Olympus presenteert Pen-F-systeemcamera met elektronische zoeker

Olympus voegt een nieuw model toe aan zijn Pen-serie van micro-four-thirds-camera's. De Pen-F krijgt een retro-behuizing met veel knoppen, 20-megapixelsensor en een functie waarmee 50-megapixelfoto's kunnen worden gemaakt.

Tot nog toe paste Olympus alleen elektronische zoekers toe in de camera's in de OM-D-serie, die meer het uiterlijk van een spiegelreflex hebben. De Olympus Pen-F is het eerste model in de Pen-serie met ingebouwde zoeker. Het gaat om een oled-evf met 2,36 miljoen beeldpunten, wat overeenkomt met een resolutie van 1024x768 pixels. De vergroting van de zoeker is 0,62x, daarmee is de evf op papier kleiner dan die van concurrerende camera's zoals de Lumix GX8 en Fujifilm X-Pro2.

Na de Panasonic Lumix GX8 is de Olympus Pen-F de tweede micro-four-thirds-camera met een 20-megapixelsensor. Vermoedelijk gebruiken beide merken dezelfde chip van Sony. Het iso-bereik is instelbaar van 200 tot 25.600 en er is een lage stand met equivalent van iso 80 beschikbaar. Olympus gebruikt echter zijn eigen vijf-assige-beeldstabilisatiemechanisme voor de sensor.

Net als de OM-D E-M5 Mark II heeft de Pen-F de High Res Shot-functie, waarmee foto's in hoge resolutie kunnen worden gemaakt. Dat doet de camera door vier opnamen te maken en de sensor met behulp van het stabilisatiemechanisme iedere keer een klein stukje te verschuiven. Bij de Pen-F levert dat foto's op met een resolutie van 50 megapixel. Omdat er meerdere foto's achter elkaar gemaakt worden, is de functie alleen geschikt voor het vastleggen van statische onderwerpen en is een statief vereist.

De Pen-F heeft een fotografeersnelheid van maximaal 10fps, maar bij gebruik van autofocustracking is de burstsnelheid maximaal 5fps. De mechanische sluiter heeft een snelste sluitertijd van 1/8000e seconde. Door de elektronische sluiter te gebruiken is dat nog een stop te versnellen tot 1/16.000e seconde.

Het 3"-scherm is kantelbaar en heeft een resolutie van 720x480 pixels. Filmen kan in full-hd-resolutie met maximaal 60fps. Olympus heeft nog geen camera's die in ultra-hd-resolutie kunnen filmen en daar brengt de Pen-F geen verandering in. Wel heeft het toestel een 4k-timelapse-functie.

Er is geen opklapflitser in de behuizing aanwezig, maar Olympus levert een los opzetflitsertje mee: de FL-LM1. Het retro-ontwerp is geïnspireerd op de klassieke analoge Pen-F-camera, die in 1963 op de markt kwam. Deze half-frame-camera maakte gebruik van een filmrolletje met negatieven van 18x24mm.

Halverwege februari ligt het toestel in de winkels in een zwarte en zilverkleurige uitvoering. Olympus geeft de losse behuizing een adviesprijs van 1199 en komt daarnaast met een aantal kits: de combinatie met 14-42mm f/3.5-5.6-objectief kost 1399 euro en de kit met 17mm f/1.8 gaat voor 1499 euro over de toonbank.

Reacties (69)

Op zich een mooi pakket maar ik verbaas me er steeds over dat high-end four-thirds camera's (= kleine sensor) als deze duurder in de markt gezet worden dan een equivalent als de Fuji x100s met een grotere APS-C sensor. Dat is alsof je een Nikon D5500 duurder zou introduceren dan een full frame Nikon D610.

[Reactie gewijzigd door TheBlackbird op 27 januari 2016 09:19]

De D500 (een high end APS-C camera) is ook duurder in de markt gezet dan enkele FF camera's. Het is vrij gebruikelijk dat het sensorformaat niet alles bepalend is, het is maar een deel van het totaalplaatje.

Deze PEN-F vind ik wat duur, maar de E-M1 die nog hoger in de markt werd gezet was gewoon waar voor het geld.

Inderdaad, maar de D500 heeft features die de dichtstbijzijnde full frame van Nikon niet heeft:
* sluiter tot 1/8000
* 10 fps
* nieuwere autofocusmodule die sneller focust in minder licht

Daarmee onderscheidt die camera zich en richt zich op een ander doelpubliek, wat een hogere prijs rechtvaardigt. Deze Olympus onderscheidt zich op geen enkele significante manier van de gelijkgeprijsde (of goedkopere) concurrentie.

