat je alles duurzaam kan doen heb je het mis
windmolens kunnen de hemweg centrale niet vervangen omdat zon en wind niet altijd betrouwbaar en beschikbaar zijn.
dus blijft de hemweg centrale nodig

[TommyboyNL]

Dan combineer je windturbines met stuwdammen, zonnepanelen, nucleair, batterijopslag, etc. 100% groen is zeker niet makkelijk, maar ook verre van onmogelijk.

[bbob]

Tja nucleair stoot dan weinig co2 uit maar vraag groen links maar is waarom ze het toch niet willen. Het is voor hun toch niet groen.

Frankrijk heeft mede dankzij atoomenergie lage co2 uitstoot en doet het dus op de co2 uitstoot map goed.
Stuwdammen, daar moet je land geschikt voor zijn, noorwegen draait daar goed op en ook landen waar ze die kunnen bouwen. Nederland, België vergeet het maar.
Zonnepanelen 80% van de opbrengst in 6 maanden van het jaar die overige 6 maanden moet je dan met iets anders opvangen en nee een accu is daar niet geschikt voor.
Wind leuk op de noordzee, kost wel kapitaal maar kan. Maar let op ook geen constante hoeveelheid, wel meer gedurende het hele jaar dan zonnepanelen.

Het lijkt allemaal eenvoudig maar dat is het niet.

[TommyboyNL]

Groen Links vragen wat ze van kernenergie vinden is als een expes werkloze (categorie "het is allemaal de schuld van de Rabobank") vragen wat hij van de hoogte van zijn uitkering vindt. Het antwoord weet je van tevoren al, en ook weet je dat daar geen rationele onderbouwing voor is maar dat het alleen op gevoelens gebaseerd is, en dat er ook niet over nagedacht is wat de implicaties daarvan zijn.

Ja, elke groene energiebron heeft zijn voor- en nadelen. Met voldoende moeite is daar echter wel omheen te werken. Geen stuwmeren in Nederland? Desnoods vertiendubbelen we de NorNed kabel en leggen we een stuw extra aan in Noorwegen.
Onregelmatige opbrengt van zon en wind? Tijdens de piek pompen we dat meer vol en tijdens de dalen laten we het weer leeg lopen.
Wind op de noordzee is al tijden comemrcieel rendabel. De eerste percelen worden al subsidieloos tegen opbod verkocht.
Langdurige dalen in zon/wind/water kunnen prima opgevangen worden met kernenergie.

[Reactie gewijzigd door TommyboyNL op 23 juli 2024 08:17]

[blissard]

De percelen op de Noordzee worden wel gratis (als in: betaald door ons) voorzien van een dure verbinding met het vaste land. Daarnaast zijn dit de makkelijke stukjes qua ligging en diepte. Goede kans dat het straks minder gunstig wordt. Zeker als de verantwoordelijkheid voor de netstabiliteit in de kWh prijs meegerekend moet worden.

[Daniel_Elessar]

Er zijn ook al werkbare energie opslag in bijvoorbeeld oude mijnen. Daar hebben we iets van. Principe van een stuwmeer maar dan met gewicht. En dat kan piekstroom opvangen, iets waar nucleair niet echt goed in is. Er zijn talloze technieken die ook in Nederland/belgie kunnen dienstdoen om het stroomnet aan te vullen naast wind/zon energie. Getijde zijn ze ook al lange tijd mee bezig.

[TommyboyNL]

Energie opslaan door het optillen van een gewicht is in Nederland niet rendabel te maken. Je hebt namelijk grote hoogteverschillen en gigantische hoeveelheden nodig om een werkbare hoeveelheid energie op te slaan, daarom werken stuwmeren zo goed (en is de NorNed kabel zo handig); soms wel 100den meters hoogteverschil en vele vierkante kilometers aan tientallen meters diep water.
Stel dat je een olypisch zwembad (2500m3) de Domtoren (112m, laten we rekenen met 100) inhijst, dat is maar een krappe 700kWh, oftewel 7 x een Tesla Model S, oftewel even veel energie als ~100 huishoudens op 1 dag verbruiken.

[Daniel_Elessar]

Ik weet hoe het werkt. Er zijn al tests daarmee in oude mijnschachten en dat werkt blijkbaar. En die hebben we in Nederland ook in Limburg ook in België hebben we oude mijnen. Een andere techniek was met lucht in oude mijnen maar staat is minder verg dacht ik.


Er zijn veel veelbelovende technieken waarmee ze aan het werk zijn en er zijn er al die werkbaar zijn ook in onze landen. Maar het duurt lang voordat een land eenmaal door gaat. Natuurlijk zit je met meerdere problemen vast, armere mensen, lobby groepen ( schatting dat de olie maatschappijen vorig jaar 3miljard hebben uitgegeven aan lobby groepen wereld wijd.) Daar kun je al eens een windmolen park van aanleggen.

[TommyboyNL]

Dus? Voorheen moest ook een deel van de windmoldens zelf gesubsidieerd worden. Er is dus al flinke progressie geboekt, en de prognose is dat zie ook flink door zal zetten.
Het is altijd érg makkelijk om alleen maar te focussen op nog openstaande problemen, je moet echter niet je ogen dicht doen voor de progressie die er wél al geboekt is.

