Richtlijn over delen van passagiersgegevens krijgt goedkeuring van Europarlement

Het Europarlement heeft donderdag ingestemd met een nieuwe richtlijn over het opslaan en delen van passagiersgegevens. Deze gegevens mogen ingezet worden voor de bestrijding van terrorisme en zware criminaliteit.

De gegevens mogen alleen maar in bepaalde gevallen gedeeld worden en alleen met het doel om terrorisme en zware criminaliteit 'te voorkomen, op te sporen, te onderzoeken en te vervolgen'. Het delen gebeurt tussen lidstaten bij vluchten van en naar de EU. Het is ook mogelijk om vluchten binnen de EU in de gaten te houden. Daarbij moet een lidstaat echter de Europese Commissie op de hoogte stellen.

Het doel van de richtlijn is dat gegevens van personen die een vlucht boeken opgeslagen worden als Passenger Name Records. Daaronder vallen bijvoorbeeld paspoortgegevens, contactinformatie, reisschema en betaalgegevens. Normaal gesproken doen de luchtvaartmaatschappijen dit zelf, maar als de richtlijn van kracht wordt, moeten zij deze doorgeven aan zogenaamde 'Passenger Information Units' die elke lidstaat moet oprichten.

Die units bewaren die gegevens zes maanden. Na deze periode anonimiseren zij deze gegevens en slaan ze die voor nog eens 4,5 jaar op. Bijzondere persoonsgegevens, die bijvoorbeeld informatie verschaffen over ras, godsdienst en seksuele voorkeur mogen daar niet tussen zitten.

In een persbericht laat de vicevoorzitter van de Europese Commissie, Frans Timmermans, weten dat deze richtlijn een belangrijke stap is, vooral na de aanslagen die hebben plaatsgevonden in Parijs en Brussel. Een voorstel voor de richtlijn werd al in 2011 ingediend en eind 2015 volgde er een politiek akkoord. De voorbereiding van de wetgeving duurde lang, omdat er onder andere grote privacybezwaren aan het voorstel verbonden waren. Deze zijn nog steeds niet volledig weggenomen.

Er is veel kritiek op de richtlijn, omdat deze een zware inbreuk zou vormen op de privacy van burgers. Zo stelt de burgerrechtenorganisatie European Digital Rights dat de wetgeving niets toevoegt. De opgeslagen gegevens zouden immers via een gerechtelijk bevel alsnog voor opsporingsdiensten toegankelijk zijn. Ook zou het anonimiseren van de gegevens eenvoudig omkeerbaar zijn. De richtlijn moet nog goedgekeurd worden door de Raad van Ministers. Daarna hebben lidstaten twee jaar de tijd om deze om te zetten in nationale wetgeving.

Reacties (34)

Wat ik niet begrijp is dat elke lidstaat afzonderlijk een dergelijke unit moet opzetten om vervolgens daar de data in op te slaan. Is het niet beter om dit centraal bij de EU op te slaan zodat er zicht is op wat er met deze gegevens gebeurt?

Los van dit erg grote bewzaar, wat mij betreft, krijg je nu natuurlijk dat elk land zijn eigen gegevens gaat zitten opslaan en bij houden dat persoon x in land A bekend is Land b maar weer met iets oudere/andere data waardoor je een wildgroei van informatie over die ene persoon krijgt. Dat is toch volkomen niet onderhoudbaar?

Laat staan al deze losstaande units met elkaar te laten samenwerken om data te combineren.

Ik moet spontaan denken aan blockchain technologie die hiervoor gebruikt zou kunnen worden. Dan weet je zeker dat de data bij alle lidstaten klopt. Uiteraard niet publiek toegankelijk voor iedereen, maar open voor de lidstaten. Misschien iets te idealistisch, though .

[Reactie gewijzigd door Greyish op 14 april 2016 17:21]

Waarom zou je het centraal regelen? De communicatie tussen de verschillende instanties uit verschillende landen loopt toch meer dan prima? Ow, wacht..

het wordt tijd at burgers gechipt worden en getracked worden middels satelieten dan hebbben overheden eindelijk totale controle

Het feit dat de VS. waarschuwde voor de Brusselse aanslagpleger / jihadist, die van Turkije naar NL vliegt, laat toch zien dat de VS. op de hoogte is van de vluchtgegevens binnen de EU. Er dus al lang uitgewisseld wordt.