Jij mag vinden dat deze Olympus zich op geen enkele significante manier onderscheid. Als ik naar het portfolio van Olympus camera's kijk zie ik dat deze camera zich op meerdere vlakken significant onderscheid van de rest. Of het relatief hoge prijspunt daarmee gerechtvaardigd is moeten de verkopen maar uitwijzen.

Misschien is het ook goed om je te realiseren dat M4/3 niet bedoeld is als goedkoop alternatief voor APS-C of FF. Het is een volwaardig alternatief waarbij simpelweg andere compromissen zijn gemaakt. Desalniettemin is elk systeem, elke camera en elk objectief een afweging van compromissen.

Dat eeuwige afgeven op Olympus. Ik word er moe van. Veel van hun innovaties zijn klakkeloos gekopieerd door de rest, zoals
- SSWF. Het filter dat stof voorkomt op je sensor zat in de E-1. Zo kon je probleemloos je lenzen wisselen op je DSLR
- Zo was de E-1 weer- en stofbestendig gemaakt
- Via LiveView foto's kunnen maken (E-330)
- stofvrije en weerbestendige lenzen (o.a. de 35-100 F2.0 of de 50-200)
- Het mirrorless concept M4/3. LiveView gaf hier als extra mogelijkheid om tijdens een langesluitertijdopname op de LiveView te zien hoe de foto zich ontwikkelt tijdens het opnameproces.
- Het mirrorless concept leidde tot een geheel nieuw type camera waar Olympus weer toonde hoe uniek het kon zijn.

Elk systeem heeft zijn voor- en nadelen. De fotograaf kiest dat systeem dat het beste bij hem/haar past. Zullen we nu weer gewoon lekker foto's maken?

[Reactie gewijzigd door SpookyManus op 27 januari 2016 12:51]

Volledig mee eens. Ik denk dat maar weinig mensen beseffen hoe innovatief Olympus eigenlijk is. Andere merken kopiëren ze maar al te graag!

Om nog wat innovaties te noemen:
- high-res 50Mpixel modus
- 5-assige beeldstabilisatie

[Reactie gewijzigd door 225812 op 27 januari 2016 16:08]

geweldige innovaties!
Alleen beide em5,em5II tech.

Wat heeft de Pen F nou nieuw van zichzelf?

dat knopje aan de voorkant?

ja, dat ja.

Jammer want olympus kan zeker beter.
Ik zie hier niet de waarde terwijl dat bij de originele EM-5 wel anders was.

Die zette Olympus weer op de kaart(en terecht ook)

nieuw sensor willen ze ook treugverdienen?

Hoeven ze niet want ze ontwikkelen de sensor niet zelf.
Ze kopen ze gewoon in bij Sony voor een X bedrag.
Net als Panasonic die dezelfde sensor schijnt te gebruiken in the Gx8

Het is naar alle schijn de IMX 269
http://www.43rumors.com/o...-20mp-four-thirds-sensor/

Dat is een aardige lijst met innovaties

Dat eeuwige afgeven op Olympus. Ik word er moe van. Veel van hun innovaties zijn klakkeloos gekopieerd door de rest, zoals...

Elk systeem heeft zijn voor- en nadelen. De fotograaf kiest dat systeem dat het beste bij hem/haar past. Zullen we nu weer gewoon lekker foto's maken?

Om niet de lichtgewicht innovatie niet te vergeten. Ik neem mijn E-P3 met 3 lenzen makkelijker overal mee naartoe dan een dat je dat met een DLSR zou doen.

Olympus concurreert niet alleen met Olympus, maar ook met Panasonic bijvoorbeeld. Puur intern vergelijken is leuk, maar op die manier brengt Kodak ook nog vernieuwende producten uit

Ik denk dat TheBlackbird het over deze Olympus specifiek heeft. Olympus heeft inderdaad een mooi portfolio, maar ik moet toch zeggen dat de PEN reeks (de E en nu dus ook de F) niet meer zo vooruit overkomt als een paar jaar geleden.

Je hebt natuurlijk gelijk dat m3/4 een volwaardig alternatief is (met zijn plussen en minnen) maar binnen de m3/4 is het verschil toch niet meer zo groot. Nu kan je zeggen dat de concurrentie gewoon een mooie inhaalbeweging heeft gemaakt, maar daardoor wordt het onderscheid kleiner.