[blissard]

welke progressie is er dan geboekt? Ongeacht alle mooie resultaten neemt de hoeveelheid kolengestookte kWh-en alleen maar toe. De CO2 uitstoot neemt ook alleen maar (heel veel) toe. Het effect van een veld windmolens dat wat minder kost dan 20 jaar terug is nihil en is wat mij betreft alleen maar windowdressing.
https://www.scientias.nl/...ok-in-2018-nog-flink-toe/

[TommyboyNL]

Wereldwijd neemt de CO2 uitstoot inderdaad toe, maar volgens mij waren we op nationaal niveau bezig. In Nederland kent de CO2 uitstoot al een jaar of 20 een neergaande trend.
Bron: grafiekje dat Google toont op https://www.google.com/se...&q=co2+uitstoot+nederland

[HugovB]

Kost minder is wel een understatement. Vorig jaar is al het eerste windmolenpark aanbesteed ZONDER subsidie.

[tomvld]

Klopt, maar het dure transport vanaf zee zit daar niet bij. En ook over opruimen aan eind van de levensduur is niet aan gedacht.
Ik ben voorstander maar zonder kernenergie gaat het hopeloos mis met de CO2

[blissard]

Maar met een gegarandeerde opbrengst per kWh en zonder de aanleg van het stopcontact op zee. Het is maar net wat je subsidie noemt. Het is niet zo dat je met windmolens sec op prijs per kwh kunt concurreren met reguliere opwek.

[Reactie gewijzigd door blissard op 23 juli 2024 08:17]

[Mastermind]

Ik snap niet waarom ze zonnige EU landen zoals Spanje (genoeg ruimte in die woestijnen daar) niet volbouwen met zonnepanelen/zonnereflectoren. De economie draait daar toch niet zo goed, ze zouden daar flink geld mee kunnen verdienen.
In Nederland zetten zonnepanelen imo weinig zoden aan de dijk.

Edit: Hoewel.. ik lees nu waarom daar geen zonne-energiecentrales bestaan:
https://www.spanjevandaag...-zonne-energie-in-spanje/

De grote energiebedrijven houden het tegen... zo zie je maar weer wat geld met mensen doet!

[Reactie gewijzigd door Mastermind op 23 juli 2024 08:17]

[Tokkes]

Tja nucleair stoot dan weinig co2 uit maar vraag groen links maar is waarom ze het toch niet willen. Het is voor hun toch niet groen.

Groen-links zal zich dan maar eens gaan moeten informeren. Ding is, tenzij je Noorwegen oid bent, is het maar de vraag of je stuwdammen enz zomaar ergens neer kan plempen en dan ook nog eens genoeg om betrouwbaar te voorzien in de energiebehoefte.

Een reactor zet je eigenlijk gewoon overal, (Niet op/in de buurt van een breuklijn, natuurlijk ) en daar zet je reactorgebouwen bij tot je geen plaats meer hebt. Zo groot zijn die nu ook niet.

[Reactie gewijzigd door Tokkes op 23 juli 2024 08:17]

[bbob]

Om die reden staat frankrijk er ook vol van. Deze kaart laat dat mooi per land zien: https://www.electricityma...se&remote=true&wind=false
ook welk type energie er gebruikt wordt.

Finland, Zweden, nuclear en hydro
Noorwegen vooral hydro en beetje nuclear
Frankrijk grootste deel nuclear klein beetje hydro

Hier willen ze kolen sluiten, atoom, wat blijft er nog over. Importeren vanuit andere landen dan maar.

[Pe Nis]

Groene stroom is stroom opgewekt met belastinggeld.

[cadsite]

correctie:
Als je kijkt naar de uitstoot ter plaatse van de energieopwekking.

[LOTG]

Volgens mij is die stroom vooral op papier groen. Dan kopen ze ergens weer wat certificaten en klaar. En de rest word elders opgewekt, bijvoorbeeld windmolens.

We hebben nu eenmaal geen aparte verbinding voor groene stroom, je koopt een inspannings verplichting dat er groene stroom word geproduceerd.

[jaquesparblue]

Dat is niet anders dan hoe particuliere groene stroom werkt.

[Cerberus_tm]

En de laatste keer dat ik het checkte (best lang geleden) betekende "groene stroom" bij Nuon e.d. alleen maar dat minimaal een kwart van de stroom ingekocht was bij milieuvriendelijke energiebronnen.

[TommyboyNL]

Dan pak je er ook wel de grootste boevenbende bij die er maar is
Bij veel energiemaatschappijen kan je kiezen tussen grijs, half-groen, en groen, met daarbij toelichting wat dat inhoudt. Zelf zit ik daarom bij Qurrent.
Zie hier voor hun uitleg: https://www.qurrent.nl/groene-energie
En zie hier vergelijkingen van de Consumentenbond: https://www.consumentenbond.nl/energie-vergelijken/beste https://www.consumentenbo...oenste-energieleverancier

[Jonathan-458]

Ja, ik vind persoonlijk bio massa ook absoluut niet onder "groene stroom" vallen aangezien dit alsnog energie opwekken is via verbranding en dus nog steeds redelijk wat giftige stoffen bij vrij komen.

