De Europese ruimtevaartorganisatie ESA en het Russische Roskosmos hebben woensdag Mars bereikt met ruimtevaartuig TGO en met Schiaparelli, bij een missie om sporen van leven te ontdekken. TGO is in een baan om Mars gebracht, terwijl Schiaparelli op het oppervlak is geland.
Afgelopen zondag namen de Trace Gas Orbiter en Schiaparelli afscheid van elkaar waarna de lander zijn gang naar de planeet inzette. Om ongeveer 15.45 uur bereikte de lander het oppervlak, maar het duurt lang voor er een signaal met details over de landing komt. Hoe dan ook duurt het bijna tien minuten voor het signaal van de uhf-antennes de aarde bereiken, maar dit keer was het lang wachten op een teken van leven via het Melacom-communicatiesysteem van de Mars Express-sonde, die de afdaling had opgenomen. Deze sonde is al sinds 2003 in een baan om Mars. Het is op het moment van publiceren niet duidelijk of de sonde een succesvolle landing heeft gehad of dat er iets is misgegaan.
TGO en Schiaparelli zijn onderdeel van de ExoMars-missie van de ESA en Roskosmos. Doel van de missie is om te ontdekken of er ooit leven is geweest, of nog is, op de rode planeet. De naam ExoMars komt van exobiologie: het mogelijke bestaan van leven buiten de aarde.
De Trace Gas Orbiter gaat vanaf zijn elliptische baan op 400 kilometer hoogte de hoeveelheid methaan en andere gassen in de atmosfeer van Mars analyseren, evenals de verspreiding van de hoeveelheden. Dit moet de wetenschappers een idee geven of de gassen een biologische of geologische oorsprong hebben. De TGO moet daarnaast als communicatierelay fungeren bij een tweede deel van de ExoMars-missie. De lancering hiervoor zal pas in 2020 plaatsvinden en brengt een Marsrover en een wetenschappelijk platform naar de planeet.
Schiaparelli is een zogenoemde Entry, descent and landing Demonstrator Module, met een diameter van 1,65 meter en een hoogte van 1,8 meter. Deze stationaire module verricht onder andere metingen aan het elektrisch veld van Mars, om de rol van dit veld bij de vorming van stofstormen te achterhalen.
De module is ontwikkeld om meetgegevens te verkrijgen tijdens de afdaling in de atmosfeer en de landing. Een kleine camera maakt 15 monochrome foto's van de landing, maar niet van het oppervlak. Na de landing zorgt een klein meteorologisch station aan boord nog enkele dagen voor nieuwe data over de weersomstandigheden en de elektrische eigenschappen van de atmosfeer.
Update, 21.40: Nog altijd is onduidelijk of de EDM Schiaparelli een nette landing of een crashlanding heeft gemaakt. Als het een nette landing betrof, zouden de accu's de module drie tot tien dagen in leven moeten kunnen houden met mogelijkheden van dien om de communicatie te herstellen. Dat meldt de ESA in een persbericht.