Zelf had ik toch een beetje op 4k filmen gehoopt in deze (ik ben op zoek naar een onderwater-upgrade en de PEN reeks doet het al jaren goed onderwater en ook al vind iedereen 4k nog wat te vroeg, een camera koop je toch nog altijd voor een paar jaar).

Ik zie eigenlijk ook niet goed waarom je deze zou verkiezen boven het andere aanbod van Olympus (OM-D en vermoedelijk ook nog wel een nieuwe EPL8, if is deze de "reinvented" EPL waar er rumors over waren en komt er geen EPL8?).

Mee eens. De camera zit in dezelfde prijsrange als een full-frame Sony A7, maar met een kleinere sensor en mindere prestaties. Nu heb ik zelf onder andere ook een Olympus MFT, maar vind de prijzen van het glas ook erg hoog. Zo zijn de prijzen van de meeste lenzen vergelijkbaar met prijzen van hun full-frame equivalent, terwijl je er minder glas voor krijgt. Aan de andere kant: het zijn wel heerlijke compacte setjes, die ik een stuk sneller ergens mee naartoe neem dan een van m'n full-frame camera's.

Overigens wel jammer dat de nieuwe 20MP sensor geen hele grote verbetering biedt ten opzichte van de sensoren uit bijvoorbeeld de E-M10 II. Ik had een groter verschil verwacht.

[Reactie gewijzigd door tommyz op 27 januari 2016 11:39]

Zelfde prijsrange? A7 II vanaf €1534 en de Pen-F een introductieprijs van €1199. De A7 II begon met een adviesprijs van €1799. Dat noem ik zeker niet dezelfde prijsrange.

Foutje, ik bedoelde de eerste A7, die er nu onder de 1.000 euro is.

Oke maar dan heb je het niet over dezelfde functionaliteit. De originele a7 heeft ff met alle bijbehorende voordelen maar bijvoorbeeld geen pdaf. Geen continuous autofocus bij 5fps,geen 10fbs max burst. Geen ibis etc etc.

Andere camera andere compromissen gaat hier zeker op. Ik vind hem icm de kit lens te duur maar niet meer dan 200 euro of zo. Dat gaat er in retail zo af en dan is het keurig geprijst als je naar de concurrentie kijkt

De x100s is een compactcamera. Fuji heeft de X-E2(s) die wat betreft de positionering van de zoeker hetzelfde principe hanteert en ook een grotere (APS-C) sensor heeft. Deze is ook goedkoper dan deze Pen.

Maar heeft die Fuji ook 5-assige stabilisatie? Dezelfde supersnelle autofocus? 50Mpixel modus (die de 36mpixel fullframe camera's in sommige opzichten verslaat)? Een werkend stof filter? Het grote 4/3 lensaanbod?

Sorry hoor, maar de X100s kun je echt niet vergelijken met deze Pen-F.
Ik vind de hogere prijs dan ook ten volle gerechtvaardigd.

Blijkbaar betaalt de markt het ervoor. De alu versie heeft wel hoog retro high end look.
Een Mini is kleiner dan een VW golf en heeft ook kopers.

De Fuji x100-lijn is ook retro: http://www.fujifilm.com/p...cameras/x/fujifilm_x100t/

Of om het even welke recente lijn van Fuji.

[Reactie gewijzigd door TheBlackbird op 27 januari 2016 09:28]

Hoi,

Ik denk dat de prijsontwikkeling een gevolg is van 3 trends:
- m4/3 heeft ondertussen een eigen plaats in de markt. Tegenwoordig koop je een m4/3 camera omdat dat compromis je aanspreekt. Olympus zal zich minder op overstappers richten.
- De euro is structureel gedaald t.o.v. de dollar. Veel elektronica wordt duurder geïntroduceerd. Een introductieprijs bepaal je 1 keer en daarna kan je eigenlijk alleen maar korting geven, dus te laag beginnen is economisch onverantwoord.
- De totale markt voor dit soort camera's wordt kleiner. 5 tot 10 jaar geleden kocht iedereen een DSLR, dat is voorbij. Iedereen die nu een iPhone, of een concurrent, koopt krijgt er een knappe camera bij.

Ik denkt dat Fuji er niet iets anders in staat omdat de X-100 eerder werd geïntroduceerd en Fuji nog meer op jacht is naar marktaandeel.