De claim "groene stroom" is daarom, vind ik dus ook, vaak misleidend.

Daarnaast lijkt mij de herkomst van stroom moeilijk te toetsen als je het eenmaal binnen krijgt mits je zelf zonnepanelen hebt.

[Reactie gewijzigd door Jonathan-458 op 23 juli 2024 08:17]

[gooos]

Ze kopen veelal stroom in met een "groen stroom certificaat". Iets wat in mijn ogen voornamelijk een papieren verhaal is.

Het zou veel geloofwaardiger worden als datacenters hun daken volleggen met zonnepanelen, ze hebben doorgaans een enorm dakoppervlakte. Uiteraard dit zal niet hun volledige energiebehoefte kunnen opwekken dus ze zullen (altijd) wel afhankelijk van externe energie partijen, al is het maar als backup voor als er aan de zonnepanelen onderhoud gepleegd moet worden.
Hiernaast is het trouwens maar de vraag of de oudere (en nieuwe) datacenters qua dakconstructie het gewicht van zonnepanelen kunnen dragen...

[Pep7777]

Wat ik een beetje mis is een 'doel' achter dit bericht. Proberen we positief zijn over de groei van datacenters in nederland? Is het bericht dat ze teveel energie kosten. Is mij niet helemaal duidelijk
En dan te bedenken dat het meeste uiteindelijk warmte wordt. Zou wat zijn als we uit die warmte toch ook weer energie kunnen terugwinnen.

Beetje off-topic maar blijf vreemd vinden wat grafieken makers toch iedere keer weer verzinnen.
Tijdlijn van rechts naar links, gelukkig deze keer wel alles op 0 begonnen.

[Xamsix]

Is het niet fijn dat er nieuwsberichten zijn zonder specifiek doel, zodat je je eigen conclusies eraan kan verbinden? Ik mis dat soort objectiviteit nog wel eens op sites als nu.nl en nos.nl.

[hans3702]

@Pep7777

in het bron bericht en de perskit maak ik op dat
Nederland is Europees koploper datacenters
De Dutch Data Center Association presenteert vandaag haar jaarlijkse marktrapport - Amsterdam gaat
Londen voorbij als grootste Europese hub door landing grote partijen

Denk wel dat dit in het bericht had behoren te staan.

[Reactie gewijzigd door hans3702 op 23 juli 2024 08:17]

[cadsite]

Verhelderend hé, een artikel dat gewoon inhoud brengt en je de ruimte laat om zelf een mening te vormen.
Meer van dat!

[Nystran]

Ik haalde uit dit bericht dat het electriciteitsnetwerk op veel plaatsen niet berekend is op de uitbreidende datacenters (die met dubbele cijfers groeien).

[Techneut]

Precies, dat probleem van die voorlopig nog onvoldoende capaciteit van het elektriciteitsnet heeft niets, zelfs niet een heel klein beetje, met de al dan niet echte groene energie te maken. Zelfs als die energie ruim voldoende aanwezig zou zijn, dan nog blijft het transport ervan een probleem. Die groene-energie-discussie, hoe nuttig die ook mag zijn, dient dus ergens anders te worden gevoerd. Behalve dan op plaatsen waar die groene energie in de directe omgeving van die datacentra beschikbaar komt.

[Gman]

"Zou wat zijn als we uit die warmte toch ook weer energie kunnen terugwinnen."

Dat zou zeker nuttig zijn!
Echter is dat iets van de laatste paar jaar, daarvoor werd er totaal niet naar gekeken.
Ik beheer zelf enkele server ruimtes die in 2010 gebouwd zijn en de koeling daarvan pompt de warmte zo de buitenlucht in.
Terwijl in de kelder een enorme warmte installatie staat met ditto gasverbruik, dat zou mooi gecombineerd kunnen worden.

Recent kregen we de gemeente op bezoek die de energie efficiëntie kwam bekijken.
Dat kon beter maar zeker ook veel slechter (we hebben interne kast koeling + blindplaten bijvoorbeeld wat goed is!).

De koel installatie gaat +-12 jaar mee dus die kan over 2~3 jaar vervangen worden.

[Pep7777]

Koel!

Misschien is een warmtepomp wat, al de server warmte de grond in pompen en er uit pompen wat nodig is.
Maar dat kost ook flink geld, maar wie weet met richtlijn/wet overheid van gasgestookt af wordt het toch rendabel

[haarbal]

3x Borssele. best flink.

[Madman_K]

Er is in NL een totaal productievermogen van 32.500MW (kan/wordt lang niet max. benut)
https://wisenederland.nl/energie-nederland-1950-tot-2018
1391MW hiervan komt neer op 4,3%

Als de data centers 365/24 dat vemogen vragen kom je op 12miljard kWh uit.
Dat komt zelfs uit op 10% van al het verbruik in nederland.
Of zit ik nu verkeerd?