Wat jij zegt is de natte droom van Verhofstad, hij wilt een centrale opsporingsinstantie. Opzich is dat best redelijk, maar hij wilt er 1 die geen last heeft van wetgeving.
Als hij dat voor elkaar krijgt is het helemaal over met onze privacy, want hij kan jou dan volgens een wet die hij zelf schrijft oppakken zonder ook maar enige verdenking van iets. (laat staan met bewijzen)

Die privacy is niet 'meer weg' als het centraal gebeurt, die ben je toch al kwijt. Als je me m'n privacy afneemt, doe het dan op z'n minst goed in plaats van al dat aankloten.

Elke keer na zo'n gebeurtenis wil men extra informatie aanspreken terwijl de aanslagen toch juist hebben aangetoond dat onze diensten niet kunnen omgaan met de reeds beschikbare gegevens.

De daders waren allemaal gekend bij het gerecht, stonden op de lijst met teruggekeerde syriëstrijders, gedroegen zich verdacht wat werd gemeld bij lokale politie etc. Echter sloegen de diensten er niet in het overzicht te bewaren of de link te maken.

Wat gaat deze databank hiertoe bijdragen? Ik zou zeggen niets. Men moet eerst erin slagen om bestaande informatie te gebruiken en dan kunnen we van daaruit wel verder werken. Extra databanken aanleggen zonder iets meer geeft gewoon een gevoel van schijnveiligheid.

Het zoeken naar terroristische activiteiten in de enorme hoeveelheid verzamelde beschikbare data is zoiets als het zoeken naar een speld in een hooiberg. Telkenmale als na aanslagen blijkt dat de aanslagplegers wel degelijk in de verzamelde gegevens te vinden waren, maar de gegevens niet (tijdig) boven water zijn gekomen, besluit de overheid de hoeveelheid hooi te laten groeien.

"Het zoeken naar terroristische activiteiten in de enorme hoeveelheid verzamelde beschikbare data is zoiets als het zoeken naar een speld in een hooiberg."

Dat probleem is begrijpelijk en kan nooit helemaal opgelost worden. Maar de staat van "intelligence" is vele malen erger: zelfs wanneer de info op een presenteerblaadje wordt aangereikt, en er dus helemaal geen sprake is van een zoek aktie, wordt er niets mee gedaan. Zie het voorval van de teruggekeerde Syrier die via NL terugkwam. Zie de openbaring van Belgie dat ze geen enkele Syrie ganger monitoren vorige week.

En zelfs al zou het opslaan van gegevens ook maar een verre suggestie van controle geven, en een risicoverhoging om mensen als terroristen op te pakken, dan adapteren terroristen eenvoudig door op een andere manier te reizen.

Volgens mij heeft die adaptie trouwens al plaatsgevonden. Wat ik in de media heb gehoord is dat personen in auto's over grenzen zijn verplaatst, en dat er wordt meegelift op de vluchtelingenstroom vanuit Turkije. Eigenlijk zijn bijna alle andere vervoersvormen als optie al meer aannemelijk dan de luchtvaart.

Iedere maatregel die met eenvoudige adaptie is te omzeilen is om die reden futiel, als met plakband gaatjes van een vergiet dichtplakken terwijl het gevuld is met water.

Maatregelen als deze passagiersgegevensoogstmachine is een ongerichte maatregel die thuishoort in de periode van na 1950, toen aan industriële oplossingen nog ongekende mogelijkheden werden toegedicht. Ongerichte maatregelen kosten heel veel energie en zijn zo eenvoudig te pareren. Om de zinloosheid ervan te onderstrepen kan gevraagd worden hoe we het gaan doen met de treinen, bussen en autosnelwegen. De laatste aanslag was in een trein, en niet in een vliegtuig. Een ongemakkelijke waarheid waar iedereen de ogen voor sluit. Dat is niet te doen, wordt dan gemompeld. Waarom deze vliegtuigpassagiersmaatregel dan wel? Omdat ze nog net doenlijk is? Laat onze veiligheidsdiensten gaan infiltreren in die terroristische netwerken. Misschien is daar iets te leren hoe met eenvoudige middelen is te adapteren naar een veranderende werkelijkheid.