Uw dokter

Het is wel offtopic. maar persoonlijk vind ik die retro look camera's wel cool, Maar ben bang dat dit een beetje short lived is...

anyways.

Ik denk dat de retro-look juist tijdloos is. Het is vooral ook een praktisch en functioneel ontwerp. De ontwerpen uit de jaren zestig en zeventig zijn eigenlijk heel basic, en ook nu blijkt dit te werken. Het is gewoon een rechthoekig kastje met een lens, zoeker en wat knoppen.

Gewoon uitermate praktisch. Elke functie een dedicated knop, wat wil ik nog meer...

De nieuwe mini is niet kleiner als een VW Golf

Je betaalt tegenwoordig per knop.

Dat is,in zekere zin, natuurlijk waar. Elke knop,dial etc voegt complexiteit aan het ontwerp en de assemblage toe. Er is een reden dat telefoons hun fysieke knoppen opgeven.

In dit geval zit je ook met de ergonomie. Een camera met veel knoppen die ook nog ergonomisch te bedienen is is moeilijk. Fuji claimt twee jaar bezig geweest te zijn met hun laatste shutter/iso dial ontwerp op de xpro 2. Een gedeelte van de prijs gaat idd naar die dingen

Op zich een mooi pakket maar ik verbaas me er steeds over dat high-end four-thirds camera's (= kleine sensor) als deze duurder in de markt gezet worden dan een equivalent als de Fuji x100s met een grotere APS-C sensor.

Nu vergelijk je dus weer eens de adviesprijs van een splinternieuw toestel met de straatprijs van een toestel waarvan zelfs de opvolger al halverwege de levenscyclus is. Ik kan de adviesprijs bij introductie van de X100S zo even niet vinden, maar die van de X100T was ook gewoon 1199 Euro. Daar komt dan bij dat four-thirds camera's doorgaans sneller in prijs zakken dan de Fuji's dus ik snap je punt eigenlijk niet zo.

Ten eerste heeft deze Pen een heleboel dingen die je op de Fuji's mist. Bovendien zijn er wel meer camera's met nóg kleinere sensor te vinden die duurder zijn dan een X100S - en dan heb ik het over de straatprijzen van die toestellen.

De fuji heeft anders een lens. De Pen F voor 1199,- nog niet

De fuji heeft ook een hybride zoeker de Pen F een voor hedendaagse niet geweldige EVF. (kleine vergrotingsfactor)

Nu nog een versie voor links-ogigen...

De evf links op deze nieuwe Pen F is voor links-ogigen (woordwaarde maal 5...) al handiger dan de meeste systeemcamerass met de evf pontificaal in het midden...

Wel een fikse prijs voor deze Pen F.

De evf links op deze nieuwe Pen F is voor links-ogigen (woordwaarde maal 5...) al handiger dan de meeste systeemcamerass met de evf pontificaal in het midden...

Hoe bedoel je? Als je de camera op z'n kop houdt misschien? Anders zit je neus behoorlijk in de weg hoor.

Had je de evf dan liever linksonder gehad? Neus zit ook in de weg bij zoeker in het midden. Met de evf links zit je in ieder geval met je gezicht niet zo snel tegen je rechterhand aan...

Had je de evf dan liever linksonder gehad? Neus zit ook in de weg bij zoeker in het midden. Met de evf links zit je in ieder geval met je gezicht niet zo snel tegen je rechterhand aan...

Ah ik snap het: jij weet niet wat linksogig betekent. Namelijk dat je niet met je rechter, maar met je linker oog gewend bent door een zoeker te kijken. En dat kan alleen echt goed als de zoeker rechtsboven zit i.p.v. linksboven!

En welke recente camera's hebben dat allemaal?

En welke recente camera's hebben dat allemaal?

Geen enkele, voor zover ik weet, en dat is wat ik hier probeerde aan te kaarten.
In een wereld van gecomputeriseerde productie van consumentengoederen moet het toch niet zo moeilijk zijn om iets gewijzigde varianten van modellen op de markt te zetten.
Ik heb geen idee hoeveel mensen links-ogig zijn, waarschijnlijk minder dan 10%. Maar dan nog! Voor linkshandige mensen worden toch ook allerlei aanpassingen aangeboden (ok, weer niet bij camera's).

Olympus gebruikt echter zijn eigen vijf-assige-beeldstabilisatiemechanisme voor de sensor.

