Goed, tijd voor een heeeeeeeeeeeeele hoop nuance met behulp van onze goede vriend: wetenschap.
Dit lost het opslagprobleem niet op. Laten we daar mee beginnen. Het is een techniek die vooral van belang is voor kleinschalige toepassingen van zonne-energie - bijvoorbeeld draadloze sensoren. Op grotere schaal is het interessant in bijvoorbeeld mariene toepassingen. Maar het is geen oplossing voor vaste zonne-energie. Waarom?
Je moet hiervoor kijken naar hoe een zonnecel werkt. Wanneer een foton invalt op een zonnecel, schopt het een elektron van een siliciumatoom af. Dit elektron gaat aan de wandel, en als je een beetje slim bent kun je ervoor zorgen dat het elektron dat wordt weggeschopt altijd naar één kant van je zonnecel gaat. Het siliciumatoom heeft nu een elektron te weinig, en zuigt vervolgens een elektron uit de andere kant van de zonnecel. Maak een draad tussen deze twee kanten en voilà, je hebt een elektrische stroomkring gemaakt.
Zoals je misschien weet: alleen stroom is geen energie. Stroom maal spanning maal tijd is energie. Je hebt ze alle drie nodig. Stroom hebben we al, waar komt de spanning vandaan? Bij normale zonnecellen van silicium is deze spanning altijd vrijwel exact 0,6V. Dit is een intrinsieke eigenschap van het materiaal, en dit heet de bandgap-spanning.
Dit betekent ook iets belangrijks: ieder foton dat binnenkomt moet genoeg energie hebben om één elektron 0.6eV energie te geven. Dit zijn alle fotonen in zichtbaar licht, en nog een stuk van het infrarode spectrum. Sterker nog, zichtbaar licht begint al bij 1,2eV, veel meer dan nodig dus. Deze extra energie van elk foton gaat simpelweg verloren; slechts 0,6eV gaat naar het elektron en de rest wordt omgezet in warmte. Dit is waarom zonnepanelen nooit 100% efficiënt kunnen zijn, maar blijven steken bij iets boven de 20%.
Deze nieuwe zonnepaneeltechniek gebruikt geen silicium, maar een polymeer en koolstof. Dit betekent dat je interessante dingen kunt doen met de bandgap; sterker nog: deze kan variëren. Je hoeft dus niet persé altijd exact 0,6V te maken, dit kan ook (veel) meer zijn. En nog mooier: die elektronen die je losschopt kunnen heel effectief gescheiden worden. Ze lekken niet meer terug naar hun originele plek en ze hoeven niet direct te worden gebruikt.
Maar dit betekent niet dat zo'n zonnepaneel energie kan blijven produceren en opslaan totdat je het nodig hebt. Het probleem is namelijk dat je steeds krachtigere fotonen nodig hebt om door te kunnen blijven laden. Als het zonnepaneel 'leeg' is kun je er infrarode fotonen op afschieten, en dan wordt het zonnepaneel tot 0,6-1V geladen. Zodra hij op 1V is, werkt dit niet meer, want de fotonen kunnen niet meer genoeg energie overbrengen op de elektronen om ze wegt e schoppen. Je hebt steeds krachtigere fotonen nodig, totdat het zonnepaneel is opgeladen tot ongeveer 2V (ultraviolet). Het zonnepaneel is dan 'vol'. Het laden duurt ook steeds langer, omdat er minder blauw en UV-licht is dan het hele spectrum bij elkaar.
Hoe lang duurt het voordat zo'n zonnepaneel vol is? We hebben het hier over tientallen microfarads per vierkante meter, dus bij normaal zonlicht duurt het enkele tot tientallen microseconden tot hij is opgeladen.
Maar, zeg je, dit is pas net nieuwe techniek, in de toekomst wordt dit vast 100x beter en hebben we geen Tesla Powerwalls meer nodig!. Nope, helaas. We hebben het hier over capacitieve opslag, oftewel opslag in condensatoren. Condensatoren zijn gelimiteerd door de wetten van de natuur tot ongeveer 2-3 orde-grootten lagere volumetrische opslagcapaciteit dan chemische energie (accu's, brandstoffen). Zelfs als de allerbeste mogelijke diëlektrica worden gecombineerd met deze zonnepanelen zouden ze nog steeds niet meer dan een paar seconden aan energie-opslag kunnen doen, misschien een minuut. En dan nog zijn ze per definitie een stuk minder efficiënt dan traditionele zonnepanelen.
Waar is dit dan wel nuttig? Er zijn genoeg zaken te bedenken. Variable bandgap zonnepanelen zijn de toekomst! De heilige graal van zonnepanelen is het maken van een zonnepaneel wat je kunt 'tunen' op het zonlicht dat binnenkomt. Bij een strakblauwe lucht wil je dat het zonnepaneel een hogere spanning maakt, bij bewolking wil je juist een lagere spanning. Als je dan ook nog eens meerdere van deze cellen achter elkaar kunt plaatsen, dan kun je zgn. 'tunable multijunction'-panelen maken, die meer dan 50% efficiënt kunnen zijn. Dit is veruit de belangrijkste reden voor het bestaan van deze materialen. De capacitieve eigenschappen zijn niet boeiend, en al helemaal niet voor energie-opslag. Het gaat om de variabele bandgap, dat is het echte nieuws hier!