Waarom zijn deze gegevens nodig om "terrorisme" te bestrijden. Een goede controle om er voor te zorgen dat niemand met explosieven of andere wapens een vliegtuig binnenstapt lijkt me zinvoller.

Het gevolg van het bestuderen van deze data zal zijn dat passagiers die uit de toon vallen een vinkje achter hun naam krijgen en worden lastig gevallen door autoriteiten voor en tijdens hun vliegreis.

Dat blijft schijnveiligheid denk ik. Terrorisme bestrjiden door middel van een aantal poortjes meer op een vliegveld zal niet werken. Een terrorist vindt wel een weg in, anders maakt hij er wel een.

En anders blazen ze zich wel op of gaan ze in de rondte schieten in het openbare gedeelte van het vliegveld - zie Brussel. Of ze verplaatsen zich naar het busstation, of een treinstation, of een straatmarkt. Of die doden nu op een vliegveld of een andere plek vallen zal een beetje terrorist denk ik redelijk een bal jeuken.
Maar ondertussen wordt het gewone volk (diegenen die per definitie altijd de hoogste prijs betalen bij een aanslag - niet alleen qua slachtoffers, maar vooral ook door de nasleep en de wijze waarop de dames en heren politici ermee aan de haal gaan), wel meer en meer digitaal gevolgd en geoormerkt - allemaal in het kader van schijnveiligheid...
Vraag me soms wel eens af wie nou daadwerkelijk het grootste gevaar voor onze westerse normen, waarden, levensstijl en vrijheden zijn. Ik vermoed diegenen die er voor de bühne de grootste waffel over hebben, maar zodra de camera verdwenen is de boel zonder enige wroeging te grabbel gooien

Na elke aanslag wordt er systematisch ingespeeld op angsten door de politiek uit diverse landen.

Wat er eigenlijk zou moeten komen is een burgerpanel dat door de bevolking wordt aangewezen en regelmatig toetst dat dit soort wetgeving gebruikt wordt waar het voor bedoelt is en, vooral, er op toeziet dat deze datahonger resultaten oplevert.

Een burgerpanel, nou ik proestte mn koffie over mn buro, niet omdat je idee zo lachwekkend is, maar omdat het podium waarop dat zou moeten verschijnen en werkzaam zou moeten zijn dit nooit zou toelaten.

Dan is de geest uit de fles...
Een burgerpanel voor:
referenda
wetswijzigingen
overheidsuitgaven
wel of geen militaire hulp
infrastructuur etc..

Nee, ain't gonna fly McFly ;-)

Dit is de zoveelste stap naar een politiestaat die Europa heet, maar goed wie angst zaait kan dit soort wetgeving oogsten.

Ik word nu op ongewenst gemod, maar dit soort wetgeving houd het terrorisme niet tegen, het zal alleen de gegevens van brave burgers verzamelen, de echte terroristen reizen namelijk met valse idkaarten en paspoorten.

Dit heet symbool politiek en is imo zeer ongewenst.

[Reactie gewijzigd door Iftert op 14 april 2016 15:18]

Inderdaad mee eens. De EU begint echt zijn kanttekeningen te krijgen met bepaalde zogenaamde schijn veiligheid.

Dat dit gebeurt heeft niks met de EU zelf te maken. Zonder de EU waren we hier ook al mee bezig, en wellicht al eerder (omdat Frankrijk mogelijk Nederland zou willen binnenvallen, want stel je eens voor...).

Dat het op EU niveau gebeurd zegt alleen wat over het huidige stelsel van organiseren in Europa.

Denken dat we niet collectief angswetten zouden aannemen zonder een EU is imo een illusie.

Nee hoor +2 voor mij. Schiet mij maar lek, maar mensen mogen over bv 10 jaar nog een keer uitleggen wat het verschil tussen bv. een communitische heilstaat met z'n EEN partij en innercrowd van pluche plakkers en baantjes carousellen en onze EU politici is.

Aangezien dit niets maar dan ook niets werkelijk toevoegt heb ik zo'n vermoeden dat deze databank waarschijnlijk gebruikt gaat worden voor heel andere doeleinden, bv. om burgers met terugwerkende kracht te laten betalen voor de "vervuiling" door hun vliegreis. Ik heb 0,0 vertrouwen in de huidige generatie Europese "leiders".