[styno]

Je kan dat op verschillende manieren bekijken. Ons dagelijkse piek/dal gebruik in Nederland is circa 12/8 GW, in dat opzicht is 1.4GW door alleen de datacenters best significant: 12 - 18% respectievelijk.

[TommyboyNL]

Aan de andere kant is dit maar 0,75x Clauscentrale.

[DeKemp]

Borssele is dan ook maar een kleine centrale.

[CaptJackSparrow]

Als transport een probleem is dan bouw je die databoerderijen dus naast energiecentrales. Om die afstand te overbruggen heb je geen 7 jaar nodig lijkt me. En dan allemaal de afvalwarmte zoveel mogelijk nuttig hergebruiken. Desnoods in de zomer de grond in pompen en in de winter weer oppompen en voor stadsverwarming en/of kastuinbouw gebruiken.

[Groningerkoek]

Elke centrale kent momenten door onderhoud of storing dat de capaciteit drastisch word verlaagd of zelfs geheel wegvalt, je moet dus nog steeds die capaciteit op het net hebben om het van andere centrales naar het datacenter te krijgen.

[CaptJackSparrow]

Je zet ze alleen bij centrales met meer dan één generatorunit. Dat die alletwee tegelijk uitvallen is minder waarschijnlijk. Je zult geen datacentrum willen neerzetten dat meer verbruikt dan één generatorunit kan opbrengen natuurlijk.

En als er een unit uitvalt betekent dat dat de uitgaande transportcapaciteit van die centrale vrijkomt om zonodig energie náár die centrale, en dus ook naar het naastgelegen datacentrum te pompen. Die draadjes werken twee kanten op.

Naarmate je verder van zo'n centrale komt des te meer vertakkingen er zijn waarlangs dan energie van meerdere andere centrales kan worden aangevoerd om in de behoefte te voorzien.

[Groningerkoek]

Twee units.. 1 is in ombouw wat 2 weken duurt, de ander krijgt een storing en het datacentrum gaat plat.

Verder zeg je dat men dus energie van andere centrales naar het datacentrum kan pompen, dus moet er een aansluiting op het net en dus moet het net die capaciteit hebben.

Het maakt niet uit wat je verzint, grotere vraag betekend uitbreiding van het net.

[CaptJackSparrow]

Zodra de stroom niet van de centrale naar de huizen gaat kan het dus de andere kant op. Er is de nodige 'overlap' in de infrastructuur. Beetje 'mesh'-achtig. Met de marge die er in die verbindingen naar misschien 5 andere centrales zit in dat netwerk kun je die dan de andere kant op laten gaan en van vijf aanvoeren uiteindelijk weer één grote aanvoer maken. Want die kabel die direct in verbinding staat met de tijdelijk niet werkende centrale heeft per definitie genoeg capaciteit. Een datacentrum op een willekeurige locatie heeft niet zo'n uitgebreide verbinding met de rest van het netwerk die een centrale op zo'n knooppunt wel heeft.

[Groningerkoek]

En het net heeft voldoende overcapaciteit om dat vermogen bij die specifieke aftakking te krijgen?

Je doet nogal wat aannames hier.

Feit is dat er een groeiend capaciteitsprobleem is aangaande het netwerk, en datacenters bouwen vergroot dat probleem alleen maar en dit los je niet op door ergens zomaar een centrale bij te bouwen en die op het net aan te sluiten. Verder worden datacenters sneller bijgebouwd dan dat het net kan worden gewijzigd. Dit gaat problemen geven, en ik zie over 3 jaar het rustig gebeuren dat een bedrijf zijn plannen voor een datacenter wel in de ijskast kan gooien omdat de netwerkbeheerder stelt dat de eerste 6 jaar die capaciteit gewoon niet leverbaar is.

[TheGhostInc]

Dat is alleen een probleem als >50% van de energie van de centrale naar die datacenters gaat.
Anders liggen er namelijk al hele dikke kabels van de centrale naar de rest van het net. Als de centrale uit staat gebruik je die als voeding.

[Groningerkoek]

En die kun je dus alleen als voeding gebruiken mits de rest van het net die capaciteit op die plek kan krijgen, en dat is nou juist het grote probleem. Je kunt niet zomaar een centrale bijbouwen, kabels naar het hoofdnet/koppelnet brengen, vingers kruisen en hopen op het beste. De mogelijkheid tot distributie is de grote bottleneck in dit verhaal.

[Caayn]

Dat kan, totdat je de centrale moet sluiten vanwege nieuwe wetten/politie/etc wat een heel gebied kan ontwrichten.

Neem bijvoorbeeld de MPP3, de meest efficiënte en schoonste kool-/gas-/biomassacentrale van de wereld. Water* wat de centrale gebruikt om te koelen wordt door een andere bedrijf gebruikt om vloeibaar gas te verdampen, zodat dat proces geen extra energie kost en dus CO2 uitstoot vermindert. De samenwerking van de bedrijven met de centrale werkt mooi. Maar er zijn genoeg discussies gaande om de centrale te sluiten vanwege klimaatdoelen waardoor je gelijk een gebied ontwricht. En je als bedrijf wat op de centrale leunt dus gelijk met de gebakken peren zit.

