Whitfield Diffie en Martin E. Hellman hebben de ACM A.M. Turing Award 2015 toegekend gekregen voor hun bijdrage aan moderne cryptografie. De twee bedachten de publieke-sleutelcryptografie, die aan de basis staat van bijvoorbeeld pgp, ssl, ssh en ipsec.
Whitfield Diffie en Martin E. Hellman krijgen de Turing Award op 11 juni uitgereikt door de Association for Computing Machinery en krijgen daarnaast 1 miljoen dollar, beschikbaar gesteld door Google. De ACM verwijst bij de toekenning naar het belang van de paper uit 1976 van Diffie en Hellman: New Directions in Cryptography.
Daarin werken de twee het idee van asymmetrische sleutels uit. De meeste technieken voor ontsleuteling waren tot dan toe symmetrisch; voor het vercijferen en ontcijferen werd dezelfde sleutel gebruikt. Diffie en Hellman stelden een systeem voor waarbij de decryptiesleutel, oftewel de privésleutel, verschilde van de encryptiesleutel, oftewel de publieke sleutel. Die laatste kan dan openbaar gedistribueerd worden en gebruikt worden om berichten te versleutelen, waarna de private sleutel de gegevens kan ontcijferen.
De twee dachten aan het gebruik van een speciale wiskundige eenrichtingsfunctie, die alleen onder speciale omstandigheden omkeerbaar is. Ronald Rivest, Adi Shamir en Leonard Adleman borduurden hierop verder met hun systeem om priemgetallen te vermenigvuldigen. Het vermenigvuldigen is eenvoudig, maar het ontbinden van de priemfactoren is een tijdrovende klus. Deze uitwerking is bekend geworden als de RSA-beveiliging en een van de eerste praktische uitwerkingen van publieke-sleuteluitwisseling. Overigens zou de GCHQ, de Britse inlichtingendienst, al eerder op het idee voor publieke-sleuteluitwisseling zijn gekomen, maar dit pas in 1997 bekendmaken.
De basis van het idee van Diffie en Hellman is alomtegenwoordig in het huidige internettijdperk. Onder andere de beveiliging van e-mail met pgp berust op het principe, maar ook het ssl-protocol voor de versleutelde verbinding tussen een client en een webserver. Vpn-technieken als ssh en ipsec zijn eveneens afhankelijk van een public key infrastructure. "In 1976 stelden Diffie en Hellman zich een toekomst voor waarin mensen regelmatig via elektronische netwerken zouden communiceren en kwetsbaar zouden zijn voor diefstal of wijziging van communicatie", zegt Alexander L. Wolf, voorzitter van de ACM. "Nu, na bijna veertig jaar, zien we dat hun prognoses opmerkelijk vooruitziend waren", voegt hij daaraan toe.
Whitfield Diffie ging later aan de slag als chief security officer bij Sun Microsystems, terwijl Martin Hellman emeritus hoogleraar electrical engineering bij de Stanford University is. Beiden kregen in 1996 al de ACM Paris Kanellakis-prijs van de ACM uitgereikt, samen met Leonard Adleman, Ralph Merkle, Ronald Rivest en Adi Shamir.
Foto's: Martin E. Hellman (links) en Whitfield Diffie (rechts)