En dat is maar goed ook! Het Olympus stabilisatie systeem is zo ongeveer het beste wat er beschikbaar is.
zie:
http://www.techradar.com/...is-stabilization--1283807
en
https://www.youtube.com/watch?v=54IUA2p_ig4
en
http://www.imaging-resour...mage-stabilization-system

[Reactie gewijzigd door 225812 op 27 januari 2016 09:51]

Klopt echter kan de Gx8 zijn ibis systeem in tandem gebruiken met de OIS in Panasonic lenzen.

In dat geval kan de panasonic in sommige gevallen (tele-zooms) nog effectiever zijn.

Klopt echter kan de Gx8 zijn ibis systeem in tandem gebruiken met de OIS in Panasonic lenzen.

In dat geval kan de panasonic in sommige gevallen (tele-zooms) nog effectiever zijn.

Dat was inderdaad zo. De nieuwe olympus 300mm F4 heeft echter ook stabilisatie in de lens wat ook in tandem gebruikt kan worden met de ibis van Olympus. Het schijnt erg goed te werken maar dat mag ook wel, de lens is namelijk niet goedkoop!
Zie http://www.imaging-resour...uiko-pro-is-now-a-reality

[Reactie gewijzigd door 225812 op 28 januari 2016 12:53]

klopt maar dat is 1 lens met een veel te hoog prijskaartje.
Daarnaast zwaar en maar F4 op m43. Panasonic ondersteund volgens mij bijna al hun O.I.S lenzen.

Als je z'n tele-zoom nodig hebt kan je beter naar een spiegelreflex met een 100-400mm/200-500mm of een 400mm F5.6. Door de Apsc sensor valt die stop verschil weer aardig weg. Daarnaast werkt een optische zoeker gewoon beter met de toepassingen voor deze lenzen.

Niets tegen micro four third. Daar ligt helaas niet de kracht van het systeem. Dat ligt nadrukkelijk in hun collectie betaalbare kleine lichtsterke primes. 14mm, 15mm 17mm 20mm 25mm 42,5mm F1.7 45mm 75mm F1.8 even uit m'n hoofd. Die 75mm is dan niet klein noch betaalbaar. Maar wel ontzettend scherp.

Niets tegen micro four third. Daar ligt helaas niet de kracht van het systeem. Dat ligt nadrukkelijk in hun collectie betaalbare kleine lichtsterke primes. 14mm, 15mm 17mm 20mm 25mm 42,5mm F1.7 45mm 75mm F1.8 even uit m'n hoofd. Die 75mm is dan niet klein noch betaalbaar. Maar wel ontzettend scherp.

Dat ben ik wel met je eens. Ik heb zelf een E-PL2 met de 20mm F1.7 en de 45mm F1.8. Een lekker compact en makkelijk mee te nemen systeem dat mooie plaatjes maakt . De 300mm F4 is inderdaad duur maar van wat ik erover gelezen heb erg scherp en de beeldstabilisatie is fantastisch. Ik kan me voorstellen dat "tele-shooters" hier toch wel naar kijken. Een DSLR met tragere telezoom is immers wel een stuk zwaarder en mist de goede stabilisatie.

Maar het is niet de lens voor de meeste M4/3 gebruikers idd. ( en ook niet voor mij!)

met de prijs die olympus vraagt kan je al bijna een sneller tele-zoom kopen voor Spiegelreflex. Namelijk de Sigma 120-300mm F2.8
Met een TC zit je dan op 420mm F4 of 600mm F5.6. Dan nog is de 1.5x crop factor.

Daarnaast heb je met bewegende onderwerpen weinig aan stabilisatie.
Dat wordt namelijk niet gecompenseerd.

Daarnaast heb je met bewegende onderwerpen weinig aan stabilisatie.
Dat wordt namelijk niet gecompenseerd.

Maar de beweging die je zelf maakt natuurlijk wel, en daar is de stabilisatie ook voor bedoelt. Als je de keuze hebt dan heb je liever wel stabilisatie in plaats van geen .

Maar het blijft duur ja.

Ik hoop dat van de knoppen en wieltjes instelbaar zijn. Want bij sommige ontgaat mij de functie een beetje. Zo heb je een PASM wieltje waar makkelijk wat "art" standen op kunnen worden ingesteld, maar daarvoor heb je ook het wieltje aan de voorkant.