*Wat rechtstreeks uit de zee wordt gepompt dankzij de ligging.

[Reactie gewijzigd door Caayn op 23 juli 2024 08:17]

[gooos]

Datacenters worden bij voorkeur vanaf 2 kanten van stroom voorzien in verband met redundancy, dus ze komen altijd wel ergens ook andere infrastructuur tegen.
Ik weet van een van de NL datacenters waar wij op werk gebruik van maken dat hun 1.5 MW uitbreiding 3 jaar langer heeft geduurd dan gedacht omdat er met die capaciteit extra in de grond een aantal hotspots in de grond zou ontstaan in het gebied er omheen. Het voorkomen van deze hotspots heeft heel veel aanpassingen in de grond gekost.

Bij een van onze eigen datacenters in DE is uiteindelijk, om de stroomredudancy mogelijk te maken, ruim 27 km nieuwe hoogspanningskabels aangelegd zodat het B-path vanaf een ander deel van het stroomnet gevoegd kon worden.

[Marchel]

Leuk weetje voor de Tweaker; dat INTERCONNECT in Eindhoven momenteel een uitbreiding aan het bouwen is van 3000m2, en dat er in Den Bosch een nieuw Tier 3 Datacenter gebouwd gaat worden van 1500m2. Ook in Brabant nog genoeg innovatie en groei binnen deze branche 😁

[Olaf van der Spek]

Innovatie zoals?

[Marchel]

Servers niet koelen in een rack, maar in een bad met olie? Ecoracks in Eindhoven heeft dit als ik me niet vergis.

[wica]

Dat is geen Innovatie, heb het een aantal jaar geleden al in productie gezien.
Dus over welke innovatie hebben we het?

[vlaaing peerd]

Vooralsnog kom er warmte vrij en die moet gekoeld worden. Het grote voordeel is dat de omgeving niet zo koel gehouden hoeft te worden, maar ik zie een datacenter engineer nou ook niet bepaald bij 40 graad een nieuwe kast in een rack schuiven.

@Anoniem: 116015 bij Oil Immersion word gewoon minerale olie gebruikt, hoewel tweakers al eens hebben geverifieerd dat frituurvet ook goed koelende eigenschappen heeft.

En anders kun je nog altijd een cateringservice beginnen met de restwarmte.

[Teunvangils]

Gezien de geschiedenis van Interconnect (Den Bosch) en roest (op servers van klanten) heb ik hier een beetje mijn twijfels over

[Reactie gewijzigd door Teunvangils op 23 juli 2024 08:17]

[Soldaatje]

https://itexecutive.nl/te...klaar-immersed-computing/
https://ecoracks.nl/content.php

Dus het klopt wel, en juist geen roest meer.
En inderdaad medicinale olie.

[Reactie gewijzigd door Soldaatje op 23 juli 2024 08:17]

[deknegt]

Wat voor een olie is dat? Kan je er op vrijdag ook de bittergarnituren in opwarmen?

[dmantione]

Er wordt medicinale olie voor gebruikt. Medicinale olie is aantrekkelijk omdat het voor degenen die er mee in contact komen ongevaarlijk is, het goede warmtegeleidende eigenschappen heeft, de juiste viscositeit en redelijk moeilijk te ontvlammen is.

[Reactie gewijzigd door dmantione op 23 juli 2024 08:17]

[Adaolin]

Off-topic:
Medicinale olie? Dus een lek en het hele datacenter is zo high als een Vlaamse Papagaai?

On-topic:
Waarom medicinale olie en niet mineraal olie zoals veel andere "kleinere" builds, zoals de aquarium PC van LTT?

[dmantione]

Ik denk dat we het niet over hetzelfde hebben. Ik bedoel dus niet wietolie, maar eerder zoiets als dit:

http://www.oliehandel.nl/product/paraflo-15-1l-79923

[styno]

Bijv. Deze van 3M, welke een erg laag kookpunt hebben voor efficiente warmteoverdracht.

[Reactie gewijzigd door styno op 23 juli 2024 08:17]

[Marchel]

Ik denk niet dat je frietjes lekker krokant gaan worden van deze olie

[Umbrah]

offtopic:
Misschien beter geen HK topics linken - lang niet iedereen (zelfs langgedienden) kunnen er in.

En nee -- deze olie is niet van het soort compositie waar je levensmiddelen in wilt doen, allemin dat je de kool-aid in een PC waterkoeler wilt drinken. Iets met biociden e.d...

[Naafkap]

Ernstig. En als je bedenkt dat we straks ook nog onze auto moeten opladen, ons huis moeten verwarmen met een warmtepomp en elektrisch moeten gaan koken..? En dat allemaal met steeds minder fossiele centrales? Ik ben benieuwd hoe Nederland dit gaat organiseren.

[TommyboyNL]

Met decentrale opwekking in combinatie met smart grids kom je een flink eind. Ook het intelligenter inzetten van reeds bestaande infra behoort tot de mogelijkheden; denk bijvoorbeeld aan het gebruik van de accu van je elektrische auto tijdens momenten met piekbelastingen (en het laden daarvan tijdens juist de dalen in belastingen), mits je je auto op dat moment (of er vlak na) niet nodig hebt.