Ik zie dat heel veel mensen onderbuikgevoelens hebben zonder zich al teveel te verdiepen in dit initiatief. Twee belangrijke punten:

1) Vrijwel alle gegevens die hier worden bewaard gaf je toch al af aan een reisorganisatie.
2) De gegevens worden vooral gebruikt om automatisch patronen te ontdekken die verdacht zijn, bijvoorbeeld:

- Een ticket in land A kopen maar in land B opstappen
- Een ticket in cash afrekenen
- Een onlogische vliegroute volgen naar een eindbestemming
- Een ticket erg kort voor de vlucht pas kopen

Dit systeem vlagt dit soort patronen, patronen die welbekend staan als gebruikt door louche figuren.

Met andere woorden binnenkort is de kans groot dat je na een lange vlucht eerst nog 2u in een kantoortje vragen mag gaan beantwoorden en uitleggen waarom je je last-minute vlucht niet netjes zoals iedere brave burger met je bankkaart betaald hebt. Terwijl een ander team bezig is alle data van je electronische apparaten te kopieren om achteraf nog even lekker door te snuffelen.

Het is weer het zoveelste excuus meer grip te krijgen op de samenleving. Wantrouwen, wantrouwen en nog eens wantrouwen en dan daarna angst, angst en angst.

Net als met geld, willen bijvoorbeeld fysiek geld weg hebben, waarom? Omdat het crimineel kan worden gebruikt , valsmunterij, handelen onder de tafel etc. Natuurlijk weten ze ook wel dat grote criminelen investeren in goederen etc ipv handelen met geld alleen. Nee waar gaat het echt om? Geldcreatie en controle. Kunnen precies zien aan je bankrekening wat je met je geld hebt gedaan. Handig voor de belastingdienst.

Hetzelfde met dit. Je kan straks nergens meer annoniem zijn, alles wordt geregistreerd, alles wat je doet. Vreselijk.

En inderdaad wat een ander al schrijft, terrorisme hou je niet tegen. Ze denken echt dat terroristen alleen maar domme mensen zijn. Wat nu als er vriendjes bij de controle aanwezig zijn, dan heeft dat registeren geen enkele zin. Wat ze ook vaak vergeten is wat ontwikkeld wordt (bijvoorbeeld qua techniek etc) tegen je kan worden gebruikt, dat noemen ze dan beveiligen. Vaak is het dweilen met de kraan open, het is met een beetje moeite te verkrijgen en/of te omzeilen.

[Reactie gewijzigd door codebeat op 14 april 2016 21:56]

"Bijzondere persoonsgegevens, die bijvoorbeeld informatie verschaffen over ras, godsdienst en seksuele voorkeur mogen daar niet tussen zitten."

De burger zijn privacy erbij naaien en alsnog politiek correct proberen te zijn. Wat een zooi weer bij de EU.

"We verzamelen al u gegevens, maar niet als ze als sexistisch of racistisch gezien kunnen worden"

Ik denk niet dat deze wet ook maar iets tegen terrorisme gaat doen, maar over 20 jaar weet de overheid oppeens wel de wie wat waar wanneer van ieder mens in de EU en dan zijn ze alle beloftes over de privacy allang weer vergeten.

Ik wil geen slapende honden wakker maken,
maar met die gegevens kun je prima een primaire verdachtenlijst maken.

Het gros van de Nederlanders met een Marokkaans of Turks sausje hebben een naam uit een officiële lijst. Je moet je naam op een bepaalde manier spellen anders krijg je geen tweede paspoort uit Marokko of Turkije.

Meesten ouders kiezen dan toch eieren voor hun geld en gebruiken dan de officiële spelling omdat ze anders niet op vakantie kunnen gaan zonder trammelant.

En het is geen geheim dat deze twee groepen die zich om een of andere reden nog verwant voelt zich als moslim identificeert, wanneer het hem uitkomt.

Ik wou in mijn reactie meer focussen dat ik vind dat het hele idee nutteloos is, een verdachtenlijst is leuk maar niet genoeg om iemand te arresteren, noch om nuttige info te bemachtigen over al gearresteerde verdachten omdat dergelijke info met een simpel arrestatiebevel ook is te verkrijgen. Weten waar iemand is wanneer zou het enige nuttige zijn wat uit deze wetgeving kan komen en zoals ik al zei zijn dergelijke dingen makkelijk te achterhalen zonder de wetgeving. Gewoon omdat iemand ergens naartoe vliegt is geen reden voor verdenking of arrestatie.

