Op 15 november 2001 kwam de Xbox uit in de Verenigde Staten. Het eerste exemplaar van Microsofts eerste gameconsole werd hoogstpersoonlijk door Bill Gates overhandigd. Met de komst van de Xbox kregen Sony en Nintendo er een geduchte concurrent bij.
Met de Xbox nam Microsoft het op tegen Sony's PlayStation 2 en de Nintendo GameCube. De PS2 was een jaar eerder verschenen en de GameCube kwam vrijwel gelijktijdig met de Xbox uit. De Xbox onderscheidde zich met krachtige hardware, maar wat het aanbod van games betreft moest de console het aanvankelijk afleggen tegen de concurrenten.
De belangrijkste launchtitel was Halo: Combat Evolved. Die game werd oorspronkelijk ontwikkeld voor pc's door Bungie, maar Microsoft nam de ontwikkelaar in 2000 over en gooide de plannen om. Halo werd een exclusieve Xbox-titel, met als doel om consoles te verkopen. Dat bleek een succesvolle strategie, want ook twintig jaar later is Halo nog altijd een van de belangrijkste Xbox-franchises.
Begin dit jaar kwam naar buiten dat Microsoft in die periode ook pogingen heeft gedaan om EA, Nintendo of Square Enix over te nemen. Medewerkers vertelden aan Bloomberg dat ze vierkant uitgelachen werden door Nintendo, toen er gepoogd werd een afspraak te maken om zo'n overname te bespreken.
Bij het verschijnen van de Xbox in november in de VS voorspelde Microsoft-ceo Bill Gates dat er tot het einde van het jaar 1,5 miljoen exemplaren over de toonbank zouden gaan. Die voorspelling kwam ook uit, want in januari 2002 meldde Gates triomfantelijk op de CES-beurs dat er 1,5 miljoen exemplaren waren verkocht. In de tijd dat de eerste Xbox uitkwam, was er nog geen sprake van wereldwijde launches. Gebruikers in Nederland en België moesten nog wachten op de Europese release, die pas plaatsvond op 14 maart 2002.

Het totale aantal verkochte Xbox-consoles kwam uiteindelijk uit op 24 miljoen stuks in 2006. Daarmee kwam Microsoft niet in de buurt van Sony's PlayStation 2; van die console zijn maar liefst 155 miljoen exemplaren verkocht. Wel deed Microsoft het beter dan Nintendo: de GameCube is 22 miljoen keer verkocht.
De oorspronkelijke Xbox was uitgerust met een aangepaste Intel Pentium III-processor met een kloksnelheid van 733MHz. In de console zat 64MB DDR-geheugen en een Nvidia NV2A-gpu met een snelheid van 233MHz. Dat was goed voor een rekenkracht van 7,3 gigaflops. De huidige Xbox Series X heeft met 12,1 teraflops op papier 1658 keer zoveel grafische rekenkracht.
:strip_exif()/i/1159887658.jpg?f=thumblarge)
Microsoft ontwikkelde een aangepaste versie van Windows 2000 als besturingssysteem voor de Xbox en de console bleek niet alleen geschikt voor games, maar ook als mediacenter. Daarvoor werd in 2002 homebrewsoftware Xbox Media Player uitgebracht. Later zou die naam wijzigen in Xbox Media Center, beter bekend als XBMC. Die software groeide uit tot populaire mediacentersoftware voor veel andere platforms en bestaat nog altijd, maar nu onder de naam Kodi.
Microsofts Xbox-divisie groeide in de afgelopen twintig jaar uit tot een steeds belangrijker onderdeel van het bedrijf. Met de Xbox Series X en S heeft Microsoft inmiddels de vierde generatie van Xbox-consoles in zijn assortiment, maar het bedrijf richt zich steeds meer op een Xbox-ecosysteem, waarbij hardware een minder grote rol speelt. Dat komt tot uiting in het Game Pass-abonnement, waarbij games via consoles, pc, of streaming gespeeld kunnen worden. Ook brengt Microsoft zijn eigen games niet alleen uit voor Xbox-consoles, maar ook voor de pc.
Xbox-verjaardagslivestream om 19.00 uur
Microsoft viert de twintigste verjaardag van de Xbox met een livestream, die maandagavond plaatsvindt om 19.00 uur Nederlandse tijd. Volgens Microsoft zal er vooral teruggeblikt worden op de afgelopen twintig jaar en worden er geen grote nieuwe aankondigingen gedaan.