[ReneK]

Hmm...1391 MW is best fors. Met 17 miljoen inwoners betekent dat een vermogen van 82 Watt per inwoner, wat neerkomt op ca. 160 Euro per jaar per Nederlander (voor het gemak er even van uitgaand dat het energieverbruik van datacenters 24/7 ongeveer constant is, wellicht wordt er geoptimaliseerd naar de hoeveelheid dataverkeer).

Ter vergelijking: een gemiddeld huishouden in NL gebruikt ca. 3000 kWh per jaar, wat neerkomt op een gemiddeld vermogen van 3000 / 24*365 = 342 Watt per huishouden. Met 2.2 persoon per huishouden in NL komt dat er op neer dat iedere inwoner gemiddeld 155 Watt verbruikt.

82 Watt extra per inwoner lijkt me dan ook best fors.

NB: Ik heb het verbruik van de industrie en andere grootverbruikers buiten beschouwing gelaten. Dat geeft natuurlijk een ander beeld. Het ging mij er alleen om die 1391 MW even in perspectief te plaatsen.

[TommyboyNL]

Ja, dat verbruik is hoog. Daar staat tegenover dat ons complete leven aan elkaar hangt van computers, netwerken, dataopslag en de ondersteunende diensten.
De 160 euro klopt gelukkig niet. Grootverbruikers krijgen een veel gunstiger stroomtarief, reken op een factor 10 verschil. Dit heeft er deels mee te maken dat die grootverbruikers direct op de 10kV of 150kV aangesloten worden, en vervolgens zelf uit mogen zoeken hoe ze daar een bruikbare spanning van maken.

[vinkjb]

wat zijn we lekker groen bezig

[snippiestgem]

wat zijn we lekker groen bezig

Dat heeft niet zozeer te maken met het verbruik van de datacenters, maar met de manier waarop de stroom voor deze datacenters opgewekt wordt. Jouw reactie slaat de plank dus een beetje mis.

Jij kan er toch ook niks aan doen dat een bepaald percentage van de stroom die je gebruikt om deze reactie te typen met kolen opgewekt is?

[Reactie gewijzigd door snippiestgem op 23 juli 2024 08:17]

[Olaf van der Spek]

Groene stroom gebruiken voor datacenters betekent minder groene stroom voor iets anders... productie van al die hardware en gebouwen kost ook wat (milieu), dus hij heeft toch gewoon een punt?

[RefriedNoodle]

Groene stroom gebruiken voor datacenters betekent minder groene stroom voor iets anders...

...sorry, wat? Dus als ik mijn huis op groene stroom laat draaien, is dat volgens jou dus ook minder goed voor het milieu... want minder groene stroom voor iets anders? Ik snap deze gedachtegang niet... Je hebt liever dat datacenters op grijze stroom draaien?

[Olaf van der Spek]

...sorry, wat?

Geen energie / stroom verbruiken > groene stroom verbruiken.

[OverSoft]

Aha, dus jij zegt: "Zet al die servers maar uit, die zijn niet nodig"?

Juist. Ik durf wel de stellen dat 40% van de Nederlandse economie uit dienstverlening, IT en IT afhankelijke diensten komt.
Die servers voegen wel degelijk iets toe...

[Bor]

En toch heb je daar een punt gezien er in veel gevallen naar beneden geschaald kan worden bij minder vraag wat lang niet altijd gebeurd. Er zijn veel bedrijven die de servers 24x7 laten draaien terwijl deze misschien alleen maar tijdens kantooruren nodig zijn of mogelijk kan men tijdens dal uren met veel minder capaciteit af. Het vermogen wat je dan niet verbruikt kan inderdaad voor iets anders worden gebruikt of is helemaal niet nodig. Denk hierbij niet alleen aan servers maar ook alle randzaken er omheen zoals koeling etc.

[OverSoft]

Verreweg het grootste gedeelte van het serverpark is al gevirtualiseerd en wordt dus beter gebruikt dan simpele idle servers.

Daarnaast gebruiken idle servers aanzienlijk minder vermogen (maar inderdaad nog steeds wel wat) dan servers die vol belast worden. Uiteraard zijn datacenters al jaren zo slim dat hier ook de koeling op- en afgeschaald wordt aan de hand van belasting.

[Tiimmeh]

Niet helemaal. Als er iets bijgebouwd word dat groene stroom wil dan moet je inderdaad de toevoer groene stroom delen (op korte termijn), maar in het grote plaatje is er netto meer vraag naar groene stroom en word er dus bijgebouwd. Immers zijn er dan meer klanten die de leverancier betalen voor groene stroom.

Het feit "dat het Nederlandse stroomnet de groei van datacenters niet aankan" duidt overigens wel erop dat de korte termijn oplossing minder groen zal zijn. Is er nieuws over hoe 'groen' dit soort nieuwe datacenters zijn?