De quote over ras, godsdienst en huidskleur was meer om de ironie in de wetgeving te benadrukken en denkfouten aan te duiden.

Wat is een BSN? Waarom is Verhofstad een onguur type, omdat ie pro Europa is?

Ik snap je betoog ook helemaal niet goed. Het enige wat ik eruit kan afleiden is dat je anti-EU bent. De VS heeft deze data indertijd ook gevraagd. Denk je dat dit was om te beletten dat anti-EU stemmers naar de VS zouden reizen?

Of ik blij ben met deze evolutie is een andere zaak. Terrorisme is moeilijk te bestrijden, en de veiligheidsmaatregelen die nu getroffen worden, zoals aan de luchthaven van Zaventem, helpen je in het beste geval je infrastructuur te beschermen. Je zorgt gewoon voor een opeenhoping van mensen aan een ander controle punt dat evenzeer een doelwit kan zijn voor de terroristen.

In het kader van het terrorisme dossier, lijkt me het enige nut om te proberen te identificeren wie voor lange(re) tijd probeert in Syrië te raken. In die zin lijkt me het bijhouden van gegevens voor 6 maanden bijzonder kort om analyses uit te voeren. De luchtvaartmatschappijen gaan die gegevens zelf langer bewaren, al is het maar om boekhoudkundige redenen.

Ik geloof echter wel in databases om terrorisme te bestrijden in die zin dat gebleken is dat een aantal safe houses gehuurd werden door 1 van de personen die zich opgeblazen heeft. In principe moet een huurcontract in België geregistreerd worden. Het kan uiteraard zijn dat dit niet het geval is, omwille van huisjesmelkers en dergelijke, maar als een gekende Syrië strijder of mensen zonder inkomen meerdere huizen, appartementen bezitten en/of huren, dan is er volgens mij een probleem.

De vraag is dan eigenlijk of het combineren van gegevens die jij hebt moeten afdragen aan overheidsinstanties een schending is van je privacy. Als je vindt van wel, is het uitbrengen van de Panama papers dan ook een schending van de privacy?

De kans is vrij groot dat er een reukje zit aan elk dossiertje uit de Panama papers, maar op zich riskeer je dat ook onschuldigen vernoemd worden en die zijn dan ook gebrandmerkt. Voor diegenen die zich netjes bij de fiscus gemeld hebben, is er geen probleem, wat eigenlijk zo een beetje kan vergeleken worden met de verplichting van je te registreren op passagierslijsten.

Trouwens, op Zaventem je 1 zone voor Schengen vluchten en eentje voor die daarbuiten. Binnen Schengen was geen identiteitscontrole meer nodig, maar volstond een geldig vliegticket en deed de luchtvaartmaatschappij de controle. Vroeger zat er altijd een agent die je identiteitskaart nakijkt.

Twee jaar geleden nog in Italië geweest via Zwitserland. Het was voor het eerst in jaren dat ik weer eens mijn identiteitskaart heb moeten bovenhalen aan de grens. Ik vind het dus op zich ironisch dat men anit EU is en moord en brand schreeuwt over privacy, terwijl je je binnen de Schengen zone kan verplaatsen zonder dat een overheidsorganisatie op de hoogte is. Voorlopig kan dit ook nog met het vliegtuig. Het is net de EU die ervoor gezorgd heeft dat die privacy er gekomen is. Over dit dossier weet ik niet of het nuttig is. Volgens mij moet het uitgebreider en langer bewaard kunnen worden om efficiënt te zijn en is het in deze vorm nutteloos voor wat het zou moeten dienen.

BSN = Burger Service Nummer

Gaat niets helpen bij belastingontwijking. De hele EU wordt betaald door belasting; de eerlijke mensen. Zo ook het EP. Uit dit nieuws blijkt dat de EU en de VS prima samen kunnen werken om overeenkomst te bereiken wanneer het nodig is. Want de nood was hoog. Hier kun je ook uit opmaken dat het aanpakken van belastingontwijking geen prioriteit heeft vanwege onwil.

Wat betreft de richtlijn zelf: privacy organisaties hebben zich al kritisch geuit. Dat maakt het goedkeuren van de EP opportunistisch. Iemand zal weer een rechtszaak moeten beginnen, en dat gaat weer jaren duren.