En ik vind de plaatsing van de aan/uitknop op een onhandige positie, en had liever een ISO wieltje gezien. De fuji X-pro 2 vind ik veel beter ingedeeld, en die heeft namelijk ook nog eens weather sealing.
( https://c2.staticflickr.c...84557145_1b312107bc_b.jpg )

Ik heb zelf een Sony A6000 waar ik super tevreden over ben, maar als ik opnieuw in zou stappen zou ik deze alleen al om de looks nemen, wauw wat ziet die zilver/zwarte er gaaf uit

In welk universum komt 2,36 miljoen beeldpunten overeen net 1024 x 768 pixels?

In het universum van EVF's en andere LCD/OLED's op camera's.
Net als bij andere toestellen rekenen ze dan met 3 subpixes. 1024*768*3=2.36 miljoen

Olympus heeft gekeken naar Fujifilm qua design. Duurt even maar er is nu een Olympus tegenhanger van de Fujifilm X-E2s qua prijs, specs en design.

alleen kost de X-E2S 799,- en de olympus tegenhanger 1199,-

Dan komt de X-E2s met XF 18-55mm vierhonderd EURO goedkoper uit.

Welke m4/3 objectieven kan ik op die X-E2s schroeven?

Welke m4/3 objectieven kan ik op die X-E2s schroeven?

Ola kerel ik maak hier niet de vergelijking met X-E2s hé...

die prijs is zonder lens. Daar moet wel 2 a 3 honderd bij voor die lens.

Echter kost een vergelijkbare olympus lens 1000 euro (12-40 f2.8)
Die fuji kit lens is gewoon fantastisch!

Ware het niet dat de 12-40 niet vergelijkbaar is met de 18-55. Verder is de Fuji kit lens idd zeer aardig te noemen.

de combinatie met fuji's grotere sensor levert uiteindelijk meer detail op.

Daarnaast is er ook amper verschil qua scherpte diepte.
De Olympus kan naar 24mm equiv. dat is een voordeel en spatwaterdicht is een ander voordeel.

Optisch/bouwkwaliteit geen voordeel helaas maar wel 4 keer duurder als de fuji in een kit(los is die wel 5a6 honderd)

Dus je gaat van de 12-40 niet de kostprijs nemen. Dat kan aangezien deze lens niet in kit te verkrijgen is met deze camera. Het maakt de vergelijking wel scheef. De Olympus heeft ook een constante Aperture en inclusief spatwaterdichtheid en vriesbestendigheid maakt het een professionele lens. De fuji is een hele mooie en hoogwaardige consumenten lens.

Kun je dat aantonen, dat een grotere sensor tot meer details leidt? Deel de megapixels van een camera meer eens door de oppervlakte van de gebruikte sensor.

http://www.dxomark.com/Le...ounted-on-Nikon-D750__975

http://www.dxomark.com/Le...unted-on-Nikon-D5200__850

Zelfde lens
Beide 24mp
Beide een AA filter

FF 21 P-mpix
Apsc 13 P-mpix

2 maal zelfde les, mega verschil in vignetting...

Vignetting is het donkerder worden van een lens buiten het midden.
Als je een grotere sensor hebt zie je meer vignetting met dezelfde lens.

http://www.dxomark.com/Le...on-Olympus-OM-D-E-M1__909

http://www.dxomark.com/Le...ounted-on-Sony-A5000__929

De Sony is inderdaad 20 mp ze hebben helaas nog geen informatie over de Gx8 met lenzen die op beide systemen werken.

Echter is 17mp uit 20mp indrukwekkender als 10 uit 16.
De rede is dat het makkelijker grotere pixels van detail te voorzien.

Olympus en Panasonic hebben lenzen die wel scherp genoeg zijn om gebruik te maken van de hogere density. Maar dan hebben we het over the 42.5mm Leica en de 75mm F1.8

X-E2s met XF 18-55 f2.8/4.0 kost 999 EURO, de kit die hierboven beschreven staat met 14-42mm f/3.5-5.6 lens kost 1 399 EURO, en dan heb je inderdaad een paar stops minder...

als pen F nou wat extra's had voor die prijs.

Maar helaas in tegenstelling tot de Gx8 heeft die gewoon niets extra's ten opzichte van de Fuji

Voor de prijs van 1199 euro voor een los toestel zou ik gaan voor de E-M5 II die 1.098 euro kost....

ja grotere zoeker weerbestendige behuizing.

De PEN F heeft de nieuwe sensor die we ook terug zien in de Gx8. Het is een verbetering maar geen noemenswaardige.

Ik zou zelfs de em5II kiezen als ze even duur waren.