EDIT: zie dat mijn vraag hieronder beantwoord is door @Inspired

[Reactie gewijzigd door Tiimmeh op 23 juli 2024 08:17]

[z.jeroen]

Zolang in Noorwegen het aanbod van groene stroom groter is dan de vraag zorgt het certificatensysteem ervoor dat meer vraag naar groene stroom in Nederland leidt tot opwekken van meer grijze stroom in Nederland. De grijze stroom in NL wordt hier als groen verkocht (met certificaat) en de groene stroom uit Noorwegen wordt daar als grijs verkocht.

[TommyboyNL]

Laten we de discussie eens omdraaien; Kom dan eens met een beter voorstel? Momenteel ben je alleen maar alles aan het afkraken zonder een ook maar enigzins werkbaar alternatief te suggereren.
Ja, de huidige certificatenmethode is niet ideaal. Het is echter de minst slechte oplossing die er momenteel is.

[z.jeroen]

Ik kraak het niet af, maar zet alleen vraagtekens bij claims als “er wordt meer groene energie geproduceerd door het certificatensysteem” en “deze datacenters zijn groen.” Ik mag alleen vragen stellen als ik een alternatief heb?

Definieer “minst slechte oplossing” en voor wat is het precies een oplossing? Zullen we uiteindelijk zelf niet ook volledig van de kolen en het gas af gaan? En leiden die certificaten dan niet tot uitstel daarvan? Ik geloof dat je het alternatief zelf ook wel kunt raden nu.

[TommyboyNL]

Als je alleen maar vragen stelt zonder na te denken over een mogelijke oplossing, ben je onderdeel van het probleem. Het is heel makkelijk en populistisch om te zeggen dat het helemaal fout is hoe het nu gaat of hoe we het nu doen, maar daarmee komen we niet dichter bij een oplossing.
Je mag dus prima vragen stellen zonder een potentieel alternatief voor te stellen, maar dat is weinig constructief.

[z.jeroen]

We moeten van de kolen en het gas af en zelf groene energie opwekken. Ik dacht dat dat alternatief wel duidelijk was. Of we zetten die datacenters op een plek waar wel groene energie wordt opgewekt. Transport van energie geeft alleen maar verlies. Jammer dat de discussie je niet bevalt en je me persoonlijk aanvalt.

[TommyboyNL]

"Meer groene energie opwekken" is een doel, niet een middel. Hoe zie je die energiemix voor je? Hoe gaan we voldoende leveringszekerheid garanderen? Wie gaat dat direct danwel indirect betalen?
Groene stroom certificaten zijn één van de incentives voor landen en/of bedrijven om meer groene energie te produceren, omdat daarmee gewoon geld te verdienen is.

[Tiimmeh]

Ik vind het anders een best werkbare situatie. Wat moet Noorwegen anders met het overschot groene energie?

[snippiestgem]

productie van al die hardware en gebouwen kost ook wat (milieu)

Volgens mij gaat dit artikel over de stroom die verbruikt wordt door deze datacenters, niet de materialen waarvan deze datacenters gebouwd worden.

[Reactie gewijzigd door snippiestgem op 23 juli 2024 08:17]

[EnigmaNL]

Wat maakt het uit wie de groene stroom gebruikt? Als het maar groen is... Een datacenter die niet groen is zou anders grijze stroom gebruiken aangezien er toch behoefte naar is.

[Anoniem: 310408]

Groene stroom gebruiken voor datacenters betekent minder groene stroom voor iets anders... productie van al die hardware en gebouwen kost ook wat (milieu), dus hij heeft toch gewoon een punt?

Als je je daar zorgen over maakt is de eerste stap minder online zijn en minder reacties plaatsen!

[theobril]

Hier gaat Olaf niet om kunnen lachen

[Olaf van der Spek]

[Inspired]

Volgens de DDA gebruikt 80 procent van zijn deelnemers uitsluitend groene stroom en hergebruikt 46 procent restwarmte.

Neem aan dat je het sarcastisch bedoelt? Zo slecht doen we het niet als je het afzet tegen andere landen.

[Tortelli]

Heb altijd het gevoel als ik dit soort berichten lees, dat we veel meer groene stroom verbruiken dan er werkelijk beschikbaar is in Nederland .

[TommyboyNL]

Klopt. Daarom kopen we groene-stroom certificaten van bijvoorbeeld Noorwegen waar ze veel groene stroom opwekken door middel van stuwmeren.

[z.jeroen]

Leuk, maar het kopen van die certificaten leidt niet tot opwekken van meer groene stroom.

[TommyboyNL]

Waarom niet? Als er meer vraag naar certificaten dan aanbod is, zullen de prijzen daarvan stijgen en is het snel rendabel om windmolens/stuwdammen/zonneparken bij te bouwen voor extra certificaten.

[z.jeroen]

Maar als het energieverbruik in Noorwegen constant blijft (zeg) dan kun je daar toch geen extra stuwdam bouwen? Dan wek je energie op die je niet gebruikt, alleen om het certificaat te verkopen? Of stel je voor om de stroom vanuit Noorwegen hiernaartoe te laten stromen? Dan heb je geen certificaat nodig. Of stel je voor om in NL windmolens te bouwen? Dan heb je ook geen certificaat nodig.

[TommyboyNL]

Stroom vanuit Noorwegen naar Nederland transporteren klinkt als een briljant idee! Laten we daarvoor een HVDC kabel neerleggen over de zeebodem die in Groningen aan land komt. Om de kabel makkelijk te kunnen identificeren noemen we hem naar de eerste drie letters uit de naam van beide landen. NedNor, of misschien wel NorNed.
Het certificaat blijft overigens gewoon nodig.

[Reactie gewijzigd door TommyboyNL op 23 juli 2024 08:17]

[z.jeroen]

Uit jouw bron: “Er is kritiek op de verkoop van stroom vanuit Noorwegen in Nederland dat als "groene" stroom wordt aangemerkt. Deze stroom is dan wel opgewekt door waterkracht maar dankzij de zelfde kabel ontvangt Noorwegen 's nachts Nederlandse stroom opgewekt door gas- en kolencentrales. Er wordt dus niets extra aan waterkracht opgewekt. [3]”

[TommyboyNL]

Keerzijde: Noorwegen weet donders goed wat hun certificaten waard zijn, die krengen worden gewoon verhandeld alsof het aandelen zijn. Als die koers genoeg stijgt zullen ze vanzelf meer stuwen bouwen en dus de energiemix vergroenen.

[dikkechaap]

Jawel, want het maakt het opwekken van groene stroom rendabeler, dus zullen er meer partijen investeren in het opwekken ervan.
Maar dat het een vreemd systeem is ben ik met je eens.

[Ritseb]

Dat klopt, we produceren zelf 12.5%. De rest wordt ingekocht vanuit het buitenland.

[Tortelli]

Was net zoekende naar wat feiten o.a. ren21 heeft zeer veel informatie over de status in verschillende landen, kon echter niet zo 123 iets recents van Nederland vinden.

[Anoniem: 310408]

Klopt, het merendeel word geïmporteerd. Omdat de prijs iets hoger ligt is het een goed exportproduct voor veel landen.

[z.jeroen]

Het lijkt erop dat alleen het label “groen” wordt geïmporteerd, niet de stroom zelf.

[TommyboyNL]

Niet alleen het label wordt geimporteerd, maar daarmee wordt ook de productieverplichting geexporteerd. Netto dus het zelfde resultaat voor het milieu als een windmolen in je achtertuin zetten.

[z.jeroen]

Wat jij zegt werkt alleen als Noorwegen daadwerkelijk meer (groen) gaat produceren. (En misschien gebeurt dat ook, geen idee.) Het idee van die certificaten is juist dat de stroom en het label zijn losgekoppeld. Het is niet per se hetzelfde resultaat voor het milieu als een windmolen in NL bijbouwen.

[poktor]

Kijk ns naar wat er naar raffinaderijen gaat. Dan is dit een lachertje.

[sjaool]

En dan durven ze het niet aan om een paar kerncentrales te bouwen. Dat is beter dan het land en water vol leggen met zonnepanelen en vol te bouwen met die lelijke windmolens.

[Pietervs]

De daken waar zonnepanelen op liggen hebben er anders geen last van, net als de mensen die eronder wonen/werken...

[TommyboyNL]

Daarom heeft sjaool het over land en water, en niet over daken.

[Pietervs]

Mijn punt (hoewel niet duidelijk genoeg) was dat er in Nederland heel veel daken zijn die volgelegd kunnen worden, voordat we water of land vol gaan leggen...

[TommyboyNL]

Helaas is dat dus niet het geval. Nota bene vandaag nog bij de NOS dat er weer vele plannen zijn voor drijvende zonnepanelen, en dat dit op meerdere plaatsen al toegepast wordt. Ook zijn er al meerdere solar farms geplaatst op grasland dat prima dienst had kunnen doen als agrarisch land.

[Pietervs]

Klopt, en dat is jammer.
Het lijkt mij zinniger om eerst de daken vol te leggen: daar liggen de panelen niemand in de weg, hoeft er geen landbouwgrond of watergebied opgeofferd te worden terwijl de opbrengsten eerder hoger dan lager zullen zijn.
Het feit dat drijvende panelen gemaakt kunnen worden maakt het daarom niet per se een goed idee.

[denkster]

Liggen er al zonnepanelen op die datacenters? Nee?
Dan is de stroomprijs voor grootverbruik te laag!
Maak die eerst eens gelijk aan wat wij kleinverbruikers betalen (3x zo veel!).
Je zal zien dat wr dan heel veel daken beschikbaar komen.

[Pietervs]

Helemaal mee eens.
Natuurlijk krijgen grootverbruikers korting, maar het is nogal vreemd dat de grens al bij 10.000 KWh ligt. Die mag gerust 10 tot 25x hoger komen te liggen.

[Wraldpyk]

Ik vraag me af hoeveel % (of hoe weinig eigenlijk) wordt gebruikt door diensten als Paperspace & Shadow.Tech die allemaal GPU's er in hebben hangen. Shadow bereikt heel Duitsland met hun datacenter in Amsterdam bijvoorbeeld.

[Blasterxp]

Over een tijdje is het internet/IT sneller als de zon buiten schijnt ...